Αναίρεση που άσκησαν στις 14 Νοεμβρίου 2023 οι WS, WT, WY, WZ, YA και YB κατά της αποφάσεως που εξέδωσε το Γενικό Δικαστήριο (έκτο τμήμα) στις 6 Σεπτεμβρίου 2023 στην υπόθεση T-600/21, WS κ.λπ. κατά Frontex
(Υπόθεση C-679/23 P)
Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική
Διάδικοι
Αναιρεσείοντες: WS, WT, WY, WZ, YA και YB (εκπρόσωποι: A.M. van Eik, L.-M. Komp, advocaten, και E. Sharpston, Barrister-at-Law)
Αντίδικος κατ’ αναίρεση: Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex)
Αιτήματα
Οι αναιρεσείοντες ζητούν από το Δικαστήριο:
να αναιρέσει την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση στο σύνολό της·
να αναπέμψει την υπόθεση στο Γενικό Δικαστήριο, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, προκειμένου το Γενικό Δικαστήριο να προβεί στις σχετικές διαπιστώσεις όσον αφορά τα πραγματικά περιστατικά καθώς και να αποφανθεί επί των υπ’ αριθ. 1 έως 8 λόγων που προβλήθηκαν ενώπιόν του από τους αναιρεσείοντες, υπό το πρίσμα της αποφάσεως του Δικαστηρίου επί της παρούσας αναίρεσης·
επικουρικώς, εφόσον το Δικαστήριο το κρίνει δυνατό, να αποφανθεί το ίδιο οριστικά επί του αντικειμένου της παρούσας αναίρεσης και να κρίνει βάσιμους τους υπ’ αριθ. 1 έως 8 λόγους που προβλήθηκαν πρωτοδίκως από τους αναιρεσείοντες·
εν πάση περιπτώσει, να υποχρεώσει τον Frontex να καταβάλει στους αναιρεσείοντες τα έξοδα που συνδέονται με την παρούσα αναίρεση, καθώς και εκείνα που συνδέονται με την υπόθεση T-600/21 ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, πλέον τόκων.
Λόγοι αναιρέσεως και κύρια επιχειρήματα
Το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη καθόσον χαρακτήρισε εσφαλμένως την αγωγή που άσκησαν οι αναιρεσείοντες ως βάλλουσα κατά της αποφάσεως περί αρνήσεως χορήγησης σε αυτούς διεθνούς προστασίας και/ή κατά της (σιωπηρής) αποφάσεως για την επιστροφή τους. Οι αναιρεσείοντες υποστηρίζουν επομένως ότι το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη καθόσον έκρινε (σιωπηρά) ότι ο Frontex δεν υπείχε υποχρέωση να εξακριβώσει, κατ’ ελάχιστον, ότι η επιχείρηση επιστροφής αφορούσε πράγματι επιστρέφοντες, για καθέναν εκ των οποίων είχε εκδοθεί έγγραφη απόφαση επιστροφής από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Επιπλέον, το Γενικό Δικαστήριο παρέλειψε να εξετάσει τον ισχυρισμό περί μη δέουσας αξιολόγησης εκ μέρους του Frontex των καταγγελιών που υπέβαλαν οι αναιρεσείοντες στο πλαίσιο του εσωτερικού μηχανισμού καταγγελιών του Frontex.
Το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη καθόσον έκρινε ότι δεν υφίστατο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των πράξεων και παραλείψεων του Frontex και της ζημίας που υπέστησαν οι αναιρεσείοντες. Οι αναιρεσείοντες υποστηρίζουν ότι το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη ερμηνεύοντας τον κανονισμό για τον Frontex κατά τρόπον ώστε να συνάγεται ότι ο Frontex δεν υπέχει ξεχωριστή υποχρέωση να διασφαλίσει τον σεβασμό των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τις πτήσεις επιστροφής. Προβαίνοντας σε μια τέτοια ερμηνεία, το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη τόσο σε σχέση με τις ίδιες τις αρμοδιότητες του Frontex όσο και σε σχέση με την ευθύνη παρακολούθησης την οποία υπέχει ο Frontex κατά την παροχή συνδρομής στα κράτη μέλη στο πλαίσιο των επιχειρήσεων πτήσεων επιστροφής. Η ανωτέρω ερμηνεία του κανονισμού για τον Frontex αντιβαίνει στον Χάρτη και καθιστά όλες τις σχετικές διατάξεις του εν λόγω κανονισμού άνευ αποτελέσματος και κενές περιεχομένου. Η ερμηνεία αυτή του Γενικού Δικαστηρίου υπονομεύει επίσης την ορθή εφαρμογή της οδηγίας 2008/115/ΕΚ 1 .
Το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη καθόσον έκρινε ότι ο απαιτούμενος αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των πράξεων και παραλείψεων του Frontex και της ζημίας που υπέστησαν οι αναιρεσείοντες διερράγη λόγω «επιλογών» των ίδιων των αναιρεσειόντων. Οι αναιρεσείοντες υποστηρίζουν ότι η ζημία την οποία υπέστησαν αποτελούσε αναμενόμενη συνέπεια της παράλειψης εκ μέρους του Frontex να συμμορφωθεί προς τα καθήκοντά του να διασφαλίσει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά τις επιχειρήσεις επιστροφής και να αποτρέψει την αποβίβαση οποιουδήποτε προσώπου σε χώρα η οποία δεν σέβεται την αρχή της μη επαναπροώθησης. Περαιτέρω, το Γενικό Δικαστήριο παρέλειψε να λάβει υπόψη (όπως απαιτείται κατ’ άρθρο 3 της ΕΣΔΑ και κατά το –αντιστοιχούν στο άρθρο αυτό– άρθρο 4 του Χάρτη) το γεγονός ότι οι αναιρεσείοντες ήταν αιτούντες άσυλο και συνιστούσαν, ως εκ τούτου, ευάλωτα πρόσωπα. Επιπλέον, το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη καθόσον έκρινε ότι δεν υφίστατο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράνομης συμπεριφοράς του Frontex και των εξόδων στα οποία υποβλήθηκαν οι αναιρεσείοντες στο πλαίσιο της εσωτερικής διαδικασίας υποβολής καταγγελιών.
Το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη καθόσον έκρινε ως απαράδεκτα τα παραρτήματα C.1, C.3 έως C.6 και E.1, δεδομένου ότι επρόκειτο για οψιγενή αποδεικτικά στοιχεία ή για συμπλήρωση των προηγουμένως προσκομισθέντων αποδεικτικών στοιχείων προς αντίκρουση των ισχυρισμών άμυνας του καθού.
____________
1 Οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (ΕΕ 2008, L 348, σ. 98).