Sprawa T‑474/15

Global Garden Products Italy SpA (GGP Italy)

przeciwko

Komisji Europejskiej

Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów oraz pracowników – Dyrektywa 2006/42/WE – Klauzula ochronna – Krajowy środek wprowadzający nakaz wycofania z obrotu i zakaz wprowadzania do obrotu kosiarki trawnikowej – Wymagania dotyczące urządzeń ochronnych – Kolejne wersje normy zharmonizowanej – Pewność prawna – Decyzja Komisji uznająca środek za uzasadniony – Naruszenie prawa

Streszczenie – wyrok Sądu (druga izba) z dnia 26 stycznia 2017 r.

1.      Postępowanie sądowe – Skarga wszczynająca postępowanie – Wymogi formalne – Określenie przedmiotu sporu – Zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów – Sformułowanie żądań skarżącego w sposób jednoznaczny

(statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21, 53; regulamin postępowania przed Sądem, art. 76)

2.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Zatwierdzenie przez Komisję – Obowiązek dokonania oceny zgodności z prawem środków krajowych prowadzących do zastosowania klauzuli ochronnej – Brak

(dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11 ust. 1, 3, art. 20)

3.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Notyfikowanie Komisji podjętych w tym względzie odpowiednich środków – Pojęcie odpowiednich środków – Niewiążąca decyzja krajowa – Włączenie

(dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11)

4.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Interes prawny – Skarga na decyzję Komisji potwierdzającą krajowy środek w postaci zakazu wprowadzania maszyny do obrotu za nieprzestrzeganie wymagań dyrektywy 2006/42 – Skarżący, który postanowił dobrowolnie wycofać maszynę z obrotu – Zachowanie interesu prawnego – Przesłanki

(art. 263 akapit czwarty TFUE; dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11)

5.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Zatwierdzenie przez Komisję – Wydanie decyzji potwierdzające krajowy środek w postaci zakazu wprowadzania do obrotu na podstawie braku zgodności maszyny z normą zharmonizowaną, mimo jej zgodności z wcześniejszą normą opublikowaną na podstawie dyrektywy 98/37 – Brak wskazania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej daty wycofania wcześniejszej normy – Niedopuszczalność – Stwierdzenie nieważności tej decyzji

(dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady: 98/37, 2006/42, art. 7)

6.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Pojęcie – Decyzja Komisji dotycząca publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej odniesień do norm zharmonizowanych na podstawie dyrektywy 2006/42 – Włączenie

(art. 263 TFUE; dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady)

7.      Akty instytucji – Uchylenie – Akty o charakterze generalnym – Konieczność opublikowania i wydania decyzji o uchyleniu przez właściwy organ

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 31)

2.      Na Komisji nie spoczywa, w ramach wydawania decyzji na podstawie art. 11 ust. 3 dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn, obowiązek kontrolowania wszystkich aspektów zgodności z prawem środków krajowych prowadzących do zastosowania zawartej w tym artykule klauzuli ochronnej. W tym względzie w art. 20 tej dyrektywy jest wyraźnie mowa o przysługujących na mocy przepisów prawnych obowiązujących w danym państwie członkowskim środkach odwoławczych, co wskazuje, po pierwsze, że dotyczy on środków krajowych podejmowanych na podstawie dyrektywy, a po drugie, że ich kontrola należy do sądów krajowych. Artykuł ten nie rodzi więc obowiązków po stronie Komisji. Rola Komisji przy wdrażaniu art. 11 ust. 3 dyrektywy 2006/42 polega w pierwszej kolejności na sprawdzeniu, czy odpowiednie środki notyfikowane przez państwo członkowskie są uzasadnione z prawnego i faktycznego punktu widzenia, aby zapobiec temu, by dana maszyna mogła stwarzać zagrożenie, jak to wskazano w ust. 1 tego artykułu, dla zdrowia lub bezpieczeństwa osób lub, we właściwych przypadkach, zwierząt domowych, mienia lub środowiska.

(zob. pkt 39, 40)

3.      Nie ma przeszkód, by odpowiednie środki, które państwo członkowskie musi podjąć i notyfikować Komisji zgodnie z klauzulą ochronną zawartą w art. 11 dyrektywy 2006/42, miały postać środków, które nie są jednostronne lub bezpośrednio wiążące. Tym samym przekazanie informacji, o tym, że w następstwie działania organów krajowych dystrybutor podjął dobrowolne środki dotyczące wycofania z obrotu i niewprowadzania do obrotu, stanowi powiadomienie o odpowiednim środku, w oparciu o które może zapaść decyzja Komisji wydana na podstawie art. 11 ust. 3 dyrektywy 2006/42.

(zob. pkt 42)

4.      Przedsiębiorstwo produkujące maszynę ma nadal interes prawny w zaskarżeniu decyzji Komisji, w której potwierdzono ocenę organów krajowych dotyczącą wprowadzenia tej maszyny do obrotu, stwierdzającą, że maszyna ta nie spełnia zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określonych w dyrektywie 2006/42 w sprawie maszyn, nawet jeśli strona skarżąca potwierdziła dobrowolne wycofanie z obrotu i niewprowadzanie do obrotu spornej maszyny, ponieważ kwestionowana ocena działa niewątpliwie na szkodę renomy, zważywszy na to, jak znana jest marka spornej maszyny, i ponieważ już doprowadziła ona to tego, że organy krajowe wskazały, iż maszyny tej nie powinno się dalej użytkować. Interes prawny skarżącej istnieje również z tego względu, że ewentualne stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji pozwoliłoby uniknąć powtórzenia się sytuacji zarzucanego braku zgodności z prawem.

(zob. pkt 57)

5.      Na podstawie art. 7 dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn, a w szczególności na mocy ust. 2 i 3 tego artykułu, to opublikowanie przez Komisję odniesienia do normy zharmonizowanej w Dzienniku Urzędowym nadaje jej walor prawny uprawniający producentów maszyn lub ich upoważnionych przedstawicieli do korzystania w odniesieniu do sprzedawanych przez nich maszyn, które spełniają tę normę, z domniemania zgodności z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określonymi w tej dyrektywie i objętymi omawianą opublikowaną normą zharmonizowaną. Przepis ten odnosi się bez zastrzeżeń do norm zharmonizowanych, do których odniesienia zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym, a jego zakres i treść nie ograniczają się do norm zharmonizowanych, do których odniesienia opublikowano na podstawie tej dyrektywy. Nie pozwala on tym samym uznać, że publikacje odniesień do norm zharmonizowanych dokonane na podstawie dyrektywy 98/37 w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do maszyn zostały w sposób dorozumiany uchylone jednocześnie z tą dyrektywą. Wynika z tego, że normy zharmonizowane, do których odniesienia zostały opublikowane na podstawie dyrektywy 98/37, wchodzą w zakres stosowania art. 7 dyrektywy 2006/42, dopóki decyzja nadająca im walor prawny umożliwiający domniemanie na ich podstawie zgodności z zasadniczymi wymaganiami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określonymi w dyrektywie obowiązującej w chwili wprowadzenia do obrotu lub oddania do użytku danej maszyny, czyli publikacja odniesienia do nich w Dzienniku Urzędowym, nie zostanie wyraźnie uchylona.

Należy zatem stwierdzić nieważność decyzji Komisji, w której potwierdzono ocenę organów krajowych dotyczącą danej maszyny, która nie jest oparta na konkretnym wykazaniu naruszenia zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określonych w dyrektywie 2006/42, tylko na niespełnianiu przez sporną maszynę normy zharmonizowanej, która zastąpiła normę opublikowaną na podstawie dyrektywy 98/37, natomiast w braku opublikowania przez Komisję odmiennej informacji w Dzienniku Urzędowym, zgodność tej maszyny z wcześniejszą normą mogła w dalszym ciągu rodzić, w okresie do daty wycofania przyjętej przez organizację normalizacyjną przy przyjmowaniu następującej po niej normy zharmonizowanej, domniemanie zgodności z tymi wymaganiami.

(zob. pkt 60, 61, 70, 71)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 60)

7.      W braku dorozumianego uchylenia aktu o charakterze generalnym wynikającego z braku kompatybilności z późniejszym przepisem wyższego rzędu oraz w braku ogłoszenia przy publikacji tego aktu ograniczenia w czasie jego obowiązywania, uchylenie takiego aktu może nastąpić wyłącznie w wyniku nowej decyzji właściwego organu, która też zostanie opublikowana. Zasada pewności prawa, będąca ogólną zasadą prawa Unii, wymaga, by przepisy ustawowe i wykonawcze Unii były jasne i precyzyjne, a w szczególności by ich stosowanie było przewidywalne dla jednostek. Konkretnie zasada pewności prawa ma na celu zapewnienie przewidywalności sytuacji i stosunków prawnych z zakresu prawa Unii. W tym celu istotne jest, by instytucje szanowały nienaruszalność aktów, które wydały i które wpływają na sytuację prawną i materialną podmiotów prawa, tak iż mogą one zmieniać te akty jedynie z poszanowaniem norm kompetencyjnych i proceduralnych.

(zob. pkt 63)