Zaak T‑601/11

Dansk Automat Brancheforening

tegen

Europese Commissie

„Beroep tot nietigverklaring – Staatssteun – Onlinespelen – Invoering in Denemarken van lagere belastingtarieven voor onlinespelen dan voor casino’s en speelautomatenhallen – Besluit waarbij de steun verenigbaar met de interne markt is verklaard – Steun om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid te vergemakkelijken – Niet individueel geraakt – Regelgevingshandeling die uitvoeringsmaatregelen met zich brengt – Niet-ontvankelijkheid”

Samenvatting – Arrest van het Gerecht (Vijfde kamer) van 26 september 2014

1.      Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Handelingen die hen rechtstreeks en individueel raken – Besluit waarbij de Commissie een procedure ter zake van steunmaatregelen afsluit – Concurrent van de steunontvanger – Recht van beroep – Voorwaarden

(Art. 108, lid 2, VWEU en 263, vierde alinea, VWEU)

2.      Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Handelingen die hen rechtstreeks en individueel raken – Besluit inzake staatssteun – Beroep ingesteld door een vereniging die tot taak heeft de gemeenschappelijke belangen van ondernemingen te behartigen – Ontvankelijkheid – Voorwaarden

(Art. 108, leden 2 en 3, VWEU en 263, vierde alinea, VWEU)

3.      Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Handelingen die hen rechtstreeks en individueel raken – Besluit waarbij de Commissie steun verenigbaar met de interne markt verklaart – Beroep ingesteld door een vereniging die optreedt in het gemeenschappelijk belang van haar leden – Individuele geraaktheid van de leden van de vereniging – Verplichting voor de vereniging om een merkbare aantasting van de positie van haar leden aan te tonen – Ontbreken – Niet-ontvankelijkheid

(Art. 108, leden 2 en 3, VWEU en 263, vierde alinea, VWEU)

4.      Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Regelgevingshandelingen die wel of geen uitvoeringsmaatregelen met zich brengen – Begrip – Mogelijkheden van beroep in rechte tegen deze handelingen

(Art. 263, vierde alinea, VWEU, 267 VWEU en 277 VWEU)

5.      Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke personen of rechtspersonen – Regelgevingshandelingen die uitvoeringsmaatregelen met zich brengen – Besluit waarbij de Commissie steun verenigbaar met de interne markt verklaart – Niet-ontvankelijkheid van het bij de rechter van de Unie ingestelde beroep – Recht op een effectieve rechterlijke bescherming – Verplichting om gebruik te maken van de interne beroepsmogelijkheden om tegen die maatregelen op te komen

(Art. 263, vierde alinea, VWEU en 267 VWEU)

1.      Zie de tekst van de beslissing.

(cf. punten 31‑33, 41, 42)

2.      Zie de tekst van de beslissing.

(cf. punt 37)

3.      Wat betreft een beroep van een vereniging die in het gemeenschappelijk belang van haar leden opkomt tegen een besluit waarbij de Commissie steun verenigbaar met de interne markt verklaart, staat het niet aan de Unierechter zich bij het onderzoek van de ontvankelijkheid definitief uit te spreken over de concurrentieverhouding tussen de leden van de verzoekende vereniging en de ondernemingen die de betrokken steun hebben ontvangen. De vereniging dient slechts afdoende uiteen te zetten om welke redenen de betrokken steun de rechtmatige belangen van een of meer van haar leden kan schaden doordat deze steun hun positie op de betrokken markt merkbaar aantast.

Wanneer de vereniging enerzijds niet aannemelijk heeft gemaakt dat de gevolgen van de betrokken steunmaatregel haar leden niet alleen raken uit hoofde van hun objectieve hoedanigheid van exploitanten van offlinespelen, op gelijke wijze als elke andere ondernemer in een identieke situatie, en anderzijds niet heeft aangetoond wat de omvang is van de mogelijke invloed van deze maatregel op de economische situatie van haar leden, heeft zij niet bewezen dat de betrokken steunmaatregel de positie van een of meerdere van haar leden op de betrokken markt merkbaar kon aantasten. De leden van die vereniging, en derhalve de vereniging zelf, worden dus niet individueel geraakt door het bestreden besluit.

(cf. punten 40, 52)

4.      Zie de tekst van de beslissing.

(cf. punten 54‑57)

5.      Een besluit waarbij de Commissie staatssteun verenigbaar verklaart met de interne markt, waarin de specifieke en concrete gevolgen van dat besluit niet worden bepaald voor alle belastingplichtigen en waaruit blijkt dat de nationale autoriteiten de inwerkingtreding van de wet op de kansspelbelasting hebben uitgesteld totdat de Commissie een eindbeslissing krachtens artikel 108, lid 3, VWEU had genomen, brengt uitvoeringsmaatregelen met zich.

De specifieke en concrete gevolgen van een dergelijk besluit van de Commissie ten aanzien van de belastingplichtigen zijn immers geconcretiseerd door nationale handelingen, namelijk de wet op de kansspelbelasting, waarbij de betrokken steunregeling in de lidstaat is ingevoerd, en de handelingen die zijn vastgesteld ter uitvoering van die wet, waarbij de hoogte van de door de belastingplichtigen verschuldigde belasting is vastgesteld, die als zodanig uitvoeringsmaatregelen zijn die het bestreden besluit met zich brengt in de zin van artikel 263, vierde alinea, in fine, VWEU. Zonder deze handelingen zou de betrokken steunregeling geen gevolgen hebben ten aanzien van de belastingplichtigen na de vaststelling van het bestreden besluit. De belastingplichtigen hadden toegang tot de rechter, zonder het recht te hoeven schenden, aangezien tegen deze handelingen kon worden opgekomen bij de nationale rechter. Zij hadden immers in het kader van een beroep bij de nationale rechter de ongeldigheid van het bestreden besluit kunnen aanvoeren en deze kunnen verzoeken om krachtens artikel 267 VWEU het Hof een prejudiciële vraag te stellen. Bijgevolg voldoet het beroep tegen een dergelijk besluit niet aan de in artikel 263, vierde alinea, VWEU neergelegde ontvankelijkheidsvoorwaarden.

(cf. punten 58‑60)