POSTANOWIENIE TRYBUNAŁU (piąta izba)
z dnia 4 grudnia 2019 r.(*)
Odwołanie – Artykuł 181 regulaminu postępowania przed Trybunałem – Skarga o stwierdzenie nieważności – Artykuł 263 akapit czwarty TFUE – Dopuszczalność – Decyzja niedotycząca skarżącej ani bezpośrednio, ani indywidualnie – Akt regulacyjny – Brak – Artykuł 130 regulaminu postępowania przed Sądem – Ocena zarzutów co do istoty – Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej – Prawo do skutecznej ochrony sądowej i rzetelnego procesu – Zasada kontradyktoryjności – Odwołanie oczywiście niedopuszczalne
W sprawie C‑181/18 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wniesione w dniu 5 marca 2018 r.,
Rzeczpospolita Polska, reprezentowana przez B. Majczynę, działającego w charakterze pełnomocnika,
wnosząca odwołanie,
w której pozostałymi uczestnikami postępowania są:
PGNiG Supply & Trading GmbH, z siedzibą w Monachium (Niemcy), reprezentowana przez adwokata M. Jeżewskiego,
strona skarżąca w pierwszej instancji,
Komisja Europejska, reprezentowana przez O. Beynet i K. Herrmann, działające w charakterze pełnomocników,
strona pozwana w pierwszej instancji,
Republika Federalna Niemiec, reprezentowana początkowo przez T. Henzego i R. Kanitza, a następnie przez R. Kanitza, działających w charakterze pełnomocników,
interwenient,
TRYBUNAŁ (piąta izba),
w składzie: E. Regan (sprawozdawca), prezes izby, I. Jarukaitis, E. Juhász, M. Ilešič i C. Lycourgos, sędziowie,
rzecznik generalny: M. Campos Sánchez-Bordona,
sekretarz: A. Calot Escobar,
postanowiwszy, po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, orzec w formie postanowienia z uzasadnieniem, zgodnie z art. 181 regulaminu postępowania przed Trybunałem,
wydaje następujące
Postanowienie
1 W odwołaniu Rzeczpospolita Polska wnosi o uchylenie postanowienia Sądu Unii Europejskiej z dnia 14 grudnia 2017 r., PGNiG Supply & Trading/Komisja (T‑849/16, zwanego dalej „zaskarżonym postanowieniem”, EU:T:2017:924), w którym Sąd odrzucił jako niedopuszczalną wniesioną przez PGNiG Supply & Trading GmbH (zwaną dalej „PGNiG”) skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji C(2016) 6950 final z dnia 28 października 2016 r. w sprawie przeglądu warunków wyłączenia gazociągu OPAL, przyznanych na podstawie dyrektywy 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającej dyrektywę 98/30/WE (Dz.U. 2003, L 176, s. 57 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 12, t. 2, s. 230), z zasad dotyczących dostępu stron trzecich do sieci oraz regulacji taryfowej (zwanej dalej „sporną decyzją”).
Ramy prawne
Prawo Unii
2 Artykuły 9, 31–34 i 41 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (Dz.U. 2009, L 211, s. 94) dotyczą, odpowiednio, rozdzielenia systemów przesyłowych i operatorów systemów przesyłowych, dostępu stron trzecich, a także dostępu do magazynowania i sieci gazociągów kopalnianych oraz obowiązków i uprawnień organu regulacyjnego.
3 Artykuł 36 dyrektywy 2009/73 jest sformułowany następująco:
„1. Istotna nowa infrastruktura gazowa, tj. połączenia wzajemne, instalacje [ciekłego gazu ziemnego (LNG)] i instalacje magazynowe, mogą na wniosek zostać zwolnione na czas określony ze stosowania przepisów art. 9, 32, 33 i 34 oraz art. 41 ust. 6, 8 i 10 pod następującymi warunkami:
a) inwestycja musi zwiększać konkurencję na rynku dostaw gazu i zwiększać bezpieczeństwo dostaw;
b) poziom ryzyka związanego z inwestycją musi być taki, że inwestycja nie miałaby miejsca bez udzielenia zwolnienia;
c) infrastruktura musi być własnością osoby fizycznej lub prawnej, która jest odrębna, przynajmniej w zakresie swojej formy prawnej, od operatorów systemów, w których systemach zostanie wybudowana ta infrastruktura;
d) na użytkowników infrastruktury muszą zostać nałożone opłaty;
e) zwolnienie nie może mieć szkodliwego wpływu na konkurencję i skuteczne funkcjonowanie rynku wewnętrznego gazu ziemnego lub na skuteczne funkcjonowanie systemu podlegającego regulacji, do którego podłączona jest dana infrastruktura.
[…]
3. [Krajowy] [o]rgan regulacyjny […]może, indywidualnie dla każdego przypadku, podjąć decyzję o zwolnieniu, o którym mowa w ust. 1 i 2.
[…]
6. Przy podejmowaniu decyzji w sprawie zwolnienia należy zwrócić uwagę, indywidualnie dla każdego przypadku, na potrzebę nałożenia warunków dotyczących okresu obowiązywania zwolnienia i niedyskryminacyjnego dostępu do infrastruktury.
W trakcie podejmowania decyzji w sprawie tych warunków uwzględnia się w szczególności dodatkową zdolność, która ma być zbudowana, lub zmianę istniejącej zdolności, horyzont czasowy projektu oraz uwarunkowania krajowe.
[…]
8. Organ regulacyjny niezwłocznie przekazuje Komisji kopię każdego wniosku o zwolnienie z chwilą jego otrzymania. Decyzja jest niezwłocznie zgłaszana przez właściwy organ do Komisji wraz ze wszystkimi istotnymi informacjami, które jej dotyczą. Informacje te mogą zostać przedłożone Komisji w formie podsumowania, co pozwoli Komisji na podjęcie uzasadnionej decyzji. Informacje zawierają w szczególności:
a) szczegółowe powody, na podstawie których organ regulacyjny lub państwo członkowskie przyznały zwolnienie lub odmówiły jego przyznania, wraz z odniesieniem do ust. 1, łącznie z odpowiednią literą lub literami tego ustępu, na których oparta jest taka decyzja, w tym również informacje finansowe uzasadniające potrzebę zastosowania zwolnienia;
b) przeprowadzoną analizę wpływu przyznania zwolnienia na konkurencję i na skuteczne funkcjonowanie rynku wewnętrznego gazu ziemnego;
c) powody przyjętego czasu i wielkości udziału całkowitej zdolności danej infrastruktury gazowej, dla których udzielono zwolnienia;
d) w przypadku zwolnienia dotyczącego połączenia wzajemnego, wyniki konsultacji z zainteresowanymi organami regulacyjnymi; oraz
e) wpływ infrastruktury na dywersyfikację dostaw gazu.
9. W terminie dwóch miesięcy od dnia po otrzymaniu powiadomienia Komisja może podjąć [wydać] decyzję zobowiązującą organ regulacyjny do zmiany decyzji lub cofnięcia decyzji w sprawie przyznania zwolnienia. Ten dwumiesięczny termin może zostać przedłużony o dodatkowy okres dwóch miesięcy, w przypadku gdy Komisja zwraca się o dalsze informacje. Okres dodatkowy rozpoczyna się następnego dnia po otrzymaniu kompletnej informacji. Początkowy dwumiesięczny termin może również zostać przedłużony za wspólną zgodą Komisji oraz organu regulacyjnego.
[…]
Organ regulacyjny stosuje się do decyzji Komisji w sprawie zmiany decyzji lub cofnięcia decyzji o zwolnieniu w terminie miesiąca i odpowiednio informuje Komisję.
[…]”.
4 Procedura przewidziana w art. 36 dyrektywy 2009/73 odpowiada procedurze przewidzianej w art. 22 dyrektywy 2003/55, uchylonej ze skutkiem od dnia 3 marca 2011 r. przez dyrektywę 2009/73.
Prawo niemieckie
5 Paragraf 28a ust. 1 Gesetz über die Elektrizitäts- und Gasversorgung (Energiewirtschaftsgesetz – EnWG) (ustawy o zaopatrzeniu w energię elektryczną i gaz) z dnia 7 lipca 2005 r. (BGBl. 2005 I, s. 1970), w wersji mającej zastosowanie do okoliczności faktycznych niniejszej sprawy, pozwala Bundesnetzagentur [federalnej agencji do spraw sieci (BNetzA), Niemcy], między innymi, zwolnić z obowiązku stosowania przepisów dotyczących dostępu stron trzecich połączenia wzajemne między Republiką Federalną Niemiec i innymi państwami. Przesłanki stosowania § 28a ustawy odpowiadają zasadniczo przesłankom stosowania art. 36 ust. 1 dyrektywy 2009/73.
Okoliczności powstania sporu i sporna decyzja
6 Okoliczności leżące u podstaw sporu zostały przedstawione przez Sąd w pkt 3–13 zaskarżonego postanowienia w następujący sposób:
„3 Decyzją C(2009) 4694 z dnia 12 czerwca 2009 r. Komisja Wspólnot Europejskich wezwała BNetzA na podstawie art. 22 dyrektywy [2003/55], do zmiany jej decyzji z dnia 25 lutego 2009 r. wyłączającej moce przesyłowe projektu gazociągu Ostseepipeline-Anbindungsleitung (zwanego dalej »OPAL«) – stanowiącego odcinek lądowy na wschodzie gazociągu Nord Stream 1, którego punkt wejścia znajduje się w pobliżu miejscowości Lubmin koło Greifswaldu w Niemczech, zaś punkt wyjścia w miejscowości Brandov w Republice Czeskiej – spod stosowania zasad dostępu stron trzecich do sieci przewidzianych w art. 18 wspomnianej dyrektywy oraz spod regulacji taryfowej przewidzianej w art. 25 ust. 2–4 tej dyrektywy.
4 W decyzji C(2009) 4694 ustalono następujące warunki:
»a) Bez uszczerbku dla reguły zawartej w lit. b) przedsiębiorstwo dominujące na jednym lub kilku znaczących rynkach gazu ziemnego, poprzedzających lub następujących, obejmujących Republikę Czeską nie jest uprawnione do rezerwacji w ciągu jednego roku więcej niż 50% zdolności przesyłowych gazociągu OPAL na granicy czeskiej. Rezerwacje dokonywane przez przedsiębiorstwa należące do tej samej grupy, jak Gazprom i Wingas, będą rozpatrywane łącznie. Rezerwacje dokonywane przez przedsiębiorstwa dominujące/dominujące grupy przedsiębiorstw, które zawarły istotne długoterminowe umowy na dostawę gazu, będą rozpatrywane łącznie […].
b) pułap 50% zdolności przesyłowych może zostać przekroczony, jeżeli dane przedsiębiorstwo zaoferuje rynkowi 3 mld m³ gazu na gazociągu OPAL w otwartym, przejrzystym i niedyskryminacyjnym postępowaniu (‘program uwalniania gazu’). Spółka zarządzająca gazociągiem lub przedsiębiorstwo zobowiązane do realizacji programu musi zapewnić dostępność odpowiednich mocy przesyłowych i wolny wybór punktu wyjścia (‘program uwalniania zdolności przesyłowych’). Forma programów ‘uwalniania gazu’ i ‘uwalniania zdolności przesyłowych’ podlega zatwierdzeniu przez BNetzA«.
5 W dniu 7 lipca 2009 r. BNetzA zmieniła swoją decyzję z dnia 25 lutego 2009 r., dostosowując ją do wyżej przytoczonych warunków przewidzianych w decyzji C(2009) 4694. Wyłączenie spod regulacji zostało przyznane przez BNetzA na okres 22 lat.
6 Gazociąg OPAL został oddany do eksploatacji w dniu 13 lipca 2011 r. i ma roczną przepustowość około 36,5 mld m³. Na podstawie decyzji C(2009) 4694 i decyzji BNetzA z dnia 25 lutego 2009 r., zmienionej decyzją BNetzA z dnia 7 lipca 2009 r., zdolności przesyłowe gazociągu OPAL zostały całkowicie zwolnione ze stosowania przepisów dotyczących regulowanego dostępu stron trzecich do sieci oraz regulacji taryfowej na podstawie dyrektywy 2003/55.
7 W obecnej konfiguracji technicznej gaz ziemny może być dostarczany do punktu wejścia gazociągu koło Greifswaldu wyłącznie przez gazociąg Nord Stream 1, wykorzystywany przez grupę Gazprom do przesyłu gazu pochodzącego z rosyjskich złóż. Jako że Gazprom nie uruchomił programu uwalniania gazu, o którym mowa w decyzji C(2009) 4694, 50% niezarezerwowanej przepustowości tego gazociągu nigdy nie zostało wykorzystanych, tak że a priori wydaje się, iż wykorzystywano jedynie 50% zdolności przesyłowej gazociągu OPAL.
8 W dniu 13 maja 2016 r. BNetzA zgłosiła Komisji na podstawie art. 36 dyrektywy 2009/73 – w związku z wnioskiem złożonym przez Opal Gastransport GmbH & Co. KG (spółkę eksploatującą gazociąg OPAL, zwaną dalej »spółką OGT«), OAO Gazprom i Gazprom Eksport LLC – swój zamiar dokonania zmiany niektórych postanowień wyłączenia przyznanego w 2009 r. w odniesieniu do odcinka gazociągu OPAL zarządzanego przez spółkę OGT.
9 W dniu 28 października 2016 r. Komisja wydała na podstawie art. 36 ust. 9 dyrektywy 2009/73 [sporną] decyzję […] w sprawie przeglądu warunków wyłączenia gazociągu OPAL, przyznanych na podstawie dyrektywy 2003/55, spod zasad dotyczących dostępu stron trzecich do sieci oraz regulacji taryfowej […], która jest adresowana do BNetzA. […]
10 W [spornej] decyzji Komisja utrzymała wyłączenie spod zasad dostępu stron trzecich przyznane gazociągowi OPAL dla odcinka między punktem wejścia położonym koło Greifswaldu a punktem wyjścia położonym w Brandovie w odniesieniu do maksymalnie 50% zdolności przesyłowych, które to wyłączenie zatwierdziła ona już w swojej decyzji C(2009) 4694. Natomiast 50% pozostałej przepustowości na tym odcinku – niewykorzystywanych dotychczas z powodu nieuruchomienia programu uwalniania gazu przez Gazprom – zostało uwolnionych, to znaczy poddanych zasadom dostępu stron trzecich do sieci. Uwolnienie to ma nastąpić w formie rozdziału zdolności przesyłowych, które operator gazociągu jest zobowiązany przydzielić w ramach przejrzystych i niedyskryminacyjnych aukcji.
11 Jako że owo niedyskryminacyjne i przejrzyste udostępnienie uwolnionych w taki sposób zdolności przesyłowych może także doprowadzić de facto do ich wykorzystania przez Gazprom Eksport, Komisja, w celu zapewnienia, by strony trzecie mogły rzeczywiście mieć dostęp do »uwolnionych« zdolności przesyłowych, podniosła pułap zaproponowany przez BNetzA w odniesieniu do zdolności przesyłowych połączenia wzajemnego typu FZK (feste frei zuordenbare Kapazitäten – stałe swobodnie przydzielane zdolności) w punkcie wyjścia gazociągu. A zatem operator gazociągu OPAL będzie zobowiązany oddać do dyspozycji użytkowników innych niż spółka dominująca na czeskim rynku gazu ziemnego, w ramach aukcji, zdolność przesyłową połączenia wzajemnego FZK o początkowym wolumenie 3,2 mln kWh/h. Jeśli jednak w ramach rocznych aukcji okaże się, że popyt na zdolności typu FZK w punkcie wyjścia Brandov jest wyższy niż 90% oferowanych zdolności, spółka OGT jest zobowiązana zwiększyć o 1,6 mln kWh ilość dostępnych zdolności FZK na kolejnej rocznej aukcji. Dostępne zdolności FZK mogą ostatecznie osiągnąć wolumen 6,4 mln kWh.
12 Ponadto z uwagi na zwyżkowy charakter aukcji oraz w celu uniknięcia wszelkiego zawyżania ofert ze strony podmiotu dominującego na rynku czeskim Komisja wprowadziła dodatkowy warunek, zgodnie z którym taki podmiot może w ramach aukcji na zdolności FZK przedłożyć ofertę jedynie po cenie bazowej zdolności, co oznacza, że proponowana cena nie może być wyższa niż średnia cena bazowa ustalona w regulowanej taryfie dla sieci przesyłowej z obszaru handlowego Gaspool w Niemczech do Republiki Czeskiej w tym samym roku dla porównywalnych produktów.
13 W dniu 28 listopada 2016 r. BNetzA zmieniła zgodnie [ze sporną] decyzją zwolnienie przyznane operatorowi gazociągu OPAL w jej decyzji z dnia 25 lutego 2009 r., zawierając ze spółką OGT umowę prawa publicznego, zastępującą – zgodnie z prawem niemieckim – decyzję administracyjną”.
Postępowanie przed Sądem i zaskarżone postanowienie
Sprawa T‑849/16
7 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 4 grudnia 2016 r. PGNiG wniosła skargę o stwierdzenie nieważności spornej decyzji.
8 W odrębnym piśmie złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 21 marca 2017 r. Komisja podniosła zarzut niedopuszczalności tej skargi.
9 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 29 maja 2017 r. PGNiG przedłożył uwagi w przedmiocie zarzutu niedopuszczalności.
10 Zaskarżonym postanowieniem Sąd odrzucił skargę jako niedopuszczalną z powodu braku posiadania przez stronę skarżącą legitymacji czynnej, ponieważ sporna decyzja nie dotyczyła PGNiG ani bezpośrednio, ani indywidualnie, ani nie stanowiła aktu regulacyjnego w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE.
Sprawa T‑883/16
11 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 16 grudnia 2016 r. również Rzeczpospolita Polska wniosła skargę o stwierdzenie nieważności spornej decyzji.
12 Wyrokiem z dnia 10 września 2019 r., Polska/Komisja (T‑883/16, EU:T:2019:567) Sąd – po wniesieniu niniejszego odwołania – uwzględnił tę skargę i w związku z tym stwierdził nieważność rzeczonej decyzji.
Żądania stron i postępowanie przed Trybunałem
13 W swoim odwołaniu Rzeczpospolita Polska wnosi do Trybunału o:
– uchylenie zaskarżonego postanowienia;
– przekazanie sprawy do Sądu celem ponownego rozpoznania;
– orzeczenie, że każda ze stron pokrywa własne koszty.
14 Komisja wnosi o oddalenie odwołania i o obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami postępowania.
15 PGNiG wnosi o uwzględnienie odwołania i obciążenie każdej ze stron jej własnymi kosztami.
16 Postanowieniem prezesa Trybunału z dnia 21 czerwca 2018 r. Republika Federalna Niemiec została dopuszczona do sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania Komisji.
17 Postanowieniem prezesa Trybunału z dnia 9 października 2018 r., Polska/Komisja (C‑181/18 P, niepublikowane, EU:C:2018:826) wniosek Gazprom export LLC o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta został oddalony.
W przedmiocie odwołania
18 Zgodnie z art. 181 regulaminu postępowania przed Trybunałem, jeżeli odwołanie jest w całości lub w części oczywiście niedopuszczalne lub oczywiście bezzasadne, Trybunał może w każdej chwili, na wniosek sędziego sprawozdawcy i po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, odpowiednio odrzucić lub oddalić to odwołanie w całości lub w części w drodze postanowienia z uzasadnieniem.
19 Powyższy przepis należy zastosować w niniejszej sprawie.
Argumentacja stron
20 W ramach zarzutu pierwszego Rzeczpospolita Polska, popierana przez PGNiG, podnosi przede wszystkim, że Sąd naruszył art. 130 § 1 i 7 regulaminu postępowania przed Sądem, czyniąc w pkt 6, 10, 11 i 43 zaskarżonego postanowienia ustalenia dotyczące istoty sporu i odnoszące się do ważności spornej decyzji, wykraczające w sposób oczywisty poza rozważania dotyczące kwestii, czy sporna decyzja oddziaływała na skarżącą indywidualnie. Gdyby Sąd uznał, że ustalenia te były niezbędne dla rozstrzygnięcia kwestii dopuszczalności skargi, powinien był rozpatrzyć sprawę co do istoty, tym bardziej że wspomniane ustalenia, zdaniem tego państwa członkowskiego, mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia istoty sporu w sprawie T‑883/16, która również dotyczy ważności spornej decyzji.
21 Następnie Rzeczpospolita Polska zarzuca Sądowi naruszenie prawa do skutecznej ochrony sądowej i rzetelnego procesu, zagwarantowanego w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, ze względu na to, że członkowie składu Sądu, który wydał zaskarżone postanowienie, orzekają również w sprawie T‑883/16. Ponieważ zaskarżone postanowienie zostało wydane, gdy sprawa ta była jeszcze w toku rozpatrywania, a data rozprawy nie została jeszcze wyznaczona, sprawa została rozstrzygnięta, zanim Sąd zapoznał się z zarzutami podniesionymi przez to państwo członkowskie i zanim wysłuchał argumentów obu stron na rozprawie.
22 Wreszcie Rzeczpospolita Polska zarzuca Sądowi naruszenie zasady kontradyktoryjności, ponieważ kontradyktoryjna debata dotycząca wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla wyniku skargi w sprawie T‑883/16 jest obecnie niemożliwa, gdyż istotne w tym względzie zagadnienia zostały już rozstrzygnięte w zaskarżonym postanowieniu, chociaż to państwo członkowskie nie zostało wysłuchane.
23 W ramach zarzutu drugiego, dotyczącego istnienia błędów w ocenie prawnej spornej decyzji, Rzeczpospolita Polska podnosi, że ustalenia poczynione przez Sąd w pkt 6, 10, 11 i 43 zaskarżonego postanowienia są błędne. W szczególności Sąd niesłusznie uznał w pkt 11 tego postanowienia, że decyzja zawiera mechanizm mający na celu zapobieżenie negatywnym skutkom wprowadzanych rozwiązań na konkurencję. W pkt 6 postanowienia Sąd błędnie ocenił również, że PGNiG nie przysługiwał swobodny dostęp do gazociągu OPAL na podstawie pierwotnego wyłączenia regulacyjnego z 2009 r. Wreszcie Sąd dokonał błędnej oceny prawnej, stwierdzając w pkt 43 tego postanowienia, że rzeczona decyzja nie wprowadzała nowego zwolnienia regulacyjnego, lecz uchyla częściowo istniejące zwolnienie dla gazociągu OPAL.
24 W zarzucie trzecim, wywodzonym z naruszenia obowiązku uzasadnienia, Rzeczpospolita Polska podnosi, że pkt 6, 10, 11 i 43 zaskarżonego postanowienia są obarczone brakiem uzasadnienia. Nie można bowiem poznać przyczyn, dla których Sąd uznał, że sporna decyzja otwiera przepustowość gazociągu OPAL przedsiębiorstwom niepowiązanym z grupą Gazprom i w ten sposób będzie korzystnie oddziaływać na konkurencję na rynku gazu ziemnego.
25 Zdaniem Rzeczypospolitej Polskiej każdy z tych zarzutów jest dopuszczalny. Ustalenia poczynione przez Sąd w pkt 6, 10, 11 i 43 zaskarżonego postanowienia mogą bowiem mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia co do istoty sprawy zarówno zarzutów podniesionych przez PGNiG w pierwszej instancji, jak i zarzutów podniesionych przez to państwo członkowskie w uzasadnieniu skargi w sprawie T‑883/16.
26 W tym względzie pozbawiony znaczenia jest fakt, że Rzeczpospolita Polska ma możliwość zakwestionowania tych ustaleń w ramach tej ostatniej sprawy. Po pierwsze, zgodnie z zasadą skutecznej ochrony sądowej każde państwo członkowskie ma prawo wnieść skargę, która zostanie zbadana co do istoty. Nielogiczne byłoby, gdyby Rzeczpospolita Polska była zmuszona czekać, aż Sąd powtórzy wspomniane ustalenia w wyroku wydanym w sprawie T‑883/16, aby następnie wnieść odwołanie od tego wyroku. Po drugie, nie można twierdzić, że błędny charakter tych ustaleń nie podważa wniosku Sądu, zgodnie z którym decyzja nie dotyczyła PGNiG indywidualnie, ponieważ ustalenia te stanowią integralną część rozumowania Sądu dotyczącego dopuszczalności skargi.
27 Komisja twierdzi, że zarzuty te są nieskuteczne, ponieważ zmierzają one do podważenia ustaleń Sądu, które nie stanowią koniecznego oparcia dla wniosku o niedopuszczalności skargi wniesionej w pierwszej instancji. W każdym razie zarzuty te są oczywiście bezzasadne.
28 Republika Federalna Niemiec uważa, że z tych samych powodów zarzuty odwołania są oczywiście niedopuszczalne, a w każdym razie oczywiście bezzasadne.
Ocena Trybunału
29 W odwołaniu Rzeczpospolita Polska pragnie zakwestionować ustalenia dokonane przez Sąd w pkt 6, 10, 11 i 43 zaskarżonego postanowienia, dotyczące w istocie wpływu spornej decyzji na wykorzystanie zdolności przesyłowych gazociągu OPAL.
30 Żaden ze wskazanych punktów uzasadnienia nie stanowi jednak koniecznego oparcia dla pkt 1 sentencji tego postanowienia, w którym Sąd, w następstwie podniesienia przez Komisję zarzutu niedopuszczalności – odrzucił skargę wniesioną przez skarżącą w pierwszej instancji jako niedopuszczalną.
31 Punkty 6, 10 i 11 rzeczonego postanowienia, które znajdują się w jego części poświęconej „[o]kolicznościom powstania sporu”, opisują bowiem jedynie pewne okoliczności, w niniejszym przypadku datę uruchomienia gazociągu OPAL i jego roczną przepustowość, a także treść decyzji wydanych przez Komisję i przez BNetzA w ramach procedury ustanowionej w art. 36 dyrektywy 2009/73, dotyczących eksploatacji tego gazociągu, w szczególności treść spornej decyzji.
32 Co się tyczy pkt 43 zaskarżonego postanowienia, który znajduje się w jego części zawierającej analizę zagadnienia, czy sporna decyzja dotyczy w sposób indywidualny skarżącej w pierwszej instancji, służy on wyłącznie oddaleniu jednego z argumentów podniesionych w tym względzie przez ową skarżącą, wywodzonego z wpływu spornej decyzji na eksploatację gazociągu OPAL przez strony trzecie. Tymczasem przywołany punkt uzasadnienia postanowienia ma w rozumowaniu Sądu – jak wynika to z ostatniego zdania pkt 42 tego postanowienia – wyraźnie charakter uzupełniający. W istocie bowiem Sąd, chociaż przedstawia we wspomnianym pkt 43 powody, dla których rozpatrywany argument „nie ma oparcia w faktach”, w pkt 42 orzekł w każdym razie, że szkoda wynikająca z faktu, iż wskutek tej decyzji dostęp konkurentów grupy Gazprom do gazociągu OPAL miałby być ograniczony, a wręcz wykluczony, dotyczyłaby również innych uczestników rynku, w związku z czym szkoda taka nie może indywidualizować skarżącej w pierwszej instancji w sposób analogiczny do adresata tej decyzji.
33 Ponadto należy zauważyć, że żaden z punków uzasadnienia, o których mowa w odwołaniu, nie ma związku z badaniem przez Sąd w pkt 29–34 zaskarżonego postanowienia kwestii, czy sporna decyzja dotyczyła skarżącej w pierwszej instancji bezpośrednio w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE. Tymczasem warunki, by zaskarżony akt, do którego odnosi się żądanie uchylenia, dotyczył skarżącej bezpośrednio i indywidualnie, są kumulatywne(zob. podobnie w szczególności wyrok z dnia 3 października 2013 r., Inuit Tapiriit Kanatami i in./Parlament i Rada, C‑583/11 P, EU:C:2013:625, pkt 76), a zawarte w pkt 33 tego postanowienia ustalenie, że decyzja ta nie dotyczyła skarżącej bezpośrednio, samo w sobie uzasadniało odrzucenie przez Sąd skargi wniesionej przez rzeczoną skarżącą, osobę prawną niebędącą adresatem tej decyzji (zob. analogicznie postanowienie z dnia 19 czerwca 2008 r., US Steel Košice/Komisja, C‑6/08 P, niepublikowane, EU:C:2008:356, pkt 75).
34 Rozważań tych nie mogą podważyć argumenty podniesione przez Rzeczpospolitą Polską, dotyczące ryzyka polegającego na tym, że zaskarżone postanowienie mogłoby przesądzić o losie skargi wniesionej przez to państwo członkowskie do Sądu w sprawie T‑883/16.
35 Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem Trybunału powaga rzeczy osądzonej rozciąga się jedynie na te fragmenty uzasadnienia wyroku, które stanowią konieczne oparcie dla jego sentencji i z tego względu są z nią nierozerwalnie związane (wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Al-Aqsa/Rada i Niderlandy/Al-Aqsa, C‑539/10 P i C‑550/10 P, EU:C:2012:711, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo).
36 Tymczasem w niniejszej sprawie, jak wynika z pkt 30–33 niniejszego postanowienia, żaden z punktów uzasadnienia, o których mowa w odwołaniu, nie stanowi koniecznego oparcia dla pkt 1 sentencji zaskarżonego postanowienia.
37 W tych okolicznościach odwołanie należy odrzucić jako oczywiście niedopuszczalne.
W przedmiocie kosztów
38 Zgodnie z art. 137 regulaminu postępowania przed Trybunałem, który znajduje zastosowanie do postępowania odwoławczego na mocy art. 184 § 1 tegoż regulaminu, o kosztach rozstrzyga się w wyroku lub w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie. Ponieważ Rzeczpospolita Polska przegrała sprawę, a Komisja wniosła o obciążenie jej kosztami postępowania, należy obciążyć to państwo członkowskie kosztami poniesionymi przez Komisję.
Z powyższych względów Trybunał (piąta izba) postanawia:
1) Odwołanie zostaje odrzucone jako oczywiście niedopuszczalne.
2) Rzeczpospolita Polska pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.
Sporządzono w Luksemburgu w dniu 4 grudnia 2019 r.
Sekretarz | | Prezes piątej izby |
A. Calot Escobar | | E. Regan |