Language of document : ECLI:EU:T:2021:892

WYROK SĄDU (druga izba)

z dnia 15 grudnia 2021 r.(*)

Środowisko naturalne – Rozporządzenie (WE) nr 1367/2006 – Obowiązek ochrony i poprawy jakości powietrza przez państwa członkowskie – Wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej – Odrzucenie wniosku jako niedopuszczalnego

W sprawie T‑569/20

Stichting Comité N 65 Ondergronds Helvoirt, z siedzibą w Helvoirt (Niderlandy), którą reprezentowali T. Malfait i A. Croes, avocats,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, którą reprezentowali L. Haasbeek, G. Gattinara i M. Noll-Ehlers, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

popieranej przez

Królestwo Niderlandów, które reprezentowali M. Bulterman, M. de Ree, J. Langer i J. Hoogveld, w charakterze pełnomocników,

przez

Parlament Europejski, który reprezentowali W. Kuzmienko i C. Ionescu Dima, w charakterze pełnomocników,

oraz przez

Radę Unii Europejskiej, którą reprezentowali K. Michoel i A. Maceroni, w charakterze pełnomocników,

interwenienci,

mającej za przedmiot oparte na art. 263 TFUE żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia 6 lipca 2020 r. odrzucającej jako niedopuszczalny wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej w przedmiocie decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie skargi CHAP (2019) 2512,

SĄD (druga izba),

w składzie: V. Tomljenović, prezes, F. Schalin i I. Nõmm (sprawozdawca), sędziowie,

sekretarz: E. Coulon,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporu

1        Strona skarżąca – Stichting Comité N 65 Ondergronds Helvoirt, jest komitetem protestacyjnym, utworzonym w dniu 2 marca 2011 r. w związku z przedstawieniem przez gminy Vught, Haaren, Oisterwijk, Tilburg i ’s‑Hertogenbosch (Niderlandy) koncepcji drogi regionalnej N 65 i jej otoczenia.

2        Po wszczęciu wielu postępowań administracyjnych i sądowych na szczeblu krajowym strona skarżąca złożyła w dniu 29 sierpnia 2019 r. skargę przeciwko Królestwu Niderlandów do Komisji Europejskiej. Strona skarżąca uznała, że przeprowadzona przez organy niderlandzkie kontrola jakości powietrza i jego ocena w okolicach drogi regionalnej N 65 była sprzeczna z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.U. 2008, L 152, s. 1). W ocenie strony skarżącej Komisja błędnie zinterpretowała przepis, zgodnie z którym pomiary jakości otaczającego powietrza nie powinny być dokonywane w odległości mniejszej niż 10 metrów od krawężnika.

3        Pismem z dnia 30 stycznia 2020 r. Komisja poinformowała stronę skarżącą, że postanowiła umorzyć postępowanie w sprawie wniesionej do niej skargi oznaczone sygnaturą CHAP (2019) 2512, ponieważ w pismach z dnia 6 i 21 września 2019 r. oraz z dnia 8 stycznia 2020 r. nie przedstawiła ona żadnych nowych istotnych okoliczności, które mogą uzasadnić wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Królestwu Niderlandów.

4        W dniu 12 marca 2020 r. strona skarżąca złożyła wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej na podstawie art. 10 rozporządzenia (WE) nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do [wymiaru] sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty (Dz.U. 2006, L 264, s. 13, zwanego dalej „rozporządzeniem Aarhus”).

5        Pismem z dnia 6 lipca 2020 r. Komisja odrzuciła jako niedopuszczalny wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej w przedmiocie decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie skargi do Komisji CHAP (2019) 2512 (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”). Uznała ona, że pismo z dnia 30 stycznia 2020 r. nie stanowi „aktu administracyjnego” w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. g) rozporządzenia Aarhus lub „zaniechania administracyjnego” w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia. Wskazała ona bowiem, że jako administracyjny organ odwoławczy wydała ona na podstawie art. 258 TFUE pismo z dnia 30 stycznia 2020 r. dotyczące umorzenia sprawy skargi do Komisji. Uznała ona, że na podstawie art. 2 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Aarhus taki akt nie stanowi aktu administracyjnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. g) tego rozporządzenia.

 Postępowanie i żądania stron

6        Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 7 września 2020 r. strona skarżąca wniosła do Sądu o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji.

7        W dniu 25 listopada 2020 r. Komisja złożyła w sekretariacie Sądu odpowiedź na skargę.

8        Pismami złożonymi w sekretariacie Sądu odpowiednio w dniach 3, 9 i 10 grudnia 2020 r. Rada Unii Europejskiej, Królestwo Niderlandów i Parlament Europejski wniosły o dopuszczenie do niniejszego postępowania w charakterze interwenientów popierających żądania Komisji.

9        W dniu 12 stycznia 2021 r. strona skarżąca złożyła w sekretariacie Sądu replikę.

10      Postanowieniami z dnia 20 stycznia 2021 r. prezes drugiej izby Sądu dopuścił interwencję, odpowiednio Rady, Królestwa Niderlandów i Parlamentu.

11      W dniu 25 lutego 2021 r. Komisja złożyła w sekretariacie Sądu duplikę.

12      W dniach 1, 2 i 4 marca 2021 r. Parlament, Królestwo Niderlandów i Rada złożyły w sekretariacie Sądu uwagi interwenienta.

13      Na podstawie art. 106 § 3 regulaminu postępowania Sąd (druga izba) postanowił orzec bez przeprowadzenia ustnego etapu postępowania.

14      W swej skardze strona skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;

–        przekazanie sprawy Komisji w celu uznania skargi za dopuszczalną i wydanie decyzji co do istoty sprawy;

–        obciążenie Komisji kosztami postępowania.

15      Komisja i Królestwo Niderlandów wnoszą do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie strony skarżącej kosztami postępowania.

16      Parlament wnosi zasadniczo do Sądu o uwzględnianie żądań Komisji i oddalenie skargi.

17      Rada wnosi do Sądu o:

–        uwzględnienie żądań Komisji i oddalenie skargi;

–        obciążenie strony skarżącej kosztami postępowania.

 Co do prawa

18      Na poparcie skargi o stwierdzenie nieważności strona skarżąca podnosi dwa zarzuty, z których każdy dzieli się na kilka części.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 1 i art. 9 ust. 2 i 3 konwencji z Aarhus, art. 216 TFUE, art. 1 ust. 1 lit. d), art. 2 ust. 1 lit. g), art. 2 ust. 2 oraz art. 10 rozporządzenia Aarhus

19      W ramach zarzutu pierwszego, który dzieli się na dwie części, strona skarżąca twierdzi, że Komisja naruszyła art. 1 i art. 9 ust. 2 i 3 Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do [wymiaru] sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, podpisanej w Aarhus w dniu 25 czerwca 1998 r. i zatwierdzonej w imieniu Unii Europejskiej decyzją Rady 2005/370/WE z dnia 17 lutego 2005 r. (Dz.U. 2005, L 124, s. 1) (zwanej dalej „konwencją z Aarhus”), art. 216 TFUE, art. 1 ust. 1 lit. d), art. 2 ust. 1 lit. g), art. 2 ust. 2 oraz art. 10 rozporządzenia z Aarhus.

 W przedmiocie części pierwszej zarzutu pierwszego, podniesionej tytułem zarzutu głównego, dotyczącej naruszenia art. 1 ust. 1 lit. d), art. 2 ust. 1 lit. g), art. 2 ust. 2 oraz art. 10 rozporządzenia Aarhus

20      W części pierwszej, przedstawionej tytułem zarzutu głównego, strona skarżąca podnosi, że wewnętrzna procedura odwoławcza przewidziana w art. 10 ust. 1 rozporządzenia Aarhus jest odrębną procedurą w stosunku do postępowania w sprawie naruszenia na podstawie art. 258 i 260 TFUE, że w dniu 30 stycznia 2020 r. Komisja przyjęła indywidualną decyzję w dziedzinie środowiska mającą wiążące skutki prawne, że decyzja ta wchodziła w zakres definicji aktu administracyjnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. g) rozporządzenia Aarhus i że w związku z tym decyzja ta może być przedmiotem wewnętrznej procedury odwoławczej zaś odwołanie od niej nie może być uznane za niedopuszczalne.

21      Komisja, popierana w tym zakresie przez Królestwo Niderlandów, odpiera te argumenty.

22      Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 10 ust. 1 rozporządzenia Aarhus każda organizacja pozarządowa, która spełnia kryteria określone w art. 11 tego rozporządzenia, jest uprawniona do złożenia wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej do instytucji Unii, która przyjęła akt administracyjny zgodnie z prawem ochrony środowiska.

23      Pojęcie aktu administracyjnego, do którego odwołuje się art. 10 ust. 1 rozporządzenia Aarhus, zostało zdefiniowane w art. 2 ust. 1 lit. g) tego samego rozporządzenia jako każdy indywidualnie adresowany środek podejmowany w zakresie prawa ochrony środowiska przez instytucję lub organ Unii oraz mający prawnie wiążący charakter i skutek zewnętrzny.

24      Artykuł 2 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Aarhus określa również granice pojęcia aktu administracyjnego, stanowiąc, że nie obejmuje ono środków lub zaniechań instytucji lub organów Unii działających jako administracyjny organ odwoławczy, w ramach na przykład art. 258 i 260 TFUE, które dotyczą postępowania w sprawie naruszenia prawa Unii.

25      W niniejszej sprawie Komisja odrzuciła jako niedopuszczalny wniosek strony skarżącej o ponowne rozpatrzenie pisma z dnia 30 stycznia 2020 r., a mianowicie pisma informującego ją, że Komisja podjęła decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie skargi do Komisji, ponieważ uznała, że nie ma żadnych nowych istotnych okoliczności, które mogłyby uzasadniać wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Królestwu Niderlandów.

26      Przede wszystkim Komisja uznała, że zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia Aarhus wewnętrzna procedura odwoławcza nie jest możliwa, gdy chodzi o środki lub zaniechania instytucji lub organów Unii działających jako administracyjny organ odwoławczy.

27      Następnie Komisja uznała, że procedura złożenia przez stronę skarżącą skargi do Komisji za pomocą narzędzia o nazwie Complaint handling/Accueil des plaignants (zwana dalej „procedurą CHAP”) mogła stanowić pierwszy etap prowadzący do wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia zobowiązań państwa członkowskiego w tym znaczeniu, że umożliwia ono Komisji ocenę przypadków potencjalnego naruszenia prawa Unii przez państwa członkowskie i podjęcie środków, które uzna za stosowne.

28      Ponadto instytucja ta wskazała z jednej strony, że na podstawie art. 2 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Aarhus postępowanie w sprawie naruszenia zobowiązaniom państwa członkowskiego nie wchodzi w zakres pojęcia aktu administracyjnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. g) rozporządzenia Aarhus lub zaniechania administracyjnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia, a z drugiej strony, że postępowania w sprawie rozpoznania skarg do Komisji są jedynie po to, aby umożliwić jej wypełnienie misji strażniczki traktatów na podstawie art. 17 TUE, art. 258 TFUE i nast. Komisja uznała zatem, że procedura skargi do Komisji nie może na podstawie rozporządzenia Aarhus być traktowana odmiennie od samych postępowań w sprawie naruszenia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

29      Ponadto Komisja przypomniała, że zgodnie z pkt 10 dokumentu zatytułowanego „Administracyjne procedury postępowania w stosunkach ze skarżącymi w przedmiocie stosowania prawa unijnego” załączonego do komunikatu Komisji zatytułowanego „Prawo Unii: lepsze wyniki dzięki lepszemu stosowaniu” (Dz.U. 2017, C 18, s. 10) poinformowała stronę skarżącą o powodach, dla których zaproponowała umorzenie sprawy i wezwała ją do przedstawienia uwag.

30      Wreszcie Komisja zauważyła, że pisma strony skarżącej z dnia 6 i 21 września 2019 r. oraz z dnia 8 stycznia 2020 r. nie zawierały nowych istotnych okoliczności i że w związku z tym umorzyła ona postępowanie w sprawie skargi do Komisji.

31      Z tych względów Komisja odrzuciła jako niedopuszczalny wniosek strony skarżącej o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej.

32      Należy ustalić, czy Komisja słusznie uznała, że złożony przez stronę skarżącą wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej na podstawie art. 10 ust. 1 rozporządzenia Aarhus jest niedopuszczalny.

33      W pierwszej kolejności należy zbadać, czy Komisja działała jako administracyjny organ odwoławczy w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przewidzianego w art. 258 TFUE, gdy pismem z dnia 30 stycznia 2020 r. umorzyła postępowanie w sprawie złożonej przez stronę skarżącą skargi do Komisji, a tym samym czy na podstawie art. 2 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Aarhus pismo to nie stanowiło aktu administracyjnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. g) rozporządzenia Aarhus.

34      W skardze do Komisji strona skarżąca podnosiła, że Królestwo Niderlandów naruszyło dyrektywę 2008/50, a w szczególności załącznik III do tej dyrektywy (dotyczący oceny jakości powietrza i lokalizacji przeznaczonych do tego punktów pomiarowych) ze względu na to, że sposób pomiaru wartości dopuszczalnych ustalonych w tej dyrektywie był sprzeczny z jej przepisami.

35      Pismem z dnia 30 stycznia 2020 r. Komisja poinformowała stronę skarżącą, że postanowiła umorzyć postępowanie w sprawie z uwagi na fakt, że w pismach z dnia 6 i 21 września 2019 r. oraz z dnia 8 stycznia 2020 r. nie przedstawiła ona żadnych nowych istotnych okoliczności, które mogłyby uzasadnić wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Królestwu Niderlandów.

36      W świetle opisanych powyżej okoliczności decyzję Komisji o umorzeniu postępowania w sprawie skargi należy rozumieć jako wyraźną odmowę Komisji wszczęcia postępowania na podstawie art. 258 TFUE przeciwko Królestwu Niderlandów w związku z zarzucanym mu, wynikającym z prawa Unii uchybieniem zobowiązaniom państwa członkowskiego.

37      Interpretację tę potwierdza ponadto fakt, że decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie skargi do Komisji została podjęta w celu zamknięcia procedury CHAP (2019) 2512, mianowicie procedury przeznaczonej do rozpatrywania wniosków o przeprowadzenie dochodzenia i skarg otrzymanych przez Komisję w przedmiocie naruszeń prawa Unii przez państwa członkowskie, jak również różne wyraźne odniesienia w tym zakresie ze strony Komisji w jej piśmie z dnia 30 stycznia 2020 r.

38      Po wskazaniu, że nie jest ona sądem odwoławczym od orzeczeń wydanych przez niderlandzkie organy sądowe, Komisja podkreśliła bowiem jednoznacznie, że rozważa skargę przeciwko państwu członkowskiemu tylko wtedy, gdy decyzje jego instytucji wydają się sprzeczne z prawem Unii. W tym względzie Komisja wyraźnie wskazała, że w niniejszym przypadku nie istniały dostateczne przesłanki, które uzasadniałyby wszczęcie postępowania w sprawie naruszenia.

39      W tym kontekście strona skarżąca usiłuje dokonać rozróżnienia między postępowaniem EU Pilot a procedurą CHAP i utrzymywać, że stwierdzenie, zgodnie z którym postępowanie EU Pilot jest nierozerwalnie związane z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, nie może zostać rozszerzone na procedurę CHAP.

40      Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem postępowanie EU Pilot stanowi rodzaj „poprzednika” postępowania przewidzianego w art. 258 TFUE i że jest ono zatem nierozerwalnie związane z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Sąd Unii uznał bowiem, że chociaż postępowanie EU Pilot nie znajduje podstawy w art. 258 TFUE, to jednak określało sposób działania Komisji, które instytucja ta podejmowała zwykle po otrzymaniu skargi lub gdy wszczynała postępowanie z własnej inicjatywy (wyrok z dnia 25 września 2014 r., Spirlea/Komisja, T‑306/12, EU:T:2014:816, pkt 66), a tym samym jedynie sformalizowała lub ustrukturyzowała wymianę informacji, która tradycyjnie miała miejsce między Komisją a państwami członkowskimi na nieformalnym etapie dochodzenia dotyczącym możliwych naruszeń prawa Unii (wyrok z dnia 11 maja 2017 r., Szwecja/Komisja, C‑562/14 P, EU:C:2017:356, pkt 43).

41      Mając powyższe na uwadze, powstaje pytanie, czy to rozumowanie dotyczące postępowania EU Pilot może zostać rozszerzone na procedurę CHAP wszczętą w niniejszej sprawie przez stronę skarżącą.

42      Należy zauważyć, że procedura skargi CHAP wniesionej przez stronę skarżącą stanowiła pierwszy etap, który mógł doprowadzić do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE i że postępowanie to nie miało innego celu niż umożliwienie Komisji wypełnienia jej zadania jako strażniczki traktatów na podstawie art. 17 TUE i art. 258 TFUE.

43      Stwierdzenie, że skarga złożona do Komisji przez stronę skarżącą mogła być rozpatrywana wyłącznie w kontekście postępowania w sprawie stwierdzenia uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE, jest wzmocnione stwierdzeniem, że jedynym pozytywnym biegiem, jaki Komisja mogła nadać tej skardze, było właśnie wszczęcie wobec Królestwa Niderlandów takiego postępowania (zob. podobnie postanowienia: z dnia 15 stycznia 2007 r., Sellier/Komisja, T‑276/06, niepublikowane, EU:T:2007:6, pkt 9; z dnia 16 kwietnia 2012 r., F91 Diddeléng i in./Komisja, T‑341/10, niepublikowane, EU:T:2012:183, pkt 24, 25; z dnia 21 października 2014 r., Bharat Heavy Electricals/Komisja, T‑374/14, niepublikowane, EU:T:2014:931, pkt 8).

44      Prawdą jest, jak podkreśliła strona skarżąca, że oprócz wszczęcia postępowania EU Pilot, postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego lub umorzenia postępowania w sprawie skargi do Komisji, procedura CHAP mogła również prowadzić do innych mechanizmów rozwiązywania problemów i że w ten sposób procedura ta umożliwiłaby zapobieżenie wszczęciu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko temu państwu członkowskiemu.

45      Jednakże, po pierwsze, należy podkreślić, że te możliwe mechanizmy rozwiązywania problemów, nawet jeśli są skuteczne, są nieformalne i że korzystanie z nich pozostaje zawieszone w ramach wykonywania uprawnień dyskrecjonalnych Komisji. Jeśli Komisja nie jest zadowolona z przebiegu rozmów w ramach dyskusji w tym kontekście, może zawsze wznowić postępowanie formalne. Tymczasem, jeśli to formalne postępowanie jest kontynuowane, doprowadzi ono nieuchronnie do umorzenia postępowania w sprawie skargi do Komisji, do wszczęcia postępowania EU Pilot lub do wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE.

46      Po drugie, silne podobieństwo pomiędzy procedurą CHAP i postępowaniem EU Pilot przekładało się również na fakt, że jedno i drugie umożliwia, poza faktem wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, zapobieżenie prowadzeniu takiego postępowania.

47      W związku z tym należy stwierdzić, że na tej samej podstawie co postępowanie EU Pilot wszczęta przez stronę skarżącą procedura CHAP była nierozerwalnie związana z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

48      W drugiej kolejności, biorąc pod uwagę fakt, że postępowanie w sprawie skargi do Komisji wszczęte przez stronę skarżącą stanowiło pierwszy etap postępowania mogącego doprowadzić Komisję do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE oraz że Komisja działała zatem w charakterze administracyjnego organu odwoławczego w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, pismo z dnia 30 stycznia 2020 r. informujące stronę skarżącą, że Komisja postanowiła umorzyć postępowanie w sprawie skargi do Komisji, nie może stanowić aktu administracyjnego, który byłby przedmiotem wewnętrznej procedury odwoławczej na podstawie art. 10 rozporządzenia Aarhus. Artykuł 2 ust. 2 lit. b) tego rozporządzenia w jasny sposób wyłącza bowiem ten akt z zakresu pojęcia aktu administracyjnego zdefiniowanego w art. 2 ust. 1 lit. g) wspomnianego rozporządzenia.

49      Tym samym, wbrew temu, co twierdzi strona skarżąca, jej wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej nie jest objęty przedmiotowym zakresem stosowania wniosku złożonego na podstawie art. 10 rozporządzenia Aarhus, ponieważ zakres ten jest ograniczony przez art. 2 ust. 2 tego rozporządzenia.

50      Komisja słusznie zatem odrzuciła jako niedopuszczalny wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej na podstawie art. 10 rozporządzenia Aarhus w sprawie decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie skargi do Komisji CHAP (2019) 2512.

51      Strona skarżąca bezskutecznie usiłuje podważyć ten wniosek.

52      Po pierwsze, strona skarżąca podnosi, że uznając skargę za niedopuszczalną, Komisja uniemożliwiłaby Sądowi rozstrzygnięcie kwestii środowiskowych – w tym przypadku prawidłowej wykładni sekcji C załącznika III do dyrektywy 2008/50 – i przyznałaby sobie jurysdykcję, która nie należy do jej kompetencji.

53      Ten argument należy oddalić. Jak słusznie zauważa Komisja, nie przyznała ona sobie żadnej jurysdykcji, lecz ograniczyła się do wykonywania uprawnień dyskrecjonalnych w zakresie oceny, które zostały jej przyznane na mocy traktatu FUE i utrwalonego orzecznictwa. Sąd Unii podkreślił bowiem, że Komisja dysponuje uprawnieniami dyskrecjonalnymi w zakresie wszczęcia bądź odmowy wszczynania postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Jednostki nie mają zatem prawa wymagać, aby Komisja zajęła stanowisko w określonym kierunku. Komisja nie jest zatem zobowiązana do wszczęcia postępowania na podstawie art. 258 TFUE. Strona skarżąca, która złożyła skargę do Komisji, nie miała – w sytuacji braku praw procesowych przewidzianych w przepisach prawa Unii pozwalających jej na wymaganie od Komisji informacji i bycia wysłuchanym – możliwości wniesienia do sądu Unii skargi na umorzenie postępowania w sprawie jej skargi (postanowienia: z dnia 14 stycznia 2004 r., Makedoniko Metro i Michaniki/Komisja, T‑202/02, EU:T:2004:5, pkt 46; z dnia 19 listopada 2014 r., Mirelta Ingatlanhasznosító/Komisja i Rzecznik Praw Obywatelskich, T‑430/14, niepublikowany, EU:T:2014:996, pkt 6; zob. także podobnie postanowienie z dnia 17 lipca 1998 r., Sateba/Komisja, C‑422/97 P, EU:C:1998:395, pkt 42).

54      Artykuł 2 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Aarhus wpisuje się w logikę traktatu FUE – a w szczególności w kontekście niniejszej sprawy – art. 258 TFUE oraz utrwalonego orzecznictwa przytoczonego w pkt 53 powyżej, w zakresie, w jakim przewiduje on, że podjęte środki lub zaniechania na podstawie art. 258 i 260 TFUE są wyłączone z zakresu aktów i zaniechań administracyjnych, które mogą być przedmiotem wewnętrznej procedury odwoławczej na podstawie art. 10 rozporządzenia Aarhus.

55      Po drugie, strona skarżąca niesłusznie podnosi, że – uznając, iż nie jest możliwe złożenie wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej w przedmiocie stanowiska, jakie zajęła Komisja w odpowiedzi na skierowaną do niej skargę – Komisja przyznaje sobie wyłączną kompetencję w kwestiach związanych ze środowiskiem. Wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej jest bowiem w niniejszym przypadku niedopuszczalny z powodu wyraźnie określonego w art. 2 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Aarhus, a mianowicie tego, że jest skierowany przeciwko decyzji o niewszczynaniu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

56      Strona skarżąca nie wykazała zresztą w żaden sposób, że poza przypadkami przewidzianymi w art. 2 ust. 2 rozporządzenia Aarhus złożone do Komisji skargi dotyczące zagadnień związanych ze środowiskiem zostałyby potraktowane w ten sam sposób i tym samym wszystkie zostałyby uznane za niedopuszczalne.

57      Po trzecie i ostatnie, strona skarżąca bezskutecznie podnosi, że Komisja uniemożliwiła lub nadmiernie utrudniła w praktyce organizacjom ochrony środowiska wykonywanie praw, które wywodzą one zarówno z prawa Unii, jak i z traktatów międzynarodowych, że naruszyła w ten sposób ratio legis rozporządzenia Aarhus i że utrudniła skuteczny dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska.

58      Z jednej strony Komisja zastosowała się bowiem do ograniczenia, które prawodawca sam przewidział w rozporządzeniu Aarhus, a mianowicie do niewłączania do zakresu aktów lub zaniechań administracyjnych, które mogą podlegać wewnętrznej procedurze odwoławczej na podstawie art. 10 tego rozporządzenia, niektórych aktów administracyjnych wydawanych na podstawie art. 258 TFUE i związanych z tym zaniechań.

59      Z drugiej strony należy przypomnieć, że wewnętrzna procedura odwoławcza przewidziana w art. 10 rozporządzenia Aarhus ma na celu ułatwienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości organizacjom pozarządowym, skoro organizacje te nie mają obowiązku wykazania wystarczającego interesu, ani uprawdopodobnienia naruszenia prawa, jak to jest w razie wykonywania takiego prawa na podstawie art. 263 akapit czwarty TFUE, oraz że wspomniane rozporządzenie prowadzi zatem do przyznania tym ugrupowaniom statusu adresatów (zob. podobnie opinia rzecznika generalnego N. Jääskinena w sprawach połączonych Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2014:310, pkt 124; a także opinia rzecznika generalnego M. Szpunara w sprawie TestBioTech i in./Komisja, C‑82/17 P, EU:C:2018:837, pkt 36).

60      W związku z tym wewnętrzna procedura odwoławcza ustanowiona w art. 10 rozporządzenia Aarhus nie ma na celu umożliwienia wniesienia skargi na środki, które z powodów niezwiązanych z brakiem legitymacji czynnej organizacji pozarządowych nie mogły zostać zaskarżone na podstawie art. 263 TFUE.

61      W świetle powyższego część pierwszą zarzutu pierwszego należy oddalić.

 W przedmiocie podniesionej tytułem ewentualnym części drugiej zarzutu pierwszego dotyczącej niezgodności z prawem, braku pełnego wykonania zobowiązań, wynikających z art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus w związku z jej art. 1, w przepisach zawartych w art. 2 ust. 2 lit. b) i art. 10 rozporządzenia Aarhus, a także naruszenia art. 216 TFUE

62      W części drugiej zarzutu pierwszego strona skarżąca podnosi posiłkowo zarzut niezgodności z prawem art. 2 ust. 2 lit. b) i art. 10 rozporządzenia Aarhus w zakresie, w jakim przepisy te nie stanowią pełnego wykonania zobowiązań wynikających z art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus w związku z jej art. 1, a także naruszenie art. 216 TFUE.

63      Komisja – popierana w tym zakresie przez Królestwo Niderlandów, Parlament i Radę – kwestionuje argumenty przedstawione przez stronę skarżącą.

64      Należy zauważyć, że argumentacja strony skarżącej opiera się wyłącznie na rozwiązaniu przyjętym przez Sąd w wyroku z dnia 14 czerwca 2012 r., Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht/Komisja (T‑396/09, EU:T:2012:301) oraz na argumentacji przedstawionej przez rzecznika generalnego N. Jääskinena w opinii w sprawach połączonych Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht (od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2014:310).

65      W wyroku z dnia 14 czerwca 2012 r., Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht/Komisja (T‑396/09, EU:T:2012:301), Sąd uznał, że tak jak w przypadku każdej umowy międzynarodowej, której stroną jest Unia, konwencja z Aarhus ma pierwszeństwo przed aktami prawa wtórnego Unii, że sąd Unii może badać ważność przepisu rozporządzenia w świetle traktatu międzynarodowego tylko wtedy, gdy nie sprzeciwiają się temu charakter ani systematyka tego traktatu, a ponadto treść jego postanowień jest bezwarunkowa i dostatecznie jasna.

66      Sąd dodał jednakże, odwołując się w szczególności do wyroków z dnia 22 czerwca 1989 r., Fediol/Komisja (70/87, EU:C:1989:254) i z dnia 7 maja 1991 r., Nakajima/Rada (C‑69/89, EU:C:1991:186), że Trybunał orzekł, iż do niego należy kontrola zgodności z prawem aktu Unii w świetle postanowień umowy międzynarodowej, które nie mogą powodować powstania po stronie jednostki prawa do powołania się na nie przed sądem, w przypadku gdy Unia zamierzała wypełnić określone zobowiązanie podjęte w ramach tej umowy lub gdy akt prawa wtórnego wyraźnie odwołuje się do konkretnych postanowień tej umowy. Sąd uznał na tej podstawie, że sąd Unii powinien mieć możliwość dokonania kontroli zgodności z prawem rozporządzenia w świetle umowy międzynarodowej, jeżeli rozporządzenie to ma służyć wypełnieniu zobowiązania nałożonego w tej umowie międzynarodowej na instytucje Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 14 czerwca 2012 r., Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht/Komisja, T‑396/09, EU:T:2012:301, pkt 54).

67      Sąd uznał, że przesłanki te zostały spełnione w rozpatrywanej sprawie, gdyż, po pierwsze, strona skarżąca w pierwszej instancji, która nie powołała się na bezpośredni skutek postanowień umowy, zakwestionowała w sposób incydentalny, zgodnie z art. 277 TFUE, ważność przepisu rozporządzenia Aarhus w świetle konwencji z Aarhus, a po drugie, rozporządzenie to zostało przyjęte w celu wypełnienia międzynarodowych zobowiązań Unii, przewidzianych w art. 9 ust. 3 tej konwencji, jak wynika to z art. 1 ust. 1 oraz motywu 18 tego rozporządzenia. Sąd doszedł zatem do wniosku, że art. 10 ust. 1 rozporządzenia Aarhus w zakresie, w jakim ustanawia wewnętrzną procedurę odwoławczą wyłącznie w odniesieniu do aktu administracyjnego zdefiniowanego jako „każdy indywidualnie adresowany środek” – wyłączając tym samym „środki o charakterze generalnym” – nie był zgodny z art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus (wyrok z dnia 14 czerwca 2012 r., Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht/Komisja, T‑396/09, EU:T:2012:301, pkt 57, 58, 69).

68      W ramach postępowania odwoławczego rzecznik generalny N. Jääskinen uznał zatem, że w świetle celu i systematyki art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus postanowienie to stanowi zatem częściowo normę wystarczająco jasną, aby móc stanowić podstawę kontroli legalności w zakresie dostępu do wymiaru sprawiedliwości organizacji posiadających możliwość działania na podstawie ustawodawstwa krajowego, a nawet prawa Unii, oraz że w związku z powyższym postanowienie to może stanowić kryterium odniesienia w celu dokonania oceny legalności aktów instytucji Unii (zob. podobnie opinia rzecznika generalnego N. Jääskinena w sprawach połączonych Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2014:310, pkt 95).

69      Należy jednak podkreślić, że Trybunał nie zastosował rozwiązania przyjętego przez Sąd i popieranego przez rzecznika generalnego N. Jääskinena.

70      Zgodnie bowiem z orzecznictwem na postanowienia umowy międzynarodowej, której stroną jest Unia, można się powołać na poparcie skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawa wtórnego Unii lub zarzutu niezgodności takiego aktu z prawem tylko wtedy, gdy po pierwsze, charakter i ogólna konstrukcja porozumienia nie stoją temu na przeszkodzie, a po drugie, postanowienia te wydają się być, z punktu widzenia ich treści, bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne (wyroki: z dnia 3 czerwca 2008 r., Intertanko i in., C‑308/06, EU:C:2008:312, pkt 45; z dnia 9 września 2008 r., FIAMM i in./Rada i Komisja, C‑120/06 P i C‑121/06 P, EU:C:2008:476, pkt 110; z dnia 21 grudnia 2011 r., Air Transport Association of America i in., C‑366/10, EU:C:2011:864, pkt 54).

71      Trybunał orzekł, że art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus nie zawiera bezwarunkowego i dostatecznie precyzyjnego zobowiązania, które mogłoby regulować bezpośrednio sytuację prawną jednostek (wyrok z dnia 8 marca 2011 r., Lesoochranárske zoskupenie, C‑240/09, EU:C:2011:125, pkt 45). Uznał on bowiem, że skoro tylko „członkowie społeczeństwa spełniający wymagania, o ile takie istnieją, określone w prawie krajowym” mają prawa przewidziane w rzeczonym art. 9 ust. 3, przepis ten jest uzależniony – w zakresie jego wykonania lub skutków – od wydania kolejnego aktu (wyrok z dnia 13 stycznia 2015 r., Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2015:4, pkt 55).

72      W konsekwencji Trybunał stwierdził, że nie można powoływać się na art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus, na którym opiera się art. 10 ust. 1 rozporządzenia Aarhus, w celu oceny jego legalności (wyroki: z dnia 13 stycznia 2015 r., Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2015:4, pkt 61). Rozwiązanie to zostało wielokrotnie przypomniane przez Sąd (wyroki: z dnia 15 grudnia 2016 r., TestBioTech i in./Komisja, T‑177/13, niepublikowany, EU:T:2016:736, pkt 50; z dnia 14 marca 2018 r., TestBioTech/Komisja, T‑33/16, EU:T:2018:135, pkt 88).

73      Należy zauważyć, że w swoich pismach strona skarżąca dosłownie przytoczyła tok rozumowania rzecznika generalnego N. Jääskinena w opinii w sprawach połączonych Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht (od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2014:310) i ograniczyła się do podkreślenia, że bronione przez nią stanowisko nie zostało wystarczająco uwzględnione. Nie przedstawiła ona jednak żadnego argumentu, który uzasadniałby odstąpienie przez Sąd od rozwiązania ostatecznie przyjętego przez Trybunał w wyroku z dnia 13 stycznia 2015 r., Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht (od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2015:4).

74      W związku z powyższym art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus nie może stanowić postanowienia będącego kryterium odniesienia w celu dokonania oceny legalności art. 10 rozporządzenia Aarhus.

75      Z powyższego wynika, że zarzut niezgodności z prawem art. 2 ust. 2 lit. b) i art. 10 rozporządzenia Aarhus z art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus należy oddalić jako bezzasadny.

76      Żaden z argumentów strony skarżącej nie może podważyć tego wniosku.

77      Po pierwsze, z powodu wskazanego w pkt 74 powyżej strona skarżąca bezskutecznie powołuje się na wnioski komitetu badającego przestrzeganie postanowień konwencji z Aarhus z dnia 17 marca 2017 r., zatytułowanych „Findings and Recommendations of the Compliance Committee with Regard to Communication ACCC/C/2008/32 (Part II) Concerning Compliance by the European Union” {Wnioski i zalecenia komitetu ds. przestrzegania [konwencji z Aarhus] w odniesieniu do komunikatu ACCC/C/2008/32 (część II) dotyczącego przestrzegania [konwencji z Aarhus] przez Unię Europejską}, zgodnie z którymi podejście Komisji było sprzeczne ze zobowiązaniami dotyczącymi dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska na mocy konwencji z Aarhus.

78      Ponadto wnioski zawarte w sprawozdaniu nie potwierdzają wyraźnie niezgodności z prawem przepisu przewidującego niedopuszczalność wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej na podstawie art. 10 rozporządzenia Aarhus w przedmiocie decyzji o odstąpieniu od wszczynania postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE.

79      W pkt 106–112 swoich wniosków komitet ds. przestrzegania konwencji z Aarhus wyraził bowiem zastrzeżenia co do zgodności z art. 2 ust. 2 rozporządzenia Aarhus pojęcia administracyjnego organu odwoławczego. Komitet ten podkreślił, że konwencja z Aarhus wyklucza z zakresu pojęcia władzy publicznej „organy lub instytucje działające jako władza sądownicza lub ustawodawcza”, ale nie organy działające jako „administracyjne organy odwoławcze”. Komitet ds. przestrzegania konwencji z Aarhus uznał zatem, że wniosek, jaki należało stąd wyciągnąć, oznaczał, że konwencja z Aarhus dokonywała rozróżnienia między postępowaniami sądowymi i administracyjnymi i wykluczała organy władzy publicznej tylko wtedy, gdy działały w trybie kontroli administracyjnej, lecz nie wtedy, gdy działają w drodze administracyjnego postępowania odwoławczego. Komitet ten doszedł do wniosku, że o ile nie jest przekonany, że działania lub zaniechania wszystkich administracyjnych organów odwoławczych, wymienionych w art. 2 ust. 2 rozporządzenia Aarhus, takich jak rzecznik praw obywatelskich, powinny podlegać badaniu na podstawie art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus, o tyle ma wątpliwości, czy ogólne wyłączenie wszystkich aktów administracyjnych i wynikających stąd zaniechań instytucji działających jako administracyjne organy odwoławcze jest zgodne ze wspomnianym postanowieniem. Niemniej jednak wyjaśnił, że nie dysponuje konkretnymi przykładami naruszeń i że nie może pójść tak daleko, by stwierdzić brak przestrzegania konwencji w tym zakresie.

80      Nie można zatem wywieść z tych wniosków, że komitet ds. przestrzegania konwencji z Aarhus uznał, iż niedopuszczalność wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej na podstawie art. 10 rozporządzenia Aarhus w przedmiocie decyzji o niewszczynaniu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE nie jest zgodna z art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus.

81      Po drugie, co się tyczy zarzucanego naruszenia art. 216 TFUE, należy stwierdzić, że rozumowanie zawarte w pismach strony skarżącej w żadnym miejscu nie odnosi się do tego postanowienia ani nie precyzuje, w jaki jakoby sposób postanowienie to zostało naruszone, jak podkreślają Komisja, Parlament i Rada. Argument ten należy zatem oddalić.

82      W każdym wypadku, jeżeli zarzucane naruszenie art. 216 TFUE należałoby rozumieć jako będące konsekwencją tego, że Komisja naruszyła art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus, który jest wiążący dla instytucji Unii i państw członkowskich, argument ten należy oddalić.

83      Artykuł 9 ust. 3 konwencji z Aarhus przewiduje bowiem, iż „każda ze stron zapewnia, że członkowie społeczeństwa spełniający wymagania, o ile takie istnieją, określone w prawie krajowym, mają dostęp do administracyjnej lub sądowej procedury umożliwiającej kwestionowanie działań lub zaniechań osób prywatnych lub władz publicznych naruszających przepisy jej prawa krajowego w dziedzinie środowiska”. Z brzmienia tego postanowienia wynika, że umawiające się strony dysponują szerokim zakresem uznania przy określaniu sposobów wykonania tych procedur (zob. podobnie wyrok z dnia 3 września 2020 r., Mellifera/Komisja, C‑784/18 P, niepublikowany, EU:C:2020:630, pkt 88).

84      Po trzecie, podnoszone naruszenia art. 1 i art. 9 ust. 2 konwencji z Aarhus nie zostały powołane ani w opisie zarzutu, ani w jego uzasadnieniu, a zatem należy je oddalić.

85      Co za tym idzie, należy oddalić drugą część zarzutu pierwszego.

86      W świetle analizy zarzutu pierwszego argument strony skarżącej, zgodnie z którym Komisja wezwała Królestwo Niderlandów do usunięcia uchybień w przepisach krajowych dotyczących pobierania próbek i że wezwanie to stanowiło dowód na to, że Królestwo Niderlandów nie wypełniło zobowiązań wynikających z dyrektywy 2008/50, należy uznać za bezskuteczny.

87      Nawet zakładając bowiem, że Królestwo Niderlandów naruszyło dyrektywę 2008/50, to ewentualne naruszenie nie ma żadnego wpływu na zgodność z prawem zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej został odrzucony ze względu na jej niedopuszczalny charakter, a nie ze względu na to, że Królestwo Niderlandów nie dopuściło się żadnego naruszenia wspomnianej dyrektywy.

88      Z całości powyższych rozważań wynika, że zarówno w pierwszej, jak i w drugiej części zarzut pierwszy należy oddalić jako bezzasadny.

 W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 5 konwencji z Aarhus, art. 2 i 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i art. 2 i 7 karty praw podstawowych, art. 3 ust. 3, art. 9, art. 168 ust. 1 i art. 191 ust. 1 i 2 TFUE, a także art. 6, 7, 23, i załączników III i XI (sekcja B) do dyrektywy 2008/50

89      W ramach zarzutu drugiego, w którym wyodrębniono cztery części, strona skarżąca podnosi, że Komisja naruszyła art. 5 konwencji z Aarhus, art. 2 i 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r., art. 2 i 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 3 ust. 3, art. 9, art. 168 ust. 1 i art. 191 ust. 1 i 2 TFUE, a także art. 6, 7, 23 i załączniki III i XI (sekcja B) do dyrektywy 2008/50.

90      Komisja, popierana w tym zakresie przez Królestwo Niderlandów, uważa, że zarzut ten jest bezskuteczny.

91      Należy przypomnieć, że w zaskarżonej decyzji Komisja uznała za niedopuszczalny wniosek o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej od decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie skargi do Komisji CHAP (2019) 2512. Wskazana w zaskarżonej decyzji podstawa niedopuszczalności opiera się na okoliczności, że w chwili wydania tej decyzji Komisja działała w charakterze administracyjnego organu odwoławczego w rozumieniu art. 2 ust. 2 rozporządzenia Aarhus i że w związku z tym decyzja ta nie stanowiła aktu administracyjnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. g) tego rozporządzenia.

92      Decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie skargi do Komisji nie zawierała zatem ostatecznych wniosków co do tego, czy Królestwo Niderlandów naruszyło dyrektywę 2008/50. Decyzja ta zawierała jedynie ocenę Komisji dotyczącą możliwości wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE.

93      Tymczasem argumentacja przedstawiona przez stronę skarżącą w ramach zarzutu drugiego opiera się wyłącznie na argumentach merytorycznych dotyczących naruszenia przez Królestwo Niderlandów i w konsekwencji przez Komisję, odpowiednio, kryteriów oceny jakości powietrza, kryterium narażenia i obowiązku sporządzenia planu dotyczącego jakości powietrza przewidzianych w dyrektywie 2008/50, a także prawa do życia ustanowionego w art. 2 i 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz w art. 2 i 7 karty praw podstawowych oraz wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, któremu poświęcono art. 9, art. 168 ust. 1 i art. 191 ust. 1 TFUE.

94      Z powyższego wynika, że zarzut podniesiony przez stronę skarżącą jest nieistotny dla sprawy.

95      W konsekwencji zarzut drugi należy oddalić.

96      Bez konieczności orzekania w przedmiocie dopuszczalności wniosku strony skarżącej o przekazanie sprawy Komisji celem uznania jej za dopuszczalną i wydania rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, należy oddalić skargę w całości.

 W przedmiocie kosztów

97      Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ strona skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem Komisji – obciążyć ją jej własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez Komisję.

98      Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania państwa członkowskie i instytucje interweniujące w sprawie pokrywają własne koszty. Królestwo Niderlandów, Parlament i Rada pokrywają zatem własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (druga izba)

orzeka, co następuje:

1)      Skarga zostaje oddalona.

2)      Stichting Comité N 65 Ondergronds Helvoirt pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.

3)      Królestwo Niderlandów, Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej pokrywają własne koszty.

Tomljenović

Schalin

Nõmm

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 15 grudnia 2021 r.

Podpisy


*      Język postępowania: niderlandzki.