ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
(πρώτο τμήμα)
της 6ης Οκτωβρίου 2015
Υπόθεση F‑119/14
FE
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Υπαλληλική υπόθεση – Πρόσληψη – Γενικός διαγωνισμός – Εγγραφή στον πίνακα επιτυχόντων – Απόφαση της ΑΔΑ περί μη προσλήψεως επιτυχόντος – Αρμοδιότητες της εξεταστικής επιτροπής και της ΑΔΑ – Προϋποθέσεις συμμετοχής στον διαγωνισμό – Ελάχιστη διάρκεια επαγγελματικής πείρας – Τρόπος υπολογισμού – Πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως της εξεταστικής επιτροπής – Δεν υφίσταται – Απώλεια ευκαιρίας προσλήψεως – Αποζημίωση»
Αντικείμενο: Προσφυγή‑αγωγή ασκηθείσα δυνάμει του άρθρου 270 ΣΛΕΕ, το οποίο έχει εφαρμογή στη Συνθήκη ΕΚΑΕ βάσει του άρθρου 106α της Συνθήκης αυτής, με την οποία η FE ζητεί την ακύρωση της αποφάσεως της αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 17ης Δεκεμβρίου 2013, με την οποία δεν επετράπη η πρόσληψή της στη Γενική Διεύθυνση (ΓΔ) «Δικαιοσύνη» βάσει του πίνακα επιτυχόντων του διαγωνισμού EPSO/AD/42/05, καθώς και την αποκατάσταση της υλικής ζημίας και τη χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης που ισχυρίζεται ότι υπέστη εξαιτίας της εν λόγω αποφάσεως.
Απόφαση: Η απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 2013 με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να προσλάβει την FE ακυρώνεται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποχρεώνεται να καταβάλει την FE το ποσό των 10 000 ευρώ. Η προσφυγή‑αγωγή απορρίπτεται κατά τα λοιπά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρει τα δικαστικά έξοδά της και καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα της FE.
Περίληψη
1. Υπάλληλοι – Πρόσληψη – Διαγωνισμός – Εξεταστική επιτροπή – Ανεξαρτησία – Όρια – Έκδοση παρανόμων αποφάσεων – Υποχρεώσεις της αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 30 και παράρτημα III)
2. Υπάλληλοι – Διαγωνισμός – Διοργάνωση και διεξαγωγή των δοκιμασιών του διαγωνισμού – Κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ της αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής και της εξεταστικής επιτροπής – Καθορισμός με την προκήρυξη διαγωνισμού
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα III)
3. Υπάλληλοι – Διαγωνισμός – Προϋποθέσεις συμμετοχής – Καθορισμός με την προκήρυξη διαγωνισμού – Ελάχιστη διάρκεια της επαγγελματικής πείρας – Έλλειψη ρητής αναφοράς του τρόπου υπολογισμού της εν λόγω διάρκειας στην προκήρυξη διαγωνισμού – Εκτίμηση από την εξεταστική επιτροπή – Έλεγχος νομιμότητας από την αρμόδια για τους διορισμούς αρχή – Αντικατάσταση του τρόπου υπολογισμού – Δεν επιτρέπεται
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 5 § 3)
4. Υπαλληλικές προσφυγές – Αγωγή αποζημιώσεως – Ακύρωση της προσβαλλομένης πράξεως που δεν εξασφαλίζει προσήκουσα αποκατάσταση της υλικής ζημίας – Απώλεια ευκαιρίας προσλήψεως – Κριτήρια
(Άρθρο 340 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 91 § 1)
1. Στον τομέα της προσλήψεως του προσωπικού των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων μέσω της διοργανώσεως γενικού διαγωνισμού, λόγω της αρχής της ανεξαρτησίας που διέπει την άσκηση των καθηκόντων των εξεταστικών επιτροπών διαγωνισμών, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή δεν έχει την εξουσία να ακυρώνει ή να τροποποιεί απόφαση που έλαβε η εξεταστική επιτροπή στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, όπως αυτές καθορίζονται ιδίως με το άρθρο 30 του ΚΥΚ και με το άρθρο 5 του παραρτήματος ΙΙΙ του ΚΥΚ.
Εντούτοις, δεδομένου ότι υποχρεούται να λαμβάνει σύννομες αποφάσεις, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή δεν μπορεί να δεσμεύεται από απόφαση εξεταστικής επιτροπής, ο παράνομος χαρακτήρας της οποίας θα μπορούσε, κατά προέκταση, να επηρεάσει τη νομιμότητα των δικών της διοικητικών αποφάσεων. Για τον λόγο αυτόν, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή, πριν προχωρήσει στον διορισμό υπαλλήλου, υποχρεούται να επαληθεύσει αν ο οικείος υποψήφιος πληροί τους όρους που επιβάλλει ο ΚΥΚ, επί ποινή ακυρότητας της αποφάσεως προσλήψεως, προκειμένου να μπορεί να προσληφθεί νομίμως στην υπηρεσία της Ένωσης.
Εφόσον, για παράδειγμα, είναι προφανές ότι η απόφαση της εξεταστικής επιτροπής να δεχθεί τη συμμετοχή υποψηφίου στις δοκιμασίες του διαγωνισμού είναι παράνομη, διότι πάσχει λόγω πρόδηλης πλάνης, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή, στην οποία η εξεταστική επιτροπή διαβίβασε τον πίνακα επιτυχόντων που περιλαμβάνει το όνομα του εν λόγω υποψηφίου, ο οποίος στο μεταξύ ολοκλήρωσε επιτυχώς τις δοκιμασίες, υποχρεούται να αρνηθεί να προβεί στον διορισμό του εν λόγω επιτυχόντος.
(βλ. σκέψεις 39 και 40)
Παραπομπή:
ΔΕΕ: αποφάσεις της 23ης Οκτωβρίου 1986, Schwiering κατά Ελεγκτικού Συνεδρίου, 142/85, EU:C:1986:405, σκέψεις 19 και 20, και της 20ής Φεβρουαρίου 1992, Κοινοβούλιο κατά Hanning, C‑345/90 P, EU:C:1992:79, σκέψη 22
ΔΔΔΕΕ: απόφαση της 23ης Οκτωβρίου 2012, Eklund κατά Επιτροπής, F‑57/11, EU:F:2012:145, σκέψη 49, και διάταξη της 10ης Ιουλίου 2014, Mészáros κατά Επιτροπής, F‑22/13, EU:F:2014:189, σκέψη 48
2. Η προκήρυξη διαγωνισμού συνιστά το πλαίσιο της νομιμότητας κάθε διαδικασίας επιλογής για την πλήρωση θέσεως απασχολήσεως στα θεσμικά όργανα της Ένωσης, καθόσον, με την επιφύλαξη των υπέρτερης ισχύος οικείων διατάξεων του ΚΥΚ, συμπεριλαμβανομένου του παραρτήματος ΙΙΙ του ΚΥΚ, διέπει, αφενός, την κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ της αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής και της εξεταστικής επιτροπής όσον αφορά τη διοργάνωση και τη διεξαγωγή των δοκιμασιών του διαγωνισμού και, αφετέρου, καθορίζει τους όρους για τη συμμετοχή των υποψηφίων, και ιδίως τα συγκεκριμένα προσόντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις τους.
Κατά συνέπεια, η προκήρυξη διαγωνισμού θα καθίστατο άνευ αντικειμένου αν η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή μπορούσε να αποκλείσει επιτυχόντα από τον πίνακα επιτυχόντων επικαλούμενη προϋπόθεση ή ρύθμιση σχετικά με τη συμμετοχή στον διαγωνισμό που δεν περιλαμβάνεται ούτε στην εν λόγω προκήρυξη ούτε στον ΚΥΚ ή, εν πάση περιπτώσει, δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο, πριν από την έκδοση της προκηρύξεως διαγωνισμού, δημοσιότητας, κατά τρόπον ώστε τόσο η εξεταστική επιτροπή όσο και οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτή ή οπωσδήποτε να την γνωρίζουν.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την προκήρυξη διαγωνισμού, η εξεταστική επιτροπή ήταν αποκλειστικά αρμόδια να καταρτίζει, στο πλαίσιο της ασκήσεως των καθηκόντων της και της ευρείας εξουσίας εκτιμήσεως που διαθέτει, τον πίνακα των υποψηφίων που θα γίνονταν δεκτοί να συμμετάσχουν στις δοκιμασίες του διαγωνισμού.
(βλ. σκέψεις 42, 43 και 48)
Παραπομπή:
ΔΔΔΕΕ: αποφάσεις της 14ης Απριλίου 2011, Šimonis κατά Επιτροπής, F‑113/07, EU:F:2011:44, σκέψη 74, και της 15ης Οκτωβρίου 2014, Μοσχονάκη κατά Επιτροπής, F‑55/10 RENV, EU:F:2014:235, σκέψη 42
3. Όσον αφορά τον τρόπο υπολογισμού της ελάχιστης διάρκειας της επαγγελματικής πείρας, η εξεταστική επιτροπή, η οποία δεν δεσμεύεται από κανέναν τρόπο υπολογισμού της διάρκειας της ελάχιστης επαγγελματικής πείρας που απαιτείται για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό, περιλαμβανόμενο ρητώς στην προκήρυξη διαγωνισμού, μπορεί ευλόγως να κρίνει, βάσει της ευρείας εξουσίας εκτιμήσεως που διαθέτει συναφώς, ότι δεν υπάρχει λόγος να ακολουθήσει συγκεκριμένα τον τρόπο υπολογισμού που χρησιμοποιεί οποιοδήποτε θεσμικό όργανο. Κατά συνέπεια, το γεγονός ότι η εξεταστική επιτροπή του διαγωνισμού δεν ακολουθεί τον τρόπο υπολογισμού που χρησιμοποιούν οι υπηρεσίες του οικείου θεσμικού οργάνου για τον υπολογισμό της ελάχιστης διάρκειας επαγγελματικής πείρας που θεωρείται ότι αφορά πείρα εργασίας πλήρους απασχολήσεως δεν σημαίνει, αυτομάτως, ότι η εξεταστική επιτροπή εκτιμά εσφαλμένα την προϋπόθεση της ελάχιστης διάρκειας της επαγγελματικής πείρας την οποία πρέπει να αποδείξει ο ενδιαφερόμενος προκειμένου να γίνει δεκτή η συμμετοχή του στις δοκιμασίες του διαγωνισμού.
Συναφώς, όσον αφορά την απαιτούμενη προηγούμενη επαγγελματική πείρα, οσάκις προκήρυξη διαγωνισμού προβλέπει ειδική προϋπόθεση επαγγελματικής πείρας τουλάχιστον δύο ετών προκειμένου να γίνει δεκτή η συμμετοχή υποψηφίου στις δοκιμασίες, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή δεν μπορεί, όταν εξετάζει το ενδεχόμενο να προσλάβει επιτυχόντα του διαγωνισμού που έχει επιλεγεί με την ιδιότητα αυτή από την εξεταστική επιτροπή, να αποκλείσει το πρόσωπο αυτό από τον πίνακα επιτυχόντων επικαλούμενη προς τον σκοπό αυτόν τρόπο εκτιμήσεως και υπολογισμού της απαιτούμενης επαγγελματικής πείρας που η ίδια παρέλειψε να περιλάβει στην προκήρυξη διαγωνισμού ή που δεν περιέχεται σε πράξη δυνάμενη νομικώς να αντιταχθεί στα μέλη της εξεταστικής επιτροπής καθώς και σε κάθε υποψήφιο του διαγωνισμού.
Στην αντίθετη περίπτωση, θα θιγόταν ανεπανόρθωτα η αρχή της ασφάλειας δικαίου, η οποία αποτελεί μια από τις αρχές που διέπουν κάθε διαδικασία διαγωνισμού. Στη μη τήρηση της αρχής της ασφάλειας δικαίου θα προσετίθετο και η μη τήρηση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως.
(βλ. σκέψεις 57 και 61 έως 64)
4. Η θεμελίωση της ευθύνης θεσμικού οργάνου προϋποθέτει τη συνδρομή συνόλου προϋποθέσεων όσον αφορά τον παράνομο χαρακτήρα της συμπεριφοράς που προσάπτεται στα θεσμικά όργανα, το υποστατό της προβαλλόμενης ζημίας και την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της συμπεριφοράς και της προβαλλόμενης ζημίας.
Το γεγονός ότι η προσφεύγουσα‑ενάγουσα απώλεσε οριστικώς την ευκαιρία να διοριστεί ως διοικητική υπάλληλος με βαθμό AD 7 γεννά δικαίωμα αποζημιώσεως, εφόσον πληρούνται οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις. Εντούτοις, η υλική ζημία την αποκατάσταση της οποίας δικαιούται αυτή να αξιώσει δεν συνδέεται με διαφυγόντα κέρδη, αλλά με την απώλεια της ευκαιρίας να διοριστεί ως υπάλληλος στη θέση που αποτελούσε το αντικείμενο της επίμαχης διαδικασίας προσλήψεως.
Κατά συνέπεια, κάνοντας χρήση της δυνατότητας που διαθέτει το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης να εκτιμά τη ζημία κατά δίκαιη κρίση, θα χωρήσει δίκαιη αποκατάσταση της συνολικής υλικής ζημίας που υπέστη η προσφεύγουσα‑ενάγουσα, λαμβανομένων ιδίως υπόψη των μηνιαίων αποδοχών που αντιστοιχούν στην προς πλήρωση θέση, του πραγματικού χαρακτήρα της απoλεσθείσας ευκαιρίας, της πρώτης πιθανής ημερομηνίας προσλήψεως και της επαγγελματικής καταστάσεως της προσφεύγουσας‑ενάγουσας κατά την περίοδο αναφοράς.
(βλ. σκέψεις 120, 123, 129 και 130)
Παραπομπή:
ΔΕΕ: αποφάσεις της 1ης Ιουνίου 1994, Επιτροπή κατά Brazzelli Lualdi κ.λπ., C‑136/92 P, EU:C:1994:211, σκέψη 42, και της 21ης Φεβρουαρίου 2008, Επιτροπή κατά Girardot, C-348/06 Ρ, EU:C:2008:107, σκέψη 52
ΔΔΔΕΕ: απόφαση της 13ης Σεπτεμβρίου 2011, AA κατά Επιτροπής, F‑101/09, EU:F:2011:133, σκέψεις 79 έως 82