WYROK SĄDU (pierwsza izba)
z dnia 13 grudnia 2018 r.(*)
[Sprostowany postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2019 r.]
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Słowny unijny znak towarowy PLOMBIR – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Charakter opisowy – Artykuł 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) 2017/1001] – Badanie okoliczności faktycznych – Artykuł 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 95 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001) – Dowody przedstawione po raz pierwszy przed Sądem
W sprawie T‑830/16
Monolith Frost GmbH, z siedzibą w Leopoldshöhe (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów E. Liebich i S. Labesiusa,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), reprezentowanemu przez A. Söder, D. Walicką i M. Fischera, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest
Dovgan GmbH, z siedzibą w Hamburgu (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów J.C. Platego i R. Kaasego,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Czwartej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 22 września 2016 r. (sprawa R 1812/2015‑4), dotyczącą postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku między Monolith Frost a Dovgan,
SĄD (pierwsza izba),
w składzie: I. Pelikánová, prezes, V. Valančius i U. Öberg (sprawozdawca), sędziowie,
sekretarz: R. Ukelyte, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 23 listopada 2016 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez EUIPO w sekretariacie Sądu w dniu 20 lutego 2017 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią interwenienta na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 6 marca 2017 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 17 kwietnia 2018 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 14 czerwca 2010 r. interwenient, spółka Dovgan GmbH, dokonał w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zgłoszenia unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1), ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1).
2 Znakiem towarowym, dla którego wystąpiono o rejestrację, jest oznaczenie słowne PLOMBIR.
3 Towary, dla których dokonano zgłoszenia, należą do klas 29 i 30 Porozumienia nicejskiego dotyczącego klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają w szczególności, dla każdej z tych klas, następującemu opisowi:
– klasa 29: „sosy owocowe, jaja, mleko i produkty nabiałowe”;
– klasa 30: „lody, kawa, kakao”.
4 Zgłoszenie znaku towarowego zostało opublikowane w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 2011/118 z dnia 27 czerwca 2011 r. Znak towarowy został zarejestrowany jako unijny znak towarowy w dniu 4 października 2011 r. pod numerem 009171695 dla towarów wskazanych w pkt 3 powyżej.
5 W dniu 12 maja 2014 r. skarżąca, spółka Monolith Frost GmbH, wniosła do EUIPO wniosek o częściowe unieważnienie prawa do znaku towarowego PLOMBIR dla towarów wskazanych w pkt 3 powyżej, na podstawie art. 52 ust. 1 lit. a) w związku z art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 [obecnie art. 59 ust. 1 lit. a) w związku z art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia 2017/1001].
6 Na poparcie wniosku skarżąca wskazała na konieczność istnienia dostępności dla celów eksportu, stwierdzając, że sporny znak towarowy stanowi transliterację czcionką łacińską terminu „Пломбир”, oznaczającego „lody” w języku rosyjskim. Skarżąca twierdzi, że charakter opisowy spornego znaku towarowego będzie postrzegany przez zamieszkałe w Niemczech i w innych państwach Unii Europejskiej – takich jak państwa bałtyckie – osoby posiadające znajomość języka rosyjskiego.
7 Decyzją z dnia 14 lipca 2015 r. Wydział Unieważnień EUIPO uwzględnił wniosek o unieważnienie prawa do znaku w odniesieniu do niektórych towarów należących do klasy 29 (mleko i produkty nabiałowe) i klasy 30 (lody) (zwanych dalej łącznie, „spornymi towarami”).
8 W dniu 9 listopada 2015 r. interwenient – działając na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 66–71 rozporządzenia 2017/1001) – wniósł do EUIPO odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień. W dniu 16 listopada 2015 r. przedstawił uzasadnienie odwołania.
9 Decyzją z dnia 22 września 2016 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Czwarta Izba Odwoławcza EUIPO uchyliła decyzję Wydziału Unieważnień i oddaliła wniosek o unieważnienie prawa do znaku w całości. W szczególności, po pierwsze, stwierdziła ona, że nawet jeśli sporne towary są w niniejszym wypadku przeznaczone dla każdego konsumenta końcowego, niezależnie od jego wieku, dochodów lub wiedzy lingwistycznej, należy ograniczyć ocenę charakteru opisowego spornego znaku towarowego jedynie do terytorium Niemiec, ponieważ przedstawione przez skarżącą dowody i wyjaśnienia odnoszą się jedynie do tego terytorium.
10 Po drugie, Izba Odwoławcza stwierdziła, że skarżąca nie wykazała, iż wystarczająco istotny odsetek konsumentów końcowych spornych towarów w Niemczech zna język rosyjski, ponieważ przedstawione w tym względzie dowody są mało wiarygodne lub nieodpowiednie.
11 Po trzecie, Izba Odwoławcza podkreśliła, iż skarżąca nie wykazała, że właściwy krąg odbiorców zrozumie dokładnie sens terminu „plombir”. W tym względzie Izba Odwoławcza uściśliła, że właściwy krąg odbiorców niemieckich musiałby wykonać podwójną operację intelektualną, aby – przed nadaniem mu znaczenia opisowego – dokonać transliteracji terminu „plombir” na cyrylicę i rozpoznać ten termin jako pochodzący z języka rosyjskiego termin „Пломбир”. Wreszcie Izba Odwoławcza stwierdziła, że nie dysponuje dowodami wystarczającymi, aby stwierdzić, że termin „plombir” lub „Пломбир” oznacza „lody” w języku rosyjskim.
Żądania stron
12 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie EUIPO kosztami postępowania, w tym kosztami poniesionymi przed Izbą Odwoławczą.
13 EUIPO i interwenient wnoszą do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
W przedmiocie dopuszczalności dowodów przedstawionych po raz pierwszy przed Sądem
14 EUIPO i interwenient twierdzą, że niektóre dokumenty zostały przedłożone po raz pierwszy przed Sądem, a mianowicie załączniki K6–K12, K14 i K15 do skargi oraz załączniki K16–K24 do wniosku o przeprowadzenie rozprawy – dotyczące zrozumiałości języka rosyjskiego w Niemczech i w pozostałej części Unii, w tym w szczególności w państwach bałtyckich, a także wskazanych w słownikach online definicji terminu „Пломбир” oraz używania terminu „plombir” dla celów opisowych, aby określić w Niemczech lody.
15 W tym względzie należy przypomnieć, że skarga do Sądu ma na celu kontrolę zgodności z prawem decyzji izb odwoławczych EUIPO w rozumieniu art. 65 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 72 rozporządzenia nr 2017/1001), a zatem zadaniem Sądu nie jest ponowne badanie stanu faktycznego w świetle dokumentów przedstawionych po raz pierwszy w postępowaniu przed nim [zob. podobnie wyroki: z dnia 13 marca 2007 r., OHIM/Kaul, C‑29/05 P, EU:C:2007:162, pkt 54; z dnia 21 kwietnia 2005 r., Ampafrance/OHIM – Johnson & Johnson (monBeBé), T‑164/03, EU:T:2005:140, pkt 29].
16 Jednakże ani stronom, ani samemu Sądowi nie można zakazać szukania inspiracji w argumentach wywodzonych z prawodawstwa lub orzecznictwa krajowego lub z doktryny krajowej, ponieważ nie chodzi o skierowany przeciwko izbie odwoławczej zarzut, że nie uwzględniła konkretnych okoliczności faktycznych wskazanych w wyroku krajowym, lecz o zarzut nieprawidłowego zastosowania przez Izbę Odwoławczą przepisu rozporządzenia nr 207/2009 – z powołaniem się w tym zakresie na orzecznictwo lub doktrynę celem poparcia tego zarzutu [zob. wyrok z dnia 18 marca 2016 r., Karl-May-Verlag/OHIM – Constantin Film Produktion (WINNETOU), T‑501/13, EU:T:2016:161, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo].
17 W niniejszym wypadku załączniki K7–K9 do skargi zawierają szereg orzeczeń Bundespatentgericht (federalnego sądu patentowego, Niemcy). Niemniej mają one raczej na celu wykazanie zrozumienia języka rosyjskiego przez krąg odbiorców niemieckich wyspecjalizowanych w wymianie gospodarczej z Rosją i, w konsekwencji, zarzucenie Izbie Odwoławczej, że nie uwzględniła okoliczności faktycznych – niż ustalenie brzmienia prawa krajowego. Zgodnie ze wspomnianym w pkt 16 powyżej orzecznictwem należy więc stwierdzić niedopuszczalność tych załączników.
18 Natomiast wbrew temu, co twierdzą EUIPO i interwenient, należy stwierdzić dopuszczalność załącznika K6 do skargi, w którym zawarto wydruki z badania rynku przeprowadzonego przez federalne ministerstwo żywności i rolnictwa w 2014 r., ponieważ to badanie rynku stanowiło podstawę orzeczenia Bundespatentgericht (federalnego sądu patentowego) z dnia 6 kwietnia 2016 r. [28 W (pat) 17/13] i stanowi ono uzupełnienie przedstawionego już przed instancjami EUIPO dowodu.
19 W okolicznościach niniejszej sprawy należy stwierdzić także dopuszczalność załączników K10–K12 do skargi. Mimo że przedstawiono je po raz pierwszy przed Sądem, mają one na celu wykazanie prawdziwości powszechnie znanego faktu, a mianowicie faktu, że język rosyjski jest rozumiany w państwach bałtyckich. Strona skarżąca ma zaś prawo do przedstawienia dokumentów przed Sądem w celu wykazania prawdziwości powszechnie znanego faktu, której nie ustalono w zaskarżonej przed Sądem decyzji organu EUIPO [zob. podobnie wyroki: z dnia 10 listopada 2011 r., LG Electronics/OHIM, C‑88/11 P, niepublikowany, EU:C:2011:727, pkt 29, 30 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 20 czerwca 2012 r., Kraft Foods Schweiz/OHIM – Compañía Nacional de Chocolates (CORONA), T‑357/10, niepublikowany, EU:T:2012:312, pkt 16 i przytoczone tam orzecznictwo].
20 Jeśli chodzi o załączniki K14 i K15 do skargi oraz załączniki K16–K24 do wniosku o przeprowadzenie rozprawy, należy wskazać, że mają one na celu, co się tyczy tych pierwszych – podważenie stwierdzeń Izby Odwoławczej, które skutkowały stwierdzeniem nieważności decyzji Wydziału Unieważnień, a co się tyczy tych drugich – udzielenie odpowiedzi na argumenty EUIPO przedstawione w ramach pierwszej wymiany pism procesowych.
21 W tym względzie z orzecznictwa wynika, że dowód przeciwny i rozszerzenie wniosków dowodowych – przedstawione w następstwie przedłożenia dowodu przeciwnego przez stronę przeciwną w odpowiedzi na skargę – nie zostały wskazane w określonej w art. 85 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem regule prekluzyjnej, która przewiduje, że dowody i wnioski dowodowe przedstawia się w ramach pierwszej wymiany pism procesowych. Przepis ten dotyczy bowiem nowych dowodów i powinien być rozpatrywany w świetle art. 92 § 7 regulaminu postępowania, w którym wyraźnie przewidziano, że dopuszcza się przedstawienie dowodów przeciwnych oraz rozszerzenie wniosków dowodowych [wyrok z dnia 22 czerwca 2017 r., Biogena Naturprodukte/EUIPO (ZUM wohl), T‑236/16, EU:T:2017:416, pkt 17; zob. także analogicznie wyroki: z dnia 17 grudnia 1998 r., Baustahlgewebe/Komisja, C‑185/95 P, EU:C:1998:608, pkt 72; z dnia 12 września 2012 r., Włochy/Komisja, T‑394/06, niepublikowany, EU:T:2012:417, pkt 45].
22 W tych okolicznościach należy stwierdzić, że załączniki K16–K24 do wniosku o przeprowadzenie rozprawy są dopuszczalne, podobnie jak załączniki K14 i K15 do skargi i wszystkie pozostałe dokumenty przedstawione przez skarżącą po raz pierwszy przed Sądem – z wyjątkiem załączników K7–K9 do skargi.
23 Co się tyczy przedstawionego przez interwenienta na rozprawie dokumentu zawierającego orzeczenie Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości, Niemcy) z dnia 6 lipca 2017 r., w którym uchylono orzeczenie Bundespatentgericht (federalnego sądu patentowego) z dnia 6 kwietnia 2016 r., należy uściślić, że na rozprawie Sąd odmówił załączenia tego dokumentu do akt sprawy ze względu na to, że przedłożono go z opóźnieniem.
Co do istoty
24 Na poparcie skargi skarżąca podnosi trzy zarzuty, dotyczące, zarzut pierwszy – naruszenia art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, zarzut drugi – naruszenia określonej w art. 76 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia (obecnie w art. 95 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001) zasady badania stanu faktycznego z urzędu, zarzut trzeci – naruszenia określonego w art. 75 tego rozporządzenia (obecnie art. 94 rozporządzenia 2017/1001) obowiązku uzasadnienia.
25 Na wstępie Sąd rozpatrzy zarzut drugi, a następnie – zarzuty pierwszy i trzeci.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009
26 W zarzucie drugim skarżąca wskazuje w szczególności, że Izba Odwoławcza nie uwzględniła powszechnie znanych faktów dotyczących rozpowszechnienia języka rosyjskiego w Niemczech i w państwach bałtyckich, na które to fakty skarżąca wskazała już przed Wydziałem Unieważnień.
27 EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącej.
28 Po pierwsze, co się tyczy argumentu skarżącej dotyczącego podnoszonej okoliczności, że jest powszechnie znane, iż język rosyjski jest rozumiany w Niemczech, należy stwierdzić, że argument ten ma na celu bardziej podważenie zasadności wniosku Izby Odwoławczej – zgodnie z którym w istocie nie można wywieść z powszechnie znanych faktów, że znaczna część właściwego kręgu odbiorców niemieckich rozumie język rosyjski – niż zarzucenie Izbie Odwoławczej pominięcia oceny prawdziwości takiego twierdzenia.
29 Ze względu na to, że kwestia, czy Izba Odwoławcza przeprowadziła prawidłową ocenę określonych faktów, argumentów lub dowodów, jest objęta badaniem materialnej zgodności z prawem zaskarżonej decyzji – a nie prawidłowości procedury przyjęcia tej decyzji – należy stwierdzić, że ten argument skarżącej jest nieistotny dla sprawy w ramach rozpatrzenia zarzutu drugiego, którego przedmiot stanowi naruszenie określonej w art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 zasady badania stanu faktycznego z urzędu [zob. podobnie wyrok z dnia 18 maja 2017 r., Reisswolf/EUIPO (secret.service.), T‑163/16, niepublikowany, EU:T:2017:350, pkt 21].
30 Po drugie, co się tyczy argumentu skarżącej dotyczącego podnoszonej okoliczności, że jest powszechnie znane, iż język rosyjski jest rozumiany w państwach bałtyckich, argument ten, w istocie, zmierza do podważenia stwierdzenia Izby Odwoławczej, zgodnie z którym nie należy uwzględniać obywateli państw bałtyckich dla celów zdefiniowania właściwego kręgu odbiorców – uzasadnionego okolicznością, że skarżąca miała ograniczyć się, nie przedstawiając w tym względzie żadnego dowodu, do wskazania, iż w państwach tych zamieszkuje wysoki odsetek osób rosyjskojęzycznych.
31 W tym względzie z orzecznictwa wynika, że charakteryzujące postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku domniemanie ważności unijnego znaku towarowego ogranicza wskazany w art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 obowiązek EUIPO zbadania z urzędu istotnych okoliczności faktycznych, które mogłyby skłonić EUIPO do zastosowania bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji. Z uwagi na to, że zarejestrowany unijny znak towarowy korzysta z domniemania ważności, to do osoby wnoszącej o unieważnienie prawa do tego znaku należy wskazanie przed EUIPO konkretnych okoliczności mogących podważyć jego ważność [zob. podobnie wyroki: z dnia 13 września 2013 r., Fürstlich Castell’sches Domänenamt/OHIM – Castel Frères (CASTEL), T‑320/10, EU:T:2013:424, pkt 27, 28; z dnia 28 września 2016 r., European Food/EUIPO – Société des produits Nestlé (FITNESS), T‑476/15, EU:T:2016:568, pkt 47, 48].
32 Aby podważyć ważność prawa do zarejestrowanego unijnego znaku towarowego, podmiot wnioskujący o unieważnienie prawa do znaku może jednak powołać się na fakty powszechnie znane. Zgodnie z orzecznictwem fakty powszechnie znane zdefiniowano jako fakty, które może znać każda osoba lub o których można dowiedzieć się z ogólnie dostępnych źródeł [wyroki: z dnia 22 czerwca 2004 r., Ruiz-Picasso i in./OHIM – DaimlerChrysler (PICARO), T‑185/02, EU:T:2004:189, pkt 29; z dnia 8 września 2010 r., Wilfer/OHIM (Przedstawienie główki gitary), T‑458/08, niepublikowany, EU:T:2010:358, pkt 72].
33 Ponadto z orzecznictwa wynika, że gdy organy EUIPO postanawiają uwzględnić fakty powszechnie znane, nie mają obowiązku ustalenia prawdziwości takich faktów w przyjmowanych decyzjach [zob. wyroki: z dnia 1 marca 2016 r., Peri/OHIM (Multiprop), T‑538/14, niepublikowany, EU:T:2016:117, pkt 14 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 21 września 2017 r., Novartis/EUIPO – Meda (Zimara), T‑238/15, niepublikowany, EU:T:2017:636, pkt 123].
34 Podobnie nie można zarzucać stronom postępowania przed instancjami EUIPO, że nie przedstawiły dowodów potwierdzających prawdziwość faktów powszechnie znanych. To dopiero po wskazaniu, iż fakty powszechnie znane podnoszone przez strony postępowania w sprawie o unieważnienie prawa do znaku nie mogą zostać uznane za takie fakty, Izba Odwoławcza może w danym wypadku pominąć owe fakty ze względu na to, że strony nie przedstawiły wystarczających dowodów wykazujących prawdziwość tych faktów.
35 W świetle wszystkich powyższych rozważań należy stwierdzić, że Izba Odwoławcza naruszyła art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009, ponieważ nie powinna była wyłączać obywateli państw bałtyckich z definicji właściwego kręgu odbiorców jedynie ze względu na brak konkretnych dowodów dotyczących zrozumiałości języka rosyjskiego w tych państwach – nie orzekając uprzednio co do kwestii, czy jest powszechnie znane, jak twierdzi skarżąca, że język rosyjski jest często zrozumiały dla tej ludności.
36 W konsekwencji w zakresie, w jakim Izba Odwoławcza nie uwzględniła argumentacji skarżącej, zgodnie z którą znaczna część ludności państw bałtyckich jest rosyjskojęzyczna, i powstrzymała się od zbadania powszechnej znajomości tego faktu, należy stwierdzić, że zarzut drugi jest zasadny.
37 Samo powyższe ustalenie nie wystarcza jednak, aby uzasadnić stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, ponieważ popełniony przez Izbę Odwoławczą błąd, związany z naruszeniem art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009, nie mógł, sam w sobie, wywrzeć decydującego wpływu na treść rozstrzygnięcia [zob. podobnie wyrok z dnia 12 września 2007 r., Philip Morris Products/OHIM (Kształt paczki papierosów), T‑140/06, niepublikowany, EU:T:2007:272, pkt 72].
38 Jedynie bowiem z zastrzeżeniem zasadności zarzutu pierwszego – w szczególności w zakresie, w jakim dotyczy on znaczenia opisowego, jakie sporny znak towarowy może mieć dla części właściwego kręgu rosyjskojęzycznych odbiorców zamieszkałych, w danym wypadku, zwłaszcza w państwach bałtyckich – wskazany w pkt 36 powyżej błąd mógłby wywrzeć wpływ na rezultat przeprowadzanego badania i w konsekwencji uzasadnić stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009
39 W zarzucie pierwszym, który podzielono na cztery części, skarżąca podnosi, po pierwsze, że przedstawiona przez Izbę Odwoławczą definicja właściwego kręgu odbiorców jest błędna w zakresie, w jakim Izba Odwoławcza nie uwzględniła ani kręgu wyspecjalizowanych odbiorców w Unii prowadzących wymianę gospodarczą z Rosją, ani kręgu odbiorców rosyjskojęzycznych w Unii.
40 Po drugie, skarżąca podnosi, że Izba Odwoławcza nie przeprowadziła prawidłowej oceny, na podstawie art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 (obecnie art. 7 ust. 2 rozporządzenia 2017/1001), w odniesieniu do części Unii, co do której można zastosować bezwzględną podstawę odmowy rejestracji określoną w art. 7 ust. 1 lit. c) wspomnianego rozporządzenia.
41 Po trzecie, skarżąca kwestionuje ocenę Izby Odwoławczej dotyczącą znaczenia terminu „Пломбир” w języku rosyjskim. Po czwarte, skarżąca kwestionuje ocenę Izby Odwoławczej dotyczącą sposobu postrzegania przez właściwy krąg odbiorców transliteracji powyższego terminu czcionką łacińską (plombir).
42 EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącej. Podnoszą, że w istocie skarżąca nie wykazała, że termin „plombir” lub „Пломбир” jest rozumiany jako oznaczający lody w języku rosyjskim. W każdym wypadku są oni zdania, że właściwy krąg odbiorców nie będzie postrzegał tego znaczenia opisowego. Zdaniem EUIPO nie istnieje powszechna znajomość języka rosyjskiego w Unii. Co się tyczy interwenienta, podnosi on, że w zakresie, w jakim język rosyjski jest językiem obcym dla obywateli Unii, to skarżąca powinna wykazać, że termin „plombir” jest objęty podstawowym słownictwem tego języka.
43 Należy przypomnieć, że art. 52 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 stanowi, że prawo do unijnego znaku towarowego podlega unieważnieniu w przypadku, gdy unijny znak towarowy został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 tego rozporządzenia. Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. c) wspomnianego rozporządzenia nie są rejestrowane „znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług”.
44 Artykuł 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 realizuje leżący w interesie ogółu cel polegający na tym, by oznaczenia lub wskazówki mogące służyć w obrocie do oznaczania właściwości towarów lub usług, dla których wystąpiono o rejestrację, mogły być swobodnie używane przez wszystkich. Przepis ten ma zatem za zadanie nie dopuścić, by w wyniku ich rejestracji jako znaku towarowego takie oznaczenia lub wskazówki zostały zastrzeżone dla jednego tylko przedsiębiorstwa i by dane przedsiębiorstwo zmonopolizowało posługiwanie się terminem mającym charakter opisowy, ze szkodą dla innych przedsiębiorstw, w tym dla jego konkurentów, dla których zakres dostępnego słownictwa do opisania ich własnych towarów uległby w ten sposób ograniczeniu [zob. wyrok z dnia 25 listopada 2015 r., Ewald Dörken/OHIM – Schürmann (VENT ROLL), T‑223/14, niepublikowany, EU:T:2015:879, pkt 20 i przytoczone tam orzecznictwo].
– W przedmiocie części pierwszej i drugiej zarzutu pierwszego
45 Należy rozpatrzyć łącznie części pierwszą i drugą zarzutu pierwszego w zakresie, w jakim mają one na celu wykazanie błędnego charakteru oceny Izby Odwoławczej dotyczącej właściwego kręgu odbiorców i części Unii, co do których należy przeprowadzić ocenę charakteru opisowego spornego znaku towarowego.
46 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem można dokonać oceny opisowego charakteru oznaczenia wyłącznie, po pierwsze, w odniesieniu do danych towarów lub usług, oraz po drugie, z uwzględnieniem sposobu postrzegania tego oznaczenia przez docelowy krąg odbiorców, składający się z konsumentów tych towarów lub usług [wyroki: z dnia 27 lutego 2002 r., Eurocool Logistik/OHIM (EUROCOOL), T‑34/00, EU:T:2002:41, pkt 38; z dnia 22 maja 2008 r., Radio Regenbogen Hörfunk in Baden/OHIM (RadioCom), T‑254/06, niepublikowany, EU:T:2008:165, pkt 33; zob. także wyrok z dnia 17 maja 2011 r., Consejo Regulador de la Denominación de Origen Txakoli de Álava i in./OHIM (TXAKOLI), T‑341/09, EU:T:2011:220, pkt 20 i przytoczone tam orzecznictwo].
47 W niniejszym wypadku w pkt 16 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że towary oznaczone spornym znakiem towarowym są przeznaczone dla każdego konsumenta końcowego w Unii, a skarżąca nie podważała zresztą powyższej oceny.
48 Skarżąca twierdzi jednak, że Izba Odwoławcza popełniła błąd, nie przeprowadzając oceny określonej w art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji w odniesieniu do, po pierwsze, kręgu odbiorców wyspecjalizowanych w wymianie gospodarczej z Rosją, oraz po drugie, części rosyjskojęzycznych konsumentów należących do szerokiego kręgu odbiorców w Unii i zamieszkałych w szczególności w Niemczech i w państwach bałtyckich.
49 W tym względzie skarżąca kwestionuje w istocie dokonaną przez Izbę Odwoławczą wykładnię pojęcia „części Unii” w rozumieniu art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, który stanowi, że odmawia się rejestracji znaku towarowego jako unijnego znaku towarowego „bez względu na fakt, że [bezwzględne] podstawy odmowy rejestracji istnieją tylko w części Unii”. Skarżąca podnosi, że Izba Odwoławcza powinna była rozpatrzyć charakter opisowy spornego znaku towarowego z punktu widzenia konsumentów rosyjskojęzycznych należących do szerokiego kręgu odbiorców w Unii i zamieszkałych w szczególności w Niemczech i w państwach bałtyckich jako „części Unii” w rozumieniu tego przepisu.
50 W tym względzie należy uściślić, że w pkt 18 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że transgraniczna mniejszość – odmiennie niż państwo członkowskie lub grupa państw członkowskich – nie może stanowić „części Unii” w rozumieniu art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009.
51 Jak orzekł Trybunał w wyroku z dnia 22 czerwca 2006 r., Storck/OHIM (C‑25/05 P, EU:C:2006:422, pkt 83), częścią Unii, o której mowa w art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, może być jedno państwo członkowskie.
52 Jednakże z powyższego orzecznictwa, wynikającego ze szczególnych okoliczności owej sprawy, nie można wywieść, że sąd Unii zamierzał zatem interpretować zawarte w art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 wyrażenie „część Unii” w ten sposób, że część ta nie może odpowiadać terytorium mniejszemu niż terytorium państwa członkowskiego. Z dokonanego przez prawodawcę wyboru określeń użytych w tym przepisie wynika, że zamierzał on uniemożliwić rejestrację danego oznaczenia ze względu na podstawy odmowy rejestracji istniejące w części jednego państwa członkowskiego lub szeregu państw członkowskich [zob. podobnie wyrok z dnia 13 września 2012 r., Sogepi Consulting y Publicidad/OHIM (ESPETEC), T‑72/11, niepublikowany, EU:T:2012:424, pkt 35, 36].
53 Ponadto art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 nie można również rozumieć w ten sposób, że odnosi się on z konieczności, w wypadku oznaczenia słownego, do jednego z języków urzędowych państwa członkowskiego lub Unii [wyrok z dnia 13 września 2012 r., ESPETEC, T‑72/11, niepublikowany, EU:T:2012:424, pkt 36; zob. także wyrok z dnia 19 lipca 2017 r., Lackmann Fleisch- und Feinkostfabrik/EUIPO (медведь), T‑432/16, niepublikowany, EU:T:2017:527, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo].
54 Mając na względzie powyższe rozważania, jak twierdzi skarżąca, zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 właściwy krąg odbiorców, w stosunku do którego należy ocenić istnienie bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji, stanowią konsumenci rosyjskojęzyczni należący do szerokiego kręgu odbiorców w Unii, ponieważ skarżąca twierdzi, że sporny znak towarowy ma charakter opisowy w języku rosyjskim.
55 [Sprostowany postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2019 r.] Co się tyczy argumentu skarżącej, zgodnie z którym konsumenci rosyjskojęzyczni w Unii zamieszkują w szczególności w Niemczech i w państwach bałtyckich, po pierwsze, należy stwierdzić, że – wbrew temu, co w pkt 23 i 24 zaskarżonej decyzji stwierdziła Izba Odwoławcza – dowody przedstawione przez skarżącą przed tą Izbą Odwoławczą wykazują w sposób rozstrzygający, że znaczna część ludności w Niemczech mówi w języku rosyjskim. Z przedstawionego przez skarżącą przed Izbą Odwoławczą wyroku Landgericht Köln (sądu krajowego w Kolonii, Niemcy) z dnia 27 stycznia 2016 r. wynika bowiem, że ludność rosyjskojęzyczna na terytorium Niemiec liczy mniej więcej trzy miliony osób.
56 Po drugie, co się tyczy kwestii, czy istotna część rosyjskojęzycznych obywateli Unii zamieszkuje w państwach bałtyckich, należy podkreślić, że na rozprawie EUIPO potwierdziło, iż jest powszechnie znane, że język rosyjski jest co do zasady rozumiany w państwach bałtyckich.
57 Ponadto Sąd niedawno potwierdził, że jest powszechnie znane, iż znaczna część obywateli państw bałtyckich posiada znajomość języka rosyjskiego lub rozmawia w tym języku jako języku ojczystym (zob. podobnie wyrok z dnia 19 lipca 2017 r., медведь, T‑432/16, niepublikowany, EU:T:2017:527, pkt 29). Skarżąca słusznie podkreśliła, że Pierwsza Izba Odwoławcza EUIPO dokonała takiego samego stwierdzenia w decyzji z dnia 17 maja 2016 r., co do której wydano wspomniany wyrok, podobnie jak w innej decyzji z dnia 20 czerwca 2013 r. wydanej w sprawie R 814/2012‑1, którą także przywołano w skardze.
58 W tym względzie z orzecznictwa wynika, że każde zgłoszenie do rejestracji powinno zostać zbadane w sposób dokładny i kompletny, a owo badanie powinno mieć miejsce w każdym konkretnym przypadku (wyrok z dnia 10 marca 2011 r., Agencja Wydawnicza Technopol/OHIM, C‑51/10 P, EU:C:2011:139, pkt 77). Zgodność z prawem decyzji izb odwoławczych EUIPO należy oceniać jedynie na podstawie rozporządzenia nr 207/2009, interpretowanego przez sąd Unii, a nie na podstawie praktyki decyzyjnej EUIPO [zob. wyrok z dnia 8 maja 2012 r., Mizuno/OHIM – Golfino (G), T‑101/11, niepublikowany, EU:T:2012:223, pkt 77 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. także podobnie wyroki: z dnia 26 kwietnia 2007 r., Alcon/OHIM, C‑412/05 P, EU:C:2007:252, pkt 65; z dnia 2 maja 2012 r., Universal Display/OHIM (UniversalPHOLED), T‑435/11, niepublikowany, EU:T:2012:210, pkt 37].
59 Jednakże w świetle orzecznictwa wymagającego od EUIPO wzięcia pod uwagę już przyjętych decyzji i rozważenia ze szczególną uwagą, czy w danym przypadku rozstrzygnięcie powinno brzmieć podobnie (wyrok z dnia 10 marca 2011 r., Agencja Wydawnicza Technopol/OHIM, C‑51/10 P, EU:C:2011:139, pkt 74), należy stwierdzić, że przywołane przez skarżącą wcześniejsze decyzje stanowią oczywiście niedawną poszlakę wskazującą na to, że zrozumiałość języka rosyjskiego w Unii, a w szczególności w państwach bałtyckich, można zakwalifikować jako „powszechnie znany fakt” – który to fakt uwzględniły owe instancje EUIPO w ramach wspomnianych decyzji.
60 W tych okolicznościach, i bez konieczności przeprowadzenia oceny zasadności argumentu skarżącej dotyczącego istnienia kręgu odbiorców wyspecjalizowanych w wymianie gospodarczej z Rosją, należy stwierdzić, że Izba Odwoławcza popełniła błąd w ocenie przy określaniu właściwego kręgu odbiorców oraz naruszyła art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, ponieważ właściwym kręgiem odbiorców, co do którego należało ocenić istnienie bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji, jest krąg odbiorców rosyjskojęzycznych – obejmujący szeroki krąg odbiorców w Unii, który rozumie język rosyjski lub rozmawia w tym języku, zamieszkałych w szczególności w Niemczech i w państwach bałtyckich.
61 W konsekwencji należy uwzględnić części pierwszą i drugą zarzutu pierwszego.
– W przedmiocie części trzeciej i czwartej zarzutu pierwszego
62 W części trzeciej zarzutu pierwszego skarżąca kwestionuje w istocie stwierdzenie Izby Odwoławczej, zgodnie z którym skarżąca nie wykazała, że termin „Пломбир” ma znaczenie opisowe w języku rosyjskim dla towarów oznaczonych spornym znakiem towarowym. W części czwartej zarzutu pierwszego skarżąca podważa stwierdzenie Izby Odwoławczej, zgodnie z którym „operacja intelektualna” wymagana od właściwego kręgu odbiorców – a mianowicie operacja związana z tłumaczeniem połączona z operacją związaną z transliteracją – nie umożliwia wykazania, że ów krąg odbiorców postrzega ewentualne znaczenie opisowe terminu „plombir”.
63 EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącej.
64 Po pierwsze, co się tyczy znaczenia terminu „Пломбир” lub „plombir” w języku rosyjskim, należy przypomnieć, że Wydział Unieważnień EUIPO stwierdził – a Izba Odwoławcza nie kwestionowała tej okoliczności w zaskarżonej decyzji – że nazwa „Пломбир” była używana w okresie byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (byłego ZSRR) w celu oznaczenia określonego rodzaju lodów.
65 Izba Odwoławcza nie wskazała żadnego dowodu umożliwiającego stwierdzenie, że termin „plombir” nie jest już używany w Rosji. I tak, mimo że w pkt 30 zaskarżonej decyzji wskazała ona, że wyraz „lody” tłumaczy się w słownikach niemiecko-rosyjskich za pomocą sformułowania „(sliwotschnoje) moroschenoje” (сливочное мороженое), same powyższe rozważania nie umożliwiają wykluczenia, że termin „Пломбир” lub „plombir” jest także używany w języku rosyjskim w celu oznaczenia tych towarów lub określonej odmiany tych towarów.
66 Ponadto należy wskazać, że z pkt 32 zaskarżonej decyzji i akt sprawy EUIPO wynika, że skarżąca przedstawiła przed Izbą Odwoławczą wydruki norm technicznych GOST z 2003 r., w których towary oznaczone terminem „plombir” i towary oznaczone terminem „moroschenoje” wskazano pod tym samym numerem klasyfikacji (52175-2003). Te urzędowe normy – zredagowane po zakończeniu istnienia ZSRR przez państwowy komitet Federacji Rosyjskiej ds. normalizacji, miernictwa i certyfikacji – stanowią konkretny dowód wykazujący, że termin „plombir” lub „Пломбир” jest terminem zwykle używanym w języku rosyjskim w celu oznaczenia lodów.
67 Skarżąca przedstawiła także przed Izbą Odwoławczą decyzję Deutsches Patent- und Markenamt (niemieckiego urzędu patentowego i znaków towarowych) z dnia 12 marca 2013 r., w której potwierdzono, że termin „plombir” lub „Пломбир” oznacza w języku rosyjskim – w tym w dacie, w której przyjęto wspomnianą decyzję – lody.
68 Z powyższego wynika, że skarżąca przedstawiła przed Izbą Odwoławczą dowody wystarczające, aby wykazać, iż termin „plombir” lub „Пломбир” jest opisowy w języku rosyjskim w odniesieniu do spornych towarów.
69 Co więcej, należy uściślić, że wydruki ze słownika, jakie skarżąca przedstawiła po raz pierwszy przed Sądem (załączniki K16 i K17 do wniosku o przeprowadzenie rozprawy), potwierdzają, że ten termin jest powszechnie używany w języku rosyjskim w celu oznaczenia lodów.
70 Argument interwenienta, zgodnie z którym należy uwzględnić używanie terminu „plombir” lub „Пломбир” w celu oznaczenia innych towarów, nie może podważyć powyższego stwierdzenia. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem fakt, że dane wyrażenie może mieć szereg znaczeń, nie wyklucza istnienia charakteru opisowego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009. W tym względzie wystarcza, że przynajmniej w jednym z tych znaczeń znak towarowy może być używany dla celów opisowych w odniesieniu do spornych towarów (zob. wyrok z dnia 12 lutego 2004 r., Koninklijke KPN Nederland, C‑363/99, EU:C:2004:86, pkt 97 i przytoczone tam orzecznictwo).
71 Po drugie, co się tyczy sposobu postrzegania spornego znaku towarowego przez konsumentów rosyjskojęzycznych w Unii zamieszkałych w szczególności w państwach bałtyckich i w Niemczech, należy przypomnieć, że aby dane oznaczenie zostało objęte zakresem stosowania art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, powinno ono wykazywać wystarczająco bezpośredni i konkretny związek z oznaczonymi nim towarami lub usługami, umożliwiający danemu kręgowi odbiorców natychmiastowe spostrzeżenie, bez dalszego namysłu, opisu tych towarów lub usług, lub jednej z ich właściwości [zob. wyrok z dnia 22 czerwca 2005 r., Metso Paper Automation/OHIM (PAPERLAB), T‑19/04, EU:T:2005:247, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo].
72 W niniejszym wypadku, wbrew temu, co stwierdziła Izba Odwoławcza w zaskarżonej decyzji, dla kręgu odbiorców rosyjskojęzycznych w Unii bardziej oczywiste będzie skojarzenie z terminem „plombir” – niż z terminem „Пломбир” – znaczenia opisowego odnoszącego się do lodów mrożonych w języku rosyjskim, mając na względzie, że wszyscy ci odbiorcy znają alfabet łaciński, lecz niekoniecznie cyrylicę.
73 Jak twierdzi skarżąca, krąg odbiorców rosyjskojęzycznych w Unii może także używać środków komunikacji nieopierających się na cyrylicy, a zatem jest przyzwyczajony do transliteracji terminów rosyjskich za pomocą czcionki łacińskiej.
74 Ponadto należy przypomnieć, że transliteracja czcionką łacińską terminu pochodzącego z innego alfabetu nie stoi koniecznie na przeszkodzie postrzeganiu przez właściwy krąg odbiorców znaczenia opisowego tego terminu [zob. podobnie wyrok z dnia 16 grudnia 2010 r., Deutsche Steinzeug Cremer & Breuer/OHIM (CHROMA), T‑281/09, EU:T:2010:537, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo].
75 W niniejszym wypadku z powyższych rozważań wynika, że w zakresie, w jakim termin „plombir” stanowi wierną transliterację terminu „Пломбир” literami alfabetu łacińskiego znanego danemu konsumentowi rosyjskojęzycznemu w Unii, ów konsument może natychmiast i bezpośrednio spostrzec znaczenie opisowe tego terminu.
76 Należy zatem uwzględnić także części trzecią i czwartą zarzutu pierwszego i, w konsekwencji, zarzut pierwszy w całości.
77 W świetle wszystkich powyższych rozważań, i bez konieczności badania zarzutu trzeciego dotyczącego naruszenia określonego w art. 75 rozporządzenia nr 207/2009 obowiązku uzasadnienia, należy stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji.
W przedmiocie kosztów
78 Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
79 Zgodnie z art. 190 § 2 regulaminu postępowania niezbędne koszty poniesione przez strony w związku z postępowaniem przed izbą odwoławczą EUIPO uznaje się za koszty podlegające zwrotowi.
80 Ponieważ EUIPO przegrało sprawę, należy – zgodnie z żądaniem skarżącej – obciążyć je jego własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez skarżącą. Koszty te obejmują także niezbędne koszty poniesione przez skarżącą w ramach postępowania przed Izbą Odwoławczą EUIPO.
81 Ponieważ żądania interwenienta nie zostały uwzględnione, pokrywa on własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji Czwartej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z dnia 22 września 2016 r. (sprawa R 1812/2015‑4).
2) EUIPO pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Monolith Frost GmbH, w tym niezbędne koszty poniesione przez Monolith Frost w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO.
3) Dovgan GmbH pokrywa własne koszty.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 13 grudnia 2018 r.
Podpisy