Υπόθεση T‑91/10
Lucchini SpA
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Ανταγωνισμός — Συμπράξεις — Αγορά του οπλισμού σκυροδέματος σε ράβδους ή σε ρόλλους — Απόφαση με την οποία διαπιστώνεται παράβαση του άρθρου 65 ΑΧ μετά τη λήξη ισχύος της Συνθήκης ΕΚΑΧ, βάσει του κανονισμού (ΕΚ) 1/2003 — Καθορισμός των τιμών και των προθεσμιών πληρωμής — Περιορισμός ή έλεγχος της παραγωγής ή των πωλήσεων — Παράβαση ουσιώδους τύπου — Νομική βάση — Δικαιώματα άμυνας — Πρόστιμα — Σοβαρότητα και διάρκεια της παραβάσεως — Ελαφρυντικές περιστάσεις — Συνεκτίμηση ακυρωτικής δικαστικής αποφάσεως σε συναφή υπόθεση»
Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (όγδοο τμήμα)
της 9ης Δεκεμβρίου 2014
1. Ένδικη διαδικασία — Υπόμνημα απαντήσεως — Τυπικά στοιχεία — Συνοπτική έκθεση των προβαλλόμενων ισχυρισμών — Υπόμνημα απαντήσεως το οποίο παραπέμπει σε έγγραφα προσαρτημένα στα υπομνήματα — Παραδεκτό — Προϋποθέσεις — Εκπλήρωση από τα έγγραφα αυτά της αμιγώς αποδεικτικής και διευκρινιστικής λειτουργίας που χαρακτηρίζει ένα παράρτημα
(Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 21· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 44 § 1, στοιχείο γ΄)
2. Ένδικη διαδικασία — Προσκόμιση αποδείξεων — Προθεσμία — Εκπρόθεσμη κατάθεση των προτεινομένων αποδεικτικών μέσων — Προϋποθέσεις
(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρα 44 § 1, στοιχείο ε΄, 46 § 1 και 48 § 1)
3. Πράξεις των οργάνων — Τεκμήριο νομιμότητας — Ανυπόστατη πράξη — Έννοια
4. Πράξεις των οργάνων — Αιτιολόγηση — Υποχρέωση — Περιεχόμενο — Απόφαση περί εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού κοινοποιηθείσα χωρίς τα παραρτήματά της — Πλαίσιο γνωστό στον ενδιαφερόμενο, το οποίο του παρέχει τη δυνατότητα να αντιληφθεί το περιεχόμενο του ληφθέντος εις βάρος του μέτρου — Δεν συντρέχει παράβαση της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως
(Άρθρα 15 ΑΧ και 36 ΑΧ)
5. Επιτροπή — Αρχή της συλλογικότητας — Περιεχόμενο — Απόφαση περί εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού κοινοποιηθείσα χωρίς τα παραρτήματά της — Παραβίαση της αρχής της συλλογικότητας — Δεν συντρέχει — Στοιχεία εκτεθέντα επαρκώς κατά νόμο στο περιεχόμενο της αποφάσεως
(Άρθρο 219 ΕΚ)
6. Πράξεις των οργάνων — Πράξεις της Επιτροπής — Αρμοδιότητα — Περιεχόμενο — Εξουσία εκδόσεως πράξεως, στην οποία περιλαμβάνεται η εξουσία τροποποιήσεως της πράξεως αυτής, τηρουμένων των κανόνων περί αρμοδιότητας και του προβλεπομένου από τις Συνθήκες τύπου
7. Ένδικη διαδικασία — Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας — Ισχυρισμός προβληθείς το πρώτον στο στάδιο του υπομνήματος απαντήσεως — Απαράδεκτο — Απαιτήσεις ανάλογες με αυτές που ισχύουν για τις αιτιάσεις που προβάλλονται προς στήριξη λόγου ακυρώσεως
(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 48 § 2)
8. Ένδικη διαδικασία — Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας — Ανάπτυξη προηγουμένως προβληθέντος ισχυρισμού — Παραδεκτό
(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρα 44 § 1 και 48 § 2)
9. Πράξεις των οργάνων — Επιλογή της νομικής βάσεως — Κανονιστική ρύθμιση της Ένωσης — Απαίτηση σαφήνειας και προβλεψιμότητας — Ρητή μνεία της νομικής βάσεως — Απόφαση της Επιτροπής με την οποία διαπιστώνεται, μετά τη λήξη ισχύος της Συνθήκης ΕΚΑΧ, παράβαση του άρθρου 65 ΑΧ και επιβάλλονται κυρώσεις στην εμπλεκόμενη επιχείρηση — Νομική βάση αποτελούμενη από το άρθρο 7, παράγραφος 1, και από το άρθρο 23, παράγραφος 2, του κανονισμού 1/2003
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 1 και 23 § 2)
10. Συμπράξεις — Συμπράξεις που υπάγονται ratione materiae και ratione temporis στο νομικό καθεστώς της Συνθήκης ΕΚΑΧ — Λήξη ισχύος της Συνθήκης ΕΚΑΧ — Συνέχιση του καθεστώτος ελευθέρου ανταγωνισμού υπό τη Συνθήκη ΕΚ — Διατήρηση ελέγχου από την Επιτροπή, ενεργούσα εντός του νομικού πλαισίου του κανονισμού 1/2003
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου)
11. Πράξεις των οργάνων — Διαχρονική εφαρμογή — Διαδικαστικοί κανόνες — Ουσιαστικοί κανόνες — Διάκριση — Λήξη ισχύος της Συνθήκης ΕΚΑΧ — Απόφαση περί εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού εκδοθείσα μετά τη λήξη αυτή και αφορώσα πραγματικά περιστατικά προγενέστερα της εν λόγω λήξεως — Αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της νομιμότητας των ποινών — Νομικές καταστάσεις δημιουργηθείσες πριν από τη λήξη ισχύος της Συνθήκης ΕΚΑΧ — Υπαγωγή στο νομικό καθεστώς της Συνθήκης ΕΚΑΧ
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49 § 1)
12. Ανταγωνισμός — Διοικητική διαδικασία — Σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας — Περιεχόμενο της αρχής — Ακύρωση μιας πρώτης αποφάσεως της Επιτροπής περί διαπιστώσεως παραβάσεως — Έκδοση νέας αποφάσεως στηριζόμενης σε άλλη νομική βάση και σε προγενέστερες προπαρασκευαστικές πράξεις — Επιτρέπεται — Υποχρέωση νέας ανακοινώσεως αιτιάσεων — Δεν υφίσταται
(Άρθρο 65 ΑΧ)
13. Συμπράξεις — Επηρεασμός του εμπορίου μεταξύ κρατών μελών — Κριτήρια εκτιμήσεως — Εκτίμηση βάσει πλειόνων παραγόντων από κοινού, οι οποίοι, εκτιμώμενοι μεμονωμένα, δεν θα ήταν κατ’ ανάγκην καθοριστικοί — Συμπράξεις οι οποίες εκτείνονται στο σύνολο του εδάφους κράτους μέλους — Ύπαρξη ισχυρού τεκμηρίου επηρεασμού
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)
14. Ανταγωνισμός — Κανόνες της Ένωσης — Παραβάσεις — Καταλογισμός — Επιχείρηση — Έννοια — Οικονομική ενότητα — Ύπαρξη δυνάμενη να συναχθεί από δέσμη συγκλινόντων στοιχείων — Εταιρίες ελεγχόμενες από την ίδια οικογένεια — Κριτήρια εκτιμήσεως προκειμένου να αποδειχθεί η ύπαρξη οικονομικής ενότητας μεταξύ των εταιριών αυτών
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ)
15. Ανταγωνισμός — Κανόνες της Ένωσης — Παραβάσεις — Καταλογισμός — Νομικό πρόσωπο που έχει την ευθύνη για την εκμετάλλευση της επιχειρήσεως κατά τον χρόνο της παραβάσεως — Εξαιρέσεις — Μεταβίβαση της δραστηριότητας μιας εταιρίας που δεν έχει παύσει να υφίσταται σε άλλη εταιρία που ανήκει στον ίδιο όμιλο — Καταλογισμός στο νομικό πρόσωπο το οποίο συνεχίζει την εκμετάλλευση — Προϋποθέσεις
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ)
16. Ανταγωνισμός — Κανόνες της Ένωσης — Παραβάσεις — Καταλογισμός — Νομικό πρόσωπο που έχει την ευθύνη για την εκμετάλλευση της επιχειρήσεως κατά τον χρόνο της παραβάσεως — Υποχρέωση καταλογισμού της ευθύνης στη μητρική εταιρία — Δεν υφίσταται — Καταλογισμός της ευθύνης στον αποκτώντα, σε περίπτωση αποκτήσεως ή απορροφήσεως — Επιτρέπεται
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ)
17. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Κριτήρια — Σοβαρότητα της παραβάσεως — Μη δεσμευτική ή εξαντλητική απαρίθμηση των κριτηρίων
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α)
18. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Περίπλοκη οικονομική εκτίμηση — Περιθώριο εκτιμήσεως της Επιτροπής — Δικαστικός έλεγχος — Έλεγχος νομιμότητας — Περιεχόμενο
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημεία 1 A και 1 B)
19. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Κατευθυντήριες γραμμές για τον υπολογισμό των προστίμων — Νομική φύση — Ενδεικτικός κανόνας συμπεριφοράς, ο οποίος απαιτεί αυτοπεριορισμό της εξουσίας εκτιμήσεως της Επιτροπής — Υποχρέωση τηρήσεως των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως, της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου
(Ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής)
20. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Μέθοδος υπολογισμού προσδιοριζόμενη από τις κατευθυντήριες γραμμές που διατύπωσε η Επιτροπή — Υπολογισμός του βασικού ποσού του προστίμου — Συνεκτίμηση των χαρακτηριστικών της παραβάσεως ως όλου
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α)
21. Πράξεις των οργάνων — Αιτιολόγηση — Υποχρέωση — Περιεχόμενο — Απόφαση περί επιβολής προστίμου — Μνεία των στοιχείων εκτιμήσεως τα οποία χρησιμοποίησε η Επιτροπή για να μετρήσει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της παραβάσεως — Επαρκής ένδειξη
(Άρθρο 15 ΑΧ ·κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23)
22. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Πράξεις που ως εκ της φύσεώς τους και μόνον χαρακτηρίζονται ως πολύ σοβαρές — Υποχρέωση αποδείξεως συγκεκριμένου αντικτύπου της παραβάσεως στην αγορά — Δεν υφίσταται
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α)
23. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Κριτήρια — Σοβαρότητα της παραβάσεως — Χαρακτηρισμός παραβάσεως ως πολύ σοβαρής — Πρωταρχικός ρόλος του κριτηρίου που αφορά τη φύση της παραβάσεως — Έλλειψη αυτοτελείας του κριτηρίου που αφορά το μέγεθος της αγοράς των επιμάχων προϊόντων — Χαρακτηρισμός μιας παραβάσεως ως πολύ σοβαρής, παρά τον περιορισμό της στο έδαφος ενός μόνον κράτους μέλους — Επιτρέπεται
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α)
24. Συμπράξεις — Εναρμονισμένη πρακτική — Ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο συμπράξεως ή της προετοιμασίας της — Συνεκτίμηση των πληροφοριών που ανταλλάχθηκαν — Τεκμήριο
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ)
25. Συμπράξεις — Απαγόρευση — Παραβάσεις — Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές που συνιστούν ενιαία παράβαση — Ευθύνη λόγω των συμπεριφορών άλλων επιχειρήσεων στο πλαίσιο της ίδιας παραβάσεως — Επιτρέπεται — Κριτήρια — Λαμβάνεται υπόψη κατά την εκτίμηση της σοβαρότητας της παραβάσεως
(Άρθρο 65 § 1 ΑΧ)
26. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Κατευθυντήριες γραμμές για τον υπολογισμό των προστίμων που επιβάλλονται σε περιπτώσεις παραβάσεων των κανόνων ανταγωνισμού — Μείωση του προστίμου ως αντάλλαγμα για τη συνεργασία της εμπλεκόμενης επιχειρήσεως — Περίπτωση εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής της ανακοινώσεως περί συνεργασίας — Δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των λόγων μειώσεως
(Ανακοινώσεις της Επιτροπής 96/C 207/04, σημείο A 1, και 98/C 9/03, σημείο 3)
27. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Μείωση του προστίμου ως αντάλλαγμα για τη συνεργασία της εμπλεκόμενης επιχειρήσεως — Συνεργασία στην έρευνα μη υπερβαίνουσα την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που υπέχουν οι επιχειρήσεις από το άρθρο 11 του κανονισμού 17 ή από το άρθρο 18 του κανονισμού 1/2003 — Δεν περιλαμβάνεται
(Κανονισμοί του Συμβουλίου 17, άρθρο 11, και 1/2003, άρθρο 18)
28. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Κριτήρια — Σοβαρότητα της παραβάσεως — Ελαφρυντικές περιστάσεις — Μη ύπαρξη οφέλους — Δεν περιλαμβάνεται — Κακή οικονομική κατάσταση του οικείου τομέα — Επίτευξη περιορισμένων περιθωρίων κέρδους — Δεν περιλαμβάνεται
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α)
29. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Αποτρεπτικός χαρακτήρας — Κύκλος εργασιών που μπορεί να ληφθεί υπόψη
(Άρθρο 65 ΑΧ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2)
30. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Νομικό πλαίσιο — Καθορισμός — Προγενέστερη πρακτική της Επιτροπής όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων — Ενδεικτικός χαρακτήρας
(Άρθρο 65 ΑΧ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2)
31. Ανταγωνισμός — Διοικητική διαδικασία — Υποχρεώσεις της Επιτροπής — Τήρηση εύλογης προθεσμίας — Παράβαση — Προϋπόθεση — Προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας της εμπλεκομένης επιχειρήσεως
(Άρθρο 65 ΑΧ)
1. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 56-60, 66, 67, 69)
2. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 61-65, 68)
3. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 70-72)
4. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 76-80, 102)
5. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 105, 106)
6. Η εξουσία της Επιτροπής να εκδώσει συγκεκριμένη πράξη συνεπάγεται οπωσδήποτε την εξουσία της να τροποποιήσει την πράξη αυτή. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δύναται, μεταξύ άλλων, να επισυνάψει τα ελλείποντα παραρτήματα αποφάσεως. Η εξουσία εκδόσεως τροποποιητικών αποφάσεων πρέπει να ασκείται σύμφωνα με τις διατάξεις που αφορούν την αρμοδιότητά της, καθώς και με τους τύπους και τις διαδικασίες που προβλέπει η Συνθήκη συναφώς.
(βλ. σκέψη 108)
7. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 120-122, 161, 255, 256)
8. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 120, 159, 160)
9. Στο πλαίσιο της κοινοτικής έννομης τάξεως, τα θεσμικά όργανα διαθέτουν μόνον δοτές αρμοδιότητες. Για τον λόγο αυτόν, οι κοινοτικές πράξεις παραθέτουν στο προοίμιό τους τη νομική βάση που εξουσιοδοτεί το θεσμικό όργανο να ενεργήσει στον οικείο τομέα. Πράγματι, η επιλογή της προσήκουσας νομικής βάσεως ενέχει σπουδαιότητα συνταγματικού χαρακτήρα.
Απόφαση με την οποία η Επιτροπή διαπιστώνει, μετά τη λήξη της ισχύος της Συνθήκης ΕΚΑΧ, ότι μια επιχείρηση υπέπεσε σε παράβαση του άρθρου 65, παράγραφος 1, ΑΧ και της επιβάλλει πρόστιμο, βρίσκει νομικό έρεισμα στο άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 1/2003 για τη διαπίστωση της παραβάσεως και στο άρθρο 23, παράγραφος 2, του ίδιου κανονισμού για την επιβολή του προστίμου.
(βλ. σκέψεις 125, 129)
10. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 130-146)
11. Η εφαρμογή των κανόνων της Συνθήκης ΕΚ σε τομέα ο οποίος διεπόταν αρχικώς από τη Συνθήκη ΕΚΑΧ πρέπει να πραγματοποιείται τηρουμένων των αρχών που διέπουν τη διαχρονική εφαρμογή του δικαίου. Συναφώς, καίτοι γίνεται εν γένει δεκτό ότι οι διαδικαστικοί κανόνες έχουν εφαρμογή εφ’ όλων των διαφορών που εκκρεμούν κατά τον χρόνο ενάρξεως ισχύος των κανόνων αυτών, οι ουσιαστικοί κανόνες πρέπει να ερμηνεύονται, προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση των αρχών της ασφαλείας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, υπό την έννοια ότι έχουν εφαρμογή επί καταστάσεων που έχουν διαμορφωθεί προ της ενάρξεως της ισχύος τους, μόνον εφόσον προκύπτει σαφώς από το γράμμα τους, τους σκοπούς ή την οικονομία τους ότι πρέπει να τους αναγνωρισθεί αναδρομική ισχύς.
Υπό το πρίσμα αυτό, όσον αφορά το ζήτημα των ουσιαστικών διατάξεων που έχουν εφαρμογή επί νομικής καταστάσεως η οποία διαμορφώθηκε οριστικώς προ της λήξεως ισχύος της Συνθήκης ΕΚΑΧ, η συνέχεια της έννομης τάξεως της Ένωσης και οι αφορώσες τις αρχές της ασφαλείας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης απαιτήσεις επιβάλλουν την εφαρμογή των ουσιαστικών διατάξεων που θεσπίσθηκαν κατ’ εφαρμογήν της Συνθήκης ΕΚΑΧ επί των πραγματικών περιστατικών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής τους ratione materiae και ratione temporis. Συναφώς, η αρχή της νομοθετικής προβλέψεως των εγκλημάτων και των ποινών δεν επιτάσσει να ισχύει ο ουσιαστικός κανόνας λόγω της παραβάσεως του οποίου επιβάλλεται κύρωση όχι μόνον κατά το χρονικό σημείο διαπράξεως της παραβάσεως, αλλά και κατά το χρονικό σημείο λήψεως της αποφάσεως περί επιβολής της κυρώσεως.
(βλ. σκέψεις 147, 148, 150-153)
12. Δεδομένου ότι η ακύρωση πράξεως της Ένωσης δεν επηρεάζει κατ’ ανάγκην τις προπαρασκευαστικές πράξεις, η διαδικασία που σκοπεί στην αντικατάσταση της ακυρωθείσας πράξεως μπορεί κατ’ αρχήν να επαναληφθεί από το συγκεκριμένο σημείο κατά το οποίο εχώρησε η παρανομία. Συνεπώς, πρέπει να κριθεί ότι απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου με την οποία ακυρώνεται απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού και επιβάλλουσα πρόστιμα δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της ανακοινώσεως των αιτιάσεων και της ανακοινώσεως των συμπληρωματικών αιτιάσεων και ότι η Επιτροπή μπορεί νομίμως να επαναλάβει τη διαδικασία από το συγκεκριμένο χρονικό σημείο κατά το οποίο εχώρησε η παρανομία. Συνεπώς, τα δικαιώματα άμυνας της προσφεύγουσας δεν προβλήθηκαν λόγω του ότι η Επιτροπή παρέλειψε να επαναλάβει τη διοικητική διαδικασία και να της απευθύνει νέα ανακοίνωση των αιτιάσεων ή λόγω του ότι δεν ζητήθηκε η άποψή της όσον αφορά την ανάλυση και τη συνδυασμένη εφαρμογή της νέας νομικής βάσεως την οποία επέλεξε η Επιτροπή για τη λήψη της νέας αποφάσεώς της.
(βλ. σκέψεις 173, 175, 177, 181)
13. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 186-193)
14. Μολονότι απλώς και μόνον το γεγονός ότι το μετοχικό κεφάλαιο δύο αυτοτελών εμπορικών εταιριών ανήκει στο ίδιο πρόσωπο ή στην ίδια οικογένεια δεν επαρκεί, αυτό και μόνο, για να αποδειχθεί η ύπαρξη οικονομικής ενότητας μεταξύ των δύο αυτών εταιριών, εντούτοις η ύπαρξη τέτοιας οικονομικής ενότητας είναι δυνατό να απορρέει από σύνολο στοιχείων.
Μεταξύ των στοιχείων αυτών είναι δυνατό να περιλαμβάνεται ιδίως το γεγονός ότι ορισμένα πρόσωπα ανέλαβαν καθήκοντα συγχρόνως εντός αμφοτέρων των εταιριών αυτών, ειδικότερα διά της κατοχής κεντρικών θέσεων στα διαχειριστικά όργανά τους. Επιπλέον, το ότι νομικό πρόσωπο παράγει το ίδιο το αγαθό που αποτελεί το αντικείμενο συμπράξεως δεν είναι καθοριστικό για τον καταλογισμό των συμπεριφορών που συνιστούν παράβαση του άρθρου 65 ΑΧ. Τέλος, σύμβαση εντολής, παραταθείσα σιωπηρώς, βάσει της οποίας μιας από τις εταιρίες δεσμεύθηκε να προβαίνει σε παραγγελίες σύμφωνες με τους συμβατικούς όρους που συμφώνησε η άλλη εταιρία με τους προμηθευτές και τους πελάτες (ως προς τους όγκους, τις τιμές και τις προθεσμίες πληρωμής), είναι επίσης δυνατό να αποτελεί απόδειξη της οικονομικής ενότητας των δύο αυτών εταιριών.
(βλ. σκέψεις 198-201, 220, 223-225, 227, 229, 230, 236)
15. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 202-207)
16. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 212, 213)
17. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 239)
18. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 239, 249-251)
19. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 241-243)
20. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 246-248, 261, 262)
21. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 258)
22. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 263-266)
23. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 273)
24. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 286)
25. Επιχείρηση η οποία έχει μετάσχει σε ενιαία και σύνθετη παράβαση με συμπεριφορά της η οποία εμπίπτει στην έννοια της συμφωνίας ή εναρμονισμένης πρακτικής που επιδιώκει σκοπό αντίθετο προς τον ανταγωνισμό, υπό την έννοια του άρθρου 65 ΑΧ, και η οποία σκοπεί στην υλοποίηση της παραβάσεως στο σύνολό της, ενδέχεται να είναι συνυπαίτια, καθ’ όλη τη διάρκεια της συμμετοχής της στην εν λόγω παράβαση, για τη συμπεριφορά άλλων επιχειρήσεων στο πλαίσιο της ίδιας παραβάσεως, όταν έχει αποδειχθεί ότι η εν λόγω επιχείρηση γνωρίζει τις παραβατικές συμπεριφορές των άλλων συμμετεχόντων ή ότι μπορεί ευλόγως να τις προβλέψει και ότι αποδέχεται τον σχετικό κίνδυνο.
Συνεπώς, το ότι μια επιχείρηση δεν έχει μετάσχει σε όλα τα συστατικά στοιχεία μιας συμπράξεως ή ότι έχει διαδραματίσει ήσσονα ρόλο σε όσες πτυχές έχει μετάσχει δεν επηρεάζει την απόδειξη της υπάρξεως παραβάσεως.
Όσον αφορά αντιθέτως την εκτίμηση της ατομικής ευθύνης της εμπλεκομένης επιχειρήσεως, τα στοιχεία αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εκτίμηση της σοβαρότητας της παραβάσεως, ενδεχομένως δε και κατά τον καθορισμό του ύψους του προστίμου
(βλ. σκέψεις 293, 294, 296)
26. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 305)
27. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 306)
28. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 309)
29. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 314)
30. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 320)
31. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 328)