WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
UNII EUROPEJSKIEJ
(druga izba)
z dnia 21 lipca 2016 r.
Sprawa F‑125/15
HB
przeciwko
Komisji Europejskiej
Służba publiczna – Urzędnicy – Postępowanie w sprawie awansu (2014) – Artykuł 45 ust. 1 regulaminu pracowniczego – Porównanie osiągnięć – Sprawozdania z oceny za 2011 r. i 2012 r. – Kilkumiesięczna nieobecność z powodu urlopu macierzyńskiego w 2013 r. – Sprawozdanie z oceny pozbawione jakiejkolwiek oceny merytorycznej za dany rok – Decyzja o nieawansowaniu skarżącej w 2014 r. – Obowiązek uzasadnienia – Porównanie osiągnięć – Brak zaleceń wspólnego komitetu ds. awansów – Dostęp do elektronicznych akt osobowych skarżącej – Skład wspólnego komitetu ds. awansów – Dyskryminacja ze względu na płeć – Krzywda
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a, w której HB żąda stwierdzenia nieważności decyzji organu powołującego Komisji Europejskiej, przekazanej personelowi tej instytucji w dniu 14 listopada 2014 r., o nieawansowaniu jej do grupy zaszeregowania AD 8 w ramach postępowania w sprawie awansu w 2014 r., jak również naprawienia krzywdy, jakiej doznała.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. HB pokrywa połowę swoich kosztów. Komisja Europejska pokrywa własne koszty i zostaje obciążona połową kosztów HB.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Awans – Zażalenie kandydata, który nie został awansowany – Decyzja o oddaleniu – Obowiązek uzasadnienia – Zakres
(regulamin pracowniczy, art. 45)
2. Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć – Uznanie administracyjne – Kontrola sądowa – Granice
(regulamin pracowniczy, art. 45)
3. Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć – Wgląd w akta osobowe kandydatów – Uzasadnienie sposobu wykorzystania dostępnych informacji – Obowiązek administracji – Brak
(regulamin pracowniczy, art. 45)
4. Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć – Sposoby – Skład wspólnego komitetu ds. awansów – Niewydanie przez niego zaleceń – Konsekwencje – Spoczywający na administracji obowiązek zaradzenia temu
(regulamin pracowniczy, art. 45)
5. Urzędnicy – Równość traktowania – Równość urzędników płci męskiej i urzędników płci żeńskiej – Prawo podstawowe – Poszanowanie zapewnione przez sąd Unii – Decyzja o nieawansowaniu – Dyskryminacja ze względu na ciążę – Ciężar dowodu
(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 23 ust. 1; dyrektywa Rady nr 76/207)
1. Choć organ powołujący nie ma obowiązku uzasadniać decyzji w sprawie awansu względem nieawansowanych urzędników, ma on za to obowiązek uzasadnienia decyzji oddalającej zażalenie wniesione przez nieawansowanego urzędnika na dotyczącą go decyzję w sprawie nieprzyznania mu awansu, ponieważ uważa się, że uzasadnienie tej decyzji oddalającej powinno pokrywać się z uzasadnieniem decyzji, na którą złożono zażalenie.
Ponadto awanse przyznawane są wybranym kandydatom, a więc uzasadnienie oddalenia zażalenia powinno dotyczyć jedynie spełnienia warunków prawnych, od których zgodnie z regulaminem pracowniczym zależy prawidłowość postępowania.
W szczególności organ powołujący nie jest zobowiązany do ujawnienia odrzuconemu kandydatowi porównawczej oceny dokonanej przez siebie w stosunku do niego oraz kandydatów, którym przyznano awans. Wystarczy, że w decyzji oddalającej zażalenie organ powołujący wskaże zainteresowanemu urzędnikowi indywidualny istotny powód uzasadniający odrzucenie jego kandydatury. Ponadto do organu powołującego w żadnym razie nie należy udzielanie wyjaśnień kandydatowi odrzuconemu, z jakiego powodu osiągnięcia każdego z awansowanych urzędników były większe od jego osiągnięć.
(zob. pkt 29, 30, 33)
Odesłanie
Trybunał, wyrok z dnia 7 lutego 1990 r., Culin/Komisja, C‑343/87, EU:C:1990:49, pkt 13; postanowienie z dnia 25 października 2007 r., Nijs/Trybunał Obrachunkowy, C‑495/06 P, EU:C:2007:644
Sąd Unii Europejskiej, postanowienie z dnia 16 września 2013 r., Bouillez/Rada, T‑31/13 P, EU:T:2013:521, pkt 26
Sąd Pierwszej Instancji, wyrok z dnia 3 października 2006 r., Nijs/Trybunał Obrachunkowy, T‑171/05, EU:T:2006:288, pkt 42
Sąd do spraw Służby Publicznej, wyroki: z dnia 15 grudnia 2011 r., Sabbag Afota/Rada, F‑9/11, EU:F:2011:196, pkt 62; z dnia 15 grudnia 2015 r., Bonazzi/Komisja, F‑88/15, EU:F:2015:150, pkt 98, 99 i przytoczone tam orzecznictwo
2. W celu porównania osiągnięć urzędników przedstawionych do awansu organowi powołującemu przysługuje szeroki zakres uznania, a w obszarze tym kontrola sądu Unii powinna się ograniczać do zbadania, czy w świetle sposobów i środków, przy których zastosowaniu administracja mogła dokonać oceny, utrzymała się ona w rozsądnych granicach i czy nie skorzystała ze swego uprawnienia w sposób oczywiście błędny. Sąd Unii nie może zatem zastąpić swoją oceną kwalifikacji i osiągnięć tych urzędników oceny dokonanej przez organ powołujący.
Aby zakres uznania, jaki prawodawca postanowił powierzyć organowi powołującemu w zakresie awansów, pozostał skuteczny, sąd Unii nie może stwierdzić nieważności decyzji tego organu tylko z tego powodu, że uzna, iż zachodzą okoliczności faktyczne budzące wątpliwości, które zdają się zasadne co do przeprowadzonej przez organ powołujący oceny, czy wręcz wykazujące błąd w ocenie. Samo stwierdzenie oczywistego błędu może bowiem prowadzić do stwierdzenia nieważności decyzji w obszarze awansów, a w tym względzie środki dowodowe, których przedstawienie należy do strony skarżącej, muszą być wystarczające, by zaprzeczyć wiarygodności oceny faktów powołanych w decyzji o nieawansowaniu danego urzędnika. Innymi słowy, zarzut oczywistego błędu w ocenie należy oddalić, jeżeli mimo przedstawionych przez stronę skarżącą dowodów podważaną ocenę można jednak uznać za wiarygodną.
Jednakże przysługujący w ten sposób organowi powołującemu szeroki zakres uznania jest ograniczony koniecznością przeprowadzenia porównania akt kandydatów w sposób skrupulatny i bezstronny, w interesie służby i zgodnie z zasadą równego traktowania. W praktyce porównanie winno być prowadzone na zasadzie równości i na podstawie porównywalnych źródeł informacji.
(zob. pkt 44–46)
Odesłanie
Sąd Unii Europejskiej, wyrok z dnia 15 stycznia 2014 r., Stols/Rada, T‑95/12 P, EU:T:2014:3, pkt 29, 32
Sąd do spraw Służby Publicznej, wyroki: z dnia 15 grudnia 2015 r., Bonazzi/Komisja, F‑88/15, EU:F:2015:150, pkt 48; z dnia 2 marca 2016 r., Loescher/Rada, F‑84/15, EU:F:2016:29, pkt 56, 57, 59 i przytoczone tam orzecznictwo
3. Skoro akta osobowe urzędników mogących ubiegać się o awans muszą znajdować się w dyspozycji organu powołującego, organ ten nie może być zobowiązany do uzasadniania w każdym przypadku skorzystania przez niego z informacji znajdujących się w jego dyspozycji.
(zob. pkt 57)
Odesłanie
Sąd do spraw Służby Publicznej, wyrok z dnia 15 grudnia 2015 r., Bonazzi/Komisja, F‑88/15, EU:F:2015:150, pkt 52
4. W ramach postępowania w sprawie awansu brak jakiegokolwiek zalecenia ze strony wspólnego komitetu ds. awansów nie oznacza w żadnym razie, że nie dokonano żadnego skutecznego porównania osiągnięć, ponieważ spoczywa to w każdym przypadku na samym organie powołującym. W tym względzie bezczynność wspólnego komitetu ds. awansów nie powoduje niezgodności z prawem postępowania w sprawie awansu, ponieważ zgodnie z art. 45 regulaminu pracowniczego wyłączna odpowiedzialność za decyzje w sprawie awansu i porównanie osiągnięć spoczywa w każdym razie na organie powołującym.
(zob. pkt 58)
Odesłanie
Sąd do spraw Służby Publicznej, wyrok z dnia 15 grudnia 2015 r., Bonazzi/Komisja, F‑88/15, EU:F:2015:150, pkt 82, 83
5. Zasada równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i związana z nią zasada zakazu jakiejkolwiek bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji ze względu na płeć, jak ustanowiona w art. 23 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, stanowią część praw podstawowych, których przestrzeganie zapewniają sądy Unii.
Konieczne jest między innymi zapewnienie równych warunków pracy dla kobiet i mężczyzn zatrudnionych przez samą Unię Europejską, na podstawie regulaminu pracowniczego, przy założeniu, że wymogi, jakie zasada ta nakłada w stosunkach między instytucjami Unii i ich pracownikami, nie są ograniczone do wymogów wynikających z traktatów i dyrektyw Unii przyjętych w tym obszarze.
Ponadto dyrektywa 76/207 w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, które pozbawiają kobietę prawa do oceny jej wyników i, co za tym idzie, możliwości skorzystania z awansu, ponieważ była nieobecna w przedsiębiorstwie ze względu na urlop macierzyński.
Jednak nie można domniemywać istnienia dyskryminacji ze względu na płeć tylko dlatego, że kobieta jest w ciąży. Wręcz przeciwnie, do zainteresowanej należy przedstawienie co najmniej wskazówek, na podstawie których można domniemywać istnienie takiej dyskryminacji, to znaczy, w niniejszym przypadku, informacji, które sugerowałyby, że organ powołujący podjął decyzję o nieawansowaniu z uwagi na ciążę i nieobecności, które ta ciąża spowodowała.
(zob. pkt 74–76, 78)
Odesłanie
Trybunał, wyroki: z dnia 15 czerwca 1978 r., Defrenne, 149/77, EU:C:1978:130, pkt 29; z dnia 20 marca 1984 r., Razzouk i Beydoun/Komisja, 75/82 i 117/82, EU:C:1984:116, pkt 17; z dnia 30 kwietnia 1998 r., Thibault, C‑136/95, EU:C:1998:178, pkt 33
Sąd Pierwszej Instancji, wyrok z dnia 23 stycznia 2003 r., Hectors/Parlament, T‑181/01, EU:T:2003:13, pkt 117, 124