Arrest van het Gerecht (Vijfde kamer) van 27 september 2012 – Italië/Commissie
(Zaak T‑257/10)
„Staatssteun – Vestiging van onderneming in bepaalde derde landen – Gesubsidieerde leningen – Beschikking waarbij steun gedeeltelijk onverenigbaar met gemeenschappelijke markt wordt verklaard en terugvordering ervan wordt gelast – Beschikking die is vastgesteld na nietigverklaring door het Gerecht van oorspronkelijke beschikking betreffende dezelfde procedure – Gezag van gewijsde – Motiveringsplicht”
1. Steunmaatregelen van de staten – Voorgenomen steunmaatregelen – Verplichting tot voorafgaande aanmelding en voorlopige opschorting van uitvoering van steunmaatregel – Omvang – Latere aanmelding van maatregelen bij de Commissie – Jaarverslagen inzake bestaande steunregelingen – Ontoereikendheid (Art. 108, lid 3, VWEU; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 2 en 21) (cf. punten 24‑27)
2. Gerechtelijke procedure – Inleidend verzoekschrift – Vormvereisten – Vaststelling van voorwerp van geschil – Summiere uiteenzetting van aangevoerde middelen (Statuut van het Hof van Justitie, art. 21; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, sub c) (cf. punt 28)
3. Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onrechtmatige steun – Steun toegekend in strijd met procedureregels van artikel 108 VWEU – Beginsel van bescherming van gewettigd vertrouwen – Bescherming voor steunontvangers – Aanvoering door steunverlenende lidstaat – Ontoelaatbaarheid – Aanvoering van beginsel door lidstaat op eigen naam – Ontoelaatbaarheid – Stilzitten van de Commissie gedurende relatief lange periode – Geen invloed (Art. 107 VWEU en 108 VWEU) (cf. punt 29)
4. Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek door de Commissie – Opening van formele onderzoeksprocedure – Maximumtermijn van twee maanden – Niet van toepassing in geval van niet-aangemelde steun (Art. 108, lid 3, VWEU; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 4, lid 6) (cf. punten 35‑37, 39)
5. Steunmaatregelen van de staten – Beschikking van de Commissie houdende vaststelling dat steun onverenigbaar is met gemeenschappelijke markt en houdende bevel tot terugvordering ervan – Beschikking van de Commissie die is gegeven na nietigverklaring van eerste beschikking wegens ontoereikende motivering – Beginsel ne bis in idem – Schending – Geen (Art. 107 VWEU) (cf. punt 41)
6. Beroep tot nietigverklaring – Arrest houdende nietigverklaring – Gevolgen – Verplichting om maatregelen ter uitvoering vast te stellen – Omvang – Inaanmerkingneming van zowel rechtsoverwegingen als dictum van arrest – Vaststelling van nieuwe handeling op grond van eerdere voorbereidende handelingen – Toelaatbaarheid (Art. 266 VWEU) (cf. punten 44‑47)
7. Beroep tot nietigverklaring – Middelen – Ontbrekende of ontoereikende motivering – Ander middel dan middel betreffende materiële wettigheid (Art. 263 VWEU en 296 VWEU) (cf. punten 53, 54, 74)
8. Recht van de Europese Unie – Beginselen – Rechten van verdediging – Toepassing op door de Commissie ingeleide administratieve procedures – Onderzoek van voorgenomen steunmaatregelen – Omvang (Art. 108 VWEU) (cf. punten 63, 66, 67)
9. Steunmaatregelen van de staten – Beschikking van de Commissie houdende vaststelling van onverenigbaarheid van steunmaatregel met gemeenschappelijke markt – Karakterisering van aantasting van mededinging en van ongunstige beïnvloeding van handelsverkeer tussen lidstaten – Motiveringsplicht – Omvang (Art. 107, lid 1, VWEU en 296 VWEU) (cf. punten 75, 76)
10. Steunmaatregelen van de staten – Ongunstige beïnvloeding van handelsverkeer tussen lidstaten – Aantasting van mededinging – Beschikking betreffende steun ter financiering van uitgaven voor commerciële doorbraak in derde landen – Beoordelingscriteria (Art. 107, lid 1, VWEU) (cf. punten 77‑79, 93‑95, 97, 99, 100)
11. Beroep tot nietigverklaring – Arrest houdende nietigverklaring – Draagwijdte – Absoluut gezag van gewijsde – Draagwijdte – Inaanmerkingneming van zowel rechtsoverwegingen als dictum van arrest – Beschikking van de Commissie die is gegeven na nietigverklaring van eerste beschikking wegens ontoereikende motivering (cf. punten 104, 111, 114)
12. Steunmaatregelen van de staten – Ongunstige beïnvloeding van handelsverkeer tussen lidstaten – Steun van geringe omvang – Verordening nr. 1998/2006 – Werkingssfeer – Uitsluiting van steun voor exportgerelateerde activiteiten – Begrip (Art. 107, lid 1, VWEU; verordening nr. 1998/2006 van de Commissie, art. 1, lid 1, sub d) (cf. punten 117, 119‑121, 124)
13. Steunmaatregelen van de staten – Ongunstige beïnvloeding van handelsverkeer tussen lidstaten – Steun van geringe omvang – Opsplitsing van steun die toepasselijk maximum overstijgt opdat de-minimisregel op gedeelte ervan kan worden toegepast – Ontoelaatbaarheid (Art. 107, lid 1, VWEU en 108, lid 3, VWEU) (cf. punten 127‑130)
14. Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek door de Commissie – Verplichting voor steunverlenende lidstaat en steunontvanger om met bekwame spoed alle relevante gegevens mee te delen – Ontbreken van opmerkingen van belanghebbenden – Geen invloed op rechtsgeldigheid van beschikking van de Commissie – Verplichting om niet uitdrukkelijk aangevoerde gegevens ambtshalve te onderzoeken – Geen (Art. 107, lid 3, sub c, VWEU en 108, lid 2, VWEU) (cf. punten 135‑137)
15. Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onrechtmatige steun – Herstel van vroegere toestand – Berekening van terug te vorderen bedrag – Lening tegen preferentieel tarief – Teruggave van verschil tussen marktrente en werkelijk betaalde rente – Evaluatie van marktrente op basis van rentetarieven die worden toegepast op ogenblik van goedkeuring van lening (Art. 108 VWEU; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 14, lid 1) (cf. punten 147, 150‑152)
Voorwerp
| Verzoek tot nietigverklaring van besluit 2011/134/EU van de Commissie van 24 maart 2010 betreffende steunmaatregel C 4/03 (ex NN 102/02) door Italië ten uitvoer gelegd ten gunste van Wam SpA (PB 2011, L 57, blz. 29) |
Dictum
1) | | Het beroep wordt verworpen. |
2) | | De Italiaanse Republiek wordt verwezen in de kosten. |