Sprawa T‑20/14
Huynh Duong Vi Nguyen
przeciwko
Parlamentowi Europejskiemu
i
Radzie Unii Europejskiej
Skarga o stwierdzenie nieważności – Reforma regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej i warunków zatrudnienia innych pracowników Unii – Mniej korzystny system zryczałtowanego wypłacania kosztów podróży i zwiększania wymiaru corocznego urlopu wypoczynkowego o dodatkowe dni czasu podróży – Brak indywidualnego oddziaływania – Odpowiedzialność pozaumowna – Związek przyczynowy – Skarga w części oczywiście niedopuszczalna, a w części oczywiście pozbawiona podstawy prawnej
Streszczenie – postanowienie Sądu (ósma izba) z dnia 11 listopada 2014 r.
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Akt normatywny – Rozporządzenie zmieniające regulamin pracowniczy w zakresie zwrotu kosztów podróży i czasu podróży – Skarga urzędnika oparta na prawie udziału w procedurach zmiany regulaminu i na przynależności do ograniczonego kręgu urzędników, których dotyczy akt – Brak indywidualnego oddziaływania – Niedopuszczalność
(art. 263 akapit czwarty TFUE, art. 336 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 27, 28; regulamin pracowniczy, art. 10; załącznik V, art. 7; załącznik VII, art. 8; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1023/2013)
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Indywidualne oddziaływanie – Ciężar dowodu spoczywający na skarżącym
(art. 263 akapit czwarty TFUE)
3. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Skarga urzędnika Unii na rozporządzenie w sprawie zmiany regulaminu pracowniczego – Wpływ na badanie przesłanki, by akt dotyczył danego urzędnika indywidualnie, przesłanek dopuszczalności hipotetycznej skargi na decyzje administracji wprowadzające te zmiany w życie – Brak
(art. 256 TFUE, art. 263 akapit czwarty TFUE, art. 270 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, załącznik I, art. 1; regulamin pracowniczy, art. 90, 91)
4. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne i prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Przesłanki mające charakter kumulatywny – Niedopuszczalność skargi w braku spełnienia jednej z tych przesłanek
(art. 263 akapit czwarty TFUE)
5. Odpowiedzialność pozaumowna – Przesłanki – Bezprawność – Szkoda – Związek przyczynowy – Przesłanki kumulatywne – Obowiązek rozpoznania ich przez sąd w określonej kolejności – Brak – Niespełnienie jednej z tych przesłanek – Oddalenie skargi o odszkodowanie w całości
(art. 340 akapit drugi TFUE)
6. Odpowiedzialność pozaumowna – Przesłanki – Związek przyczynowy – Szkoda poniesiona w następstwie zarzucanego bezprawnego przyjęcia przez Parlament i Radę rozporządzenia zmieniającego regulamin pracowniczy – Brak bezpośredniego związku przyczynowego między szkodą a zaskarżonymi przepisami
(art. 340 akapit drugi TFUE; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1023/2013)
1. W przypadku skargi wniesionej przez urzędnika Unii na rozporządzenie nr 1023/2013 zmieniające Regulamin pracowniczy urzędników Unii Europejskiej i Warunki zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej przyjęte na podstawie art. 336 TFUE w trybie zwykłej procedury ustawodawczej zaskarżone przepisy należą do kategorii aktów o charakterze generalnym, aktów ustawodawczych, w odniesieniu do których art. 263 akapit czwarty TFUE poddaje dopuszczalność skargi o stwierdzenie nieważności warunkowi, iż akt taki dotyczy skarżącego bezpośrednio i indywidualnie.
W tym względzie warunek, że akt dotyczy skarżącego bezpośrednio i indywidualnie, nie może opierać się na przepisach art. 27 i 28 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Fakt bowiem, że dana osoba w taki czy inny sposób uczestniczy w procesie prowadzącym do przyjęcia aktu Unii, może indywidualizować tę osobę w stosunku do danego aktu tylko wtedy, gdy obowiązujące uregulowania unijne przyznają jej pewne gwarancje procesowe. O ile nie istnieje przepis, który wyraźnie stanowi inaczej, to ani proces przygotowywania aktów o charakterze generalnym, ani sam charakter tych aktów nie wymagają, zgodnie z zasadami ogólnymi prawa Unii, takimi jak prawo do bycia wysłuchanym, udziału zainteresowanych osób, gdyż przyjmuje się, że ich interesy reprezentują organy polityczne właściwe do przyjmowania tych aktów. Należy w tym kontekście stwierdzić, że ani art. 336 TFUE, ani art. 10 regulaminu pracowniczego, ani wreszcie art. 27 karty praw podstawowych nie przyznają żadnego uprawnienia proceduralnego członkom personelu instytucji Unii.
Ponadto, o ile nie ulega wątpliwości, że dany akt może dotyczyć danej osoby indywidualnie, ponieważ należy ona do ograniczonego kręgu podmiotów gospodarczych, jeśli akt ten zmienia prawa nabyte przezeń przed wydaniem tego aktu, o tyle stwierdzić należy, że nawet przy założeniu, że skarżąca należy to takiego kręgu urzędników, dla których zaskarżone przepisy rozporządzenia 1023/2013 będą skutkować utratą prawa do zwrotu kosztów podróży i do czasu podróży, okoliczność ta nie wynika z pozbawienia tylko tych urzędników nabytych przez nich praw. Nie istnieje prawo nabyte w tym sensie, ponieważ jak wynika z art. 7 załącznika V do regulaminu pracowniczego znajdującego zastosowanie do dnia 31 grudnia 2013 r. i z art. 8 załącznika VII do tego samego regulaminu pracowniczego, prawo do zwrotu kosztów podróży i do czasu podróży, niezależnie od dodatku zagranicznego lub dodatku z tytułu zamieszkiwania za granicą, było w istocie prawem każdego urzędnika Unii. W tym zakresie, mimo iż decyzja podjęta przez Parlament i Radę, aby powiązać poprzez przepisy rozporządzenia nr 1023/2013 korzystanie z tych praw z pobieraniem dodatku zagranicznego lub dodatku z tytułu zamieszkiwania za granicą, wywiera skutek w postaci pozbawienia skarżącej tych praw ze względu na sytuację prawną i faktyczną, w której zarówno ona, jak i inni urzędnicy obecnie się znajdują, nie jest jednak wykluczone, że inni urzędnicy mogą w przyszłości znaleźć się w podobnej do niej sytuacji.
Ponadto możliwość określenia w chwili przyjęcia zaskarżonego aktu, z przybliżoną dokładnością, liczby lub nawet tożsamości podmiotów prawa, do których akt ów ma zastosowanie, nie oznacza jednak wcale, że podmioty te należy traktować tak, jakby akt ten dotyczył ich indywidualnie, o ile tylko pozostaje bezsporne, że akt ten podlega zastosowaniu ze względu na zaistnienie pewnej obiektywnej sytuacji prawnej lub faktycznej w nim określonej.
(por. pkt 25, 31, 32, 37, 41, 45–48)
2. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 43, 44)
3. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 52, 53)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 55)
5. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 60, 61)
6. W kontekście powstania pozaumownej odpowiedzialności Unii w rozumieniu art. 340 akapit drugi TFUE przesłanka dotycząca istnienia związku przyczynowego wymaga pewnego i bezpośredniego związku przyczynowo‑skutkowego pomiędzy naruszeniem popełnionym przez zainteresowaną instytucję a podnoszoną szkodą, związku, którego udowodnienie należy do skarżącej. Ponadto podnoszona szkoda powinna wynikać w sposób wystarczająco bezpośredni z zarzucanego zachowania, które ma stanowić decydującą przyczynę tej szkody.
W przypadku skargi urzędnika na przepisy rozporządzenia nr 1023/2013 zmieniającego Regulamin pracowniczy urzędników Unii Europejskiej i Warunki zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej w zakresie zwrotu kosztów podróży i czasu podróży, którego bezprawność urzędnik ten podnosi i które są źródłem szkody, którą miał on ponieść, należy stwierdzić, że nie występuje bezpośredni i pewny związek pomiędzy tymi przepisami i podnoszoną szkodą. Ta ostatnia może bowiem wynikać w konkretnym przypadku jedynie z decyzji instytucji zatrudniającej skarżącą o przyznaniu jej liczby dni urlopu z tytułu czasu podróży niższej od tej, która by jej przysługiwała pod rządami regulaminu pracowniczego znajdującego wcześniej zastosowanie, oraz o odmowie przyznania corocznego zwrotu kosztów podróży, w zastosowaniu rzeczonych przepisów.
(por. pkt 62–64)