KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
RANTOS
ippreżentati fis‑16 ta’ Diċembru 2021 (1)
Kawżi magħquda C‑562/21 PPU u C‑563/21 PPU
X (C‑562/21 PPU)
Y (C‑563/21 PPU)
vs
Openbaar Ministerie
(talbiet għal deċiżjoni preliminari mressqa mir-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi l-Baxxi))
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Proċedura b’urġenza għal deċiżjoni preliminari – Kooperazzjoni mill-pulizija u ġudizzjarja f’materji kriminali – Mandat ta’ arrest Ewropew – Deċiżjoni Qafas 2002/584/ĠAI – Artikolu 1(3) – Konsenja tal-persuni rikjesti lill-awtorità ġudizzjarja emittenti – Raġunijiet għal rifjut ta’ eżekuzzjoni – Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea – Artikolu 47 – Dritt ta’ aċċess għal qorti indipendenti u imparzjali – Nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-awtorità ġudizzjarja emittenti – Assenza ta’ rimedju effettiv li jippermetti li tiġi kkontestata l-validità tal-ħatra tal-imħallfin fl-Istat Membru emittenti – Riskju serju, għall-persuna suġġetta għall-mandat ta’ arrest Ewropew, ta’ ksur tad-dritt fundamentali tagħha għal smigħ xieraq – Kriterji ta’ verifika tal-indipendenza mill-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni”
I. Introduzzjoni
1. Dawn it-talbiet għal deċiżjoni preliminari, imressqa mir-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi l-Baxxi), jirrigwardaw l-interpretazzjoni tal-Artikolu 1(3) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584/ĠAI (2), moqri fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”), u, b’mod iktar partikolari, il-kundizzjonijiet li jippermettu lill-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni ta’ mandat ta’ arrest Ewropew (MAE) tirrifjuta l-konsenja tal-persuna rikjesta, minħabba r-riskju, fir-rigward ta’ din il-persuna, ta’ ksur tad-dritt għal smigħ xieraq quddiem qorti indipendenti fl-Istat Membru emittenti (3).
2. Il-kwistjoni ewlenija f’dawn il-kawżi hija li jiġu speċifikati, fid-dawl tat-tagħlim li jirriżulta mis-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja tal‑25 ta’ Lulju 2018, Minister for Justice and Equality (Nuqqasijiet tas-sistema ġudizzjarja) (4), u tas‑17 ta’ Diċembru 2020, Openbaar Ministerie (Indipendenza tal-awtorità ġudizzjarja emittenti) (5), jekk u sa fejn l-eżistenza ta’ nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura tal-Istat Membru emittenti tista’, fiċ-ċirkustanzi ta’ dan il-każ, twassal lill-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni sabiex topponi l-konsenja tal-persuna rikjesta.
3. L-isfond ta’ dawn il-kawżi huwa l-iżvilupp u r-riformi reċenti tas-sistema ġudizzjarja Pollakka (iktar ’il quddiem ir-“riformi inkwistjoni”) (6), li wasslu lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tiddikjara, essenzjalment, li diversi dispożizzjonijiet introdotti mil-leġiżlatur Pollakk kienu inkompatibbli mad-dritt tal-Unjoni (7) u li r-Repubblika tal-Polonja kienet naqset milli twettaq l-obbligi tagħha taħt id-dritt tal-Unjoni f’diversi aspetti (8) (iktar ’il quddiem, indistintament, il-“ġurisprudenza dwar l-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja Pollakka”) (9). F’dan il-kuntest, is-sentenza reċenti tat-Trybunał Konstytucyjny (il-Qorti Kostituzzjonali, il-Polonja) tas‑7 ta’ Ottubru 2021 (K 3/21) (iktar ’il quddiem is-“sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali”), deċiża wara d-deċiżjonijiet ta’ rinviju, tippreżenta sfidi addizzjonali għall-qorti tar-rinviju (10).
4. Fid-dawl ta’ analiżi tal-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja, nippreċiża l-kundizzjonijiet skont liema nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati li jikkonċernaw l-indipendenza tal-ġudikatura tal-Istat Membru emittenti, u b’mod partikolari l-ndħil mill-poter eżekuttiv fl-eżerċizzju tal-poter ġudizzjarju f’dak li jikkonċerna l-ħatra tal-imħallfin, jirriskjaw li jaffettwaw s-sitwazzjoni individwali tal-persuni rikjesti ladarba kkonsenjati u għalhekk jistgħu jwasslu lill-awtorità’ ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni biex tirrifjuta l-konsenja tagħhom.
II. Il-kuntest ġuridiku
A. Id-dritt tal-Unjoni
1. It-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea
5. Skont l-Artikolu 2 TUE:
“L-Unjoni hija bbażata fuq il-valuri tar-rispett għad-dinjità tal-bniedem, il-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet ta’ persuni li jagħmlu parti minn minoranzi. Dawn il-valuri huma komuni għall-Istati Membri f’soċjetà fejn jipprevalu l-pluraliżmu, in-non-diskriminazzjoni, it-tolleranza, il-ġustizzja, is-solidarjetà u l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel.”
6. L-Artikolu 7 TUE jistabbilixxi:
“1. Fuq proposta motivata minn terz ta’ l-Istati Membri, mill-Parlament Ewropew jew mill-Kummissjoni Ewropea, il-Kunsill, waqt li jaġixxi b’ maġġoranza ta’ erbgħa minn ħamsa tal-membri tiegħu, wara li jkun kiseb l-approvazzjoni tal-Parlament Ewropew, jista’ jikkonstata li hemm riskju ċar ta’ ksur serju minn Stat Membru tal-valuri msemmija fl-Artikolu 2. Qabel ma jipproċedi għal din il-konstatazzjoni, il-Kunsill għandu jisma’ l-Istat Membru in kwistjoni u jista’ jagħmillu rakkomandazzjonijiet, skond l-istess proċedura.
Il-Kunsill għandu jivverifka regolarment jekk il-motivi li għalihom tkun saret il-kostatazzjoni għadhomx validi.
2. Il-Kunsill Ewropew, li jaġixxi b’mod unanimu fuq proposta ta’ terz ta’ l-Istati Membri jew tal-Kummissjoni Ewropea u wara li jkun kiseb l-approvazzjoni tal-Parlament Ewropew, jista jikkonstata li hemm ksur serju u persistenti minn Stat Membru tal- valuri msemmija fl-Artikolu 2, wara li jkunu stieden lil dan l-Istat Membru sabiex iressaq il-preżentazzjonijiet tiegħu.
3. Meta tkun saret il-kostatazzjoni msemmija fil-paragrafu 2, il-Kunsill, b’maġġoranza kwalifikata, jista’ jiddeċidi li jissospendi lill-Istat Membru inkwistjoni minn xi wħud mid-drittijiet li joħorġu mill- applikazzjoni tat-Trattati kompriż id-dritt tal-vot fil-Kunsill tar-rappreżentant tal-gvern ta’ l-Istat Membru. Meta jagħmel hekk, il-Kunsill għandu jqis il-konsegwenzi li jista’ jkollha sospensjoni bħal din fuq id-drittijiet u l-obbligi ta’ persuni ġuridiċi u fiżiċi.
L-obbligi ta’ l-Istat Membru inkwistjoni kif joħorġu mit-Trattati jibqgħu jorbtu fuq dak l-Istat.
4. Il-Kunsill, b’maġġoranza kwalifikata, jista’, sussegwentement, ibiddel jew iħassar il-miżuri li jkunu ttieħdu taħt il-paragrafu 3 minħabba tibdil fis-sitwazzjoni li tkun wasslet sabiex dawn ikunu ttieħdu.
5. L-arranġamenti tal-votazzjoni li, għall-fini ta’ dan l-Artikolu, japplikaw għall-Parlament Ewropew, għall-Kunsill Ewropew u għall-Kunsill, huma stabbiliti fl-Artikolu 354 [TFUE].”
7. It-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jiddisponi:
“L-Istati Membri għandhom jipprovdu r-rimedji meħtieġa sabiex jassiguraw protezzjoni legali effettiva fl-oqsma koperti mid-dritt ta’ l-Unjoni.”
2. Il-Karta
8. L-Artikolu 47 tal-Karta, intitolat “Id-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali”, jipprevedi:
“Kull persuna li d-drittijiet u l-libertajiet tagħha garantiti mil-liġi ta’ l-Unjoni jiġu vjolati għandha d-dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti skond il-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.
Kull persuna għandha d-dritt għal smigħ ġust u pubbliku fi żmien raġjonevoli minn qorti indipendenti u imparzjali, stabbilita minn qabel bil-liġi. Kull persuna għandu jkollha l-possibbiltà li tieħu parir, ikollha difiża u tkun irrappreżentata.
[…]”
3. Id-Deċiżjoni Qafas 2002/584
9. Il-premessi 5, 6, 10 u 12 tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 huma fformulati kif ġej:
“(5) L-għan stabbilit biex l-Unjoni ssir żona ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja jwassal għall-abolizzjoni ta’ l-estradizzjoni bejn l-Istati Membri u li din tiġi sostitwita b’sistema ta’ konsenja bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji. Barra minn hekk, l-introduzzjoni ta’ sistema ssimplifikata ġdida ta’ konsenja ta’ persuni kkundannati jew suspettati għall-finijiet ta’ esekuzzjoni ta’ sentenzi kriminali jew biex jiġu sottoposti għal azzjoni kriminali, jagħmilha possibbli li jitneħħew il-komplessità u l-potenzjal għad-dewmien inerenti fil-proċeduri preżenti ta’ l-estradizzjoni. Ir-relazzjonijiet tradizzjonali ta’ kooperazzjoni li eżistew s’issa bejn l-Istati Membri għandhom jiġu sostitwiti b’sistema ta’ moviment liberu tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji fi kwistjonijiet kriminali, li tkopri kemm deċiżjonijiet qabel ma tingħata s-sentenza kif ukoll dawk finali, fi spazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja.
(6) Il-[MAE] previst f’din id-Deċiżjoni Kwadru hi l-ewwel miżura konkreta fil-qasam tal-liġi kriminali li timplimenta l-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku li l-Kunsill Ewropew semma’ bħala l-bażi tal-kooperazzjoni ġudizzjarja.
[…]
(10) Il-mekkaniżmu tal-[MAE] hu bbażat fuq livell għoli ta’ kunfidenza bejn l-Istati Membri. L-implimentazzjoni tiegħu jista’ jiġi sospiż biss fil-każ ta’ ksur serju u persistenti minn wieħed mill-Istati Membri tal-prinċipji stabbiliti fl-Artikolu 6(1) [TUE], determinat mill-Kunsill skond l-Artikolu 7(1) tat-Trattat imsemmi bil-konsegwenzi stabbiliti fl-Artikolu 7(2) tiegħu.
[…]
(12) Din id-Deċiżjoni Kwadru tirrispetta d-drittijiet fundamentali u tħares il-prinċipji rikonoxxuti mill-Artikolu 6 [TUE] u riflessi fil-[Karta], b’mod partikolari l-Kapitolu VI tiegħu. Xejn f’din id-Deċiżjoni Kwadru ma jista’ jiġi interpretat bħala projbizzjoni tat-tiċħid tal-konsenja ta’ persuna li għaliha nħareġ [MAE] meta hemm raġunijiet biex jitwemmen, abbażi ta’ elementi oġġettivi, li l-mandat ta’ arrest imsemmi ġie maħruġ għall-fini ta’ l-issoktar ta’ l-azzjoni kriminali jew il-kastig ta’ persuna għal raġunijiet ta’ sess, razza, oriġini etnika, nazzjonalità, ilsien, opinjoni politika jew orjentazzjoni sesswali, jew li l-pożizzjoni ta’ dik il-persuna tista’ tiġi ppreġudikata għal kwalunkwe minn dawn ir-raġunijiet.”
10. Skont l-Artikolu 1 ta’ din id-deċiżjoni qafas, intitolat “Definizzjoni tal-mandat ta’ arrest Ewropew u l-obbligu li jiġi esegwit”:
“1. Il-[MAE] hija deċiżjoni ġudizzjarja maħruġa minn Stat Membru bl-iskop ta’ l-arrest u l-konsenja minn Stat Membru ieħor ta’ persuna rikjesta, għall-finijiet tat-tmexxija ta’ azzjoni kriminali jew l-esekuzzjoni ta’ piena ta’ kustodja jew ordni ta’ detenzjoni.
2. L-Istati Membri għandhom jesegwixxu kwalunkwe [MAE] abbażi tal-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku u skond id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Deċiżjoni Kwadru.
3. Din id-Deċiżjoni Kwadru m’għandhiex ikollha l-effett li timmodifika l-obbligu tar-rispett tad-drittijiet fundamentali u l-prinċipji legali fundamentali kif imniżżla fl-Artikolu 6 [TUE].”
11. L-Artikoli 3, 4 u 4a tal-imsemmija deċiżjoni qafas jelenkaw ir-raġunijiet għal nuqqas ta’ eżekuzzjoni obbligatorju u fakultattiv tal-MAE.
12. L-Artikolu 15 tal-istess deċiżjoni qafas, intitolat “Deċiżjoni dwar il-konsenja”, jipprevedi:
“1. L-awtorità ġudizzjarja ta’ esekuzzjoni għandha tiddeċiedi, fil-limiti ta’ żmien u taħt il-kondizzjonijiet definiti f’din id-Deċiżjoni Kwadru, jekk il-persuna għandhiex tiġi kkonsenjata.
2. Jekk l-awtorità ġudizzjarja ta’ esekuzzjoni ssib li l-informazzjoni kkomunikata mill-Istat Membru emittenti mhijiex suffiċjenti biex tiddeċiedi dwar il-konsenja, għandha titlob li l-informazzjoni supplementarja meħtieġa, b’mod partikolari fir-rigward ta’ l-Artikoli 3 sa 5 u l-Artikolu 8, tiġi mogħtija bħala kwistjoni ta’ urġenza u tista’ tistabbilixxi limitu ta’ żmien għall-wasla tagħha, waqt li tittieħed f’konsiderazzjoni l-ħtieġa li jkunu mħarsin il-limiti ta’ żmien stabbiliti fl-Artikolu 17.
3. L-awtorità ġudizzjarja emittenti tista’ fi kwalunkwe ħin titrasmetti kwalunkwe informazzjoni utli addizjonali lill-awtorità ġudizzjarja ta’ esekuzzjoni.”
B. Id-dritt Olandiż
13. L-Overleveringswet (il-Liġi dwar il-Konsenja), tad‑29 ta’ April 2004 (11), kif emendata l-aħħar bil-Liġi tas‑17 ta’ Marzu 2021 (12), tittrasponi d-Deċiżjoni Qafas 2002/584 fid-dritt Olandiż.
14. L-Artikolu 1 tal-Liġi dwar il-Konsenja jaqra kif ġej:
“Għall-finijiet ta’ din il-liġi:
[…]
g) ‘qorti’ tfisser il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam;
[…]”
15. L-Artikolu 11 ta’ din il-liġi jipprevedi, fil-paragrafu 1 tiegħu:
“Ma għandux jingħata segwitu għal [MAE] f’każijiet fejn, skont il-qorti, ikunu jeżistu raġunijiet serji u pprovati sabiex wieħed jemmen li l-persuna rikjesta, wara li tiġi kkonsenjata, taffaċċja riskju reali ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali tagħha ggarantiti mill-[Karta].”
16. L-Artikolu 26 tal-imsemmija liġi jiddisponi, fil-paragrafu 1 tiegħu:
“Il-qorti għandha teżamina […] il-possibbiltà ta’ konsenja. […]”
17. L-Artikolu 28 tal-istess liġi jistabbilixxi:
“1. Il-qorti għandha tiddeċiedi dwar il-konsenja mhux iktar tard minn erbatax-il jum wara l-għeluq tal-istruttorja tas-seduta. Is-sentenza għandha tkun immotivata.
2. Jekk il-qorti tikkonstata […] li l-konsenja ma tistax tiġi awtorizzata […], hija għandha tirrifjuta din il-konsenja fid-deċiżjoni tagħha.
3. Fil-każijiet differenti minn dawk previsti fil-paragrafu 2, il-qorti għandha tawtorizza l-konsenja fis-sentenza tagħha, ħlief jekk tqis li ebda segwitu ma għandu jingħata għall-[MAE] skont l-Artikolu 11(1) […]”
III. Il-kawżi prinċipali u d-domandi preliminari
A. Kawża C‑562/21 PPU
18. Fis‑6 ta’ April 2021, awtorità ġudizzjarja Pollakka ħarġet MAE kontra X, ċittadin Pollakk, bil-għan li jiġi arrestat u kkonsenjat lil din il-qorti għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena li ċċaħħad il-libertà, imposta permezz ta’ sentenza definittiva tat‑30 ta’ Ġunju 2020 għal estorsjoni u theddida ta’ vjolenza.
19. Il-persuna kkonċernata tqiegħdet taħt detenzjoni provviżorja sakemm tingħata d-deċiżjoni tar-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam), il-qorti tar-rinviju, dwar il-konsenja tagħha u ma tatx il-kunsens tagħha għaliha.
20. Dik il-qorti, li ġiet adita fil-kuntest tat-talba għall-eżekuzzjoni tal-MAE, ikkonstatat il-preżenza ta’ nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati f’dak li jirrigwarda l-indipendenza tal-ġudikatura fl-Istat Membru emittenti, li jinvolvu riskju reali ta’ ksur tad-dritt għal qorti indipendenti, stabbilit fl-Artikolu 47(2) tal-Karta bħala kontenut essenzjali tad-dritt fundamentali għal smigħ xieraq.
21. Barra minn hekk, l-imsemmija qorti rrilevat li, għalkemm kien possibbli, għal persuna li ntalbet il-konsenja tagħha għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena jew ta’ miżura li ċċaħħad il-libertà, li tispeċifika, fil-proċedura ta’ konsenja, liema mħallfin tal-Istat Membru emittenti pparteċipaw fil-proċeduri kriminali kontra tagħha, din il-persuna ma tistax tikkontesta b’mod effettiv, wara l-konsenja tagħha, il-validità tal-ħatra ta’ mħallef jew il-legalità tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji tiegħu, skont leġiżlazzjoni li daħlet fis-seħħ fl‑14 ta’ Frar 2020 (13).
22. F’dawn iċ-ċirkustanzi, ir-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel id-domanda preliminari li ġejja lill-Qorti tal-Ġustizzja:
“Liema kriterju għandha tapplika awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni li għandha tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni ta’ MAE sabiex tiġi eżegwita piena jew miżura li ċċaħħad il-libertà definittiva meta hija teżamina jekk, fl-Istat Membru emittenti, matul proċedura li tkun wasslet għall-kundanna, id-dritt stabbilit preċedentement mil-liġi ta’ proċess quddiem qorti [id-dritt għal qorti stabbilita minn qabel bil-liġi] jkun ġie miksur, meta f’dan l-Istat Membru, eventwali ksur ta’ dan id-dritt ma seta’ jkun suġġett għal ebda rimedju ġudizzjarju effettiv?”
B. Kawża C‑563/21 PPU
23. Awtoritajiet ġudizzjarji Pollakki ħarġu sitt MAE kontra Y, ċittadin Pollakk, bil-għan li jiġi arrestat u kkonsenjat lil dawn il-qrati. Żewġ MAE nħarġu għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ pieni li jċaħħdu l-libertà u l-erba’ MAE l-oħra nħarġu għall-finijiet tat-tressiq ta’ proċeduri kriminali għal diversi reati, fosthom dak ta’ frodi. Il-kawża li ntbagħtet mill-qorti tar-rinviju tikkonċerna l-MAE relatat ma’ dan l-aħħar reat, maħruġ fis‑7 ta’ April 2020.
24. Il-persuna kkonċernata tqiegħdet taħt detenzjoni provviżorja sakemm tingħata d-deċiżjoni tar-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam), il-qorti tar-rinviju, dwar il-konsenja tagħha u ma tatx il-kunsens tagħha għaliha.
25. Dik il-qorti, li ġiet adita fil-kuntest tat-talba għall-eżekuzzjoni tal-MAE, ikkonstatat, fid-dawl ta’ dak li għamlet fil-Kawża C‑562/21 PPU, il-preżenza ta’ nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati f’dak li jirrigwarda l-indipendenza tal-ġudikatura fl-Istat Membru emittenti, li jinvolvu riskju reali ta’ ksur tad-dritt għal qorti indipendenti, fis-sens tal-Artikolu 47(2) tal-Karta (14).
26. Barra minn hekk, minn naħa, l-imsemmija qorti rrilevat li ma kienx possibbli, għal persuna li ntalbet il-konsenja tagħha għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali, li tispeċifika, fil-proċedura ta’ konsenja, liema mħallfin tal-Istat Membru emittenti ser jeżaminaw il-kawżi tagħha wara l-konsenja tagħha, peress li l-kawżi huma assenjati b’mod każwali lill-imħallfin ta’ qorti u peress li għalhekk huwa impossibbli għal din il-persuna li tinvoka, b’mod individwalizzat, l-irregolaritajiet imwettqa fil-ħatra ta’ mħallef wieħed jew iktar. Min-naħa l-oħra, l-istess qorti kkonstatat li persuna rikjesta ma tistax tikkontesta b’mod effettiv, wara l-konsenja tagħha, il-validità tal-ħatra ta’ mħallef jew il-legalità tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji tiegħu, skont il-leġiżlazzjoni li daħlet fis-seħħ fl‑14 ta’ Frar 2020 (15).
27. F’dawn iċ-ċirkustanzi, ir-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel id-domandi preliminari li ġejjin lill-Qorti tal-Ġustizzja:
“1) Għandu jiġi applikat il-kriterju stabbilit fis-sentenza (Minister for Justice and Equality) u kkonfermat permezz tas-sentenza (Openbaar Ministerie) meta jkun hemm riskju reali li l-persuna kkonċernata titressaq quddiem qorti li ma tkunx ġiet stabbilita minn qabel mil-liġi?
2) Għandu jiġi applikat il-kriterju stabbilit fis-sentenza (Minister for Justice and Equality) u kkonfermat permezz tas-sentenza (Openbaar Ministerie) meta l-persuna rikjesta li tixtieq tikkontesta l-konsenja tagħha ma tistax tissodisfa dan il-kriterju għaliex ma jkunx possibbli li tiġi ddeterminata, f’dak il-mument, il-kompożizzjoni tal-qrati li hija ser titressaq quddiemhom, minħabba l-modalitajiet aleatorji ta’ attribuzzjoni tal-kawżi?
3) L-assenza ta’ rimedju ġudizzjarju sabiex tiġi kkontestata l-validità tal-ħatra tal-imħallfin fil-Polonja, f’ċirkustanzi fejn ikun ċar li l-persuna rikjesta ma tistax tistabbilixxi, f’dak il-mument, li l-qrati li hija ser titressaq quddiemhom huma komposti minn imħallfin mhux maħtura b’mod validu tikkostitwixxi ksur tal-kontenut essenzjali tad-dritt għal smigħ xieraq, li jimplika l-obbligu għall-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni li tirrifjuta l-konsenja tal-persuna rikjesta?”
IV. Il-proċedura b’urġenza għal deċiżjoni preliminari
28. L-Ewwel Awla tal-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fit‑30 ta’ Settembru 2021, li tilqa’ t-talba tal-qorti tar-rinviju sabiex dawn iż-żewġ kawżi jiġu ssuġġettati għall-proċedura b’urġenza għal deċiżjoni preliminari. F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja rrilevat, minn naħa, li d-domandi preliminari magħmula kienu jirrigwardaw l-interpretazzjoni ta’ deċiżjoni qafas li taqa’ taħt it-Titolu V tat-Tielet Parti tat-Trattat FUE u, min-naħa l-oħra, li dik il-qorti kienet indikat li X u Y kienu mqiegħda taħt detenzjoni fil-Pajjiżi l-Baxxi, sakemm jingħataw id-deċiżjonijiet tagħhom dwar il-konsenja tagħhom.
29. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li tgħaqqad dawn il-kawżi għall-finijiet tal-fażi bil-miktub u tal-fażi orali tal-proċedura kif ukoll għall-finijiet tas-sentenza, fid-dawl tal-konnessjoni tagħhom.
30. X, l-Openbaar Ministerie (l-Uffiċċju tal-Prosekutur, il-Pajjiżi l-Baxxi), il-Gvern Olandiż u l-Gvern Pollakk, kif ukoll il-Kummissjoni, ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. L-Openbaar Ministerie (l-Uffiċċju tal-Prosekutur), il-Gvern Olandiż, il-Gvern Irlandiż u l-Gvern Pollakk, kif ukoll il-Kummissjoni ppreżentaw osservazzjonijiet orali waqt is-seduta għas-sottomissjonijiet li nżammet fis‑16 ta’ Novembru 2021.
V. Analiżi
31. Permezz tad-domandi preliminari tagħha fiż-żewġ kawżi, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk, b’applikazzjoni tal-prinċipji stabbiliti fis-sentenzi Minister for Justice and Equality u Openbaar Ministerie, hijiex obbligata tirrifjuta l-konsenja tal-persuna rikjesta fis-sitwazzjonijiet li ġejjin:
– minn naħa, fl-eżami ta’ MAE maħruġ għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena jew ta’ miżura li ċċaħħad il-libertà definittiva, meta, fl-Istat Membru emittenti, (i) id-dritt għal qorti stabbilita minn qabel bil-liġi jkun inkiser matul proċeduri li wasslu għall-kundanna u (ii) eventwali ksur ta’ dan id-dritt ma jista’ jkun suġġett għal ebda rimedju ġudizzjarju effettiv (16);
– min-naħa l-oħra, fl-eżami ta’ MAE maħruġ għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali, meta (i) ikun jeżisti riskju reali li, fl-Istat Membru emittenti, il-persuna rikjesta tiġi ġġudikata minn qorti li ma tkunx ġiet stabbilita minn qabel bil-liġi (17), (ii) din il-persuna ma tistax tiddetermina l-kompożizzjoni tal-qrati li ser tiġi ġġudikata quddiemhom, minħabba l-modalitajiet ta’ assenjazzjoni każwali tal-kawżi (18) u (iii) ma jkunx jeżisti rimedju effettiv sabiex tiġi kkontestata l-validità tal-ħatra tal-imħallfin (19).
32. Infakkar qabelxejn il-prinċipji stabbiliti mid-Deċiżjoni Qafas 2002/584 u mill-ġurisprudenza rilevanti (A), sabiex sussegwentement nirrispondi għad-domandi preliminari (B).
A. Fuq il-prinċipji li joħorġu mid-Deċiżjoni Qafas 2002/584 u mill-ġurisprudenza rilevanti
33. Iktar ’il quddiem ser infakkar il-prinċipji li jinsabu fid-Deċiżjoni Qafas 2002/584 u li ġew stabbiliti mill-ġurisprudenza f’dak li jirrigwarda r-raġunijiet għal nuqqas ta’ eżekuzzjoni ta’ MAE marbuta mar-riskju ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali tal-persuna rikjesta (1), kif ukoll iċ-ċirkustanzi li fihom irregolarità fil-ħatra ta’ mħallef tista’ twassal sabiex jitqiegħed fid-dubju d-dritt tal-partijiet f’kawża għal smigħ xieraq (2).
1. Ir-raġunijiet għal nuqqas ta’ eżekuzzjoni ta’ MAE marbuta mar-riskju ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali tal-persuna rikjesta
34. Kif jirriżulta mill-premessi 5, 6 u 10 tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584, l-introduzzjoni tal-mekkaniżmu tal-MAE, li jippermetti li jitneħħew il-kumplessità u r-riskji ta’ dewmien inerenti fil-proċeduri ta’ estradizzjoni, tikkostitwixxi l-miżura konkreta, fil-qasam tad-dritt kriminali, li timplimenta l-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku li l-Kunsill Ewropew ikkwalifika bħala l-“ġebla tax-xewka” tal-kooperazzjoni ġudizzjarja, u hija bbażata fuq livell għoli ta’ fiduċja bejn l-Istati Membri (20). L-implimentazzjoni ta’ dan il-mekkaniżmu tista’ tiġi sospiża biss fil-każ ta’ ksur serju u persistenti minn wieħed mill-Istati Membri tal-prinċipji stabbiliti fl-Artikolu 6(1) TUE, ikkonstatat mill-Kunsill skont l-Artikolu 7(1) ta’ dan it-trattat, bil-konsegwenzi previsti fl-Artikolu 7(2) tiegħu. Il-premessa 12 ta’ din id-deċiżjoni qafas, madankollu, tispeċifika li din tal-aħħar tirrispetta d-drittijiet fundamentali u tosserva l-prinċipji rrikonoxxuti mill-Artikolu 6 TUE u riflessi fil-Karta (21).
35. Dawn iż-żewġ “prinċipji gwida” tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 huma riflessi fl-Artikolu 1 tagħha, li, fil-paragrafu 2 tiegħu, jistabbilixxi li l-Istati Membri għandhom jeżegwixxu kwalunkwe MAE, abbażi tal-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku u skont id-dispożizzjonijiet ta’ din id-deċiżjoni qafas, u, fil-paragrafu 3 tiegħu, jispeċifika li l-imsemmija deċiżjoni qafas ma jistax ikollha l-effett li timmodifika l-obbligu li jiġu rrispettati d-drittijiet fundamentali u l-prinċipji legali fundamentali kif stabbiliti mill-Artikolu 6 TUE.
36. Minn dan isegwi li l-awtoritajiet ġudizzjarji ta’ eżekuzzjoni, bħala prinċipju, jistgħu jirrifjutaw li jeżegwixxu MAE biss għar-raġunijiet elenkati b’mod eżawrjenti fl-Artikoli 3 sa 4a tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 (22) jew, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, f’“ċirkustanzi eċċezzjonali” li, minħabba l-gravità tagħhom, jimponu l-limitazzjoni tal-prinċipji ta’ rikonoxximent reċiproku u ta’ fiduċja reċiproka bejn l-Istati Membri, li fuqhom hija bbażata l-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali (23).
37. Għall-finijiet li tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ dawn iċ-ċirkustanzi eċċezzjonali, fosthom il-ksur ta’ ċerti drittijiet fundamentali stabbiliti mill-Karta, il-Qorti tal-Ġustizzja, fis-sentenza Aranyosi u Căldăraru, introduċiet eżami f’żewġ stadji (iktar ’il quddiem l-“eżami f’żewġ stadji” jew l-“eżami” (24)):
– permezz tal-ewwel stadju, l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni għandha tevalwa r-riskju reali ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali fid-dawl tas-sitwazzjoni ġenerali tal-Istat Membru emittenti;
– permezz tat-tieni stadju, din l-awtorità għandha tivverifika, b’mod konkret u preċiż, jekk jeżistix riskju reali ta’ ksur ta’ dritt fundamentali tal-persuna rikjesta, fid-dawl taċ-ċirkustanzi ta’ dak il-każ (25).
38. Sussegwentement, dawn il-prinċipji, u b’mod partikolari l-eżami f’żewġ stadji, ġew applikati fir-rigward tas-sitwazzjoni li fiha, wara l-eżekuzzjoni ta’ MAE, ikun jeżisti riskju ta’ ksur tad-dritt għal smigħ xieraq, stabbilit fl-Artikolu 47 tal-Karta, minħabba nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati tas-sistema ġudizzjarja tal-Istat Membru emittenti, f’dan il-każ ir-Repubblika tal-Polonja, li jistgħu jaffettwaw l-indipendenza tal-ġudikatura u għalhekk jikkawżaw ksur ta’ dan id-dritt.
39. Fis-sentenza Minister for Justice and Equality, li tirrigwarda MAE maħruġ minn awtoritajiet ġudizzjarji Pollakki għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, anki meta, wara l-ewwel stadju tal-eżami, l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni jkollha għad-dispożizzjoni tagħha elementi, bħal dawk li jinsabu fi proposta motivata tal-Kummissjoni taħt l-Artikolu 7(1) TUE, minħabba nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura tal-Istat Membru emittenti, li jidhru li juru l-eżistenza ta’ riskju reali ta’ ksur tal-kontenut essenzjali tad-dritt fundamentali għal smigħ xieraq (26), din l-awtorità hija obbligata wkoll, fil-kuntest tat-tieni stadju, tivverifika, b’mod konkret u preċiż, jekk jeżistux raġunijiet serji u pprovati sabiex wieħed jemmen li l-persuna kkonċernata ser taffaċċja tali riskju fil-każ ta’ konsenja lill-Istat Membru emittenti (27). F’dan ir-rigward, l-imsemmija awtorità għandha tieħu inkunsiderazzjoni kriterji, bħas-sitwazzjoni personali ta’ din il-persuna, in-natura tar-reat li fir-rigward tiegħu tkun is-suġġett ta’ prosekuzzjoni u l-kuntest fattwali, li fuqhom ikun ibbażat il-MAE (iktar ’il quddiem il-“kriterji rilevanti”), kif ukoll l-informazzjoni pprovduta mill-Istat Membru emittenti skont l-Artikolu 15(2) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 (28).
40. Fis-sentenza Openbaar Ministerie, li tirrigwarda MAE maħruġ minn awtoritajiet ġudizzjarji Pollakki għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali u tal-eżekuzzjoni ta’ piena li ċċaħħad il-libertà, minn naħa, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, anki meta l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni jkollha għad-dispożizzjoni tagħha provi li juru li hemm nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura fl-Istat Membru emittenti, li kienu jeżistu fil-mument tal-ħruġ jew li seħħew wara, din l-awtorità ma tistax iċċaħħad mill-kwalità ta’ “awtorità ġudizzjarja emittenti” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 lill-qorti li tkun ħarġet il-MAE (29). Min-naħa l-oħra, il-Qorti tal-Ġustizzja fakkret li, anki meta tikkonstata l-eżistenza tan-nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati msemmija iktar ’il fuq, l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni ma tistax tastjeni milli twettaq it-tieni stadju tal-eżami. Fil-kuntest ta’ dan it-tieni stadju, huwa l-obbligu ta’ din l-awtorità li tevalwa jekk jeżistux raġunijiet serji u pprovati sabiex wieħed jemmen li l-persuna li tkun is-suġġett ta’ MAE ser taffaċċja, fil-każ ta’ konsenja, riskju reali ta’ ksur tad-dritt fundamentali tagħha għal smigħ xieraq (30). F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja rreferiet għall-kriterji rilevanti, żviluppati fis-sentenza Minister for Justice and Equality (31), filwaqt li speċifikat li l-imsemmija awtorità tista’, fl-ambitu tal-kuntest fattwali li fih ikun inħareġ il-MAE, tieħu inkunsiderazzjoni dikjarazzjonijiet ta’ awtoritajiet pubbliċi li jistgħu jinterferixxu fit-trattament li għandu jingħata lil każ individwali (32).
41. Essenzjalment, fis-sentenzi msemmija iktar ’il fuq, filwaqt li żammet il-prinċipju ta’ konsenja tal-persuna rikjesta, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-eżistenza ta’ riskju reali li din il-persuna, fil-każ ta’ konsenja lill-awtorità ġudizzjarja emittenti, iġġarrab ksur tad-dritt fundamentali tagħha għal qorti indipendenti u, għaldaqstant, tal-kontenut essenzjali ta’ dan id-dritt fundamentali għal smigħ xieraq, iggarantit mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, tista’ tippermetti lill-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni tastjeni, b’mod eċċezzjonali, milli tagħti segwitu għal dan il-MAE, abbażi tal-Artikolu 1(3) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 (33).
42. Din il-verifika, li hija riflessa fl-eżami f’żewġ stadji, teħtieġ, essenzjalment, evalwazzjoni ġenerali tas-sitwazzjoni fl-Istat Membru emittenti, segwita minn evalwazzjoni individwali tas-sitwazzjoni tal-persuna kkonċernata, li minnha jirriżulta li din tal-aħħar hija konkretament esposta għar-riskju reali ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali inkwistjoni.
2. Iċ-ċirkustanzi li fihom irregolarità fil-ħatra ta’ mħallef tista’ tippreġudika d-dritt tal-partijiet f’kawża għal smigħ xieraq
43. Peress li l-qorti tar-rinviju tirrileva li n-nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati li jaffettwaw id-dritt fundamentali għal qorti stabbilita minn qabel bil-liġi fl-Istat Membru emittenti jirriżultaw prinċipalment minn irregolarità fil-ħatra tal-membri tal-ġudikatura (34), jidhirli li huwa opportun li nsemmi fil-qosor, iktar ’il quddiem, il-prinċipji stabbiliti mill-Qorti tal-Ġustizzja f’dak li jirrigwarda ċ-ċirkustanzi li fihom irregolarità fil-ħatra ta’ mħallef tista’ tqiegħed fid-dubju d-dritt tal-partijiet f’kawża għal smigħ xieraq.
44. Fis-sentenza tas‑26 ta’ Marzu 2020, Eżami mill-ġdid Simpson vs Il‑Kunsill u HG vs Il‑Kummissjoni (35), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet dwar l-effett ta’ irregolarità fil-proċedura ta’ ħatra ta’ Mħallef fit-Tribunal għas-Servizz Pubbliku tal-Unjoni Ewropea fuq id-dritt tal-partijiet għal qorti stabbilita minn qabel bil-liġi.
45. F’dik is-sentenza, filwaqt li rrilevat li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, id-dritt li tiġi ġġudikata minn qorti “stabbilita bil-liġi”, fis-sens tal-Artikolu 6(1) tal-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali, iffirmata f’Ruma fl‑4 ta’ Novembru 1950, li għalih jikkorrispondi t-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta (36), jinkludi, min-natura tiegħu stess, il-proċess ta’ ħatra tal-imħallfin (37), il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li irregolarità mwettqa matul il-ħatra tal-imħallfin fi ħdan is-sistema ġudizzjarja kkonċernata twassal għal ksur tal-ewwel sentenza tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, b’mod partikolari meta din l-irregolarità hija ta’ natura u ta’ gravità tali li toħloq riskju reali li fergħat oħra tal-poter, b’mod partikolari l-eżekuttiv, jistgħu jeżerċitaw setgħa diskrezzjonali indebita li tipperikola l-integrità tar-riżultat li jwassal għalih il-proċess ta’ ħatra u b’hekk toħloq dubju leġittimu, f’moħħ il-partijiet fil-kawża, fir-rigward tal-indipendenza u tal-imparzjalità tal-imħallef jew tal-imħallfin ikkonċernati, li jkun il-każ meta jkunu inkwistjoni r-regoli fundamentali li jagħmlu parti integrali mill-istabbiliment u mill-funzjonament ta’ din is-sistema ġudizzjarja (38).
46. Fl-imsemmija sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja għamlet distinzjoni bejn, minn naħa, il-proċedura ta’ ħatra tal-Imħallef inkwistjoni fit-Tribunal għas-Servizz Pubbliku (jiġifieri s-sejħa għal kandidaturi), li l-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea kienet ikkonstatat l-irregolarità tagħha, u, min-naħa l-oħra, ir-regoli fundamentali dwar il-ħatra tal-Imħallfin f’dik il-qorti (jiġifieri r-raba’ paragrafu tal-Artikolu 257 TFUE u l-Artikolu 3 tal-Anness I tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea) u kkonkludiet li s-sempliċi ksur tal-proċedura ta’ ħatra ma kienx biżżejjed sabiex tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ ksur ta’ regola fundamentali tal-proċedura ta’ ħatra tal-Imħallfin fit-Tribunal għas-Servizz Pubbliku ta’ natura u ta’ gravità tali li ħoloq riskju reali li l-Kunsill għamel użu inġustifikat mis-setgħat tiegħu billi pperikola l-integrità tar-riżultat li wassal għalih il-proċess ta’ ħatra u billi b’hekk ħoloq dubju leġittimu, f’moħħ il-partijiet fil-kawża, fir-rigward tal-indipendenza u tal-imparzjalità tal-Imħallef maħtur fit-tielet pożizzjoni, jew fl-awla li lilha dan l-Imħallef ġie assenjat (39). Dawn l-istess prinċipji ġew applikati mill-Qorti tal-Ġustizzja fir-rigward tas-sitwazzjoni tas-sistema ġudizzjarja Pollakka fis-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2021, W.Ż. (Awla ta’ Stħarriġ Straordinarju u Affarijiet Pubbliċi tal-Qorti Suprema – Ħatra) (40).
47. Essenzjalment, din il-ġurisprudenza tgħallimna li irregolaritajiet fil-ħatra ta’ ċerti mħallfin jista’ jkollhom riperkussjonijiet fuq is-sitwazzjoni konkreta tal-partijiet f’kawża meta dawn joħolqu r-riskju ta’ ndħil tal-poter eżekuttiv fl-amministrazzjoni tal-ġustizzja u b’hekk joħolqu dubju, f’moħħ il-partijiet f’kawża, fir-rigward tal-indipendenza u tal-imparzjalità ta’ dawn l-imħallfin u tal-qrati li lilhom ikunu assenjati. Dan it-tagħlim iwassalni sabiex nikkonkludi li, fil-kuntest tat-tieni stadju tal-eżami fil-kawżi prinċipali, għandu jiġi vverifikat jekk is-sitwazzjoni tal-persuni rikjesti, fid-dawl tal-kriterji rilevanti, tippreżentax, għall-poter eżekuttiv, interess li jmur lil hinn mill-elementi konkreti tar-reati allegati u li jesponihom għal riskju li l-kawża tagħhom ma tiġix ittrattata b’mod imparzjali kif ser nispjega iktar ’il quddiem.
B. Fuq id-domandi preliminari
48. Dawn il-kawżi jidħlu f’kuntest kważi identiku għal dak li ta lok għas-sentenzi Minister for Justice and Equality u Openbaar Ministerie, kif ukoll għal dak li huwa s-suġġett tal-kawża pendenti C‑480/21, Minister for Justice and Equality (41). Huma jirrigwardaw l-eżekuzzjoni ta’ MAE maħruġ minn awtoritajiet ġudizzjarji Pollakki għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali jew tal-eżekuzzjoni ta’ piena li ċċaħħad il-libertà. Kif diġà ġie rrilevat, permezz tad-domandi preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk għandhiex tapplika u kif għandha tapplika t-tieni stadju tal-eżami (42) fil-kuntest partikolari tal-każ.
1. Fuq l-ewwel stadju tal-eżami
49. Preliminarjament, f’dak li jirrigwarda l-ewwel stadju tal-eżami, il-qorti tar-rinviju, mingħajr ma tqajjem ebda domanda preliminari f’dan ir-rigward, tikkonstata l-eżistenza ta’ nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura fl-Istat Membru emittenti, li kienu jeżistu meta nħareġ il-MAE, li għadhom jeżistu u li saħansitra ġarrbu aggravazzjoni li żdiedet matul l-aħħar snin. Dik il-qorti tibbaża din il-konstatazzjoni prinċipalment fuq il-ħatra tal-imħallfin fuq proposta tal-KRS skont il-Liġi li Temenda l-Liġi dwar il-KRS u Ċerti Liġijiet Oħra, tat‑8 ta’ Diċembru 2017 (43), kif ukoll fuq l-impossibbiltà, għal persuna kkonsenjata, li tikkontesta b’mod effettiv il-validità tal-ħatra ta’ mħallef jew il-legalità tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji tiegħu skont leġiżlazzjoni li daħlet fis-seħħ fl‑14 ta’ Frar 2020 (44).
50. Mingħajr ma nixtieq nidħol fuq il-ġurisdizzjoni tal-qorti tar-rinviju u bla ħsara għall-verifiki li din għandha twettaq fir-rigward tal-attwalità ta’ din l-analiżi u tal-eventwali żviluppi fis-sitwazzjoni fuq livell nazzjonali (45), nista’ naqbel, bħala prinċipju, fid-dawl tal-ġurisprudenza dwar l-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja Pollakka, mal-konstatazzjonijiet magħmula minn dik il-qorti (46).
2. Fuq it-tieni stadju tal-eżami
51. F’dak li jirrigwarda t-tieni stadju tal-eżami, il-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tiċċara l-applikazzjoni tal-kriterji rilevanti fil-każ, minn naħa, tal-eżekuzzjoni ta’ MAE maħruġ għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena jew ta’ miżura li ċċaħħad il-libertà u, min-naħa l-oħra, tal-eżekuzzjoni ta MAE maħruġ għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali (47).
52. Għandu għalhekk jiġi eżaminat jekk in-nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura fl-Istat Membru emittenti, meta dawn jinkludu jew jistgħu jinkludu nuqqasijiet speċifiċi fil-ħatra tal-imħallfin li kkundannaw lill-persuna rikjesta jew li huwa maħsub li ser jiġġudikawha wara l-konsenja tagħha, jistgħux iwasslu, f’dan il-każ, għal ksur tad-dritt ta’ din il-persuna għal qorti indipendenti, iggarantit fl-ewwel sentenza tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta. Fil-każ ta’ risposta affermattiva, l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni għandha tastjeni, abbażi tal-Artikolu 1(3) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584, milli tagħti segwitu għall-MAE, filwaqt li, fil-każ oppost, din għandha twettaq l-eżekuzzjoni ta’ dan tal-aħħar (48).
53. F’dak li jirrigwarda, minn naħa, l-eżekuzzjoni ta’ MAE maħruġ għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena jew ta’ miżura li ċċaħħad il-libertà, il-qorti tar-rinviju tirrileva li jeżisti riskju reali li mħallef wieħed jew iktar maħtura wara r-riformi inkwistjoni (49) pparteċipaw fil-proċeduri kontra l-persuna li tkun is-suġġett ta’ tali MAE. Dik il-qorti żżid li, għalkemm huwa fiżikament possibbli għal din il-persuna li tispeċifika liema mħallfin tal-Istat Membru emittenti pparteċipaw fil-proċeduri kontra tagħha, l-imsemmija persuna ma tistax tikkontesta b’mod effettiv il-validità tal-ħatra ta’ mħallef jew il-legalità tal-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji tiegħu, skont emenda leġiżlattiva li ddaħħlet matul is-sena 2020 fil-kuntest tar-riformi inkwistjoni (50).
54. F’dak li jirrigwarda, min-naħa l-oħra, l-eżekuzzjoni ta’ MAE maħruġ għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali, il-qorti ta’ rinviju tikkonstata li persuna rikjesta ma hijiex f’pożizzjoni li tkun taf liema mħallfin ser jeżaminaw il-kawża tagħha wara l-konsenja tagħha, fid-dawl tal-mekkaniżmu ta’ assenjazzjoni każwali tal-kawżi lill-imħallfin f’qorti, li wkoll iddaħħal fil-kuntest tar-riformi inkwistjoni.
55. Nirrileva li, f’dawn iż-żewġ xenarji, jistgħu jiġu previsti żewġ sitwazzjonijiet, jiġifieri, is-sitwazzjoni li fiha huwa possibbli li tiġi eskluża l-eżistenza ta’ irregolaritajiet fil-ħatra ta’ mħallef wieħed jew iktar li ttrattaw jew li huwa maħsub li ser jittrattaw il-kawża tal-persuni rikjesti (a) u, is-sitwazzjoni li fiha jeżistu irregolaritajiet jew jeżisti r-riskju reali ta’ irregolaritajiet f’tali ħatra (b). F’din it-tieni sitwazzjoni, li hija s-suġġett tad-domandi preliminari, għandu jiġi speċifikat jekk u sa fejn l-eżistenza jew ir-riskju ta’ tali irregolaritajiet jistgħu jwasslu lill-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni sabiex tirrifjuta li teżegwixxi l-MAE. Fl-aħħar nett, jidhirli li huwa opportun li nagħti xi indikazzjonijiet dwar il-konsegwenzi possibbli, fir-rigward tal-eżami msemmi iktar ’il fuq, tas-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali, li, minkejja li ngħatat sussegwentement għal dawn it-talbiet għal deċiżjoni preliminari, tikkostitwixxi element li l-qorti tar-rinviju ser ikollha tieħu inkunsiderazzjoni fl-evalwazzjoni tagħha(c).
a) Fuq l-assenza ta’ irregolaritajiet fil-ħatra tal-imħallfin nazzjonali li għandhom ġurisdizzjoni
56. L-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni, abbażi tal-verifiki tagħha u eventwalment ta’ skambju ta’ informazzjoni mal-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru emittenti skont l-Artikolu 15(2) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584, tista’ tasal għall-konklużjoni li l-awtorità ġudizzjarja li ddeċidiet dwar il-piena jew il-miżura li ċċaħħad il-libertà kontra l-persuna rikjesta ma kinitx komposta minn imħallfin maħtura skont ir-regoli li jirriżultaw mir-riformi inkwistjoni (51), jew li ma hemmx riskju konkret li l-persuna li ntalbet il-konsenja tagħha għall-finijiet ta’ proċeduri kriminali tiġi ġġudikata minn awtorità ġudizzjarja komposta minn imħallfin maħtura abbażi ta’ dawn ir-regoli.
57. F’tali sitwazzjonijiet, in-nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati li jaffettwaw is-sistema ġudizzjarja tal-Istat Membru emittenti ma għandhomx jostakolaw il-konsenja tal-persuna kkonċernata lejn dan l-Istat Membru, fl-assenza ta’ raġunijiet oħra li jiġġustifikaw ir-rifjut ta’ din il-konsenja (52).
b) Fuq l-eżistenza jew ir-riskju konkret ta’ irregolaritajiet fil-ħatra tal-imħallfin nazzjonali li għandhom ġurisdizzjoni
58. L-awtorità nazzjonali ta’ eżekuzzjoni, dejjem abbażi tal-verifiki tagħha u eventwalment ta’ skambju ta’ informazzjoni mal-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru emittenti skont l-Artikolu 15(2) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584, tista’ tikkonstata li l-awtorità ġudizzjarja li ddeċidiet dwar il-piena jew il-miżura li ċċaħħad il-libertà kienet fil-fatt komposta minn imħallef wieħed jew iktar maħtura abbażi tar-regoli li jirriżultaw mir-riformi inkwistjoni, jew li hemm riskju konkret li l-imħallfin li ddeċidew dwar il-kundanna tal-persuna rikjesta jew li ser jeżaminaw il-kawża ta’ din il-persuna wara l-konsenja tagħha jaqgħu taħt il-kategorija tal-imħallfin maħtura skont dawn ir-regoli. Dawn is-sitwazzjonijiet, li huma s-suġġett tal-ewwel u tat-tieni domanda preliminari fil-Kawża C‑563/21 PPU, huma kkaratterizzati mid-dubju tal-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni, dwar l-impatt effettiv tal-parteċipazzjoni (effettiva jew probabbli) tal-imħallfin maħtura irregolarment fir-rigward tar-rispett għad-dritt fundamentali tal-imsemmija persuna għal qorti indipendenti.
59. Issa jidhirli li, fid-dawl tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja eżaminata fil-punti 37 sa 41 ta’ dawn il-konklużjonijiet, dan id-dubju ma huwiex suffiċjenti, waħdu, sabiex tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ riskju reali ta’ ksur tad-dritt fundamentali tal-persuna rikjesta għal qorti indipendenti fil-kuntest tat-tieni stadju tal-eżami u għalhekk sabiex jiġi ġġustifikat eventwali rifjut min-naħa ta’ din l-awtorità li teżegwixxi l-MAE. Fil-fatt, bħan-nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati tas-sistema ġudizzjarja tal-Istat Membru emittenti, is-sempliċi riperkussjoni ta’ dawn in-nuqqasijiet fuq il-proċeduri nazzjonali nnifishom, mitmuma jew futuri, fil-konfront tal-persuna rikjesta, filwaqt li l-imsemmija awtorità hija inkoraġġita teżerċita viġilanza ikbar fl-evalwazzjoni taċ-ċirkustanzi relatati mal-ħruġ tal-MAE (53), ma tistax teżenta lill-istess awtorità milli teżamina l-kriterji rilevanti.
60. F’dan ir-rigward, infakkar li, fil-ġurisprudenza tagħha dwar l-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja Pollakka, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, essenzjalment, li r-Repubblika tal-Polonja, permezz tar-riformi inkwistjoni, ippermettiet lill-poter eżekuttiv jindaħal b’mod deċiżiv fil-ħatra tal-imħallfin u fis-sistema dixxiplinari tagħhom. Barra minn hekk, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja eżaminata fil-punt 45 ta’ dawn il-konklużjonijiet speċifikat li irregolarità fil-ħatra tal-imħallfin tinvolvi ksur tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, b’mod partikolari meta toħloq ir-riskju ta’ ndħil tal-poter eżekuttiv fl-eżerċizzju tal-poter ġudizzjarju, u b’hekk tippermetti lill-poter eżekuttiv jeżerċita influwenza fuq dan tal-aħħar u tippreġudika s-separazzjoni tal-poteri u għalhekk l-indipendenza tal-ġudikatura (54).
61. Għalhekk inqis li l-evalwazzjoni tal-effetti tan-nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fuq is-sitwazzjoni partikolari tal-persuni rikjesti għandha titwettaq skont in-natura tan-nuqqasijiet irrilevati. F’dan il-każ, fir-rigward tan-nuqqasijiet ikkonstatati li jirrigwardaw l-indħil tal-poter eżekuttiv fl-eżerċizzju tal-poter ġudizzjarju, il-kwistjoni hija jekk dan l-indħil huwiex tali li jaffettwa t-trattament tal-kawżi li jirrigwardaw il-persuni rikjesti.
62. Għalhekk huwa l-kompitu tal-qorti tar-rinviju, abbażi tal-provi prodotti mill-persuna rikjesta u tal-informazzjoni li eventwalment tkun irċeviet mill-awtoritajiet tal-Istat Membru li ħareġ l-MAE, skont l-Artikolu 15(2) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584, li tivverifika jekk in-nuqqas ta’ indipendenza tal-qrati Pollakki, dovut għal indħil tal-poter eżekuttiv fl-eżerċizzju tal-poter ġudizzjarju, jistax jikser id-dritt tal-persuni rikjesti għal qorti indipendenti, fid-dawl tal-kriterji rilevanti, kif ukoll tal-eventwali żviluppi fil-kuntest leġiżlattiv u ġudizzjarju tal-Istat Membru emittenti (55).
63. Il-kriterji rilevanti għalhekk għandhom jiġu applikati, fil-każijiet inkwistjoni, fid-dawl tal-eventwali riskju ta’ ndħil tal-poter eżekuttiv fil-kawżi li jirrigwardaw il-persuni rikjesti. B’mod iktar partikolari, skont dawn il-kriterji, qabelxejn, il-qorti tar-rinviju ser ikollha l-kompitu li tevalwa jekk is-sitwazzjoni personali tal-persuni rikjesti tistax tinvolvi riskju li dawn jiġu ġġudikati abbażi ta’ provi li ma jkunux dawk li huma rilevanti għall-eżami tal-aġir allegatament illegali tagħhom, bħalma huma l-eventwali parteċipazzjoni ta’ dawn il-persuni fil-ħajja politika jew l-appartenenza tagħhom għal kategorija, minorità jew stat soċjali partikolarment esposti għall-indħil tal-poter eżekuttiv, fid-dawl tal-politiki mħaddna minn dan tal-aħħar. Barra minn hekk, dik il-qorti ser tkun obbligata tivverifika jekk in-natura tar-reati li fir-rigward tagħhom l-imsemmija persuni jkunu s-suġġett ta’ prosekuzzjoni tistax tinvolvi riskju li dawn l-istess persuni ma jiġux iġġudikati b’mod indipendenti (56). Fl-aħħar nett, l-imsemmija qorti ser ikollha tevalwa jekk tali riskju jistax jirriżulta mill-kuntest fattwali li fuqu huwa bbażat il-MAE, fid-dawl tal-eventwali dikjarazzjonijiet ta’ awtoritajiet pubbliċi li jistgħu jinterferixxu fit-trattament li għandu jingħata lil każ individwali.
64. Barra minn hekk, fil-kuntest tal-analiżi preċedenti, il-qorti tar-rinviju jista’ wkoll ikollha teżamina jekk il-leġiżlazzjoni tal-Istat Membru emittenti tiggarantixxix lill-persuni rikjesti rimedju ġudizzjarju effettiv li jippermetti li tiġi invokata l-eventwali irregolarità tal-ħatra tal-imħallef jew tal-imħallfin ikkonċernati (ara punt 53 ta’ dawn il-konklużjonijiet), liema aspett huwa s-suġġett tad-domanda preliminari unika fil-Kawża C‑562/21 PPU u tat-tielet domanda preliminari fil-Kawża C‑563/21 PPU (57).
65. F’dak li jirrigwarda l-portata tal-analiżi li għandha twettaq l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni, jidhirli li l-persuna rikjesta għandha l-kompitu li tipproduċi lill-qorti tar-rinviju l-provi li minnhom jirriżulta, prima facie, riskju konkret li, fid-dawl tal-kriterji mfakkra fil-punt 63 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-kawża tagħha tista’ tiġi ġġudikata b’mod mhux indipendenti. Għalkemm ma tistax tintalab prova kompleta f’dan ir-rigward, din il-prova ma tistax tkun limitata għal riferiment għar-riskju ġeneriku li n-nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati tas-sistema ġudizzjarja tal-Istat Membru emittenti jista’ jkollhom riperkussjonijiet fuq il-kawża tagħha, peress li din l-evalwazzjoni taqa’ wkoll taħt l-ewwel stadju tal-eżami. Fil-fehma tiegħi, huwa l-kompitu tal-persuna rikjesta, minn naħa, li tipproduċi provi li minnhom jirriżulta li l-imħallfin involuti jew probabbilment involuti fil-proċeduri kontra tagħha jagħmlu parti mill-imħallfin maħtura skont ir-riformi inkwistjoni jew li l-awtorità ġudizzjarja emittenti nnifisha hija vvizzjata b’nuqqas ta’ indipendenza mill-poter eżekuttiv u, min-naħa l-oħra, li tipprovdi r-raġunijiet li għalihom jidhrilha li tali sitwazzjoni jista’ jkollha riperkussjonijiet negattivi fuq il-kawża tagħha, fir-rigward taċ-ċirkustanzi rilevanti relatati mas-sitwazzjoni personali tagħha, man-natura tar-reati inkwistjoni u mal-kuntest fattwali li fuqu jkun ibbażat il-MAE (58). Fil-fehma tiegħi, tali provi normalment ser ikunu suffiċjenti sabiex iwasslu lill-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni sabiex tirrifjuta l-konsenja ta’ din il-persuna, sakemm l-awtorità ġudizzjarja emittenti ma tipprovdix hija stess assigurazzjonijiet jew impenji konkreti fir-rigward tat-trattament li ser jingħata lill-imsemmija persuna wara l-konsenja tagħha b’mod li jiġi eliminat kull d-dubju dwar ir-riskji msemmija mill-istess persuna.
c) Fuq il-konsegwenzi tas-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali
66. Minkejja li s-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali ngħatat wara li ntbagħtu dawn it-talbiet għal deċiżjoni preliminari, din, peress li hija fatt magħruf, tikkostitwixxi element li l-qorti tar-rinviju ser ikollha tieħu inkunsiderazzjoni fil-mument tad-deċiżjoni tagħha.
67. Għalkemm il-motivazzjoni tagħha għadha ma hijiex disponibbli, mid-dispożittiv ta’ dik is-sentenza jirriżulta li t-Trybunał Konstytucyjny (il-Qorti Kostituzzjonali) tqiegħed fid-dubju l-applikabbiltà nnifisha ta’ ċerti dispożizzjonijiet fundamentali tat-Trattat UE f’dan l-Istat Membru, kif ukoll ir-rwol primarju tal-Qorti tal-Ġustizzja li tiżgura li d-dritt jiġi osservat fl-interpretazzjoni u fl-applikazzjoni tat-Trattati, skont l-Artikolu 19(1) TUE, inkluż f’dak li jirrigwarda l-kwistjoni ddibattuta tal-indipendenza tal-istanzi ġudizzjarji, li hija waħda mill-karatteristiċi fundamentali tal-Istat tad-dritt iggarantit fl-Artikolu 2 TUE (59). Kuntrarjament għall-assigurazzjonijiet ipprovduti waqt is-seduta mir-rappreżentant tal-Gvern Pollakk, jidher li l-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni mill-qrati nazzjonali ma tista’ tkun is-suġġett ta’ ebda stħarriġ fis-sitwazzjonijiet legali li fihom it-Trybunał Konstytucyjny (il-Qorti Kostituzzjonali) tqis li għandha tingħata interpretazzjoni partikolari abbażi tal-Kostituzzjoni Pollakka.
68. Prima facie, l-imsemmija sentenza tirrappreżenta l-espressjoni ta’ politika ġudizzjarja, fl-ogħla livell kostituzzjonali, intiża li tqiegħed fid-dubju l-kondiviżjoni tal-prinċipji u tal-valuri fundamentali tal-Unjoni mill-imsemmi Stat Membru (60), minkejja li l-parteċipazzjoni ta’ dan l-istess Stat Membru fl-Unjoni ma tidhirx, madankollu, li qiegħda titqiegħed fid-dubju (61).
69. Huwa minnu li, qabel ma tinsilet kwalunkwe konklużjoni mis-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali għall-każ inkwistjoni, il-qorti tar-rinviju ser ikollha teżerċita prudenza kbira ħafna, fid-dawl tal-fatt li l-implikazzjonijiet ta’ dik is-sentenza ser ikollhom jiġu vverifikati, permezz ta’ eżami bir-reqqa tal-motivazzjoni tagħha u tal-modalitajiet konkreti tal-applikazzjoni tagħha (62), u wkoll fid-dawl tal-fatt li din hija sitwazzjoni li qiegħda tiżviluppa kontinwament (63). B’mod partikolari, l-affermazzjoni li, de facto, l-imsemmija sentenza minn issa ’l quddiem timplika l-impossibbiltà li jiġu eżegwiti l-MAE kollha maħruġa mill-Istat Membru inkwistjoni twassal għall-impunità ta’ diversi reati kriminali, filwaqt li tikser id-dritt tal-vittmi tar-reati inkwistjoni, u tikkostitwixxi ċaħda tal-ħidma professjonali tal-imħallfin tar-Repubblika tal-Polonja li jagħmlu sforz sabiex jużaw il-mekkaniżmi ta’ kooperazzjoni ġudizzjarja previsti mid-dritt tal-Unjoni (64). Dan fih innifsu jista’ jikkostitwixxi ċaħda tal-ġustizzja u jista’ jwassal għal konsegwenzi gravi, anki lil hinn mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 u tal-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali (65).
70. Madankollu, jidhirli li tali approċċ jista’ jqiegħed fid-dubju l-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku u l-kooperazzjoni ġudizzjarja bejn il-qrati tal-Istati Membri kif ukoll bejn dawn tal-aħħar u l-Qorti tal-Ġustizzja, li jikkostitwixxu s-sisien tas-sistema tal-MAE. Fil-fatt, f’tali sitwazzjoni, ma narax kif jista’ jiġi ggarantit il-livell għoli ta’ fiduċja reċiproka u ta’ rikonoxximent reċiproku li fuqhom hija bbażata s-sistema tal-MAE.
71. L-interpretazzjoni li tidher li tirriżulta mid-dispożittiv ta’ dik is-sentenza hija ta’ natura li toħloq dubju dwar jekk parti f’kawża, suġġetta għal deċiżjoni ta’ awtorità ġudizzjarja Pollakka, tistax, sal-lum, tibbaża ruħha fuq il-prinċipji fundamentali tad-dritt tal-Unjoni sabiex jiġu rrimedjati eventwali inkompatibbiltajiet tal-leġiżlazzjoni nazzjonali mad-dritt tal-Unjoni, inklużi r-regoli kostituzzjonali tagħha. F’dak li jirrigwarda l-kawżi prinċipali, l-imsemmija sentenza tista’ timplika, b’mod partikolari, l-impossibbiltà li tiġi rrimedjata, permezz tal-applikazzjoni tal-prinċipji ta’ supremazija u l-applikazzjoni diretta tad-dritt tal-Unjoni, l-assenza ta’ rimedju ġudizzjarju effettiv fil-leġiżlazzjoni nazzjonali li jippermetti li jiġu protetti l-individwi, inklużi l-persuni kkonsenjati, kontra eventwali ksur tad-dritt tagħhom għal smigħ xieraq (66).
72. Għaldaqstant, il-konsegwenzi tas-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali jista’ jkollhom rwol, mhux b’mod assolut iżda fl-analiżi tar-riskji konkreti, għall-persuni rikjesti, ladarba jiġu kkonsenjati, ta’ ksur tad-dritt tagħhom għal smigħ xieraq u b’mod partikolari sa fejn din is-sentenza tipprekludi milli tiġi rrimedjata l-assenza ta’ motiv ta’ rikors (rikuża, appell, eċċ.) li jippermetti li tiġi kkontestata l-ħatra irregolari tal-imħallfin involuti fil-proċeduri li għalihom ser ikunu suġġetti, ħaġa li hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika (67), meta dawn il-persuni jipproduċu provi f’dan ir-rigward.
73. F’tali ċirkustanzi, ma neskludix li, sakemm tibqa’ tippersisti din is-sitwazzjoni u li l-persuna rikjesta tipprova, minn naħa, l-eżistenza ta’ riskju konkret ta’ trattament mhux imparzjali fid-dawl tas-sitwazzjoni partikolari tagħha, abbażi tal-kriterji rilevanti, u, min-naħa l-oħra, l-impossibbiltà li tinvoka l-kompożizzjoni irregolari tal-qrati li għandhom ġurisdizzjoni sabiex jieħdu konjizzjoni tal-proċeduri li għalihom ser tkun suġġetta, il-qorti tar-rinviju tista’ tkun obbligata tirrifjuta l-eżekuzzjoni tal-MAE inkwistjoni, minkejja l-konsegwenzi, ta’ min jiddispjaċih minnhom, ta’ din is-sospensjoni għall-għan, speċifiku għall-MAE, ta’ ġlieda kontra l-impunità tal-persuni rikjesti li jkunu jinsabu fi Stat Membru differenti minn dak li fih ikunu allegatament wettqu reati. Huwa l-kompitu ta’ dik il-qorti li tevalwa n-neċessità ta’ tali rifjut, fid-dawl tal-kriterji rilevanti indikati fil-punti 61 sa 64 ta’ dawn il-konklużjonijiet u tal-eventwali konsegwenzi tas-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali, u wkoll fid-dawl tal-fatt li din hija sitwazzjoni li qiegħda tiżviluppa kontinwament.
74. F’dawn iċ-ċirkustanzi, nipproponi li nirrispondi għad-domandi preliminari fis-sens li l-Artikolu 1(2) u (3) tad-Deċiżjoni Qafas 2002/584 għandu jiġi interpretat fis-sens li, meta l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni mitluba tiddeċiedi dwar il-konsenja ta’ persuna li tkun is-suġġett ta’ MAE, maħruġ għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena li ċċaħħad il-libertà jew tat-tressiq ta’ proċeduri kriminali, ikollha għad-dispożizzjoni tagħha provi intiżi li juru l-eżistenza ta’ riskju reali ta’ ksur tad-dritt fundamentali għal smigħ xieraq iggarantit fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, minħabba nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura tal-Istat Membru emittenti, din l-awtorità għandha tivverifika, b’mod konkret u preċiż, jekk, fid-dawl tas-sitwazzjoni personali ta’ din il-persuna, kif ukoll tan-natura tar-reat li fir-rigward tiegħu tkun is-suġġett ta’ prosekuzzjoni u tal-kuntest fattwali li fuqhom ikun ibbażat il-MAE u fid-dawl tal-informazzjoni pprovduta minn dan l-Istat Membru skont l-Artikolu 15(2) ta’ din id-deċiżjoni qafas, jeżistux raġunijiet serji u pprovati sabiex wieħed jemmen li l-imsemmija persuna ser taffaċċja tali riskju fil-każ ta’ konsenja lill-imsemmi Stat Membru
75. F’dan ir-rigward, iċ-ċirkustanzi li jeżisti riskju reali li, wara l-konsenja tagħha, il-persuna kkonċernata tiġi ġġudikata minn qorti li ma ġietx stabbilita minn qabel bil-liġi jew li ma huwiex possibbli li tiġi ddeterminata l-kompożizzjoni tal-qrati li quddiemhom hija ser tiġi ġġudikata, kif ukoll l-assenza ta’ rimedju effettiv sabiex tiġi kkontestata l-validità tal-ħatra tal-imħallfin ikkonċernati, ma jeżentawx lill-qorti tar-rinviju milli tevalwa r-riskju konkret ta’ ksur tad-dritt għal smigħ xieraq ta’ din il-persuna fid-dawl tal-kriterji msemmija iktar ’il fuq.
76. Huwa l-kompitu, b’mod partikolari, tal-qorti tar-rinviju, fid-dawl ta’ dawn il-kriterji u fid-dawl tal-iżviluppi fis-sitwazzjoni relatata mas-sistema ġudizzjarja tal-Istat Membru emittenti, li tivverifika jekk il-persuna rikjesta, ladarba tiġi kkonsenjata, taffaċċjax ir-riskju li d-dritt tagħha għal smigħ xieraq ikun influwenzat minn indħil tal-poter eżekuttiv fil-qrati li għandhom ġurisdizzjoni, fid-dawl tal-eventwali assenza ta’ kwalunkwe rimedju ġudizzjarju effettiv li jippermetti li tiġi kkontestata l-ħatra irregolari tal-imħallef jew tal-imħallfin li ttrattaw jew li għandhom ġurisdizzjoni sabiex jittrattaw il-kawża ta’ din il-persuna, u ta’ prassi ġurisprudenzjali kostituzzjonali li, peress li tqiegħed fid-dubju s-supremazija tad-dritt tal-Unjoni, ma tippermettix li din l-assenza tiġi rrimedjata.
VI. Konklużjoni
77. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi kif ġej għad-domandi preliminari magħmula mir-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi l-Baxxi):
– L-Artikolu 1(2) u (3) tad-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2002/584/ĠAI tat‑13 ta’ Ġunju 2002 dwar il-mandat ta’ arrest Ewropew u l-proċeduri ta’ konsenja bejn l-Istati Membri, kif emendata bid-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2009/299/ĠAI tas‑26 ta’ Frar 2009, għandu jiġi interpretat fis-sens li, meta l-awtorità ġudizzjarja ta’ eżekuzzjoni mitluba tiddeċiedi dwar il-konsenja ta’ persuna li tkun is-suġġett ta’ mandat ta’ arrest Ewropew (MAE), maħruġ għall-finijiet tal-eżekuzzjoni ta’ piena li ċċaħħad il-libertà jew tat-tressiq ta’ proċeduri kriminali, ikollha għad-dispożizzjoni tagħha provi intiżi li juru l-eżistenza ta’ riskju reali ta’ ksur tad-dritt fundamentali għal smigħ xieraq iggarantit fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, minħabba nuqqasijiet sistemiċi jew ġeneralizzati fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura tal-Istat Membru emittenti, din l-awtorità għandha tivverifika, b’mod konkret u preċiż, jekk, fid-dawl tas-sitwazzjoni personali ta’ din il-persuna, kif ukoll tan-natura tar-reat li fir-rigward tiegħu tkun is-suġġett ta’ prosekuzzjoni u tal-kuntest fattwali li fuqhom ikun ibbażat il-MAE u fid-dawl tal-informazzjoni pprovduta minn dan l-Istat Membru skont l-Artikolu 15(2) ta’ din id-deċiżjoni qafas, jeżistux raġunijiet serji u pprovati sabiex wieħed jemmen li l-imsemmija persuna ser taffaċċja tali riskju fil-każ ta’ konsenja lill-imsemmi Stat Membru;
– F’dan ir-rigward, iċ-ċirkustanzi li jeżisti riskju reali li, wara l-konsenja tagħha, il-persuna kkonċernata tiġi ġġudikata minn qorti li ma ġietx stabbilita minn qabel bil-liġi jew li ma huwiex possibbli li tiġi ddeterminata l-kompożizzjoni tal-qrati li quddiemhom hija ser tiġi ġġudikata, kif ukoll l-assenza ta’ rimedju effettiv sabiex tiġi kkontestata l-validità tal-ħatra tal-imħallfin ikkonċernati, ma jeżentawx lill-qorti tar-rinviju milli tevalwa r-riskju konkret ta’ ksur tad-dritt għal smigħ xieraq ta’ din il-persuna fid-dawl tal-kriterji msemmija iktar ’il fuq;
– Huwa l-kompitu, b’mod partikolari, tal-qorti tar-rinviju, fid-dawl ta’ dawn il-kriterji u fid-dawl tal-iżviluppi fis-sitwazzjoni relatata mas-sistema ġudizzjarja tal-Istat Membru emittenti, li tivverifika jekk il-persuna rikjesta, ladarba tiġi kkonsenjata, taffaċċjax ir-riskju li d-dritt tagħha għal smigħ xieraq ikun influwenzat minn indħil tal-poter eżekuttiv fil-qrati li għandhom ġurisdizzjoni, fid-dawl tal-eventwali assenza ta’ kwalunkwe rimedju ġudizzjarju effettiv li jippermetti li tiġi kkontestata l-ħatra irregolari tal-imħallef jew tal-imħallfin li ttrattaw jew li għandhom ġurisdizzjoni sabiex jittrattaw il-kawża ta’ din il-persuna, u ta’ prassi ġurisprudenzjali kostituzzjonali li, peress li tqiegħed fid-dubju s-supremazija tad-dritt tal-Unjoni, ma tippermettix li din l-assenza tiġi rrimedjata.