KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
CAMPOS SÁNCHEZ-BORDONA
ippreżentati fid-19 ta’ Ottubru 2016 (1)
Kawża C‑452/16 PPU
Openbaar Ministerie
vs
Krzysztof Marek Poltorak
[talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mir-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi l-Baxxi)]
“Kooperazzjoni mill-pulizija u ġudizzjarja f’materji kriminali — Deċiżjoni Qafas 2002/584/ĠAI — Mandat ta’ arrest Ewropew — Kunċetti ta’ ‘awtorità ġudizzjarja’ u ta’ ‘deċiżjoni ġudizzjarja’”
1. Fis-sistema stabbilita mid-Deċiżjoni kwadru [Qafas] 2002/584/ĠAI (2), li ħadet post il-mekkaniżmu tradizzjonali ta’ estradizzjoni, huma l-awtoritajiet ġudizzjarji tal-Istati Membri li għandhom ir-rwol ewlieni. B’mod partikolari, id-Deċiżjoni Qafas tikkonċerna kemm lill-awtorità ġudizzjarja emittenti, li toħroġ il-mandat ta’ arrest Ewropew (3), kif ukoll lil dik ta’ eżekuzzjoni, fl-Istat riċevitur, li għandu jimplimentah kif xieraq.
2. Il-Qorti tal-Ġustizzja kienet għadha ma ntalbitx, sa issa, tinterpreta l-kunċetti ta’ “awtorità ġudizzjarja” (fis-sens tal-Artikolu 6 tad-Deċiżjoni Qafas) u ta’ “deċiżjoni ġudizzjarja” (l-Artikolu 1 tal-istess test regolatorju). Ir-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi l-Baxxi) f’dan ir-rinviju tressaq quddiemha erba’ domandi li fihom, essenzjalment, titlob spjegazzjoni tat-tifsira ta’ dawk l-espressjonijiet, sabiex jingħata segwitu jew, fejn xieraq, jiġi miċħud mandat ta’ arrest Ewropew maħruġ minn awtorità tal-pulizija Svediża, bil-għan li tingħata eżekuzzjoni lil sentenza li saret definittiva.
3. B’mod parallel ma’ din il-kawża, l-istess qorti tar-rinviju għamlet domandi preliminari oħra dwar il-kunċett ta’ “deċiżjoni ġudizzjarja”, li jinsab f’wieħed mir-rekwiżiti meħtieġa mill-Artikolu 8 tad-Deċiżjoni Qafas, għalkemm dawn ma jirrigwardawx il-mandat ta’ arrest Ewropew, iżda l-mandat ta’ arrest nazzjonali li għandu jinħareġ qabel dan. Fl-istess jum jien ser nippreżenta l-konklużjonijiet tiegħi dwar din il-kawża l-oħra (4).
I – Il-kuntest ġuridiku
A – Id-dritt tal-Unjoni
1. It-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea
4. Skont l-Artikolu 6 TUE:
“1. L-Unjoni tirrikonoxxi d-drittijiet, il-libertajiet u l-prinċipji stabbiliti fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea [iktar ’il quddiem, il-“Karta”] […], li għandha jkollha l-istess valur legali bħat-Trattati.
Id-dispożizzjonijiet ta’ din il-Karta m’għandhom bl-ebda mod jestendu l-kompetenzi tal-Unjoni kif definiti mit-Trattati.
Id-drittijiet, il-libertajiet u l-prinċipji dikjarati fil-Karta għandhom jiġu interpretati skond id-dispożizzjonijiet ġenerali tat-Titolu VII tal-Karta li tirregola l-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tagħha u b’kont debitu meħud tal-ispjegazzjonijiet imsemmija fil-Karta, li jindikaw is-sorsi ta’ dawk id-dispożizzjonijiet.
2. L-Unjoni għandha taderixxi għall-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali. [iffirmata f’Ruma fl-4 ta’ Novembru 1950 (iktar ’il quddiem, il-“KEDB”)]. Din l-adeżjoni m’għandhiex taffettwa l-kompetenzi tal-Unjoni kif definiti mit-Trattati.
3. Id-drittijiet fundamentali, kif iggarantiti mill-[KEBD], u kif jirriżultaw mit-tradizzjonijiet kostituzzjonali komuni għall-Istati Membri, għandhom jagħmlu parti mill-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni.”
2. Il-Karta
5. Skont l-Artikolu 47, taħt it-titolu “Id-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali”:
“Kull persuna li d-drittijiet u l-libertajiet tagħha garantiti mil-liġi tal-Unjoni jiġu vjolati għandha d-dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti skond il-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.
Kull persuna għandha d-dritt għal smigħ ġust u pubbliku fi żmien raġjonevoli minn qorti indipendenti u imparzjali, stabbilita minn qabel bil-liġi. Kull persuna għandu jkollha l-possibbiltà li tieħu parir, ikollha difiża u tkun irrappreżentata.
[…]”
3. Id-Deċiżjoni Qafas
6. Il-premessa 5 tipprovdi:
“L-għan stabbilit biex l-Unjoni ssir żona ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja jwassal għall-abolizzjoni tal-estradizzjoni bejn l-Istati Membri u li din tiġi sostitwita b’sistema ta’ konsenja bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji.[…]”
7. Skont il-premessa 6:
“Il-mandat ta’ arrest Ewropew previst f’din id-Deċiżjoni Kwadru [Qafas] hi l-ewwel miżura konkreta fil-qasam tal-liġi kriminali li timplimenta l-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku li l-Kunsill Ewropew semma’ bħala l-bażi tal-kooperazzjoni ġudizzjarja.”
8. Barra minn hekk, il-premessa 10 tipprovdi li:
“Il-mekkaniżmu tal-mandat ta’ arrest Ewropew hu bbażat fuq livell għoli ta’ kunfidenza bejn l-Istati Membri. L-implimentazzjoni tiegħu jista’ jiġi sospiż biss fil-każ ta’ ksur serju u persistenti minn wiehed mill-Istati Membri tal-prinċipji stabbiliti fl-Artikolu 6(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, determinati mill-Kunsill skond l-Artikolu 7(1) tat-Trattat imsemmi bil-konsegwenzi stabbiliti fl-Artikolu 7(2) tiegħu.”
9. Skont l-Artikolu 1, taħt it-titolu “Definizzjoni tal-mandat ta’ arrest Ewropew u l-obbligazzjoni li jiġi esegwit”:
“1. Il-mandat ta’ arrest Ewropew hi deċiżjoni ġudizzjarja maħruġa minn Stat Membru bl-iskop ta’ l-arrest u l-konsenja minn Stat Membru ieħor ta’ persuna rikjesta, għall-finijiet tat-tmexxija ta’ azzjoni kriminali jew l-esekuzzjoni ta’ piena ta’ kustodja jew ordni ta’ detenzjoni.
2. L-Istati Membri għandhom jesegwixxu kwalunkwe mandat ta’ arrest Ewropew abbażi tal-priċipju tar-rikonoxximent reċiproku u skond id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Deċiżjoni Kwadru [Qafas].
3. Din id-Deċiżjoni Kwadru m’għandhiex ikollha l-effett li timmodifika l-obbligu tar-rispett tad-drittijiet fundamentali u l-prinċipji legali fundamentali kif imniżżla fl-Artikolu 6 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.”
10. L-Artikolu 6, taħt it-titolu “Determinazzjoni tal-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti”, jipprovdi:
“1. L-awtorità ġudizzjarja emittenti għandha tkun l-awtorità ġudizzjarja tal-Istat Membru emittenti li hi kompetenti biex toħroġ mandat ta’ arrest Ewropew permezz tal-liġi ta’ dak l-Istat.
2. L-awtorità ġudizzjarja ta’ esekuzzjoni għandha tkun l-awtorità ġudizzjarja ta’ l-Istat Membru ta’ esekuzzjoni li hi kompetenti biex tesegwixxi l-mandat ta’ arrest Ewropew permezz tal-liġi ta’ dak l-Istat.
3. Kull Stat Membru għandu jinforma lis-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill bl-awtorità ġudizzjarja kompetenti taħt il-liġi tiegħu.”
11. Skont l-Artikolu 7, dwar l-awtorità ċentrali:
“1. Kull Stat Membru jista’ jinnomina awtorità ċentrali jew, meta s-sistema legali tiegħu hekk tipprovdi, aktar minn awtorità ċentrali waħda biex tassisti lill-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti.
2. Stat Membru jista’, jekk ikun meħtieġ bħala riżultat ta’ l-organizazzjoni tas-sistema ġudizzjarja interna tiegħu, jagħmel l-awtorità(jiet) ċentrali tiegħu responsabbli għat-trasmissjoni amministrattiva u l-wasla ta’ mandati ta’ arrest Ewropej kif ukoll għall-korrispondenza uffiċjali oħra kollha konnessa miegħu.
[…]”
12. F’dak li jirrigwarda r-relazzjonijiet ma’ strumenti legali oħra, l-Artikolu 31(1)(a) jipprovdi:
“1. Mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tagħhom f’relazzjonijiet bejn l-Istati Membri u Stati terzi, din id-Deċiżjoni Kwadru [Qafas] għandha, mill-1 ta’ Jannar 2004, tissostitwixxi d-disposizzjonijiet korrispondenti tal-konvenzjonijiet li ġejjin applikabbli fil-qasam ta’ l-estradizzjoni f’relazzjonijiet bejn l-Istati Membri:
a) il-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni tat-13 ta’ Diċembru 1957, il-protokoll addizzjonali tagħha tal-15 ta’ Ottubru 1975, it-tieni protokoll addizzjonali tagħha tas-17 ta’ Marzu 1978, u l-Konvenzjoni Ewropea dwar it-trażżin tat-terroriżmu tas-27 ta’ Jannar 1977 safejn hi kkonċernata l-estradizzjoni;
[…]”
B – Il-liġi Svediża
13. Fid-29 ta’ Mejju 2009, l-Isvezja nnotifikat (5) lis-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, skont l-Artikolu 6(3) tad-Deċiżjoni Qafas, aġġornament tal-informazzjoni relatata mal-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti b’mod konformi mad-dritt nazzjonali tagħha, li ddikjarat:
“[Fir-rigward ta]l-Artikolu 6(3)
Fl-Isvezja, l-awtoritajiet kompetenti sabiex joħorġu u jeżegwixxu mandat ta’ arrest Ewropew huma dawn li ġejjin:
Awtorità ġudizzjarja emittenti
[…]
Il-mandat ta’ arrest Ewropew għall-eżekuzzjoni ta’ piena jew miżura ta’ sigurtà li ċċaħħad il-libertà għandu jinħareġ mid-Direttorat tal-Pulizija Nazzjonali (Rikspolisstyrelsen) […]”.
14. Skont id-deċiżjoni tar-rinviju, u kif ikkonferma l-Gvern Svediż fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu u fis-seduta, l-eżekuzzjoni tas-sentenzi definittivi, kif ukoll tad-deċiżjonijiet li għandhom jiġu adottati f’dan ir-rigward b’mod ulterjuri f’dak il-pajjiż, huma attribwiti lil awtoritajiet differenti minn dawk ġudizzjarji u, b’mod partikolari, differenti mill-qrati li jkunu ħarġu dawn is-sentenzi (6).
15. Barra minn hekk, b’risposta għall-informazzjoni mitluba mir-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam), l-awtorità tal-pulizija Svediża (Swedish Police Authority) informatha, permezz ta’ ittra tal-1 ta’ Awwissu 2016, li din l-awtorità:
a) hija dik kompetenti sabiex toħroġ mandat ta’ arrest Ewropew li għandu bħala għan l-eżekuzzjoni ta’ sentenza li ċċaħħad il-libertà;
b) toħroġ mandati ta’ arrest Ewropej biss fuq it-talba tal-Istitut Svediż tal-Ħabsijiet u Reinseriment Soċjali (“Istitut tal-Ħabs”), li huwa, madankollu, indipendenti;
c) iddelegat setgħat lil membru wieħed jew diversi membri tal-pulizija stazzjonati fid-Dipartiment tal-Kooperazzjoni Internazzjonali tal-Pulizija;
d) teżerċita dawn is-setgħat mingħajr ma hija suġġetta jew ikkontrollata mill-qrati, mill-Ministeru tal-Ġustizzja jew mill-qorti li tkun tat is-sentenza ta’ kundanna.
II – Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
16. Fit-23 ta’ Mejju 2016, il-prosekutur fir-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam) talab lil din il-qorti tagħti segwitu lill-mandat ta’ arrest Ewropew maħruġ fit-30 ta’ Ġunju 2014 mid-Direttorat Ġenerali tal-Pulizija Nazzjonali Svediża (7) bil-għan li jiġi arrestat u kkonsenjat K. M. Poltorak, li jinsab fiċ-ċentru ta’ detenzjoni ta’ Alphen aan de Rijn (il-Pajjiżi l-Baxxi).
17. Il-mandat ta’ arrest Ewropew huwa bbażat fuq is-sentenza definittiva mogħtija minn qorti ta’ Göteborg (l-Isvezja) fil-21 ta’ Diċembru 2012 (referenza B 9380/12), fejn K. M. Poltarak ingħata piena ta’ ċaħda tal-libertà ta’ sena u tliet xhur, bħala l-awtur ta’ reat ta’ aggressjoni li kkawżat feriti gravi (8).
18. Il-qorti tar-rinviju tixtieq tkun taf jekk il-mandat ta’ arrest Ewropew ħarġitux “awtorità ġudizzjarja” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni Qafas u, għaldaqstant, jekk din hijiex “deċiżjoni ġudizzjarja”, fis-sens tal-Artikolu 1(1) tad-Deċiżjoni Qafas. Hija żżid li din il-problema tqum, speċjalment, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tagħha tal-1 ta’ Ġunju 2016, Bob-Dogi (9).
19. F’dan il-kuntest, ir-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel id-domandi preliminari li ġejjin lill-Qorti tal-Ġustizzja:
“1) L-espressjonijiet ‘awtorità ġudizzjarja’ [msemmija] fl-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni [Qafas] 2002/584/ĠAI, u ‘deċiżjoni ġudizzjarja’ [msemmija] fl-Artikolu 1(1) tad-Deċiżjoni [Qafas] 2002/584/ĠAI, huma kunċetti awtonomi tad-dritt tal-Unjoni?
2) [Jekk] l-ewwel domanda [tingħata] risposta affermattiva: [abbażi] ta’ liema kriterji jista’ [jiġi ddeterminat] jekk awtorità tal-Istat Membru emittenti hijiex ‘awtorità ġudizzjarja’ ta’ din [il-kwalità] u jekk il-mandat ta’ arrest Ewropew [maħruġ minnha] huwiex, [għaldaqstant], ‘deċiżjoni ġudizzjarja’ ta’ din [il-kwalità]?
3) [Jekk] l-ewwel domanda [tingħata] risposta affermattiva: id-Direttorat Ġenerali tal-Pulizija Nazzjonali Svediża jaqa’ taħt il-kunċett ta’ ‘awtorità ġudizzjarja’ [imsemmi] fl-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni [Qafas] 2002/584/ĠAI, u l-mandat ta’ arrest Ewropew maħruġ minn din l-awtorità huwa, [għaldaqstant], ‘deċiżjoni ġudizzjarja’ [kif imsemmi] fl-Artikolu 1(1) tad-Deċiżjoni Kwadru [Qafas] 2002/584/ĠAI?
4) [Jekk] l-ewwel domanda [tingħata] risposta negattiva: in-nomina ta’ awtorità nazzjonali tal-pulizija bħad-Direttorat Ġenerali tal-Pulizija Nazzjonali bħala awtorità ġudizzjarja emittenti hija konformi mad-dritt tal-Unjoni?”
20. Skont l-evalwazzjoni tal-qorti tar-rinviju, esposta fit-taqsimiet 4.2 sa 4.6 tad-deċiżjoni tar-rinviju:
– L-espressjoni “awtorità ġudizzjarja” tal-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni Qafas għandha tiġi interpretata bħala delega fil-liġi tal-Istat Membru emittenti tal-kunċett “awtorità ġudizzjarja”, jew fis-sens li dan l-ordinament ġuridiku jista’ jinnomina biss l-awtorità kompetenti (10). Fl-ewwel każ, “awtorità ġudizzjarja” ma huwiex kunċett tad-dritt tal-Unjoni u, għalhekk, ma jeħtieġx interpretazzjoni awtonoma u uniformi. Fit-tieni każ, dan jirrappreżenta kunċett awtonomu tad-dritt tal-Unjoni, iżda mingħajr interpretazzjoni ċara (11), u mingħajr sentenzi preċedenti tal-Qorti tal-Ġustizzja li jagħmluh “acte éclairé” (12).
– Mill-kuntest, u b’mod partikolari mill-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni (“KEE”), kif ukoll l-istorja leġiżlattiva, speċjalment il-Proposta għal Deċiżjoni Qafas (13), ma huwiex ċar jekk awtoritajiet oħra, minbarra l-qrati, jistgħux ikunu kompetenti sabiex joħorġu mandati ta’ arrest Ewropej, fis-sens tal-Artikolu 6(1), minkejja t-tendenza, osservata fl-iżvilupp politiku mill-KEE ’il hawn, li r-relazzjonijiet bejn l-Istati Membri jiġu ssostitwiti minn relazzjonijiet bejn awtoritajiet ġudizzjarji.
– L-għan tad-Deċiżjoni Qafas li tistabbilixxi sistema ssimplifikata ta’ konsenja ta’ persuni, ibbażata fuq il-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku u li hija eżerċitata taħt il-kontroll ġudizzjarju (14) jimplika protezzjoni fuq żewġ livelli tad-drittijiet proċedurali u fundamentali (15), jiġifieri, fl-Istat Membru emittenti u f’dak ta’ eżekuzzjoni, b’mod li n-nuqqas ta’ tali protezzjoni f’wieħed miż-żewġ livelli jista’ jaffettwa b’mod negattiv dawn il-prinċipji ta’ rikonoxximent u fiduċja reċiproċi.
III – Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
21. Id-deċiżjoni tar-rinviju waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fis-16 ta’ Awwissu 2016, bit-talba li jiġi pproċessat permezz ta’ proċedura b’urġenza għal deċiżjoni preliminari (ir-raba’ paragrafu tal-Artikolu 267 TFUE). Il-qorti tar-rinviju ġġustifikat it-talba tagħha bil-fatt li K. M. Poltorak kien jinsab imċaħħad mil-libertà u li ż-żamma tiegħu f’dik is-sitwazzjoni tiddependi fuq id-deċiżjoni dwar il-mertu tal-kawża.
22. Fil-laqgħa amministrattiva tal-1 ta’ Settembru 2016, il-Qorti tal-Ġustizzja qablet li tindirizza l-kwistjoni skont il-proċedura b’urġenza għal deċiżjoni preliminari.
23. L-avukat ta’ K.M. Poltorak, il-Gvern tal-Pajjiżi l-Baxxi u l-Gvern Svediż kif ukoll il-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw l-osservazzjonijiet bil-miktub tagħhom.
24. Inżammet seduta konġunta mal-Kawża C‑477/16 PPU (Kovalkovas), fil-5 ta’ Ottubru 2016, fejn il-partijiet interessati taħt l-Artikolu 23 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, jiġifieri, il-Gvern Svediż, intalbu jirrispondu d-domandi li kienu sarulhom.
25. Ir-rappreżentanti ta’ K.M. Poltorak, tal-Gvern tal-Pajjiżi l-Baxxi, il-Gvern tal-Ġermanja, il-Gvern tal-Greċja, il-Gvern tal-Finlandja u l-Gvern tal-Isvezja kif ukoll il-Kummissjoni ppreżentaw l-osservazzjonijiet tagħhom f’dik is-seduta.
IV – Analiżi
A – Fuq l-ewwel domanda preliminari
26. Il-qorti tal-Pajjiżi l-Baxxi tistaqsi jekk l-espressjoni “awtorità ġudizzjarja”, tal-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni Qafas, u “deċiżjoni ġudizzjarja”, tal-Artikolu 1(1) tal-istess deċiżjoni, għandhomx jiġu interpretati bħala kunċetti awtonomi tad-dritt tal-Unjoni.
27. Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, mir-rekwiżiti kemm tal-applikazzjoni uniformi tad-dritt tal-Unjoni kif ukoll tal-prinċipju ta’ ugwaljanza jirriżulta li, għalkemm il-kliem ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni ma jkun fih l-ebda riferiment espliċitu għad-dritt tal-Istati Membri sabiex jiġu ddeterminati s-sens u l-portata tagħha, l-imsemmija dispożizzjoni għandha normalment tkun suġġetta, fl-Unjoni kollha, għal interpretazzjoni awtonoma u uniformi. Din il-ġurisprudenza ġiet applikata, b’mod speċifiku, għal uħud mid-dispożizzjonijiet tad-Deċiżjoni Qafas (16) u għall-kunċett ta’ “qorti li għandha l-kompetenza, b’mod partikolari, f’materji kriminali” fl-Artikolu 1(a)(iii) tad-Deċiżjoni kwadru tal-Kunsill 2005/214/ĠAI, tal-24 ta’ Frar 2005, dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku ta’ penali finanzjarji (17).
28. Madankollu, l-ebda wieħed miż-żewġ artikoli msemmija tad-Deċiżjoni Qafas ma jirreferi għad-dritt tal-Istati Membri sabiex jiġu stabbiliti t-tifsira u l-portata tagħhom. Ċertament, l-Artikolu 6(1) jirreferi għall-awtorità ġudizzjarja “li hi kompetenti […] permezz tal-liġi [tal]-Istat”. Madankollu, dan ir-riferiment ma jindikax definizzjoni ta’ “awtorità ġudizzjarja”, iżda biss l-attribuzzjoni ta’ kompetenza sabiex jinħarġu mandati ta’ arrest Ewropej lil qorti nazzjonali waħda jew iktar minn waħda, skont id-dritt nazzjonali.
29. Għaldaqstant, għandu jiġi mifhum li l-kliem “awtorità ġudizzjarja” u “deċiżjoni ġudizzjarja” li jinsabu, rispettivament, fl-Artikolu 6(1), u fl-Artikolu 1(1) tad-Deċiżjoni Qafas huma kunċetti awtonomi tad-dritt tal-Unjoni, li jeħtieġu interpretazzjoni awtonoma u uniformi fit-territorju ta’ din tal-aħħar, b’kunsiderazzjoni tal-kliem, il-kuntest u l-iskop tar-regola li jiffurmaw parti minnha (18).
30. Madankollu, din id-dikjarazzjoni għandha tiġi spjegata: fid-dawl tal-kuntest proċedurali li jaqgħu fih iż-żewġ espressjonijiet, fl-interpretazzjoni tagħhom għandha tittieħed inkunsiderazzjoni l-libertà ta’ konfigurazzjoni regolatorja li għandhom l-Istati Membri kemm sabiex jinnominaw il-qrati kompetenti, kif ukoll sabiex jilleġiżlaw dwar il-modalitajiet proċedurali għar-rimedji ġudizzjarji maħsubin għall-ħarsien tad-drittijiet li l-ordinament tal-Unjoni jagħti liċ-ċittadini tagħha (19).
31. Ir-risposta affermattiva għall-ewwel domanda trendi mingħajr skop ir-raba’ waħda, liema domanda saret biss għall-każ fejn din ir-risposta tkun negattiva.
B – Fuq it-tieni u t-tielet domanda preliminari
32. Permezz tat-tieni u t-tielet domanda preliminari, ir-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam), finalment, tixtieq tkun taf jekk korp bħad-DGPN Svediż jissodisfax ir-rekwiżiti sabiex jiġi kklassifikat bħala “awtorità ġudizzjarja”, fis-sens tal-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni Qafas, b’tali mod li l-mandat ta’ arrest Ewropew li nħareġ fil-każ preżenti jkollu n-natura ta’ “deċiżjoni ġudizzjarja”, fis-sens tal-Artikolu 1(1) tal-istess Deċiżjoni Qafas.
33. Kif diġà indikajt, kuntrarjament għar-rinviju preliminari fil-Kawża C‑453/16 PPU, id-domandi tal-qorti tar-rinviju ma humiex dwar l-awtorità kompetenti biex toħroġ il-mandat nazzjonali preliminari, iżda dwar dik sabiex toħroġ mandat ta’ arrest Ewropew skont id-Deċiżjoni Qafas.
34. Preliminarjament, nixtieq nindika li r-riformulazzjoni tat-tieni u t-tielet domanda li nipproponi tirriżulta mill-konvinzjoni tiegħi li hemm rabta mill-qrib bejn in-natura ta’ deċiżjoni ġudizzjarja u l-kwalità ta’ awtorità ġudizzjarja li tirriżulta minnha. Għalhekk, fil-fatt, il-kunċett li tassew għandu bżonn kjarifika f’din il-kawża huwa dak ta’ “awtorità ġudizzjarja”.
35. Jidher loġiku li wieħed jaħseb li, jekk id-DGPN Svediż ma jistax jiġi meqjus fost l-entitajiet u l-korpi li huma kklassifikati bħala awtoritajiet ġudizzjarji, il-mandat ta’ arrest Ewropew li dan joħroġ ikun nieqes mill-karatteristika determinanti, u, fl-istess ħin, rekwiżit prinċipali ta’ deċiżjoni ta’ natura “ġudizzjarja” jiġifieri, il-fatt li jinħareġ minn wieħed mill-korpi li jappartjenu għall-Amministrazzjoni tal-ġustizzja.
36. Fin-nuqqas ta’ definizzjoni (20) ta’ “awtorità ġudizzjarja” fit-test tad-Deċiżjoni Qafas, għandna nindirizzaw, skont il-kriterji ermenewtiċi abitwali tal-Qorti tal-Ġustizzja, it-tifsira litterali tal-kliem, il-kuntest u l-għanijiet tagħhom.
37. Sabiex jiġi evitat kull ekwivoku, madankollu, nemmen li għandu jiġi enfasizzat mill-bidu nett li ma nara ebda bażi legali għal trattament differenti tal-mandati ta’ arrest Ewropej għall-finijiet ta’ eżekuzzjoni ta’ sentenza u tal-mandati ta’ arrest Ewropej għall-infurzar ta’ proċeduri kriminali oħra, qabel l-għoti ta’ sentenza (bħall-mandati ta’ arrest u miżuri simili). Peress li huma kollha intiżi għall-konsenja, minn Stat Membru, tal-persuni mfittxija fi Stat Membru ieħor, huwa irrilevanti, għall-interpretazzjoni tal-kunċetti ta’ awtorità ġudizzjarja emittenti u riċevitriċi tal-mandat ta’ arrest Ewropew, li t-tfittxija ssir sabiex titressaq quddiem il-qorti nazzjonali persuna li diġà ġiet ikkundannata f’sentenza jew persuna li hemm kontriha proċeduri kriminali u li għadha ma ġietx ikkundannata.
38. Din il-preċiżazzjoni hija essenzjali minħabba li, jekk ma ssirx, wieħed jista’ jaħseb li, fil-każ tal-mandati ta’ arrest Ewropej għal eżekuzzjoni ta’ sentenza ta’ kundanna, l-intervent tal-“awtorità ġudizzjarja” ikun seħħ meta tingħata din is-sentenza u, konsegwentement, ma jkun fadal xejn iktar x’jingħad dwar it-twettiq tagħha. Fil-fehma tiegħi, dan ma huwiex il-każ u, f’sistema ta’ konsenja kkaratterizzata mill-prosekuzzjoni u r-rikonoxximent reċiproku sussegwenti tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji, il-mandat ta’ arrest Ewropew wara s-sentenza jimplika wkoll l-adozzjoni minn qabel ta’ ċerti deċiżjonijiet, li ma jistgħux ma jkunux ġudizzjarji, peress li jaffettwaw iċ-ċaħda, provviżorja jew le, tal-libertà u l-analiżi tal-proporzjonalità sabiex jingħata tali mandat (21).
39. F’dak li jirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 6 u, l-ewwel nett, l-aċċettazzjoni abitwali tal-kliem “awtorità” u “ġudizzjarja”, għandu jiġi osservat li l-ewwel terminu jirreferi għal entità li teżerċita kontroll fi kwalunkwe qasam tal-ħajja pubblika, peress li għandha kompetenzi u setgħat kif ukoll il-leġittimità sabiex tagħmel dan. L-aġġettiv “ġudizzjarja” jagħti lin-nom li jmur miegħu l-konnotazzjoni li dik l-awtorità għandha tappartjeni għall-Amministrazzjoni tal-ġustizzja (22), b’oppożizzjoni, skont is-separazzjoni klassika tas-setgħat, għas-setgħa leġiżlattiva u dik eżekuttiva.
40. Għalhekk, il-verżjonijiet lingwistiċi tad-Deċiżjoni Qafas li semmejt jirreferu invarjabbilment għal ġustizzja: “autorité judiciaire”, bil-Franċiż; “judicial authority” bl-Ingliż; “Justizbehörde”, bil-Ġermaniż; “autorità giudiziaria” bit-Taljan; “autoridade judiciária”, bil-Portugiż; “rättsliga myndighet” bl-Iżvediż u “tiesu iestāde” bil-Latvjan.
41. Għalhekk, minn issa, diġà tista’ tiġi dedotta l-ewwel indikazzjoni li l-awtorità li għaliha jirreferi, b’mod partikolari, l-Artikolu 6 tad-Deċiżjoni Qafas għandha tkun tagħmel parti mill-Amministrazzjoni tal-ġustizzja. Din l-ewwel indikazzjoni hija kkonfermata, kif tosserva ġustament r-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam), fl-istorja leġiżlattiva. Kemm il-KEE kif ukoll il-Proposta għal Deċiżjoni Qafas (23) jagħżlu t-termini “awtorità kompetenti” u “awtorità ġudizzjarja”, rispettivament, fis-sens li jinkludu l-qrati u l-Ministeru Pubbliku, iżda li jeskludu espliċitament lill-awtoritajiet tal-pulizija (24).
42. Din l-impressjoni hija kkonfermata, fit-tieni lok, mill-kuntest tal-imsemmi Artikolu 6. Flimkien mal-Artikolu 7, dwar ir-“rikors lill-awtorità ċentrali”, kif jgħid it-titolu tiegħu, it-tnejn jiffurmaw l-arkitettura istituzzjonali tal-proċedura ssimplifikata li tistabbilixxi d-Deċiżjoni Qafas. Din is-sistema topera skont skema bażika, li se niddiskuti hawn taħt.
43. Fil-prinċipju, kif jirriżulta mill-premessa 5, l-estradizzjoni bejn l-Istati Membri hija ssostitwita b’sistema ta’ konsenja bejn awtoritajiet ġudizzjarji, ibbażata fuq il-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku (25). Il-pilastru ta’ tali rikonoxximent huwa, preċiżament, id-djalogu inter pares li joħloq l-Artikolu 6, jiġifieri, bejn l-awtorità ġudizzjarja emittenti, li toħroġ il-mandat ta’ arrest Ewropew, u dik ta’ eżekuzzjoni, jew riċevitriċi, li għandha timplimentah. Grazzi għal din il-konfigurazzjoni tar-relazzjonijiet bejn l-Istati Membri, permezz tal-awtoritajiet ġudizzjarji rispettivi tagħhom, huwa possibbli li tiġi ġġenerata l-fiduċja reċiproka li l-ordinamenti ġuridiċi nazzjonali tagħhom jinsabu f’pożizzjoni li jipprovdu protezzjoni ekwivalenti u effettiva tad-drittijiet fundamentali, irrikonoxxuti fil-livell tal-Unjoni, b’mod partikolari fil-Karta (26).
44. L-unika devjazzjoni mill-funzjonament ta’ din l-iskema li jaċċetta l-leġiżlatur hija pprovduta fl-Artikolu 7 tad-Deċiżjoni Qafas, billi huwa awtorizzat, b’mod eċċezzjonali, l-intervent tal-awtoritajiet li ma jaqgħux fl-ambitu “ġudizzjarju”. Madankollu, għal darba, il-kliem ta’ din id-dispożizzjoni huwa ċarissimu: il-kliem użat sabiex jiddeskrivi n-natura subordinata tal-prestazzjoni ta’ dawn l-“awtoritajiet ċentrali” ġie magħżul bir-reqqa sabiex jiġu ddefiniti l-funzjonijiet li għandhom dawn fil-kuntest tad-djalogu bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji.
45. Għalhekk, skont l-Artikolu 7(1) tad-Deċiżjoni Qafas, is-setgħa li jgawdu minnha l-Istati Membri li jinnominaw dawn it-tipi ta’ awtoritajiet ċentrali, tingħatalhom sabiex dawn “jassistu” lill-qrati kompetenti. Minn dan jirriżulta, b’mod ċar, ir-rwol tagħhom ta’ sempliċi kollaboraturi u li fl-ebda każ ma huwa deċiżiv jew ta’ direzzjoni, funzjoni strumentali li hija msaħħa mit-termini użati fil-punt 2 ta’ dan l-artikolu: il-kompiti li tista’ twettaq l-awtorità ċentrali nnominata huma t-“trasmissjoni” u r-“riċeviment” amministrattivi tal-mandati ta’ arrest Ewropej, kif ukoll il-“korrispondenza uffiċjali oħra kollha konnessa miegħu”.
46. Meta wieħed iqabbel dawn il-kompiti ma’ dawk assenjati lill-awtoritajiet ġudizzjarji [l-awtorità emittenti hija “kompetenti biex toħroġ mandat” u dik tal-eżekuzzjoni hija “kompetenti biex tesegwixxi l-mandat” fis-sens tal-Artikolu 6(1) u (2) rispettivament], hija enfasizzata r-restrizzjoni tal-awtoritajiet ċentrali għal attivitaijiet purament amministrattivi u l-assenza ta’ kwalunkwe setgħa li tagħti l-impetu proċedurali meħtieġ, jiġifieri, li jagħtu bidu għall-mekkaniżmu għall-ħruġ ta’ mandat ta’ arrest Ewropew.
47. Konsegwentement, għalkemm il-leġiżlatur ipprovda għall-introduzzjoni ta’ tip ta’ korp amministrattiv speċjali fid-djalogu bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji mitlub mid-Deċiżjoni Qafas, l-intervent tiegħu huwa limitat ħafna: a) minn naħa waħda, tista’ taġixxi biss l-awtorità nnominata espressament mill-Istat Membru (li tkun ġiet ikkomunikata lis-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill) u mhux awtorità oħra; u b) min-naħa l-oħra, il-funzjonijiet li tista’ teżerċita huma limitati għall-appoġġ amministrattiv mogħti lill-korpi deċiżjonali reali, jiġifieri, l-awtoritajiet ġudizzjarji li għandhom jieħdu d-deċiżjoni li joħorġu jew jeżegwixxu mandat ta’ arrest Ewropew.
48. Din l-interpretazzjoni tirriżulta wkoll mill-preambolu tal-proposta għal Deċiżjoni Qafas (27). Fl-ispjegazzjoni għall-artikoli huwa indikat, b’rabta mal-Artikolu 7 attwali, li “huwa ispirat mid-dispożizzjonijiet tal-Konvenzjoni tal-Unjoni Ewropea tal-1996 dwar l-estradizzjoni u minn dawk tal-Konvenzjoni tal-Unjoni Ewropea tal-2000 dwar l-assistenza ġudizzjarja f’materji kriminali. [Din] hija dispożizzjoni prattika intiża sabiex tiffaċilita t-trażmissjoni tal-informazzjoni bejn l-Istati Membri […]” u li “[…] ir-rwol ta’ dawn l-awtoritajiet ċentrali għandu jkun li jiffaċilitaw bejn l-Istati Membri l-ħruġ u l-eżekuzzjoni tal-[mandati ta’ arrest Ewropej] [li] għandhom, b’mod partikolari, jiżguraw it-traduzzjoni kif ukoll l-appoġġ amministrattiv għall-eżekuzzjoni tal-mandati” (28).
49. L-arkitettura istituzzjonali tal-mandat ta’ arrest Ewropew ikkonfigurata b’dan il-mod, fit-tielet lok, hija dik li l-iktar taqbel mal-għan li tiġi stabbilita sistema ġdida ssimplifikata u iktar effikaċi ta’ konsenja ta’ persuni kkundannati jew issuspettati li kisru l-liġi kriminali, sabiex tiffaċilita u tħaffef il-kooperazzjoni ġudizzjarja bil-għan li tikkontribwixxi sabiex jintlaħaq l-għan mogħti lill-Unjoni li ssir żona ta’ libertà, ta’ sigurtà u ta’ ġustizzja msejsa fuq il-grad għoli ta’ fiduċja li għandu jkun hemm bejn l-Istati Membri (29).
50. Id-djalogu bejn awtoritajiet ġudizzjarji, li essenzjalment jaqsmu l-karatteristiċi kostituzzjonali ta’ appartenenza għas-setgħa ġudizzjarja fl-Istati Membri rispettivi tagħhom, kif ukoll l-impenn tagħhom li jiżguraw li jiġu rrispettati d-drittijiet u l-libertajiet fundamentali li jirreferi għalihom l-Artikolu 6 TUE, jirrappreżenta l-element ewlieni ta’ din il-fiduċja reċiproka. Huwa inerenti fih in-nuqqas ta’ interferenza minn awtoritajiet oħra mhux ġudizzjarji, li r-rwol tagħhom, jekk ikun hemm, jista’ jkun biss ta’ sempliċi assistenza fil-limiti stabbiliti mill-Artikolu 7 tad-Deċiżjoni Qafas.
51. Barra minn hekk, kif diġà pprovdiet il-Qorti tal-Ġustizzja, il-proċedura kollha ta’ konsenja bejn l-Istati Membri prevista fid-Deċiżjoni Qafas hija eżerċitata taħt stħarriġ ġudizzjarju (30).
52. Hemm ukoll argument supplimentari li jikkorrabora l-limitazzjoni tal-kooperazzjoni kriminali, fir-rigward ta’ mandati ta’ arrest Ewropej, għall-korpi ġudizzjarji: il-bażi legali sostantiva tad-Deċiżjoni Qafas innifisha, l-Artikolu 31(1)(a) u (b) TUE. Fil-verżjoni ta’ dan it-Trattat fis-seħħ fl-2002 (31) kienet għadha kwistjoni ta’ faċilitazzjoni u kooperazzjoni “bejn il-ministeri u l-awtoritajiet ġudizzjarji jew ekwivalenti”. Madankollu, wara t-Trattat ta’ Lisbona, din id-dispożizzjoni ġiet ittrasferita fit-TFUE, u wasslet għall-Artikolu 82 li l-paragrafu 1 tiegħu jintroduċi l-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku ta’ sentenzi u deċiżjonijiet f’materji kriminali, u li l-ittra (d) tiegħu tirriproduċi l-kontenut tal-ex Artikolu 31(1)(a) TUE, iżda bil-bidla sinjifikanti fit-tħassir tar-riferiment espliċitu għall-ministeri (32). Għandha tittieħed inkunsiderazzjoni din il-bidla sabiex tiġi interpretata d-Deċiżjoni Qafas skont l-ispirtu ġdid, li jirrestrinġi saħansitra iktar din il-forma ta’ kooperazzjoni f’materji kriminali għall-kuntest ġudizzjarju (33). F’dan ir-rigward, għandha tissemma l-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, skont liema regola tad-dritt derivat tal-Unjoni għandha tiġi interpretata, sa fejn possibbli, fis-sens tal-konformità tagħha mad-dispożizzjonijiet tat-Trattati (34).
53. Fil-kuntest tal-kooperazzjoni tal-pulizija u ġudizzjarja f’materji kriminali, il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li t-Trattat ta’ Lisbona biddel b’mod sostanzjali l-qafas istituzzjonali, u li l-Artikolu 9 tal-Protokoll Nru 36, dwar id-dispożizzjonijiet transitorji, għandu prinċipalment l-għan li jiżgura li l-atti adottati fil-kuntest ta’ din il-kooperazzjoni jistgħu jkomplu jiġu applikati b’mod effettiv, minkejja l-modifika tal-qafas istituzzjonali li jirregolaha (35).
54. Din id-dikjarazzjoni, magħmula fl-ambitu ta’ rikors għal annullament, ma hijiex inkompatibbli, għall-kuntrarju, ma’ interpretazzjoni evoluttiva tad-Deċiżjoni Qafas li, għalkemm adottata fuq bażi legali preċedenti, tpoġġiha f’armonija mal-kontenut u mal-għanijiet tal-bażi l-ġdida, jiġifieri, tagħmilha iktar konformi mal-bidla li għamel il-leġiżlatur lill-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali. Il-fatt li l-att normativ ikompli jiġi interpretat esklużivament skont l-ispirtu tal-bażi legali antika jirriskja li s-sistema tiġi ppetrifikata, kuntrarjament għat-TFUE nnifsu u għall-intenzjoni espliċita sussegwenti tal-leġiżlatur.
55. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, meta, fil-każ preżenti, l-awtorità li tkun ħarġet il-mandat ta’ arrest Ewropew tkun “pulizija”, mingħajr ma d-deċiżjoni tagħha ma tkun adottata minn ebda mħallef, huwa loġiku li jqumu dubji dwar jekk korp tal-pulizija jistax ikollu natura ta’ “awtorità ġudizzjarja”, fis-sens tad-Deċiżjoni Qafas. Filwaqt li huwa veru li l-pulizija hija parti mill-forza ta’ koerżjoni tal-Istat, normalment taħt l-ordni tad-detenturi tas-setgħa eżekuttiva, xorta jibqa’ l-fatt li, ħafna drabi, din tgħin ukoll lill-awtoritajiet ġudizzjarji, fl-investigazzjoni tar-reati u, xi kultant, fl-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji. Madankollu, dan l-element ta’ kooperazzjoni jew ta’ għajnuna ma jagħmilhiex awtorità ġudizzjarja.
56. Mill-informazzjoni pprovduta mill-awtorità tal-pulizija Svediża (36) b’risposta għad-domandi tal-qorti tar-rinviju jirriżultaw il-karatteristiċi li ġejjin tal-awtorità responsabbli għall-ħruġ tal-mandati ta’ arrest Ewropej: a) il-pulizija hija awtorità ripressiva b’setgħat ta’ azzjoni wesgħin; b) din l-awtorità ma tirċevix istruzzjonijiet mingħand il-Ministru tal-Ġustizzja dwar il-mandati ta’ arrest Ewropej; c) ma għandha l-ebda rabta diretta jew indiretta mal-qorti li tkun kkundannat lill-persuna mfittxija; d) taġixxi, fil-qasam tal-mandati ta’ arrest Ewropej, fuq talba tal-Amministrazzjoni tal-ħabs, iżda ma tirċevix istruzzjonijiet mingħandha, u għandha setgħa diskrezzjonali sabiex toħroġ dawn il-mandati; u e) iddelegat lill-IPO (37), suddiviżjoni amministrattiva magħmula minn ġuristi, li tlieta minnhom biss huma awtorizzati jiffirmaw il-mandati ta’ arrest Ewropej Svediżi, is-setgħa li toħroġ mandat ta’ arrest Ewropew bil-għan li tingħata eżekuzzjoni sentenza definittiva ta’ kundanna għal piena ta’ priġunerija.
57. Minn dawn il-karatteristiċi partikolari kollha, dik relatata man-nomina tal-awtorità emittenti tal-mandati ta’ arrest Ewropej, skont il-liġi Svediża li ttrasponiet id-Deċiżjoni Qafas fl-ordinament ġuridiku intern, hija preċiżament dik li twassal għall-iktar tħassib, fid-dawl tal-komunikazzjoni tal-Gvern Svediż lill-Kunsill fl-2009, rigward l-Artikolu 6(3) tad-Deċiżjoni Qafas (38).
58. Fil-fatt, il-Kunsill kien irrakkomanda lill-Isvezja (39) tieħu miżuri xierqa sabiex tiżgura li, fil-każijiet ta’ eżekuzzjoni tal-pieni, il-mandati ta’ arrest Ewropej jinħarġu minn awtorità ġudizzjarja jew taħt is-sorveljanza ta’ awtorità ġudizzjarja, b’mod konformi mad-Deċiżjoni Qafas.
59. Ir-risposta negattiva tal-Gvern Svediż għal din ir-rakkomandazzjoni hija ċara f’dak li jirrigwarda l-mod kif għandha tiġi implimentata s-sistema tal-mandat ta’ arrest Ewropew fl-ordinament ġuridiku tiegħu. Fil-qosor (40), għal dak il-Gvern huwa korrett li l-eżekuzzjoni ta’ piena kriminali, skont liema tkun meħtieġa l-konsenja tal-persuna kkundannata minn Stat Membru ieħor, ma teħtieġx li l-mandat ta’ arrest Ewropew joħroġ minn awtorità ġudizzjarja stricto sensu. Għall-kuntrarju, huwa jsostni, li, peress li s-sistema nazzjonali ta’ eżekuzzjoni ta’ sentenzi mogħtija minn imħallfin u qrati tikkonferixxi l-kompetenza lil tipi ta’ awtoritajiet oħra, mhux neċessarjament ġudizzjarji, ma huwiex kontra d-Deċiżjoni Qafas li dawn l-awtoritajiet, li huwa jirrikonoxxi n-natura mhux ġudizzjarja tagħhom, jiddeċiedu wkoll dwar il-ħruġ tal-mandat ta’ arrest Ewropew.
60. Madankollu, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet li semmejt iktar ’il fuq, naħseb li s-sistema istituzzjonali sostnuta mill-Gvern Svediż ma tikkonformax mad-Deċiżjoni Qafas. Din tista’ tkun konformi magħha biss, eventwalment, jekk l-awtorità tal-pulizija li toħroġ il-mandat ta’ arrest Ewropew ta’ eżekuzzjoni ta’ sentenza tkun tissodisfa r-rekwiżiti li ġejjin, li nikkunsidra li huma essenzjali sabiex jinżamm il-livell ta’ garanziji ġudizzjarji li fuqhom hija bbażata s-sistema tal-mandati ta’ arrest Ewropej: a) ikollha taġixxi fuq il-mandat u taħt is-superviżjoni ta’ awtorità ġudizzjarja fis-sens tal-Artikolu 6 tad-Deċiżjoni Qafas; u b) ma jkunx jista’ jkollha setgħat diskrezzjonali u lanqas marġni ta’ evalwazzjoni dwar il-ħruġ ta’ mandat ta’ arrest Ewropew, peress li għandha tikkonforma mal-mandat mogħti lilha mill-awtorità ġudizzjarja. Din tal-aħħar għandha, ukoll, fil-każ ta’ dubji dwar il-mandat, tikkonsulta permezz ta’ rinviju għal deċiżjoni preliminari quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-interpretazzjoni tad-Deċiżjoni Qafas.
61. Skont dan il-każ u kif jirriżulta mill-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Gvern Svediż, id-DGPN Svediż ma jissodisfax dawn ir-rekwiżiti. L-integrazzjoni organika tiegħu tqiegħdu barra mill-kategorija tal-Amministrazzjoni tal-ġustizzja, u minħabba n-nuqqas ta’ rabta tiegħu mal-qrati u mal-Uffiċċju tal-Prosekutur, ma hemmx il-kontroll meħtieġ minn awtorità ġudizzjarja tad-deċiżjonijiet sabiex jinħarġu mandati ta’ arrest Ewropej, li fir-rigward tagħhom id-DGPN għandu diskrezzjoni.
62. Din il-konklużjoni ma ddgħajjifx l-indipendenza li l-awtorità tal-pulizija jista’ jkollha fil-konfront tal-Ministeru tal-Ġustizzja u tal-Istitut tal-ħabsijiet, li hija ma tirċevix ordnijiet minn għandhom. Din il-karatteristika, fil-fehma tiegħi, ma hijiex rilevanti sabiex il-pulizija tiġi kklassifikata bħala “awtorità ġudizzjarja”. U, f’dak li jirrigwarda l-marġni ta’ diskrezzjoni li għandha sabiex jinħareġ mandat ta’ arrest Ewropew, l-importanti hu li ma għandhiex bżonn titlob li tittieħed deċiżjoni jew li tagħti kont lill-qorti li tkun ikkundannat il-persuna mfittxija. Għalkemm dan il-fatt isaħħaħ l-awtonomija tagħha mill-qorti li tat is-sentenza, dan juri wkoll in-nuqqas ta’ stħarriġ ġudizzjarju, kuntrarjament għall-ġurisprudenza li ddikjarat li l-proċedura ta’ konsenja kollha bejn l-Istati Membri kif previst mid-Deċiżjoni Qafas għandha ssir taħt stħarriġ ġudizzjarju (41).
63. Fl-aħħar nett, l-awtonomija tal-Istati Membri tagħtihom il-marġni ta’ libertà meħtieġ sabiex jiddeterminaw, fl-ordinamenti ġuridiċi tagħhom, lil liema awtoritajiet għandhom jagħtu s-setgħat proċedurali (f’dan il-każ, dawk relatati mal-ħruġ ta’ mandati ta’ arrest Ewropej). Hija ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja li, fin-nuqqas ta’ leġiżlazzjoni Komunitarja fil-qasam, huwa l-ordinament ġuridiku intern ta’ kull Stat Membru li għandu jkun dak li jinnomina l-qrati kompetenti u li jirregola l-proċeduri tar-rimedji ġudizzjarji intiżi sabiex jiggarantixxu l-protezzjoni tad-drittijiet mogħtija mid-dritt tal-Unjoni lill-individwi, sakemm dawn il-proċeduri ma jkunux inqas favorevoli minn dawk li jirregolaw rimedji interni simili (prinċipju ta’ ekwivalenza), u lanqas ma jkunu artikolati b’tali mod li jrendu l-eżerċizzju tad-drittijiet mogħtija mil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni (prinċipju ta’ effettività) prattikament impossibbli jew eċċessivament diffiċli (42).
64. Madankollu, wara l-adozzjoni tad-Deċiżjoni Qafas, xi Stati Membri kkomunikaw lis-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill, skont l-Artikolu 6(3) ta’ din id-deċiżjoni, liema kienu l-awtoritajiet kompetenti skont id-dritt nazzjonali tagħhom sabiex joħorġu jew jeżegwixxu mandati ta’ arrest Ewropej, u l-Isvezja inkludiet l-awtorità tal-pulizija (il-Kunsill tal-Pulizija Nazzjonali jew Rikspolisstyrelsen) fir-rigward tal-mandati tal-arrest Ewropej għall-eżekuzzjoni ta’ piena jew ta’ miżura ta’ sigurtà li jċaħħdu l-libertà.
65. Dawn ir-rapporti, madankollu, ma jippreġudikawx u lanqas ma jikkondizzjonaw, f’termini strettament ġuridiċi, il-konformità tal-prestazzjoni ta’ kull Stat Membru mal-kontenut tad-Deċiżjoni Qafas. Dan l-artikolu jawtorizza lill-Istati jinnominaw jew jagħżlu, minn fost l-awtoritajiet ġudizzjarji tagħhom, dawk li jkunu kompetenti sabiex jirċievu jew joħorġu mandati ta’ arrest Ewropej, iżda ma tippermettilhomx jespandu l-kunċett ta’ awtorità ġudizzjarja, billi jestenduh għal korpi li ma jgawdux minn dan l-istatus.
66. F’dan il-kuntest, jien ma nemminx li r-rekwiżit (f’konformità mar-rakkomandazzjoni li għamel il-Kunsill lill-Gvern Svediż) li l-Istat jieħu l-miżuri meħtieġa sabiex, jekk ikun jixtieq iżomm l-intervent tal-awtoritajiet tal-pulizija fil-mandati ta’ arrest Ewropew, jagħmel dan billi jissuġġettah għall-ordnijiet u għall-istħarriġ ta’ awtoritajiet ġudizzjarji reali li jissorveljawh, jikkostitwixxi ndħil eċċessiv fuq il-mudell magħżul minn dak l-Istat għall-eżekuzzjoni tas-sentenzi, fl-awtonomija proċedurali tiegħu. Dik il-modulazzjoni ma tmurx kontra l-bażi tas-sistema nazzjonali tiegħu u tiffaċilita l-adattament tiegħu skont id-disinn tal-kooperazzjoni ġudizzjarja li f’dan il-każ hija stabbilita mid-Deċiżjoni Qafas.
67. Konsegwentement, nemmen li awtorità tal-pulizija li s-setgħat tagħha huma bħal dawk tad-DGPN Svediż ma taqax taħt il-kunċett ta’ “awtorità ġudizzjarja” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni Qafas, u għalhekk mandat ta’ arrest Ewropew maħruġ minn din l-awtorità lanqas ma jista’ jiġi kklassifikat bħala “deċiżjoni ġudizzjarja” fis-sens tal-Artikolu 1(1) tad-Deċiżjoni Qafas.
V – Fuq il-limitu ratione temporis tal-effetti tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja
68. Uħud mill-Gvernijiet li dehru fis-seduta, kif ukoll il-Kummissjoni, issuġġerew lill-Qorti tal-Ġustizzja li, jekk finalment tiddeċiedi li l-mandati ta’ arrest Ewropej maħruġa mid-DGPN Svediż ma għandhomx natura ta’ deċiżjoni ġudizzjarja (li, loġikament, jimpedixxi li l-awtorità ġudizzjarja tal-Istat ta’ eżekuzzjoni timplimentahom), li tillimita l-effetti ratione temporis tas-sentenza tagħha, b’mod li din tkun biss pro futuro.
69. Fl-opinjoni tiegħi, dan is-suġġeriment ma għandux jintlaqa’. Kif fakkart f’konklużjonijiet riċenti oħra (43), ir-regola ġenerali hi li “l-interpretazzjoni li [l-Qorti tal-Ġustizzja] tagħti lil dispożizzjoni legali tal-Unjoni, fl-eżerċizzju tal-ġurisdizzjoni mogħtija lilha mill-Artikolu 267 TFUE, tikkjarifika u tippreċiża t-tifsira u l-portata ta’ din ir-regola, hekk kif għandha jew kellha tinftiehem u tiġi applikata sa mill-mument tad-dħul fis-seħħ tagħha. Minn dan jirriżulta li r-regola hekk interpretata tista’ u għandha tiġi applikata mill-qorti anki għal rapporti ġuridiċi mfassla u kkostitwiti qabel is-sentenza li tiddeċiedi dwar talba għal interpretazzjoni, sakemm, barra minn hekk, jiġu ssodisfatti l-kundizzjonijiet li jippermettu li titressaq tilwima dwar l-applikazzjoni tal-imsemmija regola quddiem il-qrati kompetenti”.
70. Jien ma naħsibx li hemm raġuni sabiex, f’dan il-każ, issir eċċezzjoni għal din ir-regola, peress li:
a) Il-qorti tar-rinviju ma għamlet ebda domanda dwar il-portata ratione temporis tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (strettament, lanqas biss għamlet domandi dwar il-konsegwenzi immedjati tagħha rigward il-mandat ta’ arrest Ewropew), u illimitat id-dubji tagħha għall-kwistjonijiet li eżaminajt diġà.
b) Huma l-imħallfin ta’ kull Stat li għandhom jevalwaw, każ b’każ, jekk il-mandati ta’ arrest Ewropej diġà maħruġa jissodisfawx il-kriterji li l-Qorti tal-Ġustizzja ser tistabbilixxi fis-sentenza tagħha, li jista’ jaffettwa wkoll sitwazzjonijiet pendenti, partikolarment meta tkun involuta ċ-ċaħda tal-libertà ta’ dawk il-persuni li jkunu għadhom miżmumin f’detenzjoni sakemm issir il-konsenja tagħhom. Is-soluzzjoni ta’ kull każ tiddependi fuq fatturi varjabbli li f’dan il-mument huwa diffiċli li wieħed ibassarhom, inkluż, pereżempju, l-ipoteżi ta’ korrezzjoni possibbli a posteriori tad-“difett” li jkun inħareġ bih il-mandat ta’ arrest Ewropew oriġinali.
c) Finalment, fir-rigward tal-konsenji li saru diġà (li d-destin tagħhom jidher li jikkawża t-tħassib ewlieni mqajjem mill-Kummissjoni), għal darb’oħra huma l-qrati nazzjonali li għandhom jevalwaw l-impatt fuqhom tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, fejn ma jkunux jistgħu jinjoraw ir-rekwiżiti inerenti tal-prinċipju ta’ res judicata.
VI – Konklużjoni
71. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domandi magħmula mir-rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi l-Baxxi) fit-termini li ġejjin:
“1) L-espressjonijiet “deċiżjoni ġudizzjarja” u “awtorità ġudizzjarja” li jinsabu, rispettivament, fl-Artikolu 1(1) u l-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni kwadru [Qafas] tal-Kunsill Nru 2002/584/ĠAI, tat-13 ta’ Ġunju 2002, dwar il-mandat ta’ arrest Ewropew u l-proċeduri ta’ konsenja bejn l-Istati Membri, kif emendata bid-Deċiżjoni kwadru [Qafas] tal-Kunsill, Nru 2009/299/ĠAI, tas-26 ta’ Frar 2009, huma kunċetti awtonomi tad-dritt tal-Unjoni u għandhom jiġu interpretati b’mod uniformi fl-Unjoni Ewropea kollha.
2) Awtorità tal-pulizija li s-setgħat tagħha huma bħal dawk tad-Direttorat Ġenerali tal-Pulizija Nazzjonali Svediż ma tissodisfax ir-rekwiżiti sabiex tiġi kkwalifikata bħala “awtorità ġudizzjarja” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tad-Deċiżjoni kwadru [Qafas] 2002/584/ĠAI, u l-mandat ta’ arrest Ewropew maħruġ minnha f’dan il-każ lanqas ma għandu natura ta’ “deċiżjoni ġudizzjarja”, fis-sens tal-Artikolu 1(1) ta’ din id-Deċiżjoni Qafas.”