Sprawy połączone T‑236/04 i T‑241/04

European Environmental Bureau (EEB) i Stichting Natuur en Milieu

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

Skarga o stwierdzenie nieważności – Decyzje 2004/247/WE i 2004/248/WE – Zarzut niedopuszczalności – Legitymacja czynna

Streszczenie postanowienia

1.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Dyrektywa dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin – Decyzje w sprawie zezwoleń na dopuszczenie niektórych substancji do obrotu – Skarga stowarzyszeń mających status konsultantów przy instytucjach wspólnotowych lub przy krajowych bądź ponadnarodowych organach władzy – Niedopuszczalność

(art. 230 akapit czwarty WE; dyrektywa Rady 91/414)

2.      Wspólnoty Europejskie – Kontrola sądowa zgodności z prawem aktów instytucji – Akty o charakterze generalnym – Konieczność podniesienia przez osoby fizyczne lub prawne zarzutu niezgodności z prawem lub zażądania złożenia wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w zakresie oceny jego ważności

(art. 230 akapit czwarty WE, art. 234 WE i 241 WE)

1.      Niedopuszczalne są skargi o stwierdzenie nieważności złożone przez stowarzyszenie oraz fundację, których celem jest promowanie ochrony i zachowania zasobów środowiska naturalnego, skierowane przeciwko decyzjom 2004/248 i 2004/247 dotyczącym odpowiednio niewłączenia atrazyny i symazyny do załącznika I do dyrektywy Rady 91/414 oraz cofnięcia zezwoleń na środki ochrony roślin zawierające te substancje czynne.

Przepisy te oddziałują bowiem na skarżących z uwagi na ich obiektywną cechę bycia podmiotem, którego powołaniem jest ochrona środowiska naturalnego, w taki sam sposób jak w przypadku każdej innej osoby znajdującej się w takiej samej sytuacji.

Ponadto okoliczność, że skarżący mają szczególny status konsultanta przy Komisji lub innych instytucjach europejskich lub krajowych, podczas gdy uregulowania wspólnotowe obowiązujące przy przyjmowaniu tych decyzji nie ustanawiają żadnej gwarancji proceduralnej na rzecz skarżących ani też nie przewidują jakiegokolwiek uczestnictwa wspólnotowych organów konsultacyjnych ustanowionych na podstawie tego uregulowania, do których skarżący – jak twierdzą – przynależą, nie pozwala tym bardziej na stwierdzenie, że decyzje te dotyczą ich indywidualnie. Okoliczność, iż dana osoba w taki czy inny sposób uczestniczy w procesie prowadzącym do przyjęcia aktu wspólnotowego, może bowiem indywidualizować tę osobę w odniesieniu do rzeczonego aktu tylko wówczas, gdy obowiązujące uregulowania wspólnotowe określają pewne gwarancje proceduralne wobec tego podmiotu.

Podobnie okoliczność, że legitymacja czynna przysługuje skarżącym w porządku prawnym niektórych państw członkowskich, jest bez znaczenia dla oceny ich legitymacji czynnej w sprawie stwierdzenia nieważności aktu wspólnotowego zgodnie z art. 230 akapit czwarty WE.

Ponadto okoliczność, że w uzasadnieniu projektu rozporządzenia Komisja wskazała, że skarżący posiadają legitymację czynną, nie zwalnia ich z konieczności wykazania, że zaskarżony akt dotyczy ich indywidualnie. W istocie zasady regulujące hierarchię norm sprzeciwiają się temu, aby akt prawa wtórnego przyznawał legitymację czynną jednostkom, które nie spełniają wymogów ustanowionych w art. 230 akapit czwarty WE. Zachowuje to ważność a fortiori w odniesieniu do uzasadnienia propozycji aktu prawa wtórnego.

(por. pkt 56, 58, 61, 62, 71, 72)

2.      Traktat, po pierwsze, w art. 230 WE i 241 WE oraz, po drugie, w art. 234 WE ustanowił kompletny system środków prawnych oraz procedur mający na celu zapewnienie kontroli legalności aktów przyjmowanych przez instytucje, powierzając tę kontrolę sądom wspólnotowym. W ramach tego systemu osoby fizyczne lub prawne, które nie mogą – z powodu przesłanek dopuszczalności wskazanych w art. 230 akapit czwarty WE – zaskarżyć bezpośrednio aktów wspólnotowych o charakterze ogólnym, mają w zależności od przypadku możliwość powołania się na nieważność takich aktów – bądź w sposób incydentalny na mocy art. 241 WE przed sądem wspólnotowym, bądź przed sądami krajowymi – doprowadzając do tego, by sądy te, które same nie są właściwe do stwierdzenia nieważności wspomnianych powyżej aktów, zwróciły się w tej kwestii do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym.

(por. pkt 66)