WYROK SĄDU (czwarta izba)
z dnia 6 września 2013 r.(*)
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Iranu w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu broni jądrowej – Zamrożenie funduszy – Skarga o stwierdzenie nieważności – Termin na dostosowanie żądań – Dopuszczalność – Obowiązek uzasadnienia – Oczywisty błąd w ocenie
W sprawie T‑110/12
Iranian Offshore Engineering & Construction Co., z siedzibą w Teheranie (Iran), reprezentowana przez adwokatów J. Viñalsa Camallongę, L. Barriolę Urruticoecheę oraz J. Iriartego Ángela,
strona skarżąca,
przeciwko
Radzie Unii Europejskiej, reprezentowanej przez P. Plazę Garcíę, V. Piessevaux oraz G. Ramosa Ruana, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
mającej za przedmiot żądanie stwierdzenia nieważności, po pierwsze, decyzji Rady 2011/783/WPZiB z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącej zmiany decyzji 2010/413/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 319, s.71), oraz po drugie, rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1245/2011 z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 961/2010 w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 319, s. 1) oraz rozporządzenia Rady (UE) nr 267/2012 z dnia 23 marca 2012 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie nr 961/2010 (Dz.U. L 88, s. 1) w zakresie, w jakim akty te dotyczą skarżącej,
SĄD (czwarta izba),
w składzie: I. Pelikánová, prezes, K. Jürimäe i M. van der Woude (sprawozdawca), sędziowie,
sekretarz: J. Palacio González, główny administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 5 marca 2013 r.,
wydaje następujący
Wyrok(1)
[...]
Przebieg postępowania i żądania stron
8 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 27 lutego 2012 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.
9 Odrębnym pismem, złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 1 lutego 2013 r., skarżąca złożyła wniosek o zastosowanie środków tymczasowych w celu zawieszenia wykonania zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim akty te jej dotyczą, do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd głównej skargi. Postanowieniem z dnia 11 marca 2013 r. w sprawie T‑110/12 R Iranian Offshore Engineering & Construction przeciwko Radzie Prezes Sądu oddalił ten wniosek.
10 W ramach środków organizacji postępowania Sąd zwrócił się do Rady o udzielenie na piśmie odpowiedzi na kilka pytań. Rada zastosowała się do tego wezwania w wyznaczonym terminie.
11 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności art. 1 decyzji 2011/783 i art. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1245/2011 w zakresie, w jakim jej dotyczą;
– usunięcie jej nazwy z załączników, o których mowa w tych artykułach;
– obciążenie Rady kosztami postępowania.
12 W replice złożonej w dniu 19 lipca 2012 r. skarżąca zwróciła się o umożliwienie jej dostosowania żądań i wniosła do Sądu o stwierdzenie nieważności również rozporządzenia nr 267/2012 w zakresie, w jakim jej ono dotyczy.
13 Rada wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi jako bezzasadnej;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
14 Na rozprawie skarżąca sprecyzowała, że w istocie jej drugie żądanie nakłada się na pierwsze. Ponadto uzyskała zgodę Sądu na przedłożenie kilku nowych dokumentów, których odpisy otrzymała Rada. Ta ostatnia nie sprzeciwiła się załączeniu tych dokumentów do akt. Sąd postanowił wstrzymać się z decyzją w przedmiocie dołączenia tych dokumentów do akt do czasu wydania wyroku kończącego postępowanie w instancji.
Co do prawa
W przedmiocie wniosku o umożliwienie dostosowania żądań
15 W replice skarżąca wnosi o umożliwienie jej dostosowania pierwotnych żądań w taki sposób, by skarga dotyczyła też stwierdzenia nieważności rozporządzenia nr 267/2012, przyjętego po wniesieniu skargi, w zakresie, w jakim rozporządzenie to jej dotyczy.
16 Zgodnie z orzecznictwem, w przypadku gdy dana decyzja lub dane rozporządzenie dotyczące bezpośrednio i indywidualnie osoby fizycznej zostają w toku postępowania zastąpione przez inny akt mający ten sam przedmiot, należy to uważać za nową okoliczność umożliwiającą skarżącemu dokonanie zmiany przedstawionych żądań i zarzutów. Zobowiązanie skarżącego do wniesienia nowej skargi byłoby w istocie sprzeczne z zasadami prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości oraz ekonomii procesowej. Ponadto niesłuszne byłoby umożliwienie danej instytucji dokonania zmiany w zaskarżonym akcie lub zastąpienie go innym w celu ustosunkowania się do zarzutów podniesionych w skardze na ten akt, wniesionej do sądu Unii, oraz powoływania się w toku postępowania na tę zmianę lub ten akt zastępujący w celu pozbawienia drugiej strony postępowania możliwości rozszerzenia początkowych żądań i zarzutów wobec tego późniejszego aktu lub przedstawienia uzupełniających żądań i zarzutów wobec niego (zob. analogicznie wyrok Sądu z dnia 23 października 2008 r. w sprawie T‑256/07 People’s Mojahedin Organization of Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑3019, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).
17 Jednak aby dostosowanie żądań było dopuszczalne, powinno zostać zgłoszone w terminie do wniesienia skargi przewidzianym w art. 263 akapit szósty TFUE. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem przepisy dotyczące terminów do wnoszenia skarg mają charakter bezwzględny i są przez sąd Unii stosowane w celu zagwarantowania pewności prawa oraz równości podmiotów wobec prawa (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie C‑229/05 P PKK i KNK przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. I‑439, pkt 101). Ustalenie, czy ten termin został dochowany, należy do sądu, który powinien to czynić również z urzędu (postanowienie Sądu z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie T‑301/11 Ben Ali przeciwko Radzie, pkt 16).
18 Jeżeli chodzi o sposób obliczania terminu do wniesienia skargi, to należy przypomnieć, że zgodnie z art. 263 akapit szósty TFUE skarga o stwierdzenie nieważności powinna być wniesiona w terminie dwóch miesięcy, stosownie do przypadku, od daty publikacji aktu lub jego notyfikowania skarżącemu lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez skarżącego wiadomości o tym akcie. Według art. 102 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem, jeżeli termin do zaskarżenia aktu wydanego przez instytucję biegnie od dnia opublikowania tego aktu, termin ten zaczyna biec, począwszy od upływu czternastego dnia następującego po dniu opublikowania tego aktu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Zgodnie z przepisami art. 102 § 2 tego regulaminu termin ten powinien między innymi zostać przedłużony o zryczałtowany dziesięciodniowy termin uwzględniający odległość.
19 Ponadto zgodnie z orzecznictwem zasada skutecznej ochrony sądowej oznacza, że organ Unii, który wydał akt powodujący nałożenie indywidualnych środków ograniczających na osobę lub podmiot, jak w niniejszej sprawie, informuje o powodach uzasadniających ten akt bądź w chwili przyjmowania aktu, bądź przynajmniej najszybciej, jak to jest możliwe, po jego przyjęciu, w celu umożliwienia tym osobom lub podmiotom skorzystania w terminie z prawa do wniesienia skargi (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie C‑548/09 P Bank Melli Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. I‑11381, pkt 47 i przytoczone tam orzecznictwo).
20 W rozpatrywanym przypadku zasada ta została ponadto skonkretyzowana w art. 24 ust. 3 decyzji 2010/413, w art. 36 ust. 3 rozporządzenia nr 961/2010 i w art. 46 ust. 3 rozporządzenia nr 267/2012, które przewidują, że Rada powiadamia o swojej decyzji, w tym o uzasadnieniu umieszczenia w wykazie osób i podmiotów objętych środkami ograniczającymi, daną osobę lub dany podmiot bezpośrednio – gdy adres jest znany – albo w drodze opublikowania ogłoszenia, umożliwiając takiej osobie lub takiemu podmiotowi zgłoszenie uwag.
21 Wynika stąd, że termin do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności aktu nakładającego na daną osobę lub dany podmiot środki ograniczające zaczyna biec dopiero bądź od dnia indywidualnego powiadomienia zainteresowanego o tym akcie, jeżeli jego adres jest znany, bądź poczynając od publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w wypadku przeciwnym. Podobnie termin złożenia wniosku zmierzającego do rozszerzenia żądań i zarzutów na akt uchylający i zastępujący zaskarżony akt, którym nałożone zostały środki ograniczające i który te środki utrzymuje, zaczyna biec dopiero bądź od dnia indywidualnego powiadomienia zainteresowanej osoby lub zainteresowanego podmiotu o tym akcie, jeżeli ich adres jest znany, bądź poczynając od publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jeżeli indywidualne powiadomienie nie jest możliwe.
22 W niniejszej sprawie skarżąca twierdzi, że o rozporządzeniu nr 267/2012 nie została powiadomiona natychmiast po jego przyjęciu, to jest w dniu 23 marca 2012 r., czemu Rada nie zaprzecza. Na rozprawie Rada jednak uściśliła, a skarżąca tego nie zakwestionowała, że rozporządzenie nr 267/2012 zostało skarżącej doręczone w dniu 11 grudnia 2012 r., po tym gdy Rada, w następstwie przeglądu, o którym mowa w art. 46 ust. 6 tego rozporządzenia, postanowiła pozostawić wpis dotyczący skarżącej w wykazie osób i podmiotów objętych środkami ograniczającymi.
23 W tych okolicznościach przewidziany w art. 263 akapit szósty TFUE dwumiesięczny termin do wniesienia skargi na nową decyzję o pozostawieniu wpisu dotyczącego skarżącej w załączniku IX do rozporządzenia nr 267/2012 rozpoczął bieg w dniu 12 grudnia 2012 r. i na podstawie art. 102 § 2 regulaminu postępowania upłynął w dniu 21 lutego 2013 r.
24 Zatem skoro skarżąca powzięła wiadomość o przyjęciu rozporządzenia nr 267/2012, zanim zostało ono jej doręczone, i złożyła wniosek o umożliwienie jej dostosowania żądań w dniu 19 lipca 2012 r., wniosku tego nie można uznać za złożony po terminie.
25 Na rozprawie Rada podniosła jednak względem tego wniosku zarzut niedopuszczalności w zakresie, w jakim wniosek ów opiera się jej zdaniem na nowym zarzucie, dotyczącym oczywistego błędu w ocenie stanu faktycznego, a to zmienia przedmiot i ramy sporu zakreślone w skardze.
26 Skoro wniosek o umożliwienie dostosowania żądań został złożony w przepisanym terminie, jest on dopuszczalny, nawet jeżeli zarzut na poparcie tego wniosku, dotyczący oczywistego błędu w ocenie, miałby być, jak twierdzi Rada, zarzutem nowym.
Z powyższych względów
SĄD (czwarta izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji Rady 2011/783/WPZiB z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącej zmiany decyzji 2010/413/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Iranu w zakresie, w jakim umieszcza ona nazwę Iranian Offshore Engineering & Construction Co. w załączniku II do decyzji 2010/413/WPZiB.
2) Stwierdza się nieważność rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1245/2011 z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 961/2010 w sprawie środków ograniczających wobec Iranu w zakresie, w jakim umieszcza ono nazwę Iranian Offshore Engineering & Construction Co. w załączniku VIII do rozporządzenia Rady (UE) nr 961/2010 z dnia 25 października 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 423/2007.
3) Stwierdza się nieważność załącznika IX do rozporządzenia Rady (UE) nr 267/2012 z dnia 23 marca 2012 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 961/2010 w zakresie, w jakim dotyczy on Iranian Offshore Engineering & Construction Co.
4) Skutki decyzji 2010/413, zmienionej decyzją 2011/783, w odniesieniu do Iranian Offshore Engineering & Construction Co. pozostają w mocy od dnia wejścia w życie tej decyzji, to jest od dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, do chwili, gdy skuteczne stanie się stwierdzenie częściowej nieważności rozporządzenia nr 267/2012.
5) Rada Unii Europejskiej pokryje, oprócz własnych kosztów, koszty poniesione przez Iranian Offshore Engineering & Construction Co. w niniejszym postępowaniu oraz w postępowaniu w sprawie zastosowania środków tymczasowych.
Pelikánová | Jürimäe | van der Woude |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 6 września 2013 r.
Podpisy