WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)
z dnia 23 listopada 2023 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Dyrektywa 2011/95/UE – Normy dotyczące warunków przyznania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej – Ojciec małoletnich dzieci będących uchodźcami urodzonych w Belgii – Ojciec niebędący „członkiem rodziny” w rozumieniu art. 2 lit. j) tej dyrektywy – Złożony przez tego ojca wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej tytułem pochodnym – Oddalenie – Brak po stronie państw członkowskich obowiązku uznania, że zainteresowanemu przysługuje prawo do tej ochrony, jeżeli osobiście nie kwalifikuje się on do jej udzielenia – Artykuł 23 ust. 2 tej dyrektywy – Brak możliwości zastosowania
W sprawie C‑374/22
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Conseil d’État (radę stanu, Belgia) postanowieniem z dnia 18 maja 2022 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 8 czerwca 2022 r., w postępowaniu:
XXX
przeciwko
Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides,
TRYBUNAŁ (druga izba),
w składzie: A. Prechal, prezes izby, F. Biltgen, N. Wahl, J. Passer (sprawozdawca) i M.L. Arastey Sahún, sędziowie,
rzecznik generalny: G. Pitruzzella,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu XXX – S. Janssens, avocate,
– w imieniu rządu belgijskiego – M. Jacobs, C. Pochet oraz M. Van Regemorter, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu Komisji Europejskiej – A. Azéma oraz J. Hottiaux, w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 20 kwietnia 2023 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 2 lit. j) i art. 23 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/95/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony (Dz.U. 2011, L 337, s. 9).
2 Wniosek ten został złożony w ramach sporu między XXX, obywatelem Gwinei, a Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides (głównym urzędem ds. uchodźców i bezpaństwowców, Belgia) w przedmiocie decyzji tego urzędu o oddaleniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego przez XXX w tym państwie członkowskim.
Ramy prawne
3 Motywy 18, 19 i 38 dyrektywy 2011/95 mają następujące brzmienie:
„(18) Wdrażając niniejszą dyrektywę, państwa członkowskie powinny w pierwszym rzędzie dążyć do najlepszego zabezpieczenia interesów dziecka zgodnie z konwencją ONZ o prawach dziecka z 1989 r. [przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Recueil des traités des Nations unies, vol. 1577, s. 3), która weszła w życie dnia 2 września 1990 r.]. Oceniając najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka, państwa członkowskie powinny w szczególności uwzględniać zasadę jedności rodziny, dobro i rozwój społeczny małoletniego, względy bezpieczeństwa oraz opinię małoletniego, stosownie do jego wieku i dojrzałości.
(19) Należy rozszerzyć pojęcie »członków rodziny«, uwzględniając różnorodne szczególne sytuacje zależności oraz zwracając szczególną uwagę na najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka.
[…]
(38) Decydując o uprawnieniach do otrzymania świadczeń zapisanych w niniejszej dyrektywie, państwa członkowskie powinny należycie uwzględniać najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka oraz szczególne sytuacje zależności od beneficjenta ochrony międzynarodowej w przypadku bliskich krewnych już przebywających w państwie członkowskim, a niebędących członkami rodziny tego beneficjenta. W szczególnych okolicznościach, jeżeli bliskim krewnym beneficjenta ochrony międzynarodowej jest żonaty małoletni lub zamężna małoletnia, którym nie towarzyszy jednak małżonek lub małżonka, to najlepszego zabezpieczenia interesów małoletniego można upatrywać w przebywaniu z rodziną, z której się wywodzi”.
4 Artykuł 2 dyrektywy 2011/95, zatytułowany „Definicje”, stanowi:
„Na użytek niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:
[…]
j) »członkowie rodziny« oznaczają, o ile rodzina istniała już w kraju pochodzenia, niżej wymienionych członków rodziny beneficjenta ochrony międzynarodowej, którzy przebywają w tym samym państwie członkowskim w związku z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej:
– małżonek beneficjenta ochrony międzynarodowej lub będący stanu wolnego partner tego beneficjenta, z którym beneficjent pozostaje w stałym związku, jeżeli prawo lub praktyka danego państwa członkowskiego traktuje pary niepozostające w związku małżeńskim w sposób porównywalny do par pozostających w związku małżeńskim, zgodnie z jego prawem odnoszącym się do obywateli państw trzecich,
– małoletnie dzieci par, o których mowa w tiret pierwszym, lub beneficjenta ochrony międzynarodowej, pod warunkiem że nie pozostają w związku małżeńskim oraz bez względu na to, czy są dziećmi ślubnymi, nieślubnymi czy adoptowanymi zgodnie z przepisami prawa krajowego,
– ojciec, matka lub inny dorosły odpowiedzialny za beneficjenta ochrony międzynarodowej z mocy prawa danego państwa członkowskiego lub z mocy stosowanej w danym państwie członkowskim praktyki, jeżeli beneficjent jest małoletni i nie pozostaje w związku małżeńskim”.
5 Artykuł 3 wspomnianej dyrektywy, zatytułowany „Korzystniejsze normy”, przewiduje:
„Państwa członkowskie mogą wprowadzać lub utrzymywać korzystniejsze normy pozwalające określić, kto może zostać zakwalifikowany jako uchodźca lub osoba potrzebująca ochrony uzupełniającej, oraz pozwalające określić zakres ochrony międzynarodowej, pod warunkiem że normy te będą zgodne z niniejszą dyrektywą”.
6 Artykuł 23 tej dyrektywy, zatytułowany „Utrzymanie jedności rodziny”, stanowi:
„1. Państwa członkowskie zapewniają możliwość utrzymania jedności rodziny.
2. Państwa członkowskie zapewniają, aby członkowie rodziny beneficjenta ochrony międzynarodowej, którzy osobiście nie kwalifikują się do otrzymania takiej ochrony, zostali uprawnieni do ubiegania się o świadczenia, o których mowa w art. 24–35, zgodnie z krajowymi procedurami i w zakresie odpowiednim do osobistego statusu prawnego danego członka rodziny.
3. Ust[ępy] 1 i 2 nie mają zastosowania w przypadku, gdy członek rodziny jest lub zostałby wykluczony z możliwości otrzymania ochrony międzynarodowej zgodnie z rozdziałem III i V.
4. Niezależnie od ust. 1 i 2 państwa członkowskie mogą odmówić, ograniczyć lub cofnąć świadczenia, o których tam mowa, ze względu na bezpieczeństwo narodowe lub porządek publiczny.
5. Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, iż niniejszy artykuł ma zastosowanie także do innych bliskich krewnych, którzy żyli wspólnie jako część rodziny w momencie opuszczenia państwa pochodzenia i którzy pozostawali wtedy całkowicie lub w głównej mierze na utrzymaniu beneficjenta ochrony międzynarodowej”.
7 Świadczenia wymienione w art. 24–35 dyrektywy 2011/95 dotyczą prawa pobytu, dokumentów podróży, dostępu do zatrudnienia, dostępu do kształcenia i do procedur uznawania kwalifikacji, opieki społecznej, opieki zdrowotnej, małoletnich bez opieki, dostępu do zakwaterowania, swobody przemieszczania się w państwie członkowskim, dostępu do ułatwień integracyjnych i wreszcie repatriacji.
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
8 XXX, obywatel Gwinei, przybył do Belgii w 2007 r. Złożył on pierwszy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, który został oddalony, a następnie w latach 2010 i 2011 złożył dwa kolejne wnioski, których rozpatrzenia właściwy organ belgijski odmówił.
9 W dniu 29 stycznia 2019 r. złożył on czwarty wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej. Na poparcie tego wniosku wskazał, że jest ojcem dwojga dzieci urodzonych w Belgii w 2016 r. i 2018 r., którym przyznano status uchodźców, podobnie jak ich matce.
10 Po odrzuceniu tego czwartego wniosku jako niedopuszczalnego XXX wniósł skargę do Conseil du contentieux des étrangers (sądu do spraw cudzoziemców, Belgia), który oddalił ją orzeczeniem z dnia 17 kwietnia 2020 r.
11 Sąd odsyłający, do którego wpłynęła skarga kasacyjna na to orzeczenie, zastanawia się nad możliwością zastosowania, o co wnosi XXX, art. 23 dyrektywy 2011/95 do jego sytuacji, ponieważ z art. 2 lit. j) tej dyrektywy wynika, że członkowie rodziny beneficjenta ochrony międzynarodowej, o których mowa we wspomnianej dyrektywie, są za takich uważani, „o ile rodzina istniała już w kraju pochodzenia”, a z wyjaśnień przedstawionych przez XXX wynika, że jego rodzina nie została założona w kraju pochodzenia, lecz w Belgii. Taki jest przedmiot pierwszego i drugiego pytania prejudycjalnego.
12 Na wypadek stwierdzenia, że art. 23 dyrektywy 2011/95 może być stosowany, sąd odsyłający zauważa, że skarżący w postępowaniu głównym utrzymuje, iż wobec braku prawidłowej transpozycji do prawa belgijskiego art. 23 dyrektywy 2011/95 jest bezpośrednio skuteczny, co oznacza obowiązek przyznania mu ochrony międzynarodowej przez Królestwo Belgii. Mimo wątpliwości co do zasadności tego twierdzenia, jako że art. 23 wspomina jedynie o przyznaniu świadczeń, o których mowa w art. 24–35 tej dyrektywy, a przyznanie to stanowi maksimum, które może wynikać z ewentualnej bezpośredniej skuteczności wspomnianego art. 23, sąd odsyłający uważa, że skoro w niniejszej sprawie jest on wezwany do wydania orzeczenia w ostatniej instancji, jest on zobowiązany zwrócić się w tym względzie do Trybunału. Rozważania te skłaniają sąd odsyłający do przedstawienia pytań prejudycjalnych trzeciego i czwartego. Sąd ten wskazuje ponadto, że wydaje mu się właściwe zwrócenie się do Trybunału z pytaniem piątym, którego treść została mu zasugerowana przez stronę skarżącą w postępowaniu głównym.
13 Mimo wątpliwości co do zasadności argumentu skarżącego w postępowaniu głównym, zgodnie z którym najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka i poszanowanie życia rodzinnego oznaczają, że na mocy art. 23 tej dyrektywy ojcu dzieci uznanych za uchodźców w Belgii, które w Belgii się urodziły, należy przyznać ochronę międzynarodową, nawet jeśli ojciec nie kwalifikuje się do otrzymania takiej ochrony, ponieważ wydaje się, że problem można rozwiązać poprzez wydanie zezwolenia na pobyt umożliwiającego ojcu legalne zamieszkiwanie w Belgii, sąd odsyłający uważa, że jest również zobowiązany zwrócić się w tym względzie do Trybunału z uwagi na fakt, że orzeka w ostatniej instancji. W tych okolicznościach sąd ten postanowił zwrócić się do Trybunału z szóstym pytaniem prejudycjalnym, którego treść również zasugerowała strona skarżąca w postępowaniu głównym.
14 W tych okolicznościach Conseil d’État (rada stanu, Belgia) postanowiła zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
„1) Czy art. 2 lit. j) i art. 23 [dyrektywy 2011/95] należy interpretować w ten sposób, że mają one zastosowanie do ojca dwojga dzieci urodzonych w Belgii i uznanych tam za uchodźców, w sytuacji gdy wspomniany art. 2 lit. j) uściśla, że członkowie rodziny beneficjenta ochrony międzynarodowej, o których mowa w dyrektywie 2011/95, są tak określani, »o ile rodzina istniała już w kraju pochodzenia«?
2) Czy powołana przez skarżącego [w postępowaniu głównym] na rozprawie okoliczność, że jego dzieci znajdują się w stosunku do niego w sytuacji zależności i że najlepsze zabezpieczenie interesów jego dzieci wymaga, zdaniem skarżącego, udzielenia mu ochrony międzynarodowej, oznacza w świetle motywów 18, 19 i 38 dyrektywy 2011/95, że pojęcie »członków rodziny« beneficjenta ochrony międzynarodowej, o których mowa w dyrektywie 2011/95, należy rozszerzyć na rodzinę, która nie istniała w kraju pochodzenia?
3) W przypadku odpowiedzi twierdzącej na dwa pierwsze pytania – czy art. 23 dyrektywy 2011/95, który nie został transponowany do prawa belgijskiego, aby przewidzieć przyznanie zezwolenia na pobyt lub ochrony międzynarodowej ojcu dzieci, które zostały uznane za uchodźców w Belgii i które się tam urodziły, może mieć bezpośredni skutek?
4) W przypadku odpowiedzi twierdzącej – czy, w braku transpozycji, art. 23 dyrektywy 2011/95 przyznaje ojcu dzieci uznanych za uchodźców w Belgii i tam urodzonych prawo do ubiegania się o świadczenia, o których mowa w art. 24–35 [tej dyrektywy], w tym o zezwolenie na pobyt umożliwiające mu legalne zamieszkiwanie w Belgii wraz ze swoją rodziną, czy też prawo do uzyskania ochrony międzynarodowej, nawet jeśli ojciec ten nie spełnia osobiście warunków niezbędnych do uzyskania ochrony międzynarodowej?
5) Czy skuteczność (effet utile) art. 23 [dyrektywy 2011/95] czytanego w świetle art. 7, 18 i 24 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz motywów 18, 19 i 38 [tej dyrektywy] wymaga, aby państwo członkowskie, które nie ukształtowało swojego prawa krajowego w taki sposób, aby członkowie rodziny [w rozumieniu art. 2 lit. j) wspomnianej dyrektywy lub w odniesieniu do których istnieje indywidualna sytuacja zależności] beneficjenta takiego statusu mogli, jeśli nie spełniają osobiście warunków przyznania tego samego statusu, ubiegać się o określone świadczenia, uznało prawo wspomnianych członków rodziny do uzyskania pochodnego statusu uchodźcy, tak aby mogli oni ubiegać się o rzeczone świadczenia w celu utrzymania jedności rodziny?
6) Czy art. 23 [dyrektywy 2011/95] czytany w świetle art. 7, 18 i 24 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz motywów 18, 19 i 38 [tej dyrektywy] wymaga, aby państwo członkowskie, które nie ukształtowało swojego prawa krajowego w taki sposób, aby rodzice osoby uznanej za uchodźcę mogli korzystać ze świadczeń wymienionych w art. 24–35 [tej] dyrektywy, [umożliwiło tym rodzicom] korzystanie z pochodnej ochrony międzynarodowej w celu uczynienia kwestii nadrzędnej z najlepszego zabezpieczenia interesów dziecka i zapewnienia skuteczności statusu uchodźcy tego dziecka?”.
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
15 Jak wynika z orzecznictwa Trybunału, procedura przewidziana w art. 267 TFUE stanowi instrument współpracy pomiędzy Trybunałem i sądami krajowymi, dzięki któremu Trybunał dostarcza sądom krajowym elementów wykładni prawa Unii, które są niezbędne dla rozstrzygnięcia przedstawionych im sporów. Odesłanie prejudycjalne nie ma służyć wydawaniu opinii doradczej w przedmiocie kwestii ogólnych i hipotetycznych, lecz ma być podyktowane rzeczywistą potrzebą skutecznego rozstrzygnięcia sporu. Jak wynika z samego brzmienia art. 267 TFUE, orzeczenie w trybie prejudycjalnym musi być „niezbędne”, aby umożliwić sądowi odsyłającemu „wydanie wyroku” w zawisłej przed nim sprawie (wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Miasto Łowicz i Prokurator Generalny, C‑558/18 i C‑563/18, EU:C:2020:234, pkt 43–45 i przytoczone tam orzecznictwo).
16 I tak Trybunał wielokrotnie przypominał, że zarówno z brzmienia, jak i z systematyki art. 267 TFUE wynika, iż warunkiem zastosowania procedury prejudycjalnej jest w szczególności rzeczywiste istnienie przed sądem krajowym sporu, w którym sąd ten ma wydać orzeczenie pozwalające na uwzględnienie orzeczenia prejudycjalnego (wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Miasto Łowicz i Prokurator Generalny, C‑558/18 i C‑563/18, EU:C:2020:234, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).
17 Tymczasem z informacji zawartych w postanowieniu odsyłającym i z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał, wynika, że w sprawie w postępowaniu głównym sąd odsyłający rozpatruje skargę na decyzję, na mocy której skarżącemu w postępowaniu głównym odmówiono przyznania ochrony międzynarodowej, o którą wystąpił. Natomiast z postanowienia tego i z akt sprawy w żaden sposób nie wynika, że skarżący ten konkretnie wystąpił o co najmniej jedno ze świadczeń wymienionych w art. 24–35 dyrektywy 2011/95, do których odsyła art. 23 ust. 2 tej dyrektywy, ani że decyzja rozpatrywana w postępowaniu głównym dotyczy odmowy przyznania takich świadczeń.
18 Zamiast bowiem ubiegać się konkretnie o takie czy inne świadczenie spośród wymienionych w art. 24–35 dyrektywy 2011/95, zwracając się do organu krajowego, który może przyznać jej to świadczenie lub odmówić jego przyznania, a następnie zakwestionować ewentualną odmowę przed właściwymi sądami krajowymi, przedstawiając powody, dla których uważa on, że może skorzystać z danego świadczenia lub danych świadczeń na podstawie dyrektywy 2011/95, w szczególności zaś jej art. 23, skarżący w postępowaniu głównym postanowił ubiegać się o udzielenie ochrony międzynarodowej, twierdząc, że udzielenie jej jest jedyną możliwością zaradzenia zarzucanemu brakowi prawidłowej transpozycji tego art. 23 do prawa krajowego.
19 Tymczasem należy stwierdzić, że – jak w istocie prawidłowo orzekł Conseil du contentieux des étrangers (sąd do spraw cudzoziemców) orzeczeniem z dnia 17 kwietnia 2020 r. zaskarżonym do sądu odsyłającego – nawet niezależnie od tego, czy skarżący w postępowaniu głównym, którego rodzina nie istniała w kraju pochodzenia, mógłby, w stosownym przypadku i niezależnie od brzmienia art. 23 ust. 2 dyrektywy 2011/95 w związku z jej art. 2 lit. j), ubiegać się o korzystanie ze świadczeń na podstawie tego art. 23, oraz od tego, czy ten ostatni przepis został prawidłowo transponowany do prawa krajowego, zainteresowany w każdym razie nie mógłby korzystać z ochrony międzynarodowej, ponieważ osobiście nie spełnia warunków, od których prawo Unii uzależnia udzielenie takiej ochrony.
20 Trybunał orzekł bowiem, że dyrektywa 2011/95 nie przewiduje możliwości rozszerzenia, tytułem pochodnym, statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej na członków rodziny osoby, której nadano ten status, którzy osobiście nie spełniają warunków uzyskania tego statusu. W tym względzie z art. 23 tej dyrektywy wynika, że przepis ten ogranicza się do nałożenia na państwa członkowskie obowiązku zorganizowania swojego prawa krajowego w taki sposób, by owi członkowie rodziny mogli ubiegać się, zgodnie z procedurami krajowymi i w zakresie, w jakim jest to zgodne z osobistym statusem prawnym tych członków rodziny, o pewne świadczenia, obejmujące w szczególności wydanie zezwolenia na pobyt, dostęp do zatrudnienia lub dostęp do edukacji i mające na celu utrzymanie jedności rodziny [wyroki: z dnia 4 października 2018 r., Ahmedbekova, C‑652/16, EU:C:2018:801, pkt 68; z dnia 9 listopada 2021 r., Bundesrepublik Deutschland (Utrzymanie jedności rodziny), C‑91/20, EU:C:2021:898, pkt 36].
21 Prawdą jest, że prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie na podstawie korzystniejszych przepisów krajowych, o których mowa w art. 3 dyrektywy 2011/95, nadało status uchodźcy „członkom rodziny” beneficjenta takiej ochrony, tytułem pochodnym i w celu utrzymania jedności rodziny, pod warunkiem jednak, że będzie to zgodne z tą dyrektywą.
22 Pozostaje to jednak uprawnieniem państw członkowskich, z którego – jak wynika z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym i z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał – ustawodawca belgijski nie skorzystał w odniesieniu do członków rodziny beneficjenta ochrony międzynarodowej, którzy osobiście nie kwalifikują się do otrzymania tej ochrony.
23 Ponadto z pkt 12 i 13 niniejszego wyroku wynika, że sam sąd odsyłający ma wątpliwości co do tego, czy prawo do ochrony międzynarodowej takie jak to, o które wniesiono w postępowaniu głównym, może zasadzać się na art. 23 dyrektywy 2011/95, lecz w niniejszej sprawie, skoro będzie orzekał w ostatniej instancji, uznał, że ma obowiązek zwrócenia się do Trybunału z pytaniem w tym względzie.
24 W tych okolicznościach, biorąc pod uwagę orzecznictwo przypomniane w pkt 15 i 16 niniejszego wyroku oraz przedmiot sporu w postępowaniu głównym, sprecyzowany w pkt 17 i 18 tego wyroku, na przedłożone pytania prejudycjalne należy udzielić odpowiedzi jedynie w zakresie, w jakim pytania te mają na celu ustalenie, czy osoba znajdująca się w sytuacji takiej jak skarżący w postępowaniu głównym ma prawo do korzystania z ochrony międzynarodowej; w pozostałym zakresie wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest niedopuszczalny.
25 W świetle powyższych rozważań, a w szczególności elementów przypomnianych w pkt 20–22 niniejszego wyroku, na zadane pytania należy udzielić następującej odpowiedzi: art. 23 dyrektywy 2011/95 należy interpretować w ten sposób, że nie nakłada on na państwa członkowskie obowiązku przyznania rodzicowi dziecka posiadającego status uchodźcy w danym państwie członkowskim prawa do korzystania z ochrony międzynarodowej w tym państwie członkowskim.
W przedmiocie kosztów
26 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:
Artykuł 23 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/95/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony
należy interpretować w ten sposób, że:
nie nakłada on na państwa członkowskie obowiązku przyznania rodzicowi dziecka posiadającego status uchodźcy w danym państwie członkowskim prawa do korzystania z ochrony międzynarodowej w tym państwie członkowskim.
Podpisy