Sprawa C‑222/07
Unión de Televisiones Comerciales Asociadas (UTECA)
przeciwko
Administración General del Estado
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunal Supremo)
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – Artykuł 12 WE – Zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową – Artykuły 39 WE, 43 WE, 49 WE i 56 WE – Podstawowe swobody gwarantowane przez traktat WE – Artykuł 87 WE – Pomoc państwa – Dyrektywa 89/552/EWG – Wykonywanie telewizyjnej działalności transmisyjnej – Nałożony na operatorów telewizyjnych obowiązek przeznaczania pewnego procentu przychodu operacyjnego na prefinansowanie europejskich filmów kinowych i telewizyjnych, zgodnie z którym 60% tej kwoty musi być przeznaczone na produkcję filmów, których językiem oryginału jest jeden z języków urzędowych Królestwa Hiszpanii i które produkowane są w przeważającej części przez hiszpański przemysł filmowy
Streszczenie wyroku
1. Prawo wspólnotowe – Zasady – Równość traktowania – Dyskryminacja ze względu na przynależność państwową – Swoboda świadczenia usług – Telewizyjna działalność nadawcza – Dyrektywa 89/552
(art. 12 WE, art. 39 ust. 2 WE, art. 43 WE, 49 WE, 56 WE; dyrektywa Rady 89/552, art. 3)
2. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie
(art. 87 ust. 1 WE)
1. Dyrektywę 89/552 w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich, dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej, w brzmieniu zmienionym przez dyrektywę 97/36, a dokładniej jej art. 3, oraz art. 12 WE należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie podjęciu przez państwo członkowskie środka, zobowiązującego operatorów telewizyjnych do przeznaczania 5% ich przychodów na prefinansowanie europejskich filmów kinowych oraz filmów telewizyjnych, i dokładniej 60% z tych 5% na utwory, których językiem oryginału jest jeden z języków urzędowych tego państwa członkowskiego.
W istocie niezależnie od tego, czy taki środek należy do dziedzin objętych przez dyrektywę, czy nie, państwa członkowskie zachowują co do zasady kompetencję do przyjęcia tego środka, pod warunkiem że państwa te respektują podstawowe swobody gwarantowane przez traktat.
Niewątpliwie ponieważ środek taki dotyczy obowiązku przeznaczania na utwory, których językiem oryginału jest jeden z języków urzędowych tego państwa członkowskiego, 60% z 5% przychodów przeznaczonych na prefinansowanie europejskich filmów kinowych oraz filmów telewizyjnych, to stanowi on ograniczenie większej ilości swobód podstawowych, mianowicie swobody świadczenia usług, swobody przedsiębiorczości, swobody przepływu kapitału i swobody przepływu pracowników.
Jednakże środek taki może zostać uzasadniony przez cel polegający na ochronie i promowaniu jednego z języków urzędowych danego państwa członkowskiego. W tym względzie ponieważ środek taki zobowiązuje do inwestowania w filmy kinowe oraz telewizyjne, których językiem oryginału jest jeden z języków urzędowych tego państwa członkowskiego, jest on zatem odpowiedni dla zagwarantowania realizacji tego celu.
Podobnie nie wydaje się, aby tego rodzaju środek wykraczał poza to, co niezbędne do osiągnięcia tego celu. W istocie omawiany środek dotyczy, koniec końców jedynie 3% przychodów operatorów, a procent ten nie może zostać uznany za nieproporcjonalny w stosunku do celu, którego osiągnięcie zostało zamierzone. Ponadto środek taki nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu, z tego tylko powodu, że nie przewiduje on kryteriów umożliwiających zaklasyfikowanie odnośnych utworów jako „dobra kultury”. Ponieważ język i kultura są silnie ze sobą związane, nie można uważać, że celowi zamierzonemu przez państwo członkowskie, polegającemu na ochronie i promowaniu jednego ze swoich języków urzędowych lub większej ich liczby, aby mógł uzasadnić ograniczenie jednej ze swobód podstawowych gwarantowanych przez traktat, muszą towarzyszyć koniecznie inne kryteria kulturowe. Środek taki nie wykracza również poza to, co jest konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu, z tego tylko powodu, że beneficjentami finansowania są głównie przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją filmową, mające siedzibę w tym państwie członkowskim. Otóż fakt, że kryterium, na którym omawiany środek się opiera – kryterium językowe – może przysparzać korzyść przedsiębiorstwom zajmujących się produkcją filmową, które pracują w języku określonym przez ten środek i które mogą zatem w praktyce pochodzić głównie z tego państwa członkowskiego, dla którego ten język stanowi język urzędowy, stanowi istotę zamierzonego celu. Sytuacja ta nie stanowi sama w sobie dowodu nieproporcjonalnego charakteru omawianego środka, pod rygorem pozbawienia sensu uznania za nadrzędny wzgląd interesu ogólnego celu zamierzonego przez państwo członkowskie i polegającego na ochronie i promowaniu jednego lub większej ilości jego języków urzędowych.
W końcu jeżeli chodzi o art. 12 WE, to przepis ten może być stosowany w sposób samodzielny jedynie w sytuacjach regulowanych przez prawo wspólnotowe, dla których traktat nie przewiduje szczególnego przepisu o zakazie dyskryminacji. Tymczasem zasada niedyskryminacji jest wykonywana w dziedzinach swobodnego przepływu pracowników, swobody przedsiębiorczości, swobodnego przepływu usług i swobodnego przepływu kapitału odpowiednio przez art. 39 ust. 2 WE, art. 43 WE, 49 WE i 56 WE. Skoro z powyższego wynika, że omawiany środek nie jest niezgodny z tymi postanowieniami traktatu, to nie jest on również niezgodny z art. 12 WE.
(por. pkt 20, 24, 27, 29–34, 36–40; pkt 1 sentencji)
2. Artykuł 87 WE należy interpretować w ten sposób, że podjęty przez państwo członkowskie środek zobowiązujący operatorów telewizyjnych do przeznaczania 5% ich przychodów na prefinansowanie europejskich filmów kinowych oraz filmów telewizyjnych, i dokładniej 60% z tych 5% na utwory, których językiem oryginału jest jeden z języków urzędowych tego państwa członkowskiego, nie stanowi pomocy państwa na rzecz przemysłu filmowego tego państwa członkowskiego.
W istocie jedynie korzyści przyznane bezpośrednio lub pośrednio z zasobów państwowych są uznawane za pomoc w rozumieniu przepisu art. 87 ust. 1 WE. W tym względzie rozróżnienie wprowadzone w tym postanowieniu pomiędzy pomocą „przyznawaną przez państwa członkowskie” i pomocą przyznawaną „przy użyciu zasobów państwowych” nie oznacza, że wszystkie przywileje udzielone przez państwo stanowią pomoc, niezależnie od tego, czy byłyby finansowane ze środków państwowych, czy też nie, ale ma na celu jedynie włączenie do tego pojęcia zarówno przywilejów przyznanych bezpośrednio przez państwo, jak również tych udzielanych za pośrednictwem organizacji publicznej lub prywatnej, wskazanej lub utworzonej przez to państwo.
Tymczasem przywilej, który omawiany środek przyznaje przemysłowi filmowemu danego państwa członkowskiego, nie stanowi przywileju przyznanego bezpośrednio przez państwo lub za pośrednictwem organizacji publicznej lub prywatnej, wskazanej lub utworzonej przez to państwo. Przywilej taki wynika z ustawodawstwa powszechnego, nakładającego na operatorów telewizyjnych, należących zarówno do sektora publicznego, jak i prywatnego, obowiązek przeznaczania części swoich przychodów na prefinansowanie filmów kinowych oraz telewizyjnych.
Ponadto o ile omawiany środek stosuje się do operatorów telewizji publicznej, nie stanowi on odnośnego przywileju zależnego od kontroli tych operatorów sprawowanej przez władzę publiczną lub wytycznych udzielanych tym operatorom przez owe władze.
(por. pkt 43–47; pkt 2 sentencji)