Απόφαση του Πρωτοδικείου (πέμπτο πενταμελές τμήμα) της 9ης Σεπτεμβρίου 2009 – Diputación Foral de Álava κ.λπ. κατά Επιτροπής

(Υποθέσεις T-230/01 έως T-232/01 και T-267/01 έως T-269/01)

«Κρατικές ενισχύσεις – Φορολογικά πλεονεκτήματα χορηγηθέντα από οργανισμό τοπικής αυτοδιοικήσεως κράτους μέλους – Μείωση της φορολογητέας βάσεως του φόρου εταιριών – Αποφάσεις κηρύσσουσες τα καθεστώτα ενισχύσεων ασύμβατα προς την κοινή αγορά και διατάσσουσες την ανάκτηση των ενισχύσεων που χορηγήθηκαν – Επαγγελματική ένωση – Παραδεκτό – Παραίτηση από λόγο ακυρώσεως – Χαρακτηρισμός των ενισχύσεων ως νέων ή ως υφισταμένων – Αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης – Αρχή της ασφάλειας δικαίου – Αρχή της αναλογικότητας»

1.                     Διαδικασία – Αντικείμενο της διαφοράς – Μεταβολή κατά τη διάρκεια της δίκης – Απαγορεύεται (Κανονισμός Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρο 48 § 2) (βλ. σκέψεις 80-88)

2.                     Διαδικασία – Παρέμβαση – Παραδεκτό – Εξέταση εκ νέου κατόπιν προγενέστερης διατάξεως που δέχεται το παραδεκτό (Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 40, εδ. 2) (βλ. σκέψη 91)

3.                     Διαδικασία – Παρέμβαση – Ενδιαφερόμενοι – Αντιπροσωπευτική ένωση με σκοπό την προστασία των μελών της – Παραδεκτό σε υποθέσεις που εγείρουν ζητήματα αρχής δυνάμενα να έχουν συνέπειες στα εν λόγω μέλη (Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρα 40, εδ. 2, και 53, εδ. 1) (βλ. σκέψεις 93-100)

4.                     Διαδικασία – Δικόγραφο παρεμβάσεως – Απαιτήσεις ως προς τον τύπο (Κανονισμός Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρο 116 § 4, εδ. 2) (βλ. σκέψεις 104-107, 110-111)

5.                     Προσφυγή ακυρώσεως – Φυσικά ή νομικά πρόσωπα – Πράξεις που τα αφορούν άμεσα και ατομικά – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα ότι καθεστώς ενισχύσεως δεν είναι συμβατό με την κοινή αγορά – Προσφυγή επαγγελματικής ενώσεως με σκοπό την εκπροσώπηση των μελών της και την προάσπιση των συμφερόντων τους (Άρθρο 230, εδ 4, ΕΚ) (βλ. σκέψεις 117-128)

6.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Έννοια – Χορήγηση φορολογικής απαλλαγής από δημόσιες αρχές σε ορισμένες επιχειρήσεις – Εμπίπτει (Άρθρο 87 § 1, ΕΚ) (βλ. σκέψεις 134-136, 140, 195)

7.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Εξέταση καταγγελιών – Υποχρεώσεις της Επιτροπής – Αιτιολογία (Άρθρα 87 § 2 ΕΚ και 253 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 146-148)

8.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Επηρεασμός του εμπορίου μεταξύ των κρατών μελών – Νόθευση του ανταγωνισμού – Κριτήρια εκτιμήσεως – Έλεγχος καθεστώτος ενισχύσεων στο σύνολό του (Άρθρο 87 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 152-153)

9.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Επηρεασμός του εμπορίου μεταξύ των κρατών μελών – Νόθευση του ανταγωνισμού – Ενισχύεις μικρής σημασίας – Προσωρινές ενισχύσεις – Δεν ασκεί επιρροή (Άρθρο 87 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψη 158)

10.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Έννοια – Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου – Εθνική ρύθμιση προβλέπουσα πίστωση φόρου (Άρθρο 87 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 169-173, 177-178)

11.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Έννοια – Ενισχύσεις χορηγούμενες από οργανισμούς περιφερειακής ή τοπικής αυτοδιοικήσεως – Εμπίπτουν (Άρθρο 87 § 1 ΕΚ) (σκέψη 189)

12.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Έννοια – Ειδικό φορολογικό μέτρο – Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου – Δικαιολόγηση αντλούμενη από τη φύση και την εν γένει οικονομία του φορολογικού συστήματος – Δεν εμπίπτει (Άρθρο 87 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 190-191, 195-196)

13.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις που μπορούν να θεωρηθούν συμβατές με την κοινή αγορά – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής (Άρθρο 87 § 3 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 210-211)

14.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις στην περίπτωση των οποίων μπορεί να γίνει δεκτή η παρέκκλιση του άρθρου 87, παράγραφος 3, στοιχείο γ΄, ΕΚ – Λειτουργική ενίσχυση – Δεν εμπίπτει (Άρθρο 87 § 3, στοιχείο γ΄, ΕΚ) (βλ. σκέψεις 219-222)

15.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Υφιστάμενες και νέες ενισχύσεις – Χαρακτηρισμός ενισχύσεως ως υφιστάμενης – Κριτήρια – Μέτρο που τροποποιεί ουσιωδώς υφιστάμενο καθεστώς ενισχύσεων – Δεν εμπίπτει (Άρθρα 87 ΕΚ και 88 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 239-246)

16.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Υφιστάμενες και νέες ενισχύσεις – Χαρακτηρισμός ενισχύσεως ως υφιστάμενης – Κριτήρια – Εξέλιξη της κοινής αγοράς (Άρθρα 87 ΕΚ και 88ΕΚ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 1, στοιχείο β΄, περίπτωση v) (βλ. σκέψεις 251, 253, 257)

17.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Διοικητική διαδικασία – Δικαίωμα των ενδιαφερομένων να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους (Άρθρο 88 ΕΚ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 6 § 1) (βλ. σκέψεις 266-279)

18.                     Διαδικασία – Παρέμβαση – Δικόγραφο με σκοπό τη στήριξη των αιτημάτων ενός εκ των διαδίκων (Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 40, εδ. 4· Κανονισμός Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρο 116 § 3) (βλ. σκέψεις 301-303)

19.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Έλεγχος από την Επιτροπή – Διαδικασία ελέγχου προ της θέσεως σε ισχύ του κανονισμού 659/1999 – Δεν υπόκειται σε ειδικές προθεσμίες – Όρια – Τήρηση των όσων επιτάσσει η ασφάλεια δικαίου – Υποχρέωση περατώσεως εντός εύλογης προθεσμίας του προκαταρκτικού ελέγχου που διενεργείται κατόπιν καταγγελίας (Άρθρο 88 ΕΚ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου) (βλ. σκέψεις 305-315)

20.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως – Ενίσχυση χορηγηθείσα κατά παράβαση των κανόνων διαδικασίας του άρθρου 88 ΕΚ – Ενδεχόμενη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των δικαιούχων – Προστασία – Προϋποθέσεις και όρια (Άρθρο 88 § 2, εδ. 1, ΕΚ) (βλ. σκέψεις 316-320)

21.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Σχέδια ενισχύσεων – Έλεγχος από την Επιτροπή – Προκαταρκτική φάση και διαδικασία κατ’ αντιπαράθεση – Τήρηση ευλόγου προθεσμίας (Άρθρο 88 §§ 2 και 3 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 339-344, 349)

22.                     Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Αναζήτηση παράνομης ενισχύσεως – Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας – Δεν υφίσταται (Άρθρο 88 § 2, εδ. 1, ΕΚ) (βλ. σκέψεις 374-377)

Αντικείμενο

Στις υποθέσεις T-230/01 και T-267/01, αίτημα ακυρώσεως της αποφάσεως 2002/892/ΕΚ της Επιτροπής, της 11ης Ιουλίου 2001, για το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων που εφάρμοσε η Ισπανία υπέρ ορισμένων νεοσύστατων επιχειρήσεων στην επαρχία της Άλαβα (EE 2002, L 314, σ. 1)· στις υποθέσεις T-231/01 και T-268/01, αίτημα ακυρώσεως της αποφάσεως 2002/806/ΕΚ της Επιτροπής, της 11ης Ιουλίου 2001, σχετικά με το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων που εφάρμοσε η Ισπανία υπέρ ορισμένων νεοσύστατων επιχειρήσεων στην επαρχία της Βιθκάγια (EE 2002, L 279, σ. 35), και στις υποθέσεις T-232/01 και T-269/01, αίτημα ακυρώσεως της αποφάσεως 2002/540/ΕΚ της Επιτροπής, της 11ης Ιουλίου 2001, σχετικά με το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων που εφάρμοσε η Ισπανία υπέρ ορισμένων νεοσύστατων επιχειρήσεων στην επαρχία της Guipúzcoa (EE 2002, L 174, σ. 31).

Διατακτικό

Το Πρωτοδικείο αποφασίζει:

1) Συνεκδικάζει τις υποθέσεις T-230/01, T-231/01, T-232/01, T-267/01, T-268/01 και T-269/01 προς έκδοση κοινής αποφάσεως.

2) Απορρίπτει τις προσφυγές.

3) Στις υποθέσεις T-230/01 έως T-232/01:

–        οι Territorio Histórico de Álava – Diputación Foral de Álava, Territorio Histórico de Vizcaya – Diputación Foral de Vizcaya, Territorio Histórico de Guipúzcoa – Diputación Foral de Guipúzcoa και Comunidad autónoma del País Vasco – Gobierno Vasco φέρουν εκάστη τα έξοδά της, καθώς και τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν η Επιτροπή και η Comunidad autónoma de La Rioja·

–        οι Confederación Empresarial Vasca (Confebask), Cámara Oficial de Comercio e Industria de Álava, Cámara Oficial de Comercio, Industria y Navegación de Vizcaya και Cámara Oficial de Comercio, Industria y Navegación de Guipúzcoa φέρουν, εκάστη, τα έξοδά της.

4) Στις υποθέσεις T-267/01 έως T-269/01, η Confebask φέρει τα έξοδά της, καθώς και τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν η Επιτροπή και η Comunidad autónoma de La Rioja.