Sprawa T‑894/16
Société Air Francja
przeciwko
Komisji Europejskiej
Wyrok Sądu (szósta izba w składzie powiększonym) z dnia 11 lipca 2019 r.
Skarga o stwierdzenie nieważności – Pomoc państwa – Środki wdrożone przez Francję na rzecz portu lotniczego Marseille Provence i korzystających z niego przedsiębiorstw lotniczych – Decyzja uznająca pomoc za zgodną z rynkiem wewnętrznym – Dotacje inwestycyjne – Zróżnicowanie opłat lotniskowych mających zastosowanie do lotów krajowych i do lotów międzynarodowych – Obniżone opłaty lotniskowe w celu zachęcania do lotów z nowego terminalu Marseille Provence 2 – Brak indywidualnego oddziaływania – Brak istotnego wpływu na pozycję konkurencyjną – Niedopuszczalność
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Indywidualne oddziaływanie – Kryteria – Decyzja Komisji stwierdzająca zgodność pomocy z rynkiem wewnętrznym – Skarga przedsiębiorstwa niedowodzącego stosunku konkurencji z beneficjentem pomocy – Niedopuszczalność
(art. 108 ust. 2, 3, art. 263 akapit czwarty TFUE)
(zob. pkt 24–44)
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Indywidualne oddziaływanie – Kryteria – Decyzja Komisji stwierdzająca zgodność pomocy z rynkiem wewnętrznym – Skarga konkurencyjnego przedsiębiorstwa niedowodzącego istotnego wpływu na jego pozycję na rynku – Niedopuszczalność – Naruszenie prawa do skutecznej ochrony sądowej – Brak
(art. 108 ust. 2, 3, art. 263 akapit czwarty TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47)
(zob. pkt 53–69, 80)
3. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Decyzja Komisji stwierdzająca zgodność pomocy z rynkiem wewnętrznym – Skarga przedsiębiorstwa, które brało udział w postępowaniu administracyjnym – Cecha niewystarczająca do uznania czynnej legitymacji procesowej
(art. 108 ust. 2, 3, art. 263 akapit czwarty TFUE)
(zob. pkt 71, 72)
Streszczenie
W wyroku Air France/Komisja (T‑894/16), wydanym w dniu 11 lipca 2019 r., Sąd odrzucił jako niedopuszczalną wniesioną przez przedsiębiorstwo lotnicze Air France skargę o stwierdzenie nieważności decyzji w dziedzinie pomocy państwa wydanej przez Komisję w przedmiocie niektórych środków wprowadzonych przez władze francuskie na rzecz portu lotniczego Marseille Provence i korzystających z niego przedsiębiorstw lotniczych(1).
Port lotniczy Marseille Provence jest jednym z największych portów lotniczych we Francji. W roku 2004 w trosce o ożywienie ruchu i ukierunkowanie rozwoju na europejskie cele podróży operator tego portu lotniczy podjął decyzję o utworzeniu obok terminalu głównego nowego terminalu dla lotów „niskokosztowych”. W celu sfinansowania budowy tego nowego terminalu przedsiębiorca operator otrzymał między innymi dotację inwestycyjną państwa francuskiego. Poza tym dla nowego terminalu wprowadzone zostało szczególne uregulowanie przewidujące obniżone stawki opłaty za pasażera. Wreszcie na okres pięciu lat z możliwością przedłużenia zawarta została umowa zakupu przestrzeni reklamowej w celu zapewnienia reklamy Marsylii jako celowi podróży, aby przyciągnąć dużą liczbę pasażerów.
Po zbadaniu tych różnych środków w świetle prawa pomocy państwa Komisja uznała, że port lotniczy Marseille Provence korzystał z pomocy inwestycyjnej, która była zgodna z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. Jeśli chodzi o obniżone opłaty mające zastosowanie do nowego terminalu zarezerwowanego dla lotów „niskokosztowych” i umowę zakupu przestrzeni reklamowej, Komisja stwierdziła natomiast, że brak jest pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Ta decyzja Komisji stała się przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej przez Air France, która podnosiła w szczególności fakt, że „niskokosztowe” linie lotnicze, takie jak Ryanair, uzyskują przewagę konkurencyjną dzięki korzystaniu z nowego terminalu przeznaczonego dla tego typu lotów.
Sąd odrzucił jednak skargę Air France jako niedopuszczalną ze względu na to, że nie miała ona legitymacji procesowej na mocy art. 263 akapit czwarty TFUE.
W tym względzie Sąd podkreślił najpierw, że na mocy tego postanowienia strona skarżąca taka jak Air France powinna spełniać podwójną przesłankę wymagającą, by zaskarżona decyzja dotyczyła jej bezpośrednio i indywidualnie. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem indywidualne oddziaływanie na Air France mogło ponadto zostać potwierdzone tylko wówczas, gdyby ta ostatnia znajdowała się w stosunku konkurencji z beneficjentem środków pomocy będących przedmiotem zaskarżonej przed Sądem decyzji i gdyby środki te miały istotny wpływ na jej pozycję na rynku.
Uwzględniając zasady wypływające z orzecznictwa, Sąd wskazał następnie, że dotacja inwestycyjna przyznana na sfinansowanie budowy nowego terminalu portu lotniczego Marseille Provence została przyznana wyłącznie operatorowi tego portu lotniczego, który był jej jedynym beneficjentem. Ze względu na brak stosunku konkurencji pomiędzy tym operatorem a Air France decyzja Komisji uznająca tę dotację za zgodną z rynkiem wewnętrznym nie dotyczyła Air France indywidualnie.
Jeśli chodzi o obniżone opłaty mające zastosowanie do nowego terminalu lotów „niskokosztowych” i o umowę zakupu przestrzeni reklamowej, Sąd wyjaśnił w końcu, że właściwy rynek, na którym należało dokonać analizy oddziaływania tych środków, obejmował wszystkie połączenia obsługiwane z i do tego portu lotniczego, niezależnie od użytkowanego terminalu. Tym samym to Air France miała obowiązek wykazania jako strona skarżąca, że obniżone opłaty i umowa zakupu przestrzeni reklamowej miały istotny wpływ na jej pozycję konkurencyjną na tym rynku. Tymczasem nawet przy założeniu, że wspomniane środki bezpośrednio wpływały na pozycję konkurencyjną Air France na rynku właściwym, biorąc pod uwagę jej konkurencję ze spółką Ryanair, nie przedstawiła ona żadnych dowodów pozwalających na stwierdzenie, że taki wpływ był istotny Jej skargę należało zatem odrzucić w całości jako niedopuszczalną.