Υπόθεση T‑894/16
Société Air France
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έκτο πενταμελές τμήμα) της 11ης Ιουλίου 2019
«Προσφυγή ακυρώσεως – Κρατικές ενισχύσεις – Μέτρα που έθεσε σε εφαρμογή η Γαλλία υπέρ του αερολιμένα Marseille Provence και των αεροπορικών εταιριών που χρησιμοποιούν τον αερολιμένα – Απόφαση με την οποία η ενίσχυση κηρύσσεται συμβατή με την εσωτερική αγορά – Επιδοτήσεις επενδύσεων – Διαφοροποίηση των αερολιμενικών τελών που εφαρμόζονται στις πτήσεις εσωτερικού και στις διεθνείς πτήσεις – Μειωμένα αερολιμενικά τέλη με σκοπό την ενθάρρυνση των πτήσεων από τον νέο αεροσταθμό Marseille Provence 2 – Πράξη που δεν αφορά ατομικά την προσφεύγουσα – Δεν θίγεται ουσιωδώς η ανταγωνιστική θέση – Απαράδεκτο»
1. Προσφυγή ακυρώσεως – Φυσικά ή νομικά πρόσωπα – Πράξεις που τα αφορούν άμεσα και ατομικά – Ατομικός επηρεασμός – Κριτήρια – Απόφαση της Επιτροπής με την οποία ορισμένη ενίσχυση κρίνεται συμβατή με την εσωτερική αγορά – Προσφυγή επιχειρήσεως η οποία δεν θεμελιώνει ύπαρξη ανταγωνιστικής σχέσης με τον δικαιούχο της ενίσχυσης – Απαράδεκτο
(Άρθρα 108 §§ 2 και 3, και 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ)
(βλ. σκέψεις 24-44)
2. Προσφυγή ακυρώσεως – Φυσικά ή νομικά πρόσωπα – Πράξεις που τα αφορούν άμεσα και ατομικά – Ατομικός επηρεασμός – Κριτήρια – Απόφαση της Επιτροπής με την οποία ορισμένη ενίσχυση κρίνεται συμβατή με την εσωτερική αγορά – Προσφυγή ανταγωνιστικής επιχειρήσεως η οποία δεν θεμελιώνει ότι θίγεται ουσιωδώς η θέση της στην αγορά – Απαράδεκτο – Προσβολή του δικαιώματος αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας – Δεν υφίσταται
(Άρθρα 108 §§ 2 και 3, και 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47)
(βλ. σκέψεις 53-69, 80)
3. Προσφυγή ακυρώσεως – Φυσικά ή νομικά πρόσωπα – Πράξεις που τα αφορούν άμεσα και ατομικά – Απόφαση της Επιτροπής με την οποία ορισμένη ενίσχυση κρίνεται συμβατή με την εσωτερική αγορά – Προσφυγή επιχειρήσεως η οποία συμμετείχε στη διοικητική διαδικασία – Χαρακτηριστικό το οποίο δεν επαρκεί προκειμένου να αναγνωριστεί η ενεργητική νομιμοποίησή της
(Άρθρα 108 §§ 2 και 3, και 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ)
(βλ. σκέψεις 71, 72)
Σύνοψη
Με την απόφαση Air France κατά Επιτροπής (T‑894/16), η οποία εκδόθηκε στις 11 Ιουλίου 2019, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε ως απαράδεκτη την προσφυγή ακυρώσεως που άσκησε η αεροπορική εταιρία Air France κατά απoφάσεως αφορώσας κρατικές ενισχύσεις την οποία εξέδωσε η Επιτροπή σχετικά με ορισμένα μέτρα που έθεσαν σε εφαρμογή οι γαλλικές αρχές υπέρ του αερολιμένα Marseille Provence και των αεροπορικών εταιριών που χρησιμοποιούν τον αερολιμένα (1).
Ο αερολιμένας Marseille Provence είναι ένας από τους μεγαλύτερες αερολιμένες της Γαλλίας. Το 2004 ο φορέας εκμετάλλευσης του εν λόγω αερολιμένα, με σκοπό να αναζωογονήσει την επιβατική κίνηση και να αναπροσανατολίσει την ανάπτυξη του αερολιμένα προς ευρωπαϊκούς προορισμούς, αποφάσισε να δημιουργήσει, δίπλα στον κύριο αεροσταθμό, νέο αεροσταθμό για τις πτήσεις «χαμηλού κόστους». Για τη χρηματοδότηση της κατασκευής του νέου αυτού αεροσταθμού, ο φορέας εκμετάλλευσης του αερολιμένα έλαβε, μεταξύ άλλων, επιδότηση επενδύσεων από το γαλλικό κράτος. Για τον νέο αυτό αεροσταθμό εφαρμόστηκε επίσης ειδική ρύθμιση η οποία προέβλεπε συγκεκριμένες μειωμένες τιμές τέλους επιβατών. Τέλος, συνήφθη σύμβαση αγοράς διαφημιστικού χώρου για περίοδο πέντε ετών με δυνατότητα ανανεώσεως προκειμένου να εξασφαλιστεί η διαφήμιση του προορισμού της Μασσαλίας για την προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού επιβατών.
Η Επιτροπή, αφού εξέτασε τα διάφορα αυτά μέτρα υπό το πρίσμα του δικαίου των κρατικών ενισχύσεων, έκρινε ότι ο αερολιμένας Marseille Provence είχε λάβει επενδυτική ενίσχυση η οποία ήταν συμβατή με την εσωτερική αγορά βάσει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ. Αντιθέτως, ως προς τις μειωμένες τιμές του τέλους επιβατών για τον νέο αεροσταθμό που αφορούσε τις πτήσεις «χαμηλού κόστους» καθώς και ως προς τη σύμβαση αγοράς διαφημιστικού χώρου, η Επιτροπή έκρινε ότι δεν υπάρχει ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ. Η Air France άσκησε προσφυγή ακυρώσεως κατά της απόφασης αυτής της Επιτροπής ισχυριζόμενη, μεταξύ άλλων, ότι οι αεροπορικές εταιρίες «χαμηλού κόστους», όπως η Ryanair, αντλούσαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα από τη χρήση του νέου αεροσταθμού που προοριζόταν για τις εν λόγω πτήσεις.
Εντούτοις, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της Air France ως απαράδεκτη, με την αιτιολογία ότι η τελευταία δεν διέθετε ενεργητική νομιμοποίηση βάσει του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ.
Συναφώς, το Γενικό Δικαστήριο επισήμανε αρχικώς ότι, βάσει της εν λόγω διάταξης, πρέπει να συντρέχει στο πρόσωπο του προσφεύγοντος, όπως η Air France, η διττή προϋπόθεση κατά την οποία η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να τον αφορά άμεσα και ατομικά. Επιπλέον, κατά πάγια νομολογία, θα μπορούσε να διαπιστωθεί ότι η απόφαση αφορά πράγματι ατομικά την Air France μόνο αν μεταξύ της τελευταίας και του δικαιούχου των μέτρων ενισχύσεως τα οποία αφορά η προσβαλλόμενη ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου απόφαση υφίστατο σχέση ανταγωνισμού και αν είχε θιγεί ουσιωδώς η θέση της στην αγορά λόγω των επίμαχων μέτρων.
Υπό το πρίσμα των αρχών αυτών, το Γενικό Δικαστήριο επισήμανε εν συνεχεία ότι η επιδότηση επενδύσεων για τη χρηματοδότηση της κατασκευής του νέου αεροσταθμού του αερολιμένα Marseille Provence χορηγήθηκε αποκλειστικώς στον φορέα εκμετάλλευσης του αερολιμένα και ο φορέας αυτός ήταν ο μοναδικός δικαιούχος. Επομένως, ελλείψει σχέσεως ανταγωνισμού μεταξύ του εν λόγω φορέα και της Air France, η απόφαση της Επιτροπής, με την οποία διαπιστωνόταν ότι η επιδότηση αυτή ήταν συμβατή με την εσωτερική αγορά, δεν αφορούσε την Air France ατομικά.
Τέλος, όσον αφορά, αφενός, τις μειωμένες τιμές του τέλους επιβατών που εφαρμόστηκαν στον νέο αεροσταθμό για τις πτήσεις «χαμηλού κόστους» και, αφετέρου, τη σύμβαση αγοράς διαφημιστικού χώρου, το Γενικό Δικαστήριο επισήμανε ότι η σχετική αγορά εντός της οποίας έπρεπε να εξεταστεί ο αντίκτυπος των εν λόγω μέτρων αποτελούνταν από όλες τις συνδέσεις που πραγματοποιούνται από και προς τον αερολιμένα αυτό, ανεξαρτήτως του χρησιμοποιούμενου αεροσταθμού. Ως εκ τούτου, στην Air France εναπέκειτο να αποδείξει, ως προσφεύγουσα, ότι η ανταγωνιστική της θέση στην εν λόγω αγορά είχε θιγεί ουσιωδώς από τα μειωμένα τέλη και από τη σύμβαση αγοράς διαφημιστικού χώρου. Όμως, ακόμη και αν υποτεθεί ότι η ανταγωνιστική θέση της Air France στη σχετική αγορά, λαμβανομένου υπόψη του ανταγωνισμού με τη Ryanair, είχε θιγεί άμεσα λόγω των μέτρων αυτών, η Air France δεν προσκόμισε στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν ότι η θέση της είχε επίσης θιγεί ουσιωδώς. Συνεπώς, η προσφυγή της έπρεπε να απορριφθεί στο σύνολό της ως απαράδεκτη.