WYROK SĄDU (ósma izba)

z dnia 9 grudnia 2014 r.(*)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Rynek prętów zbrojeniowych prostych lub w kręgach – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 65 EWWiS, po wygaśnięciu traktatu EWWiS, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1/2003 – Ustalanie cen i terminów płatności – Ograniczanie lub kontrolowanie produkcji lub sprzedaży – Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych – Podstawa prawna – Nadużycie władzy i nadużycie proceduralne – Grzywny – Pułap przewidziany w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 – Skarga o stwierdzenie nieważności – Decyzja zmieniająca – Niedopuszczalność

W sprawach połączonych T‑472/09 i T‑55/10

SP SpA, z siedzibą w Brescii (Włochy), reprezentowana przez adwokata G. Belottiego,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, reprezentowanej w sprawie T‑472/09 początkowo przez R. Sauera, V. Di Bucciego i B. Gencarellego, a następnie przez R. Sauera i R. Striani, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokata M. Moretta, oraz w sprawie T‑55/10 początkowo przez R. Sauera i Gencarellego, a następnie przez R. Sauera i R. Striani, wspieranych przez M. Moretta,

strona pozwana,

mających za przedmiot w sprawie T‑472/09 wniosek o stwierdzenie nieistnienia lub nieważności decyzji Komisji C(2009) 7492 wersja ostateczna z dnia 30 września 2009 r. w sprawie postępowania na podstawie artykułu 65 EWWiS (sprawa COMP/37.956 – Pręty zbrojeniowe okrągłe, ponowne przyjęcie), tytułem żądania ewentualnego – stwierdzenie nieważności art. 2 tej decyzji, a tytułem dalszego żądania ewentualnego – zmniejszenie kwoty grzywny nałożonej na skarżącą, jak też w sprawie T‑55/10 wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji C(2009) 9912 wersja ostateczna z dnia 8 grudnia 2009 r. zmieniającej decyzję C(2009) 7492 wersja ostateczna,

SĄD (ósma izba),

w składzie: M.E. Martins Ribeiro (sprawozdawca), pełniąca obowiązki prezesa, A. Popescu i G. Berardis, sędziowie,

sekretarz: T.Weiler, administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 29 stycznia 2013 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Ramy prawne

1.     Przepisy traktatu EWWiS

1        Artykuł 36 EWWiS przewidywał:

„Przed zastosowaniem jednej z sankcji pieniężnych lub wyznaczeniem jednej z okresowych kar pieniężnych przewidzianych w niniejszym traktacie Komisja powinna umożliwić zainteresowanemu przedstawienie swoich uwag.

Sankcje pieniężne i okresowe kary pieniężne wymierzone na mocy postanowień niniejszego traktatu mogą być przedmiotem skargi w postępowaniu cechującym się nieograniczonym prawem orzekania.

Na poparcie takiej skargi skarżący mogą, w okolicznościach przewidzianych w art. 33 akapit pierwszy niniejszego traktatu, powołać się na wadliwość decyzji i zaleceń, których pogwałcenie jest im zarzucane” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tego traktatu poniżej].

2        Artykuł 47 EWWiS brzmiał następująco:

„Komisja może zbierać informacje konieczne dla wykonywania jej zadań. Może ona zlecać dokonanie niezbędnych weryfikacji.

Komisja nie może ujawniać informacji, które z natury rzeczy stanowią tajemnicę zawodową, a zwłaszcza informacji dotyczących przedsiębiorstw, ich stosunków handlowych oraz elementów ich kosztów własnych. Z powyższym zastrzeżeniem obowiązana jest ogłaszać dane, które mogą być użyteczne dla rządów lub innych stron zainteresowanych.

Komisja może nakładać na przedsiębiorstwa uchylające się od wykonywania obowiązków wynikających z postanowień niniejszego artykułu albo na przedsiębiorstwa udzielające świadomie fałszywych informacji grzywny, których wysokość maksymalna wynosi 1% rocznego obrotu, oraz okresowe kary pieniężne, których wysokość maksymalna wynosi 5% przeciętnego obrotu dziennego za każdy dzień zwłoki.

Każde naruszenie przez Komisję tajemnicy zawodowej, które wyrządziło szkodę jakiemuś przedsiębiorstwu, stanowi podstawę do wniesienia skargi o odszkodowanie do Trybunału, na warunkach przewidzianych w artykule 40”.

3        Artykuł 65 EWWiS stanowił:

„1.      Zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie uzgodnione praktyki, które zmierzałyby bezpośrednio lub pośrednio do zapobieżenia, ograniczenia lub zakłócenia normalnej konkurencji wewnątrz wspólnego rynku, a w szczególności te, które polegają na:

a)      ustalaniu lub określaniu cen;

b)      ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego lub inwestycji;

c)      podziale rynków, produktów, klientów lub źródeł zaopatrzenia.

[…]

4.      Porozumienia lub decyzje zakazane na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu są nieważne z mocy prawa i nie można powoływać się na nie przed żadnym sądem w państwach członkowskich.

Komisja posiada wyłączne prawo stwierdzenia zgodności wspomnianych porozumień lub decyzji z postanowieniami niniejszego artykułu, z zastrzeżeniem możliwości wniesienia skargi do Trybunału.

5.      Komisja może nakładać na przedsiębiorstwa, które zawarły nieważne z mocy prawa porozumienie, stosowały lub usiłowały stosować – za pomocą arbitrażu, kar umownych, bojkotu lub wszelkich innych środków – porozumienie lub decyzję nieważne z mocy prawa lub porozumienie, na które odmówiono zezwolenia lub je cofnięto, lub na przedsiębiorstwa, które otrzymały zezwolenie w wyniku świadomego udzielenia nieprawdziwych lub wypaczonych informacji lub które stosowały praktyki sprzeczne z postanowieniami ustępu 1, grzywny oraz okresowe kary pieniężne nieprzekraczające podwójnej wysokości obrotu osiągniętego ze sprzedaży produktów będących przedmiotem porozumienia, decyzji lub praktyki sprzecznych z postanowieniami niniejszego artykułu, z zastrzeżeniem, że jeśli ich celem jest ograniczenie produkcji, postępu technicznego lub inwestycji, to określony w ten sposób górny pułap można zwiększyć do 10% rocznego obrotu danych przedsiębiorstw w odniesieniu do grzywny i do 20% obrotu dziennego w odniesieniu do okresowych kar pieniężnych”.

4        Zgodnie z art. 97 EWWiS traktat EWWiS wygasł w dniu 23 lipca 2002 r.

2.     Postanowienia traktatu WE

5        Artykuł 305 ust. 1 WE stanowił:

„Postanowienia niniejszego traktatu nie zmieniają postanowień Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, zwłaszcza jeśli chodzi o prawa i obowiązki państw członkowskich, kompetencje instytucji tej Wspólnoty oraz ustalonych przez ten traktat reguł funkcjonowania wspólnego rynku węgla i stali”.

3.     Rozporządzenie nr 1/2003

6        Zgodnie z art. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 [WE] i 82 [WE] (Dz.U. 2003, L 1, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 8, t. 2, s. 205) „[d]o celów stosowania art. 81 [WE] i 82 [WE] Komisja ma uprawnienia przewidziane niniejszym rozporządzeniem”.

7        Artykuł 7 rozporządzenia nr 1/2003, zatytułowany „Stwierdzenie i zaprzestanie naruszenia”, przewiduje:

„1. Jeżeli Komisja, działając z urzędu lub na wniosek, stwierdzi naruszenie art. 81 [WE] lub 82 [WE], może w drodze decyzji nakazać przedsiębiorstwom lub związkom przedsiębiorstw, których sprawa dotyczy, by zaprzestały takiego naruszenia. […] Jeżeli Komisja posiada uzasadniony interes, może stwierdzić, że naruszenie zostało popełnione w przeszłości.

[…]”.

8        Artykuł 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1/2003 stanowi:

„Komisja może, w drodze decyzji, nałożyć grzywny na przedsiębiorstwa lub związki przedsiębiorstw, jeżeli umyślnie lub w wyniku zaniedbania:

a)      naruszają art. 81 [WE] lub [art.] 82 [WE] […]”.

4.     Komunikat Komisji dotyczący niektórych aspektów postępowania ze sprawami z zakresu konkurencji wynikających z wygaśnięcia traktatu EWWiS

9        W dniu 18 czerwca 2002 r. Komisja wydała komunikat dotyczący niektórych aspektów postępowania ze sprawami z zakresu konkurencji wynikających z wygaśnięcia traktatu EWWiS (Dz.U. C 152, s. 5, zwany dalej „komunikatem z dnia 18 czerwca 2002 r.”).

10      Zgodnie z pkt 2 komunikatu z dnia 18 czerwca 2002 r. jego celem jest:

„[…]

–        przedstawienie w zwięzły sposób podmiotom gospodarczym i państwom członkowskim w zakresie, w jakim dotyczy ich traktat EWWiS i oparte na nim prawo pochodne, najważniejszych zmian prawa materialnego i proceduralnego wynikających z przejścia na system traktatu WE […];

–        wyjaśnienie, w jaki sposób Komisja zamierza rozwiązywać konkretne problemy wynikające z przejścia z systemu EWWiS na system WE w zakresie porozumień, decyzji i uzgodnionych praktyk oraz nadużycia pozycji dominującej […], kontroli koncentracji […] i kontroli pomocy państwa” [tłumaczenie nieoficjalne].

11      Punkt 31 komunikatu z dnia 18 czerwca 2002 r., który zamieszczony jest w dziale poświęconym konkretnym problemom wynikającym z przejścia z systemu traktatu EWWiS na system traktatu WE, brzmi następująco:

„Jeżeli Komisja, stosując do porozumień wspólnotowe reguły konkurencji, stwierdzi naruszenie w dziedzinie objętej traktatem EWWiS, to prawem materialnym mającym zastosowanie jest, bez względu na datę, od której ma ono zastosowanie, prawo materialne obowiązujące w chwili, gdy okoliczności faktyczne składające się na naruszenie miały miejsce. W każdym razie w odniesieniu do kwestii proceduralnych prawem znajdującym zastosowanie po wygaśnięciu traktatu EWWiS będzie prawo WE […]” [tłumaczenie nieoficjalne].

 Przedmiot sporów

12      Przedmiotem niniejszych spraw jest z jednej strony żądanie stwierdzenia nieistnienia lub nieważności decyzji Komisji C(2009) 7492 wersja ostateczna z dnia 30 września 2009 r. w sprawie postępowania na podstawie artykułu 65 EWWiS (sprawa COMP/37.956 – Pręty zbrojeniowe okrągłe, ponowne przyjęcie) (zwanej dalej „pierwszą decyzją”), tytułem żądania ewentualnego – stwierdzenie nieważności art. 2 tej decyzji, a tytułem dalszego żądania ewentualnego – zmniejszenie kwoty grzywny nałożonej na skarżącą SP SpA (sprawa T‑472/09), a z drugiej strony żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Komisji C(2009) 9912 wersja ostateczna z dnia 8 grudnia 2009 r. zmieniającej pierwszą decyzję (zwanej dalej „decyzją zmieniającą”) (sprawa T‑55/10).

13      W pierwszej decyzji Komisja stwierdziła, że następujące spółki naruszyły art. 65 EWWiS:

–        Alfa Acciai SpA (zwana dalej „Alfą”);

–        Feralpi Holding SpA (zwana dalej „Feralpi”);

–        Ferriere Nord SpA;

–        IRO Industrie Riunite Odolesi SpA (zwana dalej „IRO”);

–        Leali SpA i Acciaierie e Ferriere Leali Luigi SpA w likwidacji (zwana dalej „AFLL”) (te dwie spółki zwane dalej razem „Leali‑AFLL”);

–        Lucchini SpA i skarżąca (te dwie spółki zwane dalej razem „Lucchini‑SP”);

–        Riva Fire SpA (zwana dalej „Rivą”);

–        Valsabbia Investimenti SpA i Ferriera Valsabbia SpA (te dwie spółki zwane dalej razem „Valsabbia”).

 Przedstawienie skarżącej

14      Skarżąca jest spółką w likwidacji, wpisana jako nieprowadząca działalności w rejestrze handlowym w Brescii (Włochy), której udziały należą w 83,333% do osób prawnych lub fizycznych należących do rodziny Lucchini, a w pozostałych 16,667% do spółki Lucchini (motyw 99 pierwszej decyzji).

15      Siderpotenza SpA (zwana dalej „pierwszą Siderpotenzą”) była w latach 1989–1991 przedsiębiorstwem kontrolowanym wspólnie przez z jednej strony Lucchini Siderurgica SpA, a z drugiej strony dawne Acciaierie e Ferriere Leali Luigi. W dniu 5 marca 1991 r., pierwsza Siderpotenza została przejęta przez Lucchini Siderurgica. Lucchini Siderurgica została włączona do Lucchini w dniu 10 października 1998 r. ze skutkiem od dnia 1 grudnia 1998 r. (motywy 96, 97 pierwszej decyzji).

16      W dniu 31 października 1997 r. branża „pręty zbrojeniowe” należąca do Lucchini Siderurgica została zbyta na rzecz Siderpotenzy – spółki utworzonej w lipca 1997 r. (zwanej dalej „nową Siderpotenzą”). W dniu 30 maja 2002 r. nowa Siderpotenza zbyła swoje jednostki produkcji prętów zbrojeniowych na rzecz Ferriere Nord (motywy 99, 538 pierwszej decyzji).

17      W dniu 12 września 2002 r. nowa Siderpotenza zmieniła swoją nazwę na SP (motyw 99 pierwszej decyzji). SP została postawiona w stan likwidacji w dniu 28 maja 2009 r.

 Okoliczności powstania sporu

18      W okresie od października do grudnia 2000 r. Komisja przeprowadziła, zgodnie z art. 47 EWWiS, kontrole we włoskich przedsiębiorstwach produkujących pręty zbrojeniowe do betonu oraz w związku włoskich przedsiębiorstw metalurgicznych. Skierowała również do nich żądania udzielenia informacji na podstawie art. 47 EWWiS (motyw 114 pierwszej decyzji).

19      W dniu 26 marca 2002 r. Komisja wszczęła postępowanie administracyjne i sformułowała zarzuty na podstawie art. 36 EWWiS (dalej „pismo w sprawie przedstawienia zarzutów”) (motyw 114 pierwszej decyzji). Skarżąca przedstawiła uwagi pisemne w odpowiedzi na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów. Przesłuchanie miało miejsce w dniu 13 czerwca 2002 r. (motyw 118 pierwszej decyzji).

20      W dniu 12 sierpnia 2002 r. Komisja sformułowała dodatkowe zarzuty (dalej „pismo w sprawie przedstawienia dodatkowych zarzutów”), skierowane do adresatów pisma w sprawie przedstawienia zarzutów. W piśmie w sprawie przedstawienia dodatkowych zarzutów, opartym na art. 19 ust. 1 rozporządzenia Rady nr 17 z dnia 6 lutego 1962 r., pierwszego rozporządzenia wprowadzającego w życie art. [81 WE] i [82 WE] (Dz.U. 1962, 13, s. 204 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 8, t. 1, s. 3), Komisja przedstawiła swoje stanowisko w przedmiocie kontynuacji postępowania po wygaśnięciu traktatu EWWiS. Zainteresowanym przedsiębiorstwom przyznano termin na przedstawienie uwag i w dniu 30 września 2002 r. odbyło się drugie przesłuchanie w obecności przedstawicieli państw członkowskich (motyw 119 pierwszej decyzji).

21      Po przeprowadzeniu postępowania Komisja przyjęła decyzję C(2002) 5087 wersja ostateczna z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania na podstawie artykułu 65 EWWiS (COMP/37.956 – Pręty zbrojeniowe) (zwaną dalej „decyzją z 2002 r.”), w której stwierdziła, że przedsiębiorstwa będące jej adresatami utworzyły jeden, złożony i cechujący się ciągłością kartel, którego przedmiotem było ustalanie cen oraz ograniczanie i kontrolowanie wielkości produkcji i sprzedaży, co jest sprzeczne z art. 65 ust. 1 EWWS (motyw 121 pierwszej decyzji). Komisja nałożyła w tej decyzji solidarnie na Lucchini i na skarżącą grzywnę w wysokości 16,14 mln EUR.

22      W dniu 30 stycznia 2002 r. skarżąca wniosła skargę do Sądu na decyzję z 2002 r. Wyrokiem z dnia 25 października 2007 r., SP i in./Komisja, T‑27/03, T‑46/03, T‑58/03, T‑79/03, T‑80/03, T‑97/03 i T‑98/03, Zb.Orz., EU:T:2007:317, Sąd stwierdził nieważność decyzji z 2002 r. Sąd zaznaczył, że w szczególności ze względu na fakt, iż decyzja z 2002 r. nie zawiera odniesienia do art. 3 i art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, oparta była wyłącznie na art. 65 ust. 4 i 5 EWWiS (ww. wyrok w sprawie SP i in./Komisja, EU:T:2007:317, pkt 101). Ze względu na to, że przepisy te wygasły w dniu 23 lipca 2002 r. i nie obowiązywały w chwili przyjęcia decyzji z 2002 r., Komisja nie mogła już oprzeć na nich swojej kompetencji w celu stwierdzenia naruszenia art. 65 ust. 1 EWWiS i nałożenia grzywien na przedsiębiorstwa, które miały uczestniczyć we wspomnianym naruszeniu (ww. wyrok w sprawie SP i in./Komisja, EU:T:2007:317, pkt 120).

23      Pismem z dnia 30 czerwca 2008 r. Komisja powiadomiła skarżącą i inne zainteresowane przedsiębiorstwa o zamiarze ponownego przyjęcia decyzji, zmieniając podstawę prawną względem tej, która została przyjęta dla decyzji z 2002 r. Zaznaczyła ponadto, że ze względu na ograniczony zakres ww. w pkt 22 wyroku w sprawie SP i in./Komisja (EU:T:2007:317) ponownie przyjęta decyzja będzie oparta na dowodach przedstawionych w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów i w piśmie w sprawie przedstawienia dodatkowych zarzutów. Zainteresowanym przedsiębiorstwom przyznano termin na przedstawienie uwag (motywy 6, 123 pierwszej decyzji).

24      Faksem z dnia 11 września 2008 r. Komisja zażądała od skarżącej udzielenia informacji dotyczących zmian, jakie nastąpiły w strukturze akcjonariuszy od sierpnia 2002 r., oraz obrotów światowych osiągniętych w 2007 r. i przekazała skarżącej egzemplarz ww. pisma z dnia 30 czerwca 2008 r., który wysłała wcześniej na adres, który nie był już używany. Skarżąca odpowiedziała na to żądanie udzielenia informacji pismem z dnia 17 września 2008 r.

 Pierwsza decyzja

25      W dniu 30 września 2009 r. Komisja przyjęła pierwszą decyzję, która została podana do wiadomości skarżącej pismem z dnia 1 października 2009 r.

26      W pierwszej decyzji Komisja stwierdziła, że wskazane w niej ograniczenia konkurencji wynikały z kartelu między włoskimi producentami prętów zbrojeniowych oraz między nimi a ich związkiem, który miał miejsce w latach 1989–2000 i którego przedmiotem lub skutkiem było ustalanie lub określanie cen i ograniczanie lub kontrolowanie produkcji i sprzedaży poprzez wymianę znacznej liczby informacji dotyczących rynku prętów zbrojeniowych we Włoszech (motywy 7, 399 pierwszej decyzji).

27      Co się tyczy oceny prawnej zachowań, których dotyczy niniejsze postępowanie, w pierwszej kolejności Komisja podkreśliła w motywach 353–369 pierwszej decyzji, że rozporządzenie nr 1/2003 należy interpretować w ten sposób, iż pozwala jej na stwierdzanie po dniu 23 lipca 2002 r. istnienia karteli w sektorach objętych zakresem stosowania traktatu EWWiS ratione materiae i ratione temporis oraz na nakładanie kar z tego tytułu. W motywie 370 pierwszej decyzji wskazała, że została ona przyjęta zgodnie z regułami proceduralnymi traktatu WE i rozporządzenia nr 1/2003. W motywach 371–376 pierwszej decyzji Komisja przypomniała ponadto, że zasady regulujące sukcesję norm w czasie mogą prowadzić do stosowania przepisów materialnych, które nie obowiązują już w chwili wydania aktu przez instytucję Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem zastosowania ogólnej zasady lex mitior, na podstawie której jednostki nie można karać za czyn, który nie stanowi naruszenia zgodnie z ustawodawstwem, które weszło w życie później. Doszła do wniosku, że w niniejszym przypadku traktat WE nie był in concreto bardziej korzystny niż traktat EWWiS i że w konsekwencji nie można skutecznie powoływać się na zasadę lex mitior w celu podważenia zastosowania traktatu EWWiS do zachowań, o których tu mowa.

28      W drugiej kolejności odnośnie do stosowania art. 65 ust. 1 EWWiS Komisja zaznaczyła, po pierwsze, że celem kartelu było ustalanie cen, które doprowadziło też do ograniczania lub kontrolowania produkcji lub sprzedaży. Zdaniem Komisji, co się tyczy ustalania cen, kartel skupiał się zasadniczo wokół porozumień lub uzgodnionych praktyk dotyczących ceny podstawowej w okresie od 15 kwietnia 1992 r. do 4 lipca 2000 r. (i do roku 1995 wokół porozumień i uzgodnionych praktyk dotyczących terminów płatności) oraz wokół porozumień lub uzgodnionych praktyk dotyczących „dodatków” w okresie od 6 grudnia 1989 r. do 1 czerwca 2000 r. (motywy 399, 400 pierwszej decyzji).

29      Po drugie, co się tyczy skutków wywieranych przez rozpatrywane ograniczające praktyki na rynek, Komisja wskazała, że ponieważ sprawa dotyczyła kartelu, którego celem było utrudnianie, ograniczanie lub zakłócanie normalnej konkurencji, nie było konieczności weryfikowania, że wywarł on skutki na rynku (motyw 512 pierwszej decyzji). Uznała ona jednak, że kartel wywarł konkretne skutki na rynek (motywy 513–518 pierwszej decyzji). W szczególności Komisja stwierdziła, że kartel wpływał na cenę sprzedaży praktykowaną przez producentów prętów zbrojeniowych we Włoszech, nawet jeżeli działania podjęte w ramach kartelu nie zawsze prowadziły natychmiast do rezultatów oczekiwanych przez uczestniczące w nim przedsiębiorstwa. Ponadto zdaniem Komisji mogły występować zjawiska o zróżnicowanych skutkach. Poza tym zainteresowane przedsiębiorstwa reprezentowały około 21% włoskiego rynku prętów zbrojeniowych w 1989 r., 60% w 1995 r. i około 83% w 2000 r., co wskazuje na rosnący wpływ uzgodnionych podwyżek cen na rynek. Komisja pokreśliła w końcu, że fakt, iż inicjatywy podjęte w tej dziedzinie były komunikowane od 1989 r. do wszystkich producentów prętów zbrojeniowych, zwiększył znaczenie tych skutków również w pierwszych latach kartelu (motyw 519 pierwszej decyzji).

30      W trzeciej kolejności Komisja określiła adresatów pierwszej decyzji. Co się tyczy skarżącej, Komisja wskazała w motywach 538–544 pierwszej decyzji, że zdecydowała się przypisać odpowiedzialność za naruszenie spółce Lucchini i skarżącej, gdyż tworzyły one jedno przedsiębiorstwo, któremu można było przypisać nie tylko ich własne działania, lecz również działania Lucchini Siderurgica i pierwszej Siderpotenzy.

31      Co się tyczy istnienia jednostki gospodarczej złożonej ze spółki Lucchini i skarżącej, Komisja oparła się na fakcie, że zarówno Lucchini, jak i skarżąca były przez cały okres naruszenia bezpośrednio lub pośrednio kontrolowane przez rodzinę Lucchini. Ponadto kontrola nad skarżącą była sprawowana w ramach rzeczywistego kierowania polityką produkcyjną i handlową dotyczącą sektora prętów zbrojeniowych przez spółkę Lucchini, jak wynika zdaniem Komisji z konkretnych, szczegółowych i udokumentowanych dowodów, jak też odpowiednich dowodów dotyczących struktury organizacyjnej spółki Lucchini i skarżącej, w szczególności uwzględniając fakt, że określone osoby zajmowały ważne stanowiska zarządzania handlowego, czasami równocześnie, w tych spółkach (motyw 540 pierwszej decyzji).

32      Co się tyczy przypisania spółce Lucchini i skarżącej ewentualnych zachowań antykonkurencyjnych pierwszej Siderpotenzy i Lucchini Siderurgica, które nie mają już bytu prawnego, po pierwsze, Komisja zaznaczyła, że Lucchini Siderurgica była następcą prawnym pierwszej Siderpotenzy w wyniku połączenia poprzez przejęcie w dniu 5 marca 1991 r. i że Lucchini w ten sam sposób była następcą prawnym Lucchini Siderurgica w wyniku połączenia poprzez przejęcie w dniu 1 grudnia 1998 r. Po drugie, całość kapitału rzeczowego i kapitału ludzkiego należąca do pierwszej Siderpotenzy była wykorzystywana przez Lucchini Siderurgica od czasu przejęcia pierwszej Siderpotenzy przez tę ostatnią w dniu 5 marca 1991 r. Po trzecie, kapitał rzeczowy i ludzki związany z fabryką w Potenzy (Włochy) i zarządzany przez Lucchini Siderurgica został przeniesiony w ramach grupy na skarżącą. Po czwarte, Lucchini Siderurgica, a następnie Lucchini wywierały decydujący wpływ na działalność skarżącej do dnia 1 czerwca 2002 r., to jest daty zbycia działu przedsiębiorstwa produkującego pręty zbrojeniowe na rzecz Ferriere Nord (motywy 540, 541 pierwszej decyzji).

33      Komisja doszła więc do wniosku, że występuje: a) ciągłość prawna między pierwszą Siderpotenzą i Lucchini Siderurgica, b) ciągłość gospodarcza między tymi dwiema spółkami a nową Siderpotenzą (dziś skarżącą), jeżeli chodzi o fabrykę w Potenzy (Włochy), c) odpowiedzialność wynikająca z decydującego wpływu, jaki Lucchini Siderurgica i Lucchini wywierały na działalność nowej Siderpotenzy i d) ciągłość prawna między Lucchini Siderurgica i Lucchini. Zdaniem Komisji wynikało z tego, iż wszystkie te podmioty stanowiły jedno i to samo przedsiębiorstwo, które odpowiadało przedsiębiorstwu utworzonemu przez Lucchini i skarżącą (motyw 541 pierwszej decyzji).

34      W czwartej kolejności Komisja uznała, że art. 65 ust. 2 EWWiS i art. 81 ust. 3 WE nie miały zastosowania w niniejszej sprawie (motywy 567–570 pierwszej decyzji). Podkreśliła również, że przepisy dotyczące przedawnienia zawarte w art. 25 rozporządzenia nr 1/2003 nie stały na przeszkodzie przyjęciu przez nią pierwszej decyzji (motywy 571–574 pierwszej decyzji).

35      W piątej kolejności, co się tyczy obliczenia kwoty grzywien nałożonych w niniejszym przypadku, Komisja wskazała, że na podstawie art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 mogła nałożyć grzywny na przedsiębiorstwa, które naruszyły reguły konkurencji. Ze względu na to, że pułap grzywien przewidziany w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 różni się od ustalonego w art. 65 ust. 5 EWWiS, Komisja wskazała, że stosuje pułap najniższy zgodnie z zasadą lex mitior (motyw 576 pierwszej decyzji). Wskazała również, że – jak powiadomiła o tym zainteresowane przedsiębiorstwa pismem z dnia 30 czerwca 2008 r. – postanowiła zastosować w niniejszym przypadku wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 oraz art. 65 ust. 5 [EWWiS] (Dz.U. 1998, C 9, s. 3, zwane dalej „wytycznymi z 1998 r.”). Dodała, że w niniejszym przypadku uwzględniła jednak fakt, że już wcześniej określiła kwoty grzywien, które zamierzała nałożyć na dane przedsiębiorstwa, przyjmując decyzję z 2002 r. (motywy 579, 580 pierwszej decyzji).

36      Po pierwsze, Komisja uznała, że kartel mający na celu ustalanie cen, na rożne sposoby, w szczególności poprzez ograniczanie lub kontrolowanie produkcji lub sprzedaży, stanowił bardzo poważne naruszenie prawa Unii w dziedzinie konkurencji (motyw 591 pierwszej decyzji). Komisja odrzuciła argumenty zainteresowanych przedsiębiorstw, zgodnie z którymi waga naruszenia była mniejsza ze względu na ograniczone konkretne skutki dla rynku i kontekst gospodarczy, w jakim skutki te zmieniały się (motywy 583–596 pierwszej decyzji). Zdaniem Komisji, niezależnie od bardzo poważnego charakteru naruszenia, przy ustalaniu wysokości grzywny podstawowej wzięła jednak pod uwagę specyfikę niniejszej sprawy, w tym przypadku wiążącą się z faktem, iż dotyczyło ono rynku krajowego, który w okresie, kiedy wystąpiły okoliczności faktyczne sprawy, podlegał szczególnym uregulowaniom traktatu EWWiS i na którym przedsiębiorstwa będące adresatami pierwszej decyzji posiadały w pierwszym okresie naruszenia ograniczone udziały (motyw 599 pierwszej decyzji).

37      Po drugie, Komisja rozważyła konkretną wielkość każdego przedsiębiorstwa i sklasyfikowała je według ich względnego znaczenia na rynku właściwym. Ze względu na to, że odnośne udziały w rynku osiągnięte przez adresatów pierwszej decyzji w ciągu ostatniego pełnego roku naruszenia (1999) nie zostały uznane przez Komisję za reprezentatywne dla faktycznej obecności tychże na rynku właściwym w okresie referencyjnym, Komisja rozróżniła na podstawie średnich udziałów w rynku w latach 1990–1999 trzy grupy przedsiębiorstw, a mianowicie najpierw Feralpi i Valsabbia, wobec których zastosowała kwotę wyjściową grzywny wynoszącą 5 mln EUR, następnie Lucchini-SP, Alfa, Riva i Leali‑AFLL, wobec których zastosowała kwotę wyjściową grzywny wynoszącą 3,5 mln EUR, i w końcu IRO i Ferriere Nord, wobec których zastosowała kwotę wyjściową grzywny wynoszącą 1,75 mln EUR (motywy 599–602 pierwszej decyzji).

38      Aby zapewnić grzywnie wystarczająco odstraszający skutek, Komisja zwiększyła kwotę wyjściową grzywny w przypadku Lucchini‑SP o 200%, a w przypadku Rivy o 375% (motywy 604, 605 pierwszej decyzji).

39      Po trzecie, Komisja uznała, że kartel trwał od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 4 lipca 2000 r. Co się tyczy udziału skarżącej w naruszeniu, Komisja zaznaczyła, że trwał on od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r. Podkreśliła jednak, że od dnia 9 czerwca 1998 r. do dnia 30 listopada 1998 r. Lucchini‑SP nie uczestniczyła w części kartelu dotyczącej ograniczania lub kontrolowania produkcji lub sprzedaży (motyw 606 pierwszej decyzji).

40      Ze względu na to, że naruszenie trwało ponad 10 lat i 6 miesięcy w przypadku wszystkich przedsiębiorstw z wyjątkiem Ferriere Nord, kwota wyjściowa grzywny została zwiększona o 105% w przypadku wszystkich przedsiębiorstw oprócz Ferriere Nord, której kwotę wyjściową zwiększono o 70%. Kwoty podstawowe grzywien zostały więc ustalone następująco:

–        Feralpi: 10,25 mln EUR;

–        Valsabbia: 10,25 mln EUR;

–        Lucchini-SP: 14,35 mln EUR;

–        Alfa: 7,175 mln EUR;

–        Riva: 26,9 mln EUR;

–        Leali-AFLL: 7,175 mln EUR;

–        IRO: 3,58 mln EUR;

–        Ferriere Nord: 2,97 mln EUR (motywy 607, 608 pierwszej decyzji).

41      Po czwarte, co się tyczy okoliczności obciążających, Komisja zaznaczyła, że Ferriere Nord była już uprzednio adresatem decyzji Komisji z dnia 2 sierpnia 1989 r. w sprawie jej uczestnictwa w kartelu dotyczącym ustalania cen i ograniczania sprzedaży w sektorze siatek spawanych i zwiększyła o 50% kwotę podstawową jej grzywny. Komisja nie przyjęła żadnej okoliczności łagodzącej (motywy 609–623 pierwszej decyzji).

42      Po piąte, co się tyczy ustalenia maksymalnej kwoty grzywny zgodnie z art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, Komisja uznała, że kwota grzywny nałożonej na dane przedsiębiorstwa nie przekracza górnej granicy 10% obrotów osiągniętych w odniesieniu do produktów podlegających traktatowi EWWiS na terytorium Unii w 2007 r. Jeżeli chodzi w szczególności o skarżącą, Komisja podkreśliła, że fakt, iż aktualnie nie prowadzi ona działalności, nie stoi na przeszkodzie temu, by nałożyć na nią grzywnę, gdyż należy uznać ją za odpowiedzialną solidarnie razem z Lucchini, ponieważ tworzą one jedno i to samo przedsiębiorstwo (motywy 630–632 pierwszej decyzji).

43      Po szóste, co się tyczy stosowania komunikatu Komisji w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych (Dz.U. 1996, C 207, s. 4) (zwanego dalej „komunikatem w sprawie współpracy z 1996 r.”), Komisja wskazała, że Ferriere Nord dostarczyła jej użytecznych informacji, które pozwoliły jej lepiej zrozumieć funkcjonowanie kartelu przed wysłaniem pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, wobec czego przyznała jej obniżkę kwoty grzywny o 20%. Komisja uznała, że inne z zainteresowanych przedsiębiorstw nie spełniły warunków określonych w tym komunikacie (motywy 633–641 pierwszej decyzji).

44      Rozstrzygnięcie pierwszej decyzji brzmi następująco:

„Artykuł 1

Następujące przedsiębiorstwa naruszyły art. 65 ust. 1 [EWWiS], uczestnicząc we wskazanych okresach w ciągłym porozumieniu lub uzgodnionych praktykach dotyczących prętów zbrojeniowych prostych i w kręgach, których celem lub skutkiem było ustalanie cen i ograniczanie lub kontrolowanie produkcji lub sprzedaży na wspólnym rynku:

–        [Leali-AFLL] od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

–        [Alfa] od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 4 lipca 2000 r.;

–        [Ferriera Valsabbia i Valsabbia Investimenti] od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

–        [Feralpi] od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

–        [IRO] od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

–        [Lucchini-SP] od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

–        [Riva] od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

–        [Ferriere Nord] od dnia 1 kwietnia 1993 r. do dnia 4 lipca 2000 r.

Artykuł 2

W następstwie wymienionych w art. 1 naruszeń nakłada się następujące grzywny:

–        [Alfa]: 7,175 mln EUR;

–        [Feralpi]: 10,25 mln EUR;

–        [Ferriere Nord]: 3,57 mln EUR;

–        [IRO]: 3,58 mln EUR;

–        [Leali i AFLL], solidarnie: 6,093 mln EUR;

–        [Leali]: 1,082 mln EUR;

–        [Lucchini i SP], solidarnie: 14,35 mln EUR;

–        [Riva]: 26,9 mln EUR;

–        [Valsabbia Investimenti i Ferriera Valsabbia], solidarnie: 10,25 mln EUR

[…]”.

 Rozwój wydarzeń po notyfikacji pierwszej decyzji

45      Pismami wysłanymi między 20 a 23 listopada 2009 r. osiem z jedenastu spółek będących adresatami pierwszej decyzji, a mianowicie Riva, Feralpi, Ferriere Nord, Lucchini, Alfa, Ferriera Valsabbia, Valsabbia Investimenti i IRO, wskazało Komisji, że załącznik do pierwszej decyzji, w wersji notyfikowanej jej adresatom, nie zawierał tabel ilustrujących zmiany cen.

46      W dniu 24 listopada 2009 r. służby Komisji powiadomiły wszystkich adresatów pierwszej decyzji, że uczynią co konieczne, aby doręczono im decyzję zawierającą te tabele. Dodały również, że terminy mające zastosowanie do zapłaty grzywny i ewentualnego środka prawnego rozpoczną bieg z dniem doręczenia „kompletnej decyzji”.

 Decyzja zmieniająca

47      W dniu 8 grudnia 2009 r. Komisja przyjęła decyzję zmieniającą, która zawierała w załączniku brakujące tabele i korygowała numerowane odesłania do tych tabel w ośmiu przypisach. Decyzja zmieniająca została doręczona skarżącej w dniu 9 grudnia 2009 r.

48      Sentencja decyzji zmieniającej zawierała zmiany przypisów nr 102, 127, 198, 264, 312, 362, 405 i 448 pierwszej decyzji. Tabele figurujące w załączniku do decyzji zmieniającej zostały dodane jako załączniki do pierwszej decyzji.

 Przebieg postępowania i żądania stron

49      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 30 listopada 2009 r. skarżąca wniosła skargę w sprawie T‑472/09.

50      W sprawie T‑472/09 skarżąca wnosi do Sądu:

–        tytułem żądania wstępnego – o stwierdzenie nieistnienia lub w każdym razie nieważności pierwszej decyzji z powodu naruszenia prawa i wady formalnej ze względu na jej niekompletny charakter;

–        tytułem żądania głównego i co do istoty – o stwierdzenie nieistnienia lub w każdym razie nieważności pierwszej decyzji w odniesieniu do kary ze względu na naruszenie prawa, braku kompetencji i nadużycie władzy;

–        tytułem żądania ewentualnego i co do istoty – o stwierdzenie nieważności pierwszej decyzji z powodu braku uzasadnienia i wypaczenia okoliczności faktycznych, naruszenia prawa, bezzasadnego i nieudowodnionego charakteru zarzutów, naruszenia zasady bezstronnego działania administracji i prawa do obrony;

–        tytułem dalszego żądania ewentualnego i co do istoty – o obniżenie nałożonej na nią grzywny z jednej strony poprzez anulowanie zwiększenia o 200% mającego zapewnić odstraszający skutek oraz zwiększenia o 105% z tytułu czasu trwania, a z drugiej strony poprzez proporcjonalne zmniejszenie kwoty podstawowej ze względu na przedawnienie, mniejszą wagę naruszenia, marginalny charakter udziału skarżącej w kartelu i zarzuty, które nie zostały jej wyraźnie postawione;

–        tytułem środków organizacji postępowania i środków dowodowych – o nakazanie Komisji na podstawie art. 64 i 65 regulaminu postępowania przed Sądem, by przedstawiła dowody współpracy Ferriere Nord, które jej dotyczą, i przesłuchała przedstawiciela prawnego tej spółki odnośnie do faktów przedstawionych w pkt 176 skargi;

–        obciążenie Komisji całością kosztów postępowania.

51      W sprawie T‑472/09 Komisja wnosi do Sądu o:

–        oddalenie odwołania w całości;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

52      Pismem z dnia 8 stycznia 2010 r. Komisja wniosła do Sądu o zarządzenie tytułem środków organizacji postępowania, by skarżąca została wezwana do zbadania możliwości uzupełnienia i zmiany swoich żądań w świetle decyzji zmieniającej, która została jej doręczona po wniesieniu skargi w sprawie T‑472/09. Skarżąca sprzeciwiła się temu żądaniu. Sąd nie uwzględnił wniosku Komisji.

53      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 10 lutego 2010 r. skarżąca wniosła skargę w sprawie T‑55/10.

54      W sprawie T‑55/10 skarżąca wnosi do Sądu:

–        tytułem żądania głównego i co do istoty – o stwierdzenie nieważności decyzji zmieniającej, po pierwsze, z powodu braku właściwej podstawy prawnej, po drugie, ze względu na to, że Komisja nie ma uprawnienia do poprawienia poprzedniej decyzji, jeżeli jej tekst i treść są niekompletne, tzn. jeżeli decyzja jest rażąco i oczywiście wadliwa, i po trzecie, z powodu naruszenia zasady dobrej administracji;

–        na wypadek gdyby Komisja zakwestionowała przypomnienie okoliczności faktycznych w pkt I skargi – o nakazanie jej, by przedstawiła protokoły ze spotkań w dniach 30 września i 8 grudnia 2009 r., wraz z załącznikami do nich;

–        o obciążenie Komisji całością kosztów postępowania.

55      W sprawie T‑55/10 Komisja wnosi do Sądu o:

–        oddalenie odwołania w całości;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

56      Na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy Sąd (ósma izba) postanowił otworzyć pisemny etap postępowania w niniejszych sprawach i w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 64 regulaminu postępowania zwrócił się do skarżącej w sprawie T‑472/09 o przedstawienie pewnego dokumentu. Skarżąca podporządkowała się temu w wyznaczonym terminie.

57      Postanowieniem z dnia 14 grudnia 2012 r. prezes ósmej izby, po zebraniu uwag stron, zarządził połączenie spraw T‑472/09 i T‑55/10 do celów przeprowadzenia rozprawy na podstawie art. 50 regulaminu postępowania.

58      Na rozprawie w dniu 29 stycznia 2013 r. wysłuchane zostały wystąpienia stron i ich odpowiedzi na pytania ustne Sądu.

 Co do prawa

59      Ponieważ strony wskazały na rozprawie, że nie mają zastrzeżeń co do połączenia niniejszych spraw do celów wydania wyroku, Sąd postanowił połączyć te sprawy do celów wydania wyroku zgodnie z art. 50 regulaminu postępowania.

1.     Sprawa T‑472/09

60      Należy zaznaczyć tytułem wstępu, że skarga w sprawie T‑472/09 zawiera trzy żądania, a mianowicie, tytułem żądania głównego – stwierdzenie nieistnienia lub nieważności pierwszej decyzji, tytułem żądania ewentualnego – stwierdzenie nieważności pierwszej decyzji w odniesieniu do grzywny nałożonej na skarżącą, i tytułem dalszego żądania ewentualnego – obniżenie kwoty grzywny nałożonej na skarżącą.

61      W uzasadnieniu skargi w sprawie T‑472/09 skarżąca przywołuje dziesięć zarzutów. Pierwszy dotyczy naruszenia istotnych wymogów proceduralnych. Drugi dotyczy braku kompetencji Komisji i uchybienia w odniesieniu do podstawy prawnej naruszenia i kary. Trzeci dotyczy braku uzasadnienia, naruszenia art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 i naruszenia zasady równego traktowania. Czwarty dotyczy nadużycia władzy i nadużycia proceduralnego. Piąty dotyczy naruszenia art. 65 EWWiS, braku uzasadnienia i wypaczenia okoliczności faktycznych. Szósty dotyczy naruszenia zasady dobrej administracji i braku uzasadnienia. Siódmy dotyczy błędnej kwalifikacji prawnej okoliczności faktycznych. Ósmy – naruszenia prawa skarżącej do obrony. Dziewiąty dotyczy naruszenia prawa i nadużycia władzy przy stosowaniu zwiększeń kwoty grzywny i naruszenia zasady proporcjonalności. W końcu zarzut dziesiąty dotyczy przedawnienia naruszenia.

62      Wezwana przez Sąd na rozprawie do przedstawienia uwag co do dokładnego zakresu swej argumentacji, skarżąca wyjaśniła, że zarzuty trzeci i dziewiąty w jej skardze zostały podniesione na poparcie jedynie żądań ewentualnych, a mianowicie żądania stwierdzenia nieważności pierwszej decyzji w odniesieniu do grzywny i dalszego żądania ewentualnego mającego na celu obniżenie kwoty tej grzywny.

 W przedmiocie żądań stwierdzenia nieistnienia lub nieważności pierwszej decyzji

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia istotnych wymogów proceduralnych

63      W zarzucie tym skarżąca podnosi istnienie szeregu naruszeń istotnych wymogów proceduralnych ze względu na niekompletność pierwszej decyzji, w której brakuje tabel, jakie powinny znajdować się w załączniku do niej.

64      Na wstępie Komisja podnosi w odpowiedzi na skargę, że skarżąca nie przedstawiała w skardze żadnej argumentacji na poparcie żądań stwierdzenia nieistnienia pierwszej decyzji. W duplice dodała, że „zarzut” dotyczący nieistnienia pierwszej decyzji podniesiony w replice nie został podniesiony w skardze i należy stwierdzić jego niedopuszczalność na podstawie art. 48 ust. 2 regulaminu postępowania.

65      Należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 44 § 1 regulaminu postępowania skarga powinna zawierać zwięzłe przedstawienie przywołanych zarzutów. To przedstawienie zarzutów winno być wystarczająco jasne i precyzyjne, by umożliwić stronie pozwanej przygotowanie obrony, a Sądowi wydanie orzeczenia w przedmiocie skargi, ewentualnie także bez jakichkolwiek informacji dodatkowych. Skarga powinna więc wyjaśniać, na czym polega zarzut, na którym się ona opiera, wobec czego samo jego abstrakcyjne przywołanie nie spełnia wymogów regulaminu postępowania. Podobne wymogi są przewidziane, gdy argument jest przywołany na poparcie zarzutu (wyrok z dnia 14 maja 1998 r., Mo och Domsjö/Komisja, T‑352/94, Rec, EU:T:1998:103, pkt 333). Ponadto Sąd jest zobowiązany odrzucić jako niedopuszczalne żądanie podniesione we wniesionej do niego skargi, jeśli podstawowe okoliczności faktyczne i prawne, na których żądanie to się opiera, nie wynikają w sposób spójny i zrozumiały z tekstu samej skargi (wyroki: z dnia 18 lipca 2006 r., Rossi/OHIM, C‑214/05 P, Zb.Orz., EU:C:2006:494, pkt 37; z dnia 15 kwietnia 2010 r., Gualtieri/Komisja, C‑485/08 P, Zb.Orz., EU:C:2010:188, pkt 104).

66      Poza tym z art. 44 § 1 lit. c) w związku z art. 48 § 2 regulaminu postępowania wynika, że skarga powinna zawierać przedmiot sporu oraz zwięzłe przedstawienie wskazanych zarzutów oraz że nie można podnosić nowych zarzutów w toku postępowania, chyba że ich podstawą są okoliczności prawne i faktyczne ujawnione dopiero w toku postępowania. Zarzut, który stanowi rozszerzenie zarzutu podniesionego wcześniej w sposób bezpośredni lub dorozumiany w skardze i który jest ściśle z nim związany, powinien zostać uznany za dopuszczalny (zob. wyrok z dnia 24 maja 2011 r., NLG/Komisja, T‑109/05 i T‑444/05, Zb.Orz., EU:T:2011:235, pkt 149 i przytoczone tam orzecznictwo).

67      W niniejszym przypadku należy zaznaczyć, że w żądaniach zawartych w skardze skarżąca wnosi do Sądu o stwierdzenie nieistnienia pierwszej decyzji i w każdym razie stwierdzenia nieważności tej decyzji z powodu naruszenia prawa i wady formalnej ze względu na jej niekompletny charakter (zob. pkt 50 powyżej). W tekście tej skargi skarżąca nie podniosła jednak wyraźnie zarzutów na poparcie żądania stwierdzenia nieistnienia pierwszej decyzji.

68      W pkt 15–18 skargi skarżąca wyjaśnia w ramach zarzutu zatytułowanego „Niekompletny charakter [pierwszej decyzji]. Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych”, że pierwsza decyzja nie zawiera załączników, podczas gdy są one wspominane przez Komisję w różnych motywach pierwszej decyzji na poparcie wymienionych w nich zarzutów. Skarżąca wskazuje również w pierwszej kolejności, że pierwsza decyzja nie pozwala jej na zrozumienie dokładnego brzmienia zarzutów, z powodu których została ukarana, i nie zawiera wystarczającego uzasadnienia dla oskarżeń ze strony Komisji. Następnie twierdzi, że można racjonalnie przyjąć, iż kolegium członków Komisji zostało wezwane do wypowiedzenia się w przedmiocie niekompletnego projektu decyzji. W końcu skarżąca uważa, że te naruszenia „niesłychanej wagi i nie do przyjęcia w prawie”, uzasadniają stwierdzenie nieważności pierwszej decyzji z powodu naruszenia istotnych wymogów proceduralnych. W replice skarżąca podkreśla „zasadność [jej] zarzutów […] dotyczących nieistnienia i, posiłkowo, niezgodności z prawem [pierwszej decyzji]”.

69      Na rozprawie skarżąca wyjaśniła zasadniczo, że ze względu na to, iż pierwsza decyzja została jej doręczona bez załączników, nie miała w chwili wniesienia skargi w sprawie T‑472/09 wiedzy o fakcie, że Komisja w rzeczywistości przyjęła decyzję bez załączników, co zauważyła dopiero w chwili podania do wiadomości decyzji zmieniającej.

70      Bez konieczności orzekania w przedmiocie dopuszczalności argumentacji dotyczącej nieistnienia pierwszej decyzji należy zaznaczyć, że jest ona bezzasadna.

71      Oprócz argumentacji streszczonej w pkt 67 powyżej skarżąca utrzymuje, że Komisja nie może próbować naprawić wad pierwszej decyzji, powołując się z jednej strony na decyzję zmieniającą, a z drugiej strony na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów, które zostało jej wysłane osiem lat wcześniej, gdyż legalności decyzji nie można oceniać poprzez odniesienie się do innego środka wcześniejszego lub późniejszego.

72      Co się tyczy żądania skarżącej zmierzającego do tego, by Sąd stwierdził nieistnienie pierwszej decyzji, należy przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że akty instytucji Unii korzystają co do zasady z domniemania zgodności z prawem, a zatem wywołują skutki prawne, nawet w przypadku ich wadliwości, do czasu stwierdzenia ich nieważności lub cofnięcia (wyroki: z dnia 15 czerwca 1994 r., Komisja/BASF i in., C‑137/92 P, Rec, EU:C:1994:247, pkt 48; z dnia 8 lipca 1999 r., Hoechst/Komisja, C‑227/92 P, Rec, EU:C:1999:360, pkt 69; z dnia 5 października 2004 r., Komisja/Grecja, C‑475/01, Zb.Orz., EU:C:2004:585, pkt 18).

73      Niemniej w drodze wyjątku od tej reguły akty dotknięte wadą, której waga jest tak oczywista, że nie może być tolerowana przez unijny porządek prawny, powinny być uznawane za niewywołujące żadnego, nawet tymczasowego skutku prawnego, to znaczy za prawnie nieistniejące. Wyjątek ten ma na celu zachowanie równowagi pomiędzy dwoma podstawowymi, lecz niekiedy przeciwstawnymi wymogami, które musi spełniać porządek prawny, a mianowicie stabilnością obrotu prawnego i poszanowaniem zgodności z prawem (ww. w pkt 72 wyroki: Komisja/BASF i in., EU:C:1994:247, pkt 49; Hoechst/Komisja, EU:C:1999:360, pkt 70).

74      Ze względów pewności obrotu prawnego, znaczenie skutków związanych ze stwierdzeniem nieistnienia aktu instytucji Unii wymaga, by takie stwierdzenie było ograniczone do skrajnych przypadków (ww. w pkt 72 wyroki: Komisja/BASF i in., EU:C:1994:247, pkt 50; Hoechst/Komisja, EU:C:1999:360, pkt 76).

75      Należy stwierdzić na wstępie w niniejszym przypadku, że nieprawidłowości przywołane przez skarżącą nie wydają się mieć tak oczywistego znaczenia, by pierwszą decyzję należało postrzegać jako prawnie nieistniejącą.

76      Po pierwsze, powołując się w tym względzie wyraźnie na motywy 496, 515, 516 i przypis 102 pierwszej decyzji, skarżąca twierdzi, że pierwsza decyzja nie pozwala jej na zrozumienie dokładnej treści zarzutów, z powodu których została ukarana, i nie zawiera wystarczającego uzasadnienia dla oskarżeń ze strony Komisji.

77      Zapytana w tym względzie na rozprawie skarżąca wyjaśniła, że niniejsze zastrzeżenie dotyczyło jedynie braku poszanowania przez Komisję obowiązku uzasadnienia.

78      Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie powinno odpowiadać charakterowi danego aktu i przedstawiać w sposób zrozumiały i jednoznaczny rozumowanie instytucji, która wydała akt, tak aby umożliwić osobom zainteresowanym poznanie podstaw przyjętego aktu, a właściwemu sądowi dokonanie jej kontroli. Wymóg uzasadnienia należy oceniać w zależności od okoliczności danego przypadku, w szczególności treści spornego aktu, charakteru podniesionych zarzutów, a także interesu, jaki w uzyskaniu wyjaśnień mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne elementy faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 15 EWWiS, winna opierać się nie tylko na jego brzmieniu, ale także na jego kontekście, jak również całości przepisów prawa regulujących daną dziedzinę (zob. podobnie wyroki: z dnia 24 września 1996 r., NALOO/Komisja, T‑57/91, Rec, EU:T:1996:125, pkt 298; z dnia 13 grudnia 2001 r., Krupp Thyssen Stainless i Acciai speciali Terni/Komisja, T‑45/98 i T‑47/98, Rec, EU:T:2001:288, pkt 129; zob. również analogicznie wyroki: z dnia 2 kwietnia 1998 r., Komisja/Sytraval i Brink’s France, C‑367/95 P, Rec., EU:C:1998:154, pkt 63; z dnia 14 października 2010 r., Deutsche Telekom/Komisja, C‑280/08 P, Zb.Orz., EU:C:2010:603, pkt 131 i przytoczone tam orzecznictwo).

79      Poza tym w ramach decyzji indywidualnych z utrwalonego orzecznictwa wynika, że celem obowiązku uzasadnienia tego rodzaju decyzji jest – obok umożliwienia kontroli sądowej – dostarczenie zainteresowanemu danych wystarczających do zweryfikowania, czy decyzja jest ewentualnie obarczona wadą pozwalającą zakwestionować jej ważność (zob. wyrok z dnia 29 września 2011 r., Elf Aquitaine/Komisja, C‑521/09 P, Zb.Orz., EU:C:2011:620, pkt 148 i przytoczone tam orzecznictwo).

80      Zainteresowany powinien zatem co do zasady zostać poinformowany o uzasadnieniu w tym samym czasie co o niekorzystnej dla niego decyzji (ww. w pkt 79 wyrok Elf Aquitaine/Komisja, EU:C:2011:620, pkt 149).

81      Należy stwierdzić, że pierwsza decyzja nie zawierała załączników, w których umieszczonych było szereg tabel, do których zawarte były odniesienia w motywach 451 (tabela 13), 513 (tabele 1 i 3), 515 (tabele 1–3), 516 (tabele 9, 11–14 i 16) i 518 (tabele 11, 12 i 14), jak też w przypisach 102 (tabele 15–17), 127 (tabele 18–21), 198 (tabele 22 i 23), 264 (tabele 24 i 25), 312 (tabela 26), 362 (tabela 27), 405 (tabela 28), 448 (tabele 29 i 30) i 563 (wszystkie tabele załączone do decyzji) pierwszej decyzji. Komisja potwierdza w tym względzie, że chodziło o tabele wykonane w celu ułatwienia i przyspieszenia lektury zmian cen wymienionych w pierwszej decyzji, które jedynie powtarzały w sposób schematyczny informacje i dane przedstawione w aktach.

82      Należy więc zbadać, czy niezależnie od braku tabel wskazanych w pkt 81 powyżej właściwe motywy tej decyzji, na poparcie których tabele te zostały wymienione, ukazują w sposób zrozumiały i jednoznaczny rozumowanie Komisji i umożliwiły skarżącej poznanie podstaw przyjętego aktu.

83      Na wstępie należy zaznaczyć, jak czyni to Komisja, że wszystkie brakujące tabele zostały załączone do pisma w sprawie przedstawienia zarzutów i że skarżąca znała ich treść, gdyż sama umieściła je w załączniku do skargi i odniosła się do tych tabel w pkt 83, 98, 100, 101 i 125 skargi.

84      Ponadto należy podkreślić, że w decyzji zmieniającej Komisja nie zmieniła wszystkich odniesień do tabel brakujących w pierwszej decyzji, lecz jedynie te odniesienia, które były zawarte w przypisach 102, 127, 198, 264, 312, 362, 405 i 448.

85      Po pierwsze, co się tyczy tabel 15–17 (wspomnianych w przypisie 102 pierwszej decyzji), należy stwierdzić, że zawierają one zgodnie z tym przypisem przedstawienie „danych dotyczących zmian cen »dodatków rozmiarowych«, które charakteryzowały przemysł prętów zbrojeniowych we Włoszech od grudnia 1989 r. do czerwca 2000 r.”. Tabele te są wspomniane przez Komisję na poparcie motywu 126 zdanie pierwsze pierwszej decyzji, który ma następujące brzmienie:

„Na pierwszym spotkaniu, o którym dowiedziała się Komisja (spotkanie w dniu 6 grudnia 1989 r. w [związku przemysłowców w Brescii]), uczestnicy zdecydowali jednogłośnie o podwyższeniu od poniedziałku 11 grudnia 1989 r. dodatków zależnych od średnicy prętów zbrojeniowych, prostych i w kręgach, przeznaczonych na rynek włoski (+10 ITL/kg za »dodatki« od 14 do 30 mm, + 15 ITL/kg – za »dodatki« od 8 do 12 mm, + 20 ITL/kg za »dodatki« 6 mm; ogólna podwyżka w wysokości 5 ITL/kg za materiał w kręgach)”.

86      Należy stwierdzić, że Komisja wskazała wyraźnie w tym motywie podwyższenie dodatków zależnych od średnicy prętów zbrojeniowych, które zostały przyjęte przez uczestników na spotkaniu w dniu 6 grudnia 1989 r., jak też ich datę wejścia w życie. Poza tym, co się tyczy późniejszych podwyżek, które zgodnie z przypisem 102 pierwszej decyzji są również ujęte w tych tabelach (jako że obejmują lata 1989–2000), należy zaznaczyć, że nie są one przedmiotem pkt 4.1 pierwszej decyzji, do którego odwołuje się motyw 126 dotyczący zachowań przedsiębiorstw w latach 1989–1992. W każdym razie podwyżki te są również wymienione w szczególności w motywach 126–128 i 133 (dla lat 1989–1992), 93 i 94 (dla lat 1993–1994), 149–151, 162 i 163 (dla roku 1995), 184 i 185 (dla roku 1996), 199, 200 i 213 (dla roku 1997), 269 (dla roku 1999) i 296–304 (dla roku 2000), jak też w motywach 439 i 515 pierwszej decyzji.

87      Po drugie, co się tyczy tabel 18–21, wspomnianych w przypisie 127 pierwszej decyzji, należy stwierdzić, że zawierają one zgodnie z tym przepisem prezentację „danych dotyczących cen podstawowych w cennikach lub przekazanych do wiadomości pełnomocników, odnoszących się do okresu od końca 1989 r. do końca 1992 r., będących w posiadaniu Komisji”. Tabele te są przywołane przez Komisję na poparcie motywu 131 pierwszej decyzji, który stanowi:

„Co się tyczy cen podstawowych prętów zbrojeniowych stosowanych w okresie obowiązywania wspomnianego porozumienia, zauważmy, że IRO i (dawna) Ferriera Valsabbia SpA stosowały od dnia 16 kwietnia 1992 r. cenę 210 ITL/kg, a od dnia 1/6 maja 1992 r. cenę 225 ITL/kg. Od dnia 1/8 czerwca 1992 r. IRO, (dawna) Ferriera Valsabbia SpA, Acciaieria di Darfo SpA i Acciaierie e Ferriere Leali Luigi SpA stosowały cenę 235 ITL/kg”.

88      Należy zatem stwierdzić, że opierając się na pięciu stronach akt administracyjnych wspomnianych w przypisie 126 pierwszej decyzji, Komisja wyraźnie wskazała w tym motywie ceny podstawowe, które zostały ustalone przez wymienione w nim przedsiębiorstwa, jak też ich datę wejścia w życie. Ponadto należy zaznaczyć, że Komisja w motywie 419 pierwszej decyzji uznała, iż pierwsze zachowanie dotyczące ustalania ceny podstawowej miało miejsce najpóźniej w dniu 16 kwietnia 1992 r. Ewentualne dane zawarte w tabelach 18–21 pierwszej decyzji, dotyczących cen podstawowych dla okresu trwającego zgodnie z przypisem 127 pierwszej decyzji od „końca 1989 r.” do dnia 16 kwietnia 1992 r., nie mają zatem znaczenia dla zrozumienia zarzutów Komisji zawartych w motywie 131 pierwszej decyzji.

89      Po trzecie, co się tyczy tabel 22 i 23, wspomnianych w przypisie 198 pierwszej decyzji, należy stwierdzić, że zawierają one zgodnie z tym przypisem prezentację „danych dotyczących cen podstawowych w cennikach lub przekazanych do wiadomości pełnomocników, odnoszących się do lat 1993 i 1994, będących w posiadaniu Komisji”. Tabele te są przywołane przez Komisję na poparcie motywu 145 pierwszej decyzji, który jest sformułowany następująco:

„Jak przewidziano w faksie Federacciai z dnia 25 listopada 1994 r., kolejne spotkanie miało miejsce w dniu 1 grudnia 1994 r. w Brescii, na którym zostały podjęte decyzje wskazane w innym faksie Federacciai, otrzymanym przez przedsiębiorstwa w dniu 5 grudnia 1994 r. Przedmiotem tych decyzji były:

–        ceny prętów zbrojeniowych (320 ITL/kg, podstawowa przy wywozie z Brescii, ze skutkiem natychmiastowym);

–        płatności (od dnia 1 stycznia 1995 r. termin maksymalny wynosić będzie 60/90 dni na koniec miesiąca; od dnia 1 marca 1995 r. termin będzie ograniczony do 60 dni) i rabaty;

–        produkcja (obowiązek poinformowania Federacciai przez każde z przedsiębiorstw przed dniem 7 grudnia 1994 r. o ciężarze w tonach prętów zbrojeniowych wyprodukowanych we wrześniu, październiku i listopadzie 1994 r.).

Alfa Acciai Srl przyjęła nową cenę podstawową w dniu 7 grudnia 1994 r. W dniu 21 grudnia 1994 r. przyjęła ją również Acciaieria di Darfo SpA, a Alfa Acciai Srl ponownie potwierdziła tę samą cenę. Cena podstawowa [Lucchini-SP] dotycząca stycznia 1995 r. również wynosiła 320 ITL/kg”.

90      W tym względzie należy podkreślić, że tabele wymienione w przypisie 198 pierwszej decyzji zostały przywołane przez Komisję na poparcie jej twierdzenia, zgodnie z którym „Alfa Acciai Srl przyjęła nową cenę podstawową w dniu 7 grudnia 1994 r.”, „[w] dniu 21 grudnia 1994 r. przyjęła ją również Acciaieria di Darfo SpA, a Alfa Acciai Srl ponownie potwierdziła tę samą cenę”. Otóż „nowa cena podstawowa” i „ta sama cena”, o których mowa, to była cena 320 lirów włoskich za kilogram (ITL/kg), wspomniana w tiret pierwszym tego motywu. Ewentualne dane zawarte w tabelach 22 i 23 pierwszej decyzji, dotyczące cen podstawowych w okresie od 1993 r. do 7 grudnia 1994 r., nie mają znaczenia dla zrozumienia zarzutów Komisji zawartych w motywie 145 pierwszej decyzji.

91      Po czwarte, co się tyczy tabel 24 i 25, wspomnianych w przypisie 264 pierwszej decyzji, należy stwierdzić, że zawierają one zgodnie z tym przypisem prezentację „danych dotyczących cen podstawowych w cennikach lub przekazanych do wiadomości pełnomocników (a w przypadku Lucchini Siderurgica również danych dotyczących stanu miesięcznego) dotyczących roku 1995, będących w posiadaniu Komisji”. Tabele te są przywołane przez Komisję na poparcie motywu 174 pierwszej decyzji, który jest sformułowany następująco:

„Następnie w dokumencie pochodzącym z pierwszych dni października 1995 r., posiadanym przez Federacciai (rękopis sekretarki dyrektora generalnego p.o.), stwierdzono, że:

–        klienci podważali płatności (stąd konieczność powiadomienia potwierdzającego nieugiętość w sprawie płatności);

–        od ubiegłego tygodnia cena prętów zbrojeniowych jeszcze się zmniejszyła o 5/10 ITL/kg, lokując się tym samym wokół 260/270 ITL/kg w strefie Brescii, z notowaniami poniżej 250 ITL/kg poza tą strefą;

–        dość zawiła sytuacja na rynku utrudniła zadanie podania precyzyjnych liczb w zakresie ceny; i

–        należało zażądać od przedsiębiorstw danych dotyczących zamówień w tygodniach 39 (25–29 września 1995 r.) i 40 (2–6 października 1995 r.)”.

92      Należy więc zaznaczyć, że w motywie 174 pierwszej decyzji Komisja ograniczyła się do przedstawienia treści odręcznego dokumentu sekretarki dyrektora generalnego p.o., sporządzonego w październiku 1995 r. W tym kontekście Komisja odwołała się do tabel 24 i 25 jedynie na poparcie twierdzenia zawartego w tym dokumencie, zgodnie z którym „dość zawiła sytuacja na rynku utrudniła zadanie podania precyzyjnych liczb w zakresie ceny”. Tabele 24 i 25 nie mają zatem znaczenia dla zrozumienia zarzutów Komisji zawartych w motywie 174 pierwszej decyzji.

93      Po piąte, co się tyczy tabeli 26, wspomnianej w przypisie 312 pierwszej decyzji, należy stwierdzić, że zawiera ona zgodnie z tym przepisem prezentację „danych dotyczących cen podstawowych w cennikach lub przekazanych do wiadomości pełnomocników (a w przypadku Lucchini Siderurgica również danych dotyczących stanu miesięcznego) dotyczących roku 1996, będących w posiadaniu Komisji”. Tabela ta jest przywołana przez Komisję na poparcie twierdzenia zawartego w motywie 200 pierwszej decyzji, zgodnie z którym „[w] okresie od dnia 22 października 1996 r. do dnia 17 lipca 1997 r. odbyło się co najmniej 12 spotkań dyrektorów handlowych przedsiębiorstw, które miały miejsce [… w szczególności] we wtorek 22 października 1996 r., gdzie zostały potwierdzone na miesiąc listopad 1996 r. cena 230 ITL/kg przy wywozie z Brescii i utrzymanie kursu 210 ITL/kg wyłącznie dla dostaw z października”.

94      Należy zatem stwierdzić, że pomimo braku tabeli 26 pierwszej decyzji Komisja wyraźnie wskazała w motywie 200 tej decyzji ceny podstawowe w rozpatrywanym okresie, jak też chwilę ich wejścia w życie.

95      Po szóste, co się tyczy tabeli 27, wspomnianej w przypisie 362 pierwszej decyzji, zawiera ona zgodnie z tym przypisem prezentację „danych dotyczących cen podstawowych w cennikach lub przekazanych do wiadomości pełnomocników (a w przypadku Lucchini Siderurgica również danych dotyczących stanu miesięcznego) dotyczących roku 1997, będących w posiadaniu Komisji”. Tabela ta jest przywołana przez Komisję na poparcie twierdzenia zawartego w motywie 216 pierwszej decyzji, który jest sformułowany następująco:

„Niemniej, [Lucchini-SP …], Acciaieria di Darfo SpA, Alfa Acciai Srl, Feralpi Siderurgica Srl, IRO, Riva Prodotti Siderurgici SpA i (dawna) Ferriera Valsabbia SpA to siódemka przedsiębiorstw, do których jest skierowany komunikat (datowane na dzień 24 listopada 1997 r.) Pierluigiego Lealego, mający za przedmiot »Porozumienie ceny‑dostawy« […] »Ceny 270 ITL/kg żądało jedynie niewiele przedsiębiorstw – na próżno – kontynuowano w komunikacie, podczas gdy w rzeczywistości kurs ustabilizował się na poziomie 260 ITL/kg z kilkoma niewielkimi wzrostami, jak wielu potwierdziło na ostatnim spotkaniu dyrektorów handlowych. Odnotowujemy jednak z częściową satysfakcją, że spadek zatrzymał się dzięki ograniczeniu dostaw, które wszyscy respektujemy i które zgodnie z porozumieniami będzie weryfikowane przez zewnętrznych kontrolerów wyznaczonych w tym celu«. »Na koniec tego miesiąca – kontynuowano dalej w komunikacie – który ciągnie się siłą bezwładu, niezbędna będzie interwencja w postaci natychmiastowego zaostrzenia kursu minimalnego na poziomie 260 ITL/kg (który z pewnością nie będzie miał wpływu na słabe zakupy w tym okresie). Dzięki planowaniu uzgodnionych dostaw grudniowych (–20% w porównaniu z listopadem) z pewnością będziemy w stanie utrzymać uzgodniony poziom cen; jest jednak niezbędne – podsumował Pierluigi Leali – by nikt nie zgadzał się na odstępstwa od ustalonej ceny minimalnej (260 ITL/kg)«”.

96      Z treści tego motywu wynika więc, że Komisja ograniczyła się do powtórzenia treści komunikatu z dnia 24 listopada 1997 r., który jest w nim wspomniany. Tabela 27 nie ma zatem znaczenia dla zrozumienia zarzutu Komisji zawartego w motywie 216 pierwszej decyzji.

97      Po siódme, co się tyczy tabeli 28, wspomnianej w przypisie 405 pierwszej decyzji, należy stwierdzić, że zawiera ona zgodnie z tym przypisem prezentację „danych dotyczących cen podstawowych w cennikach lub przekazanych do wiadomości pełnomocników (a w przypadku Lucchini/Siderpotenza również danych dotyczących stanu miesięcznego) dotyczących roku 1998, będących w posiadaniu Komisji”. Tabela ta jest przywołana przez Komisję na poparcie twierdzenia zawartego w motywie 241 pierwszej decyzji, który jest sformułowany następująco:

„W dniu 11 września 1998 r. Pierluigi Leali wysłał komunikat […] w którym w odniesieniu do wyrażonego (na spotkaniu w dniu 9 września 1998 r.) zamiaru utrzymania minimalnego notowania na poziomie »170 ITL przy wywozie«??? zauważono »zachowania anormalne, a mianowicie notowania niższe średnio o 5 ITL/kg od ustalonego poziomu, które były jeszcze niższe w niektórych strefach południowych«. »Z naszej strony – pisał Pierluigi Leali – uzgodniony poziom minimalny utrzymuje się dzięki obniżeniu w konsekwencji przepływu zamówień«. »Mamy nadzieję – podsumowano w komunikacie – że na spotkaniu dyrektorów handlowych we wtorek 15 b.m. będzie można zauważyć zasadnicze utrzymanie cen, które umożliwi ewentualny wzrost kursu«”.

98      Z treści tego motywu wynika więc, że Komisja ograniczyła się do powtórzenia treści komunikatu z dnia 11 września 1998 r., który jest w nim wspomniany. Tabela 28 nie ma zatem znaczenia dla zrozumienia zarzutu Komisji zawartego w motywie 241 pierwszej decyzji.

99      Po ósme, co się tyczy tabel 29 i 30, wspomnianych w przypisie 448 pierwszej decyzji, należy stwierdzić, że zawierają one zgodnie z tym przypisem prezentację „danych dotyczących cen podstawowych w cennikach lub przekazanych do wiadomości pełnomocników (a w przypadku Lucchini/Siderpotenza również danych dotyczących stanu miesięcznego) dotyczących roku 1999, będących w posiadaniu Komisji”. Tabele te są przywołane przez Komisję na poparcie twierdzenia zawartego w motywie 276 pierwszej decyzji, który jest sformułowany następująco:

„Dodatkowe informacje dotyczące sytuacji na rynku prętów zbrojeniowych we Włoszech w tym okresie są zawarte w dokumencie zredagowanym przez Leali w dniu 10 listopada 1999 r., a w szczególności w dziale zatytułowanym »Korzyści i ograniczenia porozumienia handlowego z 1999 r.«, w którym zapisano: »Porozumienie podstawowe zawarte między producentami krajowymi pozwoliło na odwrócenie w ciągu roku 1999 sytuacji słabych cen, która charakteryzowała dwa poprzednie lata gospodarcze (1997 i 1998) i odzyskać ponad 50 ITL/kg marży brutto. W trakcie roku 1998 średnia marża brutto (cena sprzedaży – koszt surowców) wynosiła 70 ITL/kg i w ciągu pięciu miesięcy zeszła poniżej tego progu«. »Uzyskane porozumienie pozwoliło na ustabilizowanie cen sprzedaży w trakcie roku, a producenci mogli skorzystać z poziomu kosztów surowca, zwiększając marżę brutto o ponad 50 ITL/kg, osiągając 122 ITL/kg netto«”.

100    Z motywu 276 pierwszej decyzji wynika więc, że Komisja ograniczyła się do powtórzenia treści komunikatu z dnia 10 listopada 1999 r., który jest w nim wspomniany. Brak tabel 29 i 30 nie ma zatem znaczenia dla zrozumienia zarzutu Komisji zawartego w motywie 276 pierwszej decyzji.

101    Po dziewiąte, tabela 13 wspomniana w motywie 451 pierwszej decyzji jest przywoływana na poparcie stwierdzenia, zgodnie z którym „[c]o się tyczy roku 1997, należy stwierdzić, że charakteryzował się w pierwszym półroczu stałym wzrostem ceny podstawowej ustalonej przez antykonkurencyjne porozumienie: 190 ITL/kg ustalone na spotkaniu w dniu 30 stycznia; 210 ITL/kg ustalone na spotkaniu w dniu 14 lutego; 250 ITL/kg ustalone na spotkaniu w dniu 10 lipca (motyw 200)”, i zgodnie z którym „[w] tym samym okresie średnia cena podstawowa na rynku również stale rosła od 170 ITL/kg w styczniu do 240 ITL/kg w lipcu (tabela 13 w załączniku); we wrześniu tego samego roku średnia cena podstawowa na rynku jeszcze wzrosła, osiągając 290 ITL/kg (tabela 13 w załączniku)”. Należy zatem stwierdzić, że Komisja wyraźnie wskazała we wspomnianym motywie wzrosty ceny podstawowej dotyczące roku 1997, wobec czego wspomniana tabela nie jest niezbędna do zrozumienia rozumowania Komisji.

102    Po dziesiąte, należy zaznaczyć, że w motywie 496 pierwszej decyzji (przypis 563 pierwszej decyzji) Komisja odniosła się w sposób ogólny do „tabel załączonych do niniejszej decyzji” celem poparcia stwierdzenia, zgodnie z którym „[j]ej informacje […] wykazują, że wszystkie przedsiębiorstwa uczestniczące w niniejszym postępowaniu publikowały cenniki w rozpatrywanym okresie”. Należy jednak podkreślić, że motyw 496 pierwszej decyzji również odwołuje się do jej motywów 419–433, które „przedstawiają listę udokumentowanych okazji, kiedy cena podstawowa była przedmiotem dyskusji między przedsiębiorstwami (włącznie ze związkiem przedsiębiorstw)”. W tym względzie Komisja wyjaśniła, że „pośród tych okazji niektóre już zostały wymienione, kiedy mówiono o wspólnej woli (motywy 473–475)”, że „w przypadku innych okazji w latach 1993–2000 [należało] posłużyć się pojęciem uzgodnienia” i że „[p]rzedmiotem tego uzgodnienia było wpłynięcie na zachowanie producentów na rynku i ujawnienie zachowania, które każdy z nich zaoferował się przyjąć konkretnie w zakresie ustalania ceny podstawowej”. Wszystkie tabele załączone do pierwszej decyzji nie okazją się więc niezbędne dla zrozumienia zarzutu Komisji.

103    Po jedenaste, co się tyczy odniesień do tabel 1–3, 9, 11–14 i 16 w motywach 513, 515, 516 i 518 pierwszej decyzji, należy podkreślić, że te motywy zawarte są w części pierwszej decyzji dotyczącej oddziaływania ograniczających praktyk na rynek i że z analizy ich treści wynika, iż wymienione w nich tabele albo jedynie powtarzają przywołane tam dane cyfrowe, albo nie są niezbędne do zrozumienia rozumowania Komisji dotyczącego skutków kartelu.

104    W świetle powyższych rozważań nie można uznać, by brak tabel, o których mowa w pkt 81 powyżej, w załączniku do pierwszej decyzji uniemożliwił skarżącej zrozumienie zarzutów zawartych w pierwszej decyzji.

105    W drugiej kolejności skarżąca utrzymuje, że ze względu na brak wspomnianych tabel można uznać, iż kolegium członków Komisji zostało wezwane do wypowiedzenia się bez pełnej znajomości danych, na których akt się opierał, wobec czego należy stwierdzić nieważność pierwszej decyzji.

106    Należy uznać, że brak w załączniku do pierwszej decyzji tabel wspomnianych w pkt 81 powyżej może powodować jej niezgodność z prawem tylko wtedy, gdy brak ten nie pozwolił kolegium członków Komisji na ukaranie zachowania, o którym mowa w art. 1 pierwszej decyzji, w pełnej znajomości rzeczy, to znaczy nie będąc wprowadzonym w błąd co do zasadniczej kwestii poprzez niedokładności lub pominięcia (zob. podobnie i analogicznie wyroki: z dnia 10 lipca 1991 r., RTE/Komisja, T‑69/89, Rec, EU:T:1991:39, pkt 23–25; z dnia 27 listopada 1997 r., Kaysersberg/Komisja, T‑290/94, Rec, EU:T:1997:186, pkt 88; z dnia 15 marca 2000 r., Cimenteries CBR i in./Komisja, T‑25/95, T‑26/95, od T‑30/95 do T‑32/95, od T‑34/95 do T‑39/95, od T‑42/95 do T‑46/95, T‑48/95, od T‑50/95 do T‑65/95, od T‑68/95 do T‑71/95, T‑87/95, T‑88/95, T‑103/95 i T‑104/95, Rec, EU:T:2000:77, pkt 742; z dnia 17 lutego 2011 r., Zhejiang Xinshiji Foods i Hubei Xinshiji Foods/Rada, T‑122/09, EU:T:2011:46, pkt 104, 105).

107    Ponieważ niezależnie od braku wspomnianych tabel okoliczności, na których opiera się pierwsza decyzja, są przedstawione w sposób wystarczający pod względem prawnym w samym jej tekście (zob. pkt 76–104 powyżej), nie można twierdzić, że kolegium członków Komisji nie miało w chwili przyjmowania pierwszej decyzji pełnej znajomości okoliczności, na których akt się opierał. Ten brak tabel nie może więc stanowić wady procesu przyjęcia pierwszej decyzji i podważać tym samym jej legalności.

108    Zarzut pierwszy należy zatem oddalić.

 W przedmiocie zarzutów drugiego i czwartego, dotyczących braku kompetencji Komisji, uchybienia w odniesieniu do podstawy prawnej naruszenia i grzywny, nadużycia władzy i nadużycia proceduralnego.

109    Zarzuty drugi i czwarty, dotyczące braku kompetencji Komisji, uchybienia w odniesieniu do podstawy prawnej naruszenia i grzywny, nadużycia władzy i nadużycia proceduralnego, które podnoszą zasadniczo kwestię kompetencji Komisji do przyjęcia pierwszej decyzji, należy rozpatrzyć wspólnie.

110    Skarżąca podnosi w zarzucie drugim, że należy stwierdzić nieważność pierwszej decyzji, gdyż Komisja nałożyła w niej grzywnę bez podstawy prawnej, co jest sprzeczne zarówno z zasadą ustawowej określoności czynów zabronionych i kar (nullum crimen, nulla poena sine lege), jak i strukturą instytucjonalną, na której opierają się traktaty i na podstawie której Komisja ma uprawnienia autonomiczne wyłącznie w konkretnych ramach przyznanych jej kompetencji. Traktat EWWiS wygasł w dniu 23 lipca 2002 r., więc Komisja utraciła kompetencję nie tylko do nakładania grzywien na podstawie art. 65 EWWiS, lecz również do stwierdzania naruszeń tego postanowienia, ponieważ już ono nie obowiązywało.

111    Przede wszystkim zgodnie z zasadą ustawowej określoności czynów zabronionych nikt nie może być karany za czyn, który nie jest już bezprawny w dniu wydania wyroku. Zasada ta oznacza więc, że karę można wymierzyć wyłącznie wtedy, gdy dany akt był bezprawny nie tylko w chwili jego popełnienia, lecz również w chwili formalnego ukarania za ten akt. Komisja nie mogła więc ukarać skarżącej na podstawie art. 65 EWWiS

112    Następnie zgodnie z zasadą ustawowej określoności kar i zasadą kompetencji powierzonych ustanowioną w art. 5 akapit pierwszy WE Komisja nie może opierać nakładania sankcji na „asymetrycznym” zastosowaniu art. 23 rozporządzenia nr 1/2003 i art. 65 EWWiS, gdyż ten ostatni przepis nie jest wymieniony w tym rozporządzeniu.

113    W końcu legalność aktów Unii należy oceniać w świetle prawa międzynarodowego, a w szczególności art. 70 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z dnia 23 maja 1969 r., zgodnie z którym porozumienie między państwami po wygaśnięciu nie może już generować zobowiązań względem tych państw, które były jego stronami lub były nim objęte, ani stanowić podstawy kompetencji ich organów. Stąd Komisja mogłaby zastosować z mocą wsteczną art. 65 EWWiS tylko wtedy, gdyby istniał przepis przejściowy dotyczący reguł konkurencji traktatu EWWiS, którego jednak brak. Wbrew temu, co utrzymuje Komisja, traktaty WE i EWWiS stanowią odrębne porządki prawne.

114    Poza tym Komisja nie może opierać się na „ogólnej zasadzie prawnej pierwszeństwa lex generalis przed lex specialis”, ani też na komunikacie z dnia 18 czerwca 2002 r.

115    W zarzucie czwartym skarżąca utrzymuje, że postępowanie, które doprowadziło do przyjęcia pierwszej decyzji, było prowadzone na podstawie rozporządzenia nr 17, a następnie rozporządzenia nr 1/2003. Niemniej rozporządzenia te w żaden sposób nie obejmują hipotezy kontynuowania postępowania opartego na traktacie EWWiS w ramach postępowania opartego na traktacie WE i nie pozwalają na przyjęcie decyzji opartej na naruszeniach traktatu EWWiS, których rozporządzenia te nie dotyczą. W braku jakiejkolwiek normy prawnej, która miałaby taki skutek, kontynuacja postępowania, jak też korzystanie w ramach postępowania opartego na traktacie WE z dokumentów zebranych na podstawie postanowień traktatu EWWiS stanowią nadużycie władzy i nadużycie proceduralne.

–       W przedmiocie wyboru podstawy prawnej pierwszej decyzji

116    Należy przypomnieć przede wszystkim, że traktaty wspólnotowe ustanowiły nowy porządek prawny, na rzecz którego państwa ograniczyły w coraz szerszych dziedzinach swoje prawa suwerenne i którego podmiotami są nie tylko państwa członkowskie, ale i pochodzące z nich jednostki (zob. podobnie wyroki: z dnia 5 lutego 1963 r., van Gend & Loos, 26/62, Rec, EU:C:1963:1; z dnia 15 lipca 1964 r., Costa, 6/64, Rec., EU:C:1964:66, 1159; opinia 1/91, z dnia 14 grudnia 1991 r., Rec, EU:C:1991:490, pkt 21; ww. w pkt 22 wyrok SP i in./Komisja, EU:T:2007:317, pkt 70; wyrok z dnia 1 lipca 2009 r., ThyssenKrupp Stainless/Komisja, T‑24/07, Zb.Orz., EU:T:2009:236, pkt 63).

117    W ramach tego porządku prawnego instytucje posiadają wyłącznie kompetencje powierzone. Z tego powodu w preambule aktów wspólnotowych wskazana jest podstawa prawna, która upoważnia odpowiednią instytucję do podjęcia działania w danej dziedzinie. Wybór właściwej podstawy prawnej ma bowiem znaczenie o charakterze konstytucyjnym (zob. ww. w pkt 22 wyrok SP i in./Komisja, EU:T:2007:317, pkt 71; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo).

118    W niniejszym przypadku należy stwierdzić, że preambuła pierwszej decyzji zawiera odniesienia do postanowień traktatu EWWiS, a mianowicie art. 36 EWWiS, 47 EWWiS i 65 EWWiS, lecz również wymienia traktat WE, rozporządzenie nr 17, w szczególności jego art. 11, rozporządzenie nr 1/2003, a mianowicie jego art. 7 ust. 1, art. 18 i art. 23 ust. 2, oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 2842/98 z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie przesłuchania stron w określonych procedurach na podstawie art. [81 WE] i [82 WE] (Dz.U. L 354, s. 18 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 7, t. 4, s. 204).

119    Należy zaznaczyć ponadto, że w uzasadnieniu pierwszej decyzji Komisja wskazała w motywie 1, że „[n]iniejsza decyzja stwierdza naruszenie art. 65 ust. 1 [EWWiS] i jest przyjęta na podstawie art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003”. W motywie 3 pierwszej decyzji Komisja dodała, że [n]iniejszą decyzją […] nakłada grzywny na będące adresatami przedsiębiorstwa na podstawie art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003”.

120    W motywie 350 pierwszej decyzji Komisja wskazała, iż uważa, że „art. 7 ust. 1 i art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 stanowią odpowiednie podstawy prawne uprawniające ją do przyjęcia niniejszej decyzji” i że „[n]a podstawie art. 7 ust. 1 […] stwierdza naruszenie art. 65 ust. 1 [EWWiS] i zobowiązuje adresatów niniejszej decyzji do jego zakończenia, a na podstawie art. 23 ust. 2 nakłada na nich grzywny” (zob. również motyw 361 pierwszej decyzji).

121    W tych okolicznościach należy uznać, że podstawę prawną pierwszej decyzji, w której Komisja stwierdza naruszenie art. 65 ust. 1 EWWiS i nakłada na skarżącą grzywnę, stanowi w odniesieniu do stwierdzenia naruszenia art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003, a w odniesieniu do nałożenia grzywny art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003.

–       W przedmiocie kompetencji Komisji do stwierdzenia naruszenia art. 65 ust. 1 EWWiS i ukarania za nie po wygaśnięciu traktatu EWWiS na podstawie rozporządzenia nr 1/2003

122    Po pierwsze, należy przypomnieć, że przepis stanowiący podstawę prawną aktu i uprawniający instytucję Unii do przyjęcia danego aktu musi obowiązywać w chwili przyjęcia tego aktu (wyroki: z dnia 4 kwietnia 2000 r., Komisja/Rada, C‑269/97, Rec, EU:C:2000:183, pkt 45; z dnia 29 marca 2011 r., ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., C‑201/09 P i C‑216/09 P, Zb.Orz., EU:C:2011:190, pkt 75; z dnia 29 marca 2011 r., ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, C‑352/09 P, Zb.Orz., EU:C:2011:191, pkt 88; ww. w pkt 22 wyrok SP i in./Komisja, EU:T:2007:317, pkt 118; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 74), co ma niezaprzeczalnie miejsce w przypadku art. 7 ust. 1 i art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, które stanowią podstawy prawne pierwszej decyzji.

123    Po drugie, należy podkreślić, że wbrew temu, co twierdzi skarżąca, traktaty wspólnotowe ustanowiły jedyny w swoim rodzaju porządek prawny, w ramach którego – jak to zostało wyrażone w art. 305 ust. 1 WE – traktat EWWiS stanowił system unormowań szczególnych na zasadzie odstępstwa od uregulowań o charakterze ogólnym ustanowionych w traktacie WE (zob. wyrok Sądu z dnia 31 marca 2009 r., ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, T‑405/06, Zb.Orz., EU:T:2009:90, pkt 57; ww. w pkt 116 ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 75 i przytoczone tam orzecznictwo).

124    Wbrew twierdzeniom skarżącej traktat EWWiS stanowił zatem zgodnie z art. 305 ust. 1 WE lex specialis będący odstępstwem od lex generalis, którym był traktat WE (wyrok z dnia 24 października 1985 r., Gerlach, 239/84, Rec, EU:C:1985:443, pkt 9–11; opinia 1/94, z dnia 15 listopada 1994 r., Rec, EU:C:1994:384, pkt 25–27; ww. w pkt 22 wyrok SP i in./Komisja, EU:T:2007:317, pkt 111; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 76; utrzymany w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokiem ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 70, 73).

125    Z powyższego wynika, że w odniesieniu do funkcjonowania wspólnego rynku postanowienia traktatu EWWiS oraz wszystkie przepisy wydane w celu jego wykonania zachowały moc obowiązującą mimo wejścia w życie traktatu WE (ww. w pkt 124 wyrok Gerlach, EU:C:1985:443, pkt 9; wyrok z dnia 24 września 2002 r., Falck i Acciaierie di Bolzano/Komisja, C‑74/00 P i C‑75/00 P, Rec, EU:C:2002:524, pkt 100; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 77, utrzymany w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokiem ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 70, 73).

126    Jednakże w zakresie, w jakim pewne kwestie nie były przedmiotem postanowień traktatu EWWiS lub przepisów wydanych na jego podstawie, traktat WE oraz przepisy wydane w celu jego wykonania mogły, nawet przed wygaśnięciem traktatu EWWiS, mieć zastosowanie do produktów objętych traktatem EWWiS (wyrok z dnia 15 grudnia 1987 r., Deutsche Babcock, 328/85, Rec, EU:C:1987:548, pkt 10; ww. w pkt 125 wyrok Falck i Acciaierie di Bolzano/Komisja, EU:C:2002:524, pkt 100; wyrok z dnia 25 października 2007 r., Ferriere Nord/Komisja, T‑94/03, EU:T:2007:320, pkt 83; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 78, utrzymany w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokiem ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 70, 73).

127    Traktat EWWiS na mocy art. 97 stracił moc z dniem 23 lipca 2002 r. W konsekwencji w dniu 24 lipca 2002 r. zakres stosowania uregulowań o charakterze ogólnym wynikających z traktatu WE rozszerzył się na sektory, które początkowo regulowane były przez traktat EWWiS (ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 58; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 79, utrzymane w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 59, 63, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 70, 73).

128    Wprawdzie przejście z ram prawnych traktatu EWWiS na ramy prawne traktatu WE spowodowało od dnia 24 lipca 2002 r. zmianę obowiązujących podstaw prawnych, procedur i przepisów materialnoprawnych, zmiana ta wpisuje się jednak w kontekst jednolitości i ciągłości wspólnotowego porządku prawnego oraz jego celów (wyrok z dnia 12 września 2007 r., González y Díez/Komisja, T‑25/04, Zb.Orz., EU:T:2007:257, pkt 55; ww. w pkt 123 ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 59; ww. w pkt 116 ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 80, utrzymane w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 60, 63, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 71, 73).

129    W tym względzie należy podkreślić, że wprowadzenie i utrzymanie systemu wolnej konkurencji, w ramach którego zapewnione są normalne warunki konkurencji i który leży w szczególności u podstaw uregulowań w dziedzinie pomocy państwa i karteli przedsiębiorstw, stanowi jeden z istotnych celów zarówno traktatu WE, jak i traktatu EWWiS (zob. ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 60; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 81 i przytoczone tam orzecznictwo, utrzymane w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 60, 63, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 71, 73).

130    W tym kontekście, chociaż uregulowania zawarte w traktatach EWWiS i WE odnoszące się do dziedziny karteli różnią się w pewnym stopniu, należy podkreślić, że pojęcia porozumienia i uzgodnionych praktyk, pod rządami art. 65 ust. 1 EWWiS, odpowiadają pojęciom porozumienia i uzgodnionych praktyk w rozumieniu art. 81 WE i te dwa postanowienia są interpretowane w ten sam sposób przez sądy Unii. W konsekwencji realizacja celu w postaci niezakłóconej konkurencji w sektorach początkowo wchodzących w skład wspólnego rynku węgla i stali nie została przerwana z powodu wygaśnięcia traktatu EWWIS, ponieważ cel ten jest również realizowany w ramach traktatu WE przez tę samą instytucję, to jest Komisję, czyli organ administracyjny zajmujący się wdrażaniem i rozwijaniem polityki konkurencji w interesie ogólnym Wspólnoty Europejskiej (zob. ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 61; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 82 i przytoczone tam orzecznictwo, utrzymane w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 60, 63, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 71, 73).

131    Ciągłość wspólnotowego porządku prawnego i celów przyświecających jego funkcjonowaniu wymaga więc, aby Wspólnota Europejska – w zakresie w jakim zastępuje ona Europejską Wspólnotę Węgla i Stali i w ramach własnego systemu proceduralnego – zapewniła w odniesieniu do sytuacji powstałych pod rządami traktatu EWWiS poszanowanie praw i obowiązków spoczywających w owym czasie na mocy traktatu EWWiS i jego przepisów wykonawczych zarówno na państwach członkowskich, jak i na jednostkach. Wymóg ten jest tym bardziej konieczny, że zakłócenia konkurencji, wynikające z nieprzestrzegania przepisów dotyczących karteli przedsiębiorstw, mogą rozszerzyć swoje skutki w czasie na okres po wygaśnięciu traktatu EWWiS pod rządami traktatu WE (zob. ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 63; ww. pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 83 i przytoczone tam orzecznictwo, utrzymane w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 62, 63, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 72, 73).

132    Trybunał przypomniał również, że sukcesja traktatów EWWiS, WE i TFUE zapewniła w celu zagwarantowania swobodnej konkurencji, że Komisja mogła nałożyć karę za każde zachowanie odpowiadające stanowi faktycznemu przewidzianemu w art. 65 ust. 1 EWWiS, niezależnie od tego, czy miało miejsce przed czy po dniu 23 lipca 2002 r., i że może nadal to zrobić (ww. w pkt 122 wyroki: ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 65–67, 77; ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 55–57, 65).

133    Poza tym z orzecznictwa wynika z jednej strony, że zgodnie z zasadą wspólną systemom prawnym państw członkowskich, której korzenie sięgają prawa rzymskiego, w razie zmiany ustawodawstwa należy zapewnić ciągłość struktur prawnych, jeżeli prawodawca nie wyraził woli, aby było inaczej, a z drugiej strony, że zasada ta ma zastosowanie do zmian prawa pierwotnego Unii (wyrok z dnia 25 lutego 1969 r., Klomp, 23/68, Rec, EU:C:1969:6, pkt 13; ww. w pkt 122 wyrok ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 63).

134    Tymczasem brak jest jakiejkolwiek wskazówki na to, że prawodawca Unii chciał, by zachowania o charakterze zmowy zakazane pod rządami traktatu EWWiS mogły uniknąć zastosowania jakiejkolwiek sankcji po wygaśnięciu tego traktatu (ww. w pkt 122 wyrok ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 64).

135    Mianowicie z jednej strony Trybunał zaznaczył, że Rada i przedstawiciele rządów państw członkowskich wskazali na swą gotowość przedsięwzięcia wszelkich niezbędnych środków, by sprostać skutkom wygaśnięcia rzeczonego traktatu. Z drugiej strony Trybunał podkreślił, że Komisja wyjaśniła, iż winna była przedstawić projekty przepisów przejściowych tylko wtedy, gdyby taki zabieg był uważany za konieczny, oraz że w świetle obowiązujących ogólnych zasad prawa uważała, iż w dziedzinie prawa kartelowego taka konieczność nie występowała (ww. w pkt 122 wyrok ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 75).

136    W konsekwencji skarżąca nie może opierać żadnego skutecznego argumentu na braku przepisów przejściowych w tej dziedzinie (zob. podobnie ww. w pkt 122 wyrok ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 76).

137    W tych okolicznościach byłoby sprzeczne z celem i spójnością traktatów, a także nie do pogodzenia z ciągłością porządku prawnego Unii, gdyby Komisja nie mogła zapewnić jednolitego stosowania norm związanych z traktatem EWWiS, które nadal wywołują skutki prawne nawet po wygaśnięciu tego traktatu (zob. podobnie wyrok z dnia 18 lipca 2007 r., Lucchini, C‑119/05, Zb.Orz., EU:C:2007:434, pkt 41).

138     Z powyższego wynika, że wbrew twierdzeniom skarżącej rozporządzenie nr 1/2003, a w szczególności jego art. 7 ust. 1 i art. 23 ust. 2, należy interpretować w ten sposób, że umożliwiają one Komisji po dniu 23 lipca 2002 r. stwierdzanie i karanie działalności karteli wprowadzonych w życie w sektorach podlegających zakresowi zastosowania traktatu EWWiS ratione materiae i ratione temporis, chociaż wspomniane przepisy tego rozporządzenia nie wymieniają wyraźnie art. 65 EWWiS (zob. ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 64; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 84 i przytoczone tam orzecznictwo, utrzymane w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 74, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 72, 73, 87).

139    W tym względzie należy uznać, że argumentacja skarżącej dotycząca komunikatu z dnia 18 czerwca 2002 r., który jej zdaniem nie mógł stanowić podstawy dla kompetencji Komisji do zastosowania art. 65 EWWiS, nie ma znaczenia, gdyż kompetencja Komisji nie jest oparta w niniejszym przypadku na tym komunikacie, lecz na wspomnianych artykułach rozporządzenia nr 1/2003 (zob. podobnie ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 71). Poza tym należy w konsekwencji również oddalić argumenty sformułowane przez skarżącą zmierzające do wykazania, że „automatyczna i nieformalna kontynuacja […] procedury [EWWiS] w ramach procedury WE” stanowi nadużycie władzy i nadużycie proceduralne.

140    Należy ponadto zaznaczyć, że stosowanie w ramach porządku prawnego Unii uregulowań traktatu WE w dziedzinie początkowo podlegającej traktatowi EWWiS powinno mieć miejsce w poszanowaniu zasad rządzących stosowaniem prawa w czasie. W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że o ile uznaje się ogólnie, iż przepisy proceduralne mają zastosowanie do wszystkich postępowań toczących się w chwili ich wejścia w życie, nie jest tak w przypadku przepisów materialnych. W celu zapewnienia przestrzegania zasady pewności prawa oraz zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań przepisy materialne należy bowiem interpretować jako dotyczące sytuacji zaistniałych przed ich wejściem w życie jedynie w przypadku, gdy z ich treści, celów lub systematyki jasno wynika, że należy im przypisać taki skutek (wyroki: z dnia 12 listopada 1981 r., Meridionale Industria Salumi i in., od 212/80 do 217/80, Rec, EU:C:1981:270, pkt 9; z dnia 10 lutego 1982 r., Bout, 21/81, Rec, EU:C:1982:47, pkt 13; wyroki: wyrok z dnia 19 lutego 1998 r., Eyckeler & Malt/Komisja, T‑42/96, Rec, EU:T:1998:40, pkt 55; ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 65; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 85, utrzymany w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokiem ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 79).

141    Z tego punktu widzenia w odniesieniu do kwestii przepisów materialnych znajdujących zastosowanie do sytuacji prawnej, która ostatecznie powstała przed wygaśnięciem traktatu EWWiS, ciągłość porządku prawnego Unii oraz wymogi dotyczące zasad pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań nakazują zastosowanie przepisów materialnych uchwalonych na podstawie traktatu EWWiS do okoliczności faktycznych podlegających jego zakresowi zastosowania ratione materiae i ratione temporis. Okoliczność, że z powodu wygaśnięcia traktatu EWWiS rozpatrywane ramy prawne nie obowiązują już w chwili przeprowadzania oceny sytuacji faktycznej, nie zmienia tego stwierdzenia, ponieważ wspomniana ocena dotyczy sytuacji prawnej powstałej ostatecznie w okresie, w którym stosowane były przepisy materialne uchwalone na podstawie traktatu EWWiS (ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 66; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, pkt 86, utrzymany w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokiem ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 79; zob. również podobnie ww. w pkt 126 wyrok Ferriere Nord/Komisja, EU:T:2007:320, pkt 96).

142    Jeśli chodzi o przepisy materialne, należy zauważyć w niniejszym przypadku, że pierwsza decyzja dotyczy sytuacji prawnych ostatecznie powstałych przed wygaśnięciem traktatu EWWiS w dniu 23 lipca 2002 r., ponieważ naruszenia miały miejsce w okresie od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 4 lipca 2000 r. (zob. pkt 39 powyżej). Ze względu na brak mocy wstecznej materialnego prawa konkurencji mającego zastosowanie od dnia 24 lipca 2002 r. należy stwierdzić, że art. 65 ust. 1 EWWiS stanowi przepis materialny mający zastosowanie i rzeczywiście zastosowany przez Komisję w pierwszej decyzji, zważywszy, że z samego charakteru lex generalis traktatu WE w stosunku do traktatu EWWiS, potwierdzonego w art. 305 WE, wynika, że system szczególny wynikający z traktatu EWWiS i jego przepisów wykonawczych jest na podstawie zasady lex specialis derogat legi generali jedynym systemem mającym zastosowanie do sytuacji powstałych przed dniem 24 lipca 2002 r. (zob. podobnie ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 68; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 89, utrzymane w mocy w następstwie odwołania ww. w pkt 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 77, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 79).

143    Skarżąca nie może więc utrzymywać, że zgodnie z zasadą ustawowej określoności czynów zabronionych i kar karę można wymierzyć wyłącznie wtedy, gdy dany czyn był bezprawny nie tylko w chwili jego popełnienia, lecz również w chwili formalnego ukarania za ten czyn. Nie może ona również twierdzić, że Komisja mogła ewentualnie ukarać dane przedsiębiorstwa na podstawie art. 81 WE po wykazaniu, że przesłanki zastosowania tego postanowienia były spełnione pod względem faktycznym i prawnym.

144    Poza tym Trybunał przypomniał, że zasada ustawowej określoności czynów zabronionych i kar, przewidziana w szczególności w art. 49 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, wymaga, by uregulowania Unii jasno określały naruszenia oraz sankcje (zob. ww. w pkt 122 wyrok ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 80 i przytoczone tam orzecznictwo).

145    Ze względu na to, że jeszcze przed momentem zaistnienia okoliczności faktycznych traktaty jasno określały naruszenia, jak również charakter i surowość sankcji, które mogły zostać za nie nałożone, wspomniane zasady nie mają zapewnić przedsiębiorstwom tego, że późniejsze zmiany podstaw prawnych i przepisów proceduralnych pozwolą im na uniknięcie jakiejkolwiek sankcji za ich minione zachowania o znamionach naruszenia (ww. w pkt 122 wyroki: ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 70; ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 83).

146    Należy zaznaczyć, że staranne przedsiębiorstwo znajdujące się w sytuacji skarżącej nie mogło w żadnym momencie nie znać skutków swego zachowania ani liczyć na to, że zastąpienie ram prawnych traktatu EWWiS ramami prawnymi traktatu WE pozwoli mu na uniknięcie jakiejkolwiek sankcji za popełnione w przeszłości naruszenia art. 65 EWWiS (ww. w pkt 122 wyroki: ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 73; ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 86).

147    Poza tym pierwsza decyzja została wydana na podstawie art. 7 ust. 1 i art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 w następstwie postępowania przeprowadzonego zgodnie z rozporządzeniem nr 17 i rozporządzeniem nr 1/2003. Przepisy dotyczące podstawy prawnej i procedury stosowanej do chwili przyjęcia pierwszej decyzji wchodzą w zakres przepisów proceduralnych w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w pkt 140 powyżej. Ponieważ pierwsza decyzja została przyjęta po wygaśnięciu traktatu EWWiS, Komisja słusznie zastosowała przepisy zawarte w rozporządzeniu nr 1/2003 (zob. ww. w pkt 123 wyrok ArcelorMittal Luxembourg i in./Komisja, EU:T:2009:90, pkt 67; ww. w pkt 116 wyrok ThyssenKrupp Stainless/Komisja, EU:T:2009:236, pkt 87 i przytoczone tam orzecznictwo, utrzymane w mocy w następstwie odwołania ww. w 122 wyrokami ArcelorMittal Luxembourg/Komisja i Komisja/ArcelorMittal Luxembourg i in., EU:C:2011:190, pkt 74, 77, i ThyssenKrupp Nirosta/Komisja, EU:C:2011:191, pkt 90; zob. również podobnie ww. w pkt 126 wyrok Ferriere Nord/Komisja, EU:T:2007:320, pkt 96).

148    Z powyższego wynika, że niniejsze zarzuty należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego naruszenia art. 65 EWWiS, braku uzasadnienia i wypaczenia okoliczności faktycznych

149    Skarżąca utrzymuje, że pierwszą decyzję cechuje naruszenie art. 65 EWWiS, brak uzasadnienia i wypaczenie okoliczności faktycznych.

150    W pierwszej kolejności skarżąca twierdzi, że pomimo analogii istniejących między art. 65 EWWiS i art. 81 WE postanowień tych nie można wzajemnie zastępować. Podczas gdy na podstawie art. 81 WE porozumienie antykonkurencyjne może być ścigane, jeżeli ma miejsce co najmniej próba zawarcia porozumienia, porozumienie, które nie znajdzie odzwierciedlenia na rynku, nawet w postaci zwykłej tendencji, nie wydaje się być objęte art. 65 EWWiS. Tymczasem w pierwszej decyzji Komisja nie przedstawiła dowodów obiektywnych skutków na rynku prętów zbrojeniowych.

151    Należy odrzucić tę argumentację. Z orzecznictwa wynika bowiem, że art. 65 ust. 1 EWWiS zakazuje porozumień, które „zmierzałyby” do zapobieżenia, ograniczenia lub zakłócenia normalnej konkurencji. Wynika z tego, że w rozumieniu tego postanowienia zakazane jest porozumienie mające na celu ograniczenie konkurencji, lecz którego skutki antykonkurencyjne nie zostały wykazane. Ponieważ Komisja stwierdziła w motywie 399 pierwszej decyzji, że kartel miał na celu ustalanie cen, w oparciu o które wykazano również ograniczanie lub kontrolowanie produkcji lub sprzedaży, nie była ona zobowiązana do wykazania wystąpienia szkodliwych skutków dla konkurencji, aby wykazać naruszenie art. 65 ust. 1 EWWiS (wyroki: z dnia 2 października 2003 r., Ensidesa/Komisja, C‑198/99 P, Rec, EU:C:2003:530, pkt 59, 60; z dnia 11 marca 1999 r., Thyssen Stahl/Komisja, T‑141/94, Rec, EU:T:1999:48, pkt 277) (zob. również motyw 463 pierwszej decyzji). W każdym razie wbrew temu, co twierdzi skarżąca, Komisja zbadała w trosce o wyczerpujący charakter skutki kartelu i uznała na podstawie całości dowodów przedstawionych w motywach 513–524 pierwszej decyzji, że kartel miał konkretne skutki. Tymczasem w celu podważenia tego wniosku skarżąca ogranicza się w sprawie T‑472/09 do twierdzenia w niniejszym zarzucie, że nabywcy prętów zbrojeniowych, w szczególności krajowy związek przedsiębiorstw obróbki żelaza (zwany dalej „Ansfer”), nigdy nie stwierdzili, ani nawet nie podejrzewali takiego kartelu. Brak wiedzy nabywców prętów zbrojeniowych o kartelu nie może jednak wykazywać rzekomego braku skutków kartelu na rynku, podnoszonego przez skarżącą.

152    W drugiej kolejności skarżąca utrzymuje najpierw, że w pierwszej decyzji Komisja nie wypowiedziała się w przedmiocie rozróżnienia między porozumieniem i uzgodnioną praktyką. Rozróżnienie to ma podstawowe znaczenie, ponieważ o ile zbędne było uwzględnienie konkretnych skutków wykrytego porozumienia antykonkurencyjnego, odmiennie sprawa ma się w przypadku uzgodnionej praktyki, która zakłada, że uzgodnienie przekłada się na okoliczności faktyczne, które można przypisać przedsiębiorstwom podejrzanym o udział w kartelu na rynku.

153    Następnie rzekomych porozumień przywołanych w pierwszej decyzji nie można w żadnym razie uznać za porozumienia odzwierciedlające wspólną i wiarygodną wolę uczestników kartelu, w tym skarżącej, zachowania się w sposób określony i z góry zdefiniowany w samym porozumieniu. Tym samym żaden dokument w aktach Komisji nie pozwala na wykazanie istnienia porozumienia, podpisanego bądź niepodpisanego przez strony, które angażowałoby choćby pośrednio również skarżącą.

154    W końcu, co się tyczy uzgodnionych praktyk, aby doszło do naruszenia, wymagany jest element obiektywny, a mianowicie uzgodnione zachowanie przedsiębiorstw uczestniczących w kartelu na wspólnym rynku. Należy rozróżnić dwa elementy konstytutywne uzgodnionej praktyki, a mianowicie zachowanie, działanie lub praktykę na rynku i uprzednie uzgodnienie. W tym względzie naruszenie urzeczywistni się tylko wtedy, gdy ograniczające skutki porozumienia zostały wywarte na konkurencję, w braku czego ma miejsce jedynie usiłowanie uzgodnionej praktyki, które nie jest objęte ani art. 81 WE, ani art. 65 EWWiS.

155    W pierwszej decyzji Komisja nie zainteresowała się konkretnym zachowaniem przedsiębiorstw na rynku, tak jakby miała do czynienia z formalnym porozumieniem, a nie domniemywanym nieformalnym uzgodnieniem. Tymczasem w niniejszym przypadku nie ma ani pisemnego porozumienia, ani pośrednich dowodów istnienia kartelu.

156    Po pierwsze, co się tyczy argumentu skarżącej, zgodnie z którym Komisja nie wypowiedziała się w przedmiocie rozróżnienia, mającego zdaniem skarżącej „podstawowe znaczenie”, pomiędzy porozumieniem i uzgodnioną praktyką, należy zaznaczyć, że w pierwszej decyzji Komisja wskazała, iż kartel skupiał się zasadniczo wokół porozumień lub uzgodnionych praktyk dotyczących ceny podstawowej w okresie od 15 kwietnia 1992 r. do 4 lipca 2000 r. (i do roku 1995 wokół porozumień i uzgodnionych praktyk dotyczących terminów płatności) oraz wokół porozumień lub uzgodnionych praktyk dotyczących „dodatków” w okresie od 6 grudnia 1989 r. do 1 czerwca 2000 r.

157    W motywach 403 i 405 pierwszej decyzji Komisja wyjaśniła pojęcia „porozumienia” i „uzgodnionej praktyki” w rozumieniu art. 65 ust. 1 EWWiS, uściślając w jej motywie 407, że nie było konieczne – w szczególności w przypadku długiego i złożonego naruszenia – by Komisja kwalifikowała zachowanie jako objęte wyłącznie tą lub inną formą zachowania niezgodnego z prawem. Na podstawie orzecznictwa Komisja doszła do wniosku w motywach 409 i 410 pierwszej decyzji, że kartel mógł zatem stanowić równocześnie porozumienie i szereg uzgodnionych praktyk i że art. 65 EWWiS nie ustanawiał szczególnej kategorii dla złożonego naruszenia takiego jak to, którego dotyczy niniejsza sprawa.

158    Komisja przypomniała również możliwość zakwalifikowania zachowań mających ten sam antykonkurencyjny cel – z których każde rozpatrywane indywidualnie wchodzi w zakres pojęcia „porozumienia”, „uzgodnionej praktyki” lub „decyzji związków przedsiębiorstw” – jako stanowiących jedno naruszenie.

159    W każdym razie, jak wynika z orzecznictwa, chociaż pojęcia porozumienia i uzgodnionej praktyki zawierają różniące się częściowo elementy składowe, nie są one wzajemnie niekompatybilne. Stąd Komisja nie miała obowiązku zakwalifikowania jako porozumienia lub uzgodnionej praktyki każdego ze stwierdzonych zachowań, lecz mogła słusznie zakwalifikować niektóre z nich w pierwszej kolejności jako „porozumienia”, a inne w drugiej kolejności jako „uzgodnione praktyki” (zob. podobnie wyrok z dnia 8 lipca 1999 r., Komisja/Anic Partecipazioni, C‑49/92 P, Rec, EU:C:1999:356, pkt 132).

160    Z powyższych rozważań wynika, że pierwsza decyzja jest uzasadniona wystarczająco pod względem prawnym, jeżeli chodzi o rozróżnienie między pojęciami „porozumienia” i „uzgodnionej praktyki”.

161    Po drugie, skarżąca utrzymuje, że żaden dokument w aktach Komisji nie pozwala na wykazanie istnienia porozumienia, podpisanego lub nie, w które byłaby zaangażowana, choćby pośrednio. Co się tyczy istnienia uzgodnionych praktyk, Komisja również nie jest zainteresowana konkretnym zachowaniem przedsiębiorstw na rynku.

162    Należy przypomnieć, że pojęcie porozumienia w rozumieniu art. 65 ust. 1 EWWiS wynika z wyrażenia przez uczestniczące przedsiębiorstwa wspólnej woli zachowania się na rynku w określony sposób (zob. w odniesieniu do art. 81 ust. 1 WE ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 130; zob. w odniesieniu do art. 65 ust. 1 EWWiS ww. w pkt 151 wyrok Thyssen Stahl/Komisja, EU:T:1999:48, pkt 262) (zob. również motyw 403 pierwszej decyzji).

163    Poza tym, jak Komisja zaznaczyła w motywach 491 i 492 pierwszej decyzji, pojęcie uzgodnionej praktyki w rozumieniu tego postanowienia oznacza pewien rodzaj koordynacji pomiędzy przedsiębiorstwami, która wprawdzie nie prowadzi jeszcze do zawarcia umowy we właściwym tego słowa znaczeniu, lecz świadomie zastępuje ryzyko normalnej konkurencji praktyczną współpracą (wyroki: z dnia 16 grudnia 1975 r., Suiker Unie i in./Komisja, od 40/73 do 48/73, 50/73, od 54/73 do 56/73, 111/73, 113/73 i 114/73, Rec, EU:C:1975:174, pkt 26; z dnia 31 marca 1993 r., Ahlström Osakeyhtiö i in./Komisja, C‑89/85, C‑104/85, C‑114/85, C‑116/85, C‑117/85 i od C‑125/85 do C‑129/85, Rec, EU:C:1993:120, pkt 63; ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 115; wyrok z dnia 8 lipca 1999 r., Hüls/Komisja, C‑199/92 P, Rec, EU:C:1999:358, pkt 158; ww. w pkt 151 wyrok Thyssen Stahl/Komisja, EU:T:1999:48, pkt 266).

164    Trybunał dodał, że kryteria koordynacji i współpracy należy interpretować w świetle koncepcji właściwej postanowieniom traktatu dotyczącym konkurencji, zgodnie z którą każdy podmiot gospodarczy winien określać w sposób autonomiczny politykę, jaką zamierza realizować na wspólnym rynku (ww. pkt 163 wyroki: Suiker Unie i in./Komisja, EU:C:1975:174, pkt 173; Ahlström Osakeyhtiö i in./Komisja, EU:C:1993:120, pkt 63; ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 116; wyrok z dnia 2 października 2003 r., Corus UK/Komisja, C‑199/99 P, Rec, EU:C:2003:531, pkt 106).

165    Zgodnie z tym orzecznictwem taki wymóg autonomii nie wyłącza wprawdzie prawa podmiotów gospodarczych do przystosowywania się w sprawny sposób do stwierdzonego lub spodziewanego zachowania konkurentów, sprzeciwia się on jednak bezwzględnie wszelkim bezpośrednim i pośrednim kontaktom między tymi podmiotami gospodarczymi, które mogłyby wywrzeć wpływ na zachowanie aktualnego lub potencjalnego konkurenta na rynku bądź ujawnić temu konkurentowi zachowanie, które ten podmiot sam postanowił lub planuje realizować na rynku, jeżeli celem lub skutkiem tych kontaktów jest doprowadzenie do warunków konkurencji, które nie odpowiadają normalnym warunkom na rynku właściwym, uwzględniając charakter produktów lub świadczonych usług, znaczenie i liczbę przedsiębiorstw, jak również rozmiar wspomnianego rynku (ww. w pkt 163 wyrok Suiker Unie i in./Komisja, EU:C:1975:174, pkt 174; ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 117; ww. w pkt 163 wyrok Hüls/Komisja, EU:C:1999:358, pkt 160;,ww. w pkt 164 wyrok Corus UK/Komisja, EU:C:2003:531, pkt 107).

166    Należy ponadto domniemywać, z zastrzeżeniem dowodu przeciwnego, który muszą przedstawić podmioty zainteresowane, że przy określaniu swojego zachowania na rynku przedsiębiorstwa uczestniczące w uzgodnieniu i nadal działające na rynku uwzględniają informacje, które wymieniły ze swoimi konkurentami. Zachodzi to tym bardziej wtedy, gdy do uzgodnień dochodzi regularnie w długim okresie czasu (ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 121; zob. również podobnie ww. w pkt 163 wyrok Hüls/Komisja, EU:C:1999:358, pkt 162).

167    Poza tym należy przypomnieć, że porównanie między pojęciem porozumienia a pojęciem uzgodnionej praktyki ukazuje, że z subiektywnego punktu widzenia obejmują one formy zmowy mające taki sam charakter i różniące się od siebie jedynie intensywnością i formami, w których się ujawniają (ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 131).

168    Co się tyczy istnienia porozumienia, w niniejszej sprawie skarżąca nie może twierdzić, że żaden dokument w aktach Komisji nie pozwala na wykazanie istnienia jakiegokolwiek porozumienia między stronami, które by obejmowało skarżącą, choćby pośrednio.

169    Jak słusznie podnosi Komisja, podkreśliła ona w motywie 473 pierwszej decyzji, w którym przypomniano spotkania, na które przygotowano dokumenty w związku z porozumieniem między uczestnikami, i istotne motywy pierwszej decyzji, istnienie porozumień wyrażonych przez uczestników na spotkaniach i potwierdzonych w dokumentach, jeżeli chodzi o 27 spotkań, które odbyły się między 6 grudnia 1989 r. a 4 lipca 2000 r. Skarżąca nie przedstawia jednak w swoim zarzucie niczego, co miałoby podważać dowody przyjęte przez Komisję we wspomnianych motywach (zob. w szczególności motywy 126, 142, 146 i 147, 154, 158, 160, 165, 168, 183, 200, 212–214, 216–287, 290–293, 295 i 296, 299, 300, 305 pierwszej decyzji).

170    Identyczny wniosek narzuca się w odniesieniu do spotkań wspomnianych w motywie 474 pierwszej decyzji, w przypadku których istnienie porozumienia wynika z faktu, że zdaniem Federacciai „pojawiła się” określona cena (zob. w szczególności motywy 137, 141, 201, 210, 282 pierwszej decyzji), jak też w odniesieniu do przypadków, w których cena została „wskazana” (zob. w szczególności motywy 138, 200, 210, 289 pierwszej decyzji).

171    Ponadto w motywie 475 pierwszej decyzji Komisja wspomniała również o dziewięciu porozumieniach, których projektami lub propozycjami dysponowała, w przypadku których konkretne dowody wykazywały, że weszły one w życie lub że przedsiębiorstwa zatwierdziły je po dyskusji.

172    Tytułem przykładu, jak wskazują akta, uczestnictwo skarżącej w tych ostatnich porozumieniach wynika przede wszystkim z projektu porozumienia z kwietnia–maja 1992 r., mającego za główny przedmiot przestrzeganie minimalnych cen sprzedaży (motywy 129–132 pierwszej decyzji), o którym konkretnie wspomina Lucchini, która zgodnie z pierwszą decyzją stanowi jedno przedsiębiorstwo wraz ze skarżącą. Jak Komisja słusznie podkreśliła w motywie 130 pierwszej decyzji, fakt, że osiem przedsiębiorstw, które nie przystąpiły do tego porozumienia, chciało przystąpić od dnia 1 czerwca 1992 r. „w duchu i na warunkach istniejącego porozumienia”, świadczy o tym, że ten projekt porozumienia rzeczywiście wszedł w życie (zob. również motyw 314 pierwszej decyzji).

173    Następnie w odniesieniu do porozumienia z dni 27–30 września 1996 r., mającego za przedmiot podział włoskiego rynku prętów zbrojeniowych w miesiącach październiku, listopadzie i grudniu 1996 r. (i ewentualnie styczniu, lutym i marcu 1997 r.) (motyw 196 pierwszej decyzji), udział skarżącej wynika również z samego projektu porozumienia, gdyż wymienia on konkretnie Lucchini, jak też datę i godzinę jej przystąpienia do niego. Jak wskazano w tym samym motywie, rzeczywiste przystąpienie do porozumienia przedsiębiorstw, o których mowa, potwierdza istnienie dwóch tabel w posiadaniu dawnych Acciaierie e Ferriere Leali Luigi, dotyczących tych przedsiębiorstw, w których zawarte są dane dotyczące części rynku w październiku i listopadzie 1996 r. przypadającej dla każdego z nich (identyczne z tymi, które zostały ustalone w porozumieniu), portfel zamówień i zapasy na koniec września i koniec października 1996 r. oraz zamówienia otrzymane przez każde z tych przedsiębiorstw na każdy tydzień października i listopada 1996 r. W motywie 560 pierwszej decyzji Komisja podkreśliła również, że inne potwierdzenie udziału Lucchini-SP w kartelu w 1996 r. wynikało również z faktu, że była ona jednym z przedsiębiorstw, któremu w zaproszeniu na spotkanie w dniu 7 stycznia 1997 r. Leali podziękowała „za współpracę i dyspozycyjność okazane w ciągu roku 1996 w celu utrzymania uporządkowanej sytuacji na rynku” (zob. również motyw 202 pierwszej decyzji).

174    W końcu, co się tyczy porozumienia z września–listopada 1998 r., dotyczącego przestrzegania kwot sprzedaży na rynku włoskim, udział skarżącej wynika z szeregu dokumentów, wśród których jest sam projekt porozumienia, który wymienia konkretnie Siderpotenzę i Lucchini. Wejście w życie porozumienia wynika natomiast, po pierwsze, z faksu wysłanego w dniu 12 listopada 1998 r. przez Valsabbię do Leali, w którym Valsabbia zażądała przyznania większej części rynku niż wskazana w porozumieniu, po drugie, z tabel znalezionych u Ferriere Nord dotyczących prognoz na luty 1999 r. i rozwoju sytuacji w ostatnim kwartale roku 1998, jak też z tabel znalezionych u Leali, które wskazują dla każdego przedsiębiorstwa przyznany odsetek kwot dostawczych oraz „rekuperacje”, co odpowiada systemowi kompensacji przewidzianemu w porozumieniu (zob. również motyw 251 pierwszej decyzji), i po trzecie, z faksów z dnia 22 lutego i 14 czerwca 1999 r. (zob. również motyw 248 pierwszej decyzji).

175    Skarżąca nie może również skutecznie podnosić, że żadne z zachowań, w których brała udział, nie może być zakwalifikowane jako uzgodniona praktyka.

176    Z jednej strony, co się tyczy podwyżek dodatków, jak wynika z motywu 493 pierwszej decyzji, informacje posiadane przez Komisję wskazują na to, że w trakcie rozpatrywanego okresu zrealizowano co najmniej 19 podwyżek dodatków i że w odniesieniu do 9 z nich istnieją bezpośrednie dowody na porozumienia lub uzgodnione praktyki dotyczące tych podwyżek (zob. motyw 439 pierwszej decyzji). Zgodnie z tym motywem istnienie uzgodnionej praktyki odnośnie do ustalania dodatków cenowych na pręty zbrojeniowe zostało również zaobserwowane w 10 innych przypadkach podwyżki, gdyż istniało powszechne przekonanie, że jeżeli jeden producent podniósł ceny dodatków rozmiarowych, wszyscy pozostali producenci robili automatycznie to samo (zob. motywy 440, 489 pierwszej decyzji).

177    Z drugiej strony, co się tyczy cen podstawowych, z motywów 494 i 495 pierwszej decyzji wynika, że przedsiębiorstwa opublikowały tabele cen podstawowych w rozpatrywanym okresie. Komisja podkreśliła również w motywie 496 pierwszej decyzji, że w motywach 419–433 zawarła wykaz wszystkich dowiedzionych okoliczności, w których cena podstawowa była przedmiotem dyskusji między przedsiębiorstwami (zob. również pkt 102 powyżej). Zaznaczyła ona również, że w odniesieniu do innych okoliczności między 1993 i 2000 r. należało posłużyć się pojęciem uzgodnienia, którego przedmiotem było wpływanie na zachowanie producentów na rynku i ujawnienie zachowania, które każdy z nich zamierzał konkretnie przyjąć w dziedzinie ustalania ceny podstawowej.

178    Poza tym, co się tyczy argumentu skarżącej, iż pojęcie „uzgodnionej praktyki” w rozumieniu art. 65 ust. 1 EWWiS zakłada, że przedsiębiorstwa podjęły praktyki, które były przedmiotem ich uzgodnień, i że skutki praktyk odczuje konkurencja, z orzecznictwa wynika, że aby stwierdzić istnienie uzgodnionej praktyki, nie jest konieczne, by uzgodnienia wywarły wpływ – w sposób taki, jak rozumie to skarżąca – na zachowanie konkurentów na rynku. Wystarczy stwierdzić w danym przypadku, że każde przedsiębiorstwo zmuszone było siłą rzeczy uwzględnić pośrednio lub bezpośrednio informacje uzyskane w kontaktach ze swoimi konkurentami. W tym względzie nie jest konieczne, by Komisja wykazała, że rozpatrywane wymiany informacji doprowadziły do konkretnego rezultatu lub do stosowania praktyki na rynku właściwym (ww. w pkt 151 wyrok Thyssen Stahl/Komisja, EU:T:1999:48, pkt 269–271).

179    Wynika z tego, że Komisja słusznie uznała, iż wspomniane przedsiębiorstwa zastąpiły ryzyko normalnej konkurencji przewidzianej w traktacie praktyczną współpracą między sobą, i nazwała te praktyki „uzgodnionymi praktykami”.

180    Po trzecie, skarżąca oświadcza, że fakt, iż cenniki różniły się w przypadku wszystkich konkurencyjnych przedsiębiorstw (co wynika z tabel załączonych do decyzji z 2002 r.) i że faktury, które przedłożyła, wskazują, że różne ceny były stosowane w tych samych dniach do tych samych ilości prętów zbrojeniowych wobec różnych klientów na różnych warunkach, dowodzi braku kartelu.

181    Niemniej, mając na uwadze orzecznictwo przywołane w pkt 166 powyżej, nie można uwzględnić takiego argumentu. Przedłożone faktury nie mogą bowiem stanowić dowodu na fakt, iż skarżąca nie wzięła pod uwagę informacji wymienionych z innymi podmiotami, ponieważ, jak zaznaczyła Komisja w motywie 494 pierwszej decyzji, na podstawie prób nie jest możliwe zweryfikowanie, czy stosowana cena odpowiada cenie z cennika, czy od niej odbiega, ponieważ nie można ustalić na przykład, które faktury odpowiadają klientom zwykłym lub uprzywilejowanym. I tak można jedynie stwierdzić, że w odniesieniu do transakcji poświadczonych w tych dokumentach ceny były różne, lecz nie dowodzi to w niczym, że ceny stosowane do całości transakcji zrealizowanych w dniach lub okresach następujących po podwyżkach różniły się od cen z cenników. Zresztą, jak podkreślono w pkt 151 powyżej, porozumienia i uzgodnione praktyki są zakazane przez art. 81 WE i art. 65 EWWiS, niezależnie od jakiegokolwiek skutku, jeżeli mają antykonkurencyjny cel (zob. podobnie ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 122, 123).

182    Mając na uwadze ogół powyższych rozważań, należy oddalić niniejszy zarzut.

 W przedmiocie zarzutu szóstego, dotyczącego naruszenia zasady dobrej administracji i braku uzasadnienia

183    Skarżąca utrzymuje, że Komisja naruszyła zasadę dobrej administracji i wykazała się stronniczością. Zarzuca Komisji, że nie uwzględniła pewnych okoliczności, które okazałyby się zasadnicze dla zweryfikowania zasadności zarzutów sformułowanych względem przedsiębiorstw, które uczestniczyły w kartelu. Podnosi również brak uzasadnienia pierwszej decyzji.

184    Należy przypomnieć najpierw, że motyw 37 rozporządzenia nr 1/2003 wyjaśnia, iż rozporządzenie to „respektuje podstawowe prawa i uznaje zasady przyjęte w szczególności w karcie praw podstawowych” oraz że „powinno być odpowiednio interpretowane i stosowane zgodnie z tymi zasadami i prawami”.

185    Artykuł 41 karty, zatytułowany „Prawo do dobrej administracji”, stanowi w ust. 1, że „[k]ażdy ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia swojej sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii”.

186    Zgodnie z orzecznictwem sądów Unii dotyczącym zasady dobrej administracji, w sytuacji gdy instytucjom przysługują uprawnienia dyskrecjonalne, poszanowanie gwarancji przyznanych przez porządek prawny Unii w postępowaniach administracyjnych nabiera jeszcze większego znaczenia. Wśród gwarancji tych figuruje w szczególności obowiązek starannego i bezstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności danego przypadku przez właściwą instytucję (wyroki: z dnia 21 listopada 1991 r., Technische Universität München, C‑269/90, Rec, EU:C:1991:438, pkt 14; z dnia 24 stycznia 1992 r., La Cinq/Komisja, T‑44/90, Rec, EU:T:1992:5, pkt 86; z dnia 15 grudnia 2010 r., E.ON Energie/Komisja, T‑141/08, Zb.Orz., EU:T:2010:516, pkt 65; z dnia 22 marca 2012 r., Slovak Telekom/Komisja, T‑458/09 i T‑171/10, Zb.Orz., EU:T:2012:145, pkt 68).

187    Poza tym, jak słusznie zaznaczyła Komisja w motywie 468 pierwszej decyzji, dowody należy oceniać w całości, uwzględniając wszystkie istotne okoliczności (zob. ww. w pkt 151 wyrok Thyssen Stahl/Komisja, EU:T:1999:48, pkt 175 i przytoczone tam orzecznictwo).

188    W pierwszej kolejności skarżąca utrzymuje, że Komisja nie uwzględniła trzech okoliczności obiektywnych i dowiedzionych, które okazują się zasadnicze dla zweryfikowania zasadności zarzutów sformułowanych wobec przedsiębiorstw, które uczestniczyły w rzekomym kartelu, co świadczy o stronniczości jej dochodzenia. Przede wszystkim Ansfer, który reprezentował blisko 65% nabywców prętów zbrojeniowych we Włoszech, nigdy nie wiedział o fakcie, że przedsiębiorstwa obróbki wstępnej stwierdziły zachowania antykonkurencyjne (motyw 63 pierwszej decyzji). Następnie skarżąca dobrowolnie przedłożyła szereg faktur sprzedaży, aby umożliwić Komisji zweryfikowanie braku podobieństwa cen różnych producentów, jak też faktury dostawców energii w celu zakwestionowania zarzutu dotyczącego uzgodnionych przerw produkcyjnych w różnych okresach, gdyż te ostatnie pokrywały się z okresami wakacji w sierpniu i na Boże Narodzenie. W końcu Komisja nie uwzględniła badania Lear (Laboratorio di Economia, Antitrust, Regolamentazione), zatytułowanego „Przemysł prętów zbrojeniowych we Włoszech w latach 1989–2000”, zamówionego przez przedsiębiorstwa Alfa, Feralpi, IRO, SP i Valsabbia (zwanego dalej „badaniem Lear”), które wykazuje brak oddziaływania na rynek rzekomego kartelu. W pierwszej decyzji Komisja w ogóle nie uwzględniła tych elementów i nie dała żadnego wyjaśnienia w tym względzie, co świadczy o stronniczości jej dochodzenia. Zgodnie z zasadą dobrej administracji Komisja była również zobowiązana zwrócić się do innych przedsiębiorstw, które uczestniczyły w rzekomym kartelu, o ich faktury sprzedaży w tych samych ilościach w tych samych okresach.

189    Po pierwsze, wbrew temu, co twierdzi skarżąca, Komisja należycie uwzględniła stanowisko Ansfer w motywach 55, 63–66 i 524 pierwszej decyzji. I tak podkreśliła ona w motywie 524 pierwszej decyzji, że oświadczenie Ansfer nie może zakwestionować niepodważalnych danych, a mianowicie dokumentów na dowód naruszenia.

190    Po drugie, Komisja w rzeczywistości uwzględniła w motywach 481–487 i 494–496 pierwszej decyzji faktury sprzedaży, które zostały przedłożone przez skarżącą w celu wykazania braku dostosowania uzgodnionych cen, jak też faktury dostawców energii, które miałyby pozwolić na podważenie zarzutu dotyczącego uzgodnionych przerw produkcyjnych w pewnych okresach.

191    Co się tyczy rozpatrywanych porozumień, w motywie 481 pierwszej decyzji Komisja w szczególności przypomniała orzecznictwo Sądu, zgodnie z którym fakt, iż przedsiębiorstwo nie stosuje się do wyników spotkań mających cel oczywiście antykonkurencyjny, nie zwalnia go z pełnej odpowiedzialności za jego uczestnictwo w kartelu, jeżeli nie zdystansowało się ono publicznie od treści spotkań. Komisja dodała, że fakt, iż nie wykazała, że wszystkie zaangażowane przedsiębiorstwa zaczęły stosować porozumienie lub że wszystkie stosowały je w ten sam sposób, nie ma znaczenia. W motywie 486 pierwszej decyzji Komisja podkreśliła również, że w przypadku porozumienia kwestia zachowania odmiennego, nieidentycznego lub nierównoczesnego względem wyrażenia wspólnej woli przyjęcia określonego zachowania na rynku, nie ma znaczenia, lecz może ewentualnie zostać zbadana w ramach oceny istnienia uzgodnionej praktyki. Poza tym w motywie 487 pierwszej decyzji Komisja wskazała, że fakt, iż przerwy produkcyjne miały miejsce w okresach świąt u wszystkich producentów i że stanowiło to zwyczajową praktykę lub że terminy płatności były takie jak normalnie praktykowano, miałby znaczenie tylko w braku uprzedniego uzgodnienia.

192    Co się tyczy uzgodnionych praktyk, o których mowa w pierwszej decyzji, Komisja zaznaczyła w motywach 494–496 pierwszej decyzji w odniesieniu do cen podstawowych, że orzecznictwo wymaga, by dane zachowanie zostało urzeczywistnione. Otóż opublikowanie cenników jest uważane za zachowanie w rozumieniu orzecznictwa. Dodała, że celem uzgodnienia było wpływanie na zachowanie producentów na rynku i ujawnienie zachowania, które każdy z nich zaoferował się przyjąć konkretnie w zakresie ustalania ceny podstawowej. W tym względzie rozróżnienie między cennikami i cenami faktycznie stosowanymi na rynku, podkreślone przez uczestników kartelu, nie okazało się decydujące, gdyż wybór faktur dotyczących okresów, w których zdecydowano o podwyżkach cen, dostarczonych przez uczestników kartelu, nie pozwolił na sprawdzenie, czy stosowana średnia cena odpowiadała cennikowi czy różniła się od niego. Poza tym nawet w wypadkach, w których dostarczone zostały ceny średnie, nie można wykluczyć, że różnica była związana z koniunkturą na rynku lub z wolą wykorzystania kartelu dla swej własnej korzyści.

193    W tym względzie przypomniano również w pkt 166 powyżej, że na zainteresowanych podmiotach spoczywa ciężar obalenia domniemania, zgodnie z którym przedsiębiorstwa uczestniczące w uzgodnieniu i działające na rynku uwzględniają informacje, które wymieniły ze swoimi konkurentami, do celów określenia swojego zachowania na tym rynku. Wynika z tego, że skarżąca nie może również skutecznie utrzymywać, że zgodnie z zasadą dobrej administracji Komisja powinna była zwrócić się do innych przedsiębiorstw, które uczestniczyły w zarzucanym kartelu, o ich faktury sprzedaży na te same ilości w tych samych okresach.

194    Po trzecie, Komisja należycie uwzględniła badanie Lear w motywach 42, 50–56, 62, 513, 521 i 585 pierwszej decyzji. Co się tyczy konkretnie wniosków z badania Lear dotyczących skutków kartelu, Komisja w szczególności zaznaczyła w motywie 513 pierwszej decyzji, że „mając za punkt odniesienia średnie ceny dodatków z grudnia 1989 r./stycznia 1990 r. i maja/czerwca 2000 r. […] szacuje podwyżkę ceny dodatków na co najmniej 40% w rzeczywistości”. Zdaniem Komisji „[o]znacza to, że nawet gdyby chcieć uznać za znaczące rzeczywiste obniżki ceny podstawowej, dane nie wydają się popierać tezy z badania Lear o rzeczywistej obniżce ceny całkowitej o 32%”, i że „[w] każdym razie badanie Lear opiera się na hipotezach niezbędnych do rekonstrukcji części danych (dotyczących pierwszego okresu), które nie były dostępne”. Ponadto w motywie 521 pierwszej decyzji Komisja przypomniała orzecznictwo Sądu, zgodnie z którym analiza ekonomiczna nie może przekreślić tego, co w sposób niezaprzeczalny wynika z dokumentów dowodowych (ww. w pkt 106 wyrok Cimenteries CBR i in./Komisja, EU:T:2000:77, pkt 1088).

195    Mając na uwadze rozważania zawarte w pkt 189–194 powyżej, skarżąca nie może skutecznie utrzymywać, że Komisja nie uwzględniła okoliczności wspomnianych w pkt 188 powyżej ani że nie podała wyjaśnienia w tym względzie.

196    W drugiej kolejności skarżąca twierdzi, że nawet dowody zawarte w decyzji z 2002 r. i w załącznikach do niej dotyczące cenników, których brak w pierwszej decyzji, nie zostały prawidłowo uwzględnione przez Komisję. Pręty zbrojeniowe stanowią surowiec (commodity), w przypadku którego jedyna możliwość konkurencji polega na cenach. Otóż ceny ogłaszane przez różnych producentów, oprócz tego, że prawie zawsze były wskazywane jako „docelowe”, często różniły się o 10–15 ITL/kg, czy nawet o 10–20 ITL/kg, co jest różnicą istotną. W tym kontekście publikowanie różnych cenników przez producentów prętów zbrojeniowych we Włoszech powinno było stanowić dla Komisji ewidentny dowód zasadniczego zdystansowania się ze strony każdego przedsiębiorcy przy ewentualnym założeniu rzekomego kartelu. Skarżąca przytacza w tym względzie tytułem przykładu brak wprowadzenia w życie kartelu dotyczącego ceny podstawowej w dniach 7 lutego 1994 r., 30 sierpnia 1994 r. czy też 21 lutego 1995 r.

197    Argument taki należy jednak oddalić, gdyż z orzecznictwa Sądu przypomnianego w motywie 481 pierwszej decyzji (zob. pkt 191 powyżej) wynika, że fakt, iż przedsiębiorstwo nie stosuje w praktyce rezultatów spotkań mających w sposób oczywisty antykonkurencyjny cel, nie może uwolnić go od pełnej odpowiedzialności za udział w kartelu, jeżeli nie zdystansowało się ono otwarcie od niezgodnego z prawem przedmiotu spotkań. Nawet przy założeniu, że zachowanie na rynku skarżącej i innych producentów, którzy zapowiedzieli różne ceny docelowe, nie odpowiadało uzgodnionemu zachowaniu, nie podważa to w niczym ich odpowiedzialności (zob. podobnie wyrok z dnia 14 maja 1998 r., Sarrió/Komisja, T‑334/94, Rec, EU:T:1998:97, pkt 118, utrzymany w mocy w odwołaniu wyrok z dnia 16 listopada 2000 r., Sarrió/Komisja, C‑291/98 P, Rec, EU:C:2000:631, pkt 43, 49), gdyż po prostu mogli oni próbować użyć kartelu na swoją korzyść (zob. podobnie wyrok z dnia 15 czerwca 2005 r., Tokai Carbon i in./Komisja, T‑71/03, T‑74/03, T‑87/03 i T‑91/03, EU:T:2005:220, pkt 74 i przytoczone tam orzecznictwo).

198    W trzeciej kolejności skarżąca utrzymuje, że duża liczba motywów pierwszej decyzji poświęconych okolicznościom faktycznym jest subiektywnymi ocenami, które nie mogą być przedstawiane jako okoliczności faktyczne, na podstawie których przeprowadzono ocenę sprawy.

199    Z jednej strony w motywie 130 pierwszej decyzji Komisja wskazała, że „[n]ie ma wątpliwości, że porozumienie opisane w motywie 129 powyżej rzeczywiście weszło w życie”. Zdaniem Komisji bowiem „osiem przedsiębiorstw, które nie przystąpiły do tego porozumienia […], chciało przystąpić od dnia 1 czerwca 1992 r. »w duchu i na warunkach istniejącego porozumienia«”, co stanowi ocenę Komisji, a nie okoliczność faktyczną.

200    Należy podkreślić, że Komisja wspomniała w motywie 129 pierwszej decyzji o porozumieniu z kwietnia–maja 1992 r. dotyczącym ustalenia minimalnych cen sprzedaży prętów zbrojeniowych. Porozumienie to jest poświadczone dokumentem odnalezionym przez Komisję w pomieszczeniach Federacciai. W motywie 130 pierwszej decyzji Komisja uznała, że ze względu na to, iż osiem przedsiębiorstw chciało przystąpić do porozumienia od dnia 1 czerwca 1992 r., porozumienie zatem „z pewnością obowiązywało w dniu 31 maja 1992 r. (data poprzedzająca bezpośrednio datę, od której osiem kolejnych przedsiębiorstw już wspomnianych zamierzało do niego przystąpić)”. Tymczasem takie wnioskowanie faktyczne oparte na dokumentach zawartych w aktach nie może być uznane za subiektywną ocenę Komisji. Należy zresztą zaznaczyć, że ocena prawna tego porozumienia nie znajduje się w tytule „Kontekst faktyczny” pierwszej decyzji, lecz właśnie w jej tytule „Ocena prawna”, a w szczególności w motywach 419, 478 i 479 tej decyzji.

201    Z drugiej strony Komisja uznała za fakt dowiedziony, że niektóre przedsiębiorstwa chciały przystąpić do porozumienia w sprawie cen między kwietniem a lipcem 1992 r., z przewidywanymi przerwami produkcyjnymi, tylko na podstawie jednego odnalezionego dokumentu, który nie wymieniał konkretnie żadnego przedsiębiorstwa. Pochodzenie tego dokumentu jest nieznane, i o ile dokument ten mógł stanowić projekt sporządzony w celu opracowania innego dokumentu, nie był on ani podpisany, ani parafowany. Niemniej należy stwierdzić, że dokument, do którego odwołuje się Komisja w motywie 132 pierwszej decyzji, który został odnaleziony w pomieszczeniach Federacciai, wymienia obok 19 zainteresowanych przedsiębiorstw pewne daty, które potwierdzają jego przyjęcie między 13 kwietnia 1992 r. a lipcem 1992 r., jak też przerwy produkcyjne trwające trzy tygodnie w miesiącach lipcu i sierpniu oraz jeden tydzień na miesiąc od września 1992 r. do lutego 1993 r. Mając na uwadze w szczególności kontekst opisany w motywach 124–134 pierwszej decyzji, argument skarżącej, iż projekt ten nie jest ani podpisany, ani parafowany, nie ma znaczenia. Ze względu bowiem na to, że zakaz udziału w praktykach i porozumieniach antykonkurencyjnych oraz sankcje, które grożą podmiotom naruszającym prawo, są powszechnie znane, dokumentacja z tym związana jest zwykle ograniczona do minimum (zob. podobnie wyrok z dnia 7 stycznia 2004 r., Aalborg Portland i in./Komisja, C‑204/00 P, C‑205/00 P, C‑211/00 P, C‑213/00 P, C‑217/00 P i C‑219/00 P, Rec, EU:C:2004:6, pkt 55).

202    Nie można zatem przyjąć argumentów skarżącej.

203    W czwartej kolejności w replice skarżąca podkreśliła, że z jednej strony Komisja nie zwróciła uwagi na fakt, że pomimo iż kartel trwał ponad dziesięć lat, liczba przedsiębiorstw uczestniczących na początku zmniejszyła się o cztery piąte wraz z zamknięciem i likwidacją wielu zakładów, a z drugiej strony że rzeczywiste ceny prętów zbrojeniowych spadły w tym okresie o 30%.

204    Ze względu na to, że zarzuty, o których mowa w pkt 203 powyżej, zostały podniesione wyłącznie na etapie repliki i że nie stanowią one też rozszerzenia zarzutu podniesionego w skardze, należy stwierdzić ich niedopuszczalność zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 65 powyżej.

205    W każdym razie należy stwierdzić, wbrew temu, co utrzymuje skarżąca, że Komisja z jednej strony faktycznie uwzględniła w motywach 551, 552 i 585 zmniejszenie liczby przedsiębiorstw działających na rynku, a z drugiej strony odrzuciła argument dotyczący rzekomego spadku cen rzeczywistych w motywie 513 pierwszej decyzji. Argument skarżącej nie może zatem zostać uwzględniony.

206    Z powyższego wynika, że niniejszy zarzut należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu siódmego, dotyczącego błędnej kwalifikacji prawnej okoliczności faktycznych, bezzasadnego charakteru zarzutów sformułowanych wobec skarżącej i wypaczenia okoliczności faktycznych

207    W ramach pierwszej części, dotyczącej błędnej kwalifikacji prawnej okoliczności faktycznych, skarżąca przypomina, że Komisja w motywie 442 pierwszej decyzji zakwalifikowała naruszenie jako naruszenie jednolite, ciągłe i złożone. Co się tyczy ciągłego charakteru naruszenia, skarżąca utrzymuje, że spotkania producentów, przy założeniu, że miały miejsce, nie wywarły żadnego konkretnego skutku na rynek. To, co było kontynuowane, nie było kartelem, lecz daremną próbą doprowadzenia do harmonizacji na rynku. Ponadto ustalenia Komisji dotyczące czasu trwania kartelu nie mają podstaw w odniesieniu do skarżącej. Nawet gdyby uznać, że kartel w zakresie dodatków istniał przez ponad dziesięć lat, kartel w zakresie cen podstawowych przez osiem lat i kartel w zakresie kontrolowania produkcji przez pięć lat, były one na tyle sporadyczne i tak krótkotrwałe, że stale były konieczne spotkania producentów. W każdym razie zwiększenie kwoty grzywny z tytułu czasu trwania o 105%, to znaczy dla kartelu o czasie trwania dziesięć i pół roku, byłoby ważne w odniesieniu do kwoty podstawowej grzywny dotyczącej tylko części kartelu w zakresie dodatków cenowych, a nie dwóch pozostałych części kartelu.

208    Należy zaznaczyć przede wszystkim, że argument skarżącej, zgodnie z którym spotkania producentów nie wywarły żadnego konkretnego skutku na rynek, jest nieskuteczny dla podważenia ciągłego charakteru naruszenia.

209    Z jednej strony, jeżeli argument skarżącej ma oznaczać, że nie wprowadziła ona w życie zachowań uzgodnionych podczas spotkań przez producentów, należy oddalić go z powodów przedstawionych w pkt 197 powyżej.

210    Z drugiej strony przypomniano w pkt 151 powyżej, że z orzecznictwa wynika, iż art. 65 ust. 1 EWWiS zakazuje porozumień, które „zmierzałyby” do zapobieżenia, ograniczenia lub zakłócenia normalnej konkurencji. Wynika z tego, że w rozumieniu tego postanowienia zakazane jest porozumienie mające na celu ograniczenie konkurencji, ale którego skutki antykonkurencyjne nie zostały wykazane. Komisja nie była więc zobowiązana do wykazania występowania szkodliwych skutków dla konkurencji, aby ustalić naruszenie art. 65 ust. 1 EWWiS (ww. w pkt 151 wyroki: Ensidesa/Komisja, EU:C:2003:530, pkt 59, 60; Thyssen Stahl/Komisja, EU:T:1999:48, pkt 277).

211    Następnie, jak słusznie podkreśliła Komisja w motywach 414 i 415 pierwszej decyzji, naruszenie art. 81 WE (i analogicznie art. 65 EWWiS) może wynikać nie tylko z pojedynczego czynu, lecz również z serii czynów lub też ciągłego zachowania. Tej interpretacji nie można podważyć na takiej podstawie, że jeden lub kilka elementów tej serii czynów albo ciągłego zachowania mogą również same w sobie stanowić naruszenie tych postanowień (zob. analogicznie ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 81).

212    W niniejszej sprawie z pierwszej decyzji wynika, że zachowania dotyczące ustalania ceny podstawowej i terminów płatności pojawiły się jako zdarzenia wprowadzenia w życie jednego i tego samego planu ustalania uzgodnionej ceny minimalnej, ponieważ każde z tych zachowań (z wyjątkiem porozumienia początkowego z kwietnia 1992 r.) skonkretyzowało się w postaci szczegółowych zasad, mniej lub bardziej podobnych w czasie, za pomocą których ustalano uzgodnioną cenę minimalną (motyw 437 pierwszej decyzji). Co się tyczy poza tym dodatków rozmiarowych, zgodnie z motywem 442 pierwszej decyzji ciągłość naruszenia wynika z charakteru celu zachowań mających znamiona naruszenia, które były powtarzane w czasie i które polegały na ustalaniu jednolitych cen za wspomniane dodatki, co potwierdza, że wszystkie opisane zachowania stanowiły wykonanie tego samego planu.

213    Skarżąca ogranicza się tymczasem do twierdzenia, że uzgodnienia były sporadyczne i tak krótkotrwałe, że stale były konieczne spotkania producentów. Argumentu takiego nie można uwzględnić. Jak Komisja podkreśliła w motywie 510 pierwszej decyzji, te same zachowania przyjęto w dziedzinie cen podstawowych, dodatków, terminów płatności i kontrolowania lub ograniczania produkcji lub sprzedaży, i to przez długie lata. Istnieją ponadto dowody spotkań kontrolujących uzgodnione zachowania, co wskazuje na to, że sytuacja na rynku była stale monitorowana i że wobec tego nowe inicjatywy były przyjmowane, kiedy zaangażowane przedsiębiorstwa uznały to za konieczne, tak iż nie można mówić o krótkotrwałości rozpatrywanych zachowań.

214    W końcu, kwestionując zwiększenie kwoty grzywny z tytułu czasu trwania, skarżąca kwestionuje jednolity charakter naruszenia przyjęty przez Komisję, nie formułując jednak jakiegokolwiek argumentu, który miałby kwestionować ustalenia Komisji, zgodnie z którymi część kartelu dotycząca ustalania ceny podstawowej, część dotycząca ustalania dodatków cenowych i część dotycząca ograniczania lub kontrolowania produkcji i sprzedaży stanowią naruszenie mające za jeden i ten sam cel podwyżkę ceny prętów zbrojeniowych na rynku włoskim. Tę część zarzutu skarżącej należy zatem oddalić.

215    W ramach drugiej części skarżąca kwestionuje zasadność skierowanych wobec niej zarzutów i podnosi wypaczenie okoliczności faktycznych.

–       W przedmiocie ustalania ceny podstawowej przy wywozie z Brescii

216    Co się tyczy ustalania ceny podstawowej, skarżąca twierdzi, że jej udział w kartelu w celu ustalenia „ceny podstawowej przy wywozie z Brescii” nie miałby żadnej przydatności, gdyż jej produkcja była usytuowana wyłącznie w jej zakładzie w Potenzy, położonej 1000 km od Brescii. Tym samym cena sprzedaży przy wywozie z Brescii nie miała dla skarżącej żadnego sensu i nie mogła stanowić punktu odniesienia.

217    Trudno jest również dostrzec zgodność cen podstawowych prętów zbrojeniowych skarżącej i innych producentów, gdyż działali oni w różnych regionach. Komisja potwierdziła zresztą w motywie 587 pierwszej decyzji, że sprzedaż dotycząca Włoch południowych była na porządku spotkań jedynie przy bardzo rzadkich okazjach. Ta szczególna okoliczność powinna była doprowadzić Komisję do odmiennego potraktowania skarżącej z większym uwzględnieniem jej rzeczywistej roli w zarzucanych faktach. W tym kontekście Komisja nie była w stanie wykazać w jakikolwiek sposób, że przedsiębiorstwa wprowadziły w życie szereg porozumień, ani udowodnić udziału w nich skarżącej.

218    W pierwszej kolejności należy oddalić argument skarżącej dotyczący faktu, że jej udział w kartelu w celu ustalenia „ceny podstawowej przy wywozie z Brescii” nie miał żadnej przydatności. Należy zaznaczyć, że cena podstawowa stanowi cenę odniesienia (motywy 153, 289, 425, 445, 516 pierwszej decyzji), która nie obejmuje koniecznie systematycznego dodania kosztów transportu z Brescii do miejsca przeznaczenia. W tym względzie co prawda w motywie 129 pierwszej decyzji, który mówi o porozumieniu z kwietnia–maja 1992 r., Komisja zacytowała w odniesieniu do warunków sprzedaży, „wywóz z Brescii, z zafakturowaniem klientowi kosztów transportu z Brescii w przypadku dostawy środkami dostarczonymi przez producenta”, należy jednak uwzględnić, że takie odniesienie do ceny podstawowej przy wywozie z Brescii tłumaczy się faktem, że większość przedsiębiorstw uczestniczących w porozumieniach miała siedzibę w tej miejscowości (motywy 79, 85, 89, 91, 105 pierwszej decyzji). Poza tym skarżąca nie kwestionuje, że Federacciai kierowała swoje komunikaty dotyczące ceny podstawowej do wszystkich włoskich producentów prętów zbrojeniowych, w tym do skarżącej, odnosząc się do ceny podstawowej przy wywozie z Brescii (motywy 135, 140 pierwszej decyzji). Skarżąca nie może więc twierdzić, że ustalenie ceny podstawowej przy wywozie z Brescii nie miało dla niej żadnej przydatności lub że ze względu na to, iż cena wyjściowa była ceną „przy wywozie z Brescii”, trudno było dostrzec zgodność cen podstawowych prętów zbrojeniowych producentów znajdujących się w bardzo różnych regionach. Poza tym skarżąca nie może opierać się na motywie 587 pierwszej decyzji, w którym Komisja uznała, że „sprzedaż dotycząca południa Włoch nie była przedmiotem decyzji podjętych na spotkaniach lub była jedynie przy bardzo rzadkich okazjach”, w celu wykazania, że Komisja powinna była potraktować ją odmiennie, gdyż nie chodzi o ustalenie poczynione przez Komisję, lecz o argument przedstawiony przez niektóre przedsiębiorstwa, które uczestniczyły w kartelu (przypis 654 pierwszej decyzji).

219    W drugiej kolejności należy oddalić argument skarżącej dotyczący faktu, że Komisja nie wykazała, iż przedsiębiorstwa, których sprawa dotyczy, wprowadziły w życie zarzucane porozumienia z dnia 7 lutego (motyw 138 pierwszej decyzji), 30 sierpnia (motyw 140 pierwszej decyzji), 13 września (motyw 142 pierwszej decyzji) i 25 listopada 1994 r. (motyw 143 pierwszej decyzji), 13 czerwca (motyw 153 pierwszej decyzji), 4 lipca (motyw 160 pierwszej decyzji) i 29 sierpnia 1995 r. (motyw 168 pierwszej decyzji), 23 lutego (motyw 186 pierwszej decyzji), 2 kwietnia (motyw 191 pierwszej decyzji), 25 lipca (motyw 192 pierwszej decyzji) i 22 października 1996 r., 30 stycznia, 14 lutego i 10 lipca 1997 r. (motyw 200 pierwszej decyzji), 18 lutego (motyw 220 pierwszej decyzji) i 9 czerwca 1998 r. (motyw 233 pierwszej decyzji).

220    Jak przypomniano w pkt 151 powyżej, art. 65 ust. 1 EWWiS zakazuje porozumień, które „zmierzałyby” do zapobieżenia, ograniczenia lub zakłócenia normalnej konkurencji. W konsekwencji w przypadku porozumień, do których dochodzi podczas spotkań konkurujących ze sobą przedsiębiorstw, naruszenie tego postanowienia ma miejsce, gdy spotkania mają taki właśnie cel i zmierzają w ten sposób do sztucznej regulacji rynku. W takim przypadku dane przedsiębiorstwo ponosi odpowiedzialność za naruszenia, jeżeli uczestniczyło w tych spotkaniach, znając ich cel, nawet jeśli potem nie zastosowało w praktyce środków ustalonych podczas tych spotkań. Mniej lub bardziej stała obecność przedsiębiorstwa na spotkaniach, jak też mniej lub bardziej całościowe wprowadzenie w życie uzgodnionych środków nie ma wpływu na istnienie odpowiedzialności, lecz na jej zakres, a tym samym na wysokość kary (zob. analogicznie wyroki: z dnia 15 października 2002 r., Limburgse Vinyl Maatschappij i in./Komisja, C‑238/99 P, C‑244/99 P, C‑245/99 P, C‑247/99 P, od C‑250/99 P do C‑252/99 P i C‑254/99 P, Rec, EU:C:2002:582, pkt 508–510; z dnia 28 czerwca 2005 r., Dansk Rørindustri i in./Komisja, C‑189/02 P, C‑202/02 P, od C‑205/02 P do C‑208/02 P i C‑213/02 P, Zb.Orz., EU:C:2005:408, pkt 145). Rzekomy brak wprowadzenia w życie porozumień mających antykonkurencyjny cel, takich jak wspomniane w pkt 219 powyżej, nie ma zatem znaczenia.

221    Z tych samych powodów należy oddalić argument skarżącej, że nie wprowadziła ona w życie porozumień z kwietnia–maja 1992 r. (motyw 129 pierwszej decyzji), z dnia 1 kwietnia 1993 r. (motyw 137 pierwszej decyzji), z dnia 13 lutego 1996 r. (motyw 183 pierwszej decyzji), 16 października (motywy 204–210 pierwszej decyzji) i 17 listopada 1997 r. (motyw 214 pierwszej decyzji) i że jej brak zaangażowania w te porozumienia był oczywisty.

222    W każdym razie, jak podkreśla Komisja w swoich pismach, czemu skarżąca nie zaprzecza, zgromadziła ona w odniesieniu do części kartelu w zakresie ustalania ceny podstawowej dokumenty dowodowe, które wykazują udział wspomnianych przedsiębiorstw w spotkaniach w dniach 13 lutego 1996 r. (motyw 183 pierwszej decyzji), 16 października 1997 r. (motywy 204–210 pierwszej decyzji), 9 czerwca 1998 r. (motyw 233 pierwszej decyzji), 11 (motyw 280 pierwszej decyzji) i 25 stycznia (motyw 282 pierwszej decyzji), 1 (motyw 283 pierwszej decyzji) i 9 lutego (motyw 285 pierwszej decyzji), 10 marca (motyw 289 pierwszej decyzji), 8 (motyw 297 pierwszej decyzji), 16 (motyw 298 pierwszej decyzji) i 23 maja (motyw 299 pierwszej decyzji) i 27 czerwca 2000 r. (motyw 304 pierwszej decyzji). Komisja wykazała poza tym, że Lucchini-SP uczestniczyła w co najmniej ośmiu z tych spotkań, które odbyły się w latach 1996–1998 i 2000 (motywy 183, 204, 233, 282, 283, 289, 298, 299, 304 pierwszej decyzji).

223    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, aby w dostatecznym stopniu udowodnić udział przedsiębiorstwa w kartelu, wystarczy wykazać, że dane przedsiębiorstwo uczestniczyło w spotkaniach, w trakcie których zawarto porozumienia o charakterze antykonkurencyjnym, i wyraźnie się temu nie sprzeciwiło. Jeśli uczestnictwo w takich spotkaniach zostanie wykazane, to na tym przedsiębiorstwie spoczywa obowiązek przedstawienia dowodów, które mogą świadczyć o tym, że jego udział w tych spotkaniach nie miał jakichkolwiek powodów antykonkurencyjnych, wykazując, że poinformowało ono swoich konkurentów o tym, że uczestniczy w tym spotkaniu w innym aniżeli oni celu (ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 96; ww. w pkt 201 wyrok Aalborg Portland i in./Komisja, EU:C:2004:6, pkt 81; wyrok z dnia 19 marca 2009 r., Archer Daniels Midland/Komisja, C‑510/06 P, Zb.Orz., EU:C:2009:166, pkt 119). Skarżąca nie przedstawia wiarygodnych poszlak w tym rozumieniu.

224    Co się tyczy innych spotkań zorganizowanych przez Federacciai w przedmiocie cen i terminów płatności, w przypadku których dostępne dowody nie pozwalają na wyraźną identyfikację uczestników, wszyscy włoscy producenci prętów zbrojeniowych byli na nie zaproszeni i otrzymywali protokół sporządzony przez Federacciai, który informował ich o wynikach tych spotkań (motywy 465, 466 pierwszej decyzji).

225    Komisja podkreśliła również, czemu skarżąca nie zaprzeczyła, że spotkania te były powiązane ze sobą, gdyż wielokrotnie odbywały się spotkania, na których oceniano wyniki tego, co zostało uzgodnione wcześniej, na podstawie stałego monitorowania rynku, lub spotkania, na których przyjmowano środki zmieniające to, o czym zdecydowano wcześniej (motyw 468 pierwszej decyzji).

226    Poza tym, jak Komisja słusznie wskazała w motywie 469 pierwszej decyzji, zwykła fizyczna nieobecność na danym spotkaniu nie oznacza koniecznie, że nieobecny nie zaakceptował wyników tego spotkania. I tak doszło do tego, że Lucchini-SP nie wzięła udziału w jednym spotkaniu z powodu „oczywistej niezdolności lub braku woli niektórych producentów, by podjąć wysiłki w celu wsparcia cen uzgodnionych na wcześniejszych spotkaniach” (zob. motywy 208, 215, 560 pierwszej decyzji dotyczące spotkania z dnia 17 listopada 1997 r.). Skarżąca nie może zatem utrzymywać, że brak jej zaangażowania w kartel był oczywisty.

227    Należy również zaznaczyć, jak podkreśliła Komisja w motywach 419–433 i 560–562 pierwszej decyzji, czemu skarżąca konkretnie nie zaprzeczyła, że z akt postępowania administracyjnego wynika, iż Lucchini-SP przystąpiła do porozumienia z kwietnia–maja 1992 r. i do części kartelu mającej za przedmiot ustalanie ceny podstawowej do czerwca 2000 r. I tak, w dniu 25 stycznia 1993 r. Federacciai skierowała do wszystkich włoskich producentów prętów zbrojeniowych komunikat dotyczący spotkania w tym samym dniu ustalającego cenę podstawową na 280 ITL/kg, która została następnie przyjęta przez skarżącą (motywy 136, 420 pierwszej decyzji). W 1994 r. Lucchini przyjęła cenę podstawową ustaloną na spotkaniu w dniu 1 grudnia 1994 r. (motywy 145, 422 pierwszej decyzji). Następnie nadal otrzymywała komunikaty Federacciai i Leali dotyczące ustalania ceny podstawowej w 1995 r. (motywy 149, 160, 161, 164, 424 pierwszej decyzji), w 1996 r. (motywy 192, 426 pierwszej decyzji), w 1997 r. (motywy 200, 428 pierwszej decyzji) i w 1998 r. (motywy 220, 233, 241, 430 pierwszej decyzji). Co się tyczy roku 1999, przystąpienie Lucchini-SP do tej części kartelu wynika z wewnętrznych sprawozdań tej spółki z lutego, marca, kwietnia i maja 1999 r. (motywy 268, 432 pierwszej decyzji). W końcu w odniesieniu do roku 2000 zaznaczono w pkt 222 powyżej, że Lucchini-SP uczestniczyła w spotkaniach w dniach 1 lutego (motyw 283 pierwszej decyzji), 10 marca (motyw 289 pierwszej decyzji), 16 (motyw 298 pierwszej decyzji) i 23 maja (motyw 299 pierwszej decyzji) i 27 czerwca (motyw 304 pierwszej decyzji) (zob. również motyw 434 pierwszej decyzji).

228    W trzeciej kolejności, co się tyczy argumentu skarżącej, że systematyczne praktykowanie zróżnicowanych cen przez zainteresowane przedsiębiorstwa podważa teorię wprowadzania w życie uzgodnień między przedsiębiorstwami, wystarczy odesłać do rozważań zawartych w pkt 197 powyżej.

–       W przedmiocie ustalania dodatków rozmiarowych

229    Co się tyczy ustalania dodatków rozmiarowych, w pierwszej kolejności skarżąca utrzymuje, że ustalanie przez Komisję cen minimalnych na dodatki rozmiarowe i publikowanie cen orientacyjnych i cen sugerowanych, obowiązujących również w stosunku do prętów zbrojeniowych, przyczyniło się do pozbawienia lub ograniczenia autonomii decyzyjnej przedsiębiorstw w zakresie ich cen sprzedaży. Dodatki rozmiarowe, jak też inne dodatki, są zasadniczo identyczne w Unii, aby ułatwić negocjacje między producentami i nabywcami. W tym względzie skarżąca skierowała w dniu 10 grudnia 2001 r. do Komisji pismo, na które Komisja nigdy nie odpowiedziała, z zapytaniem, czy jej ewentualne dostosowanie się do cen podanych przez konkurenta, wynikające w sposób dorozumiany z art. 60 EWWiS, stanowi porozumienie zakazane przez art. 65 ust. 1 EWWiS, czy też nie stanowi takiego porozumienia. W końcu skarżąca dodaje, że fakt, iż ma miejsce normalne dostosowywanie się w przedmiocie dodatków, stanowi „niezaprzeczalną rzeczywistość rynku, ustaloną z upływem czasu we wszystkich miejscach”.

230    Po pierwsze, należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem obowiązkowa jawność cen przewidziana w art. 60 ust. 2 EWWiS miała na celu przede wszystkim udaremnienie na ile to możliwe zakazanych praktyk, następnie umożliwienie nabywcom uzyskania dokładnych informacji o cenach i uczestniczenia również w kontrolowaniu form dyskryminacji, a w końcu umożliwienie przedsiębiorstwom dokładnej znajomości cen ich konkurentów, aby dać im możliwość dostosowania się (zob. ww. w pkt 151 wyrok Thyssen Stahl/Komisja, EU:T:1999:48, pkt 308 i przytoczone tam orzecznictwo).

231    Również zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ceny zawarte w cenniku muszą być ustalane przez każde z przedsiębiorstw w sposób niezależny, bez porozumienia między nimi, nawet milczącego. W szczególności fakt, iż postanowienia art. 60 EWWiS zmierzają do ograniczenia konkurencji, nie stoi na przeszkodzie stosowaniu zakazu karteli przewidzianego w art. 65 ust. 1 EWWiS. Poza tym art. 60 EWWiS nie przewiduje kontaktu między przedsiębiorstwami przed ogłoszeniem cenników dla celów wzajemnego poinformowania się o ich cenach w przyszłości. Ze względu na to, że kontakty takie stoją na przeszkodzie temu, by cenniki te były ustalane w sposób niezależny, mogą one zakłócać normalną konkurencję w rozumieniu art. 65 ust. 1 EWWiS (zob. ww. w pkt 151 wyrok Thyssen Stahl/Komisja, EU:T:1999:48, pkt 312, 313 i przytoczone tam orzecznictwo).

232    W świetle tego orzecznictwa Komisja słusznie uznała w motywie 442 pierwszej decyzji, że jeżeli w ramach regularnych uzgodnień konkurencyjne przedsiębiorstwa przyjmują ciągłe zachowanie zmierzające do wyeliminowania zarówno w drodze porozumień, jak i uzgodnionych praktyk, niepewności dotyczącej w szczególności dodatków rozmiarowych, które będą one stosować na rynku, zachowanie to stanowi zakazane porozumienie w rozumieniu art. 65 EWWiS. Tymczasem takie zachowania zostały stwierdzone przez Komisję w szczególności w motywach 438–441 pierwszej decyzji.

233    Skarżąca nie może utrzymywać w tym względzie, że ta jednomyślność wynika ze specyfiki rynku i produkcji, na podstawie której, po pierwsze, konkurencja na rynku opiera się na różnicach cen podstawowych stosowanych przez różne przedsiębiorstwa, po drugie, przedsiębiorstwa mniej znaczące podążają systematycznie za kursem dodatków ustalonym w sposób autonomiczny przez przedsiębiorstwa metalurgiczne bardziej reprezentatywne i znaczące, i po trzecie, wszystkie podmioty zgodziły się co do konieczności jednolitych dodatków, aby ułatwić negocjacje między producentami i nabywcami, które koncentrują się tylko na cenie podstawowej określonego produktu, która pozwala uzyskać natychmiast odpowiednie korzyści różnym producentom.

234    Należy bowiem podkreślić, że dostosowanie się do podwyżki cen dodatków rozmiarowych wywodzi się ze wspólnego porozumienia, czasami milczącego, czasami wyraźnego, by nie konkurować ze sobą (motyw 440 pierwszej decyzji), i że od dnia 6 grudnia 1989 r. do roku 2000 co najmniej 19 podwyżek tych dodatków zostało przyjętych i zastosowanych (motyw 439 pierwszej decyzji). Tym samym teza o rozsądnym dostosowaniu się w następstwie inicjatywy jednego ze znaczących producentów nie może zostać przyjęta, gdyż Komisja dostarczyła dowód uzgodnień w zakresie podwyżek dodatków cenowych i istniało wspólne przekonanie dotyczące warunku, zgodnie z którym dodatki powinny być zawsze jednolite pośród producentów (motywy 441, 489 i przypis 542 pierwszej decyzji). Poza tym, jak Komisja słusznie podkreśliła w motywie 440 pierwszej decyzji, gdyby dostosowanie cen dodatków rozmiarowych było wynikiem normalnej ewolucji rynku, trudno byłoby zrozumieć, dlaczego strony kartelu odczuwały konieczność regularnego spotykania się, aby porozumieć się co do tych podwyżek.

235    Po drugie, skarżąca nie może utrzymywać, że Komisja nie odpowiedziała na jej pismo z dnia 10 grudnia 2001 r., w którym zwróciła się do niej z pytaniem, czy jej ewentualne dostosowanie się do cen podanych przez konkurenta stanowi porozumienie zakazane przez art. 65 EWWiS. Oprócz tego, że zarzut ten jest bezskuteczny, należy zaznaczyć za Komisją, że odpowiedziała na ten argument w pkt 280 in fine pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, skierowanego do skarżącej w dniu 27 marca 2002 r.

236    W drugiej kolejności skarżąca utrzymuje, że nie znajdowała się pośród przedsiębiorstw, które praktykowały podobne ceny dodatków w wykonaniu wcześniejszego porozumienia. Żaden dowód ani żaden konkretny dokument w tym względzie, z wyjątkiem komunikatów często nieformalnych, nie wykazuje, by Federacciai zgromadziła wszystkie przedsiębiorstwa prętów zbrojeniowych. Ponadto, jak wynika z przedłożonych faktur, skarżąca systematycznie ustalała swoje ceny w sposób niezależny, co świadczy o tym, iż wyraźnie dystansowała się od dostarczonych wskazówek.

237    Argument taki należy jednak oddalić, gdyż jak słusznie podkreśla Komisja, ustaliła ona w szczególności w motywach 438–444 pierwszej decyzji, że skarżąca uczestniczyła aktywnie w porozumieniach i uzgodnionych praktykach mających na celu ustalanie cen dodatków rozmiarowych.

238    W tym względzie z akt sprawy wynika w szczególności, że Lucchini-SP: a) była adresatem komunikatu Federacciai z dnia 6 grudnia 1989 r. (motyw 126 pierwszej decyzji) i w konsekwencji zmieniła swój cennik (motyw 127 pierwszej decyzji), b) była adresatem komunikatu Federacciai z dnia 25 stycznia 1993 r. (motyw 135 pierwszej decyzji) i w konsekwencji zmieniła odpowiednie ceny (motyw 136 pierwszej decyzji), c) była adresatem komunikatu Federacciai z dnia 7 lutego 1994 r. (motyw 138 pierwszej decyzji) i zastosowała odpowiednie podwyżki w uzgodnionej dacie (motyw 139 pierwszej decyzji) i d) była adresatem komunikatów Federacciai z dnia 30 sierpnia (motyw 140 pierwszej decyzji) i z dnia 13 września 1994 r. (motyw 142 pierwszej decyzji), jak też z dnia 22 lutego 1995 r. (motyw 149 pierwszej decyzji). Ponadto od stycznia do lipca 1997 r. skarżąca nadal otrzymywała komunikaty Federacciai (motyw 200 i przypis 328 pierwszej decyzji) i w szczególności podjęła inicjatywę, żeby wszyscy producenci zastosowali podwyżkę cen (motyw 200 pierwszej decyzji). Uczestniczyła również w spotkaniach, które dotyczyły cen dodatków rozmiarowych (motywy 298, 299 pierwszej decyzji).

239    Ponadto Komisja stwierdziła udział Lucchini-SP w uzgodnionych praktykach dotyczących cen dodatków rozmiarowych w latach 1990 i 1991 (motyw 128 pierwszej decyzji), 1992 (motyw 133 pierwszej decyzji), w lipcu 1995 r. (motyw 162 pierwszej decyzji), w lutym i październiku 1996 r. (motywy 184, 199 pierwszej decyzji) oraz czerwcu i lipcu 1999 r. (motyw 269 pierwszej decyzji).

–       W przedmiocie warunków sprzedaży i terminów płatności

240    Skarżąca przypomina, że w motywach 435 i nast. pierwszej decyzji Komisja uznała, że rozpatrywane przedsiębiorstwa zawarły porozumienie dotyczące warunków i terminów płatności, przynajmniej między 15 kwietnia 1992 r. i 30 września 1995 r. Tymczasem SP nigdy nie porozumiewała się z innymi producentami i jej polityka w tej kwestii była całkowicie autonomiczna, co wynika z faktur przedłożonych przez skarżącą. Poza tym wskazane terminy płatności (od 60 do 90 dni) były powszechne przy sprzedażach między podmiotami gospodarczymi w sektorze metalurgicznym.

241    Należy zaznaczyć, że z pierwszej decyzji wynika, iż kartel dotyczył również terminów płatności przynajmniej do dnia 30 września 1995 r. (motyw 435 pierwszej decyzji). Dla uzasadnienia tego wniosku Komisja podkreśliła, że ogólna zasada płatności w ciągu 90 dni, której towarzyszyły ograniczone i uregulowane wyjątki, została ustalona w porozumieniu z kwietnia 1992 r. dotyczącym ustalania minimalnych cen podstawowych (motywy 129, 130 pierwszej decyzji). Nowe decyzje dotyczące terminów płatności zostały przyjęte w 1993 r. (motyw 135 pierwszej decyzji), w 1994 r. (motyw 145 pierwszej decyzji) i w 1995 r. (motywy 161, 163–168, 174 pierwszej decyzji).

242    Skarżąca nie może w tym względzie utrzymywać, że nigdy nie porozumiewała się co do ustalania terminów płatności z innymi producentami i że jej polityka w tej kwestii była całkowicie autonomiczna.

243    Po pierwsze, jak słusznie zaznacza Komisja, z akt sprawy wynika, że Lucchini-SP przystąpiła do porozumienia z kwietnia 1992 r., które ustanawiało w szczególności zasadę płatności w ciągu 90 dni na koniec miesiąca (motywy 129, 130 pierwszej decyzji).

244    Po drugie, nawet zakładając, że skarżąca nie uczestniczyła w spotkaniu w dniu 25 stycznia 1993 r., należy podkreślić, że Federacciai powiadomiła wszystkich producentów prętów zbrojeniowych, że na tym spotkaniu ustanowiono płatność w ciągu 60 dni na koniec miesiąca od dnia 26 stycznia 1993 r. (motyw 135 pierwszej decyzji).

245    Po trzecie, na spotkaniu w dniu 1 grudnia 1994 r., zwołanym faksem wysłanym przez Federacciai w dniu 25 listopada 1994 r., w szczególności zostały podjęte decyzje mające za przedmiot terminy płatności i rabaty (motyw 145 pierwszej decyzji). Z akt sprawy również wynika, że treść tych decyzji została skierowana do Lucchini-SP.

246    Po czwarte, faksem z dnia 21 lipca 1995 r. Federacciai przesłała producentom prętów zbrojeniowych do podpisania formularz zawierający zobowiązania stosowania wobec wszystkich klientów do dostaw od dnia 1 września 1995 r. terminów płatności wynoszących od 60 do maksymalnie 90 dni, licząc od dnia wysyłki, i limitów płatności na 10, 20, 30 lub 31 dzień każdego miesiąca w zależności od faktycznej daty wysyłki. Formularz ten był poprzedzony oświadczeniem osoby pełniącej obowiązki dyrektora generalnego Federacciai, potwierdzającym wolę skrócenia terminów płatności i stosowania nowego podziału w czasie tych terminów (motyw 164 pierwszej decyzji). W dniu 27 lipca 1995 r. Lucchini-SP wyraźnie potwierdziła przystąpienie do nowych terminów płatności (motyw 165 pierwszej decyzji).

247    Po piąte, w dniu 31 lipca 1995 r. Federacciai sporządziła komunikat do wiadomości producentów prętów zbrojeniowych, w którym oświadczono, że spełnione są warunki bezwzględnego stosowania warunków płatności w ciągu „60–90 dni na koniec miesiąca” (motyw 167 pierwszej decyzji). Na spotkaniu w dniu 29 sierpnia 1995 r. potwierdzono jednogłośnie stosowanie płatności w ciągu „60–90 dni” do zamówień od dnia 1 września 1995 r. (motyw 168 pierwszej decyzji).

248    Mając na uwadze całość tych rozważań, skarżąca nie może twierdzić, że określała swoją politykę handlową w odniesieniu do warunków sprzedaży i terminów płatności w sposób niezależny, ani że wskazane terminy płatności (od 60 do 90 dni) są powszechne przy sprzedażach między podmiotami gospodarczymi w sektorze metalurgicznym.

249    Zarzut skarżącej należy zatem oddalić.

–       W przedmiocie ograniczania lub kontrolowania produkcji lub sprzedaży

250    Skarżąca utrzymuje, że Komisja nie przedstawiła żadnego dowodu na jej udział w części kartelu dotyczącej przerw produkcyjnych. Przeciwnie, Komisji przekazane zostały faktury zakupu, które wykazują normalne zużycie metanu w zakładach produkcyjnych skarżącej. Poza tym jest powszechnie wiadome, że zdecydowana większość małych, średnich i wielkich przedsiębiorstw jest całkowicie zamykana w ciągu czterech tygodni sierpnia. W tym względzie dane przekazane Federacciai, a nie konkurencyjnym producentom prętów zbrojeniowych, pochodziły wyłącznie ze zwykłego przekazania danych temu związkowi do celów statystycznych.

251    Argumenty skarżącej nie mogą zostać uwzględnione.

252    Jak Komisja zaznaczyła w motywie 458 pierwszej decyzji, część kartelu dotycząca ograniczania lub kontrolowania produkcji lub sprzedaży trwała co najmniej od dnia 13 czerwca 1995 r. do dnia 23 maja 2000 r.

253    Co się tyczy udziału skarżącej w tej części kartelu, po pierwsze, należy podkreślić, że z akt sprawy wynika, iż uczestniczyła ona w spotkaniu w dniu 13 czerwca 1995 r., na którym uczestnicy zdecydowali jednogłośnie o przerwaniu produkcji na okres czterech tygodni przed końcem sierpnia 1995 r. (motywy 152–154, 445 pierwszej decyzji). Przystąpienie skarżącej do tej decyzji wynika z faksu Lucchini Siderurgica skierowanego do Federacciai w dniu 26 czerwca 1995 r. (motyw 158 i przypis 228 pierwszej decyzji), który był odpowiedzią na faks osoby pełniącej obowiązki dyrektora generalnego Federacciai z dnia 21 czerwca 1995 r. skierowany do Leali, a którego treść została przekazana przez tę ostatnią innym producentom prętów zbrojeniowych w dniu 22 czerwca 1995 r. (motywy 156–158 pierwszej decyzji).

254    Po drugie, w sprawozdaniu miesięcznym ze stycznia 1996 r. („Area 80 Informa – Report mensile – Mese: Gennaio 1996”) Lucchini odwołuje się do faktu, że „decyzja producentów o zatrzymaniu zakładów przez dwa tygodnie w lutym powinna doprowadzić do zmniejszenia zapasów w magazynach producentów i jednocześnie do niewielkiego wzrostu cen sprzedaży” (motyw 185 pierwszej decyzji). Poza tym Lucchini-SP była obecna na spotkaniu w dniu 13 lutego 1996 r., na którym został określony program zatrzymania walcowni (motyw 183 pierwszej decyzji), natomiast przystąpienie Lucchini-SP jest poświadczone komunikatem delegata rady nadzorczej dawnych Acciaierie e Ferriere Leali Luigi z dnia 20 lutego 1996 (motyw 185 pierwszej decyzji).

255    Po trzecie, Komisja zaznaczyła w motywach 205, 206 i 451 pierwszej decyzji, czemu skarżąca nie zaprzeczyła, że co się tyczy roku 1997, wprowadzenie w życie części kartelu dotyczącej kontrolowania lub ograniczania produkcji lub sprzedaży miało na celu utrzymanie i wzmocnienie wyższych cen uzyskanych dzięki kartelowi, który na tym etapie jego stosowania urzeczywistnił się w porozumieniu między ośmioma przedsiębiorstwami, w tym Lucchini, by dokonać wywozu ilości wyprodukowanej ponad ich kwotę dostaw albo zatrzymać produkcję na jeden tydzień między 1 września a 30 listopada. Ponadto w wewnętrznym dokumencie Lucchini z października 1997 r. ta ostatnia zaznacza, że „wywóz dokonany przez niektórych producentów (Feralpi, IRO, Valsabbia, Riva), dodany do przerw produkcyjnych zaplanowanych na listopad przez niektórych innych producentów (Leali, Lucchini, Alfa Acciao, Darfo), powinien ustabilizować rynek kolejnego miesiąca, a przynajmniej uniemożliwić prawdopodobny spadek cen” (zob. również motyw 207 pierwszej decyzji).

256    Po czwarte, zgodnie z innym dokumentem wewnętrznym Lucchini z kwietnia 1998 r. „porozumienie między producentami powinno pozwolić na wzrost ceny o około 15–20 ITL w ciągu miesiąca maja”. Zgodnie z tym dokumentem „[p]onieważ popyt nie jest szczególnie wysoki, tę próbę należy wesprzeć zmniejszeniem produkcji ze strony wszystkich producentów” (motywy 228, 453 pierwszej decyzji). Poza tym z motywu 454 pierwszej decyzji wynika, że porozumienie z września–listopada 1998 r., którego stroną była Lucchini-SP, przewidywało również kontrolę lub ograniczanie produkcji przeznaczonej na rynek włoski.

257    Po piąte, odnośnie do roku 1999, ograniczanie lub kontrola produkcji lub sprzedaży wynika w szczególności z komunikatów spółek Alfa, Valsabbia, Ferriere Nord i Lucchini-SP dotyczących decyzji o zawieszeniu produkcji prętów zbrojeniowych na cały trzeci tydzień listopada lub „od 22/11 do 26/11 i od 1/12 do 3/12” (motywy 277, 455 pierwszej decyzji).

258    Po szóste, Komisja stwierdziła, że ograniczanie lub kontrola produkcji nadal stanowiły część przedmiotu kartelu w roku 2000, co wynika w szczególności ze spotkania w dniu 23 maja 2000 r. między spółkami Lucchini-SP, Alfa, Valsabbia i Feralpi, gdzie omawiano „kwestię tego, kto przekracza kwoty, a kto ich nie przekracza, co jest oznaką tych, którzy ustąpili, i tych, którzy – przeciwnie – bronili ceny” (motywy 299, 456 pierwszej decyzji).

259    Z uwagi na powyższe rozważania skarżąca nie może twierdzić, że zużycie metanu w jej zakładach produkcyjnych było normalne ani że przekazanie danych dotyczących przerw produkcyjnych do Federacciai zostało dokonane wyłącznie do celów statystycznych. W tym względzie – jak Komisja słusznie również podkreśliła w motywie 445 pierwszej decyzji w odniesieniu do spotkania w dniu 13 czerwca 1995 r. – Federacciai podkreśliła, że w celu wsparcia nowej wyższej ceny podstawowej uzgodnionej na tym spotkaniu ważne było, by „utrzymać jednolity front w przedmiocie czterotygodniowej przerwy letniej”. Poza tym faks Leali z dnia 22 czerwca 1995 r., skierowany do wszystkich producentów prętów zbrojeniowych i nawiązujący do faksu Federacciai z dnia 21 czerwca 1995 r., wspominał wyraźnie o „konieczności przegrupowania przerw […] w celu przywrócenia równowagi produkcji i podaży w lipcu i sierpniu” (motywy 156, 157 pierwszej decyzji).

260    W świetle całości powyższych rozważań zarzutu skarżącej nie można uwzględnić.

–       W przedmiocie projektu z dnia 27 września 1996 r., spotkań w dniach 16 października i 17 listopada 1997 r. i porozumienia z kwietnia–maja 1992 r.

261    Skarżąca utrzymuje, że nie uczestniczyła w projekcie porozumienia z dnia 27 września 1996 r. i że nie wie, w jaki sposób Leali mogła mieć wiedzę o danych dotyczących jej produkcji, gdyż nigdy jej ona ich nie przekazywała (motyw 196 pierwszej decyzji). Nie miała ona również wiedzy o porozumieniu, które zostało zawarte na spotkaniu w dniu 16 października 1997 r., a dane dotyczące własnych dostaw i własnej produkcji dostarczyła wyłącznie do Federacciai (motywy 204 i nast. pierwszej decyzji). Ponadto nie brała udziału w spotkaniu w dniu 17 listopada 1997 r. (motyw 208 pierwszej decyzji) i nie przerwała produkcji w listopadzie 1997 r. Skarżąca nie wiedziała poza tym, które z konkurencyjnych spółek dysponowały danymi przedsiębiorstwa dotyczącymi jego sprzedaży, eksportu i produkcji (motyw 209 pierwszej decyzji). W końcu skarżąca nie zawarła porozumienia między kwietniem i majem 1992 r. i nie przypomina sobie, by wcześniej je widziała.

262    Po pierwsze, jak już zaznaczono w pkt 173 powyżej, z treści porozumienia z września 1996 r., znalezionego u Leali, wynika, że Lucchini faktycznie okazała swoje przystąpienie do niego faksem z dnia 30 września, jak też dwoma tabelami, również znalezionymi u Leali, które zawierają dla każdego z zainteresowanych przedsiębiorstw, w tym dla Lucchini-SP, dane dotyczące udziałów w rynku w październiku i listopadzie 1996 r., które są identyczne z danymi ustalonymi w porozumieniu, dotyczące portfela zamówień, zapasów i otrzymanych zamówień (motyw 196 pierwszej decyzji). Skarżąca nie może więc utrzymywać, że nie uczestniczyła w projekcie porozumienia z września 1996 r.

263    Po drugie, z akt sprawy wynika, że Lucchini Siderurgica faktycznie uczestniczyła w spotkaniu w dniu 16 października 1997 r., na którym zawarte zostało porozumienie w sprawie samoograniczania produkcji w listopadzie 1997 r. Tego samego dnia Leali otrzymała faksem indywidualne dane dotyczące produkcji, dostaw we Włoszech i eksportu każdego przedsiębiorstwa za każdy miesiąc (od stycznia do września) lat 1996 i 1997 (przypis 336 pierwszej decyzji). Argument skarżącej, iż nie miała ona również wiedzy o porozumieniu, które zostało zawarte na spotkaniu w dniu 16 października 1997 r., nie może zatem zostać przyjęty.

264    Po trzecie, odnośnie do spotkania w dniu 17 listopada 1997 r. należy stwierdzić, że Lucchini-SP zapowiedziała, iż jej przedstawiciel nie mógł w nim wziąć udziału (motyw 208 pierwszej decyzji). W tym kontekście należy podkreślić również, że faksem skierowanym do Leali w dniu 7 listopada 1997 r. Lucchini-SP okazała zamiar nieuczestniczenia w kolejnym spotkaniu dyrektorów handlowych z powodu „oczywistej niezdolności lub braku woli niektórych producentów, by podjąć wysiłki w celu wsparcia cen uzgodnionych na wcześniejszych spotkaniach” (motyw 215 pierwszej decyzji). Komisja zatem słusznie uznała w motywie 560 pierwszej decyzji, że braku udziału Lucchini-SP w spotkaniu dyrektorów handlowych w połowie listopada nie można interpretować jako odłączenia się jej od kartelu dotyczącego ustalania ceny podstawowej, gdyż wręcz przeciwnie był on formą protestu zmierzającego do zwiększenia skuteczności kartelu, tak aby wywrzeć wpływ na ceny. Poza tym należy również zaznaczyć, że skarżąca była adresatem komunikatu Leali z dnia 24 listopada 1997 r., który informował zainteresowane przedsiębiorstwa o porozumieniach zawartych na spotkaniu w dniu 17 listopada 1997 r. (motyw 216 pierwszej decyzji).

265    Po czwarte, argumenty skarżącej dotyczące porozumienia z kwietnia–maja 1992 r. należy odrzucić z powodów wskazanych w pkt 171 i 243 powyżej.

266    Wynika z tego, że zarzuty skarżącej dotyczące projektu porozumienia z dnia 2 września 1996 r., spotkań w dniach 16 października 1996 r. i 17 listopada 1997 r., jak też porozumienia z kwietnia–maja 1992 r. należy oddalić.

–       W przedmiocie braku udziału SP w badaniach spółki doradczej K.

267    Skarżąca twierdzi, że wbrew temu, co utrzymuje Komisja, SP nie uczestniczyła w badaniach przeprowadzonych przez spółkę doradczą K. (motywy 223–244 pierwszej decyzji), co Komisja zresztą uznała (motyw 226 i przypis 390 pierwszej decyzji). Komisja nie może utrzymywać, że w ciągu roku 1998 skarżąca – chociaż nie uczestniczyła w operacjach kontrolnych spółki doradczej K. – wiedziała o nich i zachowywała się tak, jakby należała do grupy przedsiębiorstw uczestniczących bezpośrednio w systemie. Ponadto wbrew temu, co Komisja wskazała w motywie 257 pierwszej decyzji, skarżąca nigdy nie brała pod uwagę porozumienia w przedmiocie „kwoty Darfo”, a dokumenty przywołane przez Komisję w tym kontekście nie są przekonujące.

268    Po pierwsze, chociaż Komisja z jednej strony przyznała, że skarżąca nie uczestniczyła bezpośrednio w badaniach przeprowadzonych przez spółkę doradczą K. w roku 1998 (motywy 223–244 i przypis 390, motyw 560 i przypis 624 pierwszej decyzji), okazało się, że uczestniczyła w nich bezpośrednio w roku 1997 (motywy 217, 560 i przypis 624 pierwszej decyzji). Z akt sprawy wynika bowiem, że w dniu 10 grudnia 1997 r. spółka doradcza K. wystawiła fakturę zaliczkową za badania przeprowadzone w grudniu 1997 r. i że saldo faktury zostało rozdzielone pomiędzy siedem przedsiębiorstw, a wśród nich na Lucchini-SP.

269    Z drugiej strony Komisja wykazała na podstawie dokumentu, którego moc dowodowa nie jest kwestionowana przez skarżącą, że nawet jeżeli skarżąca nie uczestniczyła bezpośrednio w badaniach spółki doradczej K. w roku 1998, to wiedziała o nich i zachowywała się co najmniej do początku czerwca 1998 r. tak, „jak gdyby należała do grupy przedsiębiorstw, które uczestniczyły bezpośrednio w systemie interwencji i kontroli [spółki doradczej K.]” (motywy 228, 337, 560 pierwszej decyzji), przystępując w ten sposób do celu części kartelu dotyczącej ograniczania lub kontrolowania produkcji lub sprzedaży, którego część stanowiły badania spółki doradczej K. Skarżąca nie może kwestionować tej interpretacji, utrzymując, że dostosowała się w sposób autonomiczny do nowej sytuacji na rynku. W pkt 166 powyżej przypomniano bowiem, że należało domniemywać, z zastrzeżeniem przeciwnego dowodu, który muszą przedstawić podmioty zainteresowane, że przy określaniu swojego zachowania na rynku przedsiębiorstwa uczestniczące w porozumieniu i działające na rynku uwzględniają informacje, które wymieniły ze swoimi konkurentami. Zachodzi to zwłaszcza wtedy, gdy uzgodnienia były dokonywane stale w trakcie długiego okresu (ww. w pkt 159 wyrok Komisja/Anic Partecipazioni, EU:C:1999:356, pkt 121).

270    Po drugie, co się tyczy twierdzenia, że skarżąca nigdy nie brała pod uwagę „kwoty Darfo”, należy przypomnieć, że – jak wynika z motywu 256 pierwszej decyzji – Acciaieria di Darfo złożyła do włoskiego ministerstwa przemysłu wniosek o przyznanie dotacji na zdemontowanie jej własnych instalacji produkcji prętów zbrojeniowych. Zgodnie z tym motywem dawne Acciaierie e Ferriere Leali Luigi, (dawna) Ferriera Valsabbia, IRO, Alfa i Feralpi porozumiały się z Acciaieria di Darfo, by w zamian za jej zobowiązanie do zaprzestania jej działalności w sektorze metalurgicznym wypłacić jej rekompensatę za każdy kilogram prętów zbrojeniowych sprzedanych i dostarczonych przez każdą z nich na terytorium włoskim w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 stycznia 2001 r.

271    W tym względzie należy stwierdzić, że poszanowania porozumienia w sprawie „kwoty Darfo” przez Lucchini-SP dowodzi odręczna notatka prezesa Ferriere Nord (motyw 257 pierwszej decyzji), wskazująca, co następuje: „Riva, Lucchini i ja, lecz również inni, zobowiązaliśmy się do przestrzegania porozumienia”.

272    Zastrzeżeń skarżącej nie można więc uwzględnić.

273    W związku z powyższym zarzut siódmy należy oddalić w całości.

 W przedmiocie zarzutu ósmego, dotyczącego naruszenia prawa skarżącej do obrony

–       W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej braku przedstawienia nowych zarzutów

274    Skarżąca twierdzi, że po stwierdzeniu nieważności decyzji z 2002 r. pierwsza decyzja nie została poprzedzona pismem w sprawie przedstawienia dodatkowych zarzutów, lecz jedynie zwykłym pismem z dnia 30 czerwca 2008 r. Pierwsza decyzja jest zatem niezgodna z prawem, gdyż została przyjęta po przeprowadzeniu postępowania, które nie pozwoliło uczestniczącym w nim przedsiębiorstwom na wykonanie w sposób właściwy i pełny ich prawa do obrony.

275    Należy przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż poszanowanie prawa do obrony we wszelkich postępowaniach, które mogą doprowadzić do nałożenia sankcji, w szczególności grzywien lub okresowych kar pieniężnych, stanowi podstawową zasadę prawa Unii, którą należy respektować także w postępowaniu o charakterze administracyjnym. W tym względzie pismo w sprawie przedstawienia zarzutów stanowi gwarancję proceduralną realizującą podstawową zasadę prawa Unii, która wymaga poszanowania prawa do obrony w każdym rodzaju postępowania. Zasada ta wymaga w szczególności, by pismo w sprawie przedstawienia zarzutów kierowane przez Komisję do przedsiębiorstwa, na które Komisja zamierza nałożyć karę za naruszenie zasad konkurencji, zawierało podstawowe elementy zebrane przeciw temu przedsiębiorstwu, takie jak zarzucane czyny, ich kwalifikacja i dowody, na których Komisja się opiera, ażeby przedsiębiorstwo to mogło podnieść skutecznie swoje argumenty w ramach wszczętego względem niego postępowania administracyjnego (zob. podobnie wyroki: z dnia 3 września 2009 r., Papierfabrik August Koehler i in./Komisja, C‑322/07 P, C‑327/07 P i C‑338/07 P, Zb.Orz., EU:C:2009:500, pkt 34–36 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 3 września 2009 r., Prym i Prym Consumer/Komisja, C‑534/07 P, Zb.Orz., EU:C:2009:505, pkt 26–28).

276    Poszanowanie prawa do obrony wymaga bowiem, aby zainteresowanemu przedsiębiorstwu stworzono w toku postępowania administracyjnego możliwość przedstawienia stanowiska na temat prawdziwości i znaczenia dla sprawy podniesionych faktów i okoliczności, a także na temat dokumentów, którymi Komisja posłużyła się na poparcie swego twierdzenia o dopuszczeniu się naruszenia z jego strony (zob. ww. w pkt 201 wyrok Aalborg Portland i in./Komisja, EU:C:2004:6, pkt 66 i przytoczone tam orzecznictwo).

277    Należy ponadto przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego nie musi wywierać wpływu na ważność jego aktów przygotowawczych, ponieważ postępowanie mające na celu zastąpienie aktu, którego nieważność stwierdzono, może co do zasady zostać podjęte na nowo dokładnie od tego momentu, w którym wystąpiła niezgodność z prawem (wyrok z dnia 12 listopada 1998 r., Hiszpania/Komisja, C‑415/96, Rec, EU:C:1998:533, pkt 31, 32; ww. w pkt 220 wyrok Limburgse Vinyl Maatschappij i in./Komisja, EU:C:2002:582, pkt 73; wyrok z dnia 25 czerwca 2010 r., Imperial Chemical Industries/Komisja, T‑66/01, Zb.Orz., EU:T:2010:255, pkt 125).

278    Poza tym zgodnie z orzecznictwem, jeżeli w następstwie stwierdzenia nieważności decyzji w dziedzinie konkurencji Komisja decyduje się na naprawienie stwierdzonej lub stwierdzonych niezgodności z prawem i na przyjęcie identycznej decyzji, która nie jest dotknięta tymi niezgodnościami z prawem, decyzja ta dotyczy tych samych zarzutów, co do których przedsiębiorstwa już się wypowiedziały (ww. w pkt 220 wyrok Limburgse Vinyl Maatschappij i in./Komisja, EU:C:2002:582, pkt 98).

279    W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że w chwili stwierdzenia nieważności decyzji z 2002 r. akty przygotowawcze sporządzone przez Komisję pozwalały na wyczerpującą analizę zachowania zainteresowanych przedsiębiorstw w świetle art. 65 ust. 1 EWWiS. Poza tym skarżąca nie podnosi w niniejszym zarzucie, że treść zarzutów Komisji została zmieniona w pierwszej decyzji względem treści zarzutów, które figurowały w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów i w piśmie w sprawie przedstawienia dodatkowych zarzutów.

280    Ze względu na to, że – jak przypomniano w pkt 22 powyżej – nieważność decyzji z 2002 r. stwierdzono z tego powodu, że art. 65 ust. 4 i 5 EWWiS wygasł w dniu 23 lipca 2002 r. i że w konsekwencji Komisja nie mogła już oprzeć swojej kompetencji na wspomnianych przepisach, które nie obowiązywały w chwili przyjęcia tej decyzji, w celu stwierdzenia naruszenia art. 65 ust. 1 EWWiS i nałożenia grzywien na przedsiębiorstwa, które uczestniczyły w tym naruszeniu, wykonanie ww. w pkt 22 wyroku SP i in./Komisja (EU:T:2007:317) wymagało od Komisji podjęcia procedury dokładnie w punkcie, w którym wystąpiła niezgodność z prawem, a mianowicie w chwili przyjęcia decyzji z 2002 r. Komisja nie miała zatem obowiązku skierowania do skarżącej nowego pisma w sprawie przedstawienia zarzutów.

281    Część pierwszą zarzutu ósmego należy zatem oddalić.

–       W przedmiocie części drugiej, dotyczącej braku przekazania dokumentów dotyczących współpracy Ferriere Nord

282    W części drugiej niniejszego zarzutu skarżąca podnosi, że jej prawo do obrony zostało naruszone ze względu na to, że Komisja nie pozwoliła jej na zapoznanie się z dokumentami, które zostały jej przekazane przez Ferriere Nord w ramach jej współpracy na podstawie komunikatu w sprawie współpracy z 1996 r.

283    Zgodnie z motywem 636 pierwszej decyzji „Ferriere Nord dostarczyła Komisji użytecznych informacji, które pozwoliły jej lepiej zrozumieć funkcjonowanie kartelu”. W motywie 637 pierwszej decyzji Komisja dodała, że „Ferriere Nord jako jedyna przekazała [jej] […] informacje, które pozwoliły jej lepiej zrozumieć funkcjonowanie kartelu”. Komisja wyjaśniła w przypisie 685 pierwszej decyzji, że „Ferriere Nord dostarczyła wyjaśnień na temat dokumentów znalezionych w jej siedzibie” i że dobrowolnie udostępniła jej tabelę, wspomnianą w motywie 251 pierwszej decyzji, którą sporządziła ona, wskazując w niej nazwy przedsiębiorstw, zakodowane w dokumencie będącym w jej posiadaniu. Tym samym zdaniem Komisji wkład Ferriere Nord pozwolił jej na ustalenie związku między dokumentem „Hipoteza robocza”, o którym mowa w motywie 247 pierwszej decyzji, potwierdzając, że kod i klucz odczytu były identyczne. Podkreśliła również, że częściowa akceptacja żądań dwóch przedsiębiorstw, które wniosły o zwiększenie ich kwot będących przedmiotem porozumienia z końca 1998 r., przyczyniła się do wykazania, że hipoteza robocza nie pozostała niezmienna i że porozumienie z września–listopada 1998 r. zostało wykonane.

284    Skarżąca zaznacza, że Ferriere Nord współpracowała ze służbami Komisji, przedkładając noty z dnia 14 lutego i 13 lipca 2001 r. oraz corrigendum z dnia 30 lipca 2001 r. (motyw 114 pierwszej decyzji), które pozwoliły Komisji lepiej zrozumieć funkcjonowanie kartelu. Ferriere Nord tym sposobem skorzystała z obniżenia jej kwoty grzywny o 20%. Komisja nie wskazała jednak innym przedsiębiorstwom zaangażowanym w kartel, aż do pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, że uważała współpracę Ferriere Nord za użyteczną dla lepszego zrozumienia funkcjonowania kartelu (pkt 152 pisma w sprawie przedstawienia zarzutów) i nie udostępniła tych not wspomnianym przedsiębiorstwom przed przyjęciem pierwszej decyzji, naruszając w ten sposób ich prawo do obrony. Skarżąca podnosi, że ze względu na to, iż Ferriere Nord wydaje się jedynie uznawać okoliczności faktyczne, które wystąpiły po roku 1997, powstaje pytanie, jak Komisja może podtrzymywać zarzuty w odniesieniu do okresu przed rokiem 1997 r., jeżeli brak jest współpracy decydującej dla zrozumienia funkcjonowania kartelu. Ferriere Nord mogła tym samym powołać się na porozumienie między producentami w sprawie cen minimalnych i redukcji produkcji, angażujące również skarżącą, które nie figuruje już w pierwszej decyzji (motyw 98 in fine decyzji z 2002 r.). Skarżąca wnosi zatem do Sądu o nakazanie zgodnie z art. 64 i 65 regulaminu postępowania udostępnienia przez Komisję wspomnianych not i o przesłuchanie przedstawiciela prawnego Ferriere Nord w celu zapytania go o to, czy skarżąca należała do przedsiębiorstw, które uzgodniły ceny minimalne i ograniczenia produkcji.

285    Należy przypomnieć, że pismo w sprawie przedstawienia zarzutów z jednej strony i dostęp do akt z drugiej strony umożliwiają przedsiębiorstwom, których dotyczy dochodzenie, zapoznanie się z dowodami, w których posiadaniu jest Komisja, zapewniając pełną skuteczność prawa do obrony (ww. w pkt 220 wyrok Limburgse Vinyl Maatschappij i in./Komisja, EU:C:2002:582, pkt 315, 316; ww. w pkt 201 wyrok Aalborg Portland i in./Komisja, EU:C:2004:6, pkt 66, 67; wyrok z dnia 10 maja 2007 r., SGL Carbon/Komisja, C‑328/05 P, Zb.Orz., EU:C:2007:277, pkt 55).

286    Prawo dostępu do akt wynikające z zasady poszanowania prawa do obrony oznacza, że Komisja powinna zapewnić zainteresowanemu przedsiębiorstwu możliwość zbadania wszystkich dokumentów znajdujących się w aktach dochodzenia, które mogą mieć znaczenie dla jego obrony. Dokumenty te obejmują zarówno dokumenty obciążające, jak i odciążające, z zastrzeżeniem tajemnicy handlowej innych przedsiębiorstw, dokumentów wewnętrznych Komisji oraz innych poufnych informacji (ww. w pkt 201 wyrok Aalborg Portland i in./Komisja, EU:C:2004:6, pkt 68).

287    Niepodanie do wiadomości dokumentu obciążającego stanowi naruszenie prawa do obrony tylko w przypadku, gdy dane przedsiębiorstwo wykaże, po pierwsze, że Komisja opierała się na tym dokumencie w celu poparcia swojego zarzutu dotyczącego naruszenia, a po drugie, że zarzut ten można było udowodnić tylko przez powołanie się na ten dokument. Jeżeli istniałyby inne dowody w postaci dokumentów, o których strony wiedziały na etapie postępowania administracyjnego, a które wyraźnie potwierdzają wnioski Komisji, wyłączenie z materiału dowodowego nieprzekazanego dokumentu obciążającego nie podważałoby zasadności zarzutów zawartych w zaskarżonej decyzji. Zainteresowane przedsiębiorstwo musi zatem wykazać, że wynik, do jakiego doszła Komisja w decyzji, byłby inny, gdyby należało wyłączyć obciążający je środek dowodowy w postaci dokumentu, który nie został podany do wiadomości i na którym Komisja oparła swoje zarzuty wobec tego przedsiębiorstwa (ww. w pkt 201 wyrok Aalborg Portland i in./Komisja, EU:C:2004:6, pkt 71–73).

288    Natomiast, jeśli chodzi o niepodanie do wiadomości dokumentu odciążającego, to zainteresowane przedsiębiorstwo musi tylko wykazać, że jego nieujawnienie mogło mieć niekorzystny dla tego przedsiębiorstwa wpływ na przebieg postępowania i treść decyzji Komisji. Wystarczy zatem, że przedsiębiorstwo wykaże, iż mogło wykorzystać te dokumenty w obronie na swoją korzyść, to znaczy, że jeśli miałoby możliwość powołać się na nie w postępowaniu administracyjnym, to mogłoby wskazać elementy, które nie były zgodne z wnioskami wyprowadzonymi na tym etapie przez Komisję, a w konsekwencji mogłoby w jakikolwiek sposób wpłynąć na ocenę dokonaną przez Komisję w decyzji – przynajmniej jeśli chodzi o wagę i czas trwania zachowania, które jest mu zarzucane – a w konsekwencji na wysokość grzywny (ww. w pkt 201 wyrok Aalborg Portland i in./Komisja, EU:C:2004:6, pkt 74, 75).

289    Na wstępie należy podkreślić, że w pkt 52 pisma w sprawie przedstawienia zarzutów Komisja wyraźnie określiła noty, które zostały jej przekazane przez Ferriere Nord, jak też numery odpowiednich stron w jej aktach.

290    W pierwszej kolejności należy oddalić argument skarżącej dotyczący faktu, że Komisja nie wskazała innym przedsiębiorstwom zaangażowanym w kartel, aż do pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, że uważa współpracę Ferriere Nord za użyteczną. Z pkt E ust. 2 komunikatu w sprawie współpracy z 1996 r. wynika bowiem, że Komisja ocenia taką użyteczność dopiero w chwili przyjęcia decyzji.

291    W drugiej kolejności skarżąca nie może utrzymywać, że Komisja naruszyła jej prawo do obrony przez to, że nie udostępniła not, o których mowa w pkt 284 powyżej. Nie można bowiem przyjąć argumentu skarżącej, zgodnie z którym Komisja nie mogła podtrzymywać zarzutów w odniesieniu do okresu przed rokiem 1997, skoro brakowało współpracy decydującej dla zrozumienia funkcjonowania kartelu, ponieważ – jak przypomniano w pkt 283 powyżej – wkład Ferriere Nord pozwolił Komisji jedynie na ustalenie związku z dokumentem „Hipoteza robocza”, o którym mowa w motywie 247 pierwszej decyzji, dotyczącego porozumienia z września–listopada 1998 r. Poza tym z całości elementów wymienionych w szczególności w motywach 419–459 pierwszej decyzji wynika, że Komisja nie oparła się wyłącznie na wniosku Ferriere Nord o współpracę w celu ustalenia naruszenia w okresie przed rokiem 1997.

292    W każdym razie z jednej strony należy podkreślić, że notą z dnia 14 lutego 2001 r. Ferriere Nord przekazała Komisji informacje i dokumenty dotyczące protokołu kontrolnego z października 2000 r., jak też kopię tabeli uzyskanej w trakcie kontroli, należycie wypełnionej, wskazując w niej nazwy zainteresowanych przedsiębiorstw, które były zakodowane w dokumencie posiadanym przez Komisję. Dokument ten jest w aktach Komisji i był dostępny.

293    Z drugiej strony odnośnie do noty z dnia 13 lipca 2001 r. należy zaznaczyć, że chodzi o dokument poufny, którym Ferriere Nord formalnie wniosła o możliwość skorzystania z komunikatu w sprawie współpracy z 1996 r. Istnienie tej noty (jak też corrigendum z dnia 30 lipca 2001 r.) było wiadome skarżącej, gdyż wspomniano o nich w pkt 52 pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, a treść tej noty i corrigendum z dnia 30 lipca 2001 r. była krótko opisana w dokumencie załączonym do akt, który również był dostępny.

294    Zapytana o tę kwestię na rozprawie skarżąca potwierdziła poza tym przed Sądem, że w toku postępowania administracyjnego nie wnosiła o dostęp do dokumentów przekazanych Komisji przez Ferriere Nord w ramach jej współpracy na podstawie komunikatu w sprawie współpracy z 1996 r., które figurowały w aktach dochodzenia, i że nie miała obiekcji co do poufnego charakteru noty z dnia 13 lipca 2001 r. i jej corrigendum, na który powołała się Komisja. Jej zastrzeżenie nie może więc być przyjęte.

295    Wobec powyższego nie należy zarządzać przedłożenia wspomnianych not ani przesłuchania przedstawiciela prawnego Ferriere Nord na podstawie art. 64 i 65 regulaminu postępowania, jak o to wniosła skarżąca (zob. podobnie wyrok z dnia 22 listopada 2007 r., Sniace/Komisja, C‑260/05 P, Zb.Orz., EU:C:2007:700, pkt 77–79 i przytoczone tam orzecznictwo).

296    W trzeciej kolejności twierdzenie skarżącej sformułowane w drodze odesłania do zarzutu pierwszego, zgodnie z którym brak tabel, które powinny znajdować się w załączniku do pierwszej decyzji, również stanowił naruszenie jej prawa do obrony, należy oddalić na podstawie orzecznictwa przywołanego w pkt 65 powyżej.

297    Wobec całości powyższych rozważań należy oddalić niniejszą część, jak też zarzut ósmy, i w konsekwencji oddalić w całości żądania stwierdzenia nieistnienia lub nieważności pierwszej decyzji.

 W przedmiocie żądań stwierdzenia nieważności pierwszej decyzji w odniesieniu do grzywny

298    Skarżąca twierdzi, że art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 nie pozwala na karanie przedsiębiorstw, które nie mają obrotów, co stanowi jej przypadek, gdyż została postawiona w stan likwidacji i nie zrealizowała żadnych obrotów ani nie prowadziła żadnej działalności w roku poprzedzającym przyjęcie pierwszej decyzji. Również „zdumiewające” jest jej zdaniem stosowanie wobec przedsiębiorstwa w likwidacji i nieprowadzącego działalności zwiększenia w celu zapewnienia grzywnie skutku odstraszającego. Komisja w żaden sposób nie uzasadniła braku poszanowania obowiązku, o którym mowa w tym przepisie, gdyż ograniczyła się do odniesienia się w motywie 632 pierwszej decyzji do obrotów ogółem spółek tworzących jednolite przedsiębiorstwo w celu obejścia zakazu ustanowionego w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 na sztucznej drodze odpowiedzialności solidarnej. Nawet przy założeniu, że skarżąca mogła być w przeszłości związana z grupą Lucchini, to nie mogło już tak być od roku 2005, gdyż grupa Lucchini należała od tej pory do grupy Severstal. Istnieją poza tym precedensy, w których Komisja ze względów celowości zdecydowała się nie karać przedsiębiorstw w likwidacji.

299    W pierwszej kolejności należy rozpatrzyć w świetle utrwalonego orzecznictwa przypomnianego w pkt 78 powyżej zastrzeżenie skarżącej dotyczące naruszenia obowiązku uzasadnienia.

300    W motywie 632 pierwszej decyzji Komisja wskazała, że „[c]o się tyczy w szczególności SP w likwidacji i Acciaierie e Ferriere Leali w likwidacji, należy zauważyć, że fakt, iż jedna nie prowadzi działalności a druga jest w likwidacji, nie stoi na przeszkodzie, by […] nałożyć na nie grzywny w zakresie, w jakim są odpowiedzialne solidarnie wraz z odpowiednio Lucchini i Leali”. Komisja przypomniała w tym względzie, że „ze względu na to, iż spółki te stanowią jednolite przedsiębiorstwo, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem do celów stosowania limitu określonego w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 należy uwzględnić obrót ogółem spółek, które tworzą to jednolite przedsiębiorstwo”.

301    Komisja wyjaśniła również w motywach 538–544 pierwszej decyzji powody, dla których w okresie naruszenia skarżąca należała do tego samego przedsiębiorstwa co Lucchini. W tym kontekście oparła się ona w szczególności, po pierwsze, na fakcie, że w trakcie trwania naruszenia zarówno kapitał akcyjny Lucchini, jak i kapitał akcyjny drugiej Siderpotenzy (dziś SP) był kontrolowany przez rodzinę Lucchini, po drugie, na istnieniu krzyżujących się relacji osób pełniących kluczowe funkcje w Lucchini, pierwszej Siderpotenzy i drugiej Siderpotenzy, po trzecie, na istnieniu w 1998 r. umowy agencyjnej między Lucchini i drugą Siderpotenzą, oraz po czwarte, na różnych dokumentach wewnętrznych tych spółek z okresu naruszenia.

302    Co się tyczy zmian akcjonariatu Lucchini, które miały miejsce po zakończeniu okresu naruszenia, Komisja wskazała przede wszystkim w motywie 95 pierwszej decyzji, że „[w] dniu 20 kwietnia 2005 r. kontrolę nad [Lucchini] przejęła grupa Severstal” i że „[w] dniu 23 maja 2007 r. grupa Severstal posiadała 79,82% udziałów Lucchini SpA wobec 20,18% udziałów rodziny Lucchini”. Następnie wyjaśniła w przypisie 586 do motywu 540 pierwszej decyzji, że „[f]akt, iż grupa Severstal stała się akcjonariuszem większościowym Lucchini SpA w kwietniu 2005 r., nie zmienia wniosku [że Lucchini SpA i SP stanowią jedno przedsiębiorstwo], gdyż Lucchini SpA istniała nadal jako osoba prawna w chwili przyjęcia niniejszej decyzji”. W końcu w motywie 631 pierwszej decyzji, dotyczącym maksymalnej kwoty grzywien ustalonej zgodnie z art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, Komisja wskazała, że kwota przyjęta na tym etapie obliczania w wysokości 14,35 mln EUR nie przekraczała limitu 10% obrotów osiągniętych przez dane przedsiębiorstwo w odniesieniu do produktów objętych traktatem EWWiS na terytorium Unii w roku 2007 (dane z roku 2007 zostały użyte przez Komisję, ponieważ w chwili przyjęcia pierwszej decyzji niektóre przedsiębiorstwa nie były w stanie dostarczyć jej danych za rok 2008).

303    Z rozważań tych wynika, że pierwsza decyzja jest wystarczająco uzasadniona pod względem prawnym w odniesieniu do zastosowania limitu określonego w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 i uwzględnienia w tym względzie całkowitego obrotu jednolitego przedsiębiorstwa złożonego ze skarżącej i Lucchini do celów obliczenia maksymalnej kwoty grzywny.

304    W drugiej kolejności skarżąca podnosi, że nie jest już związana z grupą Lucchini, gdyż ta należy obecnie do grupy Severstal, i że – o ile warunki są spełnione – przyjęcie odpowiedzialności solidarnej jest możliwe tylko wtedy, gdy przedsiębiorstwa należą do tej samej grupy również w chwili nałożenia kary. Skarżąca wskazuje z jednej strony, że Lucchini posiada jedynie udział mniejszościowy, a nie kontrolny w jej kapitale. Z drugiej strony Lucchini należy do grupy Severstal od kwietnia 2005 r. Skarżąca wyjaśniła zatem, że „od 2005 r. oba przedsiębiorstwa są odrębne i nie stanowią części tej samej grupy”. Na poparcie swego zarzutu skarżąca przywołuje wspólny komunikat prasowy grupy Lucchini i grupy Severstal z dnia 20 kwietnia 2005 r., który zapowiada objęcie przez Severstal – zatwierdzone przez Komisję decyzją z dnia 12 kwietnia 2005 r. – 62% kapitału Lucchini. Zgodnie z tym komunikatem rodzina Lucchini posiadała jeszcze w tym dniu 29% kapitału Lucchini, a pozostałe 9% było w rękach innych akcjonariuszy. Zgodnie z tymże komunikatem Giuseppe Lucchini został mianowany prezesem zarządu spółki Lucchini.

305    Należy rozważyć, że poprzez to zastrzeżenie, które dotyczy maksymalnej kwoty grzywny przewidzianej w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, skarżąca zmierza wyłącznie do zakwestionowania ustaleń Komisji, zgodnie z którymi do czasu przyjęcia pierwszej decyzji stanowiła ona nadal część tej samej jednostki gospodarczej co Lucchini.

306    Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 23 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 „[d]la każdego przedsiębiorstwa […] biorąc[ego] udział w naruszeniu grzywna nie przekroczy 10% całkowitego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym”.

307    Tym samym pułap zmierza w szczególności do ochrony przedsiębiorstw przed nadmierną wysokością grzywien, które mogą pozbawić te przedsiębiorstwa gospodarczej egzystencji. Wynika z tego, że pułap dotyczy nie okresu, w którym popełniano ukarane naruszenia, który mógł trwać wiele lat przed datą nałożenia grzywny, lecz okresu bliższego tej dacie (zob. podobnie ww. w pkt 197 wyrok Tokai Carbon i in./Komisja, EU:T:2005:220, pkt 389).

308    Wynika z tego, że cel zamierzony poprzez wprowadzenie pułapu 10% może być osiągnięty tylko wtedy, gdy pułap ten jest stosowany w pierwszej kolejności wobec każdego odrębnego adresata decyzji nakładającej grzywnę. Dopiero w drugiej kolejności, jeżeli okaże się, że różni adresaci tworzą „przedsiębiorstwo” w znaczeniu jednostki gospodarczej odpowiedzialne za ukarane naruszenie w dniu przyjęcia decyzji, limit ten można obliczyć na podstawie całkowitego obrotu tego przedsiębiorstwa, to znaczy wszystkich jego elementów razem. Jeżeli natomiast dana jednostka gospodarcza przestała tymczasem istnieć, każdy adresat decyzji ma prawo do zastosowania wobec niego omawianego pułapu indywidualnie (ww. w pkt 197 wyrok Tokai Carbon i in./Komisja, EU:T:2005:220, pkt 390; zob. również podobnie wyrok z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja, T‑72/06, EU:T:2011:671, pkt 115).

309    Należy zatem zbadać, czy – jak twierdzi skarżąca – w chwili przyjęcia pierwszej decyzji podmiot gospodarczy wskazany przez Komisję w motywach 538–544 pierwszej decyzji już nie istniał.

310    W tym względzie, po pierwsze, należy zaznaczyć, że w pierwszej decyzji Komisja wskazała na podstawie odpowiedzi na żądania udzielenia informacji, które skierowała do skarżącej i do Lucchini w dniu 24 lipca 2008 r., że z jednej strony skarżąca była w 83,33% w posiadaniu osób fizycznych lub prawnych należących do rodziny Lucchini, a pozostałe 16,667% należały do spółki Lucchini (motyw 99 pierwszej decyzji), i że z drugiej strony rodzina Lucchini nie posiadała w dniu 23 maja 2007 r. więcej niż 20,18% akcji spółki Lucchini, gdyż pozostałe 79,82% zostały nabyte przez grupę Severstal, która przejęła kontrolę nad tą spółką (motyw 95 i przypis 586 pierwszej decyzji).

311    Wynika z tego, że w chwili przyjęcia pierwszej decyzji istnienie jednostki gospodarczej nie mogło być rezultatem odpowiednich udziałów spółki Lucchini i członków rodziny Lucchini. Tak więc, o ile rodzina Lucchini dysponowała jeszcze w chwili przyjęcia pierwszej decyzji udziałem kontrolnym w kapitale skarżącej, o tyle nie dysponowała ona już takim udziałem w kapitale spółki Lucchini, której kontrola została przejęta przez Severstal po zakończeniu okresu naruszenia, lecz przed przyjęciem pierwszej decyzji.

312    W tym względzie należy odrzucić argument Komisji, że to skarżąca pismem z dnia 17 grudnia 2008 r. w odpowiedzi na żądanie udzielenia informacji, o którym mowa w pkt 310 powyżej, poinformowała ją, iż nie było istotnej zmiany w ramach jej własnego akcjonariatu, co miałoby oznaczać, iż SP nadal była w posiadaniu w sposób pośredni lub bezpośredni przez rodzinę Lucchini. Argument taki jest bowiem bez znaczenia, gdyż – jak podkreśliła skarżąca na rozprawie – to nie jej akcjonariat został zmieniony, lecz akcjonariat spółki Lucchini.

313    Po drugie, istnienie jednostki gospodarczej w chwili przyjęcia pierwszej decyzji nie mogło również wynikać z istnienia wspólnego personelu spółek Lucchini i SP, wspomnianego w motywie 538 pierwszej decyzji, gdyż dotyczy to tylko okresu od 30 listopada 1998 r. do końca roku 2002.

314    Opierając się podczas rozprawy na komunikacie prasowym z dnia 20 kwietnia 2005 r. przedłożonym przez skarżącą, Komisja wskazała, że pomimo mniejszościowego akcjonariatu w wysokości 20,18% członków rodziny Lucchini w spółce Lucchini nadal odgrywali oni bardzo ważną rolę w organach zarządzających spółki do tego stopnia, iż mogła ona dojść do wniosku, że rodzina Lucchini nadal wywierała dominujący wpływ na spółkę Lucchini, nawet po roku 2005, do dnia przyjęcia pierwszej decyzji. Komisja wskazała z jednej strony, że w roku 2005 rodzina Lucchini nominowała trzech członków zarządu Lucchini, a z drugiej strony, że Giuseppe Lucchini był akcjonariuszem SP i został prezesem zarządu Lucchini po nabyciu tej spółki przez Severstal w roku 2005.

315    Takiego argumentu nie można uwzględnić.

316    Przede wszystkim Komisja opiera swoje twierdzenia tylko na komunikacie prasowym z dnia 20 kwietnia 2005 r., dotyczącym nabycia przez Severstal w 2005 r. 62% kapitału Lucchini, w którym informuje, że rodzina Lucchini posiadała jeszcze w tym dniu 29% kapitału tej spółki. Tymczasem z motywu 95 pierwszej decyzji wynika, że w dniu jej przyjęcia członkowie rodziny Lucchini nie posiadali więcej niż 20,18% akcji Lucchini. Komisja nie dostarcza w tym względzie niczego, co pozwoliłoby uznać, że pomimo tego obniżonego udziału członków rodziny Lucchini w kapitale spółki Lucchini, byli oni nadal reprezentowani przez tę samą liczbę członków zarządu.

317    Następnie nawet przy założeniu, że członkowie rodziny Lucchini po zmniejszeniu ich udziałów w spółce Lucchini nadal byli reprezentowani przez tę samą liczbę członków w jej zarządzie, Komisja nie wyjaśnia powodów, dla których ze względu na sam fakt reprezentowania rodziny Lucchini w tym zarządzie przez czterech członków (prezes i trzech członków zarządu) na dziewięciu rodzina ta nadal wywierała decydujący wpływ na tę spółkę w chwili przyjęcia pierwszej decyzji.

318    W końcu w odniesieniu do twierdzenia Komisji, również opartego na komunikacie prasowym z dnia 20 kwietnia 2005 r. przedłożonym przez skarżącą, zgodnie z którym wiceprezes Severstal oświadczył, że „decyzje podjęte na zgromadzeniu akcjonariuszy zapoczątkowały strategiczne i trwałe partnerstwo między grupą Severstal, rodziną Lucchini i wszystkimi akcjonariuszami włoskiej spółki”, należy uznać, że takie twierdzenie nie wystarcza dla wykazania istnienia w chwili przyjęcia pierwszej decyzji decydującego wpływu rodziny Lucchini na spółkę Lucchini.

319    Po trzecie, Komisja w chwili przyjęcia pierwszej decyzji nie mogła już opierać się na istnieniu umowy agencyjnej między spółką Lucchini a skarżącą, gdyż Komisja sama poinformowała na rozprawie, że skarżąca zaprzestała produkcji prętów zbrojeniowych od roku 2002 i zbyła swój zakład w Potenzy na rzecz Ferriere Nord, wobec czego nie było już konieczności utrzymania tej umowy agencyjnej.

320    Po czwarte, w odniesieniu do innych dokumentów wewnętrznych wspomnianych w motywie 538 pierwszej decyzji należy uwzględnić, że wszystkie pochodzą z okresu naruszenia i nie pozwalają na wykazanie istnienia jednostki gospodarczej złożonej ze spółki Lucchini i skarżącej w chwili przyjęcia pierwszej decyzji.

321    Po piąte, Komisja stwierdziła na rozprawie, że siedziba spółki skarżącej odpowiadała siedzibie administracyjnej Lucchini. Okoliczność taka –uwzględniona indywidualnie – również nie może jednak uzasadniać istnienia jednostki gospodarczej złożonej ze spółki Lucchini i skarżącej w chwili przyjęcia pierwszej decyzji.

322    Z powyższych rozważań wynika, że pomimo informacji będących w jej posiadaniu, wspomnianych w pierwszej decyzji, które mówią o istotnych zmianach w akcjonariacie Lucchini, Komisja nie wykazała w motywach 538–543 tej decyzji, że jednostka gospodarcza złożona ze spółki Lucchini i skarżącej istniała jeszcze w chwili przyjęcia pierwszej decyzji.

323    Należy zatem stwierdzić nieważność pierwszej decyzji w zakresie, w jakim nie zastosowano w niej indywidualnie wobec skarżącej pułapu grzywny przewidzianego w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003.

324    Ze względu na to, że z akt sprawy wynika, iż w roku 2007 skarżąca nie miała obrotów, nie można na nią nałożyć grzywny w tym kontekście.

325    Uwzględniając całość powyższych rozważań, należy uwzględnić niniejszy zarzut i stwierdzić nieważność art. 2 pierwszej decyzji w zakresie, w jakim Komisja nakłada w nim grzywnę na skarżącą i uznaje w nim skarżącą za odpowiedzialną solidarnie za grzywnę w wysokości 14,35 mln EUR nałożoną również na spółkę Lucchini.

326    Wynika z tego, że nie ma konieczności rozpatrywania innych zastrzeżeń przywołanych w niniejszym zarzucie ani w zarzutach dziewiątym i dziesiątym (zob. wyrok z dnia 29 czerwca 2012 r., GDF Suez/Komisja, T‑370/09, Zb.Orz., EU:T:2012:333, pkt 272 i przytoczone tam orzecznictwo).

2.     Sprawa T‑55/10

327    Przedmiotem skargi w sprawie T‑55/10 jest żądanie stwierdzenia nieważności decyzji zmieniającej.

328    W uzasadnieniu skargi w sprawie T‑55/10 skarżąca podniosła w swych pismach trzy zarzuty. Zarzut pierwszy dotyczy niezgodności z prawem poprawienia ex post aktu obciążonego poważnymi wadami. Zarzut drugi dotyczy naruszenia zasady dobrej administracji. W końcu zarzut trzeci dotyczy braku właściwej podstawy prawnej decyzji zmieniającej.

329    Na rozprawie skarżąca cofnęła pierwszy zarzut skargi w sprawie T‑55/10.

330    Na wstępie należy orzec w przedmiocie dopuszczalności skargi w sprawie T‑55/10.

331    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem skarga o stwierdzenie nieważności wniesiona przez osobę fizyczną lub prawną jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy skarżący ma interes w stwierdzeniu nieważności zaskarżonego aktu. Interes taki istnieje, o ile stwierdzenie nieważności tego aktu może wywierać, samo z siebie, skutki prawne (wyrok z dnia 24 czerwca 1986 r., AKZO Chemie i AKZO Chemie UK/Komisja, 53/85, Rec, EU:C:1986:256, pkt 21; zob. również wyroki z dnia 14 września 1995 r., Antillean Rice Mills i in./Komisja, T‑480/93 i T‑483/93, Rec, EU:T:1995:162, pkt 59, 60 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 20 czerwca 2001 r., Euroalliages/Komisja, T‑188/99, Rec, EU:T:2001:166, pkt 26) lub – używając innego sformułowania – o ile w wyniku skargi strona skarżąca będzie mogła uzyskać jakąś korzyść (wyroki: z dnia 13 lipca 2000 r., Parlament/Richard, C‑174/99 P, Rec, EU:C:2000:412, pkt 33; z dnia 25 lipca 2002 r., Unión de Pequeños Agricultores/Rada, C‑50/00 P, Rec, EU:C:2002:462, pkt 21; z dnia 28 września 2004 r., MCI/Komisja, T‑310/00, Zb.Orz., EU:T:2004:275, pkt 44).

332    W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że w decyzji zmieniającej Komisja dodała do pierwszej decyzji szereg tabel, które nie figurowały w załączniku do niej, i skorygowała numerowane odesłania do tych tabel w różnych jej przypisach.

333    Niemniej, jak przedstawiono w pkt 47 i 48 powyżej i jak wynika z badania zarzutu pierwszego w sprawie T‑472/09 (zob. pkt 63–108 powyżej), decyzja zmieniająca ogranicza się do dodania do pierwszej decyzji szeregu tabel, które nie figurowały w załączniku do niej, i skorygowania numerowanych odesłań do tych tabel w różnych jej przypisach, przy czym ta zmiana motywów pierwszej decyzji nie zmienia istoty tego, o czym postanowiono w jej sentencji. Wynika z tego, że skarżąca nie może uzyskać żadnej korzyści z samego stwierdzenia nieważności decyzji zmieniającej. Poza tym, jeżeli skarżąca zmierza do uzyskania w ramach skargi w sprawie T‑55/10 orzeczenia Sądu, które dotyczy w rzeczywistości pierwszej decyzji, należy stwierdzić, że takie żądanie pokrywa się co do istoty z żądaniami sformułowanymi w skardze w sprawie T‑472/09.

334    Skarga w sprawie T‑55/10 jest zatem niedopuszczalna i w konsekwencji należy odrzucić ją w całości.

 W przedmiocie kosztów

335    Na podstawie art. 87 § 3 regulaminu postępowania w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każdej ze stron oraz w wypadkach szczególnych Sąd może postanowić, że koszty zostaną rozdzielone albo że każda ze stron poniesie swoje własne koszty.

336    Ze względu na to, że skarga w sprawie T‑472/09 została uwzględniona jedynie częściowo, sprawiedliwa ocena okoliczności sprawy wymaga orzeczenia, że skarżąca pokrywa połowę swoich kosztów. Komisja pokrywa własne koszy oraz połowę kosztów poniesionych przez skarżącą.

Z powyższych względów

SĄD (ósma izba)

orzeka, co następuje:

1)      Sprawy T‑472/09 i T‑55/10 zostają połączone do celów wydania wyroku.

2)      W sprawie T‑472/09 SP przeciwko Komisji:

–        stwierdza się nieważność art. 2 decyzji C(2009) 7492 wersja ostateczna Komisji z dnia 30 września 2009 r. w sprawie postępowania na podstawie artykułu 65 EWWiS (sprawa COMP/37.956 – Pręty zbrojeniowe okrągłe, ponowne przyjęcie) w zakresie, w jakim nakłada solidarnie grzywnę w wysokości 14,35 mln EUR na SP SpA;

–        w pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona;

–        SP pokrywa połowę własnych kosztów;

–        Komisja pokrywa własne koszty oraz połowę kosztów poniesionych przez SP.

3)      W sprawie T‑55/10 SP przeciwko Komisji:

–        skarga zostaje odrzucona;

–        SP zostaje obciążona kosztami.

Martins Ribeiro Popescu Berardis

Podpisy

Spis treści

Ramy prawne

1.  Przepisy traktatu EWWiS

2.  Postanowienia traktatu WE

3.  Rozporządzenie nr 1/2003

4.  Komunikat Komisji dotyczący niektórych aspektów postępowania ze sprawami z zakresu konkurencji wynikających z wygaśnięcia traktatu EWWiS

Przedmiot sporów

Przedstawienie skarżącej

Okoliczności powstania sporu

Pierwsza decyzja

Rozwój wydarzeń po notyfikacji pierwszej decyzji

Decyzja zmieniająca

Przebieg postępowania i żądania stron

Co do prawa

1.  Sprawa T‑472/09

W przedmiocie żądań stwierdzenia nieistnienia lub nieważności pierwszej decyzji

W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia istotnych wymogów proceduralnych

W przedmiocie zarzutów drugiego i czwartego, dotyczących braku kompetencji Komisji, uchybienia w odniesieniu do podstawy prawnej naruszenia i grzywny, nadużycia władzy i nadużycia proceduralnego.

– W przedmiocie wyboru podstawy prawnej pierwszej decyzji

– W przedmiocie kompetencji Komisji do stwierdzenia naruszenia art. 65 ust. 1 EWWiS i ukarania za nie po wygaśnięciu traktatu EWWiS na podstawie rozporządzenia nr 1/2003

W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego naruszenia art. 65 EWWiS, braku uzasadnienia i wypaczenia okoliczności faktycznych

W przedmiocie zarzutu szóstego, dotyczącego naruszenia zasady dobrej administracji i braku uzasadnienia

W przedmiocie zarzutu siódmego, dotyczącego błędnej kwalifikacji prawnej okoliczności faktycznych, bezzasadnego charakteru zarzutów sformułowanych wobec skarżącej i wypaczenia okoliczności faktycznych

– W przedmiocie ustalania ceny podstawowej przy wywozie z Brescii

– W przedmiocie ustalania dodatków rozmiarowych

– W przedmiocie warunków sprzedaży i terminów płatności

– W przedmiocie ograniczania lub kontrolowania produkcji lub sprzedaży

– W przedmiocie projektu z dnia 27 września 1996 r., spotkań w dniach 16 października i 17 listopada 1997 r. i porozumienia z kwietnia–maja 1992 r.

– W przedmiocie braku udziału SP w badaniach spółki doradczej K.

W przedmiocie zarzutu ósmego, dotyczącego naruszenia prawa skarżącej do obrony

– W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej braku przedstawienia nowych zarzutów

– W przedmiocie części drugiej, dotyczącej braku przekazania dokumentów dotyczących współpracy Ferriere Nord

W przedmiocie żądań stwierdzenia nieważności pierwszej decyzji w odniesieniu do grzywny

2.  Sprawa T‑55/10

W przedmiocie kosztów

* Język postępowania: włoski.