Sprawa T‑59/11

Koinonia Tis Pliroforias Anoichti Stis Eidikes Anagkes – Isotis

przeciwko

Komisji Europejskiej

Klauzula arbitrażowa – Szósty program ramowy w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji, przyczyniający się do utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej i Innowacji (2002–2006) – Umowy Access‑eGOV, EU4ALL, eABILITIES, Emerge, Enable, Ask‑It – Program eTEN odnoszący się do transeuropejskich sieci telekomunikacyjnych – Umowy Navigabile i Euridice – Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji – Umowa T‑Seniority – Płatność salda – Żądanie wzajemne – Zwrot kwot wypłaconych tytułem zaliczki – Odszkodowanie ryczałtowe

Streszczenie – wyrok Sądu (pierwsza izba) z dnia 16 lipca 2014 r.

1.      Postępowanie sądowe – Wniesienie sprawy do Sądu na podstawie klauzuli arbitrażowej – Umowa podlegająca prawu krajowemu – Wykładnia umowy w świetle prawa krajowego – Przesłanki

(art. 272 TFUE)

2.      Postępowanie sądowe – Wniesienie sprawy do Sądu na podstawie klauzuli arbitrażowej – Właściwość Sądu określona wyłącznie na mocy art. 272 TFUE i klauzuli arbitrażowej – Stosowanie przepisów krajowych w dziedzinie konkurencji – Wyłączenie

(art. 272 TFUE)

3.      Postępowanie sądowe – Wniesienie sprawy do Sądu na podstawie klauzuli arbitrażowej – Umowa przyznająca wsparcie finansowe Unii Europejskiej na realizację projektu w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji – Niedotrzymanie obowiązków wynikających z umowy – Prawo Komisji do zwrotu kwot uznanych za niekwalifikowalne powiększonych o odsetki za zwłokę – Poszanowanie zasad proporcjonalności i dobrej wiary przy wykonywaniu umów

(art. 272 TFUE)

4.      Postępowanie sądowe – Wniesienie sprawy do Sądu na podstawie klauzuli arbitrażowej – Umowa przyznająca wsparcie finansowe Unii Europejskiej na realizację projektu w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji – Poważne uchybienie przez beneficjenta pomocy jego obowiązkom zawodowym – Wykluczenie z udziału w postępowaniach o przyznanie dotacji

[art. 272 TFUE; rozporządzenia: Rady nr 1605/2002, art. 93 ust. 1 lit. a), c), art. 96 ust. 2 lit. a), art. 114 ust. 3; Komisji nr 1302/2008, art. 3]

5.      Postępowanie sądowe – Wniesienie sprawy do Sądu na podstawie klauzuli arbitrażowej – Umowa przyznająca wsparcie finansowe Unii Europejskiej na realizację projektu w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji – Język, w jakim dokument powinien zostać przekazany – Określenie według prawa właściwego dla umowy

(art. 272 TFUE)

6.      Postępowanie sądowe – Wniesienie sprawy do Sądu na podstawie klauzuli arbitrażowej – Właściwość Sądu do rozpoznania żądania wzajemnego – Podstawa

(art. 256 ust. 1 TFUE, art. 272 TFUE)

7.      Postępowanie sądowe – Wniesienie sprawy do Sądu na podstawie klauzuli arbitrażowej – Umowa przyznająca wsparcie finansowe Unii Europejskiej na realizację projektu w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji – Żądanie zakwalifikowania niektórych wydatków i wypłaty określonych kwot – Żądanie wzajemne wraz z odsetkami za zwłokę – Dopuszczalność

(art. 272 TFUE; regulamin postępowania przed Sądem)

8.      Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Prawo do rzetelnego procesu – Zakres – Zasada równości broni – Zaliczenie

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 73, 83)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 78, 264)

3.      Za niekwalifikowalne należy uznać wydatki przedłożone Komisji przez beneficjenta pomocy finansowej Unii na podstawie różnych umów zawartych przez beneficjenta z Komisją w ramach szóstego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji, przyczyniającego się do utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej i Innowacji, o ile naruszone zostały postanowienia umowne. Jest tak w przypadku stwierdzenia z jednej strony braku wiarygodności ksiąg rachunkowych beneficjenta i z drugiej strony uchybień i nieprawidłowości w systemie ewidencjonowania czasu pracy oraz oczywiście zawyżonej liczby dni pracy wykazanej w odniesieniu do dyrektora programów.

(por. pkt 85–89, 94–102, 108, 110, 112, 115, 123, 126–130, 137–143, 146–149, 164, 240, 241, 296; pkt 2, 3 sentencji)

4.      W przypadku gdy Komisja poinformowała stronę skarżącą o tym, iż mając na względzie konkluzje audytu tymczasowego, zamierzała z jednej strony wykluczyć ją z bieżącego postępowania o przyznanie dotacji w ramach siódmego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji (2007–2013) ze względu na poważne uchybienie zawodowe, a z drugiej strony nałożyć na nią karę administracyjną w postaci wykluczenia z możliwości uzyskiwania zamówień lub dotacji finansowanych z budżetu Unii, maksymalnie na okres pięciu lat, ze względu na poważne naruszenie jej zobowiązań umownych, ostateczny wpis skarżącej do centralnej bazy danych o wykluczeniach jest obiektywnie uzasadniony i ma swoje źródło w zachowaniu samej skarżącej. W tym względzie nie ma znaczenia, że tymczasowy wpis skarżącej do centralnej bazy danych o wykluczeniach, pierwotnie uzasadniony przesłankami wykluczenia określonymi w art. 93 ust. 1 lit. c) i art. 96 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1605/2002, był uzasadniany innymi okolicznościami.

(por. pkt 213, 214, 218)

5.      Co się tyczy sprawozdania z audytu opracowanego przez Komisję na podstawie postanowień różnych umów o przyznanie pomocy finansowej, zawartych między Komisją a kontrahentem mającym siedzibę w jednym z państw członkowskich w ramach szóstego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i prezentacji, przyczyniającego się do utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej i Innowacji, kwestia wyboru języka, w jakim dokument ten powinien zostać przekazany temu kontrahentowi, jest regulowana przez prawo właściwe dla tych umów.

(por. pkt 226)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 264, 265, 269)

7.      Regulamin postępowania nie zawiera żadnego szczególnego wymogu co do warunków, na jakich w następstwie skargi wniesionej na mocy klauzuli arbitrażowej może zostać wysunięte żądanie wzajemne, poprzez które pozwany pierwotny zamierza uzyskać korzyść wykraczającą poza samo oddalenie roszczeń strony przeciwnej. Nic nie stoi zatem a priori na przeszkodzie temu, aby pozwany w ramach sporu umownego mógł wysunąć takie żądanie w odpowiedzi na skargę. Okoliczność ta nie może zatem sama z siebie skutkować niedopuszczalnością żądania wzajemnego.

Ponadto, zważywszy na aktualną organizację pisemnego etapu postępowania w regulaminie postępowania, od momentu gdy strona początkowo pozwana ma możliwość przedstawienia żądania wzajemnego, strona początkowo skarżąca będzie mogła zająć stanowisko na piśmie w przedmiocie tego żądania tylko raz, w replice. Jednakże może ona ustosunkować się do przedstawionych przez Komisję w duplice argumentów dotyczących żądań wzajemnych na rozprawie.

(por. pkt 269, 270, 273, 274)

8.      Zasada równości broni ma na celu zachowanie równowagi między stronami postępowania. Jest ona konsekwencją samego pojęcia rzetelnego procesu i wiąże się z obowiązkiem przyznania każdej ze stron rozsądnej możliwości przedstawienia jej sprawy, w tym również jej dowodów, w warunkach niestawiających jej w wyraźnie mniej korzystnej sytuacji w stosunku do strony przeciwnej.

(por. pkt 271)