POSTANOWIENIE SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba)

z dnia 13 lipca 2010 r.

Sprawa F-103/09

John Allen i in.

przeciwko

Komisji Europejskiej

Służba publiczna – Personel zatrudniony w ramach projektu JET – Skarga o odszkodowanie lub zadośćuczynienie – Rozsądny termin – Przekroczenie terminu

Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, mającego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy art. 106a EWEA, w której J. Allen i 113 innych skarżących żądają głównie nakazania Komisji naprawienia szkody poniesionej przez nich ze względu na to, że nie zostali oni zatrudnieni na podstawie umów o pracę w charakterze członków personelu tymczasowego w celu wykonywania pracy we wspólnym przedsiębiorstwie Joint European Torus (JET).

Orzeczenie: Skarga zostaje odrzucona jako niedopuszczalna. Skarżący i pozostałych 110 skarżących, których nazwiska znajdują się nadal na liście skarżących, zostają obciążeni kosztami postępowania.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Skarga – Skarga o odszkodowanie lub zadośćuczynienie – Wniosek o stwierdzenie nieważności poprzedzającej wniesienie skargi decyzji oddalającej wniosek o odszkodowanie – Wniosek niemający autonomicznego charakteru w stosunku do żądań o odszkodowanie

(regulamin pracowniczy art. 90, 91)

2.      Urzędnicy – Skarga – Termin – Wniosek o odszkodowanie skierowany do instytucji – Dochowanie rozsądnego terminu – Kryteria oceny

(statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 46; regulamin pracowniczy, art. 90)

1.      Odmowna decyzja instytucji w sprawie wniosku o odszkodowanie oraz decyzja w sprawie oddalenia zażalenia na odmowną decyzję w sprawie wniosku o odszkodowanie stanowią integralną część postępowania administracyjnego poprzedzającego wystąpienie do Sądu do spraw Służby Publicznej ze skargą o odszkodowanie, a w związku z tym żądania stwierdzenia nieważności powyższych decyzji nie mogą być rozpatrywane w sposób autonomiczny w stosunku do żądań odszkodowawczych. Akty zawierające stanowisko instytucji na etapie poprzedzającym wniesienie skargi skutkują bowiem jedynie tym, że pozwalają one stronie, która poniosła szkodę, na wystąpienie do Sądu z żądaniem odszkodowania.

(zob. pkt 22)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑389/02 Sandini przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 14 października 2004 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑295, II‑1339, pkt 56

2.      Do urzędników lub pracowników należy zwrócenie się w rozsądnym terminie do instytucji z jakimkolwiek wnioskiem mającym na celu uzyskanie od Unii odszkodowania z powodu przypisywanej jej szkody, przy czym termin ten biegnie od chwili, kiedy dowiedzieli się o sytuacji, na którą się skarżą.

Przestrzeganie rozsądnego terminu jest wymagane w tych wszystkich przypadkach, gdy w braku regulacji prawnych zasady bezpieczeństwa prawnego lub ochrony uzasadnionych oczekiwań sprzeciwiają się temu, aby instytucje Unii oraz osoby fizyczne lub prawne działały bez jakiegokolwiek ograniczenia w czasie, narażając się, między innymi, na naruszenie stabilności uzyskanej przez nie sytuacji prawnej.

Jakkolwiek wniesienie skargi o odszkodowanie, u której podstaw leży niemające charakteru decyzji niezgodne z prawem działanie, nie podlega żadnemu określonemu przepisami terminowi, bezsporny jest fakt, że w braku jakichkolwiek wskazówek w treści przepisów prawnych w zakresie terminu do wniesienia skargi w odniesieniu do danego rodzaju sporów, na sądzie Unii spoczywa zadanie wypełnienia tej luki w systemie środków odwoławczych. W tym celu sąd powinien zważyć, z jednej strony, prawo skarżącego do skutecznej ochrony sądowej, zaliczające się do ogólnych zasad prawa Unii, wymagające przyznania podmiotowi prawa terminu wystarczającego do tego, by ocenił zgodność z prawem niekorzystnego dla niego aktu lub okoliczności, na którą się skarży, oraz do tego, by przygotował w razie potrzeby skargę, a z drugiej strony – wymóg pewności prawa, wymagający, by po upływie pewnego okresu wydane przez organy Unii akty stawały się prawomocne.

Pogodzenie wskazanych odmiennych interesów wymaga, w braku regulujących tę kwestię przepisów, by spory poddawano pod rozstrzygnięcie sądu w rozsądnym terminie. Rozsądny charakter terminu powinien być oceniany w zależności od właściwych dla każdej sprawy okoliczności, a w szczególności znaczenia sporu dla zainteresowanego, złożoności sprawy i zachowania stron. Należy również wziąć pod uwagę w tym względzie punkt odniesienia, jaki stanowi pięcioletni termin przedawnienia przewidziany w zakresie odpowiedzialności pozaumownej w art. 46 statutu Trybunału Sprawiedliwości, choć nie ma on zastosowania w sporach między Unią a jej pracownikami.

Przestrzeganie wymogu dochowania rozsądnego terminu i stosowanie per analogiam pięcioletniego terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 46 statutu Trybunału, mają na celu właśnie wypełnienie luki prawnej i uniknięcie sytuacji, w której skargę o odszkodowanie można złożyć bez żadnych ograniczeń czasowych, narażając tym samym stabilność ukształtowanej sytuacji prawnej. Długość tego rodzaju terminu może gwarantować właściwą równowagę między wymogami pewności prawa oraz prawem do skutecznej ochrony sądowej, na podobnych warunkach, jak warunki obowiązujące każdego wierzyciela Unii. Wspomniany termin pozwala ponadto zbliżyć zasady prowadzenia sporów odszkodowawczych z tytułu odpowiedzialności pozaumownej za niezgodne z prawem działania niemające charakteru decyzji, jakie powstają w dziedzinie służby publicznej, do zasad rządzących ogólnie sporami odszkodowawczymi z tytułu odpowiedzialności pozaumownej, w których na podstawie art. 46 statutu Trybunału obowiązuje pięcioletni termin przedawnienia.

(zob. pkt 33–38, 42, 48)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑202/97 Koopman przeciwko Komisji, 25 marca 1998 r., RecFP s. I‑A‑163, II‑511, pkt 24, 25; sprawa T‑192/99 Dunnett i in. przeciwko EBI, 6 marca 2001 r., Rec. s. II‑813, pkt 51–53; sprawa T‑281/01 Huygens przeciwko Komisji, 6 lipca 2004 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑203, II‑903, pkt 46, 47; sprawa T‑144/02 Eagle i in. przeciwko Komisji, 5 października 2004 r., Zb.Orz.SP s. II‑3381, pkt 57, 60, 65, 66, 71; sprawa T‑114/08 P Marcuccio przeciwko Komisji, 26 czerwca 2009 r., Zb.Orz.SP s. I‑B‑1‑53, II‑B‑1‑313, pkt 25

Sąd: sprawa T‑16/09 P Marcuccio przeciwko Komisji, 23 marca 2010 r., pkt 33, 34

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑125/05 Tsarnavas przeciwko Komisji, 1 lutego 2007 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑43, II‑A‑1‑231, pkt 71