WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
UNII EUROPEJSKIEJ (w pełnym składzie)
z dnia 12 lutego 2014 r. (*)(1)
Służba publiczna – Konkurs otwarty – Ogłoszenie o konkursie EPSO/AD/177/10 – Nieumieszczenie na liście rezerwy kadrowej – Uzasadnienie decyzji komisji konkursowej – Podanie tematów egzaminu – Stałość składu komisji konkursowej
W sprawie F‑127/11
mającej za przedmiot skargę wniesioną na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a,
Gonzalo de Mendoza Asensi, członek personelu tymczasowego Parlamentu Europejskiego, zamieszkały w Strassen (Luksemburg), reprezentowany przez adwokatów P. Nelissena Grade’a i G. Leblanca,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez J. Curralla i B. Eggers, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
SĄD DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(w pełnym składzie),
w składzie: S. Van Raepenbusch, prezes, M.I. Rofes i Pujol, prezes izby, E. Perillo, R. Barents i K. Bradley (sprawozdawca), sędziowie,
sekretarz: W. Hakenberg,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 26 czerwca 2013 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 29 listopada 2011 r., G. de Mendoza Asensi wniósł niniejszą skargę, zmierzającą tytułem żądania głównego do stwierdzenia nieważności decyzji komisji konkursowej konkursu otwartego EPSO/AD/177/10 o nieumieszczeniu jego osoby na liście rezerwy kadrowej tego konkursu.
Okoliczności powstania sporu
2 W dniu 16 marca 2010 r. Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO) opublikował w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenie o konkursie otwartym EPSO/AD/177/10, mającym na celu stworzenie rezerwy dla późniejszego naboru administratorów w grupie zaszeregowania AD 5 w zakresie europejskiej administracji publicznej, prawa, ekonomii, audytu i technologii informacyjno-komunikacyjnych (Dz.U. C 64 A, s. 1, zwane dalej „ogłoszeniem o konkursie”).
3 Tytuł IV ogłoszenia o konkursie przewidywał testy wstępne, a tytuł V – egzaminy przeprowadzane w ramach oceny zintegrowanej.
4 Tytuł V ogłoszenia o konkursie wskazywał w pkt 2, że kandydaci zaproszeni do etapu oceny zintegrowanej będą oceniani w zakresie specjalistycznej wiedzy w dziedzinie, którą sami wybrali, oraz następujących kompetencji ogólnych:
„– umiejętność analizowania i rozwiązywania problemów,
– zdolności komunikacyjne,
– jakość i wyniki pracy,
– nauka i rozwój osobisty,
– ustalanie priorytetów i organizacja,
– odporność,
– umiejętność pracy w zespole,
– zdolności przywódcze”.
5 W pkt 2 tytułu V ogłoszenia o konkursie wyjaśniono ponadto, że kompetencje te zostaną sprawdzone za pomocą studium przypadku odnoszącego się do dziedziny wybranej przez kandydata, zadania do zrealizowania w zespole, prezentacji ustnej i ustrukturyzowanej rozmowy.
6 Punkt 4 tytułu V ogłoszenia o konkursie stanowił, że za kompetencje w wybranej dziedzinie można otrzymać od 0 do 20 pkt, przy wymaganym minimum wynoszącym 10 pkt. Ponadto z akt sprawy wynika, że kompetencje specjalistyczne były oceniane wyłącznie w trakcie egzaminu ze studium przypadku. Ten sam przepis wskazywał, że za kompetencje ogólne można było otrzymać od 0 do 10 pkt, przy wymaganym minimum 3 pkt za każdą kompetencję oraz 50/80 pkt ze wszystkich 8 kompetencji ogólnych.
7 Skarżący zgłosił się jako kandydat w konkursie EPSO/AD/177/10 w dziedzinie prawa (zwanym dalej „konkursem”). Po przejściu komputerowych testów wstępnych wziął udział w egzaminach, które odbyły się w ramach oceny zintegrowanej w Brukseli (Belgia) w dniu 29 września 2010 r.
8 Pismem z dnia 3 lutego 2011 r., skierowanym do skarżącego poprzez jego konto EPSO (zwanym dalej „decyzją o niedopuszczeniu”), EPSO poinformowało go, że komisja konkursowa uznała, iż jego rezultaty były niewystarczające, aby umieścić jego osobę na liście rezerwy kadrowej, oraz że, między innymi, uzyskał on w zakresie kompetencji specjalistycznych ocenę w wysokości 8/20 pkt, podczas gdy wymagane minimum wynosiło 10/20 pkt. Do tego pisma załączony był dokument zatytułowany „paszport kompetencji”, w którym podane były wyniki uzyskane przez skarżącego na egzaminach z kompetencji ogólnych i kompetencji specjalistycznych, jak również uwagi komisji konkursowej dotyczące każdej z ocenionych kompetencji ogólnych.
9 Faksem z dnia 8 lutego 2011 r. skarżący zwrócił się o ponowne rozpatrzenie decyzji o niedopuszczeniu i o dostęp do „wszystkich sprawdzonych wykonanych przez niego zadań egzaminacyjnych pisemnych i ustnych oraz pytań i odpowiedzi [a także] tabeli oceny, którą komisja konkursowa zastosowała do oceny zadania pisemnego/studium przypadku”.
10 Wiadomością elektroniczną z dnia 10 lutego 2011 r. skarżący otrzymał niepoprawiony egzemplarz swojej pracy egzaminacyjnej, sporządzonej w trakcie egzaminu ze studium przypadku, oraz test językowy wraz z arkuszem oceny tego testu.
11 Pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r., przesłanym do skarżącego na jego konto EPSO, EPSO poinformowało go, że komisja konkursowa, po tym jak zauważyła pewne nieścisłości w ocenie jego studium przypadku, postanowiła zrewidować w górę ocenę jego kompetencji ogólnych w dziedzinie „komunikacji” oraz „ustalania priorytetów i organizacji”, jak również ocenę uzyskaną przez niego w odniesieniu do kompetencji specjalistycznych, która została dzięki temu podwyższona z 8/20 pkt do 9/20 pkt. W piśmie tym EPSO poinformowało skarżącego, że w wyniku tych zmian otrzymał on ocenę ogólną 71,2/100 pkt, która nadal była niższa od najniższej oceny ogólnej otrzymanej przez kandydata wpisanego na listę rezerwy kadrowej, a mianowicie 76,10 pkt, i że w konsekwencji komisja konkursowa potwierdza swoją decyzję o nieumieszczeniu go na liście rezerwy kadrowej. Została mu również przekazana zrewidowana wersja dokumentu zatytułowanego „paszport kompetencji”.
12 Wiadomością elektroniczną z dnia 5 maja 2011 r. skarżący wniósł zażalenie na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”) na decyzję komisji konkursowej o nieumieszczeniu jego osoby na liście rezerwy kadrowej. W zażaleniu tym wniósł on o udostępnienie „oceny tekstu studium przypadku, tabeli oceny, a także poprawek”.
13 Decyzją z dnia 29 sierpnia 2011 r. EPSO, działając jako organ powołujący (zwany dalej „organem powołującym”), oddaliło zażalenie (decyzja zwaną dalej „decyzją w sprawie oddalenia zażalenia”).
Żądania stron i postępowanie
14 Skarżący wnosi do Sądu o:
– w ramach środków organizacji postępowania – nakazanie Komisji Europejskiej, aby przedstawiła odpowiednie dokumenty pozwalające mu na stwierdzenie ewentualnego oczywistego błędu w ocenie okoliczności faktycznych lub prawnych popełnionego przy ocenie jego wyników, a w szczególności aby przedstawiła egzemplarz studium przypadku, który dostał do pracowania w trakcie egzaminu pisemnego w ramach oceny zintegrowanej wraz z poprawionymi odpowiedziami skarżącego;
– stwierdzenie nieważności decyzji w sprawie niedopuszczenia;
– stwierdzenie nieważności decyzji komisji konkursowej, która została mu przekazana pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r., utrzymującej w mocy decyzję o niedopuszczeniu;
– stwierdzenie nieważności decyzji oddalającej zażalenie;
– obciążenie pozwanej kosztami postępowania.
15 W odpowiedzi na skargę Komisja wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącego kosztami postępowania.
16 Pismem z dnia 29 czerwca 2012 r. w ramach środków organizacji postępowania Sąd wezwał strony do udzielenia odpowiedzi na pewne pytania i przedstawienia określonych dokumentów. W szczególności Sąd zwrócił się do Komisji o przekazanie mu wariantu tematu wykorzystanego w ramach studium przypadku opracowanego przez skarżącego i co najmniej dwóch innych wariantów wykorzystanych w konkursie.
17 Skarżący zastosował się do środków organizacji postępowania przyjętych przez Sąd w wyznaczonym terminie. Natomiast Komisja w swojej odpowiedzi z dnia 10 sierpnia 2012 r. przekazała Sądowi tylko część żądanych dokumentów, ze względu na to, że treść różnych wariantów tematów wykorzystanych w konkursie jest szczególnie chroniona i stąd ważne jest zapewnienie poufności metody wykorzystywanej w ramach procedur naboru EPSO przy opracowywaniu i stosowaniu tych wariantów.
18 Postanowieniem z dnia 19 października 2012 r., wydanym na podstawie art. 44 § 2 regulaminu postępowania, Sąd wezwał Komisję do przekazania mu wariantu tematu wykorzystanego na egzaminie ze studium przypadku zdawanym przez skarżącego i dwóch innych wariantów wykorzystanych w konkursie, a mianowicie tego, w którym średnia ocena wystawiona kandydatom była najwyższa, i drugiego, w którym średnia ocena wystawiona kandydatom była najniższa. W tym samym postanowieniu Sąd uzależnił przekazanie skarżącemu dokumentów objętych wnioskiem od zachowania poufności, obejmującej szereg warunków, wśród których znajdowało się pisemne zobowiązanie przedstawicieli skarżącego do nieujawniania osobom trzecim treści dokumentów przedstawionych przez Komisję, a w szczególności do nieprzekazywania uwag w przedmiocie tych dokumentów ich klientowi ani osobom trzecim.
19 Komisja przekazała Sądowi dokumenty wymienione w postanowieniu z dnia 19 października 2012 r. w wyznaczonym terminie. Pismem z dnia 20 listopada 2012 r. przedstawiciele skarżącego zobowiązali się do nieujawniania swojemu klientowi lub osobom trzecim ani dokumentów przekazanych przez Komisję, ani swoich uwag dotyczących tych dokumentów.
20 Decyzją Sądu w pełnym składzie z dnia 31 stycznia 2013 r. sprawa, pierwotnie przydzielona drugiej izbie Sądu, została przydzielona pełnemu składowi.
21 Postanowieniem z dnia 5 lutego 2013 r. Sąd nakazał Komisji udostępnienie „kopii wszelkich wytycznych lub tabeli oceny wykorzystywanych przez członków komisji konkursowej do oceny prac egzaminacyjnych kandydatów sporządzonych na egzaminie ze studium przypadku w ramach konkursu”.
22 Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 19 lutego 2013 r., Komisja przekazała Sądowi ogólne wytyczne zawierające instrukcje dla sprawdzających, wytyczne szczegółowe obejmujące instrukcje merytoryczne dotyczące studium przypadku dla poszczególnych wariantów, zatytułowane „podręcznik prawny”, i profil oceniania w oprogramowaniu udostępnionym sprawdzającym lub członkom komisji konkursowej do oceny kompetencji kandydatów w ramach studium przypadku. Jednak w piśmie przewodnim Komisja zwróciła uwagę, że szczegółowe wytyczne zawierały kryteria sprawdzania odnoszące się do egzaminu ze studium przypadku, i stwierdziła, że w związku z tym dokument ten jest całkowicie objęty tajnością prac komisji konkursowej. Podniosła ona również, że profil oceniania należy uznać za poufny i że w konsekwencji do akt sprawy powinna być dołączona jedynie jawna wersja tego dokumentu.
23 Po zbadaniu dokumentów przekazanych przez Komisję Sąd postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2013 r. postanowił włączyć do akt sprawy wytyczne ogólne, zwrócić wytyczne szczegółowe Komisji ze względu na to, że po zapoznaniu się z nimi nie uznał ich za konieczne do rozstrzygnięcia w przedmiocie zasadności zarzutów podniesionych przez skarżącego w niniejszej sprawie, uwzględnić wniosek Komisji o zachowanie poufności w odniesieniu do profilu oceniania i uzależnić przekazanie skarżącemu wytycznych ogólnych i wersji jawnej profilu oceniania od zachowaniu poufności pod pewnymi warunkami.
Uwagi wstępne
24 Na wstępie Sąd stwierdza, że z akt sprawy wynika, iż w dniu 3 lipca 2008 r. EPSO zatwierdziło sprawozdanie zatytułowane „Program rozwoju”. Program rozwoju przewiduje dla wszystkich konkursów otwartych organizowanych począwszy od roku 2010 zastosowanie w miejsce metody selekcji kandydatów opartej na wiedzy metody selekcji opartej na ocenie kompetencji kandydatów (zwanej dalej „nową metodą”). W szczególności programu rozwoju wskazuje jako główny element selekcji personelu z grupy funkcyjnej administratorów (AD) ocenę zintegrowaną, w ramach której kandydaci powinni przejść szereg testów, między innymi studium przypadku, ustrukturyzowaną rozmowę, prezentację ustną i zadanie do zrealizowania w zespole.
25 W odniesieniu do egzaminów ustnych odbywających się w ramach oceny zintegrowanej nowa metoda przewiduje szereg środków mających na celu zneutralizowanie różnych błędów poznawczych stwierdzanych powszechnie u egzaminatorów i zapewnienie dzięki temu spójności oceny.
26 W szczególności z pisma pozwanej wynika, co następuje:
– kandydaci są obserwowani podczas tego samego egzaminu przez przynajmniej dwóch członków komisji konkursowej, a każda kompetencja ogólna jest oceniania w trakcie dwóch różnych zadań, a zatem przez szereg członków komisji konkursowej;
– przebieg egzaminów jest rozplanowany z góry i oparty na określonej wcześniej metodyce wykorzystującej uprzednio zdefiniowane wskaźniki zachowań w celu zapobieżenia efektowi halo, który jest błędem poznawczym wpływającym na postrzeganie przez egzaminatora osób i wykazywaną przez wszystkich egzaminatorów tendencją do przeceniania lub niedoceniania kandydata wyłącznie na podstawie pierwszych wskaźników percepcyjnych;
– co najmniej połowę członków komisji konkursowej stanowią urzędnicy instytucji oddelegowani konkretnie w tym celu do EPSO, którzy wykonują funkcje członków komisji konkursowej w pełnym wymiarze czasu pracy i którzy przeszli z pozytywnym wynikiem pięciodniowe szkolenie z technik oceny; pozostali członkowi komisji konkursowej również przechodzą specjalistyczne szkolenie;
– te same kryteria oceny i ta sama metodyka są stosowane w odniesieniu do każdego kandydata;
– przewodniczący komisji konkursowej uczestniczy w każdym egzaminie w pierwszych jego minutach w celu zapewnienia prawidłowego stosowania rzeczonej metodyki;
– ostateczne decyzje podejmowane są wspólnie przez wszystkich członków komisji konkursowej na podstawie wyników wszystkich egzaminów;
– w celu zweryfikowania spójności oceny przeprowadzane są badania i analizy.
27 Konkurs EPSO/AD/177/10 został zorganizowany na podstawie nowej metody.
Co do prawa
1. Przedmiot skargi
28 W swoich żądaniach drugim i trzecim skarżący wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji o niedopuszczeniu, a także stwierdzenie nieważności decyzji komisji konkursowej, która została mu przekazana pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r., podjętej po ponownym rozpatrzeniu jego sytuacji, utrzymującej w mocy decyzję o niedopuszczeniu.
29 Jednakże zgodnie z orzecznictwem w przypadku gdy kandydat wnosi o ponowne rozpatrzenie decyzji podjętej przez komisję konkursową, aktem niekorzystnym dla kandydata jest decyzja podjęta przez nią po ponownym rozpatrzeniu sytuacji tego kandydata (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie T‑173/05 Heus przeciwko Komisji, pkt 19). Wynika stąd, iż decyzja komisji konkursowej doręczona skarżącemu pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r. zastąpiła decyzję o niedopuszczeniu – w konsekwencji należy analizować jedynie żądania stwierdzenia nieważności skierowane przeciwko decyzji doręczonej skarżącemu pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r.
30 Co się tyczy żądania czwartego, zmierzającego do stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie, należy przypomnieć, że skarga formalnie skierowana przeciwko oddaleniu zażalenia skutkuje tym, że Sąd winien rozpatrzyć akt, wobec którego zażalenie zostało złożone, jeżeli oddalenie zażalenia jako takie było pozbawione autonomicznej treści (wyrok Sądu z dnia 15 września 2011 r. w sprawie F‑6/10 Munch przeciwko OHIM, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).
31 W niniejszej sprawie decyzja oddalająca zażalenie była pozbawiona autonomicznej treści, ponieważ ograniczała się do potwierdzenia decyzji o niedopuszczeniu, którą zastąpiła decyzja komisji konkursowej doręczona skarżącemu pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r., bez przeprowadzenia ponownej oceny sytuacji skarżącego w świetle nowych argumentów lub faktów, wobec czego nie ma potrzeby orzekania w sposób odrębny w przedmiocie żądań mających na celu stwierdzenie jej nieważności.
32 Z całości powyższych rozważań wynika, że należy orzec wyłącznie w przedmiocie wniosku o zastosowanie środków organizacji postępowania i w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji komisji konkursowej doręczonej skarżącemu pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r., utrzymującej w mocy decyzję o niedopuszczeniu (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”).
2. W przedmiocie wniosku o zastosowanie środków organizacji postępowania
33 W swej skardze skarżący wnosi do Sądu, aby ten, w ramach środków organizacji postępowania, nakazał stronie pozwanej, aby przedstawiła wszelkie istotne dokumenty pozwalające mu na stwierdzenie ewentualnego oczywistego błędu w ocenie okoliczności faktycznych lub prawnych popełnionego przy ocenie jego wyników, a w szczególności aby przedstawiła treść studium przypadku, który skarżący dostał do opracowania, wraz z jego poprawionymi odpowiedziami.
34 Niemniej jednak mając na względzie dowody przedstawione przez strony w pismach procesowych i dokumenty przekazane w ramach środków organizacji postępowania, Sąd uznaje, że posiada pogląd na sprawę wystarczający do orzeczenia w przedmiocie skargi, i postanawia, że nie należy uwzględniać wniosku o zastosowanie środków organizacji postępowania innych niż te, które zostały już przyjęte.
3. W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności
35 Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności skarżący podnosi trzy zarzuty, wywodzone odpowiednio z:
– naruszenia zasady równego traktowania;
– naruszenia zasady niezależności komisji konkursowej;
– naruszenia obowiązku uzasadnienia.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, opartego na naruszeniu zasady równego traktowania
36 Skarżący niniejszy zarzut dzieli na dwie części, z których pierwsza wywodzona jest z faktu, że kandydaci przesłuchiwani jako ostatni znaleźli się w bardziej korzystnej sytuacji, a druga oparta jest na nadmiernej zmienności składu komisji konkursowej podczas egzaminów ustnych.
W przedmiocie pierwszej części zarzutu pierwszego
– Argumenty stron
37 Skarżący zauważa, że egzaminy ze studium przypadków odbywały się na przestrzeni trzech miesięcy i że tematy, które były zadawane kandydatom na egzaminach, nie różniły się w istotny sposób. Okoliczności te spowodowały, że kandydaci znaleźli się w sytuacjach faktycznych różniących się w zależności od kolejności zdawania. Po pierwsze, kandydaci oceniani jako ostatni mieli więcej czasu na przygotowanie, a po drugie, mogli uzyskać od kandydatów, którzy zdawali wcześniej niż oni, informacje na temat treści niektórych wykorzystanych wariantów. W tym względzie skarżący twierdzi, że informacje dotyczące studiów przypadków krążyły między kandydatami, którzy już zdawali egzaminy, i tymi, którzy ich jeszcze nie zdawali, w związku z czym ci ostatni mogli przygotowywać się do egzaminów z uwzględnieniem tych informacji.
38 Wedle skarżącego, aby uniknąć takiej sytuacji, EPSO powinno było przeprowadzić wszystkie egzaminy ze studium przypadku tego samego dnia, co zresztą nakazywał wyrok Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 27 października 1976 r. sprawie 130/75 Prais przeciwko Radzie i co EPSO zrobiło w przypadku konkursów zorganizowanych w 2011 r.
39 Podczas rozprawy, po przypomnieniu, że kandydaci mogą zdawać egzaminy ze studium przypadku w języku niemieckim, angielskim i francuskim, skarżący podkreślił, że z dokumentów przedstawionych przez Komisję w ramach środków organizacji postępowania wynika, że kandydaci zdający ten egzamin w języku niemieckim i francuskim mieli do opracowania ten sam wariant zadania. W konsekwencji tacy kandydaci mieli większe niż inni kandydaci możliwości uzyskania informacji o wariancie zadania zdawanego przez nich egzaminu.
40 Komisja uważa, że ze względu na nową metodę, a w szczególności przewidziane przez nią studium przypadku, którego celem jest testowanie nie wiedzy, lecz kompetencji kandydatów, znajomość konkretnej dziedziny prawa Unii lub orzecznictwa nie jest wymagana, a niezbędne są jedynie kompetencje bardzo ogólne w powiązaniu z kompetencjami prawniczymi. Ponadto zdaniem Komisji fakt uzyskania informacji dotyczących studium przypadku opracowanego przez innych kandydatów może nawet stawiać kandydata w niekorzystnej sytuacji, ponieważ rzeczony egzamin został stworzony w sposób pozwalający zneutralizować ewentualną uprzednią znajomość tematu egzaminacyjnego przez kandydata. W każdym razie kandydaci, którzy mogliby posiadać informacje na temat egzaminu ze studium przypadku i którzy próbowaliby wykorzystać te informacje do przygotowania się, stwierdziliby, że ich przygotowania nie odpowiadały egzaminowi.
41 Ponadto Komisja podnosi, że skarżący nie przeprowadził żadnego dowodu wspomnianej wymiany informacji między kandydatami na temat studium przypadku. Podczas rozprawy Komisja poinformowała Sąd o tym, że EPSO monitoruje wymianę informacji w sieciach społecznościowych i innych środkach komunikacji elektronicznej, co pozwala mu wykrywać ewentualne wycieki informacji o tematach i w konsekwencji reagować na przypadki udostępniania informacji zbyt dokładnych. Komisja twierdzi, że w niniejszym przypadku nie było żadnych wskazówek co do wycieku informacji.
– Ocena Sądu
42 Należy przypomnieć, że w ramach kontroli sądowej decyzji komisji konkursowej, w której odmawia ona kandydatowi wpisania go na listę rezerwy kadrowej, Sąd bada przestrzeganie mających zastosowanie przepisów prawa, to znaczy norm, zwłaszcza proceduralnych, określonych przez regulamin pracowniczy i ogłoszenie o konkursie, a także tych, które regulują pracę komisji konkursowej, w szczególności obowiązek bezstronności komisji konkursowej i przestrzegania przez nią równego traktowania kandydatów, jak również brak nadużycia władzy (wyrok Sądu z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie F‑101/11 Mileva przeciwko Komisji, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo).
43 Co się tyczy w szczególności równego traktowania kandydatów, w orzecznictwie sprecyzowano, że komisja konkursowa jest zobowiązana do czuwania nad jej ścisłym przestrzeganiem w trakcie konkursu. O ile komisji konkursowej przysługuje szeroki zakres uznania co do sposobów przeprowadzania i szczegółowej treści egzaminów, o tyle jednak do sądu Unii należy kontrola w zakresie niezbędnym do zapewnienia równego traktowania kandydatów i bezstronności przy dokonywaniu ich wyboru przez komisję konkursową (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 12 marca 2008 r. w sprawie T‑100/04 Giannini przeciwko Komisji, pkt 132).
44 W tym kontekście do organu powołującego jako organizatora konkursu, a także do komisji konkursowej należy również działanie na rzecz tego, aby wszyscy kandydaci w tym samym konkursie zdawali, jeśli chodzi o egzaminy pisemne, taki sam egzamin w takich samych warunkach (ww. wyrok w sprawie Prais przeciwko Radzie, pkt 13). Tak więc zadaniem komisji konkursowej jest zapewnienie, by egzaminy miały wyraźnie ten sam stopień trudności dla wszystkich kandydatów (wyrok Sądu z dnia 15 kwietnia 2010 r. w sprawie F‑2/07 Matos Martins przeciwko Komisji, pkt 171 i przytoczone tam orzecznictwo).
45 Jednak z każdym konkursem nierozerwalnie wiąże się ogólnie ryzyko nierównego traktowania, zważywszy na siłą rzeczy ograniczoną liczbę pytań, które mogą zostać zadane podczas egzaminu na określony temat. Tym samym przyjmuje się, że naruszenie zasady równego traktowania można stwierdzić, tylko gdy komisja konkursowa nie ograniczyła przy wyborze egzaminów ryzyka nierówności szans do takiego poziomu, jaki co do zasady nierozerwalnie związany jest z każdym egzaminem (ww. wyrok w sprawie Giannini przeciwko Komisji, pkt 133).
46 W świetle orzecznictwa przytoczonego w pkt 43–45 niniejszego wyroku Sąd uważa, że mając na względzie obowiązki komisji konkursowej, należy stwierdzić nieważność decyzji o odmowie wpisu kandydata na listę rezerwy kadrowej, jeśli okaże się, iż konkurs został zorganizowany w sposób, który powoduje powstanie ryzyka nierównego traktowania większego niż ryzyko związane nierozerwalnie z każdym konkursem, bez konieczności przedstawienia przez zainteresowanego kandydata dowodu na to, że niektórzy kandydaci byli rzeczywiście uprzywilejowani.
47 W niniejszym przypadku z akt sprawy wynika, że studium przypadku jest egzaminem służącym do sprawdzenia kompetencji kandydatów w sytuacji fikcyjnej, lecz zbliżonej do rzeczywistości, w którym wcześniej nabyta wiedza odgrywa jedynie bardzo ograniczoną rolę. W tym względzie Sąd stwierdził, że pkt 4.1 („studium przypadku”) broszury zatytułowanej „Ocena zintegrowana”, wręczanej wszystkim kandydatom zaproszonym do oceny zintegrowanej, który to punkt został przytoczony przez skarżącego w jego wniosku o ponowne rozpatrzenie, wyjaśnia, że kandydaci powinni formułować odpowiedzi pisemne dotyczące studium przypadku opierając się jedynie na udostępnionych dokumentach.
48 Ponadto z pism Komisji wynika, że studium przypadku w konkursie opracowano w 16 wariantach, które były pomyślane w ten sposób, aby mimo tego, że prezentują ten sam poziom trudności, zawierały różnice wystarczająco istotne, tak by kandydaci nie mogli czerpać korzyści z ewentualnej uprzedniej znajomości innego wariantu. W tym względzie Sąd mógł stwierdzić, po zapoznaniu się z trzema spośród 16 wariantów studium przypadku w ramach konkursu, że nie był to zwykły opis o długości kilku linijek, który mógłby zostać zapamiętany przez kandydata i wytłumaczony bez trudu innemu kandydatowi, lecz że miał on postać akt liczących ponad 20 stron, zawierających szereg dokumentów o bardzo różnym charakterze.
49 W świetle tych okoliczności należy stwierdzić, że skarżący nie wykazał w sposób wymagany prawem, że okoliczność, iż kandydaci zdający jako ostatni mieli więcej czasu na przygotowanie się do egzaminów ze studium przypadku oraz że niektórzy kandydaci mogli uzyskać od innych kandydatów informacje na temat treści wariantu zdawanego przez nich egzaminu, mogła dać kandydatom, którzy podchodzili jako ostatni do egzaminu ze studium przypadku, realną przewagę wobec innych kandydatów.
50 Ponadto skarżący nie podjął nawet próby zakwestionowania argumentów Komisji, zgodnie z którymi nowa metoda ma właśnie na celu zagwarantowanie, by w trakcie przeprowadzania egzaminów w ramach oceny zintegrowanej wszyscy kandydaci byli traktowani w sposób identyczny i by wyniki tych egzaminów nie zostały wypaczone przez występujące u egzaminatorów błędy poznawcze, których istnienie zostało naukowo udowodnione i których odpowiedzialny urząd nie może zignorować.
51 W szczególności w odniesieniu do zarzucanych Komisji przecieków informacji dotyczących studium przypadku należy stwierdzić, że skarżący ogranicza się do przypuszczeń, bez przedstawienia najmniejszego dowodu lub poszlaki co do prawdziwości swoich twierdzeń. Zapytany o to przez Sąd w trakcie rozprawy, skarżący przyznał, że nie miał żadnego obiektywnego dowodu istnienia takich przecieków. Ponadto gdyby nawet takie przecieki informacji miały miejsce, skarżący nie dostarcza żadnego dowodu mogącego podważyć argumenty przedstawione przez Komisję, zgodnie z którymi dzięki nowej metodzie ewentualnie posiadane informacje dotyczące studium przypadku są w każdym razie nieprzydatne, jeśli nie zgoła niekorzystne dla kandydatów.
52 W konsekwencji należy stwierdzić, że w świetle okoliczności wskazanych powyżej fakt, że wszystkie egzaminy ze studium przypadku nie miały miejsca tego samego dnia, nie spowodował w niniejszej sprawie zróżnicowanego traktowania kandydatów, które mogłoby uprzywilejować niektórych z nich w stosunku do innych, ani też ryzyka nierówności w traktowaniu większego niż ryzyko nierozerwalnie związane z każdym konkursem.
53 Wniosku tego nie podważa argument, który skarżący opiera na fakcie, że wszyscy kandydaci, które zdecydowali się zdawać egzamin ze studium przypadku w języku niemieckim lub francuskim, zdawali ten egzamin na podstawie tego samego wariantu zadania i na przestrzeni kilku dni. W świetle okoliczności wskazanych w pkt 47 i 48 niniejszego wyroku skarżący nie był bowiem w stanie wykazać, że kandydaci egzaminowani jako ostatni mogli czerpać stąd jakąkolwiek przewagę.
54 Wreszcie skarżący nie może skutecznie powoływać się na pkt 14 ww. wyroku w sprawie Prais przeciwko Radzie, w którym Trybunał stwierdził, „że […] bardzo ważne jest, aby termin egzaminów pisemnych był taki sam dla wszystkich kandydatów”. W istocie wystarczy stwierdzić, że wniosek ten należy oceniać w kontekście okoliczności faktycznych pierwotnej sprawy, a mianowicie egzaminu pisemnego, identycznego dla wszystkich kandydatów, zorganizowanego w ramach konkursu w celu oceny wiedzy kandydatów. Natomiast w niniejszej sprawie egzamin, którego przebieg jest podważany przez skarżącego, to studium przypadku opracowane w 16 wariantach, mające na celu ocenę nie wiedzy, lecz kompetencji kandydatów.
55 Z powyższego wynika, że należy oddalić część pierwszą zarzutu pierwszego.
W przedmiocie drugiej części zarzutu pierwszego
– Argumenty stron
56 W drugiej części zarzutu pierwszego skarżący twierdzi, że zasada równego traktowania została naruszona, ponieważ skład komisji konkursowej zmieniał się nadmiernie przy egzaminowaniu poszczególnych kandydatów.
57 W tym względzie skarżący stwierdza, że w trakcie różnych egzaminów, które przechodził podczas fazy ustnej konkursu, nigdy nie był oceniany przez tych samych członków komisji konkursowej i, co za tym idzie, żaden członek komisji konkursowej nie brał udziału we wszystkich egzaminach. Dlatego też Komisja konkursowa naruszyła jego prawo do bycia ocenianym przez znaczącą liczbę członków komisji konkursowej. Co więcej, skarżący podkreśla, że podczas egzaminów ustnych skład komisji konkursowej zmieniał się w przypadku niemalże wszystkich kandydatów i że z tego względu komisja konkursowa dokonała bardzo fragmentarycznej oceny porównawczej wszystkich kandydatów. Ponadto, zdaniem skarżącego, niewystarczająca liczba stałych członków komisji konkursowej oraz duża zmienność składu komisji konkursowej nie zostały skompensowane przez stałą obecność przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego komisji konkursowej.
58 Wreszcie skarżący podnosi, że osoby odpowiedzialne za sprawdzanie studium przypadku nie były członkami komisji konkursowej, lecz oceniającymi wyznaczonymi przez EPSO, oraz że co tydzień osoby te były zastępowane przez inne osoby. Tymczasem, biorąc pod uwagę krótkie terminy, które zostały narzucone przez EPSO, komisja konkursowa nie miała czasu zweryfikować oceny przeprowadzonej przez tych egzaminatorów. W konsekwencji nie można było zagwarantować spójności ocen.
59 Komisja uważa, że za pomocą tej części pierwszego zarzutu skarżący kwestionuje wyłącznie wynik egzaminów ustnych, podczas gdy za kompetencje specjalistyczne, które były oceniane wyłącznie w ramach studium przypadku, uzyskał ocenę niższą niż wymagana ocena minimalna. W konsekwencji Komisja twierdzi przede wszystkim, że skarżący nie ma interesu w podnoszeniu niniejszej części zarzutu pierwszego, ponieważ nawet gdyby oceny uzyskane za kompetencje ogólne zostały anulowane, nie przyniosłoby to mu żadnej korzyści.
60 W każdym razie Komisja uważa, że ta część zarzutu pierwszego jest również pozbawiona podstawy prawnej. Zdaniem Komisji utrzymanie stabilnego składu komisji konkursowej nie może być bowiem celem samym w sobie, lecz rozwiązaniem przyjętym przez orzecznictwo w celu zrównoważenia pewnych wad sposobu, w jaki egzaminy ustne były organizowane przed rokiem 2010. Zważywszy, że nowa metoda nie ma już tych niedoskonałości, nie jest konieczne, aby komisja konkursowa czuwała nad stałością swojego składu w toku procedury konkursowej w celu spełnienia zasad równego traktowania i obiektywizmu oceny. Podczas rozprawy Komisja rozwinęła swoją argumentację, stwierdzając, że nie wnosi o całkowite porzucenie zasady stabilności komisji konkursowej, lecz o jej przedefiniowanie z uwzględnieniem nowej metody.
– Ocena Sądu
61 Sąd Unii ma prawo oceny, w zależności od okoliczności każdej sprawy, czy względy prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości uzasadniają oddalenie skargi co do istoty, bez wcześniejszego rozpatrzenia zarzutu niedopuszczalności podniesionego przez stronę pozwaną (wyrok Sądu z dnia 28 września 2011 r. w sprawie F‑26/10 AZ przeciwko Komisji, pkt 34).
62 W okolicznościach niniejszej sprawy oraz w celu zapewnienia ekonomiki postępowania należy zbadać w pierwszej kolejności argumentację co do istoty, na którą powołuje się skarżący, bez wcześniejszego rozstrzygania w przedmiocie dopuszczalności.
63 Należy przypomnieć, że instytucje Unii dysponują szerokim zakresem swobodnego uznania w zakresie określania zasad organizacji konkursu i że sąd Unii może kontrolować te zasady tylko w zakresie niezbędnym do zapewnienia równego traktowania kandydatów i bezstronności dokonanego między nimi wyboru (zob. wyrok Sądu z dnia 16 września 2013 r. w sprawie F‑46/12 Höpcke przeciwko Komisji, pkt 63).
64 Obowiązek naboru urzędników spełniających najwyższe wymogi w zakresie kwalifikacji, wydajności i uczciwości, ustanowiony w art. 27 regulaminu pracowniczego w odniesieniu do instytucji, oznacza, że organ powołujący i komisja konkursowa, każdy w ramach wykonywania swoich uprawnień, powinny zapewnić, aby konkursy odbywały się w poszanowaniu zasad równego traktowania kandydatów i obiektywizmu oceny.
65 W związku z tym zostało orzeczone, że szeroki zakres swobodnego uznania, jaki przysługuje komisji konkursowej w odniesieniu do określenia sposobów przeprowadzania i szczegółowej treści egzaminów, jakie powinni zdawać kandydaci, musi zostać zrównoważony przez skrupulatne przestrzeganie zasad regulujących organizację tych egzaminów. W konsekwencji komisja konkursowa ma obowiązek czuwania nad ścisłym przestrzeganiem zasady równego traktowania kandydatów podczas egzaminów i bezstronności wyboru dokonanego pomiędzy zainteresowanymi osobami (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 25 maja 2000 r. w sprawie T‑173/99 Elkaïm i Mazuel przeciwko Komisji, pkt 87). W tym celu komisja konkursowa jest zobowiązana do zagwarantowania spójnego stosowania kryteriów oceny do wszystkich kandydatów, w szczególności poprzez zapewnienie stabilności swojego składu (zob. w sprawie komitetu ds. naboru w ramach procedury mającej na celu ustanowienie listy rezerwy kadrowej personelu tymczasowego wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 24 września 2002 r. w sprawie T‑92/01 Girardot przeciwko Komisji, pkt 24–26; zob. ponadto wyrok Sądu z dnia 29 września 2010 r. w sprawie F‑41/08 Honnefelder przeciwko Komisji, pkt 35).
66 Orzecznictwo wyjaśnia, że przestrzeganie zasad równości traktowania i obiektywizmu ocen wymaga utrzymania, w możliwie najszerszym zakresie, stabilności składu komisji konkursowej przez cały czas trwania egzaminów (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 10 listopada 2004 r. w sprawie T‑165/03 Vonier przeciwko Komisji, pkt 39).
67 Jednakże nie można wykluczyć, że spójność oceny można zagwarantować za pomocą środków innych niż utrzymanie stałego składu komisji konkursowej przez cały czas trwania egzaminów. Zatem Sąd Pierwszej Instancji uznał, że w przypadku gdy ze względu na przeszkody w wykonywaniu obowiązków członkowie komisji konkursowej zostaną zastąpieni w trakcie egzaminów zdawanych przez niektórych kandydatów przez swoich zastępców, aby umożliwić komisji konkursowej przeprowadzenie prac w rozsądnym terminie, skład komisji konkursowej może jednak pozostać wystarczająco stabilny, o ile komisja konkursowa wprowadzi koordynację konieczną do zapewnienia spójnego stosowania kryteriów oceny (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Giannini przeciwko Komisji, pkt 208–216).
68 Podobnie należy podnieść, że środki wprowadzone przez komisję konkursową w celu wypełnienia obowiązku zapewnienia stabilności jej składu muszą być oceniane, w odpowiednim przypadku, w świetle szczególnych cech zorganizowanego naboru i praktycznych wymogów właściwych organizacji konkursu, przy czym komisja konkursowa nie może jednak zostać zwolniona z przestrzegania podstawowych gwarancji równego traktowania kandydatów i bezstronności dokonanego pomiędzy nimi wyboru (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 5 kwietnia 2005 r. w sprawie T‑336/02 Christensen przeciwko Komisji, pkt 44).
69 Wprawdzie oceny, których dokonuje komisja konkursowa przy ocenie kompetencji lub wiedzy i umiejętności kandydatów, mają charakter porównawczy (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie T‑19/03 Konstantopoulou przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, pkt 43), jednakże nie można wykluczyć, że zważywszy na organizację egzaminów w ramach konkursu oraz organizację prac komisji konkursowej wystarczy w celu zapewnienia charakteru porównawczego oceny komisji konkursowej, że jej stabilność zostanie utrzymana tylko na niektórych etapach konkursu.
70 Ponieważ utrzymanie pewnej stabilności składu komisji konkursowej nie jest wymogiem samym w sobie, lecz środkiem służącym do tego, aby zapewnić poszanowanie zasad równego traktowania i obiektywizmu oceny, należy zbadać, czy w niniejszej sprawie sposób, w jaki konkurs został zorganizowany, pozwalał zapewnić przestrzeganie tych zasad.
71 W niniejszej sprawie należy zaznaczyć, że Komisja wskazała w odpowiedzi na zastosowanie środków organizacji postępowania, a także na rozprawie, co nie zostało podważone przez skarżącego, że choć komisja konkursowa nie miała stałego składu w trakcie wszystkich egzaminów, to przynajmniej zbierała się, po pierwsze, w momencie, gdy podejmowała decyzję o sposobie przeprowadzenia egzaminów, następnie co dwa lub trzy dni za każdym razem, gdy oceny przyznane kandydatom były zbierane w celu ocenienia kompetencji kandydatów, którzy byli egzaminowani w tym okresie, i wreszcie przy weryfikacji spójności ocen, które wystawiono kandydatom po zakończeniu całości egzaminów.
72 Co więcej, należy również uwzględnić środki przyjęte przez EPSO w ramach nowej metody, zmierzające do usunięcia różnych błędów poznawczych, które, jak stwierdzono, występują powszechnie u egzaminatorów, oraz do zapewnienia dzięki temu spójności oceny. W szczególności Sąd przypomina, że środki te obejmują stosowanie egzaminów o rozplanowanym z góry przebiegu, które są oparte na określonej wcześniej metodyce, wykorzystującej uprzednio zdefiniowane wskaźniki zachowań, a także udział przewodniczącego komisji konkursowej we wszystkich egzaminach w ich pierwszych minutach oraz prowadzenie badań i analiz w celu zweryfikowania spójności ocen (zob. pkt 26 niniejszego wyroku).
73 Wydaje się zatem, że nowa metoda zastępuje stary system selekcji, który był oparty na stałym składzie komisji konkursowej w toku całego postępowania konkursowego, systemem selekcji, w którym stabilność składu komisji konkursowej jest zapewniona tylko na określonych kluczowych etapach postępowania, ale w którym równe traktowanie kandydatów jest zapewnione dzięki identycznym metodom pracy i stosowaniu identycznych kryteriów oceny wyników kandydatów.
74 W tych warunkach, biorąc pod uwagę stabilność składu komisji konkursowej podczas etapów wymienionych w pkt 71 niniejszego wyroku oraz środki organizacji i koordynacji prac komisji konkursowej wymienione w pkt 72 i 73, Sąd uważa, że zasady równego traktowania i obiektywizmu oceny były przestrzegane w niniejszej sprawie.
75 W konsekwencji należy oddalić jako bezzasadne argumenty, które skarżący opiera na zarzucanym Komisji braku stabilności składu komisji konkursowej, a mianowicie zarzut wywodzony z tego, że komisja konkursowa naruszyła podnoszone prawo skarżącego do tego, aby był on oceniany przez znaczącą liczbę członków komisji konkursowej, zarzut oparty na tym, że komisja konkursowa dokonała bardzo fragmentarycznej oceny porównawczej wszystkich kandydatów, i zarzut wywodzony z tego, że zmiany składu komisji konkursowej nie były kompensowane stałą obecnością przewodniczącego i wiceprzewodniczącego komisji konkursowej.
76 Co się tyczy zarzutu dotyczącego zatrudnienia przez EPSO zewnętrznych sprawdzających i ich cotygodniowej wymiany, należy przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż komisja konkursowa może skorzystać z pomocy sprawdzających we wszystkich przypadkach, w których uważa to za konieczne. Prawidłowy charakter prac w takiej sytuacji jest zachowany, gdy metody sprawdzania są takie same dla wszystkich kandydatów i gdy komisja konkursowa zachowuje uprawnienie do oceny ostatecznej (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 26 stycznia 2005 r. w sprawie T‑267/03 Roccato przeciwko Komisji, pkt 67). W niniejszej sprawie skarżący nie twierdzi nawet, że metody sprawdzania były różne dla poszczególnych kandydatów i że komisja konkursowa nie zachowała uprawnienia do oceny ostatecznej, a nic w aktach sprawy nie wskazuje, aby miało to miejsce.
77 Wreszcie należy podnieść, że skarżący nie przedstawia żadnego dowodu na poparcie swojego twierdzenia, zgodnie z którym komisja konkursowa nie mogła zapewnić spójności oceny, ponieważ organ powołujący nie pozostawił jej na to czasu. W każdym razie z akt sprawy wynika, że komisja konkursowa zweryfikowała spójność oceny, ponieważ w wyniku wniosku o ponowne rozpatrzenie przedstawionego przez skarżącego komisja konkursowa stwierdziła istnienie pewnej niespójności w zakresie oceny jego studium przypadku i w konsekwencji postanowiła zrewidować w górę ocenę jego kompetencji ogólnych w dziedzinie „komunikacji” oraz „ustalania priorytetów i organizacji”, jak również ocenę uzyskaną przez niego w odniesieniu do kompetencji specjalistycznych.
78 W świetle powyższych rozważań należy oddalić część drugą zarzutu pierwszego, opartą na braku stabilności składu komisji konkursowej, jako bezzasadną, bez konieczności określenia, czy rzeczona druga część zarzutu jest dopuszczalna lub istotna dla sprawy.
79 Należy zatem oddalić zarzut pierwszy w całości.
W przedmiocie zarzutu drugiego, opartego na naruszeniu zasady niezależności komisji konkursowej
Argumenty stron
80 Skarżący podnosi, że większość członków komisji konkursowej, włączając w to jej przewodniczącego, była urzędnikami oddelegowanymi do EPSO, a zatem byli oni od niego zależni, co było sprzeczne z zasadą niezależności komisji konkursowej.
81 Komisja wnosi do Sądu o oddalenie tego zarzutu.
Ocena Sądu
82 Należy przypomnieć, że z uwagi na powierzenie komisji konkursowej niezmiernie ważnej roli prawodawca przewidział pewną liczbę gwarancji. I tak art. 30 regulaminu pracowniczego i art. 3 załącznika III do regulaminu pracowniczego przewidują, po pierwsze, że organ powołujący powołuje komisję konkursową w odniesieniu do każdego konkursu; po drugie, że poza przewodniczącym komisja konkursowa składa się z członków wyznaczonych przez administrację i komitet pracowniczy, z których każde powołuje taką samą ich liczbę; po trzecie, że członkowie komisji konkursowej powinni być wybierani spośród urzędników, po czwarte, że grupa funkcyjna członków komisji konkursowej jest taka sama, a grupa zaszeregowania jest co najmniej równa grupie zaszeregowania przewidzianej dla stanowiska, które podlega obsadzeniu, oraz po piąte, że w przypadku gdy komisja konkursowa składa się z więcej niż czterech członków, w jej skład winno wchodzić przynajmniej po dwóch członków obu płci (wyrok Sądu z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie F‑35/08 Pachtitis przeciwko Komisji, pkt 53, 54).
83 Natomiast żaden przepis regulaminu pracowniczego nie zabrania, aby członkowie komisji konkursowej byli urzędnikami oddelegowanymi do EPSO specjalnie do wykonywania funkcji członków komisji konkursowej.
84 Co więcej, z okoliczności, iż członkowie komisji konkursowej byli urzędnikami oddelegowanymi do EPSO do wykonywania funkcji członków komisji konkursowej na określony czas, nie można wywodzić, że EPSO wywierało za pośrednictwem tych urzędników jakikolwiek wpływ na prace komisji konkursowej.
85 Należy stwierdzić, że skarżący nie dość, że nie przedstawił Sądowi dowodów ani nawet dokładnych i zbieżnych poszlak wskazujących na fakt, że EPSO wywierało jakikolwiek wpływ na komisję konkursową, to jeszcze ograniczył się w swej skardze do czystych spekulacji.
86 Na rozprawie skarżący rozwinął jednak niniejszy zarzut, stwierdzając, że można zauważyć swego rodzaju odwrócenie ról komisji konkursowej i EPSO w wyniku zastosowania nowej metody, polegające na tym, że EPSO ma coraz większe uprawnienia w zakresie określenia charakteru egzaminów i sposobu, w jaki powinny one zostać przeprowadzone, kosztem roli komisji konkursowej. Skarżący podkreślił w szczególności, że jak sama Komisja przyznała w odpowiedzi na skargę, w ramach metodyki oceny zintegrowanej komisja konkursowa dysponuje swobodą działania bardziej ograniczoną niż wcześniej, a środki przyjęte przez organ powołujący w celu zapewnienia spójności oceny prowadzą do pozbawienia komisji konkursowej jej kompetencji.
87 Niemniej jednak argumenty podniesione przez skarżącego nie pozwalają na udowodnienie w wymagany prawem sposób, że EPSO wykroczyło poza rolę, którą art. 1 ust. 1 lit. a) i b) załącznika III do regulaminu pracowniczego powierza organowi powołującemu, a mianowicie ustalenie charakteru konkursu i sposobów jego przeprowadzenia. W szczególności żaden element znajdujący się w aktach sprawy nie dowodzi istnienia jakiejkolwiek ingerencji EPSO w sposób oceniania przez komisję konkursową wyników kandydatów ani w oceny przyznane kandydatom lub sposób sporządzenia listy rezerwy kadrowej. W tym względzie należy podnieść, że niezależnie od środków przyjętych przez organ powołujący w celu zapewnienia spójności oceny zgodnie z art. 5 załącznika III do regulaminu pracowniczego to komisja konkursowa, a nie organ powołujący, nadzorowała przebieg egzaminów i sporządziła listę odpowiednich kandydatów.
88 W konsekwencji należy oddalić zarzut oparty na naruszeniu zasady niezależności komisji konkursowej.
W przedmiocie zarzutu trzeciego, opartego na naruszeniu obowiązku uzasadnienia
Argumenty stron
89 Skarżący podnosi zasadniczo, że EPSO nie dopełniło obowiązku uzasadnienia ustanowionego w art. 25 regulaminu pracowniczego, ponieważ odmówiło przedstawienia skarżącemu szeregu dokumentów i informacji, a w szczególności pytań, na które skarżący odpowiedział nieprawidłowo, powodów, dla których jego odpowiedzi były błędne, jak również tabeli ocen wykorzystywanych w ramach egzaminów pisemnych i ustnych. Ponadto wystąpił on o egzemplarz wariantu tematu, który dostał do opracowania w trakcie egzaminu ze studium przypadku, wraz z poprawionymi odpowiedziami. Przekazanie tych informacji było konieczne, aby umożliwić mu zrozumienie jego błędów i sposobu, w jaki jego egzamin został poprawiony, i ocenienie, czy nie zostało popełnione żadne naruszenie zasad mających zastosowanie do komisji konkursowej.
90 Ponadto skarżący uważa, że na podstawie art. 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, jak również art. 13 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (Dz.U. 2001, L 8, s. 1) EPSO miało obowiązek przekazania mu dokumentów, o których mowa w poprzednim punkcie.
91 Komisja wnosi o oddalenie niniejszego zarzutu.
Ocena Sądu
92 Tytułem wstępu należy przypomnieć, że o ile na mocy art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego jakakolwiek decyzja podejmowana na podstawie przepisów regulaminu pracowniczego, która może powodować negatywne skutki dla jej adresata, powinna zawierać uzasadnienie, to w odniesieniu do decyzji podjętych przez komisję konkursową obowiązek uzasadnienia należy pogodzić z przestrzeganiem tajności prac komisji wynikającej z art. 6 załącznika III do regulaminu pracowniczego (wyrok Trybunału z dnia 4 lipca 1996 r. w sprawie C‑254/95 P Parlament przeciwko Innamoratiemu, pkt 24).
93 Tajność prac komisji konkursowej została wprowadzona w celu zagwarantowania niezależności komisji konkursowych i obiektywizmu ich prac, poprzez objęcie ich ochroną przed wszelkimi ingerencjami i naciskami z zewnątrz, czy to ze strony samej administracji, czy zainteresowanych kandydatów, czy też osób trzecich. Jej przestrzeganie nie pozwala zatem na ujawnienie ani poglądów poszczególnych członków komisji, ani informacji dotyczących ocen o charakterze osobistym lub porównawczym kandydatów (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie Konstantopoulou przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, pkt 27).
94 Z uwagi na rzeczoną tajność poinformowanie o ocenach uzyskanych z poszczególnych egzaminów w ramach konkursu stanowi co do zasady wystarczające uzasadnienie decyzji komisji konkursowej (ww. wyroki: w sprawie Parlament przeciwko Innamoratiemu, pkt 31; Konstantopoulou przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, pkt 32; wyrok Sądu z dnia 28 marca 2012 r. w sprawie F‑19/10 Marsili przeciwko Komisji, pkt 51).
95 Takie uzasadnienie nie narusza praw kandydatów. Pozwala im bowiem na poznanie oceny wartościującej ich osiągnięcia i na sprawdzenie w danym przypadku, że rzeczywiście nie uzyskali liczby punktów wymaganej w ogłoszeniu o konkursie do dopuszczenia do niektórych lub wszystkich egzaminów, a także umożliwia Sądowi przeprowadzenie kontroli sądowej właściwej dla tego rodzaju sporu (ww. wyrok w sprawie Konstantopoulou przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, pkt 33).
96 Ponadto komisja konkursowa, uzasadniając decyzję o niedopuszczeniu kandydata do egzaminu, nie jest zobowiązana do wskazania, które odpowiedzi tego kandydata zostały uznane za niewystarczające, ani do wyjaśnienia, dlaczego odpowiedzi te zostały uznane za niewystarczające, ponieważ taki poziom uzasadnienia nie jest konieczny do tego, aby umożliwić kandydatowi ocenę celowości złożenia odwołania lub, w stosownym przypadku, skargi, ani do tego, by umożliwić sądowi przeprowadzenia kontroli sądowej (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 14 lipca 1995 r. w sprawie T‑291/94 Pimley-Smith przeciwko Komisji, pkt 63, 64; ww. wyrok w sprawie Konstantopoulou przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, pkt 34).
97 W niniejszym przypadku z akt sprawy wynika, że w następstwie swojego wniosku skarżący otrzymał w dniu 10 lutego 2011 r. niepoprawiony egzemplarz pracy sporządzonej podczas egzaminu ze studium przypadku i egzemplarz testu językowego, a także klucz wykorzystany do oceny tego testu. Ponadto został on poinformowany w zaskarżonej decyzji, iż decyzja komisji konkursowej o utrzymaniu w mocy decyzji o niedopuszczeniu została uzasadniona tym, że uzyskał on ocenę ogólną niższą od najniższej oceny kandydatów, którzy zostali umieszczeni na liście rezerwy kadrowej. Wreszcie otrzymał on swój „paszport kompetencji”, który określał nie tylko oceny uzyskane dla każdej z ocenianych kompetencji, ale również oceny analityczne, które zostały podane dla każdej z mierzonych kompetencji.
98 Należy więc stwierdzić, że w świetle przytoczonego powyżej orzecznictwa zaskarżona decyzja jest wystarczająco uzasadniona i nie było konieczności, aby EPSO przekazało skarżącemu dokumenty, których ten się domagał.
99 Tytułem uzupełnienia Sąd uważa, że w celu wywiązania się z ciążącego na nim obowiązku uzasadnienia EPSO nie było zobowiązane do przekazania skarżącemu poprawionej wersji jego pracy egzaminacyjnej, powodów, dla których jego odpowiedzi były błędne, ani tabeli ocen wykorzystywanych w ramach egzaminów pisemnych i ustnych, ponieważ dokumenty te stanowiącą nierozerwalną część ocen o charakterze porównawczym, które wydaje komisja konkursowa, i są objęte tajnością jej prac.
100 Ponadto w odniesieniu do egzemplarza wariantu tematu, który skarżący dostał do opracowania w ramach studium przypadku, Sąd wskazuje, że choć zgodnie z orzecznictwem dokument jest objęty zasadą tajności prac komisji konkursowej, jeśli jego przekazanie może doprowadzić do ujawnienia indywidualnych stanowisk zajętych przez członków komisji konkursowej lub wydanych ocen o charakterze osobistym lub porównawczym w odniesieniu do kandydatów (ww. wyrok w sprawie Konstantopoulou przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, pkt 27), tajność otaczająca prace komisji konkursowej nie wyklucza, że poufność dokumentu z postępowania konkursowego jest uzasadniona innymi względami. Tymczasem w niniejszej sprawie Sąd uważa, że odmowa przekazania skarżącemu przez EPSO wariantu tematu, którego dotyczyły zadawane mu pytania, jest uzasadniona koniecznością uniknięcia, w przypadku gdyby innych kandydaci również zwrócili się o przekazanie wariantu tematu, którego dotyczyły zadawane im pytania, możliwości porównania tych różnych wariantów i w konsekwencji podania do publicznej wiadomości metody użytej do opracowania różnych wariantów tego samego tematu oraz wskaźników służących do oceny kandydatów.
101 Wreszcie stwierdzeń tych nie podważa art. 8 karty ani rozporządzenie nr 45/2001. Należy bowiem podkreślić, że jak wynika z art. 2 rozporządzenia nr 45/2001, danymi osobowymi są wyłącznie informacje, które mogą umożliwić identyfikację osoby. Wynika stąd, że w świetle przytoczonych powyżej przepisów skarżący ma prawo uzyskać dostęp do danych posiadanych przez EPSO pozwalających na jego identyfikację, a nie dostęp do poprawionego egzemplarza swojej pracy egzaminacyjnej, do pytań, na które odpowiedział błędnie, lub powodów, dla których jego odpowiedzi były błędne, czy do zastosowanego klucza oceny. Jest tak tym bardziej, że gdyby uznać, iż sprawdzony egzemplarz pracy egzaminacyjnej kandydata stanowi część danych osobowych, ten ostatni mógłby, zgodnie z art. 14 rozporządzenia nr 45/2001, zwrócić się o jej poprawienie, co byłoby absurdalne.
102 W konsekwencji należy oddalić niniejszy zarzut oparty na naruszeniu obowiązku uzasadnienia.
103 Ponieważ żaden z zarzutów nie jest zasadny, należy oddalić żądanie stwierdzenia nieważności, a w konsekwencji skargę w całości.
W przedmiocie kosztów
104 Zgodnie z art. 87 § 1 regulaminu postępowania, z zastrzeżeniem odmiennych przepisów rozdziału ósmego tytułu drugiego tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Na podstawie art. 87 § 2 regulaminu postępowania, jeżeli wymagają tego względy słuszności, Sąd może zdecydować, że strona przegrywająca sprawę zostanie obciążona tylko częścią kosztów, a nawet że nie zostanie nimi obciążona w ogóle.
105 Jak wynika z analizy przedstawionej powyżej, skarżący sprawę przegrał. Ponadto Komisja w swoich żądaniach wyraźnie wystąpiła o to, aby skarżący został obciążony kosztami postępowania. Ponieważ okoliczności sprawy nie uzasadniają zastosowania przepisów art. 87 § 2 regulaminu postępowania przed Trybunałem, skarżący musi pokryć własne koszty, a także zostaje obciążony kosztami poniesionymi przez Komisję.
Z powyższych względów
SĄD DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(w pełnym składzie)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) G. de Mendoza Asensi pokrywa własne koszty oraz zostaje obciążony kosztami poniesionymi przez Komisję Europejską.
Van Raepenbusch | Rofes iPujol | Perillo |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 12 lutego 2014 r.
W. Hakenberg | | S.Van Raepenbusch |