Language of document : ECLI:EU:T:2021:206

WYROK SĄDU (piąta izba)

z dnia 21 kwietnia 2021 r.(*)

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją w Libii – Zamrożenie środków finansowych – Wykaz osób, podmiotów i organów, do których ma zastosowanie zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych – Ograniczenia wjazdu na terytorium Unii Europejskiej i przejazdu przez nie – Wykaz osób objętych ograniczeniami wjazdu i przejazdu przez terytorium Unii – Pozostawienie nazwiska skarżącego w wykazach – Termin do wniesienia skargi – Dopuszczalność – Obowiązek uzasadnienia – Błąd w ocenie

W sprawie T‑322/19

Aisha Muammer Mohamed El-Qaddafi, zamieszkała w Maskat (Oman), którą reprezentowała S. Bafadhel, barrister,

strona skarżąca,

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej, którą reprezentowali V. Piessevaux i M. Bishop, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

mającej za przedmiot, z jednej strony, oparte na art. 263 TFUE żądanie stwierdzenia nieważności, po pierwsze, decyzji wykonawczej Rady (WPZiB) 2017/497 z dnia 21 marca 2017 r. w sprawie wykonania decyzji (WPZiB) 2015/1333 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii (Dz.U. 2017, L 76, s. 25) i decyzji wykonawczej Rady (WPZiB) 2020/374 z dnia 5 marca 2020 r. dotyczącej wykonania decyzji (WPZiB) 2015/1333 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii (Dz.U. 2020, L 71, s. 14) w zakresie, w jakim na mocy tych aktów nazwisko skarżącej zostało pozostawione w wykazach zawartych w załącznikach I i III do decyzji Rady (WPZiB) 2015/1333 z dnia 31 lipca 2015 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii oraz uchylającej decyzję 2011/137/WPZiB (Dz.U. 2015, L 206, s. 34; sprostowania: Dz.U. 2016, L 98, s. 6; Dz.U. 2016, L 243, s. 16; Dz.U. 2018, L 268, s. 92), oraz, po drugie, rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2017/489 z dnia 21 marca 2017 r. w sprawie wykonania art. 21 ust. 5 rozporządzenia Rady (UE) 2016/44 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii (Dz.U. 2017, L 76, s. 3) i rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2020/371 z dnia 5 marca 2020 r. w sprawie wykonania art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2016/44 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii (Dz.U. 2020, L 71, s. 5) w zakresie, w jakim na mocy tych aktów nazwisko skarżącej zostało pozostawione w wykazach zawartych w załączniku II do rozporządzenia Rady (UE) 2016/44 z dnia 18 stycznia 2016 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 204/2011 (Dz.U. 2016, L 12, s. 1; sprostowania: Dz.U. 2016, L 98, s. 6; Dz.U. 2016, L 217, s. 81; Dz.U. 2016, L 243, s. 16; Dz.U. 2018, L 268, s. 92; Dz.U. 2019, L 6, s. 10), jak również, z drugiej strony, oparte na art. 265 TFUE żądanie stwierdzenia, że Rada z naruszeniem prawa nie powiadomiła skarżącej o spornych aktach w chwili ich przyjęcia,

SĄD (piąta izba),

w składzie: D. Spielmann, prezes, U. Öberg i O. Spineanu-Matei (sprawozdawczyni), sędziowie,

sekretarz: R. Ūkelytė, administratorka,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 20 października 2020 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporu

1        Skarżąca, Aisha Muammer Mohamed El-Qaddafi, jest obywatelką libijską i córką byłego libijskiego przywódcy, Muammara Kadhafiego.

2        W dniu 26 lutego 2011 r. Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (zwana dalej „Radą Bezpieczeństwa”) przyjęła rezolucję 1970 (2011), na mocy której wprowadziła środki ograniczające wobec Libii oraz wobec osób i podmiotów dopuszczających się poważnego łamania praw człowieka, w tym przez udział w naruszających prawo międzynarodowe atakach na ludność cywilną i obiekty cywilne.

3        W dniach 28 lutego i 2 marca 2011 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła, odpowiednio, decyzję 2011/137/WPZiB w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii (Dz.U. 2011, L 58, s. 53; sprostowania: Dz.U. 2011, L 87, s. 31; Dz.U. 2011, L 185, s. 79) oraz rozporządzenie (UE) nr 204/2011 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii (Dz.U. 2011, L 58, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2011, L 87, s. 35) (zwane dalej łącznie „aktami z 2011 r.”).

4        Artykuł 5 ust. 1 lit. a) decyzji 2011/137 przewiduje, że państwa członkowskie podejmują niezbędne środki, by zapobiec wjazdowi na ich terytorium lub przejazdowi przez nie osób wymienionych w rezolucji 1970 (2011), jak również osób wskazanych zgodnie z tą rezolucją, zgodnie z wykazem znajdującym się w załączniku I do tej decyzji.

5        Artykuł 6 ust. 1 lit. a) decyzji 2011/137 i art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 204/2011 w związku z jego art. 6 ust. 1 stanowią w istocie, że zamrożone zostają wszelkie środki finansowe, inne aktywa finansowe i zasoby gospodarcze posiadane lub kontrolowane – bezpośrednio lub pośrednio – przez osoby wskazane przez Radę Bezpieczeństwa lub przez komitet Rady Bezpieczeństwa utworzony na podstawie pkt 24 rezolucji 1970 (2011) (zwany dalej „Komitetem ds. Sankcji”), zgodnie z pkt 22 rezolucji 1970 (2011), których nazwiska zostały umieszczone odpowiednio w załączniku III do tej decyzji i w załączniku II do tego rozporządzenia.

6        Skarżąca należy do kręgu osób wymienionych w rezolucji 1970 (2011), których nazwiska zostały w konsekwencji umieszczone w wykazach zawartych w załącznikach I i III do decyzji 2011/137 i w załączniku II do rozporządzenia nr 204/2011 wraz z następującymi danymi identyfikacyjnymi i następującym uzasadnieniem:

„KADAFI, Aisza Muammar. Data urodzenia: 1978. Miejsce urodzenia: Trypolis, Libia. Córka Muammara KADAFIEGO. Blisko związana z rządem. Data dodania do wykazu ONZ: 26 [lutego] 2011 r.”.

7        W dniu 17 marca 2011 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 1973 (2011), na mocy której wprowadzono nowe środki w związku z sytuacją w Libii. W dniu 22 stycznia 2013 r. Rada przyjęła rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 50/2013 dotyczące wykonania art. 16 ust. 2 rozporządzenia nr 204/2011 (Dz.U. 2013, L 20, s. 29) oraz decyzję Rady 2013/45/WPZiB dotyczącą zmiany decyzji 2011/137/WPZiB (Dz.U. 2013, L 20, s. 60), które zmieniły dane identyfikacyjne dotyczące skarżącej zawarte w aktach z 2011 r. w celu uściślenia, że prawdopodobnym miejscem przebywania skarżącej była Algieria.

8        W dniu 23 czerwca 2014 r. Rada przyjęła, odpowiednio, decyzję 2014/380/WPZiB zmieniającą decyzję 2011/137 (Dz.U. 2014, L 183, s. 52) oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 689/2014 dotyczące wykonania art. 16 ust. 2 rozporządzenia nr 204/2011 (Dz.U. 2014, L 183, s. 1) (zwane dalej łącznie „aktami z 2014 r.”). Zmiany wprowadzone tymi aktami nie dotyczyły skarżącej, której nazwisko zostało w związku z tym pozostawione w wykazach zawartych w załącznikach I i III do decyzji 2011/137 i w załączniku II do rozporządzenia nr 204/2011 z zachowaniem powodów umieszczenia jej nazwiska w tych wykazach wskazanych w aktach z 2011 r.

9        W dniu 27 sierpnia 2014 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 2174 (2014), w której potępiono ówczesne walki grup zbrojnych i podżeganie do przemocy w Libii i wprowadzono kolejne środki ograniczające wobec osób i podmiotów prowadzących lub wspierających działania, które stanowiły zagrożenie dla pokoju, stabilności lub bezpieczeństwa Libii, bądź też utrudniały lub uniemożliwiały pomyślne zakończenie transformacji politycznej tego kraju.

10      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 18 września 2014 r. skarżąca wniosła skargę, której nadano sygnaturę T‑681/14, mającą na celu stwierdzenie nieważności aktów z 2014 r. w zakresie, w jakim na ich mocy jej nazwisko zostało pozostawione w wykazach zawartych w załącznikach I i III do decyzji 2011/137 i w załączniku II do rozporządzenia nr 204/2011.

11      W dniu 18 grudnia 2014 r. Rada przesłała przedstawicielom skarżącej pismo, w którym wskazała, że Komitet ds. Sankcji poinformował właściwe służby Unii Europejskiej, iż skarżąca nie zastosowała się do zakazu podróżowania, naruszając w ten sposób postanowienia rezolucji 1970 (2011).

12      W dniu 27 marca 2015 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 2213 (2015), którą w szczególności wprowadziła pewne zmiany dotyczące kryteriów umieszczania w wykazach.

13      W dniu 4 maja 2015 r. Rada przesłała przedstawicielom skarżącej pismo wraz z szeregiem dokumentów (zwane dalej „pismem z dnia 4 maja 2015 r.”). Rada wskazała w nim, że w latach 2011 i 2013 skarżąca publicznie wzywała do obalenia władz libijskich ustanowionych po upadku reżimu jej ojca oraz do dokonania zemsty za jego śmierć.

14      W dniu 26 maja 2015 r. Rada przyjęła, odpowiednio, decyzję 2015/818/WPZiB zmieniającą decyzję 2011/137 (Dz.U. 2015, L 129, s. 13) oraz rozporządzenie (UE) 2015/813 zmieniające rozporządzenie nr 204/2011 (Dz.U. 2015, L 129, s. 1), w szczególności w celu rozszerzenia kryteriów wskazywania osób i podmiotów, które powinny podlegać środkom ograniczającym określonym w aktach z 2011 r.

15      Następnie Rada dokonała pełnego przeglądu wykazów nazwisk osób i nazw podmiotów znajdujących się w załącznikach do aktów z 2011 r.

16      Wspomniany przegląd zakończył się przyjęciem w dniu 31 lipca 2015 r. decyzji Rady 2015/1333/WPZiB w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii i uchylającej decyzję 2011/137 (Dz.U. 2015, L 206, s. 34; sprostowania: Dz.U. 2016, L 98, s. 6; Dz.U. 2016, L 243, s. 16; Dz.U. 2018, L 268, s. 92) i w dniu 18 stycznia 2016 r. rozporządzenia Rady (UE) 2016/44 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii oraz uchylającego rozporządzenie nr 204/2011 (Dz.U. 2016, L 12, s. 1; sprostowania: Dz.U. 2016, L 98, s. 6; Dz.U. 2016, L 217, s. 81; Dz.U. 2016, L 243, s. 16; Dz.U. 2018, L 268, s. 92; Dz.U. 2019, L 6, s. 10).

17      Artykuł 8 ust. 1 decyzji 2015/1333 przewiduje, że państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapobieżenia wjazdowi na ich terytoria lub przejazdowi przez ich terytoria osób objętych ograniczeniami podróżowania i wskazanych przez Radę Bezpieczeństwa lub przez Komitet ds. Sankcji zgodnie z pkt 22 rezolucji 1970 (2011), pkt 23 rezolucji 1973 (2011), pkt 4 rezolucji 2174 (2014) oraz pkt 11 rezolucji 2213 (2015), zgodnie z wykazem znajdującym się w załączniku I do tej decyzji.

18      Artykuł 9 ust. 1 decyzji 2015/1333 i art. 5 ust. 1 rozporządzenia 2016/44 w związku z jego art. 6 ust. 1 stanowią w istocie, że zostają zamrożone wszelkie środki finansowe, inne aktywa finansowe i zasoby gospodarcze posiadane lub kontrolowane – bezpośrednio lub pośrednio – przez osoby i podmioty wskazane i objęte zamrożeniem aktywów przez Radę Bezpieczeństwa lub przez Komitet ds. Sankcji zgodnie z pkt 22 rezolucji 1970 (2011), pkt 19, 22 i 23 rezolucji 1973 (2011), pkt 4 rezolucji 2174 (2014) oraz pkt 11 rezolucji 2213 (2015), zgodnie z wykazem znajdującym się w załączniku III do tej decyzji i załącznikiem II do tego rozporządzenia.

19      Nazwisko skarżącej zostało umieszczone w wykazach zawartych w załącznikach I i III do decyzji 2015/1333 i w załączniku II do rozporządzenia 2016/44 (zwanych dalej „spornymi wykazami”) wraz z następującymi danymi identyfikacyjnymi i następującym uzasadnieniem:

„[…] AICHA MOUAMMAR MUHAMMED ABU MINYAR QADHAFI […] Data urodzenia: 1978 r. Miejsce urodzenia: Trypolis, Libia. Potwierdzony pseudonim: Aicha Muhammed Abdul Salam […] Adres: Sułtanat Omanu (Domniemany status/miejsce pobytu: Sułtanat Omanu). Data umieszczenia w wykazie: 26 lutego 2011 r. Pozostałe informacje: Umieszczon[a] w wykazie na podstawie pkt 15 i 17 rezolucji 1970 [(2011)] (zakaz podróżowania, zamrożenie aktywów). Informacje dodatkowe: Blisko związan[a] z reżimem. Podróżowanie z naruszeniem pkt 15 rezolucji 1970 [(2011)], zgodnie z relacją panelu ekspertów ds. Libii w sprawozdaniu śródokresowym za 2013 r.”.

20      Pismem z dnia 6 października 2016 r. skierowanym do Rady przez adwokat skarżącej (zwanym dalej „pismem z dnia 6 października 2016 r.”) skarżąca poinformowała Radę, że w związku ze śmiercią jej dotychczasowego adwokata nadal chce być reprezentowana, przez wskazaną adwokat i jedną z jej współpracownic, na dowód czego przedstawiła pełnomocnictwo załączone do tego pisma, oraz że w konsekwencji wszelka korespondencja powinna być odtąd kierowana do tejże adwokat.

21      W dniu 21 marca 2017 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą (WPZiB) 2017/497 w sprawie wykonania decyzji 2015/1333 (Dz.U. 2017, L 76, s. 25) oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) 2017/489 w sprawie wykonania art. 21 ust. 5 rozporządzenia 2016/44 (Dz.U. 2017, L 76, s. 3) (zwane dalej łącznie „aktami z 2017 r.”), które zmieniły treść spornych wykazów w celu uwzględnienia zaktualizowanych informacji przekazanych przez Komitet ds. Sankcji.

22      Decyzji o pozostawieniu nazwiska skarżącej w spornych wykazach towarzyszyły następujące dane identyfikacyjne i następujące uzasadnienie:

„AISHA […] MUAMMAR MUHAMMED […] ABU MINYAR […] QADHAFI […] Data urodzenia: 1978 r. Miejsce urodzenia: Trypolis, Libia. Potwierdzony alias: Aisha Muhammed Abdul Salam […] Adres: Sułtanat Omanu (Domniemany status/miejsce pobytu: Sułtanat Omanu). Data umieszczenia w wykazie: 26 lutego 2011 r. (zmieniono 11 listopada 2016 r., 26 września 2014 r., 21 marca 2013 r., 2 kwietnia 2012 r.). Pozostałe informacje: Umieszczona w wykazie na podstawie pkt 15 i 17 rezolucji 1970 [(2011)] (zakaz podróżowania, zamrożenie aktywów). Link do strony ze specjalnymi ogłoszeniami Interpolu i Rady Bezpieczeństwa ONZ: https://www.interpol.int/en/notice/search/un/5525815”.

23      Wyrokiem z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowanym, EU:T:2017:227), który wobec braku odwołania stał się prawomocny, Sąd, orzekając w przedmiocie skargi wniesionej przez skarżącą na akty z 2014 r. (zob. pkt 10 powyżej), uznał, że warunek, zgodnie z którym Rada była zobowiązana podać do wiadomości skarżącej szczególne i konkretne powody, dla których uznała, że środki ograniczające powinny zostać wobec niej utrzymane w mocy, nie został w niniejszym przypadku spełniony. Po pierwsze, Sąd stwierdził, że akty z 2014 r. zawierały jedynie informacje dotyczące powodów pierwotnego umieszczenia nazwiska skarżącej w rozpatrywanych wykazach, załączone do aktów z 2011 r., i uznał, że powody te były niewystarczające, aby uzasadnić decyzję o pozostawieniu jej nazwiska w tych wykazach ze względu na zasadniczą zmianę kontekstu; po drugie, w ocenie Sądu dodatkowe powody wskazane przez Radę były oczywiście pozbawione znaczenia, ponieważ nie były wymienione wśród powodów, na podstawie których przyjęto akty z 2014 r., i zostały przekazane do wiadomości Radzie po dacie przyjęcia tych aktów. W konsekwencji Sąd stwierdził nieważność tych aktów w zakresie, w jakim na ich mocy nazwisko skarżącej zostało pozostawione w wykazach zawartych w załącznikach I i III do decyzji 2011/137 i w załączniku II do rozporządzenia nr 204/2011.

24      W dniu 5 lutego 2019 r. adwokat skarżącej ponownie zwróciła się do Rady o przesłanie jej całej korespondencji dotyczącej skarżącej, a także wydanych wobec niej decyzji i rozporządzeń.

25      W dniu 25 marca 2019 r. pismem wysłanym przez Radę do adwokat skarżącej (zwanym dalej „pismem z dnia 25 marca 2019 r.”) Rada poinformowała skarżącą, że akty z 2017 r. zostały przyjęte na podstawie zaktualizowanych informacji Komitetu ds. Sankcji i w związku z tym postanowiono o pozostawieniu nazwiska skarżącej w spornych wykazach.

 Okoliczności faktyczne, które wystąpiły po wniesieniu niniejszej skargi

26      W dniu 11 lutego 2020 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 2509 (2020), w której potwierdziła konieczność przyjęcia przez państwa środków zakazujących wjazdu na ich terytorium lub przejazdu przez nie wszystkich osób wskazanych przez Komitet ds. Sankcji, w szczególności zgodnie z pkt 15 i 16 rezolucji 1970 (2011), i potwierdziła, że jest jej zamiarem, aby aktywa zamrożone na podstawie pkt 17 tej rezolucji zostały na późniejszym etapie przekazane społeczeństwu libijskiemu i wykorzystane na jego potrzeby.

27      W dniu 5 marca 2020 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą (WPZiB) 2020/374 dotyczącą wykonania decyzji 2015/1333 (Dz.U. 2020, L 71, s. 14) oraz rozporządzenie wykonawcze (UE) 2020/371 w sprawie wykonania art. 21 ust. 5 rozporządzenia 2016/44 (Dz.U. 2020, L 71, s. 5) (zwane dalej łącznie „aktami z 2020 r.”), na mocy których nazwisko skarżącej zostało pozostawione w spornych wykazach, z zachowaniem uzasadnienia zawartego w aktach z 2017 r.

 Przebieg postępowania i żądania stron

28      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 27 maja 2019 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.

29      W dniu 14 sierpnia 2019 r. Rada złożyła w sekretariacie Sądu odpowiedź na skargę.

30      Replika i duplika zostały złożone w sekretariacie Sądu, odpowiednio, w dniach 4 października i 28 listopada 2019 r.

31      Ze względu na zmianę składu izb Sądu, na podstawie art. 27 ust. 5 regulaminu postępowania przed Sądem sprawa została przydzielona piątej izbie.

32      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 24 grudnia 2019 r. skarżąca wniosła o przeprowadzenie rozprawy.

33      Wobec braku możliwości uczestniczenia w obradach pierwotnie wyznaczonego sędziego sprawozdawcy postanowieniem prezesa Sądu z dnia 22 stycznia 2020 r. niniejsza sprawa została przydzielona nowej sędzi sprawozdawczyni.

34      Sąd przyjął środki organizacji postępowania, do których strony zastosowały się w wyznaczonym terminie.

35      Odrębnym pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 1 września 2020 r. skarżąca dostosowała skargę na podstawie art. 86 regulaminu postępowania w ten sposób, że domaga się w niej nie tylko stwierdzenia nieważności aktów z 2017 r., ale również aktów z 2020 r. (zwanych dalej łącznie „zaskarżonymi aktami”) w zakresie, w jakim te akty jej dotyczą. W dniu 28 września 2020 r. Rada złożyła w sekretariacie Sądu uwagi w przedmiocie pisma dostosowującego skargę.

36      Na wniosek sędzi sprawozdawczyni Sąd postanowił o otwarciu ustnego etapu postępowania.

37      Na rozprawie w dniu 20 października 2020 r. wysłuchano wystąpień stron oraz ich odpowiedzi na pytania ustne zadane przez Sąd. Po zakończeniu rozprawy ustny etap postępowania został zamknięty, a sprawa została skierowana na naradę.

38      W następstwie dostosowania skargi skarżąca wnosi w istocie do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim jej nazwisko zostało pozostawione w spornych wykazach;

–        obciążenie Rady kosztami postępowania.

39      W następstwie uwag w przedmiocie pisma dostosowującego skargę Rada wnosi w istocie do Sądu o:

–        tytułem żądania głównego – oddalenie skargi jako niedopuszczalnej;

–        tytułem żądania ewentualnego – oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        tytułem kolejnego żądania ewentualnego, na wypadek stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów w odniesieniu do skarżącej – utrzymanie w mocy skutków zaskarżonych decyzji do upływu terminu na wniesienie odwołania lub, w razie wniesienia odwołania w tym terminie, do dnia jego oddalenia;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

 Co do prawa

 W przedmiocie dopuszczalności argumentów zawartych w pkt 312 wniosku o przeprowadzenie rozprawy i wyłączenia z akt sprawy załączników E.1–E.4 do tego wniosku

40      Na rozprawie Rada podniosła, że argumenty zawarte w pkt 3–12 wniosku skarżącej o przeprowadzenie rozprawy oraz dokumenty stanowiące załączniki E.1–E.4 do tego wniosku są niedopuszczalne na mocy art. 85 regulaminu postępowania.

41      Skarżąca oświadczyła, że usunęła z akt sprawy wspomniane załączniki E.1–E.4, podtrzymując jednocześnie argumenty przedstawione w pkt 3–12 wniosku o przeprowadzenie rozprawy.

42      Należy przypomnieć, że w myśl art. 76 i 81 regulaminu postępowania pisemny etap postępowania przed Sądem obejmuje pierwszą wymianę pism procesowych, po której zgodnie z art. 83 tego regulaminu, jeżeli Sąd zdecyduje, że jest to niezbędne do uzupełnienia treści akt sprawy, może nastąpić druga i ostatnia wymiana tych pism.

43      W niniejszym przypadku należy stwierdzić, że argumenty zawarte w pkt 3–12 wniosku o przeprowadzenie rozprawy nie stanowią uzasadnienia powodów, dla których skarżąca chciała zostać wysłuchana. Ponadto we wspomnianych punktach skarżąca przedstawia argumenty, które przedstawiła już wcześniej w poprzednich pismach, i zamierza ustosunkować się do uwag zawartych w duplice. Z tego względu pkt 3–12 wniosku o przeprowadzenie rozprawy nie mogą zostać uwzględnione, w związku z czym dokumenty stanowiące załączniki E.1–E.4 należy wyłączyć z akt sprawy.

 W przedmiocie skargi wniesionej na podstawie art. 263 TFUE

 W przedmiocie dopuszczalności

44      Nie podnosząc w odrębnym piśmie zarzutu niedopuszczalności na podstawie art. 130 ust. 1 regulaminu postępowania, Rada w odpowiedzi na skargę i w uwagach w przedmiocie pisma dostosowującego skargę twierdzi, że skarga jest niedopuszczalna w zakresie, w jakim jest ona oparta na art. 263 TFUE, z powodu złożenia jej po terminie.

45      Rada stoi na stanowisku, że w żadnym wypadku nie była zobowiązana do poinformowania skarżącej o zaskarżonych aktach, ponieważ ani decyzja 2015/1333, ani rozporządzenie 2016/44 nie zawierają przepisu nakazującego jej powiadomienie osób lub podmiotów, których nazwiska i nazwy zostały umieszczone w spornych wykazach, o aktach, na mocy których zmienia dotyczące ich informacje. Rada podnosi też, że jej pismo z dnia 25 marca 2019 r. stanowi odpowiedź na pismo adwokat skarżącej z dnia 5 lutego 2019 r. i że nie można przyjąć, iż to właśnie z tego pisma skarżąca dowiedziała się o aktach z 2017 r. w rozumieniu art. 263 akapit szósty TFUE. Ponadto skarżąca nie może skutecznie podnosić, że o aktach z 2020 r. dowiedziała się z odpowiedzi Rady na pytania zadane jej przez Sąd w ramach środka organizacji postępowania, która została jej doręczona pismem z sekretariatu Sądu z dnia 13 lipca 2020 r. Powzięcie wiadomości o akcie przez zainteresowaną osobę można by bowiem uznać za początek biegu terminu do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności tylko w przypadku, gdy akt ten nie został ani opublikowany, ani doręczony. Tymczasem w niniejszej sprawie termin do wniesienia skargi na zaskarżone akty rozpoczął swój bieg z chwilą ich publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, która nastąpiła w dniu 22 marca 2017 r. w odniesieniu do aktów z 2017 r. i w dniu 6 marca 2020 r. w odniesieniu do aktów z 2020 r.

46      Na rozprawie, w odpowiedzi na pytanie Sądu, Rada wyjaśniła, że o ile w ramach niektórych systemów sankcji jest ona wyraźnie zobowiązana powiadomić zainteresowane osoby o wszelkich zmianach wpisów w wykazie wraz z uzasadnieniem tych zmian, o tyle nie jest tak w przypadku systemu sankcji dotyczących sytuacji w Libii.

47      Skarżąca podnosi, że jej skarga spełnia kryteria dopuszczalności przewidziane w art. 263 TFUE, w szczególności kryterium dotyczące terminu do jej wniesienia. Otóż po pierwsze, skarga została złożona w sekretariacie Sądu w dniu 27 maja 2019 r., czyli w terminie dwóch miesięcy, przedłużonym o dziesięciodniowy termin uwzględniający odległość, o którym mowa w art. 60 regulaminu postępowania, od dnia powiadomienia skarżącej o aktach z 2017 r., co nastąpiło w piśmie z dnia 25 marca 2019 r. (zob. pkt 25 powyżej). Po drugie, pismo dostosowujące skargę w celu stwierdzenia nieważności również aktów z 2020 r. zostało złożone w terminie dwóch miesięcy, przedłużonym o dziesięciodniowy termin uwzględniający odległość, licząc od dnia powzięcia przez skarżącą wiadomości o przyjęciu tych aktów, o którym była mowa w odpowiedzi Rady na środek organizacji postępowania, przy czym odpowiedź ta została doręczona skarżącej pismem sekretariatu Sądu z dnia 13 lipca 2020 r. (zob. pkt 34 powyżej).

48      Skarżąca utrzymuje, że spoczywający na Radzie obowiązek notyfikacji pozostaje aktualny również w odniesieniu do decyzji zmieniających decyzje o umieszczeniu w wykazie, i to nawet wówczas, gdy powody umieszczenia w wykazie pozostają niezmienione. Skarżąca podnosi, że gdyby Rada nie była zobowiązana do powiadomienia jej o zaskarżonych aktach, jedynym sposobem, w jaki skarżąca mogłaby się dowiedzieć o ich przyjęciu, byłoby ich opublikowanie w Dzienniku Urzędowym, co skutkowałoby tym, że jej prawo do wniesienia skargi do Sądu w odpowiednim terminie zostałoby niesłusznie ograniczone. Stanowisko Rady jest niezgodne z orzecznictwem, zgodnie z którym Rada nie ma swobody arbitralnego wyboru sposobu powiadamiania zainteresowanych osób o swoich decyzjach. Zważywszy, że Rada dysponowała adresem adwokat umocowanej przez skarżącą, o czym świadczy jej pismo z dnia 6 października 2016 r., którego odbiór Rada potwierdziła, tą właśnie drogą powinna była zostać powiadomiona o zaskarżonych aktach. Takie powiadomienie miało miejsce jedynie w odniesieniu do aktów z 2017 r. i zostało dokonane pismem z dnia 25 marca 2019 r. Ponadto o aktach z 2020 r. skarżąca powzięła wiadomość tylko pośrednio, w piśmie sekretariatu z dnia 13 lipca 2020 r. (zob. pkt 45 powyżej). Skarga i pismo dostosowujące skargę, złożone zgodnie z art. 86 § 1 regulaminu postępowania, zostały zatem wniesione w terminie przewidzianym w art. 263 TFUE.

49      Należy na wstępie przypomnieć, że zgodnie z art. 263 akapit szósty TFUE skarga o stwierdzenie nieważności powinna być wniesiona w terminie dwóch miesięcy, stosownie do przypadku, od daty publikacji zaskarżonego aktu, jego notyfikowania skarżącemu lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez niego wiadomości o tym akcie.

50      Zgodnie z art. 86 ust. 1 regulaminu postępowania, w przypadku gdy akt, o którego stwierdzenie nieważności się wnosi, został zastąpiony lub zmieniony przez inny akt mający ten sam przedmiot, skarżący może, przed zamknięciem ustnego etapu postępowania lub przed podjęciem przez Sąd decyzji o rozstrzygnięciu sprawy z pominięciem ustnego etapu postępowania, dostosować skargę w celu uwzględnienia tej nowej okoliczności.

51      Zgodnie z orzecznictwem zasada skutecznej ochrony sądowej wymaga, aby organ Unii, który wydał akt powodujący nałożenie indywidualnych środków ograniczających na osobę lub podmiot lub który utrzymuje w mocy taki akt – tak jak ma to miejsce w niniejszym wypadku – poinformował ich o powodach uzasadniających ten akt bądź w chwili przyjmowania aktu, bądź przynajmniej najszybciej, jak to jest możliwe, po jego przyjęciu, w celu umożliwienia tym osobom lub podmiotom skorzystania w terminie z prawa do wniesienia skargi (zob. podobnie wyrok z dnia 5 listopada 2014 r., Mayaleh/Rada, T‑307/12 i T‑408/13, EU:T:2014:926, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).

52      Taka sytuacja wynika ze szczególnej natury aktów nakładających środki ograniczające na daną osobę lub dany podmiot, które to akty są podobne zarówno do aktów o charakterze ogólnym, ponieważ zabraniają adresatom określonym w sposób ogólny i abstrakcyjny w szczególności udostępniania środków finansowych i zasobów gospodarczych osobom i podmiotom wymienionym w wykazach umieszczonych w załącznikach do tych aktów, jak również do zbioru indywidualnych decyzji stosowanych wobec takich osób i podmiotów (zob. wyrok z dnia 23 kwietnia 2013 r., Gbagbo i in./Rada, od C‑478/11 P do C‑482/11 P, EU:C:2013:258, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

53      Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że art. 13 decyzji 2015/1333 stanowi wyraz zasady skutecznej ochrony sądowej, stanowiąc odpowiednio w ust. 1 i 3, że „[j]eżeli Rada Bezpieczeństwa lub Komitet ds. Sankcji umieszczają jakąś osobę lub jakiś podmiot w wykazie, Rada umieszcza taką osobę lub taki podmiot w załączniku I lub III [do tej decyzji]” oraz że „Rada przekazuje swoją decyzję i uzasadnienie umieszczenia w wykazie osobie lub podmiotowi, o których mowa w ust. 1 i 2, bezpośrednio – gdy adres jest znany – albo w drodze opublikowania ogłoszenia, umożliwiając danej osobie lub danemu podmiotowi przedstawienie uwag”.

54      Artykuł 21 ust. 1 i 3 rozporządzenia 2016/44 zawiera podobny przepis.

55      Wynika z tego, że o ile wprawdzie wejście w życie aktów takich jak zaskarżone akty odbywa się na podstawie ich publikacji, o tyle termin do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności tych aktów na podstawie art. 263 akapit czwarty TFUE biegnie, dla każdej z tych osób i podmiotów, od dnia powiadomienia, które powinno było mieć miejsce (zob. wyrok z dnia 23 października 2015 r., Oil Turbo Compressor/Rada, T‑552/13, EU:T:2015:805, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo). Podobnie termin złożenia wniosku mającego na celu zakwestionowanie lub rozszerzenie żądań i zarzutów na akt, który utrzymuje te środki w mocy, zaczyna bieg dopiero z chwilą doręczenia tego nowego aktu danej osobie lub danemu podmiotowi (zob. wyrok z dnia 5 listopada 2014 r., Mayaleh/Rada, T‑307/12 i T‑408/13, EU:T:2014:926, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

56      Należy zauważyć, że akty z 2017 r., podobnie jak akty z 2020 r., są aktami, na mocy których Rada pozostawiła nazwisko skarżącej w spornych wykazach. Prawdą jest, jak twierdzi Rada, że decyzja 2015/1333 i rozporządzenie 2016/44, w załączniku do których znajdują się te wykazy, nie nakładają na nią wyraźnego obowiązku powiadomienia zainteresowanych osób lub podmiotów o aktach, na mocy których Rada postanowiła o pozostawieniu ich nazwisk lub nazw w tych wykazach.

57      Jednakże ów obowiązek notyfikacji wynika z zasady skutecznej ochrony sądowej, zgodnie z jej wykładnią dokonaną w orzecznictwie przypomnianym w pkt 55 powyżej, z którego wynika, że Rada jest zobowiązana powiadomić zainteresowane osoby o każdorazowym pozostawieniu ich nazwiska w wykazie wraz z uzasadnieniem, i to niezależnie od tego, czy w celu podjęcia decyzji o pozostawieniu w wykazie Rada oparła się na nowych okolicznościach (zob. podobnie wyrok z dnia 5 listopada 2014 r., Mayaleh/Rada, T‑307/12 i T‑408/13, EU:T:2014:926, pkt 57).

58      Należy też podkreślić, że w niniejszym przypadku akty dotyczące pozostawienia nazwiska danej osoby w spornych wykazach nie są przyjmowane w regularnych odstępach czasu. Biorąc pod uwagę wynikający stąd brak przewidywalności co do ich przyjęcia, jeśli termin do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności tych aktów miałby biec tylko od momentu ich publikacji, prowadziłoby to do tego, że osoba taka jak skarżąca będzie zmuszona do ciągłego śledzenia Dziennika Urzędowego, co mogłoby utrudnić jej dostęp do sądu Unii.

59      W tych szczególnych okolicznościach Rada nie może skutecznie twierdzić, że termin do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności zaskarżonych aktów przewidziany w art. 263 akapit czwarty TFUE rozpoczął swój bieg w stosunku do skarżącej od dnia ich opublikowania w Dzienniku Urzędowym.

60      Wreszcie, aby ustalić datę powiadomienia, od której rozpoczął swój bieg termin, który musiała zachować skarżąca w celu zakwestionowania przed Sądem zaskarżonych aktów, należy określić szczegółowe zasady, zgodnie z którymi Rada winna była powiadomić skarżącą o tych aktach.

61      W tym względzie należy przypomnieć, że Rada nie ma swobody arbitralnego wyboru sposobu powiadamiania zainteresowanych osób o aktach, na mocy których postanawia objąć je środkami ograniczającymi. Z pkt 61 wyroku z dnia 23 kwietnia 2013 r., Gbagbo i in./Rada (od C‑478/11 P do C‑482/11 P, EU:C:2013:258), wynika bowiem, że możliwość pośredniego powiadamiania o aktach, o których stwierdzenie nieważności wniesiono, poprzez publikację ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym, jest dopuszczalna jedynie w przypadku, gdy Rada nie może o nich powiadomić indywidualnie. Przyjęcie odmiennego wniosku umożliwiłoby Radzie uchylenie się w łatwy sposób od ciążącego na niej obowiązku indywidualnego powiadomienia (zob. podobnie postanowienie z dnia 10 czerwca 2016 r., Pshonka/Rada, T‑381/14, EU:T:2016:361, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo).

62      Z orzecznictwa przytoczonego w pkt 61 powyżej wynika, że art. 13 ust. 3 decyzji 2015/1333 i art. 21 ust. 3 rozporządzenia nr 2016/44 należy interpretować w ten sposób, że gdy Rada dysponuje adresem osoby objętej środkami ograniczającymi, w wypadku braku bezpośredniego powiadomienia o aktach dotyczących tych środków, termin do wniesienia skargi, który musi zachować ta osoba, aby zaskarżyć owe akty przed Sądem, nie rozpoczyna biegu. W związku z tym tylko w wypadku, gdy niemożliwe jest indywidualne powiadomienie zainteresowanego o treści aktu, w którym przyjęto lub utrzymano w mocy dotyczące go środki ograniczające, opublikowanie ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym skutkuje rozpoczęciem biegu tego terminu (zob. podobnie i analogicznie wyroki: z dnia 6 września 2013 r., Bank Melli Iran/Rada, T‑35/10 i T‑7/11, EU:T:2013:397, pkt 59; z dnia 4 lutego 2014 r., Syrian Lebanese Commercial Bank/Rada, T‑174/12 i T‑80/13, EU:T:2014:52, pkt 59, 60 i przytoczone tam orzecznictwo).

63      W tym względzie należy wskazać, że Rada może twierdzić, iż nie ma możliwości indywidualnego powiadomienia osoby fizycznej lub prawnej lub podmiotu o akcie dotyczącym środków ograniczających, które ich dotyczą, albo w wypadku, gdy adres tej osoby lub podmiotu nie jest publicznie znany i nie został udostępniony Radzie, albo w wypadku, gdy powiadomienie wysłane pod adres, którym dysponuje Rada, nie powiodło się pomimo zachowania należytej staranności, aby dokonać takiego powiadomienia (wyrok z dnia 5 listopada 2014 r., Mayaleh/Rada, T‑307/12 i T‑408/13, EU:T:2014:926, pkt 61).

64      Z orzecznictwa wynika również, że co do zasady Rada nie może wywiązać się z obowiązku powiadomienia zainteresowanego o akcie nakładającym na niego środki ograniczające poprzez doręczenie tego aktu adwokatom, którzy go reprezentują. Doręczenie przedstawicielowi skarżącego jest równoznaczne z doręczeniem adresatowi tylko wtedy, gdy taka forma doręczenia jest wyraźnie przewidziana w przepisach, gdy strony uzgodniły takie porozumienie lub gdy adwokat jest należycie umocowany do odebrania takiego powiadomienia w imieniu swojego klienta (zob. podobnie wyrok z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada, T‑681/14, niepublikowany, EU:T:2017:227, pkt 31, 34 i przytoczone tam orzecznictwo).

65      W niniejszej sprawie z akt sprawy wynika, że w dniu 21 marca 2017 r., czyli w dniu przyjęcia aktów z 2017 r., podobnie jak w dniu 5 marca 2020 r., czyli w dniu przyjęcia aktów z 2020 r., Rada dysponowała, co potwierdziła na rozprawie, adresem adwokat skarżącej oraz treścią udzielonego jej pełnomocnictwa, o którym została powiadomiona pismem z dnia 6 października 2016 r., którego odbiór Rada potwierdziła w tym samym dniu. Wspomniane pełnomocnictwo, podpisane przez skarżącą w dniu 12 marca 2015 r., precyzuje w szczególności, że skarżąca upoważnia adwokat do odbioru wszelkich informacji, udzielania odpowiedzi i działania w jej imieniu w każdej kwestii dotyczącej sankcji nałożonych na skarżącą przez Radę Bezpieczeństwa, jak również w odniesieniu do wszelkich kwestii związanych z umieszczeniem jej nazwiska w załączniku I do decyzji 2011/137 lub w jakimkolwiek innym, kolejnym akcie przyjętym przez Radę.

66      Okoliczności niniejszej sprawy różnią się zatem od okoliczności sprawy, w której zapadł wyrok z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowany, EU:T:2017:227), w której Sąd uznał, że wobec nieprzedstawienia dowodu na istnienie pełnomocnictwa do reprezentacji udzielonego przez skarżącą jej pełnomocnikowi, nie można uznać, że Rada skutecznie powiadomiła skarżącą o rozpatrywanej decyzji w drodze powiadomienia jej pełnomocnika i że w związku z tym termin do wniesienia skargi rozpoczął swój bieg od dnia opublikowania ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym.

67      Należy również zauważyć, że – jak potwierdziła Rada w odpowiedzi na pytania zadane w ramach środków organizacji postępowania i na rozprawie – zaskarżone akty nie były przedmiotem ogłoszenia opublikowanego w Dzienniku Urzędowym skierowanego do osób wskazanych w spornych załącznikach.

68      Ponieważ z akt sprawy nie wynika, że Rada nie miała możliwości powiadomienia o zaskarżonych aktach bezpośrednio skarżącej lub jej należycie umocowanej adwokat lub że takie powiadomienie nie powiodłoby się, i wobec nieopublikowania w Dzienniku Urzędowym ogłoszenia dotyczącego pozostawienia nazwiska skarżącej w spornych wykazach, indywidualne powiadomienie skarżącej o aktach z 2017 r. zostało skutecznie dokonane pismem z dnia 25 marca 2019 r., w którym Rada, w rezultacie pisma z dnia 5 lutego 2019 r. wysłanego przez adwokat skarżącej (zob. pkt 24 powyżej), doręczyła owej adwokat wspomniane akty.

69      Wreszcie ani z akt sprawy, ani z argumentacji Rady nie wynika, że rzeczywiste powzięcie przez skarżącą wiadomości o zaskarżonych aktach w rozumieniu art. 263 akapit szósty TFUE, które może uruchomić bieg terminów do wniesienia skargi, nastąpiło przed dniem 25 marca 2019 r., czyli dniem, w którym Rada doręczyła akty z 2017 r. umocowanej przez skarżącą adwokat lub – w odniesieniu do aktów z 2020 r. – przed dniem 13 lipca 2020 r., czyli dniem doręczenia skarżącej odpowiedzi Rady na pytania zadane w ramach środka organizacji postępowania (zob. pkt 45 powyżej).

70      W każdym wypadku, nawet przy założeniu, że, odpowiednio, w dniach 25 marca 2019 r. i 13 lipca 2020 r., nie doszło do skutecznego indywidualnego powiadomienia skarżącej o zaskarżonych aktach, termin do wniesienia skargi nie rozpoczął w tym przypadku biegu, a zatem niniejsza skarga nie została wniesiona po terminie.

71      W związku z tym należy stwierdzić, że ponieważ Rada nie powiadomiła skutecznie skarżącej o aktach z 2017 r. przed dniem 25 marca 2019 r., w dniu złożenia skargi, czyli w dniu 27 maja 2019 r., termin do wniesienia skargi dotyczącej stwierdzenia ich nieważności nadal biegł. Podobnie w dniu złożenia pisma dostosowującego skargę, czyli w dniu 1 września 2020 r., nadal biegł termin umożliwiający dostosowanie skargi w taki sposób, aby uwzględniała ona przyjęcie aktów z 2020 r. i żądanie stwierdzenia ich nieważności.

72      W tych okolicznościach należy oddalić podniesiony przez Radę zarzut niedopuszczalności dotyczący wniesienia skargi na zaskarżone akty po terminie w zakresie, w jakim jest ona oparta na art. 263 TFUE.

 Co do istoty

73      Na poparcie skargi w zakresie, w jakim opiera się ona na art. 263 TFUE, skarżąca podnosi cztery zarzuty, z których pierwszy dotyczy naruszenia istotnych wymogów proceduralnych związanych z prawem do skutecznej ochrony sądowej, drugi – naruszenia zasad powagi rzeczy osądzonej i pewności prawa oraz prawa do skutecznego środka prawnego, trzeci – braku podstawy prawnej i uzasadnienia decyzji o pozostawieniu jej nazwy w spornych wykazach, a czwarty – nieproporcjonalnego naruszenia jej praw podstawowych.

74      Na wstępie należy wprowadzić rozróżnienie między aktami, na mocy których nazwa skarżącej została umieszczona w wykazach osób objętych środkami ograniczającymi, i kolejnymi aktami, na mocy których jej nazwisko zostało pozostawione w tych wykazach. Otóż akty z 2011 r., a mianowicie decyzja 2011/137 i rozporządzenie nr 204/2011, jak również późniejsze akty dotyczące umieszczenia nazwiska skarżącej w wykazie, a mianowicie decyzja 2015/1333 i rozporządzenie 2016/44, nie są bowiem przedmiotem niniejszej skargi i nie zostały zakwestionowane w stosownym czasie przed sądem Unii. Co się tyczy aktów z 2014 r., były one przedmiotem skargi, w której został wydany wyrok z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowany, EU:T:2017:227), który wobec braku odwołania stał się prawomocny. Zarzuty skarżącej są zatem dopuszczalne jedynie w zakresie, w jakim mają one na celu stwierdzenie nieważności zaskarżonych aktów, czyli aktów z 2017 r., a w następstwie dostosowania skargi na podstawie art. 86 regulaminu postępowania przed Sądem, również aktów z 2020 r. w zakresie, w jakim na ich mocy nazwisko skarżącej zostało pozostawione w spornych wykazach.

75      W pierwszej kolejności należy zbadać zarzut trzeci, w którym skarżąca zarzuca Radzie podjęcie decyzji o utrzymaniu wobec niej środków ograniczających bez uzasadnienia i bez podstawy prawnej.

76      W tym względzie należy przypomnieć, że kwestię uzasadnienia, które stanowi istotny wymóg formalny, należy odróżnić od kwestii dowiedzenia zarzucanego zachowania, która mieści się w sferze materialnej zgodności z prawem danego aktu i pociąga za sobą kontrolę prawdziwości okoliczności faktycznych przywołanych w tym akcie, a także ich kwalifikacji jako argumentów uzasadniających zastosowanie środków ograniczających wobec danej osoby (zob. wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Rada/Bamba, C‑417/11 P, EU:C:2012:718, pkt 60 i przytoczone tam orzecznictwo).

77      Uzasadnienie decyzji polega na formalnym wskazaniu podstaw, na jakich opiera się ta decyzja. Jeżeli owe podstawy są dotknięte błędami, przekłada się to na legalność materialną decyzji, ale już nie na legalność jej uzasadnienia, które może być wystarczające, mimo że wskazane w nim podstawy są błędne. Wynika stąd, że zarzuty i argumenty zmierzające do podważenia zasadności aktu są nieistotne, jeżeli są one podnoszone w ramach zarzutu opartego na braku uzasadnienia lub niewystarczającym uzasadnieniu (zob. wyrok z dnia 18 czerwca 2015 r., Ipatau/Rada, C‑535/14 P, EU:C:2015:407, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo).

78      W niniejszej sprawie, jak zresztą potwierdziła skarżąca na rozprawie, w ramach zarzutu trzeciego należy zatem wyróżnić, po pierwsze, część pierwszą, dotyczącą niewystarczającego uzasadnienia zaskarżonych aktów, a po drugie, część drugą, opartą w istocie na braku podstawy faktycznej uzasadniającej pozostawienie jej nazwiska w spornych wykazach oraz na okoliczności, że Rada nie przedstawiła dowodów świadczących o tym, że utrzymanie tych środków wobec niej w mocy jest zasadne.

–       W przedmiocie pierwszej części zarzutu trzeciego, dotyczącej braku uzasadnienia zaskarżonych aktów

79      Skarżąca podnosi, że wbrew temu, czego wymagają art. 13 ust. 3 decyzji 2015/1333 i art. 21 ust. 3 rozporządzenia 2016/44, a także wytyczne Rady w dziedzinie sankcji, zaskarżone akty nie zawierają uzasadnienia.

80      Rada odpowiada, że skarżąca była w stanie zrozumieć, na podstawie samych zaskarżonych aktów oraz przedstawionych jej dowodów i wyjaśnień, kontekst i zakres dotyczących jej środków.

81      Należy przypomnieć, że obowiązek uzasadnienia niekorzystnego aktu, ściśle związany z zasadą poszanowania prawa do obrony, ma za zadanie, po pierwsze, zapewnić zainteresowanemu wskazówki wystarczające do ustalenia, czy akt jest zasadny lub ewentualnie czy nie zawiera wady pozwalającej na zakwestionowanie jego ważności przed sądem Unii, a po drugie, zapewnić sądowi Unii możliwość kontroli zgodności z prawem tego aktu (zob. wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Rada/Bamba, C‑417/11 P, EU:C:2012:718, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto uzasadnienie, jakiego wymaga art. 296 TFUE, powinno być dostosowane do charakteru aktu i wskazywać w sposób jasny i jednoznaczny sposób rozumowania instytucji, która ten akt wydała (zob. wyroki: z dnia 24 września 2014 r., Kadhaf Al Dam/Rada, T‑348/13, niepublikowany, EU:T:2014:806, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 20 września 2016 r., Alsharghawi/Rada, T‑485/15, niepublikowany, EU:T:2016:520, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).

82      W odniesieniu do środków ograniczających, nie posuwając się do wymogu szczegółowego ustosunkowania się do uwag przedłożonych przez zainteresowaną osobę, obowiązek uzasadnienia zakłada we wszystkich okolicznościach – w tym gdy uzasadnienie aktu Unii odpowiada powodom podanym przez organ międzynarodowy – wskazanie w tym uzasadnieniu indywidualnych, szczególnych i konkretnych powodów, dla których właściwe organy uważają, że określona osoba powinna być objęta środkami ograniczającymi (zob. wyrok z dnia 18 lutego 2016 r., Rada/Bank Mellat, C‑176/13 P, EU:C:2016:96, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo). W związku z tym uzasadnienie aktu Rady wprowadzającego środek ograniczający co do zasady nie może sprowadzać się do sformułowania ogólnego i stereotypowego (zob. podobnie wyrok z dnia 30 czerwca 2016 r., Al Matri/Rada, T‑545/13, niepublikowany, EU:T:2016:376, pkt 146 i przytoczone tam orzecznictwo).

83      Jednakże uzasadnienie powinno być dostosowane do charakteru danego aktu i kontekstu, w jakim został on wydany. Wymóg ten należy oceniać w odniesieniu do konkretnej sytuacji, w szczególności do treści aktu, charakteru powołanych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu informacji mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu jest wystarczające, winna uwzględniać nie tylko jego brzmienie, ale także uwzględniać jego kontekst, jak również całość przepisów prawa regulujących daną dziedzinę (zob. wyroki: z dnia 24 września 2014 r., Kadhaf Al Dam/Rada, T‑348/13, niepublikowany, EU:T:2014:806, pkt 66 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 20 września 2016 r., Alsharghawi/Rada, T‑485/15, niepublikowany, EU:T:2016:520, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

84      W szczególności akt niekorzystny jest wystarczająco uzasadniony, jeżeli został wydany w okolicznościach znanych zainteresowanemu, pozwalając mu na zrozumienie treści przyjętego względem niego środka (zob. wyroki: z dnia 24 września 2014 r., Kadhaf Al Dam/Rada, T‑348/13, niepublikowany, EU:T:2014:806, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 20 września 2016 r., Alsharghawi/Rada, T‑485/15, niepublikowany, EU:T:2016:520, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo).

85      Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że w zaskarżonych aktach wskazano powód, dla którego Rada postanowiła pozostawić nazwisko skarżącej w spornych wykazach z marca 2017 r. i z marca 2020 r., który odpowiada powodom umieszczenia jej nazwiska w wykazach załączonych do aktów z 2011 r., a następnie w spornych wykazach, a mianowicie w wykazach załączonych do decyzji 2015/1333 i do rozporządzenia 2016/44, którym to powodem jest okoliczność umieszczenia jej nazwiska w wykazach na podstawie pkt 15 i 17 rezolucji 1970 (2011) ze względu na jej związek z reżimem stworzonym przez M. Kadhafiego.

86      Należy też zauważyć, że Rada przekazała skarżącej informacje (zob. pkt 13 powyżej), odnoszące się z jednej strony do jej publicznych deklaracji złożonych w latach 2011 i 2013, wzywających do obalenia prawowitych władz libijskich i dokonania zemsty za śmierć ojca, a z drugiej strony do utrzymującego się braku stabilności w Libii, jednocześnie potwierdzając konieczność przeszkodzenia osobom związanym z byłym reżimem M. Kadhafiego w dalszym pogarszaniu sytuacji w Libii.

87      Wynika z tego, że skarżąca mogła zrozumieć, iż jej nazwisko zostało pozostawione w spornych wykazach z powodu wymienienia jej nazwiska w pkt 15 i 17 rezolucji 1970 (2011), jej deklaracji stanowiących część kontekstu, w który wpisywały się zaskarżone akty, oraz okoliczności, że w ocenie Rady zachodziła konieczność utrzymania tych środków w mocy.

88      Informacje zawarte w zaskarżonych aktach wraz z informacjami przekazanymi w ramach wymiany korespondencji z Radą, były zatem wystarczające, aby umożliwić skarżącej wyrobienie sobie opinii na temat prawidłowości zaskarżonych aktów i przygotowanie się do ich podważenia, co skarżąca mogła skutecznie uczynić w niniejszej sprawie.

89      Pierwszą część zarzutu trzeciego należy zatem oddalić.

–       W przedmiocie drugiej części zarzutu trzeciego, dotyczącej braku podstawy faktycznej uzasadniającej pozostawienie nazwiska skarżącej w spornych wykazach

90      Skarżąca podnosi, że zaskarżone akty nie wskazują podstawy prawnej, która umożliwiałaby Radzie pozostawienie jej nazwiska w spornych wykazach i że jej decyzja opiera się wyłącznie na wymienieniu jej nazwiska przez Radę Bezpieczeństwa zgodnie z pkt 15 i 17 rezolucji 1970 (2011). Opierając się na wyroku z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowanym, EU:T:2017:227), skarżąca podnosi, że zaskarżone akty nie zawierają indywidualnych, szczególnych i konkretnych powodów uzasadniających pozostawienie jej nazwiska w spornych wykazach pomimo upadku reżimu, w który była wymierzona wspomniana rezolucja.

91      W szczególności informacje, na które powołała się Rada w celu uzasadnienia decyzji o pozostawieniu nazwiska skarżącej w spornych wykazach, nie mają żadnego związku z konkretnym okresem i działaniami, o których mowa w pkt 15 i 17 rezolucji 1970 (2011), lub też wynikają z niesprawdzonych pogłosek lub z innych źródeł pozbawionych mocy dowodowej.

92      Zdaniem skarżącej, jeśli chodzi o zarzuty oparte na pogłoskach dotyczących przypisywanych jej wypowiedzi, Rada była zobowiązana do zbadania ich znaczenia i wagi, biorąc pod uwagę, po pierwsze, pisemne zapewnienia władz omańskich, zgodnie z którymi skarżąca przestrzegała warunków pobytu w ich państwie, a po drugie, pisemne oświadczenie władz libijskich wskazujące, że wykreślenie nazwiska skarżącej z wykazu było zgodne z celami pokoju i pojednania w Libii, oraz że nie było postrzegane jako zagrożenie dla pokojowego przeprowadzenia procesów politycznych w Libii.

93      Co się tyczy informacji, jakoby była ona zamieszana w malwersacje finansowe, skarżąca podnosi, że Rada nigdy nie twierdziła ani tym bardziej nie wykazała, że konkretne składniki jej majątku, których dotyczą sporne środki ograniczające, były rezultatem sprzeniewierzenia lub były one w jakikolwiek sposób związane z powodami przedstawionymi w pkt 15 i 17 rezolucji 1970 (2011).

94      Zdaniem skarżącej, nawet gdyby osoby związane z byłym reżimem M. Kadhafiego nadal podejmowały wysiłki w celu destabilizacji sytuacji w Libii i były zaangażowane w ataki przeciwko ludności cywilnej, powody pozostawienia jej nazwiska w spornych wykazach w oczywisty sposób nie zawierały żadnych informacji, z których mogłaby się dowiedzieć, na czym miała polegać jej indywidualna, szczególna i konkretna rola w tych wydarzeniach oraz jak jej ewentualny udział w nich miał przekładać się na brak bezpieczeństwa w Libii.

95      Rada nie zgadza się z argumentami skarżącej. W pierwszej kolejności Rada odpowiada, że powody leżące u podstaw decyzji o pozostawieniu nazwiska skarżącej w spornych wykazach nie zostały uwzględnione w wyroku z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowanym, EU:T:2017:227), dotyczącym aktów z 2014 r., a zatem nie mogą one stanowić okoliczności faktycznych lub prawnych, które rzeczywiście lub siłą rzeczy zostały rozstrzygnięte w tym wyroku.

96      W drugiej kolejności Rada podnosi, że zaskarżone akty przyjęła na podstawie informacji zawartych w jej piśmie z dnia 4 maja 2015 r. (zob. pkt 13 powyżej) oraz zaktualizowanych informacji dostarczonych jej przez Komitet ds. Sankcji, dodając też odesłanie do ogłoszenia Interpolu i wykreślając punkt dotyczący „dodatkowych informacji” na temat naruszenia zakazu podróżowania. Odnosząc się do ogłoszenia Interpolu, Rada wskazuje jednak, że z uwagi na to, iż owo ogłoszenie dotyczy dochodzenia w sprawie przestępstw finansowych, nie oparła się ona na informacjach dotyczących tego dochodzenia, ponieważ ten rodzaj działań nie jest objęty zakresem kryteriów umieszczenia w wykazie przewidzianych w art. 8 i 9 decyzji 2015/1333 i odpowiednich przepisach rozporządzenia 2016/44 lub odpowiednich rezolucjach Rady Bezpieczeństwa.

97      Po pierwsze, z jednej strony Rada powołuje się na odnotowane w motywie 3 decyzji 2015/1333 zagrożenie dla pokoju, stabilności lub bezpieczeństwa Libii i dla pomyślnego zakończenia transformacji politycznej tego kraju, między innymi ze względu na pogłębianie obecnych podziałów przez osoby i podmioty zidentyfikowane jako uczestniczące w polityce represyjnej byłego reżimu Muammara Kadhafiego w Libii lub w inny sposób uprzednio związane z tym reżimem. Z drugiej strony również Sąd w wyroku z dnia 20 września 2016 r., Alsharghawi/Rada (T‑485/15, niepublikowanym, EU:T:2016:520), orzekł, że prawidłowość tej oceny Rady znajduje potwierdzenie w okoliczności, że w rezolucji 2213 (2015) Rada Bezpieczeństwa w szczególności potwierdziła w istocie konieczność przeszkodzenia osobom związanym z byłym reżimem M. Kadhafiego w dalszym pogarszaniu sytuacji w Libii.

98      Po drugie, Rada podnosi, że deklaracje i artykuły prasowe, które przekazała skarżącej pismem z dnia 4 maja 2015 r. (zob. pkt 13 powyżej) są wystarczająco konkretne, precyzyjne i spójne, aby potwierdzić prawdziwość publicznych deklaracji skarżącej złożonych w latach 2011 i 2013, w których domagała się obalenia prawowitych władz libijskich i dokonania zemsty za śmierć jej ojca. Wspomniane deklaracje w oczywisty sposób spełniają kryteria umieszczenia w spornych wykazach, gdyż świadczą one, że wnosząca odwołanie, podobnie jak inne osoby związane z byłym reżimem M. Kadhafiego, przyczynia się do destabilizacji sytuacji w Libii. Ponadto okoliczność, że w ocenie władz omańskich pobyt skarżącej w Omanie, a nie w bezpośrednim sąsiedztwie Libii, przyczynił się do złagodzenia napięć w regionie oraz że wydanie skarżącej zezwolenia na pobyt w Omanie było uzależnione od podjęcia przez nią zobowiązania do nieangażowania się w działalność polityczną, świadczą o tym, że nadal stanowi ona zagrożenie dla pokoju, stabilności lub bezpieczeństwa Libii.

99      W związku z tym zaktualizowane informacje przekazane przez Komitet ds. Sankcji i powody wskazane w zaskarżonych aktach, uzupełnione i rozwinięte informacjami przekazanymi skarżącej w piśmie z dnia 4 maja 2015 r. (zob. pkt 13 powyżej), które można było uwzględnić w celu przyjęcia zaskarżonych aktów, świadczą o tym, że Rada dokonała analizy zasadności pozostawienia nazwiska skarżącej w spornych wykazach.

100    Po trzecie wreszcie, ani nota słowna władz omańskich, ani oświadczenie władz libijskich, na które powołuje się skarżąca, nie stanowią wystarczających dowodów, na podstawie których Rada mogłaby odstąpić od pozostawienia nazwiska skarżącej w spornych wykazach.

101    Należy przypomnieć, że w myśl orzecznictwa skuteczność kontroli sądowej gwarantowanej przez art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wymaga między innymi, by sąd Unii upewnił się, że decyzja o przyjęciu lub utrzymaniu w mocy środków ograniczających, która ma dla zainteresowanej osoby czy zainteresowanego podmiotu znaczenie indywidualne, opiera się na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej. Oznacza to konieczność sprawdzenia okoliczności faktycznych podnoszonych w uzasadnieniu, które leży u podstaw wspomnianej decyzji, tak aby kontrola sądowa nie była ograniczona do oceny abstrakcyjnego prawdopodobieństwa przywołanych powodów, ale by dotyczyła tego, czy powody te – lub co najmniej jeden z nich, uważany za sam w sobie wystarczający do wsparcia tejże decyzji – są wykazane (zob. podobnie wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 119).

102    Sąd Unii ma obowiązek przeprowadzić to badanie, zwracając się w razie potrzeby do właściwego organu Unii o przedstawienie informacji lub dowodów, poufnych lub nie, mających znaczenie dla takiego badania (zob. wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 120 i przytoczone tam orzecznictwo). Z kolei to do właściwego organu Unii należy – w razie zakwestionowania – wykazanie zasadności powodów wysuniętych przeciwko konkretnej osobie, a nie do tej osoby przedstawienie zaprzeczającego dowodu braku zasadności wspomnianych powodów. W tym celu jest jednak istotne, by przedstawione informacje lub dowody wykazywały powody wysunięte przeciwko zainteresowanej osobie (zob. wyrok z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja i in./Kadi, C‑584/10 P, C‑593/10 P i C‑595/10 P, EU:C:2013:518, pkt 121, 122).

103    To w świetle wskazanych wyżej zasad należy ustalić, czy decyzja o pozostawieniu nazwiska skarżącej w spornych wykazach opiera się na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej.

104    W niniejszej sprawie należy przede wszystkim zauważyć, że informacje przedstawione przez skarżącą w celu podważenia zarzutu, zgodnie z którym podróżowała ona z naruszeniem zakazu ustanowionego przez Radę Bezpieczeństwa i Komitet ds. Sankcji, są pozbawione znaczenia. Decyzja Rady o przyjęciu zaskarżonych aktów nie opierała się bowiem na informacjach zawartych w jej piśmie z dnia 18 grudnia 2014 r. (zob. pkt 11 powyżej), zaś ów powód nie figuruje już wśród powodów widniejących w spornych wykazach.

105    W dalszej kolejności należy stwierdzić, że zaskarżone akty nie zawierają innych powodów uzasadniających pozostawienie nazwiska skarżącej w spornych wykazach z marca 2017 r. i z marca 2020 r. niż te, które zostały przedstawione w kontekście pierwotnego umieszczania jej nazwiska w wykazach załączonych do aktów z 2011 r. i w celu wykonania pkt 15 i 17 rezolucji 1970 (2011). Co się tyczy odesłania do ogłoszenia Interpolu, jak przypomniano w pkt 96 powyżej, Rada stwierdziła, co też potwierdziła na rozprawie, że nie oparła się na informacjach dotyczących dochodzenia, którego dotyczy to ogłoszenie.

106    Prawdą jest, że przedstawione przez Radę powody umieszczenia nazwiska skarżącej w spornych wykazach, a mianowicie okoliczność, że jest ona „córką Muammara Kadhafiego” i jest „blisko związana z [jego] reżimem” nie zostały zakwestionowane w stosownym terminie przed sądem Unii.

107    Jednakże, mimo że Rada mogła powołać się na okoliczność, że skarżąca była jedną z osób wymienionych w rezolucji 1970 (2011), oraz na uzasadnienie zawarte w tej rezolucji, z orzecznictwa przypomnianego w pkt 101 i 102 powyżej jasno wynika, że nie jest ona w żaden sposób zwolniona z ciążącego na niej obowiązku wykazania, że pozostawienie nazwiska skarżącej w spornych wykazach opierało się na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej.

108    Należy w tym względzie przypomnieć, że akty z 2011 r. zostały przyjęte, jak wskazano w motywie 3 decyzji 2011/137, „wobec osób i podmiotów dopuszczających się poważnego łamania praw człowieka w stosunku do osób, w tym przez udział w naruszających prawo międzynarodowe atakach na ludność cywilną i obiekty cywilne”. Decyzja 2015/1333 i rozporządzenie 2016/44 zostały przyjęte w celu skonsolidowania w nowych instrumentach prawnych środków ograniczających wprowadzonych aktami z 2011 r., zmienionymi i wykonanymi na mocy kilku późniejszych aktów, „w związku ze szczególnym zagrożeniem dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego w regionie, jakie stwarza sytuacja w Libii” (zob. motyw 4 rozporządzenia 2016/44).

109    Tymczasem, mimo wyjaśnień Rady przypomnianych w pkt 97 powyżej, sformułowanie „umieszczona w wykazie na podstawie pkt 15 i 17 rezolucji 1970 (2011) (zakaz podróżowania, zamrożenie aktywów)” nie pozwala na zrozumienie indywidualnych, szczególnych i konkretnych powodów, dla których nazwisko skarżącej zostało pozostawione w spornych wykazach w dniach 21 marca 2017 r. i 5 marca 2020 r.

110    W tym względzie należy zauważyć, że Rada ograniczyła się do odesłania do informacji przekazanych skarżącej w piśmie z dnia 4 maja 2015 r. (zob. pkt 13 powyżej), a w szczególności jej publicznych deklaracji złożonych w latach 2011 i 2013, bez wyjaśnienia powodów, dla których wspomniane informacje świadczą o tym, że w latach 2017 i 2020, czyli w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów, skarżąca nadal stanowiła zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa w regionie.

111    Należy w tym względzie przypomnieć, że w pkt 69 i 73 wyroku z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowanym, EU:T:2017:227), Sąd wskazał, że informacje przekazane skarżącej w piśmie z dnia 4 maja 2015 r. (zob. pkt 13 powyżej) nie znajdowały się wśród powodów, na podstawie których przyjęto akty z 2014 r., że zostały one przekazane Radzie już po dacie przyjęcia wspomnianych aktów i że sporne powody w oczywisty sposób nie zawierały informacji, z których skarżąca mogła wywnioskować, nawet interpretując je w sposób rozszerzający, na czym miała polegać jej indywidualna, szczególna i konkretna rola w wydarzeniach, które miały miejsce w Libii.

112    Prawdą jest, że w niniejszej sprawie nie można powoływać się na powagę rzeczy osądzonej wyroku z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowanego, EU:T:2017:227), do którego odsyła skarżąca. Po pierwsze bowiem, jak podnosi Rada, akty z 2017 r. zostały przyjęte przed ogłoszeniem tego wyroku, po drugie, przedmiot i podstawa niniejszej skargi są inne niż w przypadku skargi, w której wydano wspomniany wyrok, i po trzecie, zasada powagi rzeczy osądzonej obejmuje jedynie okoliczności faktyczne i prawne, które w rzeczywistości i w konieczny sposób zostały rozstrzygnięte w danym orzeczeniu sądowym (zob. podobnie wyrok z dnia 29 listopada 2018 r., National Iranian Tanker Company/Rada, C‑600/16 P, EU:C:2018:966, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo). Tymczasem powody leżące u podstaw decyzji o pozostawieniu nazwiska skarżącej w spornych wykazach nie stanowią okoliczności faktycznych lub prawnych, które rzeczywiście lub siłą rzeczy zostały rozstrzygnięte w wyroku z dnia 28 marca 2017 r., El-Qaddafi/Rada (T‑681/14, niepublikowanym, EU:T:2017:227), dotyczącym aktów z 2014 r.

113    Z powyższego stwierdzenia nie można jednak wnioskować, że Rada nie była mimo wszystko zobowiązana do wyjaśnienia powodów, dla których informacje, które zostały jej przekazane przed dniem przyjęcia zaskarżonych aktów, zakomunikowane skarżącej w piśmie z dnia 4 maja 2015 r., nadal pozostawały aktualne w latach 2017 i 2020 i mogły uzasadniać jej decyzję o pozostawieniu nazwiska skarżącej w spornych wykazach.

114    Publiczne deklaracje skarżącej, o których mowa w piśmie z dnia 4 maja 2015 r., zostały bowiem wygłoszone w 2011 r., w reakcji na ujawnienie sprawozdań dotyczących śmierci M. Kadhafiego i Mutassima Kadhafiego, oraz w 2013 r. W związku z tym od czasu pojawienia się w prasie doniesień na temat tych deklaracji i dowiedzenia się o nich przez Radę upłynęło wiele lat, przy czym Rada w żaden sposób nie wyjaśniła, dlaczego treść tych deklaracji miałaby świadczyć o tym, że skarżąca nadal stanowi zagrożenie, któremu przeciwdziałanie jest jednym z celów rezolucji 1970 (2011), mimo zmian jej indywidualnej sytuacji, jakie zaszły w międzyczasie.

115    Należy w tym względzie zauważyć, że od czasu przyjęcia aktów dotyczących umieszczenia jej nazwiska w wykazie z 2011 r. i kolejnych aktów w tym zakresie, a mianowicie decyzji 2015/1333 i rozporządzenia 2016/44, skarżąca przestała zamieszkiwać w Libii, zaś akta sprawy nie zawierają informacji o jakimkolwiek angażowaniu się skarżącej w libijskie życie polityczne ani o złożeniu przez nią innych deklaracji niż te, których była autorką w latach 2011 i 2013. Pomimo tych zmian dotyczących indywidualnej sytuacji skarżącej Rada nie wyjaśnia powodów, dla których w latach 2017 i 2020, czyli w chwili przyjęcia zaskarżonych aktów, skarżąca nadal ma stanowić zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa w regionie.

116    W świetle wszystkich powyższych rozważań argumenty skarżącej dotyczące okoliczności, że zaskarżone akty są pozbawione podstawy faktycznej uzasadniającej pozostawienie jej nazwiska w spornych wykazach, są zasadne.

117    Należy zatem uwzględnić drugą część trzeciego zarzutu skargi i w konsekwencji stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim dotyczą one skarżącej, bez konieczności badania skargi w zakresie, w jakim opiera się ona na art. 265 TFUE, ani pozostałych zarzutów i argumentów podniesionych przez skarżącą na poparcie żądania stwierdzenia nieważności tych aktów.

 W przedmiocie utrzymania w mocy skutków decyzji wykonawczej

118    W następstwie uwag dotyczących pisma dostosowującego skargę Rada, tytułem żądania ewentualnego, wnosi, by w wypadku stwierdzenia częściowej nieważności rozporządzenia wykonawczego 2020/371 Sąd orzekł, że ze względów związanych z pewnością prawa skutki decyzji wykonawczej 2020/374 pozostaną w mocy do momentu, gdy stwierdzenie częściowej nieważności rozporządzenia wykonawczego 2020/371 stanie się skuteczne.

119    Na rozprawie Rada wskazała, że decyzja wykonawcza 2017/497 nadal obowiązuje, ponieważ nie została zastąpiona decyzją wykonawczą 2020/374, która jedynie aktualizuje informacje dotyczące paszportów skarżącej i jej krajowego numeru identyfikacyjnego, co nie miało wpływu na powód, dla którego podjęto decyzję o pozostawieniu nazwiska skarżącej w rozpatrywanym wykazie. Jednakże na wypadek gdyby Sąd uznał, że decyzja wykonawcza 2020/374 zastąpiła decyzję wykonawczą 2017/497, Rada podtrzymała swój wniosek tytułem żądania ewentualnego (zob. pkt 39 tiret trzecie powyżej).

120    Należy stwierdzić, że decyzja wykonawcza 2017/497 wywoływała skutki dla skarżącej jedynie do dnia 6 marca 2020 r., czyli daty publikacji decyzji wykonawczej 2020/374, uaktualniającej informacje administracyjne dotyczące skarżącej, jednakże bez zmiany powodów umieszczenia jej nazwiska w wykazie. W konsekwencji złożony tytułem ewentualnym wniosek Rady o utrzymanie w mocy skutków może dotyczyć jedynie tej drugiej decyzji.

121    Jak wynika z art. 60 zdanie pierwsze statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, odwołanie nie ma skutku zawieszającego. Artykuł 60 zdanie drugie tego statutu przewiduje z kolei, że na zasadzie odstępstwa od art. 280 TFUE orzeczenia Sądu o nieważności rozporządzenia stają się skuteczne dopiero po upływie terminu, w którym można wnieść odwołanie, bądź, jeśli w terminie tym wniesiono odwołanie – od daty jego oddalenia.

122    W niniejszym przypadku rozporządzenie wykonawcze 2020/371 ma charakter rozporządzenia, ponieważ przewiduje, że wiąże ono w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich, co odpowiada skutkom rozporządzenia ustalonym w art. 288 TFUE (zob. podobnie wyrok z dnia 21 kwietnia 2016 r., Rada/Bank Saderat Iran, C‑200/13 P, EU:C:2016:284, pkt 121).

123    W konsekwencji art. 60 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma zastosowanie w niniejszym przypadku (zob. analogicznie wyrok z dnia 21 kwietnia 2016 r., Rada/Bank Saderat Iran, C‑200/13 P, EU:C:2016:284, pkt 122).

124    W odniesieniu do skutków stwierdzenia nieważności decyzji wykonawczej 2020/374 w czasie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 264 zdanie drugie TFUE Sąd może, jeśli uzna to za niezbędne, wskazać, które skutki aktu, o którego nieważności orzekł, powinny być uważane za ostateczne.

125    W niniejszym przypadku określenie różnych dat obowiązywania w przypadku stwierdzenia nieważności rozporządzenia wykonawczego 2020/371 i decyzji wykonawczej 2020/374 mogłoby doprowadzić do poważnego naruszenia pewności prawa, bowiem te dwa akty nakładają na skarżącą takie same środki (zob. analogicznie wyrok z dnia 21 lutego 2018 r., Klyuyev/Rada, T‑731/15, EU:T:2018:90, pkt 263). Skutki decyzji 2020/374 powinny zatem zostać utrzymane w mocy w odniesieniu do skarżącej do momentu, w którym stwierdzenie nieważności rozporządzenia wykonawczego 2020/371 stanie się skuteczne.

 W przedmiocie kosztów

126    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Rada przegrała sprawę, zgodnie z żądaniem skarżącego należy obciążyć ją kosztami postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (piąta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Stwierdza się nieważność decyzji wykonawczej Rady (WPZiB) 2017/497 z dnia 21 marca 2017 r. w sprawie wykonania decyzji (WPZiB) 2015/1333 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii i decyzji wykonawczej Rady (WPZiB) 2020/374 z dnia 5 marca 2020 r. dotyczącej wykonania decyzji (WPZiB) 2015/1333 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii w zakresie, w jakim na mocy tych aktów nazwisko Aishy Muammer Mohamed El-Qaddafi zostało pozostawione w wykazach zawartych w załącznikach I i III do decyzji Rady (WPZiB) 2015/1333 z dnia 31 lipca 2015 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii oraz uchylającej decyzję 2011/137/WPZiB.

2)      Stwierdza się nieważność rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2017/489 z dnia 21 marca 2017 r. w sprawie wykonania art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2016/44 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii i rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2020/371 z dnia 5 marca 2020 r. w sprawie wykonania art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2016/44 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii w zakresie, w jakim na mocy tych aktów nazwisko Aishy Muammer Mohamed El-Qaddafi zostało pozostawione w wykazach zawartych w załączniku II do rozporządzenia Rady (UE) 2016/44 z dnia 18 stycznia 2016 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libii oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 204/2011.

3)      Skutki art. 1 decyzji wykonawczej 2020/374 pozostają w mocy wobec Aishy Muammer Mohamed El-Qaddafi do dnia upływu terminu do wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 56 zdanie pierwsze statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub, w razie wniesienia odwołania w tym terminie, do dnia jego ewentualnego oddalenia.

4)      Rada Unii Europejskiej zostaje obciążona kosztami postępowania.

Spielmann

Öberg

Spineanu-Matei

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 21 kwietnia 2021 r.

Podpisy


*      Język postępowania: angielski.