Υπόθεση C‑166/15

Ποινική δίκη

κατά

Aleksandrs Ranks
και
Jurijs Vasiļevičs

(αίτηση του Rīgas apgabaltiesas Krimināllietu tiesu kolēģija
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Διανοητική ιδιοκτησία – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250/ΕΟΚ – Άρθρο 4, στοιχεία αʹ και γʹ – Άρθρο 5, παράγραφοι 1 και 2 – Οδηγία 2009/24/ΕΚ – Άρθρο 4, παράγραφοι 1 και 2 – Άρθρο 5, παράγραφοι 1 και 2 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών – Μεταπώληση, ως μεταχειρισμένων, αντιγράφων προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή, καλυπτόμενων από άδεια, ενσωματωμένων σε μη πρωτότυπους υλικούς φορείς – Ανάλωση του δικαιώματος διανομής – Αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 12ης Οκτωβρίου 2016

1.        Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του εθνικού δικαστηρίου – Αξιολόγηση της αναγκαιότητας και της λυσιτέλειας των υποβαλλόμενων ερωτημάτων

(Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

2.        Προδικαστικά ερωτήματα – Παραδεκτό – Όρια – Ερωτήματα προδήλως άσχετα με την υπόθεση και υποθετικά ερωτήματα υποβαλλόμενα εντός πλαισίου που αποκλείει τη δυνατότητα παροχής χρήσιμης απαντήσεως

(Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

3.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών – Πράξεις υποκείμενες σε περιορισμούς – Αποκλειστικό δικαίωμα διανομής – Ανάλωση του δικαιώματος διανομής του αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή – Προϋποθέσεις – Πώληση του αντιγράφου εντός της Ένωσης από τον δικαιούχο – Ευρεία ερμηνεία – Μεταπώληση, ως μεταχειρισμένου, του αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή καλυπτόμενου από άδεια – Εμπίπτει

(Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρο 4, στοιχεία αʹ και γʹ)

4.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών – Πράξεις υποκείμενες σε περιορισμούς – Αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής – Εξαιρέσεις – Δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή – Προϋποθέσεις – Στενή ερμηνεία – Μεταπώληση, ως μεταχειρισμένου, του εφεδρικού αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή καλυπτόμενου από άδεια – Δεν εμπίπτει ελλείψει αδείας εκ μέρους του δικαιούχου

(Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρα 4, στοιχείο αʹ, 5 § 2, και 9 § 1)

5.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών – Ειδικά μέτρα προστασίας – Κατοχή για εμπορικούς σκοπούς και διάθεση στο εμπόριο κλεψιτύπων προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών

(Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχεία αʹ και βʹ)

6.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών – Πράξεις υποκείμενες σε περιορισμούς – Αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής – Εξαιρέσεις – Αναπαραγωγή αναγκαία για την κατά προορισμό χρήση του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή – Μεταφόρτωση του αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή από τον ιστότοπο του δικαιούχου – Περιλαμβάνεται

(Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 1)

7.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών – Πράξεις υποκείμενες σε περιορισμούς – Περιεχόμενο – Μεταπώληση, ως μεταχειρισμένου, του αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή καλυπτόμενου από άδεια – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις – Καταστροφή οιουδήποτε αντιγράφου έχει στην κατοχή του ο αρχικός αγοραστής – Δυνατότητα του αρχικού αγοραστή να παραδώσει σε νέο αγοραστή το εφεδρικό αντίγραφό του του εν λόγω προγράμματος – Όρια – Αναγκαιότητα λήψεως αδείας από τον δικαιούχο – Δυνατότητα του νέου αγοραστή να μεταφορτώσει το αντίγραφο του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή από τον ιστότοπο του δικαιούχου – Αναπαραγωγή αναγκαία για την κατά προορισμό χρήση του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή

(Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρα 4, στοιχεία αʹ και γʹ, και 5 §§ 1 και 2)

1.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 21)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 22)

3.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 26-36)

4.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 37-44)

5.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 46)

6.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 48-50)

7.      Κατ’ ορθή ερμηνεία του άρθρου 4, στοιχεία ά και γʹ, και του άρθρου 5, παράγραφοι 1 και 2, της οδηγίας 91/250, για τη νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, ο αρχικός αγοραστής του αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή συνοδευόμενου από άδεια απεριόριστης χρήσεως δικαιούται μεν να μεταπωλήσει το εν λόγω αντίγραφο και την άδειά του ως μεταχειρισμένα σε νέο αγοραστή, πλην όμως δεν δύναται, στην περίπτωση κατά την οποία ο πρωτότυπος υλικός φορέας του αντιγράφου που του είχε αρχικώς παραδοθεί έχει υποστεί φθορά, έχει καταστραφεί ή έχει απολεσθεί, να παραδώσει στον νέο αυτόν αγοραστή το εφεδρικό αντίγραφό του του εν λόγω προγράμματος άνευ αδείας του δικαιούχου.

Συγκεκριμένα, ο νομίμως αποκτήσας το αντίγραφο προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, ο οποίος κατέχει άδεια απεριόριστης χρήσεως του εν λόγω προγράμματος, πλην όμως δεν έχει πλέον στη διάθεσή του τον πρωτότυπο υλικό φορέα επί του οποίου το εν λόγω αντίγραφο τού είχε αρχικώς παραδοθεί διότι τον έχει καταστρέψει, του έχει προκαλέσει φθορά ή τον έχει απολέσει, δεν δύναται, εξ αυτού και μόνον του λόγου, να στερείται οιασδήποτε δυνατότητας μεταπωλήσεως του εν λόγω αντιγράφου ως μεταχειρισμένου σε τρίτον, διότι τούτο θα κατέλυε την πρακτική αποτελεσματικότητα της προβλεπόμενης από το άρθρο 4, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 91/250 αναλώσεως του δικαιώματος διανομής.

Συνεπώς, ο αποκτών νομίμως την άδεια απεριόριστης χρήσεως του αντιγράφου μεταχειρισμένου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή πρέπει να μπορεί να μεταφορτώσει το αντίγραφο αυτό από τον ιστότοπο του δικαιούχου, καθώς η μεταφόρτωση αυτή συνιστά αναπαραγωγή προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή αναγκαία για την κατά προορισμό χρήση αυτού από τον ίδιο.

Εντούτοις, ο αρχικός αγοραστής του αντιγράφου του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, ως προς το οποίο το δικαίωμα διανομής του δικαιούχου έχει αναλωθεί συμφώνως προς το άρθρο 4, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 91/250, ο οποίος προβαίνει στη μεταπώληση αυτού ως μεταχειρισμένου, οφείλει, προς αποφυγή προσβολής του προβλεπόμενου από το άρθρο 4, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 91/250 αποκλειστικού δικαιώματος του δικαιούχου για αναπαραγωγή του προγράμματός του ηλεκτρονικού υπολογιστή, να αχρηστεύσει οιοδήποτε αντίγραφο έχει στην κατοχή του κατά τον χρόνο μεταπωλήσεως του εν λόγω αντιγράφου.

(βλ. σκέψεις 53-55, 57 και διατακτ.)