Sprawa C‑696/15 P

Republika Czeska

przeciwko

Komisji Europejskiej

Odwołanie – Transport – Dyrektywa 2010/40/UE – Wdrażanie inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego – Artykuł 7 – Przekazanie uprawnień Komisji Europejskiej – Granice – Rozporządzenie delegowane (UE) nr 885/2013 – Zapewnianie usług informacyjnych o bezpiecznych i chronionych parkingach dla samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych – Rozporządzenie delegowane (UE) nr 886/2013 – Dane i procedury dotyczące dostarczania bezpłatnie użytkownikom minimalnych powszechnych informacji o ruchu związanych z bezpieczeństwem drogowym – Artykuł 290 TFUE – Wyraźne określenie celów, treści, zakresu oraz czasu obowiązywania przekazanych uprawnień – Istotny element danej dziedziny – Utworzenie organu kontroli

Streszczenie – wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 26 lipca 2017 r.

1.        Transport – Transport drogowy – Inteligentne systemy transportowe – Spoczywający na państwach członkowskich obowiązek wdrożenia aplikacji i usług takich systemów – Brak

(dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/40; rozporządzenia Komisji: nr 885/2013, nr 886/2013)

2.        Prawo Unii Europejskiej – Wykładnia – Metody – Wykładnia rozporządzenia wykonawczego w świetle rozporządzenia podstawowego

3.        Instytucje Unii Europejskiej – Wykonywanie uprawnień – Uprawnienia wykonawcze przyznane Komisji w celu przyjmowania aktów delegowanych – Konieczność precyzyjnego określenia tego uprawnienia przez prawodawcę Unii w podstawowym akcie ustawodawczym – Zakres

(art. 290 ust. 1 akapit drugi TFUE; dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/40, art. 6, 7)

4.        Odwołanie – Zarzuty – Elementy uzasadnienia wyroku naruszające prawo Unii – Sentencja oparta na innych podstawach prawnych – Oddalenie

(art. 256 ust. 1 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)

5.        Odwołanie – Zarzuty – Niewystarczające uzasadnienie – Podanie przez Sąd uzasadnienia dorozumianego – Dopuszczalność – Przesłanki

(art. 256 ust. 1 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)

6.        Instytucje Unii Europejskiej – Wykonywanie uprawnień – Uprawnienia wykonawcze przyznane Komisji w celu przyjmowania aktów delegowanych – Obowiązek niezmieniania istotnych elementów podstawowego aktu ustawodawczego – Zakwalifikowanie jako istotne elementy – Uwzględnienie cech charakterystycznych i szczególnych danej dziedziny – Kontrola sądowa – Zakres

(art. 290 ust. 1 akapit drugi TFUE)

1.      Rozporządzenia nr 885/2013 uzupełniające dyrektywę 2010/40 w odniesieniu do zapewniania usług informacyjnych o bezpiecznych i chronionych parkingach dla samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych i nr 886/2013 uzupełniające wspomnianą dyrektywę w odniesieniu do danych i procedur dotyczących dostarczania bezpłatnie użytkownikom, w miarę możliwości, minimalnych powszechnych informacji o ruchu związanych z bezpieczeństwem drogowym nie zawierają żadnego przepisu przewidującego wyraźny obowiązek wdrożenia przez państwa członkowskie aplikacji i usług inteligentnych systemów transportowych na ich terytorium. Z odniesienia do dyrektywy 2010/40 zawartego w art. 1 każdym ze tych rozporządzeń wynika jednoznacznie, że zobowiązują one państwa członkowskie jedynie do podjęcia niezbędnych środków, aby zawarte w tych rozporządzeniach specyfikacje były stosowane do wdrażanych aplikacji i usług inteligentnych systemów transportowych.

(zob. pkt 25, 30)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 33)

3.      Chociaż na mocy art. 7 dyrektywy 2010/40 w sprawie ram wdrażania inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami transportu, Komisja była zobowiązana do przyjęcia specyfikacji niezbędnych do zapewnienia zgodności, interoperacyjności i ciągłości w celu wdrożenia i operacyjnego stosowania inteligentnych systemów transportowych, niemniej jednak w świetle art. 290 TFUE przekazanie uprawnień zawarte w rzeczonym art. 7 nie może być interpretowane jako pozwalające Komisji na przekroczenie ram przewidzianych w art. 6 wspomnianej dyrektywy, który określa w sposób wyraźny nie tylko – w swoim ust. 1 – cel specyfikacji, lecz również ich treść i ich zakres, wskazując wyraźnie, w szczególności w ust. 4, środki mogące być ich przedmiotem.

Zgodnie z art. 290 ust. 1 akapit drugi zdanie pierwsze TFUE akty ustawodawcze wyraźnie określają nie tylko cele, lecz również treść, zakres oraz czas obowiązywania przekazanych uprawnień. Wymóg oznacza, że celem przekazanego uprawnienia jest przyjęcie przepisów, które wpisują się w ramy prawne określone w podstawowym akcie ustawodawczym. Ponadto, określenie powierzonego uprawnienia musi być wystarczająco dokładne, to znaczy wskazywać wyraźnie granice tego uprawnienia i podporządkowywać użytek, jaki zrobi z niego Komisja, kontroli pod względem obiektywnych kryteriów ustalonych przez prawodawcę Unii. W tym względzie tej sytuacji nie można w sposób skuteczny utrzymywać, że jedyne ograniczenie ciążące na prawodawcy Unii w ramach organizowania przekazania uprawnień polega na zakazie przekazania uprawnień dotyczących przyjęcia istotnych elementów danej dziedziny. Prawdą jest, że art. 290 ust. 1 akapit drugi zdanie pierwsze TFUE pozwala prawodawcy Unii przyznać Komisji zakres swobodnego uznania przy wykonywaniu przekazanego jej uprawnienia, które w zależności od charakteru danej dziedziny może być mniej lub bardziej szeroki. Niemniej jednak przekazanie uprawnień w rozumieniu art. 290 TFUE – i ewentualny związany z nim zakres swobodnego uznania – powinien mieć wytyczone granice określone w akcie podstawowym.

(zob. pkt 47–50, 52)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 56)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 72)

6.      Zgodnie z art. 290 ust. 1 akapit drugi zdanie drugie TFUE przekazanie uprawnień nie może dotyczyć istotnych elementów danej dziedziny, ponieważ są one zastrzeżone dla aktu ustawodawczego. Dany element jest elementem istotnym w rozumieniu tego przepisu, w szczególności jeżeli jego przyjęcie wymaga wyborów politycznych wchodzących w zakres własnych kompetencji prawodawcy Unii, jako że wymaga wyważenia rozbieżnych interesów na podstawie złożonych ocen, lub jeżeli pozwala na ingerencję w prawa podstawowe zainteresowanych osób o takiej intensywności, która sprawia, że konieczna staje się interwencja prawodawcy Unii.

W tym względzie, stanowiąc wyraźnie, że przekazanie uprawnień nie może dotyczyć istotnych elementów danej dziedziny, ponieważ są one zastrzeżone dla aktu ustawodawczego, art. 290 ust. 1 akapit drugi zdanie drugie TFUE ogranicza bowiem swobodę przysługującą prawodawcy Unii w ramach organizowania przekazania uprawnień. Przepis ten ma w istocie zapewnić, że decyzje dotyczące takich elementów są zastrzeżone dla prawodawcy. Zatem w wypadku gdy sąd Unii nie bada kwestii czy pewien aspekt podstawowego aktu ustawodawczego stanowi jego zasadniczy element czy też nie, lecz poprzestaje na odesłaniu do zakresu przekazania uprawnień zawartego w tym akcie ustawodawczym, należy stwierdzić, że narusza on art. 290 ust. 1 akapit drugi zdanie drugie TFUE. Zatem wbrew wymogom tego przepisu sąd Unii nie upewnił się czy przyjęcie przepisów dotyczących istotnych elementów danej dziedziny pozostało zastrzeżone dla prawodawcy Unii i przekazanie uprawnień go nie dotyczyło.

(zob. pkt 75, 78, 81–83)