Sprawa T‑235/12

CEDC International sp. z o.o.

przeciwko

Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM)

Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie trójwymiarowego wspólnotowego znaku towarowego – Kształt źdźbła trawy w butelce – Wcześniejszy trójwymiarowy krajowy znak towarowy – Rzeczywiste używanie znaku towarowego – Artykuł 75 i art. 76 ust. 1 i 2 rozporządzenia (WE) nr 207/2009 – Przedstawienie dowodów po raz pierwszy przed izbą odwoławczą – Uprawnienia dyskrecjonalne przyznane na podstawie art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 – Obowiązek uzasadnienia

Streszczenie – wyrok Sądu (ósma izba) z dnia 11 grudnia 2014 r.

1.      Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Właściwość Sądu – Ponowne badanie stanu faktycznego w świetle dowodów przedstawionych po raz pierwszy przed Sądem – Wyłączenie

(regulamin postępowania przed Sądem, art. 135 § 4; rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 65)

2.      Wspólnotowy znak towarowy – Procedura – Uzasadnienie decyzji – Artykuł 75 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 207/2009 – Zakres identyczny z zakresem art. 296 TFUE – Podanie przez izbę odwoławczą uzasadnienia dorozumianego – Dopuszczalność

(art. 296 TFUE; rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 75 zdanie pierwsze)

3.      Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie odwoławcze – Odwołanie od decyzji Wydziału Sprzeciwów Urzędu – Badanie przez izbę odwoławczą – Zakres – Okoliczności faktyczne i dowody nieprzedstawione na poparcie sprzeciwu w wyznaczonym w tym celu terminie – Uwzględnienie – Swobodna ocena przysługująca izbie odwoławczej – Obowiązek uzasadnienia spoczywający na izbie odwoławczej

(rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 42 ust. 2, art. 76 ust. 2)

4.      Wspólnotowy znak towarowy – Uwagi osób trzecich i sprzeciw – Rozpatrywanie sprzeciwu – Dowód używania wcześniejszego znaku towarowego – Rzeczywiste używanie – Kryteria oceny – Trójwymiarowe znaki towarowe

(rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 42 ust. 2)

5.      Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Konwalidacja braku uzasadnienia w trakcie postępowania spornego – Niedopuszczalność

(art. 296 TFUE)

6.      Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie odwoławcze – Odwołanie od decyzji Wydziału Sprzeciwów Urzędu – Badanie przez izbę odwoławczą – Zakres – Okoliczności faktyczne i dowody nieprzedstawione na poparcie sprzeciwu w wyznaczonym w tym celu terminie – Uwzględnienie – Swobodna ocena przysługująca izbie odwoławczej – Brak odmiennych przepisów – Dowód używania wcześniejszego znaku towarowego

(rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 42 ust. 1–3, art. 76 ust. 2; rozporządzenie Komisji nr 2868/95, art. 1 zasada 22 ust. 2)

7.      Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie odwoławcze – Odwołanie od decyzji Wydziału Sprzeciwów Urzędu – Badanie przez izbę odwoławczą – Zakres – Okoliczności faktyczne i dowody nieprzedstawione na poparcie sprzeciwu w wyznaczonym w tym celu terminie – Uwzględnienie – Przesłanki

(rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 76 ust. 2; rozporządzenie Komisji nr 2868/95, art. 1 zasada 22 ust. 2)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 25)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 42, 96, 97)

3.      Z brzmienia art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego wynika, że co do zasady – z zastrzeżeniem odmiennych przepisów – przedstawienie okoliczności faktycznych i dowodów przez strony jest możliwe także po upływie terminów na ich przedstawienie określonych zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 207/2009 oraz że nie istnieje zakaz uwzględnienia przez OHIM okoliczności faktycznych i dowodów przedstawionych z opóźnieniem, to znaczy po upływie terminu wyznaczonego przez Wydział Sprzeciwów oraz, w stosownym wypadku, po raz pierwszy przed izbą odwoławczą. Uściślając, iż Urząd „może” w takim przypadku nie wziąć pod uwagę takich okoliczności faktycznych i dowodów, art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 przyznaje w istocie Urzędowi szerokie uprawnienia dyskrecjonalne w zakresie podjęcia decyzji – przy założeniu, że jego decyzja będzie w tym względzie uzasadniona – co do tego, czy należy wziąć takie okoliczności i dowody pod uwagę.

Za przyznaniem Urzędowi uznania w zakresie możliwości uwzględnienia okoliczności faktycznych i dowodów przedstawionych przez strony z opóźnieniem przemawiają względy pewności prawa i dobrej administracji. Tego rodzaju uznanie może bowiem przyczynić się do odmowy rejestracji znaków towarowych, których używanie mogłoby zostać pomyślnie zakwestionowane w drodze skargi o stwierdzenie nieważności czy powództwa wzajemnego.

Tymczasem z treści art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 wynika, że spóźnione powołanie się na okoliczności faktyczne i dowody czy ich spóźnione przedstawienie nie przyznaje stronie, która to czyni, bezwarunkowego prawa do tego, by te okoliczności faktyczne czy dowody zostały uwzględnione przez Urząd. Ewentualne uwzględnienie przez Urząd takich dowodów uzupełniających w żadnym razie nie stanowi „korzyści” przyznanej tej czy innej stronie postępowania, a jedynie stanowi rezultat skorzystania w sposób obiektywny i uzasadniony z uznania przysługującego temu urzędowi na mocy art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009. Wymagane w tym zakresie uzasadnienie jest konieczne zwłaszcza wtedy, gdy Urząd zdecyduje się nie uwzględnić tego rodzaju dowodów przedstawionych z opóźnieniem.

Ewentualne uwzględnienie przez OHIM okoliczności faktycznych i dowodów przedstawionych z opóźnieniem może być w szczególności uzasadnione, jeśli OHIM dojdzie do przekonania, po pierwsze, że przedstawione z opóźnieniem okoliczności faktyczne lub dowody mogą mieć prima facie realne znaczenie dla wyniku toczącego się przed nim postępowania w sprawie sprzeciwu, a po drugie, że stadium postępowania, w którym ma miejsce takie spóźnione przedstawienie, i okoliczności z nim związane nie stoją na przeszkodzie temu uwzględnieniu.

(por. pkt 44–46, 57, 60, 62)

4.      Trójwymiarowy charakter znaku towarowego narzuca konieczność porzucenia perspektywy statycznej, dwuwymiarowej, na rzecz perspektywy dynamicznej, trójwymiarowej. W związku z tym właściwy konsument może co do zasady postrzegać trójwymiarowy znak towarowy z więcej niż jednej strony. A zatem w kontekście dowodów używania takiego znaku towarowego należy uwzględnić wszystkie te strony – nie jako oddanie odbioru tego znaku w ujęciu dwuwymiarowym, lecz jako odzwierciedlenie sposobu, w jaki postrzega go właściwy konsument – czyli w trzech wymiarach. Wynika stąd, że tylne i boczne ujęcia trójwymiarowego znaku towarowego mogą co do zasady mieć realne znaczenie dla oceny rzeczywistego używania tego znaku i nie można ich pominąć tylko dlatego, iż nie stanowią ujęcia z przodu.

(por. pkt 65)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 71, 72)

6.      Artykuł 42 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, jako przepis prawa materialnego, nie zawiera żadnych wskazań co do terminu, w jakim należy przedłożyć dowody używania wcześniejszego znaku towarowego. W związku z tym oddalenie sprzeciwu „wobec braku takiego dowodu” jest rezultatem materialnoprawnej oceny przedstawionego dowodu, nie zaś wynikiem uchybienia terminowi procesowemu. Stąd art. 42 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 207/2009 nie wpływa na uznanie, jakim dysponuje Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) na gruncie art. 76 ust. 2 tego rozporządzenia w zakresie decydowania o uwzględnieniu bądź o nieuwzględnieniu dowodów, które zostały mu przedstawione z opóźnieniem.

Z kolei na gruncie zasady 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95 wykonującego rozporządzenie nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, w przypadku gdy strona wnosząca sprzeciw musi dostarczyć dowód używania lub istnienia uzasadnionych powodów nieużywania, Urząd wzywa tę stronę do przedstawienia wymaganego dowodu w określonym przez siebie terminie. Jeżeli strona wnosząca sprzeciw nie przedstawi tego dowodu przed upływem terminu, Urząd oddala sprzeciw.

W tym względzie, chociaż z brzmienia zasady 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2869/95 wynika wprawdzie, że w przypadku nieprzedstawienia w wyznaczonym przez Urząd terminie żadnego dowodu używania danego znaku sankcja w postaci stwierdzenia wygaśnięcia prawa do znaku zostaje co do zasady orzeczona przez ten ostatni z urzędu, wniosek taki nie nasuwa się automatycznie, w przypadku gdy w terminie tym zostały przedstawione dowody owego używania. W takim bowiem wypadku, przynajmniej gdy nie jest oczywiste, że wspomniane dowody są całkowicie nieistotne z punktu widzenia ustalenia rzeczywistego używania znaku, postępowanie powinno toczyć się dalej. W związku z tym Urząd jest w szczególności zobowiązany, co przewiduje art. 42 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009, wzywać strony, tak często, jak jest to konieczne, do przedstawienia uwag dotyczących materiałów przekazanych przez inne strony lub które zostały im przekazane przez Urząd. W takim kontekście, jeżeli następnie dochodzi do nieuwzględnienia sprzeciwu z powodu braku wystarczających dowodów rzeczywistego używania wcześniejszego znaku towarowego, to następuje to nie na podstawie zasady 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95, która jest przepisem czysto proceduralnym, a wyłącznie wskutek zastosowania przepisu prawa materialnego zawartego w art. 42 rozporządzenia nr 207/2009.

Z powyższego wynika, że dostarczenie dowodów na okoliczność używania znaku towarowego uzupełniających dowody, które zostały przedstawione w terminie wyznaczonym przez Urząd, na podstawie zasady 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95, pozostaje możliwe po upływie wspomnianego terminu, przy czym nic nie stoi na przeszkodzie, aby Urząd uwzględnił takie przedstawione z opóźnieniem dowody w drodze skorzystania z uprawnień dyskrecjonalnych przyznanych mu przez art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009. Należy zatem stwierdzić, że zasada 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95 nie stoi na przeszkodzie skorzystaniu przez Izbę Odwoławczą z uznania, jakim co do zasady dysponuje ona na podstawie art. 76 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, w celu ewentualnego uwzględnienia przedłożonych jej dowodów uzupełniających.

(por. pkt 76–78, 82–86)

7.      W ramach korzystania przez Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) z uznania przyznanego mu w zakresie ewentualnego uwzględnienia przedłożonych z opóźnieniem dowodów wymagane jest, aby dowody przedstawione po upływie terminu wyznaczonego przez Wydział Sprzeciwów nie były pierwszymi i jedynymi dowodami używania, lecz aby miały charakter dowodów „dodatkowych” lub „uzupełniających” w stosunku do stosownych dowodów przedstawionych w wyznaczonym terminie. W tym zakresie nie wymaga się także, aby między dowodami uzupełniającymi dowody przedstawione wcześniej zachodził związek rzeczowy, lecz wymaga się, aby dowody te miały rzeczywiste znaczenie dla wyniku postępowania toczącego się przed Urzędem.

Ponadto ewentualne wzięcie pod uwagę uzupełniających dowodów używania znaku towarowego przedstawionych po upływie terminu, o którym mowa w zasadzie 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95 wykonującego rozporządzenie nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, niekoniecznie musi zakładać, iż zainteresowany rzeczywiście nie mógł przedstawić tych dowodów w terminie.

(por. pkt 89, 90, 95)