Sprawa T‑480/15

Agria Polska sp. z o.o. i in.

przeciwko

Komisji Europejskiej

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Nadużycie pozycji dominującej – Rynek dystrybucji środków ochrony roślin – Decyzja o odrzuceniu skargi do Komisji – Domniemane antykonkurencyjne zachowanie producentów i dystrybutorów – Uzgodnione lub skoordynowane składanie przez producentów i dystrybutorów skarg do organów administracyjnych i organów ścigania – Składanie doniesień o domniemanych naruszeniach obowiązujących uregulowań przez importerów równoległych – Kontrole administracyjne przeprowadzone następnie przez organy administracyjne – Nałożenie przez organy krajowe sankcji administracyjnych i karnych na importerów równoległych – Zrównanie składania zawiadomień przez producentów i dystrybutorów ze złośliwymi działaniami lub nadużywaniem postępowań administracyjnych – Brak interesu Unii – Prawo do skutecznej ochrony sądowej

Streszczenie – wyrok Sądu (pierwsza izba) z dnia 16 maja 2017 r.

1.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Badanie skarg – Decyzja Komisji o nienadaniu biegu postępowaniu – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Granice – Uzasadnienie decyzji o nienadaniu biegu postępowaniu – Zakres – Kontrola sądowa – Zakres

(art. 101 TFUE, art. 102 TFUE; art. 105 ust. 1 TFUE)

2.      Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Naruszenie konkurencji – Kryteria oceny – Cel antykonkurencyjny – Jednoczesne doniesienia składane przez konkurencyjne przedsiębiorstwo do właściwych organów krajowych – Dopuszczalność

(art. 101 TFUE)

3.      Konkurencja – Reguły Unii – Przedmiotowy zakres stosowania – Kontrole i postępowania przeprowadzane lub wszczynane przez organy krajowe w następstwie doniesień składanych przez przedsiębiorstwa konkurencyjne – Wyłączenie

(art. 101 TFUE, 102 TFUE)

4.      Pozycja dominująca – Nadużycie – Pojęcie – Doniesienie złożone przez konkurencyjne przedsiębiorstwo do właściwych organów krajowych – Zaliczenie – Kryteria oceny – Ścisła wykładnia

(art. 102 TFUE)

5.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Badanie skarg – Ustalenie priorytetów przez Komisję – Uwzględnienie interesu Unii związanego z badaniem sprawy – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Sprawa mogąca przyczynić się do rozwoju prawa konkurencji

(art. 101 TFUE, 102 TFUE)

6.      Konkurencja – Reguły Unii – Stosowanie przez sądy krajowe – Postępowanie mające za przedmiot naprawienie szkody spowodowanej przez naruszenia reguł konkurencji

(art. 101 TFUE, 102 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 6)

7.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Badanie skarg – Obowiązek przeprowadzenia postępowania dowodowego i rozstrzygnięcia o istnieniu naruszenia w drodze decyzji – Brak – Wcześniejsze odrzucenie analogicznej skargi przez krajowy organ ochrony konkurencji – Brak związku ze sprawą

(art. 101 TFUE, 102 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 7; komunikat Komisji 2004/C 101/03)

8.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Przedmiot – Stwierdzenie uchybień państw członkowskich – Wykluczenie

(art. 101 TFUE, 102 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 7)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 34–39)

2.      Artykuł 101 TFUE stoi rygorystycznie na przeszkodzie podejmowaniu wszelkich bezpośrednich lub pośrednich kontaktów między podmiotami gospodarczymi, których celem lub skutkiem jest bądź wywarcie wpływu na zachowanie rzeczywistego lub potencjalnego konkurenta na rynku, bądź ujawnienie takiemu konkurentowi informacji o podjętym lub planowanym przez zainteresowany podmiot zachowaniu na rynku.

Niemniej podmioty gospodarcze zachowują prawo do dostosowania się w inteligentny sposób do stwierdzonego zachowania ich konkurentów lub do zachowania, jakiego mogą się po nich spodziewać. A zatem przedsiębiorstwa mogą w szczególności działać w obronie swoich uzasadnionych interesów w przypadku ewentualnego naruszania przez ich konkurentów obowiązujących przepisów, takich jak uregulowania dotyczące handlu środkami ochrony roślin. W takich ramach uzasadnione mogą być informowanie właściwych organów krajowych przez przedsiębiorstwa o ewentualnych naruszeniach obowiązujących przepisów przez ich konkurentów i w razie potrzeby współpraca z tymi organami w ramach kontroli, jakie organy te mogą przeprowadzać.

(zob. pkt 44, 47, 48)

3.      Decyzje właściwych organów krajowych w sprawie przeprowadzenia kontroli dokumentacji lub kontroli na miejscu oraz w przedmiocie wszczęcia postępowań administracyjnych i karnych przeciwko przedsiębiorstwom podejrzewanym o niezgodne z prawem praktyki, należy przypisać owym organom krajowym, które działają w interesie publicznym i których decyzje są z tego względu objęte ich uznaniem. Takie zachowania i decyzje organów państw członkowskich, które nie działają w ramach kompetencji związanej, nie wchodzą w zakres stosowania art. 101 i 102 TFUE, ponieważ artykuły te mają jedynie na celu uregulowanie zachowania przedsiębiorstw.

Okoliczność, że organy te, decydując się na przeprowadzenie kontroli, podlegały wpływom ze względu na wniesienie do nich sprawy przez przedsiębiorstwa konkurencyjne, nie może pozbawić wydanych przez nie decyzji charakteru decyzji organów krajowych.

(zob. pkt 49, 55)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 65–72)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 73)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 80–84)

7.      Artykuł 7 rozporządzenia nr 1/2003 nie przyznaje składającemu skargę do Komisji prawa do wymagania od tej instytucji wydania ostatecznego rozstrzygnięcia co do istnienia podnoszonych naruszeń art. 101 lub 102 TFUE, jak również nie nakłada na Komisję obowiązku prowadzenia w każdym razie postępowania do etapu decyzji końcowej, nawet jeśli skarga, analogiczna do skargi złożonej do Komisji, została już uprzednio – ewentualnie niesłusznie – odrzucona przez krajowy organ ochrony konkurencji.

Ponadto dopuszczenie, że w takiej sytuacji Komisja powinna zawsze wszczynać dochodzenie, nie byłoby zgodne z celem art. 13 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, który polega na ustaleniu, w trosce o skuteczność, optymalnej alokacji zasobów w ramach europejskiej sieci konkurencji. W każdym wypadku ani rozporządzenie nr 1/2003, ani komunikat Komisji w sprawie współpracy w ramach sieci organów ochrony konkurencji nie ustanawiają praw ani nie dają podstaw, aby dane przedsiębiorstwo mogło oczekiwać, że jego sprawa zostanie rozpatrzona przez konkretny organ ochrony konkurencji w celu ewentualnego skorzystania z dowodów zgromadzonych przez ten organ za pomocą przysługujących mu uprawnień dochodzeniowych.

(zob. pkt 94, 95)

8.      Dokonywanie stwierdzeń ewentualnych uchybień władz, w tym sądowych, państw członkowskich nie jest przedmiotem postępowania przewidzianego w art. 7 rozporządzenia nr 1/2003, ponieważ mieści się w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przewidzianego w art. 258 TFUE. W tym względzie niedopuszczalne jest obchodzenie przepisów mających faktycznie zastosowanie poprzez próbę wyłączenia z zakresu stosowania art. 258 TFUE postępowania uregulowanego w traktacie w drodze jego sztucznego poddania przepisom przewidzianym w rozporządzeniu nr 1/2003.

(zob. pkt 97)