Sprawa T‑412/10
(publikacja fragmentów)
Roca
przeciwko
Komisji Europejskiej
Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Belgijski, niemiecki, francuski, włoski, niderlandzki i austriacki rynek instalacji sanitarnych do łazienek – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – Koordynacja podwyżek cen i wymiana mających szczególne znaczenie informacji handlowych – Możliwość przypisania zachowania noszącego znamiona naruszenia – Grzywny – Wytyczne w sprawie obliczania kwoty grzywien z 2006 r. – Waga naruszenia – Okoliczności łagodzące – Kryzys gospodarczy – Komunikat z 2002 r. w sprawie współpracy – Obniżenie kwoty grzywny – Istotna wartość dodana
Streszczenie – wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 16 września 2013 r.
1. Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Obniżenie grzywny w zamian za współpracę przedsiębiorstwa, któremu zarzucono naruszenie – Warunki – Zwiększona wartość dowodów przedstawionych przez dane przedsiębiorstwo – Zakres – Uwzględnienie porządku chronologicznego zaoferowanej współpracy – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Kontrola sądowa – Zakres
(art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 18, 23; komunikat Komisji 2002/C 45/03, pkt 20–23)
2. Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych za naruszenie reguł konkurencji – Obniżenie grzywny w zamian za współpracę przedsiębiorstwa, któremu zarzucono naruszenie, wykraczającej poza zakres zastosowania komunikatu w sprawie współpracy – Warunki
(art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikaty Komisji: 2002/C 45/03, pkt 1; 2006/C 210/02, pkt 29 tiret czwarte)
1. W dziedzinie konkurencji Komisja określiła w obwieszczeniu w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli (zwanego dalej „komunikatem w sprawie współpracy”) warunki, na jakich przedsiębiorstwa współpracujące z nią w trakcie dochodzenia w sprawie kartelu mogą być zwolnione z grzywny lub mogą skorzystać z obniżenia grzywny, którą w innym wypadku musiałyby zapłacić.
Z samej logiki wspomnianego komunikatu wynika, że zamierzonym celem jest stworzenie klimatu niepewności wewnątrz karteli, który ma zachęcać do jego ujawnienia Komisji. Ta niepewność wynika zaś właśnie z faktu, że uczestnicy kartelu wiedzą, że tylko jeden spośród nich będzie mógł skorzystać z całkowitego zwolnienia z grzywny, ujawniając pozostałych uczestników naruszenia i narażając ich w ten sposób na grzywny. W ramach tego systemu i zgodnie z tą samą logiką przedsiębiorstwa, które najszybciej zaproponują współpracę, mają gwarancję otrzymania większej obniżki grzywny, którą w innym przypadku musiałyby zapłacić, w porównaniu z obniżką przyznaną przedsiębiorstwom, które tę współpracę nawiązały później. Porządek chronologiczny i szybkość współpracy zaoferowanej przez członków kartelu stanowią więc podstawowe elementy systemu wprowadzonego w życie przez wspomniany komunikat w sprawie współpracy.
W tym względzie, o ile Komisja jest zobowiązana do uzasadnienia powodów, ze względu na które ocenia, iż dowody dostarczone przez przedsiębiorstwa w ramach komunikatu w sprawie współpracy stanowią wkład uzasadniający obniżenie kwoty nałożonej grzywny lub nie uzasadniają jej obniżenia, o tyle do przedsiębiorstw zamierzających kwestionować decyzję Komisji w tym zakresie należy wykazanie, że informacje dostarczone dobrowolnie przez te przedsiębiorstwa były decydujące dla umożliwienia Komisji udowodnienia istoty naruszenia, a w rezultacie – umożliwienia jej wydania decyzji nakładającej grzywny. Ze względu na rację bytu obniżki Komisja nie może pominąć użyteczności dostarczonych informacji, która bezwzględnie zależy od posiadanych już przez nią dowodów.
Jeśli przedsiębiorstwo tytułem współpracy tylko potwierdziło, i to w sposób mniej precyzyjny i wyraźny, pewne informacje, które zostały już dostarczone w ramach współpracy przez inne przedsiębiorstwo, stopień współpracy ze strony tego przedsiębiorstwa, chociaż może on nie być pozbawiony pewnej użyteczności dla Komisji, nie może być uważany za porównywalny ze stopniem współpracy ze strony przedsiębiorstwa, które jako pierwsze dostarczyło rzeczonych informacji. Jeżeli oświadczenie ogranicza się do potwierdzenia w pewnym stopniu oświadczenia, którym Komisja już dysponowała, to nie ułatwia ono Komisji zadania w znacznym stopniu. A zatem nie może ono stanowić wystarczającego usprawiedliwienia dla obniżenia kwoty grzywny ze względu na współpracę. Natomiast oświadczenie przedsiębiorstwa, któremu zarzuca się udział w kartelu, a którego prawdziwość jest kwestionowana przez szereg innych przedsiębiorstw, którym zarzuca się udział w kartelu, nie może być uważane za stanowiące wystarczający dowód istnienia naruszenia popełnionego przez te ostatnie, jeżeli nie jest poparte innymi dowodami.
Wreszcie, chociaż należałoby uznać, że Komisja dysponuje zakresem uznania w ramach badania kwestii, czy wartość dowodowa informacji, które zostały jej dostarczone na podstawie komunikatu w sprawie współpracy, jest znaczna, to jednak Sąd nie może polegać na rzeczonym zakresie uznania, by zrezygnować z przeprowadzenia pogłębionej kontroli, zarówno pod względem prawnym, jak i faktycznym, dokonanej w tym względzie oceny Komisji.
Chociaż komunikat w sprawie współpracy nie przesądza oceny obniżki kwoty grzywny przez sąd Unii, kiedy rozstrzyga on tę kwestię w wykonaniu nieograniczonego prawa do orzekania, to Sąd może uznać za stosowne oprzeć się na tym komunikacie w celu ponownego obliczenia kwoty grzywny, w szczególności z uwagi na fakt, że pozwala on wziąć pod uwagę wszystkie istotne okoliczności sprawy i nałożyć proporcjonalne grzywny na wszystkie przedsiębiorstwa, które uczestniczyły w stwierdzonym naruszeniu.
(por. pkt 176, 182–188, 233)
2. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 221–223)