WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)
z dnia 25 maja 2023 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Własność intelektualna – Prawo autorskie i prawa pokrewne stosowane w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową – Dyrektywa 93/83/EWG – Artykuł 1 ust. 2 – Publiczny przekaz satelitarny – Pojęcie – Dostawca pakietów satelitarnych – Rozpowszechnianie programów w innym państwie członkowskim – Miejsce czynności korzystania, poprzez które dostawca ten uczestniczy w takim przekazie
W sprawie C‑290/21
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Oberster Gerichtshof (sąd najwyższy, Austria) postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2021 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 5 maja 2021 r., w postępowaniu:
Staatlich genehmigte Gesellschaft der Autoren, Komponisten und Musikverleger Reg. Gen. mbH (AKM)
przeciwko
Canal+ Luxembourg Sàrl,
przy udziale:
Tele 5 TM-TV GmbH,
Österreichische Rundfunksender GmbH & Co. KG,
Seven.One Entertainment Group GmbH,
ProSiebenSat.1 PULS 4 GmbH,
TRYBUNAŁ (pierwsza izba),
w składzie: A. Arabadjiev, prezes izby, K. Lenaerts, prezes Trybunału, pełniący obowiązki sędziego pierwszej izby, L. Bay Larsen, wiceprezes Trybunału, pełniący obowiązki sędziego pierwszej izby, P.G. Xuereb i I. Ziemele (sprawozdawczyni), sędziowie,
rzecznik generalny: M. Szpunar,
sekretarz: S. Beer, administratorka,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 8 czerwca 2022 r.,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu Staatlich genehmigte Gesellschaft der Autoren, Komponisten und Musikverleger Reg. Gen. mbH (AKM) – N. Kraft, Rechtsanwalt,
– w imieniu Canal+ Luxembourg Sàrl – A. Anderl, Rechtsanwalt,
– w imieniu Seven.One Entertainment Group GmbH oraz ProSiebenSat.1 PULS 4 GmbH – M. Boesch, Rechtsanwalt,
– w imieniu Komisji Europejskiej – J. Samnadda oraz G. von Rintelen, w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 22 września 2022 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 1 ust. 2 lit. a)–c) dyrektywy Rady 93/83/EWG z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową (Dz.U. 1993, L 248, s. 15) oraz art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.U. 2001, L 167, s. 10).
2 Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy Staatlich genehmigte Gesellschaft der Autoren, Komponisten und Musikverleger Reg. Gen. mbH (AKM), austriacką organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, a Canal+ Luxembourg Sàrl (zwaną dalej „Canal+”), operatorem telewizji satelitarnej, w przedmiocie rozpowszechniania przez tę ostatnią spółkę programów telewizyjnych w Austrii.
Ramy prawne
Prawo Unii
Dyrektywa 93/83
3 Motywy 5, 14, 15 i 17 dyrektywy 93/83 stanowią:
„(5) Osiągnięcie tych celów w odniesieniu do transgranicznego przekazu satelitarnego i retransmisji drogą kablową programów z innych państw członkowskich jest nadal zablokowane przez szereg różnic w przepisach krajowych w zakresie prawa autorskiego oraz w pewnym stopniu niepewnością prawną; oznacza to, że posiadaczom praw zagraża sytuacja, w której ich utwory mogą być wykorzystywane bez wypłaty wynagrodzenia, a indywidualni posiadacze wyłącznych praw w różnych państwach członkowskich mogą blokować korzystanie z posiadanych przez nich praw; niepewność prawna stanowi przede wszystkim bezpośrednią przeszkodę dla swobodnego obrotu programów we Wspólnocie.
[…]
(14) Niepewność prawną dotyczącą nabywania praw, która utrudnia transgraniczny przekaz satelitarny, można zlikwidować przez zdefiniowanie na poziomie wspólnotowym pojęcia publicznego przekazu satelitarnego; definicja taka powinna jednocześnie określać miejsce przekazu; definicja taka jest niezbędna w celu uniknięcia jednoczesnego stosowania kilku ustawodawstw krajowych w odniesieniu do jednego przekazu; publiczny przekaz satelitarny ma miejsce wyłącznie wtedy i w tym państwie członkowskim, w którym organizacja radiowa i telewizyjna kontroluje i odpowiada za sygnały będące nośnikami programu, w postaci zamkniętego łańcucha transmisyjnego [łańcucha przekazu], skierowanego do satelity i z powrotem na Ziemię; zwykłych procedur technicznych dotyczących sygnałów będących nośnikami programu nie należy uważać za przerwy w łańcuchu transmisyjnym [łańcuchu przekazu].
(15) Umowne nabycie wyłącznych praw do nadań programów musi być zgodne z każdym ustawodawstwem dotyczącym praw autorskich i praw pokrewnych w państwie członkowskim, w którym ma miejsce publiczny przekaz satelitarny.
[…]
(17) Wskazane jest, aby strony przy uzgadnianiu wysokości wynagrodzenia za nabyte prawa uwzględniały wszystkie aspekty nadania, takie jak faktyczna i potencjalna liczba odbiorców oraz wersja językowa”.
4 Artykuł 1 tej dyrektywy, zatytułowany „Definicje”, przewiduje w ust. 2 lit. a)–c):
„a) Do celów niniejszej dyrektywy »publiczny przekaz satelitarny« oznacza działanie, w wyniku którego sygnały będące nośnikami programu przeznaczonego do odbioru publicznego, pod kontrolą organizacji radiowej i telewizyjnej i na jej odpowiedzialność, wprowadzane są do zamkniętego łańcucha przekazu, prowadzącego do satelity i z powrotem na Ziemię.
b) Satelitarny przekaz publiczny pojawia się [ma miejsce] wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane pod kontrolą organizacji radiowej i telewizyjnej i na jej odpowiedzialność, do zamkniętego łańcucha przekazu, prowadzącego do satelity i z powrotem na Ziemię.
c) W przypadku kodowanych sygnałów będących nośnikami programu publiczny przekaz satelitarny następuje pod warunkiem publicznego udostępnienia przez organizację radiową i telewizyjną lub za jej zgodą środków dekodowania”.
5 Artykuł 2 wspomnianej dyrektywy stanowi:
„Z zastrzeżeniem przepisów określonych w niniejszym rozdziale państwa członkowskie ustanawiają na rzecz autora wyłączne prawo do wydawania zezwoleń na publiczny przekaz satelitarny utworów chronionych prawem autorskim”.
Dyrektywa 2001/29
6 Artykuł 3 dyrektywy 2001/29, zatytułowany „Prawo do publicznego udostępniania utworów i prawo podawania do publicznej wiadomości innych przedmiotów objętych ochroną”, stanowi w swym ust. 1:
„Państwa członkowskie powinny zapewnić autorom wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek publiczne udostępnianie ich utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, włączając podawanie do publicznej wiadomości ich utworów w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie”.
Prawo austriackie
7 Paragraf 17b ust. 1 Urheberrechtsgesetz (ustawy o prawie autorskim) z dnia 9 kwietnia 1936 r. (BGBl. 111/1936), w brzmieniu z dnia 27 grudnia 2018 r. (BGBl. I 105/2018), stanowi:
„W ramach przekazu satelitarnego czynność korzystania zastrzeżona dla autora polega na wprowadzeniu sygnałów będących nośnikami programu, pod kontrolą organizacji radiowej i telewizyjnej i na jej odpowiedzialność, do zamkniętego łańcucha przekazu, prowadzącego do satelity i z powrotem na Ziemię. Z zastrzeżeniem ust. 2 nadawanie drogą satelitarną odbywa się zatem wyłącznie w państwie, w którym wprowadzenie to następuje”.
8 Paragraf 59a tej ustawy stanowi:
„1. Prawo do korzystania z przekazu, w tym przekazu satelitarnego, może być wykonywane wyłącznie przez organizacje zbiorowego zarządzania w celu równoczesnej, pełnej i niezmodyfikowanej retransmisji drogą kablową; nie dotyczy to jednak prawa do dochodzenia roszczeń w związku z naruszeniami praw autorskich.
2. Programy radiowo-telewizyjne mogą być wykorzystywane w celu retransmisji w rozumieniu ust. 1, jeżeli organizacja radiowo i telewizyjna dokonująca retransmisji otrzyma na to zgodę od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami.
3. Ustępy 1 i 2 nie mają jednak zastosowania, jeżeli organizacja radiowa i telewizyjna, której przekaz jest retransmitowany, dysponuje prawem retransmisji w rozumieniu ust. 1”.
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
9 AKM posiada licencję na korzystanie z utworów muzycznych, uprawniającą go do wykonywania na zasadzie powiernictwa praw do nadawania na terytorium Austrii.
10 Canal+, z siedzibą w Luksemburgu, oferuje odpłatnie drogą satelitarną w Austrii pakiety złożone z kodowanych programów (zwane dalej „rozpatrywanymi w postępowaniu głównym pakietami satelitarnymi”) szeregu organizacji radiowych i telewizyjnych zlokalizowanych w innych państwach członkowskich, w wysokiej rozdzielczości lub w rozdzielczości standardowej.
11 Większość sygnałów satelitarnych będących nośnikami programu jest wprowadzana do łańcucha przekazu (kanału „uplink” odbieranego przez satelitę) przez same te organizacje radiowe i telewizyjne, niekiedy przez Canal+, w tych innych państwach członkowskich. Przesyłany jest strumień przekazu, który zawiera cały program w wysokiej rozdzielczości oraz dodatkowe informacje, takie jak dane audio i napisy dialogowe. Po „odesłaniu” przez satelitę tenże strumień jest odbierany za pomocą satelitarnych urządzeń odbiorczych w obszarze nadawania. Wspomniany strumień podlega w tym momencie podziałowi, a użytkownik może uzyskać dostęp do poszczególnych programów za pomocą odbiornika przy użyciu dekodera.
12 Rozpatrywane w postępowaniu głównym pakiety satelitarne zawierają płatne i bezpłatne programy telewizyjne. Te ostatnie nie są kodowane i mogą być odbierane na terytorium Republiki Austrii przez każdego, drogą satelitarną, w jakości standardowej.
13 AKM wniósł powództwo zmierzające w istocie do zaniechania nadawania przez Canal+ sygnałów satelitarnych w Austrii oraz do zasądzenia odszkodowania, podnosząc, że w państwach członkowskich, w których miała miejsce czynność nadawania lub czynność publicznego przekazu satelitarnego, nie uzyskano żadnego zezwolenia na takie korzystanie i że nie zezwolił on na to nadawanie w Austrii. AKM uważa bowiem, że wspomniane nadawanie obsługuje dodatkową kategorię klientów Canal+, która nie jest objęta zezwoleniami uzyskanymi w stosownym przypadku w państwach członkowskich nadawania przez dane organizacje radiowe i telewizyjne do celów publicznego przekazu satelitarnego rozpatrywanych utworów oraz że Canal+ powinien był uzyskać zezwolenie od AKM na nadawanie sygnałów satelitarnych w Austrii. AKM uważa zatem, że Canal+ narusza prawa, którymi on zarządza.
14 Canal+ odpowiada, że ogranicza się do udostępnienia, za zgodą organizacji radiowych i telewizyjnych, infrastruktury umożliwiającej kodowanie sygnału wprowadzonego przez te organizacje poza Austrią do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity. Zgodnie z zasadą państwa członkowskiego nadawania ustanowioną w art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 to nie AKM, lecz wyłącznie organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w państwach członkowskich nadawania są uprawnione do działania w odniesieniu do rozpatrywanej w postępowaniu głównym czynności korzystania. Ponadto ta czynność korzystania dokonana przez Canal+ jest objęta zezwoleniami uzyskanymi w państwach członkowskich nadawania przez dane organizacje radiowe i telewizyjne.
15 Do udziału w postępowaniu głównym w charakterze interwenientów popierających żądania Canal+ dopuszczono cztery przedsiębiorstwa, w tym organizację radiową i telewizyjną Seven.One Entertainment Group GmbH z siedzibą w Niemczech oraz organizację radiową i telewizyjną ProSiebenSat.1 PULS 4 GmbH z siedzibą w Austrii.
16 Wyrokiem z dnia 31 października 2019 r. Handelsgericht Wien (sąd gospodarczy w Wiedniu, Austria) oddalił powództwo o zaniechanie nadawania sygnałów satelitarnych w Austrii, lecz w znacznym stopniu uwzględnił zarówno powództwo (częściowo ewentualne) o zaniechanie skierowanego na terytorium Austrii nadawania drogą satelitarną sygnałów przedmiotowego programu, jak i żądanie przedstawienia związanych z tym dokumentów. Oberlandesgericht Wien (wyższy sąd krajowy w Wiedniu, Austria), do którego wniesiono apelację od tego wyroku, wyrokiem z dnia 30 czerwca 2020 r. orzekł w dużej mierze w podobny sposób. Sąd ten uznał w szczególności, że rozpatrywane w postępowaniu głównym pakiety satelitarne docierają do nowego grona odbiorców, czyli do publiczności innej niż odbiorcy objęci bezpłatnym przekazem nadawców radiowo-telewizyjnych. Zarówno AKM, jak i Canal+, a także Seven.One Entertainment Group oraz ProSiebenSat.1 PULS 4 wniosły do sądu odsyłającego skargi rewizyjne od tego ostatniego wyroku.
17 Odnosząc się do pkt 61 i 69 wyroku z dnia 13 października 2011 r., Airfield i Canal Digitaal (C‑431/09 i C‑432/09, EU:C:2011:648), który dotyczył również dostawcy pakietów satelitarnych, sąd odsyłający uważa, że można uznać, iż zarówno czynność korzystania organizacji radiowej i telewizyjnej, jak i udział dostawcy pakietów satelitarnych powinny być zlokalizowane wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do danego łańcucha przekazu, ponieważ taki dostawca ogranicza się przy wykonywaniu swojej działalności wraz z organizacją radiową i telewizyjną do uczestniczenia w pierwotnej, pojedynczej i niepodzielnej czynności nadawania drogą satelitarną.
18 W przeciwnym wypadku powstaje pytanie, w jakim zakresie konkretne czynności korzystania tego dostawcy naruszają prawa autorskie, ponieważ mogą one docierać do nowego kręgu odbiorców w państwie członkowskim, w którym sygnały te są odbierane. W tym kontekście należy ustalić, czy okoliczność, że w rozpatrywanych w postępowaniu głównym pakietach satelitarnych wspomniany dostawca oferuje również bezpłatne programy telewizyjne, ma znaczenie, ponieważ programy te są już swobodnie dostępne dla wszystkich użytkowników w obszarze nadawania.
19 W tych okolicznościach Oberster Gerichtshof (sąd najwyższy, Austria) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
„1) Czy art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy [93/83] należy interpretować w ten sposób, że nie tylko organizacja radiowa i telewizyjna, lecz także dostawca pakietu satelitarnego uczestniczący w niepodzielnej i jednolitej czynności nadawania dokonuje – w stosownym przypadku wymagającej uzyskania zgody – czynności korzystania tylko w tym państwie, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane, pod kontrolą organizacji radiowej i telewizyjnej i na jej odpowiedzialność, do zamkniętego łańcucha przekazu, prowadzącego do satelity i z powrotem na Ziemię, wobec czego współdziałanie dostawcy pakietu satelitarnego w czynności nadawania nie może prowadzić do jakiegokolwiek naruszenia praw autorskich w państwie odbioru?
2) W razie udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie pierwsze: czy pojęcie »publicznego przekazu« zawarte w art. 1 ust. 2 lit. a) i c) dyrektywy [93/83] oraz w art. 3 ust. 1 [dyrektywy 2001/29] należy interpretować w ten sposób, że dostawca pakietu satelitarnego – współdziałający jako dalszy podmiot w ramach publicznego przekazu satelitarnego – który łączy w pakiet według własnego uznania kilka zakodowanych sygnałów wysokiej rozdzielczości bezpłatnych i płatnych programów telewizyjnych różnych organizacji radiowych i telewizyjnych oraz oferuje swoim klientom za opłatą powstały w ten sposób samoistny produkt audiowizualny, jest obowiązany uzyskać od podmiotu danych praw odrębną zgodę także w odniesieniu do objętych ochroną treści w ramach bezpłatnych programów telewizyjnych zawartych w pakiecie programów, mimo że i tak zapewnia on swoim klientom dostęp do takich utworów, które w obszarze nadawania są już dla każdego swobodnie dostępne, choć w niższej jakości, obejmującej rozdzielczość standardową?”.
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
W przedmiocie pytania pierwszego
20 Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy dostawca pakietów satelitarnych jest zobowiązany uzyskać w odniesieniu do czynności publicznego przekazu satelitarnego, w której uczestniczy, zezwolenie od danych podmiotów praw autorskich i praw pokrewnych, zezwolenie to powinno być uzyskane, tak jak zezwolenie udzielone danej organizacji radiowej i telewizyjnej, wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity.
21 Zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 publiczny przekaz satelitarny ma miejsce wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane pod kontrolą organizacji radiowej i telewizyjnej i na jej odpowiedzialność, do zamkniętego łańcucha przekazu prowadzącego do satelity i z powrotem na Ziemię.
22 Aby zasada ustanowiona w art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 znajdowała zastosowanie, musi chodzić o „publiczny przekaz satelitarny” w rozumieniu art. 1 ust. 2 lit. a) i c), ponieważ przepisy te ustanawiają w tym celu przesłanki kumulatywne. Tak więc dana transmisja stanowi pojedynczy „publiczny przekaz satelitarny”, jeżeli, po pierwsze, jest inicjowana przez „czynność wprowadzania” sygnałów będących nośnikami programu, dokonywaną „pod kontrolą organizacji radiowej i telewizyjnej i na jej odpowiedzialność”, po drugie, sygnały te są wprowadzane „do zamkniętego łańcucha przekazu prowadzącego do satelity i z powrotem na Ziemię”, po trzecie, sygnały te są „przeznaczone do odbioru publicznego”, a po czwarte, w przypadku gdy te same sygnały są kodowane, ich środki dekodowania są „publiczn[ie] udostępni[ane] przez organizację radiową i telewizyjną lub za jej zgodą” (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2011 r., Airfield i Canal Digitaal, C‑431/09 i C 432/09, EU:C:2011:648, pkt 52).
23 Co się tyczy transmisji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu głównym, Trybunał orzekł już, że zarówno transmisję pośrednią, jak i transmisję bezpośrednią programów telewizyjnych spełniającą wszystkie te kumulatywne przesłanki należy uznać za stanowiącą pojedynczy publiczny przekaz satelitarny, a zatem za niepodzielną. Tymczasem niepodzielność takiego przekazu w rozumieniu wspomnianego art. 1 ust. 2 lit. a) i c) nie oznacza jednak, że udział dostawcy pakietu satelitarnego w tym przekazie może odbywać się bez zezwolenia danych podmiotów praw (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2011 r., Airfield i Canal Digitaal, C‑431/09 i C‑432/09, EU:C:2011:648, pkt 69, 70).
24 Należy bowiem przypomnieć, że z art. 2 dyrektywy 93/83 w związku z jej motywem 17 wynika, że wszelki publiczny przekaz satelitarny chronionych utworów wymaga zezwolenia podmiotów praw autorskich oraz że w celu ustalenia stosownego wynagrodzenia tych podmiotów za taki przekaz ich utworów należy uwzględnić wszystkie aspekty nadania, takie jak faktyczna i potencjalna liczba jego odbiorców (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2011 r., Airfield i Canal Digitaal, C‑431/09 i C‑432/09, EU:C:2011:648, pkt 71, 73).
25 Zezwolenie takie winna w szczególności uzyskać osoba, która inicjuje taki przekaz lub bierze w nim udział w taki sposób, iż poprzez ten przekaz udostępnia chronione utwory nowemu kręgowi odbiorców, to znaczy odbiorcom, którzy nie zostali uwzględnieni przez autorów chronionych dzieł w ramach zezwolenia udzielonego innej osobie (zob. podobnie wyrok z dnia 13 października 2011 r., Airfield i Canal Digitaal, C‑431/09 i C‑432/09, EU:C:2011:648, pkt 72).
26 W tym względzie Trybunał wskazał już, że zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. a) dyrektywy 93/83 publiczny przekaz satelitarny, taki jak rozpatrywany w postępowaniu głównym, jest inicjowany przez organizację radiową i telewizyjną, pod której kontrolą i na której odpowiedzialność sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity. Ponadto bezsporne jest, że organizacja ta udostępnia w ten sposób utwory chronione, co do zasady, nowemu kręgowi odbiorców. W konsekwencji organizacja ta jest zobowiązana uzyskać zezwolenie przewidziane w art. 2 dyrektywy 93/83 (wyrok z dnia 13 października 2011 r., Airfield i Canal Digitaal, C‑431/09 i C‑432/09, EU:C:2011:648, pkt 75).
27 Ponieważ zgodnie z zasadą ustanowioną w art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 uważa się, że taki publiczny przekaz satelitarny ma miejsce jedynie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity, organizacja radiowa i telewizyjna jest zobowiązana uzyskać to zezwolenie wyłącznie w tym państwie członkowskim.
28 Tymczasem, jak przypomniano w pkt 24 niniejszego wyroku, w celu określenia stosownego wynagrodzenia podmiotów praw autorskich za taki przekaz ich utworów należy uwzględnić wszystkie aspekty nadania, takie jak faktyczna i potencjalna liczba jego odbiorców. W związku z tym, jeżeli część tej faktycznej lub potencjalnej liczby odbiorców znajduje się w innych państwach członkowskich niż państwo, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity, do różnych danych organizacji zbiorowego zarządzania należy, w stosownym wypadku, znalezienie odpowiednich rozwiązań w celu zapewnienia godziwego wynagrodzenia tym podmiotom.
29 Niemniej jednak nie można wykluczyć, że w ramach publicznego przekazu satelitarnego dochodzi do udziału innych operatorów w taki sposób, że operatorzy ci udostępniają utwory lub przedmioty objęte ochroną szerszemu kręgowi odbiorców niż odbiorcy, na których ukierunkowała się dana organizacja radiowa i telewizyjna, czyli odbiorcom, którzy nie zostali uwzględnieni przez autorów tych utworów lub tych przedmiotów przy udzielaniu zezwolenia na ich wykorzystanie przez tę organizację. W takim przypadku udział tych operatorów nie jest objęty zezwoleniem udzielonym wspomnianej organizacji. Może tak być w szczególności w przypadku, gdy dany operator poszerza krąg osób mających dostęp do tego przekazu i w ten sposób udostępnia utwory lub przedmioty objęte ochroną nowemu kręgowi odbiorców (wyrok z dnia 13 października 2011 r., Airfield i Canal Digitaal, C‑431/09 i C 432/09, EU:C:2011:648, pkt 76, 77).
30 Tymczasem z brzmienia art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 oraz z systematyki tegoż art. 1 ust. 2 lit. a)–c) wynika, że w przypadku gdy dostawca pakietów satelitarnych jest zobowiązany uzyskać, w odniesieniu do publicznego przekazu satelitarnego, w którym uczestniczy, zezwolenie od danych podmiotów praw autorskich i praw pokrewnych, zezwolenie to powinno być uzyskane, tak jak zezwolenie udzielone danej organizacji radiowej i telewizyjnej, wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity.
31 Ponadto wniosek ten znajduje potwierdzenie w celu realizowanym przez art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83. W tym względzie należy zauważyć, po pierwsze, że z motywów 5 i 14 tej dyrektywy wynika, iż niepewność prawna wynikająca z różnic między przepisami krajowymi dotyczącymi prawa autorskiego stanowi bezpośrednią przeszkodę dla swobodnego obrotu programów w Unii Europejskiej oraz że uważa się, iż niepewność prawną dotyczącą nabywania praw, która utrudnia transgraniczny przekaz satelitarny, można zlikwidować przez zdefiniowanie pojęcia publicznego przekazu satelitarnego na poziomie Unii, w szczególności w celu uniknięcia jednoczesnego stosowania kilku ustawodawstw krajowych w odniesieniu do jednego przekazu. Po drugie, w motywie 15 wspomnianej dyrektywy dodano, że umowne nabycie wyłącznych praw do nadań programów musi być zgodne z każdym ustawodawstwem dotyczącym praw autorskich i praw pokrewnych w państwie członkowskim, w którym ma miejsce publiczny przekaz satelitarny.
32 Z motywów 5, 14 i 15 dyrektywy 93/83 wynika zatem, że jej art. 1 ust. 2 lit. b) ma na celu zapewnienie, by każdy „publiczny przekaz satelitarny” w rozumieniu tego art. 1 ust. 2 lit. a) i c) podlegał wyłącznie przepisom dotyczącym praw autorskich i praw pokrewnych obowiązującym w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity. W związku z tym byłoby sprzeczne z tym celem, gdyby dostawca pakietów satelitarnych musiał uzyskać zezwolenie danych podmiotów praw autorskich i praw pokrewnych również w innych państwach członkowskich.
33 W świetle całości powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, iż art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy dostawca pakietów satelitarnych jest zobowiązany uzyskać w odniesieniu do czynności publicznego przekazu satelitarnego, w której uczestniczy, zezwolenie od danych podmiotów praw autorskich i praw pokrewnych, zezwolenie to powinno być uzyskane, tak jak zezwolenie udzielone danej organizacji radiowej i telewizyjnej, wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity.
W przedmiocie pytania drugiego
34 Wobec odpowiedzi udzielonej na pytanie pierwsze nie ma potrzeby udzielania odpowiedzi na pytanie drugie.
W przedmiocie kosztów
35 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:
Artykuł 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy Rady 93/83/EWG z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową
należy interpretować w ten sposób, że:
w przypadku gdy dostawca pakietów satelitarnych jest zobowiązany uzyskać w odniesieniu do czynności publicznego przekazu satelitarnego, w której uczestniczy, zezwolenie od danych podmiotów praw autorskich i praw pokrewnych, zezwolenie to powinno być uzyskane, tak jak zezwolenie udzielone danej organizacji radiowej i telewizyjnej, wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity.
Podpisy