Sprawa T‑669/11

Darius Nicolai Spirlea

i

Mihaela Spirlea

przeciwko

Komisji Europejskiej

Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Pochodzący od Niemiec dokument sporządzony w ramach postępowania EU Pilot – Artykuł 4 ust. 4 i 5 – Artykuł 4 ust. 2 tiret trzecie – Odmowa dostępu – Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych – Obowiązek przeprowadzenia konkretnego i indywidualnego badania – Dostęp częściowy – Nadrzędny interes publiczny

Streszczenie – wyrok Sądu (ósma izba) z dnia 25 września 2014 r.

1.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od państwa członkowskiego – Uprawnienie państwa członkowskiego zażądania od instytucji nieujawniania dokumentów – Obowiązek nieujawniania ich przez instytucję bez uprzedniej zgody

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 5)

2.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od państwa członkowskiego – Uprawnienie państwa członkowskiego zażądania od instytucji nieujawniania dokumentów – Zakres

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1–3, 5)

3.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od państwa członkowskiego – Uprawnienie państwa członkowskiego zażądania od instytucji nieujawniania dokumentów – Następstwa proceduralne – Spoczywający na państwie członkowskim i na instytucji Unii obowiązek uzasadnienia decyzji o odmowie dostępu – Zakres

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1–3)

4.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od państwa członkowskiego – Pojęcie

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 5)

5.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od państwa członkowskiego – Obowiązek przeprowadzenia konkretnego i indywidualnego badania – Brak

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1–3, 5)

6.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona celów kontroli, dochodzenia i audytu – Nadrzędny interes publiczny uzasadniający ujawnienie dokumentów – Pojęcie – Ciężar dowodu

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2)

7.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Nadrzędny interes publiczny uzasadniający ujawnienie dokumentów – Pojęcie – Wystąpienie z powództwem o stwierdzenie odpowiedzialności pozaumownej – Wyłączenie – Prywatny charakter takiego interesu

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2)

8.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Kontrola zgodności z prawem – Kryteria – Uwzględnienie wyłącznie okoliczności stanu faktycznego i prawnego istniejących w chwili wydania spornego aktu

(art. 263 TFUE)

9.      Postępowanie sądowe – Pismo wszczynające postępowanie – Wymogi formalne – Określenie przedmiotu sporu – Zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów – Abstrakcyjne sformułowanie – Niedopuszczalność

[statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21, art. 53 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Sądem, art. 44 § 1 lit. c)]

10.    Postępowanie sądowe – Podnoszenie nowych zarzutów w toku postępowania – Zarzut podniesiony po raz pierwszy na etapie repliki – Niedopuszczalność

[regulamin postępowania przed Sądem, art. 44 § 1 lit. c), art. 48 § 2]

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 46, 47)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 49–51, 60, 61)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 52–55, 83)

4.      Artykuł 4 ust. 5 nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji odnosi się do wszystkich dokumentów pochodzących od państw członkowskich, które państwa te przekazują instytucji, bez względu na to, kto w obrębie owych państw jest ich autorem, stosownie do krajowego podziału kompetencji.

(por. pkt 67)

5.      Obowiązek przeprowadzenia konkretnego i indywidualnego badania, który wynika z zasady przejrzystości, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy wniosek o udzielenie dostępu dotyczy dokumentu pochodzącego od państwa członkowskiego na podstawie z art. 4 ust. 5 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji.

W istocie, w ramach procesu podejmowania decyzji o odmowie dostępu instytucja, do której wpłynął wniosek o udzielenie dostępu do dokumentu, powinna po prostu upewnić się, po pierwsze, że zainteresowane państwo członkowskie oparło swój sprzeciw na wyjątkach przedmiotowych określonych w art. 4 ust. 1–3 rozporządzenia nr 1049/2001, a po drugie, że odpowiednio uzasadniło ono swe stanowisko w tym względzie.

(por. pkt 81, 82)

6.      Jeżeli chodzi o wyjątek od prawa publicznego dostępu do dokumentów dotyczący ochrony celów kontroli, dochodzenia i audytu przewidziany w art. 4 ust. 2 tiret trzecie rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, chociaż przy stosowaniu tego wyjątku ciężar dowodowy spoczywa na instytucji, która się na niego powołuje, to jednak gdy chodzi o art. 4 ust. 2 ostatnia część zdania tego rozporządzenia, istnienie nadrzędnego interesu publicznego w rozumieniu ostatniej części zdania tego przepisu powinien wykazać ten, kto powołuje się na taki interes.

Ponadto kto powołuje się na istnienie nadrzędnego interesu publicznego w rozumieniu przepisów art. 4 ust. 2 tego rozporządzenia, powinien w sposób konkretny wskazać okoliczności uzasadniające ujawnienie danych dokumentów. W tym względzie przedstawienie rozważań o charakterze wyłącznie ogólnym nie wystarczy do wykazania, że nadrzędny interes publiczny przeważa nad względami uzasadniającymi odmowę udostępnienia dokumentów na podstawie art. 4 ust. 2 ostatnia część zdania. Podobnie nadrzędny interes publiczny, który mógłby uzasadniać ujawnienie dokumentu, niekoniecznie musi się różnić od zasad stanowiących podstawę omawianego rozporządzenia.

(por. pkt 91–93, 97)

7.      Interesu w możliwości uzyskania materiałów dowodowych na poparcie powództwa o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej przed sądem krajowym nie można uznać za „nadrzędny interes publiczny” w rozumieniu art. 4 ust. 2 ostatnia część zdania rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, lecz należy go uznać za interes prywatny.

(por. pkt 99)

8.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 102)

9.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 109, 110)

10.    Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 112)