Wyrok Sądu (piąta izba) z dnia 15 grudnia 2016 r.– TestBioTech i in. / Komisja

(sprawa T‑177/13)

Środowisko naturalne – Produkty zmodyfikowane genetycznie – Genetycznie zmodyfikowana soja MON 87701 x MON 89788 – Oddalenie jako bezzasadnego wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej dotyczącej decyzji w sprawie zezwolenia na wprowadzenie do obrotu – Obowiązek uzasadnienia – Oczywisty błąd w ocenie

1.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Pojęcie – Akt niebędący jeszcze aktem ostatecznym względem skarżącego – Włączenie – Granice

(art. 263 akapit czwarty TFUE)

(zob. pkt 44, 46)

2.      Umowy międzynarodowe – Umowy Unii – Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus) – Skutki – Pierwszeństwo przed aktami prawa wtórnego Unii – Badanie zgodności z prawem aktu prawa wtórnego Unii w świetle postanowień tej konwencji – Wykluczenie

(konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 3; rozporządzenie nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10 ust. 1)

(zob. pkt 50)

3.      Środowisko naturalne – Konwencja z Aarhus – Zastosowanie do instytucji Unii – Możliwość zażądania przez organizacje pozarządowe wszczęcia wewnętrznej procedury odwoławczej w odniesieniu do aktów administracyjnych w dziedzinie środowiska naturalnego – Przedmiot procedury odwoławczej

(rozporządzenie nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10 ust. 1, art. 11)

(zob. pkt 51)

4.      Środowisko naturalne – Konwencja z Aarhus – Zastosowanie do instytucji Unii – Możliwość zażądania przez organizacje pozarządowe wszczęcia wewnętrznej procedury odwoławczej w odniesieniu do aktów administracyjnych w dziedzinie środowiska naturalnego – Możliwość zażądania przyjęcia specyficznego środka – Brak

(rozporządzenie nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10)

(zob. pkt 55)

5.      Środowisko naturalne – Konwencja z Aarhus – Zastosowanie do instytucji Unii – Możliwość zażądania przez organizacje pozarządowe wszczęcia wewnętrznej procedury odwoławczej w odniesieniu do aktów administracyjnych w dziedzinie środowiska naturalnego – Wskazanie przyczyn odwołania – Konieczność wskazania okoliczności mogących wzbudzać wątpliwości co do zasadności danego aktu – Obowiązek badania przez Komisję przy wystąpieniu takich okoliczności – Zakres

(rozporządzenie nr 1367/2006Parlamentu Europejskiego i Rady)

(zob. pkt 67, 83, 85–87, 109)

6.      Środowisko naturalne – Konwencja z Aarhus – Zastosowanie do instytucji Unii – Możliwość zażądania przez organizacje pozarządowe wszczęcia wewnętrznej procedury odwoławczej w odniesieniu do aktów administracyjnych w dziedzinie środowiska naturalnego – Oddalenie wniosku jako bezzasadnego – Kontrola sądowa – Granice

(rozporządzenie nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10)

(zob. pkt 76–80)

7.      Zbliżanie ustawodawstw – Genetycznie zmodyfikowana żywność i pasza – Rozporządzenie nr 1829/2003 – Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Charakter wiążący opinii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności – Brak

(rozporządzenie nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4, 16)

(zob. pkt 103)

8.      Ochrona zdrowia publicznego – Ocena ryzyka – Stosowanie zasady ostrożności – Zakres – Pojęcia ryzyka i zagrożenia – Określenie poziomu ryzyka uznanego za nie do przyjęcia przez społeczeństwo – Kompetencja instytucji Unii określona przez właściwe przepisy

(art. 168 ust. 1 TFUE; rozporządzenie nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, motywy 32, 43)

(zob. pkt 104–109)

9.      Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Ochrona uzasadnionych oczekiwań – Przesłanki – Szczegółowe zapewnienia udzielone przez administrację

(zob. pkt 115)

10.    Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Brak lub niewystarczający charakter uzasadnienia – Zarzut odrębny od zarzutu braku materialnej zgodności z prawem

(art. 263 TFUE, art. 296 akapit drugi TFUE)

(zob. pkt 129)

11.    Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Ocena obowiązku uzasadnienia w zależności od okoliczności sprawy

(art. 296 akapit drugi TFUE)

(zob. pkt 130)

12.    Postępowanie sądowe – Skarga wszczynająca postępowanie – Wymogi formalne – Określenie przedmiotu sporu – Zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów – Ogólne odesłanie do innych pism załączonych do skargi – Niedopuszczalność

[statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21; regulamin postępowania przed Sądem, art. 44 § 1 lit. c)]

(zob. pkt 141)

13.    Postępowanie sądowe – Skarga wszczynająca postępowanie – Wymogi formalne – Określenie przedmiotu sporu – Zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów – Ogólne odesłanie do okoliczności podniesionych w ramach zarzutu pierwszego na poparcie zarzutu drugiego – Niedopuszczalność

[regulamin postępowania przed Sądem, art. 44 § 1 lit. c)]

(zob. pkt 145, 146)

14.    Postępowanie sądowe – Przedstawienie dowodów – Termin – Opóźnienie w złożeniu wniosków dowodowych – Przesłanki

(regulamin postępowania przed Sądem, art. 85 § 3)

(zob. pkt 250, 251)

15.    Środowisko naturalne – Konwencja z Aarhus – Zastosowanie do instytucji Unii – Dostęp do wymiaru sprawiedliwości – Racjonalny charakter kosztu postępowania – Kryteria oceny

(konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 4)

(zob. pkt 302)

16.    Postępowanie sądowe – Postępowanie ze sprawami wniesionymi do Sądu – Ochrona przyznana stronom przed czynieniem niewłaściwego użytku z pism procesowych – Zakres – Publikacja w Internecie odpowiedzi na skargę strony przeciwnej – Nadużycie proceduralne – Uwzględnienie przy podziale kosztów

(regulamin postępowania przed Sądem, art. 135 § 2)

(zob. pkt 307)

Przedmiot

Żądanie stwierdzenia nieważności, na podstawie art. 263 TFUE, decyzji Komisji z dnia 8 stycznia 2013 r. dotyczącej wewnętrznej procedury odwoławczej w sprawie decyzji wykonawczej Komisji 2012/347/UE z dnia 28 czerwca 2012 r. zezwalającej na wprowadzanie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. 2012, L 171, s. 13), produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87701 × MON 89788 (MON–877Ø1–2 × MON–89788–1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych.

Sentencja

1) Skarga zostaje oddalona.

2) TestBioTech eV, European Network of Scientists for Social and Environmental Responsibility eV i Sambucus eV pokrywają własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.

3) Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz Monsanto Europe i Monsanto Company pokrywają własne koszty.