WYROK SĄDU (ósma izba w składzie powiększonym)
z dnia 23 września 2020 r.(*)
Unia gospodarcza i walutowa – Unia bankowa – Jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych przedsiębiorstw inwestycyjnych (SRM) – Jednolity fundusz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRF) – Decyzja SRB w sprawie obliczania składek ex ante za 2017 r. – Skarga o stwierdzenie nieważności – Bezpośrednie i indywidualne oddziaływanie – Dopuszczalność – Istotne wymogi proceduralne – Uwierzytelnienie decyzji – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Zarzut niezgodności z prawem – Ograniczenie w czasie skutków wyroku
W sprawie T‑411/17
Landesbank Baden-Württemberg, z siedzibą w Stuttgarcie (Niemcy), który reprezentowali adwokaci H. Berger i K. Rübsamen,
strona skarżąca,
przeciwko
Jednolitej Radzie ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB), którą reprezentowali adwokaci A. Martin-Ehlers, S. Raes, T. Van Dyck i A. Kopp,
strona pozwana,
popieranej przez
Komisję Europejską, którą reprezentowali A. Steiblytė i K.P. Wojcik, w charakterze pełnomocników,
interwenient,
mającej za przedmiot oparte na art. 263 TFUE żądanie stwierdzenia nieważności wydanej podczas sesji wykonawczej w dniu 11 kwietnia 2017 r. decyzji SRB w sprawie składek ex ante za rok 2017 na rzecz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRB/ES/SRF/2017/05) w zakresie, w jakim dotyczy ona skarżącej,
SĄD (ósma izba w składzie powiększonym),
w składzie: A.M. Collins, prezes, M. Kancheva, R. Barents, J. Passer (sprawozdawca) i G. De Baere, sędziowie,
sekretarz: S. Bukšek Tomac, administratorka,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 12 grudnia 2019 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Ramy prawne
1 Niniejsza sprawa wpisuje się w ramy drugiego filaru unii bankowej odnoszącego się do jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRM), ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiającym jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. 2014, L 225, s. 1). Celem ustanowienia SRM jest wzmocnienie integracji ram restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w państwach członkowskich należących do strefy euro oraz w państwach członkowskich nienależących do strefy euro, które postanowiły uczestniczyć w jednolitym mechanizmie nadzorczym (SSM) (zwanych dalej „uczestniczącymi państwami członkowskimi”).
2 Sprawa ta dotyczy dokładniej jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRF) ustanowionego przez art. 67 ust. 1 rozporządzenia nr 806/2014. SRF jest finansowany ze składek instytucji pobieranych na szczeblu krajowym, w szczególności w postaci składek ex ante, zgodnie z art. 67 ust. 4 wskazanego rozporządzenia. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 13 wspomnianego rozporządzenia pojęcie instytucji oznacza instytucję kredytową lub firmę inwestycyjną objętą nadzorem skonsolidowanym zgodnie z art. 2 lit. c) tego rozporządzenia. Składki są przekazywane na poziomie Unii Europejskiej zgodnie z umową międzyrządową o przekazywaniu i uwspólnianiu składek na rzecz SRF zawartą w Brukseli (Belgia) w dniu 21 maja 2014 r.
3 Artykuł 70 rozporządzenia nr 806/2014, zatytułowany „Składki ex ante”, stanowi:
„1. Indywidualną składkę od każdej instytucji pobiera się co najmniej raz w roku i oblicza się ją proporcjonalnie do kwoty jej zobowiązań, z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych, w odniesieniu do łącznych zobowiązań – z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych – wszystkich instytucji, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności na terytorium wszystkich uczestniczących państw członkowskich.
2. Każdego roku po konsultacji z EBC lub właściwym organem krajowym oraz w ścisłej współpracy z krajowymi organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji Jednolita Rada oblicza wysokość indywidualnych składek w celu zapewnienia, aby składki należne od wszystkich instytucji, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności na terytorium wszystkich uczestniczących państw członkowskich, nie przekraczały 12,5% poziomu docelowego.
Każdego roku podstawą obliczania wysokości składek od poszczególnych instytucji jest:
a) składka ryczałtowa, czyli proporcjonalna w oparciu o kwotę zobowiązań instytucji, z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych, w odniesieniu do całkowitych zobowiązań, z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych, wszystkich instytucji, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności na terytorium uczestniczących państw członkowskich; oraz
b) składka skorygowana o ryzyko, której podstawą są kryteria określone w art. 103 ust. 7 dyrektywy 2014/59/UE, przy uwzględnieniu zasady proporcjonalności i bez powodowania zakłóceń między strukturami sektora bankowego państw członkowskich.
Stosunek składki ryczałtowej do składek skorygowanych o ryzyko uwzględnia zrównoważoną dystrybucję składek w różnych rodzajach banków.
W każdym przypadku łączna kwota indywidualnych składek od wszystkich instytucji, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności na terytorium wszystkich uczestniczących państw członkowskich, obliczona zgodnie z lit. a) i b), nie przekracza w ciągu roku 12,5% poziomu docelowego.
[…]
6. Zastosowanie mają akty delegowane precyzujące pojęcie korygowania składek odpowiednio do profilu ryzyka instytucji, przyjęte przez Komisję na mocy art. 103 ust. 7 dyrektywy 2014/59/UE.
7. Rada, stanowiąc na wniosek Komisji, przyjmuje w ramach aktów delegowanych, o których mowa w ust. 6, akty wykonawcze w celu określenia warunków wykonania przepisów ust. 1, 2 i 3, w szczególności w odniesieniu do:
a) stosowania metodyki obliczania składek indywidualnych;
b) praktycznych warunków dotyczących przypisywania instytucjom czynników ryzyka określonych w akcie delegowanym”.
4 Rozporządzenie nr 806/2014 zostało uzupełnione, w odniesieniu do wspomnianych składek ex ante, rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) 2015/81 z dnia 19 grudnia 2014 r. określającym jednolite warunki stosowania rozporządzenia nr 806/2014 w odniesieniu do składek ex ante wnoszonych na rzecz SRF (Dz.U. 2015, L 15, s. 1).
5 Ponadto rozporządzenie nr 806/2014 i rozporządzenie wykonawcze 2015/81 zawierają odniesienia do niektórych przepisów zawartych w dwóch innych aktach prawnych:
– po pierwsze, w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającej ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/UE oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. 2014, L 173, s. 190);
– po drugie, w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/63 z dnia 21 października 2014 r. uzupełniającym dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE w odniesieniu do składek ex ante wnoszonych na rzecz mechanizmów finansowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (Dz.U. 2015, L 11, s. 44).
6 Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) została ustanowiona jako agencja Unii (art. 42 rozporządzenia nr 806/2014). Jej struktura obejmuje między innymi sesję plenarną i sesję wykonawczą (art. 43 ust. 5 rozporządzenia nr 806/2014). Na sesji wykonawczej SRB podejmuje wszelkie decyzje dotyczące wykonania rozporządzenia nr 806/2014, chyba że rozporządzenie to stanowi inaczej [art. 54 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 806/2014].
Okoliczności powstania sporu
7 Skarżąca, Landesbank Baden-Württemberg, jest instytucją kredytową z siedzibą w Niemczech. Jest ona powiązana z systemem ochrony instytucjonalnej (zwanym dalej „IPS”) Sparkassen-Finanzgruppe (grupy finansowej kas oszczędnościowych, Niemcy).
8 W dniu 26 stycznia 2017 r. skarżąca przekazała niemieckiemu organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, Bundesanstalt für Finanzmarktstabilisierung (federalnemu urzędowi stabilizacji rynków finansowych, Niemcy, zwanemu dalej „FMSA”) swoje oświadczenie do celów składki ex ante za 2017 r.
9 Decyzją z dnia 11 kwietnia 2017 r. w sprawie składek ex ante za rok 2017 na rzecz SRF (SRB/ES/SRF/2017/05) (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) SRB postanowiła na sesji wykonawczej zgodnie z art. 54 ust. 1 lit. b) i art. 70 ust. 2 rozporządzenia nr 806/2014 o wysokości składek ex ante każdej instytucji, w tym skarżącej, za rok 2017.
10 Decyzją o poborze składki z dnia 21 kwietnia 2017 r., doręczoną w dniu 24 kwietnia 2017 r., FMSA poinformowała skarżącą, że SRB ustaliła jej składkę ex ante za 2017 r. na rzecz SRF i wskazał jej kwotę do zapłaty na rzecz Restrukturierungsfonds (funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, Niemcy) (zwanej dalej „decyzją o poborze składki”). FMSA załączyła do decyzji o poborze składki dwa dokumenty, a mianowicie niemiecką wersję tekstu zaskarżonej decyzji, bez wymienionego w tym akcie załącznika, oraz dokument zatytułowany „Szczegóły obliczenia (korekta o profil ryzyka): składki ex ante na rzecz [SRF] za 2017 r.” (zwany dalej „dokumentem zatytułowanym »Szczegóły obliczenia«”).
Przebieg postępowania i żądania stron
11 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 30 czerwca 2017 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.
12 W piśmie, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 29 września 2017 r., Komisja Europejska wniosła o dopuszczenie jej do udziału w postępowaniu w charakterze interwenienta popierającego żądania SRB.
13 Postanowieniem z dnia 13 listopada 2017 r. prezes ósmej izby Sądu (w dawnym składzie) uwzględnił wniosek Komisji o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta.
14 Na wniosek ósmej izby Sądu (w dawnym składzie) Sąd – na podstawie art. 28 regulaminu postępowania przed Sądem – postanowił przekazać sprawę składowi powiększonemu.
15 W ramach środka organizacji postępowania przyjętego w dniu 12 lutego 2019 r. na podstawie art. 89 regulaminu postępowania, w pierwszej kolejności, Sąd wezwał SRB do przedstawienia, po pierwsze, pełnej kopii oryginału zaskarżonej decyzji, w tym załącznika do niej, oraz po drugie, wszystkich wydanych przez nią decyzji pośrednich, które stanowią podstawę obliczenia składki ex ante za 2017 r. W drugiej kolejności, Sąd wezwał SRB do opisania procedury wydania zaskarżonej decyzji z przedstawieniem dowodów. Po trzecie, SRB została wezwana do sprecyzowania w przedmiocie danych z tabeli dotyczącej odstępów czasu dla opublikowanego na jej stronie internetowej mnożnika dostosowania w zależności od profilu ryzyka [korekty o profil ryzyka], o których mowa w pkt 154 odpowiedzi na skargę i w pkt 102 dupliki, daty pierwszej publikacji tych danych. Po czwarte, SRB została wezwana do wskazania wartości mnożnika dla wskaźnika IPS i mnożnika korekty o profil ryzyka zastosowanego w ramach zaskarżonej decyzji w przypadku innych instytucji wymienionych w załączniku A.12 do skargi.
16 W piśmie z dnia 20 marca 2019 r. SRB odpowiedziała na ów środek organizacji postępowania. Jeżeli chodzi o wezwanie do przedstawienia dokumentów, to wskazała ona zasadniczo, że nie może przedstawić dokumentów ze względu na poufność. Z tego powodu wniosła ona do Sądu o przeprowadzenie środka dowodowego.
17 Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2019 r. Sąd wezwał SRB na podstawie, po pierwsze, art. 24 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a po drugie, na podstawie art. 91 lit. b), art. 92 § 3 oraz art. 103 regulaminu postępowania, do przedstawienia w wersji jawnej i poufnej pełnej kopii oryginału zaskarżonej decyzji, w tym załącznika do niej, wszystkich wydanych przez nią decyzji pośrednich, na których opiera się obliczenie składki ex ante za 2017 r., wszystkich dowodów dotyczących procesu wydania zaskarżonej decyzji oraz wartości mnożników, o których mowa powyżej w pkt 15.
18 Pismem z dnia 3 maja 2019 r. SRB odpowiedziała na postanowienie z dnia 10 kwietnia 2019 r. Jeżeli chodzi o zaskarżoną decyzję, SRB wyjaśniła, że załącznik do niej został przyjęty w formacie XLSX. Niemniej jednak przedstawiony przed Sądem dokument był w formacie PDF. Jeśli chodzi o decyzje pośrednie, to SRB przedstawiła, po pierwsze, decyzje dotyczące obliczania składek ex ante za 2016 r., i po drugie, projekty decyzji i noty podsumowujące (cover notes). Wreszcie, SRB udzieliła pewnych wskazówek co do wartości mnożników, o których mowa w pkt 15 powyżej.
19 W celu umożliwienia SRB uzupełnienia odpowiedzi, o której mowa w pkt 18 powyżej, Sąd w dniu 9 września 2019 r. wydał drugie postanowienie w przedmiocie środków organizacji postępowania.
20 Pismem z dnia 26 września 2019 r. SRB odpowiedziała na postanowienie z dnia 9 września 2019 r. i przedstawiła, po pierwsze, kopię w formacie PDF tekstu zaskarżonej decyzji, a w odniesieniu do załącznika do niej – klucz USB zawierający w wersji jawnej i poufnej plik w formacie XLSX. Po drugie, SRB przedstawiła w jawnej i poufnej wersji jedenaście dokumentów opisujących procedurę zatwierdzania przez sesję wykonawczą projektów decyzji zawartych w notach podsumowujących, o których mowa w pkt 18 powyżej, lub załączonych do tych not. Wreszcie SRB przedstawiła utajnioną tabelę wartości mnożników, o których mowa w pkt 15 powyżej.
21 Postanowieniem z dnia 10 października 2019 r., w następstwie badania przewidzianego w art. 103 § 1 regulaminu postępowania, Sąd usunął z akt wszystkie dokumenty przedstawione przez SRB w wersji poufnej w odpowiedzi na postanowienia dotyczące środków dowodowych z dni 10 kwietnia i 9 września 2019 r. i uznał, że jawne wersje not podsumowujących, o których mowa w pkt 18 powyżej, zawierały utajnione fragmenty, które były jednocześnie istotne dla sporu i niepoufne. W konsekwencji nakazał SRB przedstawienie nowych, jawnych wersji tych not.
22 W dniu 18 października 2019 r. SRB zastosowała się do tego postanowienia.
23 Pismami z dnia 6 listopada 2019 r. skarżąca i Komisja przedstawiły uwagi dotyczące odpowiedzi SRB na środek organizacji postępowania z dnia 12 lutego 2019 r., postanowienia dotyczące środków dowodowych z dni 10 kwietnia i 9 września 2019 r. oraz postanowienia z dnia 10 października 2019 r.
24 Skarżąca wnosi zasadniczo do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w dotyczącym jej zakresie;
– obciążenie SRB kosztami postępowania.
25 SRB wnosi zasadniczo do Sądu o:
– odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej lub oddalenie jej jako bezzasadnej;
– tytułem żądania ewentualnego, na wypadek gdyby Sąd postanowił stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji – odroczenie skutków stwierdzenia nieważności o sześć miesięcy po uprawomocnieniu się wyroku;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
26 Komisja nie przedstawiła uwag interwenienta w wyznaczonym do tego terminie.
Co do prawa
W przedmiocie dopuszczalności
27 W swoich pismach SRB zasadniczo zakwestionowała legitymację procesową skarżącej do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, podnosząc, że decyzja ta nie dotyczy jej bezpośrednio i indywidualnie oraz że jedynie decyzja o poborze składki mogła mieć wpływ na jej sytuację.
28 Należy stwierdzić, że w wyroku z dnia 3 grudnia 2019 r., Iccrea Banca (C‑414/18, EU:C:2019:1036, pkt 65), Trybunał orzekł zasadniczo, że mimo iż adresatami decyzji SRB dotyczących obliczania składek ex ante na SRF są zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego 2015/81 krajowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (zwane dalej „KOR‑ami”), to jednak bez żadnych wątpliwości decyzje te dotyczą bezpośrednio i indywidualnie instytucji będących dłużnikami z tytułu tych składek.
29 Wynika z tego, że skarżąca ma legitymację procesową do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, co SRB przyznała podczas rozprawy i co zostało odnotowane w protokole z rozprawy.
30 Jeżeli chodzi o argument SRB, zgodnie z którym skarga jest „skierowana bezpośrednio […] przeciwko rozporządzeniom i dyrektywom, które dotyczą systemu obliczania składek ex ante” i z tego względu powinna zostać odrzucona jako niedopuszczalna, to należy zauważyć, że niniejsza skarga ma na celu jedynie stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji. Rozporządzenie delegowane 2015/63 nie jest przedmiotem żądania stwierdzenia nieważności, lecz stanowi akt o charakterze generalnym, przeciwko któremu skarżąca podnosi zarzut niezgodności z prawem.
31 W tym względzie należy dodać, że zgodnie z art. 277 TFUE, bez względu na upływ terminu przewidzianego w art. 263 akapit szósty TFUE, każda strona może w postępowaniu dotyczącym aktu o charakterze generalnym przyjętego przez instytucję, organ lub jednostkę organizacyjną Unii podnieść zarzuty określone w art. 263 akapit drugi TFUE w celu powołania się przed sądem Unii na niemożność stosowania tego aktu.
32 W konsekwencji w zakresie, w jakim niniejsza skarga jest skierowana przeciwko decyzji SRB wydanej na podstawie aktu o charakterze generalnym wydanego przez instytucję Unii, skargi tej nie można uznać za niedopuszczalną w całości lub w części ze względu na sam fakt, że w ramach tej skargi skarżąca powołuje się na niemożność stosowania tego aktu na podstawie art. 277 TFUE.
33 Ponadto w zakresie, w jakim zgodnie z utrwalonym orzecznictwem akt o charakterze generalnym, którego niezgodność z prawem się podnosi, musi znajdować zastosowanie bezpośrednio lub pośrednio w sprawie, która jest przedmiotem skargi, oraz powinien istnieć bezpośredni związek prawny między zaskarżoną decyzją indywidualną a rozpatrywanym aktem generalnym (zob. wyrok z dnia 17 lutego 2017 r., Islamic Republic of Iran Shipping Lines i in./Rada, T‑14/14 i T‑87/14, EU:T:2017:102, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo), wystarczy zauważyć, że zaskarżona decyzja cytuje rozporządzenie delegowane 2015/63 – którego niezgodność z prawem podnosi skarżąca w odniesieniu do jego art. 4–7 oraz 9 oraz w odniesieniu do jego załącznika I (zob. pkt 35 poniżej) – jako jedną z jej podstaw prawnych. Dodatkowo z akt sprawy wynika, że składka ex ante skarżącej za rok 2017 została obliczona zgodnie z metodą zwaną „korekta o profil ryzyka”, a zatem właśnie na podstawie ww. przepisów rozporządzenia delegowanego 2015/63.
34 Z powyższych rozważań wynika, że niniejsza skarga jest dopuszczalna zarówno w odniesieniu do żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, jak i w odniesieniu do podniesionego przez skarżącą zarzutu niezgodności z prawem.
Co do istoty
35 Na poparcie skargi skarżąca podnosi sześć zarzutów dotyczących:
– pierwszy, naruszenia art. 296 akapit drugi TFUE i art. 41 ust. 1 i art. 41 ust. 2 lit. c) Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”) ze względu na niewystarczające uzasadnienie zaskarżonej decyzji;
– drugi, naruszenia art. 41 ust. 1 i art. 41 ust. 2 lit. a) karty ze względu na to, że skarżąca nie została wysłuchana;
– trzeci, naruszenia art. 47 akapit pierwszy karty ze względu na to, że brak było możliwości zweryfikowania zaskarżonej decyzji;
– czwarty, naruszenia art. 103 ust. 7 lit. h) dyrektywy 2014/59, art. 113 ust. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. 2013, L 176, s. 1), art. 6 ust. 5 zdanie pierwsze rozporządzenia delegowanego 2015/63, art. 16 i 20 karty oraz zasady proporcjonalności w związku z zastosowaniem mnożnika dla wskaźnika IPS;
– piąty, naruszenia art. 16 karty i zasady proporcjonalności ze względu na zastosowanie mnożnika korekty w zależności od profilu ryzyka;
– szósty, niezgodności z prawem art. 4–7 i 9 rozporządzenia delegowanego 2015/63 oraz załącznika I do tego rozporządzenia.
36 W pierwszej kolejności należy zbadać zarzut stanowiący bezwzględną przeszkodę procesową dotyczący naruszenia istotnych wymogów proceduralnych, które sąd Unii powinien rozpatrzyć z urzędu (zob. podobnie wyroki: z dnia 2 kwietnia 1998 r., Komisja/Sytraval i Brink’s France, C‑367/95 P, EU:C:1998:154, pkt 67; z dnia 30 marca 2000 r., VBA/Florimex i in., C‑265/97 P, EU:C:2000:170, pkt 114; z dnia 6 marca 2003 r., Westdeutsche Landesbank Girozentrale i Land Nordrhein-Westfalen/Komisja, T‑228/99 i T‑233/99, EU:T:2003:57, pkt 143; z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822, pkt 70 i przytoczone tam orzecznictwo).
37 Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych obejmuje w szczególności brak uwierzytelnienia aktu (zob. podobnie wyroki: z dnia 15 czerwca 1994 r., Komisja/BASF i in., C‑137/92 P, EU:C:1994:247, pkt 75, 76; z dnia 6 kwietnia 2000 r., Komisja/ICI, C‑286/95 P, EU:C:2000:188, pkt 40, 41) oraz brak uzasadnienia lub niewystarczające uzasadnienie (zob. wyrok z dnia 15 czerwca 2017 r., Hiszpania/Komisja, C‑279/16 P, niepublikowany, EU:C:2017:461, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo), przy czym ta ostatnia kwestia jest przedmiotem pierwszego zarzutu nieważności, który należy zbadać łącznie z zarzutami trzecim i szóstym.
W przedmiocie uwierzytelnienia zaskarżonej decyzji
38 Należy przypomnieć, że ponieważ element intelektualny i element formalny stanowią nierozerwalną całość, sporządzenie aktu w formie pisemnej stanowi konieczny wyraz woli przyjmującego go organu (wyroki: z dnia 15 czerwca 1994 r., Komisja/BASF i in., C‑137/92 P, EU:C:1994:247, pkt 70; z dnia 6 kwietnia 2000 r., Komisja/ICI, C‑286/95 P, EU:C:2000:188, pkt 38; z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822, pkt 74).
39 Uwierzytelnienie aktu ma na celu zagwarantowanie pewności prawnej poprzez utrwalenie tekstu przyjętego przez autora danego aktu i stanowi istotny wymóg proceduralny (wyroki: z dnia 15 czerwca 1994 r., Komisja/BASF i in., C‑137/92 P, EU:C:1994:247, pkt 75, 76; z dnia 6 kwietnia 2000 r., Komisja/ICI, C‑286/95 P, EU:C:2000:188, pkt 40, 41; z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822, pkt 75).
40 Trybunał orzekł również, że naruszenie istotnego wymogu proceduralnego ma miejsce już w braku uwierzytelnienia aktu, bez konieczności wykazania dodatkowo, że akt jest dotknięty inną wadą lub że brak uwierzytelnienia wyrządził szkodę osobie powołującej się na ten brak (wyroki: z dnia 6 kwietnia 2000 r., Komisja/ICI, C‑286/95 P, EU:C:2000:188, pkt 42; z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822, pkt 76).
41 Kontrola przestrzegania wymogu uwierzytelnienia, a tym samym pewnego charakteru aktu, jest warunkiem wstępnym jakiejkolwiek innej kontroli, takiej jak kontrola kompetencji autora aktu, przestrzegania zasady kolegialności czy też przestrzegania obowiązku uzasadniania aktów (wyroki: z dnia 6 kwietnia 2000 r., Komisja/ICI, C‑286/95 P, EU:C:2000:188, pkt 46; z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822, pkt 77).
42 Jeżeli sąd Unii stwierdzi przy badaniu przedłożonego mu aktu, że nie został on prawidłowo uwierzytelniony, powinien on z urzędu podnieść zarzut dotyczący naruszenia istotnego wymogu proceduralnego polegający na braku uzasadnienia, a w konsekwencji stwierdzić nieważność aktu dotkniętego taką wadą (wyroki: z dnia 6 kwietnia 2000 r., Komisja/ICI, C‑286/95 P, EU:C:2000:188, pkt 51; z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822, pkt 78).
43 W tym względzie nie ma znaczenia, że brak uwierzytelnienia nie spowodował szkody dla którejś ze stron sporu. Uwierzytelnienie aktów stanowi bowiem istotny wymóg proceduralny w rozumieniu art. 263 TFUE, zasadniczy dla pewności prawa, którego naruszenie prowadzi do stwierdzenia nieważności wadliwego aktu, bez konieczności wykazania istnienia takiej szkody (wyroki: z dnia 6 kwietnia 2000 r., Komisja/ICI, C‑286/95 P, EU:C:2000:188, pkt 52; z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822, pkt 79, zob. również podobnie wyrok z dnia 8 września 2016 r., Goldfish i in./Komisja, T‑54/14, EU:T:2016:455, pkt 47).
44 W niniejszej sprawie w odpowiedzi na środek organizacji postępowania przyjęty w dniu 12 lutego 2019 r. SRB wskazuje, że zaskarżona decyzja została przyjęta w procedurze pisemnej na sesji wykonawczej zgodnie z art. 7 ust. 5 i art. 9 przepisów proceduralnych SRB, które zostały przyjęte decyzją SRB na sesji plenarnej z dnia 29 kwietnia 2015 r. (SRB/PS/2015/8), zapoczątkowanej poprzez przesłanie do uczestników sesji wykonawczej SRB pocztą elektroniczną dokumentów zawierających w szczególności dokument w formacie DOC, odpowiadający projektowi tekstu zaskarżonej decyzji, i dokument w formacie XLSX, odpowiadający projektowi załącznika, do którego odnosi się tekst zaskarżonej decyzji.
45 W tym względzie z odpowiedzi SRB na postanowienie z dnia 10 kwietnia 2019 r. wynika, że w dniu 11 kwietnia 2017 r. w następstwie zatwierdzenia, również pocztą elektroniczną, dwóch dokumentów wymienionych w pkt 44 powyżej, zmienionych w toku postępowania przez wszystkich członków sesji wykonawczej, sekretariat SRB wydrukował dokument w formacie DOC (tekst zaskarżonej decyzji bez załącznika do niego), a przewodnicząca SRB podpisała ten dokument oraz kartę obiegową dotyczącą akt. Podpisana wersja tego dokumentu jest przechowywana w lokalach SRB.
46 W odpowiedzi na postanowienie z dnia 10 kwietnia 2019 r. SRB przedłożyła kopię tej podpisanej wersji tekstu zaskarżonej decyzji, a także kopię wspomnianej karty obiegowej.
47 Należy jednak stwierdzić, że SRB nie przedstawiła żadnego dowodu uwierzytelnienia załącznika do zaskarżonej decyzji, który to załącznik jest dokumentem elektronicznym w formacie XLSX, zawierającym kwoty składek ex ante, a zatem stanowi istotny element tej decyzji.
48 SRB nie przedstawiła bowiem żadnej wersji załącznika do zaskarżonej decyzji zawierającej podpis elektroniczny, podczas gdy załącznik ten nie jest w żaden sposób nierozerwalnie związany z tekstem zaskarżonej decyzji.
49 Jeżeli chodzi o kartę obiegową, o której mowa w pkt 45 powyżej, której wzmianka „Załącznik(i): 2” [(Załączony(e) dokument(y): 2] teoretycznie powinna oznaczać, że podczas składania odręcznego podpisu przez przewodniczącą SRB do karty tej były dołączone dwa dokumenty, to znaczy tekst zaskarżonej decyzji i wydrukowana wersja załącznika, to należy stwierdzić, że w rzeczywistości karta ta nie dowodzi obecności dwóch załączonych dokumentów, których zresztą ona nawet nie określiła.
50 SRB wskazała ponadto na rozprawie, że nie wydrukowała załącznika, który, jak już wskazano, jest dokumentem w formacie XLSX, czyli dokumentem elektronicznym. W związku z tym złożenie podpisu pod nim mogło nastąpić jedynie w formie elektronicznej, a zatem dokument ten nie mógł być fizycznie załączony do karty obiegowej sporządzonej na papierze.
51 Tymczasem SRB wspomina o składaniu podpisu jedynie w odniesieniu do tekstu zaskarżonej decyzji. SRB nie wykazała, że przewodnicząca SRB złożyła elektroniczny podpis pod tym załącznikiem.
52 Jeżeli chodzi o argument wysunięty przez SRB na rozprawie, zgodnie z którym załącznik był dostępny w systemie dokumentów zwanym ARES (Advanced Records System) w chwili podpisywania karty obiegowej, to należy stwierdzić, że jest on nowy, a w związku z tym niedopuszczalny, oraz że w każdym razie nie jest on poparty dowodami.
53 W tym względzie należy zauważyć, że karta obiegowa nie zawiera żadnego dowodu na poparcie tego twierdzenia, a tym bardziej dowodu pozwalającego na ustalenie nierozerwalnego związku między wspomnianą kartą, podpisaną ręcznie przez przewodniczącą SRB, a dokumentem rzekomo znajdującym się w ARES, który odpowiadałby załącznikowi do zaskarżonej decyzji, takiemu jak przedłożony przed Sądem.
54 Ostatecznie odręczny podpis na karcie obiegowej wymieniającej dwa załączone dokumenty bez ich określenia, która to karta nie jest z nimi nierozerwalnie związana, tym bardziej że w rzeczywistości istniał tylko jeden dokument załączony do tej karty, nie może stanowić uwierzytelnienia drugiego dokumentu – załącznika w formacie XLSX – rzekomo dostępnego w ARES.
55 Z powyższych rozważań wynika, że wymóg uwierzytelnienia zaskarżonej decyzji nie został spełniony.
56 Sąd uważa za stosowne w interesie prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości wypowiedzieć się również w przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia obowiązku uzasadnienia, w przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia prawa skarżącej do skutecznej ochrony sądowej, oraz w przedmiocie zarzutu szóstego, dotyczącego niezgodności z prawem niektórych przepisów rozporządzenia delegowanego 2015/63, ponieważ te poszczególne zarzuty podlegają łącznemu rozpoznaniu.
W przedmiocie rozpatrywanych łącznie zarzutów pierwszego, trzeciego i szóstego, dotyczących, odpowiednio, naruszenia obowiązku uzasadnienia, naruszenia prawa do skutecznej ochrony sądowej i zarzutu niezgodności z prawem rozporządzenia delegowanego 2015/63
– Argumenty stron
57 Skarżąca podnosi, że SRB naruszyła obowiązek uzasadnienia i przysługujące jej prawo do skutecznej ochrony sądowej ze względu na niewystarczające uzasadnienie zaskarżonej decyzji.
58 Utrzymuje ona, że zgodnie z orzecznictwem decyzja nakazująca zapłatę podatku jest uzasadniona z wymaganą intensywnością dla celów kontroli sądowej jedynie wtedy, gdy zawiera dokładne i szczegółowe zestawienie elementów wierzytelności, która stanowi tytuł egzekucyjny.
59 W niniejszej sprawie wymogi dotyczące uzasadnienia są ponadto wysokie ze względu na złożoność korekty o profil ryzyka, znaczenia nałożonego ciężaru finansowego oraz zakresu uznania, jakim dysponuje SRB.
60 Tymczasem żaden z dokumentów dostarczonych skarżącej w załączniku do decyzji o poborze składki nie zawiera informacji, których potrzebuje ona w celu dokonania oceny prawidłowości obliczenia jej składki, i to zarówno w odniesieniu do obliczenia rocznej składki podstawowej, jak i w odniesieniu do korekty tej składki o profil ryzyka.
61 Samo powielenie danych dotyczących wyłącznie skarżącej jest w oczywisty sposób niewystarczające.
62 Skarżąca dodaje, że SRB nie mogła uzasadniać naruszenia obowiązku uzasadnienia obowiązkiem zachowania poufności danych dotyczących innych instytucji, które to dane są niezbędne do kontroli obliczenia. Odsyła ona do art. 84 ust. 3 dyrektywy 2014/59 i do obowiązków ujawniania instytucji kredytowych przewidzianych w art. 431 i nast. rozporządzenia nr 575/2013.
63 SRB naruszyła zatem obowiązek uzasadnienia w sposób istotny i pod wieloma względami, co powinno pociągnąć za sobą stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji. Przedstawione uzasadnienie nie pozwala ani instytucjom, ani FMSA na weryfikację i kontrolę obliczenia składki. Nawet Sąd nie jest w stanie skontrolować zaskarżonej decyzji i w konsekwencji wywiązać się z obowiązku uzasadnienia. Wyrok, który miałby wydać, mógłby jedynie naruszać gwarancję prawa do rzetelnego procesu sądowego ustanowionego w art. 47 akapit drugi karty.
64 Zdaniem skarżącej naruszenie obowiązku uzasadnienia wskazuje na ewentualność braków merytorycznych niemożliwych do stwierdzenia właśnie z powodu braku pełnego uzasadnienia.
65 Z tych samych powodów SRB naruszyła również prawo skarżącej do skutecznej ochrony sądowej. W braku wystarczającego uzasadnienia zaskarżonej decyzji Sąd nie będzie bowiem mógł upewnić się, że opiera się ona na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej, ani nawet ocenić abstrakcyjnego prawdopodobieństwa danych i wartości, jak również etapów obliczania spornej składki.
66 Wreszcie skarżąca, powołując się na art. 277 TFUE, utrzymuje, że należy stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji również z tego powodu, iż art. 4–7 i 9 rozporządzenia delegowanego 2015/63 oraz załącznik I do tego rozporządzenia same naruszają zasadę skutecznej ochrony sądowej, ponieważ ustanawiają złożony system określania wysokości składek, który charakteryzuje się wieloma zakresami uznania, a także całkowicie nieprzejrzystym charakterem i w ramach stosowania tego systemu SRB nie jest w stanie przedstawić możliwego do zweryfikowania i kontroli uzasadnienia indywidualnego obciążenia nałożonego na instytucje.
67 SRB, wspierana zasadniczo przez Komisję, kwestionuje te argumenty.
68 Przede wszystkim SRB twierdzi, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji jest wystarczające nie tylko z punktu widzenia KOR‑ów dla zrozumienia powodów obliczenia, ale także w sposób ogólny.
69 Następnie SRB powołuje się na szereg elementów dotyczących kontekstu, które jej zdaniem mogą mieć wpływ na zakres obowiązku uzasadnienia.
70 Po pierwsze, zarówno FMSA, jak i instytucje, byli zaangażowani w proces obliczania składek ex ante.
71 Po drugie, metoda, jaką należy zastosować przy obliczaniu składek ex ante, została wyraźnie przedstawiona we właściwych przepisach, w szczególności w art. 70 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 806/2014, a także w sekcji 2 i załączniku I do rozporządzenia delegowanego 2015/63.
72 Po trzecie, z orzecznictwa miałoby wynikać, że decyzja Komisji, która pozostaje w zgodzie z utrwaloną praktyką decyzyjną, może zostać uzasadniona w sposób zwięzły, na przykład poprzez odesłanie do tej praktyki.
73 Ponadto SRB podnosi, że obowiązek uzasadnienia w odniesieniu do skarżącej – wbrew temu, co twierdzi skarżąca – nie ma takiego zakresu, który powinien jej pozwalać na precyzyjną ocenę, czy obliczenia są prawidłowe. Miałoby to wynikać z orzecznictwa dotyczącego innych dziedzin prawa Unii, w szczególności prawa konkurencji.
74 W tym kontekście SRB podkreśla fakt, że składki ex ante (około) 3500 instytucji są ze sobą powiązane w zakresie, w jakim suma wszystkich składek powinna odpowiadać rocznemu poziomowi docelowemu, a w konsekwencji obliczenie składki skarżącej nie jest oparte wyłącznie na przekazanych przez nią informacjach, lecz również na informacjach przekazanych przez 3500 innych instytucji i związanych ze specyfiką działalności tych instytucji, ich odpowiedzialnością i ryzykiem, jakie SRB oceniła w ramach zaskarżonej decyzji w formie klasyfikacji dotyczącej instytucji. Informacje te są poufne. Obowiązek uzasadnienia należy zatem wyważyć z nałożonym na SRB obowiązkiem ochrony tajemnicy zawodowej wszystkich odnośnych instytucji.
75 Ponadto z orzecznictwa wynika, że zakres obowiązku uzasadnienia może być również ograniczony z uwagi na nadrzędne względy dotyczące bezpieczeństwa Unii lub jej państw członkowskich lub względy dotyczące prowadzenia ich stosunków międzynarodowych.
76 Wreszcie dzielenie się wszystkimi poufnymi informacjami o wszystkich instytucjach uczestniczących państw członkowskich z każdym KOR‑em wykraczałoby poza to, czego wymaga art. 5 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego 2015/81.
77 W konsekwencji poziom szczegółowości wybrany w celu uzasadnienia zaskarżonej decyzji jest wystarczający.
78 W zakresie, w jakim skarżąca sugeruje, że prawo do skutecznej ochrony sądowej wymaga, by Sąd był w stanie ponownie obliczyć składkę, SRB twierdzi, że taka wykładnia kontroli zgodności z prawem jest zbyt szeroka i nie odpowiada orzecznictwu istniejącemu w tej dziedzinie. Prawo do skutecznej ochrony sądowej należy bowiem oceniać w kontekście równowagi instytucjonalnej ustanowionej przez rozporządzenie nr 806/2014 i rozporządzenie wykonawcze 2015/81. To do SRB należy obliczanie składek ex ante. W konsekwencji rolą Sądu nie powinno być zastępowanie decyzji SRB poprzez ponowne obliczenie składki. W niniejszej sprawie Sąd jest w stanie dokonać kontroli zgodności z prawem zaskarżonej decyzji z uwzględnieniem właściwych ram prawnych. W konsekwencji prawo skarżącej do skutecznej ochrony sądowej nie zostało naruszone.
79 Niezależnie od tego Sąd może w ramach kontroli żądać przedstawienia informacji lub dowodów istotnych dla takiej kontroli, wyważając przy tym przestrzeganie poufności z potrzebą zagwarantowania w wystarczającym stopniu prawa do skutecznej ochrony sądowej, usuwając w ten sposób wszelkie ewentualne braki informacji, które zagrażałyby temu prawu.
80 Z tych samych powodów zarzut niezgodności z prawem podniesiony przez skarżącą w odniesieniu do przepisów rozporządzenia delegowanego 2015/63 jest bezzasadny.
81 W każdym razie, zważywszy na to, że skarżąca nie przedstawiła żadnego dowodu dotyczącego zarzucanego popełnienia błędu przy obliczaniu składek ex ante za 2017 r., obliczenie to pozostaje co do zasady ważne. Dlatego też skarżąca nie ma żadnego uzasadnionego interesu w stwierdzeniu nieważności zaskarżonej decyzji.
82 W odpowiedzi na zadane przez Sąd na rozprawie pytanie SRB wyjaśniła, że możliwość – przewidziana w art. 84 ust. 3 dyrektywy 2014/59, na którą powołuje się skarżąca (zob. pkt 62 powyżej), i w art. 88 ust. 1 rozporządzenia nr 806/2014 – ujawnienia informacji poufnych w formie skróconej lub zbiorczej, tak aby instytucje nie mogły zostać zidentyfikowane, nie może być rozważana w niniejszej sprawie. Dostarczyła ona skarżącej maksymalnej ilości danych dozwolonych przez istniejący system.
– Ocena Sądu
83 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie, jakiego wymaga art. 296 TFUE, powinno być dostosowane do charakteru rozpatrywanego aktu oraz przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie instytucji, która wydała akt, pozwalając zainteresowanym poznać podstawy podjętej decyzji, a właściwemu sądowi dokonać jej kontroli (zob. wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Comunidad Autónoma de Galicia i Retegal/Komisja, C‑70/16 P, EU:C:2017:1002, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo).
84 Wymóg uzasadnienia należy oceniać w świetle okoliczności konkretnej sprawy, w szczególności w świetle treści aktu, charakteru podniesionych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu wyjaśnień mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie wymaga się, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne elementy faktyczne i prawne, ponieważ kwestia, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 296 TFUE, powinna być oceniana w świetle nie tylko jego treści, ale również jego kontekstu i wszystkich przepisów prawnych regulujących daną dziedzinę (zob. wyrok z dnia 7 marca 2013 r., Acino/Komisja, T‑539/10, niepublikowany, EU:T:2013:110, pkt 124 i przytoczone tam orzecznictwo).
85 Ponadto uzasadnienie aktu powinno być logiczne, a w szczególności nie może wykazywać wewnętrznych sprzeczności utrudniających prawidłowe zrozumienie powodów leżących u podstaw tego aktu (zob. wyrok z dnia 15 lipca 2015 r., Pilkington Group/Komisja, T‑462/12, EU:T:2015:508, pkt 21 i przytoczone tam orzecznictwo).
86 Ponadto istnieje ścisły związek pomiędzy obowiązkiem uzasadnienia a prawem podstawowym do skutecznej ochrony sądowej (opinia rzecznik generalnej J. Kokott w sprawie Housieaux, C‑186/04, EU:C:2005:70, pkt 32).
87 Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem skuteczność kontroli sądowej zagwarantowanej przez art. 47 karty wymaga, aby zainteresowany mógł poznać podstawy, na których opiera się zaskarżona decyzja, zarówno w celu umożliwienia mu obrony swoich praw na możliwie najlepszych warunkach oraz podjęcia decyzji przy pełnej znajomości sprawy, czy celowe jest wniesienie sprawy do właściwego sądu, jak i w celu pełnego umożliwienia temu ostatniemu przeprowadzenia kontroli zgodności z prawem wspomnianej decyzji, do której przeprowadzenia jest on zobowiązany na mocy traktatu FUE (zob. podobnie wyroki: z dnia 9 listopada 2017 r., LS Customs Services, C‑46/16, EU:C:2017:839, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 13 marca 2019 r., AlzChem/Komisja, C‑666/17 P, niepublikowany, EU:C:2019:196, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).
88 Na wstępie należy przypomnieć, że o ile w systemie ustanowionym rozporządzeniem nr 806/2014 i rozporządzeniem wykonawczym 2015/81 decyzje ustalające składki ex ante są doręczane KOR‑om, o tyle wspomniane decyzje dotyczą indywidualnie i bezpośrednio podmiotów zobowiązanych do zapłaty tych składek, w tym skarżącej (zob. pkt 28 powyżej).
89 W związku z tym przy ocenie zakresu obowiązku uzasadnienia spornych decyzji należy również uwzględnić interes, jaki mogą mieć owe instytucje w uzyskaniu wyjaśnień (wyroki: z dnia 28 listopada 2019 r., Hypo Vorarlberg Bank/SRB, T‑377/16, T‑645/16 i T‑809/16, EU:T:2019:823, pkt 176; z dnia 28 listopada 2019 r., Portigon/SRB, T‑365/16, EU:T:2019:824, pkt 164).
90 Ponadto to SRB oblicza i ustala składki ex ante. Jej decyzje dotyczące obliczania wspomnianych składek są skierowane wyłącznie do KOR‑ów (art. 5 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego 2015/81), i to do KOR‑ów należy powiadomienie o nich instytucji (art. 5 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego 2015/81) i pobór składek od instytucji na podstawie wspomnianych decyzji (art. 67 ust. 4 rozporządzenia nr 806/2014) (wyroki: z dnia 28 listopada 2019 r., Hypo Vorarlberg Bank/SRB, T‑377/16, T‑645/16 i T‑809/16, EU:T:2019:823, pkt 204; z dnia 28 listopada 2019 r., Portigon/SRB, T‑365/16, EU:T:2019:824, pkt 179).
91 Tym samym, kiedy SRB działa na podstawie art. 70 ust. 2 rozporządzenia nr 806/2014, to wydaje ona decyzje mające ostateczny charakter, które dotyczą indywidualnie i bezpośrednio instytucji (wyroki: z dnia 28 listopada 2019 r., Hypo Vorarlberg Bank/SRB, T‑377/16, T‑645/16 i T‑809/16, EU:T:2019:823, pkt 205; z dnia 28 listopada 2019 r., Portigon/SRB, T‑365/16, EU:T:2019:824, pkt 180).
92 W konsekwencji to do SRB, będącej autorem tychże decyzji, należy ich uzasadnienie. Obowiązek ten nie może zostać oddelegowany na KOR‑y, ani jego naruszenie naprawione przez KOR‑y, bez zanegowania statusu SRB jako autora wspomnianych decyzji i jego odpowiedzialności z tego tytułu, oraz bez wywołania ryzyka, z uwagi na różnorodność KOR‑ów, nierównego traktowania instytucji pod względem uzasadnienia decyzji SRB (wyroki: z dnia 28 listopada 2019 r., Hypo Vorarlberg Bank/SRB, T‑377/16, T‑645/16 i T‑809/16, EU:T:2019:823, pkt 206; z dnia 28 listopada 2019 r., Portigon/SRB, T‑365/16, EU:T:2019:824, pkt 181).
93 Jeżeli chodzi w niniejszej sprawie o tekst zaskarżonej decyzji, to motywy powołują się na rozporządzenie nr 806/2014, dyrektywę 2014/59, rozporządzenie wykonawcze 2015/81, rozporządzenie delegowane 2015/63 oraz na umowę międzyrządową, o której mowa w pkt 2 powyżej, jako na podstawę prawną i zawierają szereg wskazówek dotyczących uwzględnienia składek ex ante pobranych za lata 2015 i 2016. Później następuje część dyspozytywna zaskarżonej decyzji („[SRB na posiedzeniu wykonawczym] zatwierdza kwoty składek ex ante na rzecz [SRF] za 2017 r., które są wymienione w załączniku”) oraz jedenaście punktów przedstawiających ogólnie procedurę obliczania składek ex ante. Wreszcie w pkt 12 uściślono, że „[zaskarżona decyzja] wchodzi w życie w dniu jej wydania”.
94 Jeżeli chodzi o załącznik do zaskarżonej decyzji, taki jak przedstawiony przez SRB w odpowiedzi na postanowienie z dnia 9 września 2019 r., to zawiera on tabelę, która wskazuje dla każdej odnośnej instytucji uczestniczącego państwa członkowskiego, w którym posiada ona zezwolenie na prowadzenie działalności, rodzaj metody stosowanej do obliczenia części „europejskiej” składki ex ante za 2017 r., kwotę tej składki, a w kolumnie, zatytułowanej „Wskaźnik korekty ryzyka [o profil ryzyka]”, kwotę „europejskiego” mnożnika korekty o profil ryzyka [zob. art. 9 rozporządzenia delegowanego 2015/63 i art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia wykonawczego 2015/81], zastosowany w jej przypadku.
95 Bezsporne jest, że poza ogólnymi wyjaśnieniami zawartymi w jej tekście zaskarżona decyzja nie zawiera niemalże żadnego elementu dotyczącego obliczenia składki skarżącej. Decyzja ta zawiera bowiem jedynie rodzaj metody i kwotę mnożnika korekty o profil ryzyka zastosowanego wobec skarżącej w celu obliczenia „europejskiej” części jej składki.
96 Należy dodać, że z art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia wykonawczego 2015/81 wynika, że część obliczenia składek dokonana przez SRB w odniesieniu do kontekstu europejskiego w 2017 r. stanowi jedynie 60% w obliczeniu tej składki, podczas gdy część krajowa stanowi 40%.
97 Jeżeli chodzi o dokument zatytułowany „Szczegóły obliczenia” (zob. pkt 10 powyżej), to zakładając, że rzeczywiście pochodzi on od SRB, jak stwierdziła to ona na rozprawie, należy stwierdzić, że nawet jeśli wskazuje on, poza elementami wymienionymi w pkt 94 powyżej, rodzaj metody obliczania „krajowej” części składki i kwoty „krajowego” mnożnika korekty o profil ryzyka oraz inne elementy obliczenia, to jednak nie zawiera on żadnego elementu, który byłby wystarczający do sprawdzenia prawidłowości składki.
98 W szczególności dokument ten nie zawiera żadnego elementu obliczenia dotyczącego (około) 3500 innych instytucji, podczas gdy na podstawie w szczególności art. 4–7 i 9 rozporządzenia delegowanego 2015/63 obliczenie składki skarżącej oznacza, po pierwsze, określenie proporcji kwoty jej pasywów (z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych) do łącznych zobowiązań (z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych) wszystkich innych instytucji, oraz, po drugie, ocenę jej profilu ryzyka w odniesieniu do profilów ryzyka pozostałych instytucji zgodnie z przewidzianymi wskaźnikami ryzyka.
99 W celu uzasadnienia braku tych elementów SRB podnosi zasadniczo, że informacje dotyczące innych instytucji są poufne.
100 Sąd nie kwestionuje poufnego charakteru danych (około) 3500 innych instytucji, lecz zauważa, że w zakresie, w jakim obliczenie składki skarżącej opiera się w sposób współzależny na tych danych, okazuje się ono wewnętrznie nieprzejrzyste.
101 Skarżąca może wprawdzie zbadać metodę obliczania składki ex ante zdefiniowaną w uregulowaniu i przedstawioną w tekście zaskarżonej decyzji. Może ona w razie potrzeby zakwestionować niektóre ich aspekty i ich wdrożenie w stosunku do niej, jak na przykład ocenę przez SRB jej danych na podstawie art. 5 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/63.
102 W związku z tym, poza takimi ukierunkowanymi zarzutami, ponieważ składka skarżącej jest obliczana w sposób współzależny i na niepodlegających ujawnieniu podstawach, metoda obliczania narusza jej możliwość skutecznego zakwestionowania zaskarżonej decyzji.
103 Rozważania te zostały dodatkowo potwierdzone przez SRB w ramach odpowiedzi na zarzuty czwarty i piąty. W ramach tych zarzutów skarżąca kwestionuje precyzyjne elementy obliczenia jej składki, powołując się w szczególności na jej rzekomo dobry profil ryzyka, który miałby wynikać z dokonanego przez nią porównania jej danych finansowych z danymi dotyczącymi innych instytucji. SRB odrzuca to porównanie z tego względu, że nie jest ono równoważne z wyczerpującą analizą przeprowadzoną przez nią zgodnie z uregulowaniem. Tymczasem Sąd może jedynie stwierdzić w odniesieniu do takiej odpowiedzi SRB, że skarżąca nie ma możliwości dostępu do dokładnych i wyczerpujących danych, które pozwoliłyby jej na dokonanie takiej analizy.
104 Ponadto w zakresie, w jakim w odpowiedzi na zarzut piąty SRB kładzie nacisk na fakt, że kwoty mnożnika korekty o profil ryzyka zastosowane w przypadku skarżącej „mieszczą się w granicach określonych w art. 9 ust. 3 rozporządzenia delegowanego [2015/63], a mianowicie w przedziale 0,8–1,5”, to należy zauważyć, że twierdzenie to nie odpowiada na zastrzeżenia skarżącej. Zastrzeżenia te nie dotyczą tego, czy mnożnik mieści się we wskazanych powyżej granicach, co jest możliwe do stwierdzenia na podstawie przedstawionego uzasadnienia, lecz tego, czy mnożnik ten nie zawiera błędu w ramach tych granic, biorąc pod uwagę, że zgodnie z tym, co wskazano w dokumencie zatytułowanym „Szczegóły obliczenia”, widełki przewidziane we wspomnianym przepisie stanowią w odniesieniu do kwoty składki skarżącej różnicę [poufne](1).
105 Jeżeli chodzi o tabelę opublikowaną przez SRB na jej stronie internetowej i przywołaną przez nią również w odpowiedzi na zarzut piąty, to nie wnosi ona niczego w tym zakresie. Tabela ta wskazuje liczbę instytucji, do których zastosowano kwoty mnożnika korekty o profil ryzyka w kontekście strefy euro w przedziałach 0,8 i 0,9, 0,9 i 1 itd. do przedziału 1,4 i 1,5. Podobnie jak załącznik do zaskarżonej decyzji, tabela ta przedstawia jedynie częściową informację dotyczącą obliczenia składki ex ante, ponieważ dotyczy ona wyłącznie mnożnika korekty o profil ryzyka w kontekście europejskim. Tabela ta – opublikowana zresztą po wniesieniu niniejszej skargi – nie pozwala na sprawdzenie prawidłowości obliczenia wspomnianego mnożnika w przypadku skarżącej, a w konsekwencji jej składki.
106 SRB nie zaprzecza zresztą temu, że instytucja taka jak skarżąca nie może dokładnie wiedzieć, dlaczego jej składka wzrasta, obniża się lub utrzymuje się z roku na rok, ponieważ zmiany te lub owa stagnacja wynikają ze względnej sytuacji, której warunków z definicji ona nie zna. W ten sposób składka instytucji będzie mogła zostać zwiększona wówczas, gdy jej profil ryzyka zmniejszy się, i odwrotnie, nie dysponując danymi uzasadniającymi, ponieważ chodzi o dane poufne.
107 Tymczasem z art. 296 TFUE wynika, że akty prawne muszą być uzasadnione, a orzecznictwo przypomina, że obowiązek uzasadnienia ma zastosowanie do każdego aktu, który może być przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności (wyrok z dnia 1 października 2009 r., Komisja/Rada, C‑370/07, EU:C:2009:590, pkt 42).
108 Ponadto z orzecznictwa wynika, że brak uzasadnienia nie może opierać się na obowiązku poszanowania tajemnicy zawodowej. Obowiązek przestrzegania tajemnicy zawodowej nie może bowiem być interpretowany w sposób na tyle szeroki, żeby pozbawić wymóg uzasadnienia jego zasadniczej treści (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Club Hotel Loutraki i in./Komisja, C‑131/15 P, EU:C:2016:989, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo).
109 W niniejszej sprawie przedstawione skarżącej uzasadnienie nie umożliwia jej sprawdzenia wysokości jej składki, która stanowi przecież zasadniczy element zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim dotyczy ona skarżącej. Stawia ono skarżącą w sytuacji, w której nie jest ona w stanie dowiedzieć się, czy kwota ta została obliczona prawidłowo, czy też powinna ona zakwestionować tę kwotę przed Sądem, nie mogąc jednak – jak powinna to ona uczynić w ramach skargi sądowej – określić w odniesieniu do tej kwoty kwestionowanych elementów zaskarżonej decyzji, sformułować zarzutów w tym względzie oraz przedstawić dowodów, które mogą składać się z solidnych wskazówek zmierzających do wykazania, że jej zarzuty są zasadne (zob. podobnie wyrok z dnia 8 grudnia 2011 r., KME Germany i in./Komisja, C‑389/10 P, EU:C:2011:816, pkt 132).
110 Wynika z tego, że SRB naruszyła obowiązek uzasadnienia.
111 Powyższego wniosku nie podważają pozostałe podniesione przez SRB argumenty.
112 Jeżeli chodzi o udział skarżącej w procesie decyzyjnym, to należy zaznaczyć, że udział ten ogranicza się do dostarczania SRB informacji przez instytucję zgodnie z art. 14 rozporządzenia delegowanego 2015/63 i zgodnie z formatami i schematami określonymi przez SRB na podstawie art. 6 rozporządzenia wykonawczego 2015/81. Udział ten nie daje instytucji żadnego środka zweryfikowania prawidłowości jej składki.
113 To samo dotyczy z powodów wskazanych w pkt 101 i 102 powyżej dokonanego przez SRB odniesienia do faktu, że metoda obliczania została przedstawiona w obowiązujących przepisach.
114 Jeżeli chodzi o argument SRB oparty na orzecznictwie dotyczącym decyzji, które wpisują się w utrwaloną praktykę decyzyjną i mogą być uzasadnione w sposób zwięzły, to należy wskazać, co następuje.
115 Orzecznictwo to jest pozbawione znaczenia, ponieważ nie dotyczy rozpatrywanej w niniejszej sprawie kwestii utajnienia danych ze względu na ich poufny charakter.
116 Ponadto w zakresie, w jakim z akt sprawy wynika, że SRB wykorzystuje technologie informacyjne (pliki XLSX, wiadomości elektroniczne) w celu obliczenia składek ex ante i wydania decyzji w przedmiocie tych składek, co pozwala na proste i szybkie uformowanie i rozpowszechnienie dużej liczby informacji, nie można twierdzić, że w niniejszej sprawie mogą mieć zastosowanie względy materialne, techniczne lub czasowe, niekiedy przywołane w celu umotywowania zwięzłego uzasadnienia.
117 Wreszcie, a w każdym razie w niniejszej sprawie, nie może być mowy o utrwalonej praktyce decyzyjnej. Jak zauważa skarżąca, dopiero po raz drugi, w 2017 r., SRB określiła składki ex ante do SRF. Ponadto stwierdzono nieważność decyzji SRB ustalającej składki ex ante do SRF za 2016 r. (wyroki: z dnia 28 listopada 2019 r., Banco Cooperativo Español/SRB, T‑323/16, EU:T:2019:822; z dnia 28 listopada 2019 r., Hypo Vorarlberg Bank/SRB, T‑377/16, T‑645/16 i T‑809/16, EU:T:2019:823; z dnia 28 listopada 2019 r., Portigon/SRB, T‑365/16, EU:T:2019:824).
118 Jeżeli chodzi o argument oparty na orzecznictwie dotyczącym uzasadnienia w dziedzinie prawa konkurencji, to prawdą jest, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w tej dziedzinie wymogi dotyczące uzasadnienia nie zobowiązują Komisji do wskazania w jej decyzji danych liczbowych dotyczących sposobu obliczenia kwoty grzywien (zob. wyrok z dnia 5 czerwca 2012 r., Imperial Chemical Industries/Komisja, T‑214/06, EU:T:2012:275, pkt 100 i przytoczone tam orzecznictwo).
119 Niemniej jednak należy podkreślić, że z orzecznictwa tego wynika, iż grzywny stanowią instrument polityki Komisji w zakresie konkurencji i musi ona dysponować swobodnym uznaniem przy ustalaniu ich kwot, aby móc wpływać na postępowanie przedsiębiorstw, mobilizując je do przestrzegania reguł konkurencji. Komisja nie może zatem pozbawić się przysługującego jej zakresu uznania poprzez wyłączne i mechaniczne posługiwanie się wzorami arytmetycznymi. Gdyby Komisja miała obowiązek wskazania w decyzji elementów liczbowych odnoszących się do metody ustalania wysokości grzywien, to miałoby to szkodliwy wpływ na ich skutek odstraszający (zob. podobnie wyroki: z dnia 2 października 2003 r., Salzgitter/Komisja, C‑182/99 P, EU:C:2003:526, pkt 75; z dnia 8 lipca 2008 r., BPB/Komisja, T‑53/03, EU:T:2008:254, pkt 335 i 336; z dnia 28 listopada 2019 r., Hypo Vorarlberg Bank/SRB, T‑377/16, T‑645/16 i T‑809/16, EU:T:2019:823, pkt 198 i przytoczone tam orzecznictwo).
120 Tego rodzaju rozważania nie znajdują jednak zastosowania w niniejszej sprawie.
121 Po pierwsze, niniejszy przypadek nie wpisuje się w ramy uregulowania przewidującego istnienie zakresu uznania w celu ukierunkowania zachowania przedsiębiorstw, lecz w ramy obiektywnego obliczenia, które nie pozostawia co do zasady żadnego tego rodzaju zakresu uznania autorowi wspomnianego obliczenia.
122 Po drugie, niniejszy przypadek nie należy do postępowania w sprawie sankcji uzasadniającego zachowanie odstraszającego charakteru, lecz należy do postępowania porównywalnego z postępowaniem podatkowym. Nie ma w tym kontekście żadnego powodu, aby pozbawić dłużnika możliwości sprawdzenia prawidłowości jego składki. W tym względzie, i wbrew temu, co twierdzi SRB, skarżąca słusznie powołuje się na wyrok z dnia 13 czerwca 1958 r., Meroni/Wysoka Władza (9/56, EU:C:1958:7, s. 30, 31), w którym Trybunał orzekł, że uzasadnienie prawne zaskarżonej decyzji w tej sprawie, dokonującej opodatkowania z urzędu, wymagało dokładnego i szczegółowego określenia elementów wierzytelności, której stanowiła tytuł egzekucyjny, że jedynie takie rozliczenie mogło umożliwić kontrolę sądową oraz że w braku takich elementów decyzja ta nie była wystarczająco uzasadniona (zob. także wyrok z dnia 16 grudnia 1963 r., Macchiorlati Dalmas/Wysoka Władza, 1/63, EU:C:1963:58, s. 636).
123 Jeżeli chodzi o dokonane przez SRB odesłanie do postanowienia z dnia 22 lutego 2005 r., Hynix Semiconductor/Rada (T‑383/03, EU:T:2005:57, pkt 35), to jest ono oczywiście pozbawione znaczenia w niniejszej sprawie. Postanowienie to nie dotyczyło bowiem obowiązku uzasadnienia aktu, lecz wyłącznie obowiązku strony składającej wniosek o zachowanie poufności w postępowaniu przed Sądem, uzasadnienia swojego wniosku.
124 Jeśli chodzi o dokonane przez SRB odesłania do spraw dotyczących udzielania zamówień publicznych i pomocy państwa, to Sąd stwierdził w rozpatrywanych sprawach, że utajnienie danych gospodarczych w jawnej wersji spornej decyzji nie przeszkodziło skarżącym w zrozumieniu toku rozumowania Komisji, ani nie utrudniło im możliwości zakwestionowania tej decyzji przed Sądem, ani też nie uniemożliwiło Sądowi przeprowadzenia kontroli sądowej w ramach niniejszej skargi (wyrok z dnia 8 stycznia 2015 r., Club Hotel Loutraki i in./Komisja, T‑58/13, niepublikowany, EU:T:2015:1, pkt 73–77), oraz że skarżące miały wystarczającą wiedzę na temat relatywnej przewagi ofert wybranych oferentów (wyrok z dnia 8 lipca 2015 r., European Dynamics Luxembourg i in./Komisja, T‑536/11, EU:T:2015:476, pkt 47, 50 in fine).
125 Natomiast w niniejszej sprawie, o czym była już mowa w pkt 93–106 i 109 powyżej, uzasadnienie przedstawione skarżącej, nawet biorąc pod uwagę dokument, zatytułowany „Szczegóły obliczenia” (zob. pkt 10 powyżej), nie pozwala jej na sprawdzenie, czy wysokość jej składki jest zgodna z właściwym uregulowaniem, a zatem na podjęcie z pełną znajomością sprawy decyzji, czy jest celowe wniesienie skargi do właściwego sądu i na jakich zasadach.
126 Jeżeli chodzi o dokonane przez SRB odniesienie do orzecznictwa w dziedzinie zwalczania terroryzmu, które dopuszcza, aby nadrzędne względy bezpieczeństwa Unii lub jej państw członkowskich lub względy dotyczące prowadzenia ich stosunków międzynarodowych mogły sprzeciwiać się ujawnieniu niektórych elementów uzasadnienia (zob. podobnie wyrok z dnia 14 października 2009 r., Bank Melli Iran/Rada, T‑390/08, EU:T:2009:401, pkt 81), to wystarczy zauważyć, że dziedzina unii bankowej w żaden sposób nie dotyczy tematyki zbliżonej do walki z terroryzmem.
127 Wreszcie, wbrew temu, co podnosi SRB, należy stwierdzić, że możliwość żądania przez Sąd przedstawienia przez nią informacji w celu zbadania zgodności z prawem zaskarżonej decyzji nie może w niniejszym przypadku zmienić stwierdzenia naruszenia obowiązku uzasadnienia, ani gwarantować przestrzegania prawa skarżącej do skutecznej ochrony sądowej.
128 Zaskarżona decyzja powinna bowiem być wystarczająco uzasadniona w dniu jej wydania, a w każdym razie przed wniesieniem skargi o stwierdzenie nieważności. Brak uzasadnienia nie może zostać naprawiony po wniesieniu skargi do Sądu, w szczególności w następstwie zastosowania przez Sąd środków organizacji postępowania lub środków dowodowych.
129 Jeśli chodzi o podniesiony przez skarżącą zarzut niezgodności z prawem, to należy oddalić podniesiony przez Komisję na rozprawie argument, zgodnie z którym nie może ona kwestionować zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, ponieważ metoda obliczania jej składki, oparta na współzależności składek i posługiwaniu się poufnymi danymi, wynikała nie tyle z rozporządzenia delegowanego 2015/63, co z rozporządzenia nr 806/2014 i z dyrektywy 2014/59, w stosunku do których skarżąca nie podniosła zarzutu niezgodności z prawem. Jak wynika bowiem z przedstawionych poniżej rozważań, fakt, że obliczenie składki ex ante skarżącej jest nieprzejrzyste i że w związku z tym skarżąca nie jest w stanie zweryfikować jego prawidłowości, wynika, przynajmniej w części, z metody obliczania określonej przez samą Komisję w rozporządzeniu delegowanym 2015/63, przy czym metoda ta nie została jej narzucona ani przez rozporządzenie nr 806/2014, ani przez dyrektywę 2014/59.
130 Na podstawie art. 70 ust. 2 rozporządzenia nr 806/2014 i art. 103 ust. 2 dyrektywy 2014/59 wysokość składki ex ante danej instytucji jest obliczana zasadniczo w dwóch etapach.
131 Najpierw oblicza się „składkę ryczałtową” (w rzeczywistości w przypadku największych instytucji, w tym skarżącej, „podstawową składkę roczną” w rozumieniu rozporządzenia delegowanego 2015/63, zob. jego motyw 5), która jest proporcjonalna do kwoty zobowiązań instytucji, z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych, w odniesieniu do wszystkich zobowiązań, z wyłączeniem funduszy własnych i depozytów gwarantowanych, wszystkich instytucji, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności na terytorium uczestniczących państw członkowskich.
132 „Podstawowa składka roczna” jest następnie korygowana o profil ryzyka danej instytucji.
133 Kryteria tej korekty zostały określone w rozporządzeniu delegowanym 2015/63 przyjętym przez Komisję na podstawie art. 103 ust. 2 akapit drugi i art. 103 ust. 7 dyrektywy 2014/59 i mającym zastosowanie w kontekście rozporządzenia nr 806/2014 na mocy jego art. 70 ust. 6.
134 Jednakże z art. 103 ust. 7 dyrektywy 2014/59, podstawy prawnej rozporządzenia delegowanego 2015/63, nie wynika, że korekta o profil ryzyka powinna w nieodzowny sposób wiązać się ze współzależnym sposobem obliczania, opartym na poufnych danych osób trzecich.
135 Wszystkie elementy bowiem, które należy uwzględnić w celu korekty o profil ryzyka, a których wykaz zawiera wyżej wymieniony art. 103 ust. 7, odnoszą się wyłącznie do danej instytucji, to znaczy, po pierwsze, do ekspozycji danej instytucji na ryzyko, w tym znaczenia jej działalności handlowej, jej zobowiązań pozabilansowych i poziomu zadłużenia, po drugie, do stabilności i dywersyfikacji źródeł finansowania instytucji i nieobciążonych aktywów o wysokiej płynności, po trzecie, do sytuacji finansowej instytucji, po czwarte, do prawdopodobieństwa, że instytucja zostanie objęta restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, po piąte, do stopnia, w jakim instytucja korzystała w przeszłości z nadzwyczajnego publicznego wsparcia finansowego, po szóste do złożoności struktury instytucji oraz możliwości przeprowadzenia jej skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, po siódme, do znaczenia instytucji dla stabilności systemu finansowego lub gospodarki co najmniej jednego państwa członkowskiego lub Unii i, po ósme, do faktu, iż instytucja ta należy do instytucjonalnego systemu ochrony.
136 Jeżeli chodzi o twierdzenie, że współzależność i wykorzystanie poufnych danych innych instytucji wynikają z art. 69 ust. 1 rozporządzenia nr 806/2014, który określa, poprzez poziom docelowy, poziom finansowania SRF, który ma zostać osiągnięty po zakończeniu początkowego okresu, oraz z art. 70 ust. 2 tego rozporządzenia, który przewiduje, że kumulacja składek nie może przekraczać rocznie 12,5% wspomnianego poziomu docelowego, to należy stwierdzić, że te dwa przepisy nie narzucają, za pośrednictwem ustalonych w nich progów, nieprzejrzystego dla odnośnych instytucji, w tym dla skarżącej, systemu korekty o profil ryzyka.
137 Po pierwsze, art. 69 ust. 1 rozporządzenia nr 806/2014 nie definiuje poziomu docelowego jako dokładnej górnej granicy finansowania, którą należałoby wypełnić w przybliżeniu do jednego centyma euro, lecz jedynie jako minimum („co najmniej 1%”).
138 Po drugie, ten poziom docelowy jest określony poprzez odniesienie do kwoty depozytów gwarantowanych wszystkich odnośnych instytucji kredytowych po upływie tak zwanego okresu początkowego, a więc do kwoty, która będzie mogła zostać określona dopiero pod koniec 2023 r.
139 Po trzecie, o ile art. 70 ust. 2 rozporządzenia nr 806/2014 wymaga, aby składki ex ante pobierane w danym roku nie przekraczały 12,5% wspomnianego poziomu docelowego, o tyle nie skutkuje to bezwzględną koniecznością ustalenia dla każdego roku dokładnej kwoty, która powinna następnie zostać rozdzielona w ramach obliczania składek ex ante pomiędzy wszystkie odnośne instytucje. Poza faktem, że stawka 12,5% sama dotyczy poziomu docelowego określonego jako minimum, poprzez odniesienie do kwoty, która może być wyrażona liczbowo dopiero pod koniec 2023 r., przepis ten nie zakazuje bowiem kumulacji składek ex ante, które w rozpatrywanym roku wynosiłyby ewentualnie mniej niż 12,5% wspomnianego poziomu docelowego.
140 Z powyższego wynika, że ponieważ, z jednej strony, dyrektywa 2014/59 i rozporządzenie nr 806/2014 nie nakładały na Komisję obowiązku przyjęcia w drodze rozporządzenia delegowanego 2015/63 metody korekty o nieprzejrzysty profil ryzyka dla skarżącej, oraz, z drugiej strony, Komisja przyznała, że z gospodarczego punktu widzenia możliwe było dokonanie oceny profilu ryzyka danej instytucji wyłącznie na podstawie jej własnych danych (zob. podobnie wyrok z dnia 28 listopada 2019 r., Portigon/SRB, T‑365/16, EU:T:2019:824, pkt 156), okoliczność, że skarżąca ograniczyła swój zarzut niezgodności z prawem jedynie do rozporządzenia delegowanego 2015/63, w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie stwierdzeniu przez Sąd niezgodności z prawem metody obliczania składek ex ante w świetle wymogów art. 296 TFUE, przynajmniej w odniesieniu do części owej określonej w tym rozporządzeniu delegowanym metody dotyczącej korekty o profil ryzyka.
141 Należy zatem stwierdzić, że stwierdzone w niniejszej sprawie w pkt 110 powyżej naruszenie obowiązku uzasadnienia jest spowodowane, w odniesieniu do części obliczenia składki ex ante dotyczącej korekty o profil ryzyka, podnoszoną w drodze zarzutu bezprawnością art. 4–7 i 9 oraz załącznika I do rozporządzenia delegowanego 2015/63.
142 Ponadto, a w każdym razie ze względu na to, że ustanowiony w art. 296 TFUE wymóg wystarczająco dokładnego uzasadnienia aktów stanowi jedną z podstawowych zasad prawa Unii, których przestrzeganie powinien zapewnić sąd poprzez podniesienie w razie potrzeby z urzędu zarzutu dotyczącego naruszenia tego obowiązku (zob. pkt 36, 37 powyżej) oraz że z powodu naruszenia tego obowiązku skarżąca nie dysponuje danymi wystarczającymi do sprawdzenia prawidłowości jej składki, SRB nie może naprawić takiego naruszenia poprzez powołanie się na przepisy prawa wtórnego.
143 Z uwagi na powyższe rozważania po uwzględnieniu zarzutu dotyczącego naruszenia wymogu uwierzytelnienia należy stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji również na podstawie naruszenia obowiązku uzasadnienia i prawa do skutecznej ochrony sądowej, bez potrzeby badania pozostałych zarzutów podniesionych przez skarżącą.
W przedmiocie ograniczenia w czasie skutków wyroku
144 SRB wnosi zasadniczo, że w wypadku gdyby Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji, to należałoby odroczyć skutki stwierdzenia nieważności o sześć miesięcy po uprawomocnieniu się wyroku.
145 Skarżąca nie zajęła stanowiska w tej kwestii.
146 Wyroki, w których Sąd stwierdza nieważność decyzji wydanej przez instytucję lub organ Unii, mają co do zasady skutek natychmiastowy, w tym znaczeniu, że akt nieważny jest usuwany z mocą wsteczną z porządku prawnego i uznawany za nieistniejący. Niemniej na podstawie art. 264 akapit drugi TFUE Sąd może utrzymać tymczasowo w mocy skutki decyzji, której nieważność stwierdził (zob. wyrok z dnia 2 kwietnia 2014 r., Ben Ali/Rada, T‑133/12, niepublikowany, EU:T:2014:176, pkt 83 i przytoczone tam orzecznictwo).
147 Z powyższego wynika, że w niniejszej sprawie SRB nie może zastąpić zaskarżonej decyzji bez ponownego naruszenia obowiązku uzasadnienia i prawa skarżącej do skutecznej ochrony sądowej przed zmianą ram prawnych, a w szczególności rozporządzenia delegowanego 2015/63.
148 W tych okolicznościach należy zgodnie z żądaniami SRB utrzymać w mocy skutki zaskarżonej decyzji przez okres sześciu miesięcy od dnia, w którym niniejszy wyrok stanie się prawomocny.
W przedmiocie kosztów
149 Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ SRB przegrała sprawę, należy zgodnie z żądaniem skarżącej orzec, że pokryje ona własne koszty oraz koszty poniesione przez skarżącą.
150 Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania Komisja pokrywa własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (ósma izba w składzie powiększonym)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność wydanej podczas sesji wykonawczej w dniu 11 kwietnia 2017 r. decyzji Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji w sprawie składek ex ante za rok 2017 na rzecz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRB/ES/SRF/2017/05) w zakresie, w jakim dotyczy ona Landesbank Baden-Württemberg.
2) Skutki decyzji SRB/ES/SRF/2017/05 zostają utrzymane w mocy w odniesieniu do Landesbank Baden-Württemberg przez okres sześciu miesięcy liczonych od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
3) SRB pokrywa oprócz własnych kosztów, również koszty poniesione przez Landesbank Baden-Württemberg.
4) Komisja Europejska ponosi własne koszty.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 23 września 2020 r.
Podpisy