Wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 16 września 2013 r. – Hansa Metallwerke i in. przeciwko Komisji

(sprawa T‑375/10)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Belgijski, niemiecki, francuski, włoski, niderlandzki i austriacki rynek instalacji sanitarnych do łazienek – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – Koordynacja podwyżek cen i wymiana mających szczególne znaczenie informacji handlowych – Współpraca w trakcie postępowania administracyjnego – Komunikat z 2002 r. w sprawie współpracy– Obniżenie kwoty grzywny – Wytyczne w sprawie obliczania kwoty grzywien z 2006 r. – Brak mocy wstecznej

1.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Kontrola sądowa – Nieograniczone prawo orzekania sądu Unii – Zakres – Uwzględnienie wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien – Granice – Poszanowanie ogólnych zasad prawa (art. 261 TFUE, 263 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 31; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 42, 206–209)

2.                     Prawo Unii Europejskiej – Zasady ogólne prawa – Pewność prawa – Legalność kar – Zakres (Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 49 ust. 1) (por. pkt 49–52)

3.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ramy prawne – Artykuł 23 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 1/2003 – Uprawnienia dyskrecjonalne przyznane Komisji we wspomnianym artykule – Wprowadzenie przez Komisję wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien – Naruszenie zasad legalności kar i pewności prawa – Brak (art. 101 ust. 1 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 49 ust. 1; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 53–56, 60–70)

4.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kwota maksymalna – Obliczanie – Rozróżnienie między kwotą ostateczną a kwotą pośrednią grzywny – Konsekwencje (rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2 akapit drugi) (por. pkt 72–76)

5.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Metoda obliczania zdefiniowana przez wydane przez Komisję wytyczne – Obliczanie kwoty podstawowej grzywny – Uwzględnienie cech naruszenia traktowanego całościowo – Uwzględnienie obiektywnych elementów związanych z sytuacją każdego z przedsiębiorstw – Zasada indywidualizacji kar – Zakres – Granice (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 13–25) (por. pkt 79–85)

6.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Nałożenie na przedsiębiorstwo maksymalnej kwoty grzywny – Niższa kwota grzywny dla pozostałych uczestników kartelu – Naruszenie zasady równego traktowania – Brak (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 87)

7.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Obowiązek postępowania przez Komisję zgodnie z wcześniejszą praktyką wydawania decyzji – Brak (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 94)

8.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Obniżenie grzywny w zamian za współpracę przedsiębiorstwa, któremu zarzucono naruszenie – Przesłanki – Zwiększona wartość dowodów przedstawionych przez dane przedsiębiorstwo – Zakres – Uwzględnienie porządku chronologicznego zaoferowanej współpracy – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Kontrola sądowa – Zakres [art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 18, 23; komunikat Komisji 2002/C 45/03, pkt 23 lit. b)] (por. pkt 106–109, 127–139)

9.                     Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Ochrona uzasadnionych oczekiwań – Przesłanki (por. pkt 111)

10.                     Postępowanie sądowe – Środki dowodowe – Przesłuchanie świadków – Swobodna ocena dokonywana przez Sąd (regulamin postępowania przed Sądem, art. 68) (por. pkt 117, 118)

11.                     Konkurencja – Grzywny – Decyzja nakładająca grzywny – Obowiązek uzasadnienia – Zakres (art. 296 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 125)

12.                     Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Niedziałanie wstecz przepisów karnych – Zakres stosowania – Grzywny nakładane za naruszenie reguł konkurencji – Zaliczenie – Ewentualne naruszenie tej zasady poprzez zastosowanie do naruszenia, które miało miejsce przed wejściem w życie wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien – Przewidywalny charakter zmian wprowadzonych wytycznymi – Brak naruszenia (art. 101 ust. 1 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 49; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 98/C 9/03, 2006/C 210/02) (por. pkt 154–159)

13.                     Postępowanie sądowe – Skarga wszczynająca postępowanie – Wymogi formalne – Zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów – Analogiczne wymogi w odniesieniu do argumentów podniesionych na poparcie zarzutów – Argumenty niepodniesione w skardze – Niedopuszczalność [statut Trybunału, art. 21; regulamin postępowania przed Sądem, art. 44 § 1 lit. c)] (por. pkt 164)

14.                     Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Zakaz – Naruszenia – Porozumienia i uzgodnione praktyki stanowiące jednolite naruszenie – Przypisanie odpowiedzialności przedsiębiorstwu z uwagi na uczestnictwo w naruszeniu rozpatrywanym jako całość – Przesłanki (art. 101 ust. 1 TFUE) (por. pkt 165–167)

15.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Okoliczności łagodzące – Uczestnictwo rzekomo pod przymusem – Sytuacja gospodarczej zależności – Okoliczność niestanowiąca okoliczności usprawiedliwiającej dla przedsiębiorstwa, które nie skorzystało z możliwości powiadomienia właściwych władz (art. 101 ust. 1 TFUE; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 29) (por. pkt 174, 175, 199, 200)

16.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Okoliczności łagodzące – Zaprzestanie naruszenia po interwencji Komisji – Wyłączenie – Podjęcie przez przedsiębiorstwo po ustaniu naruszenia środków zapobiegających powrotowi do naruszenia – Uwzględnienie niemające obowiązkowego charakteru (art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 29) (por. pkt 193, 194, 196)

17.                     Postępowanie sądowe – Koszty – Zwrot – Szczególne powody (regulamin postępowania przed Sądem, art. 87 § 3 akapit pierwszy) (por. pkt 213, 214, 223, 224)

Przedmiot

Tytułem głównym żądanie stwierdzenia częściowej nieważności decyzji Komisji C(2010) 4185 wersja ostateczna z dnia 23 czerwca 2010 r. dotyczącej postępowania przewidzianego w art. 101 TFUE oraz art. 53 porozumienia EOG (sprawa COMP/39092 – Instalacje sanitarne do łazienek), a także – tytułem ewentualnym – żądanie obniżenia kwoty grzywny nałożonej na skarżące w tej decyzji

Sentencja

1) Skarga zostaje oddalona.

2) Hansa Metallwerke AG, Hansa Nederland BV, Hansa Italiana Srl, Hansa Belgium i Hansa Austria GmbH pokrywają własne koszty, a także koszty poniesione przez Komisję Europejską.

3) Rada Unii Europejskiej pokrywa własne koszty.