Sprawa T‑376/10
(publikacja fragmentów)
Mamoli Robinetteria SpA
przeciwko
Komisji Europejskiej
Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Belgijski, niemiecki, francuski, włoski, niderlandzki i austriacki rynek instalacji sanitarnych do łazienek – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – Koordynacja podwyżek cen i wymiana mających szczególne znaczenie informacji handlowych – Prawo do obrony – Komunikat z 2002 r. w sprawie współpracy – Zarzut niezgodności z prawem – Pojęcie kartelu – Obliczanie kwoty grzywny – Wytyczne w sprawie obliczania kwoty grzywien z 2006 r. – Waga naruszenia – Współczynnik kwoty dodatkowej
Streszczenie – wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 16 września 2013 r.
1. Zarzut niezgodności z prawem – Zakres – Akty, na których niezgodność z prawem można się powołać – Komunikat w sprawie współpracy – Zaliczenie – Przesłanki
(art. 263 TFUE, 277 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 7; komunikat Komisji 2002/C 45/03, pkt 8–27, 29)
2. Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ramy prawne – Artykuł 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 – Uprawnienia dyskrecjonalne przyznane Komisji we wspomnianym artykule – Komunikat w sprawie współpracy – Brak podstawy prawnej – Brak – Naruszenie zasady podziału władz – Brak – Naruszenie zasad przejrzystości, dobrej administracji i równego traktowania – Brak
(art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenia Rady: nr 17, art. 15 ust. 2; nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2002/C 45/03)
1. Artykuł 277 TFUE wyraża ogólną zasadę gwarantującą każdej ze stron prawo do podważenia – w celu uzyskania stwierdzenia nieważności decyzji, której jest adresatem lub która dotyczy jej bezpośrednio i indywidualnie – ważności wcześniejszych aktów instytucjonalnych, które nawet jeżeli nie mają formy rozporządzenia, stanowią podstawę prawną spornej decyzji, o ile stronie tej nie przysługiwało prawo do wniesienia na podstawie art. 263 TFUE skargi bezpośredniej przeciwko aktom, których konsekwencje ponosi, a wobec których nie mogła zażądać stwierdzenia nieważności. Zważywszy, że celem art. 277 TFUE nie jest umożliwienie stronie zakwestionowania stosowania jakiegokolwiek aktu o charakterze generalnym przy okazji jakiejkolwiek skargi, akt generalny, którego niezgodność z prawem jest podnoszona, powinien mieć zastosowanie bezpośrednio lub pośrednio do przypadku, którego dotyczy skarga, powinien też istnieć bezpośredni związek prawny między zaskarżoną decyzją indywidualną i danym aktem o charakterze generalnym.
Jeżeli chodzi o obwieszczenie Komisji w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli (zwane dalej „komunikatem w sprawie współpracy”), Komisja, po pierwsze, określiła w jego pkt 8–27 w sposób generalny i abstrakcyjny kryteria, jakie przedsiębiorstwa powinny spełnić, aby skorzystać ze zwolnienia z grzywien za naruszenia art. 101 TFUE lub z ich obniżenia, a po drugie, wskazała w jego pkt 29, że komunikat ten jest źródłem uzasadnionych oczekiwań przedsiębiorstw. Chociaż Komisja nie wydaje decyzji stwierdzających naruszenie reguł konkurencji na podstawie komunikatu w sprawie współpracy, jako że podstawę tych decyzji stanowi art. 7 rozporządzenia nr 1/2003, to jednak między takimi decyzjami a aktem o charakterze generalnym, jakim jest komunikat w sprawie współpracy, może istnieć bezpośredni związek prawny. Może być tak w szczególności w wypadku, gdy na podstawie wniosków o obniżenie grzywny złożonych przez konkurentów danego przedsiębiorstwa w ramach komunikatu w sprawie współpracy Komisja uzyskała informacje, które umożliwiły jej przeprowadzenie kontroli i zgromadzenie dowodów, które doprowadziły do wydania decyzji.
Zważywszy, że przedsiębiorstwo nie jest uprawnione do żądania stwierdzenia nieważności komunikatu w sprawie współpracy, będącego aktem generalnym, komunikat ten może być przedmiotem zarzutu niezgodności z prawem.
(por. pkt 48–52)
2. W dziedzinie konkurencji art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17, obecnie art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, nie wymienia w sposób wyczerpujący kryteriów, które Komisja może uwzględnić w celu ustalenia kwoty grzywny. Z tego względu zachowanie przedsiębiorstwa w trakcie postępowania administracyjnego może być jednym z elementów, który należy wziąć pod uwagę przy ustalaniu tej kwoty. W tym względzie zwolnienie z grzywien lub ich obniżenie, proponowane przedsiębiorstwom w ramach obwieszczenia Komisji w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli (zwanego dalej „komunikatem w sprawie współpracy”), ma na celu ułatwienie wykrywania i karania przez Komisję przedsiębiorstw, które uczestniczą w poufnych kartelach. W tych okolicznościach Komisja mogła zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 określić warunki – w trosce o zapewnienie przejrzystości i równości traktowania – na jakich wszystkie współpracujące z nią przedsiębiorstwa mogą skorzystać ze zwolnienia z grzywien lub z obniżenia ich kwoty.
W konsekwencji nie można uwzględnić argumentów dotyczących braku podstawy prawnej dla wydania komunikatu w sprawie współpracy, naruszenia zasad podziału władz, przejrzystości, dobrej administracji, a także zasady równego traktowania.
(por. pkt 54–59)