Language of document : ECLI:EU:T:2022:521

WYROK SĄDU (szósta izba)

z dnia 7 września 2022 r.(*)

Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Słowny unijny znak towarowy KOMBI – Wcześniejszy słowny unijny znak towarowy kombii – Względna podstawa unieważnienia – Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Podobieństwo oznaczeń – Podobieństwo towarów i usług – Artykuł 8 ust. 1 lit. b) i art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 [obecnie art. 8 ust. 1 lit. b) i art. 60 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) 2017/1001] – Powołanie się na prawo podmiotowe do nazwy „kombi” na mocy prawa krajowego

W sprawie T‑730/21,

Sławomir Łosowski, zamieszkały w Gdańsku (Polska), którego reprezentował K. Czub, adwokat,

strona skarżąca,

przeciwko

Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), który reprezentował J. Ivanauskas, w charakterze pełnomocnika,

strona pozwana,

w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, był

Grzegorz Skawiński, zamieszkały w Sopocie (Polska), którego reprezentowała J. Aftyka, radca prawna,

SĄD (szósta izba),

w składzie: A. Marcoulli, prezes, S. Frimodt Nielsen (sprawozdawca) i R. Norkus, sędziowie,

sekretarz: E. Coulon,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

uwzględniwszy, że w terminie trzech tygodni od dnia powiadomienia stron o zakończeniu pisemnego etapu postępowania nie wpłynął wniosek stron o wyznaczenie rozprawy, i postanowiwszy, na podstawie art. 106 § 3 regulaminu postępowania przed Sądem, orzec w przedmiocie skargi bez przeprowadzenia ustnego etapu postępowania,

wydaje następujący

Wyrok

1        W skardze opartej na art. 263 TFUE skarżący, Sławomir Łosowski, wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji Piątej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z dnia 8 września 2021 r. (sprawa R 381/2017‑5) (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”).

I.      Okoliczności postania sporu

2        W dniu 25 kwietnia 2016 r. interwenient, Grzegorz Skawiński, wystąpił do EUIPO z wnioskiem o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego, który został zarejestrowany w wyniku zgłoszenia dokonanego w dniu 24 stycznia 2014 r. przez skarżącego dla oznaczenia słownego KOMBI.

3        Towary i usługi objęte spornym znakiem towarowym, będące jako całość przedmiotem wniosku o unieważnienie, należą do klas 9, 16 i 41 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają dla każdej z tych klas następującemu opisowi:

–        klasa 9: „Płyty fonograficzne, hologramy; dane zapisane na magnetycznych, magneto-optycznych oraz optycznych nośnikach informacji; urządzenia do odtwarzania, wzmacniania, transmisji, reprodukcji i/lub przetwarzania dźwięku i/lub obrazu”;

–        klasa 16: „Papier, tektura i wyroby z tych materiałów nieujęte w innych klasach: publikacje, książki, broszury, prospekty, podręczniki, inne drukowane materiały i pomoce dydaktyczne, czasopisma, periodyki, almanachy, poradniki, raporty, skorowidze, diagramy, afisze, plakaty, plansze, albumy, kroniki i księgi pamiątkowe, katalogi, foldery, informatory, notatniki, kalendarze, zakładki do książek, teczki, skoroszyty, oprawy, obwoluty i okładki; fotografie, odbitki i reprodukcje graficzne; materiały informacyjne i dydaktyczne na foliach; wszystkie wymienione wyżej towary poza branżą komputerów i oprogramowania komputerowego”;

–        klasa 41: „Usługi w zakresie rozrywki; usługi wokalne, instrumentalne i wokalno-instrumentalne, usługi w zakresie managementu w branży muzycznej (impresariat), organizowanie, prowadzenie i obsługa: imprez artystycznych, estradowych, kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, spektakli, koncertów, widowisk multimedialnych, festiwali, festynów, konkursów, turniejów, widowisk typu światło i dźwięk, pokazów ogni sztucznych i/lub laserów, imprez plenerowych, wystaw z dziedziny kultury lub edukacji; usługi w zakresie kompozycji muzycznych; usługi studiów nagrań i studiów filmowych, produkcja i montaż programów radiowych i telewizyjnych, produkcja nagrań audio, produkcja filmów, usługi obsługi menedżerskiej produkcji telewizyjnej i filmowej (impresariat); wypożyczanie nagrań audio i wideo; usługi wydawnicze; publikacja elektroniczna on-line książek i periodyków, obsługa publikacji elektronicznych on-line; usługi w zakresie organizowania, prowadzenia i obsługi: sympozjów, kongresów, konferencji, seminariów, zjazdów; usługi w zakresie organizowania, prowadzenia i obsługi dyskotek i nocnych klubów, usługi klubowe; wszystkie wymienione wyżej usługi poza branżą komputerów i oprogramowania komputerowego”.

4        Wniosek o unieważnienie został oparty na wcześniejszym słownym znaku towarowym kombii, oznaczającym towary i usługi z klas 9, 16, 35 i 41 i odpowiadającym dla każdej z tych klas następującemu opisowi:

–        klasa 9: „Magnetyczne i optyczne nośniki danych; dyski kompaktowe audio-video, w tym płyty CD, DVD, urządzenia do wzmacniania, odtwarzania, transmisji i rejestracji dźwięku i obrazu, reprodukcji zapisanych nośników informacji; instalacje elektryczne nagłośnieniowe; płyty gramofonowe; kasety wideo; wszystkie wyżej wymienione produkty odnoszą się do dziedziny muzyki”;

–        klasa 16: „Papier, karton i wyroby z tych materiałów, zwłaszcza afisze, plakaty, fotografie, publikacje, w tym publikacje utworów muzycznych, czasopisma, albumy, broszury, książki; wszystkie wyżej wymienione produkty odnoszą się do dziedziny muzyki”;

–        klasa 35: „Usługi agencji reklamowo-promocyjnej, profesjonalnego zarządzania działalnością kulturalno-artystyczną, agencji importowo-eksportowej, edycja tekstów i ogłoszeń, dystrybucja materiałów reklamowo-promocyjnych”;

–        klasa 41: „Kształcenie; kształcenie; rozrywka; działalność sportowa i kulturalna; usługi w zakresie organizowania i obsługi imprez artystycznych i dyskotek, informacji o imprezach artystycznych, komponowania utworów muzycznych, organizowania i wykonywania koncertów, konkursów edukacyjnych i rozrywkowych, wypożyczania nagrań dźwiękowych, nagrywania filmów, muzyki, usługi w zakresie organizowania spektakli i widowisk z dziedziny kultury i rozrywki; usługi impresariów, usługi rozrywki telewizyjnej i radiowej; usługi w zakresie organizowania rekreacji, wypoczynku, imprez sportowych (nie zawartych w innych klasach); wszystkie wyżej wymienione usługi są związane z dziedziną muzyki”.

5        Podstawą powołaną na poparcie wniosku o unieważnienie była podstawa, o której mowa w art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 2009, L 78, s. 1) w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia [obecnie odpowiednio art. 60 ust. 1 lit. a) i art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1).

6        W dniu 19 grudnia 2016 r. Wydział Unieważnień uwzględnił w całości wniosek o unieważnienie.

7        W dniu 18 lutego 2017 r. skarżący wniósł do EUIPO odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.

8        W zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza oddaliła odwołanie, uznając, po pierwsze, że dowody przedstawione przez skarżącego w celu wykazania istnienia wyłącznego prawa podmiotowego do nazwy „kombi” nie miały znaczenia dla sprawy oraz, po drugie, że w niniejszym wypadku istniało prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd.

II.    Żądania stron

9        Skarżący wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;

–        obciążenie EUIPO i interwenienta kosztami postępowania.

10      EUIPO i interwenient wnoszą do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

III. Co do prawa

11      Tytułem wstępu należy zauważyć, że z uwagi na datę dokonania przedmiotowego zgłoszenia do rejestracji, a mianowicie 24 stycznia 2014 r., która to data jest rozstrzygająca dla ustalenia mającego zastosowanie prawa materialnego, okoliczności faktyczne niniejszej sprawy podlegają przepisom materialnoprawnym rozporządzenia nr 207/2009 (zob. podobnie postanowienie z dnia 5 października 2004 r., Alcon/OHIM, C‑192/03 P, EU:C:2004:587, pkt 39, 40; wyrok z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gugler France/Gugler i EUIPO, C‑736/18 P, niepublikowany, EU:C:2020:308, pkt 3 i przytoczone tam orzecznictwo).

12      Na poparcie skargi skarżący wysuwa w istocie dwa zarzuty. Pierwszy z nich opiera się na tym, że Izba Odwoławcza naruszyła prawo, nie uwzględniając wyłącznego prawa podmiotowego skarżącego do nazwy „kombi” oraz dowodów na istnienie tego prawa przedstawionych przez skarżącego. Zarzut drugi dotyczy błędnego zastosowania przepisów art. 53 ust. 1 lit. a) w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.

A.      W przedmiocie zarzutu pierwszego, opartego na naruszeniu wyłącznego prawa podmiotowego skarżącego do nazwy „kombi” oraz nieuwzględnieniu dowodów dotyczących istnienia tego prawa

13      Skarżący zarzuca Izbie Odwoławczej, że nie odniosła się do prawa podmiotowego do nazwy „kombi”, którego skarżący jest wyłącznym właścicielem na mocy prawa polskiego. Uważa on, że przedstawił liczne dowody na istnienie tego prawa podmiotowego, i twierdzi, że Izba Odwoławcza naruszyła obowiązujące przepisy proceduralne, odmawiając uwzględnienia tych dowodów. Zostały one prawidłowo ocenione w decyzji Piątej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 30 maja 2021 r. wydanej w sprawie R 1349/2020‑5, w której skarżący wniósł o unieważnienie prawa do znaku towarowego kombii, a mianowicie znaku powołanego w niniejszej sprawie wobec spornego znaku towarowego KOMBI. Ta decyzja z dnia 30 maja 2021 r. potwierdza jego zdaniem istnienie wyłącznego prawa podmiotowego skarżącego do nazwy „kombi” i prawo to posłużyło samo w sobie za ważną podstawę do rejestracji spornego znaku.

14      Ponadto skarżący utrzymuje, że wniosek o unieważnienie skierowany wobec spornego znaku towarowego stanowi nadużycie prawa.

15      EUIPO i interwenient odrzucają argumentację skarżącego.

16      Należy zauważyć, że w sprawie R 1349/2020‑5 skarżący złożył wniosek o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego kombii, opierając się, podobnie jak czyni to również w niniejszej sprawie, na prawie podmiotowym do nazwy „kombi”, którego – jak twierdził – jest wyłącznym właścicielem na mocy prawa polskiego. Jak stwierdziła Izba Odwoławcza w zaskarżonej decyzji, decyzją Piątej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 30 maja 2021 r. zakończono rzeczoną sprawę, oddalając wniosek o unieważnienie prawa do znaku towarowego kombii, potwierdzając tym samym jego ważność. Strony są zgodne co do tego, że decyzja ta jest ostateczna.

17      W tym zatem wypadku Izba Odwoławcza słusznie uznała, że te same dowody, co dowody przedstawione w sprawie R 1349/2020‑5, na które powołał się ponownie skarżący w niniejszej sprawie w celu wykazania istnienia jego wyłącznego prawa podmiotowego do nazwy „kombi”, nie miały znaczenia dla sprawy i że nie miała ona żadnego obowiązku ich zbadania w celu wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o unieważnienie złożonego przez interwenienta na podstawie wcześniejszego znaku towarowego kombii i skierowanego przeciwko spornemu znakowi towarowemu KOMBI.

18      W każdym razie skarżący błędnie interpretuje decyzję Piątej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 30 maja 2021 r., w której rzeczona Izba Odwoławcza nie potwierdziła istnienia wyłącznego prawa podmiotowego do nazwy „kombi”, jakie miałoby przysługiwać skarżącemu, lecz jedynie uznała, że skarżący przedłożył wystarczające dowody na to, by istnienie takiego prawa podmiotowego, na gruncie prawa polskiego nie zostało wyłączone w kontekście stosowania przepisów art. 53 ust. 1 lit. c) w związku z art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 207/2009 odnoszących się do wniosków o unieważnienie opartych na niezarejestrowanych znakach towarowych lub innych oznaczeniach używanych w obrocie handlowym, których zasięg nie jest wyłącznie lokalny.
Jak zauważył słusznie interwenient, jedynie sąd polski jest uprawniony do orzekania w przedmiocie istnienia prawa podmiotowego, na które powołuje się skarżący.

19      W odniesieniu do argumentu opartego na nadużyciu prawa skarżący ogranicza się do formułowania ogólnych rozważań prawnych w przedmiocie pojęcia nadużycia prawa w polskim porządku prawnym oraz w prawie Unii. Ponadto przypisuje on interwenientowi określony zamiar w chwili składania wniosku o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego, nie przedstawiając żadnych dowodów na jego poparcie. Argument ten można zatem jedynie oddalić.

20      Mając na względzie powyższe rozważania, należy oddalić zarzut pierwszy jako bezzasadny.

B.      W przedmiocie zarzutu drugiego, opartego na błędnym zastosowaniu przepisów art. 53 ust. 1 lit. a) w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009

21      Z jednej strony skarżący podnosi, że Izba Odwoławcza nie dokonała pod pewnymi względami właściwego porównania towarów i usług objętych wcześniejszym znakiem towarowym z towarami i usługami oznaczonymi spornym znakiem towarowym. Z drugiej strony utrzymuje on, że ocena podobieństwa kolidujących ze sobą oznaczeń nie została dokonana przez Izbę Odwoławczą w sposób całościowy.

22      EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącego.

23      Zgodnie z przepisami art. 53 ust. 1 lit. a) w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 stwierdza się nieważność prawa do unijnego znaku towarowego, jeżeli z powodu identyczności z wcześniejszym znakiem towarowym lub podobieństwa do niego i z powodu identyczności lub podobieństwa towarów lub usług istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd odbiorców na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony. Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym.

24      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd istnieje, jeśli krąg odbiorców może uznać, że dane towary lub usługi pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa lub z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo. Według tego orzecznictwa prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd należy oceniać całościowo, zgodnie ze sposobem postrzegania danych oznaczeń i towarów lub usług przez właściwy krąg odbiorców i przy uwzględnieniu wszystkich istotnych czynników występujących w danym przypadku, w szczególności wzajemnej zależności między podobieństwem oznaczeń a podobieństwem oznaczonych towarów lub usług [zob. wyrok z dnia 9 lipca 2003 r., Laboratorios RTB/OHIM – Giorgio Beverly Hills (GIORGIO BEVERLY HILLS), T‑162/01, EU:T:2003:199, pkt 30–33 i przytoczone tam orzecznictwo].

25      Do celów stosowania art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd zakłada jednoczesne istnienie identyczności lub podobieństwa między kolidującymi ze sobą znakami towarowymi oraz identyczności lub podobieństwa oznaczonych tymi znakami towarów lub usług. Chodzi tu o warunki, które muszą zastać spełnione łącznie. [zob. podobnie wyrok z dnia 22 stycznia 2009 r., Commercy/OHIM – EasyGroup IP Licensing (EasyHotel), T‑316/07, EU:T:2009:14, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo]. Ponadto niski stopień podobieństwa między oznaczanymi towarami lub usługami może być kompensowany wysokim stopniem podobieństwa między znakami towarowymi i odwrotnie [zob. podobnie wyrok z dnia 14 grudnia 2006 r., Mast-Jägermeister/OHIM – Licorera Zacapaneca (VENADO w ramie i in.), T‑81/03, T‑82/03 i T‑103/03, EU:T:2006:397, pkt 74].

26      W sytuacji gdy ochrona wcześniejszego znaku towarowego rozciąga się na całą Unię, należy uwzględnić sposób postrzegania kolidujących ze sobą znaków towarowych przez konsumenta rozpatrywanych towarów i usług na tym terytorium. Należy jednak przypomnieć, że dla odmowy rejestracji unijnego znaku towarowego wystarczy, by względna podstawa odmowy rejestracji w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 występowała tylko na części terytorium Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 14 grudnia 2006 r., VENADO w ramie i in., T‑81/03, T‑82/03 i T‑103/03, EU:T:2006:397, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo).

27      To w świetle tych rozważań należy ocenić, czy Izba Odwoławcza słusznie uznała, że w tym wypadku istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd.

1.      W przedmiocie właściwego kręgu odbiorców

28      W zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza uznała, podobnie jak Wydział Unieważnień, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd należy oceniać z punktu widzenia polskojęzycznych odbiorców Unii.

29      Żadna ze stron nie przeprowadziła krytyki tego podejścia przyjętego przez Izbę Odwoławczą i nie ma powodu, aby je kwestionować.

30      W odniesieniu do poziomu uwagi właściwego kręgu odbiorców względem towarów należących do klasy 9 Izba Odwoławcza uznała, że wszystkie te towary są przeznaczone dla ogółu odbiorców, którzy z uwagi na to, że nie są one zbyt drogie, będą wykazywali przeciętny lub nieco wyższy niż przeciętny poziom uwagi.

31      Zdaniem skarżącego twierdzenie Izby Odwoławczej, że towary należące do klasy 9 objęte rozpatrywanymi znakami towarowymi są produktami konsumenckimi, które nie są zbyt drogie, nie zawsze się sprawdza. Przykładowo „urządzenia do odtwarzania, wzmacniania, transmisji, reprodukcji i/lub przetwarzania dźwięku i/lub obrazu” są zazwyczaj dość drogie i w związku z tym nie są kupowane często. To dlatego uwaga konsumentów, nawet jeśli nie są to profesjonaliści, jest relatywnie „większa i zdecydowanie wyższa niż przeciętna”.

32      Należy zauważyć, że skarżący nie wyjaśnia, dlaczego w odniesieniu do tych towarów, które określa jako „dość drogie”, poziom uwagi właściwego kręgu odbiorców będzie „większy i zdecydowanie wyższy niż przeciętny”, a nie „przeciętny lub nieco wyższy niż przeciętny”, jak ustaliła Izba Odwoławcza.

33      W każdym razie wpływ poziomu uwagi właściwych konsumentów, taki jak go postrzega skarżący w odniesieniu do niektórych towarów należących do klasy 9, przy założeniu, że takie stwierdzenie jest właściwe, można dostrzec dopiero na etapie całościowej oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd. W związku z tym został on omówiony poniżej.

34      Jeżeli chodzi o towary ujęte w klasie 16, Izba Odwoławcza uznała, że nie są one drogie i są kupowane regularnie. W konsekwencji właściwy krąg odbiorców będzie wobec nich wykazywał przeciętny poziom uwagi.

35      W odniesieniu do usług z klasy 41 Izba Odwoławcza stwierdziła, że „usługi w zakresie rozrywki” będą przyciągały przeciętny poziom uwagi, ale większość pozostałych usług objętych spornym znakiem towarowym w tej klasie jest skierowana do bardziej poinformowanego i profesjonalnego konsumenta, który będzie wykazywał wysoki poziom uwagi.

36      Żadna ze stron nie przeprowadziła krytyki ocen dokonanych przez Izbę Odwoławczą w odniesieniu do poziomu uwagi właściwego kręgu odbiorców wobec towarów należących do klasy 16 oraz usług należących do klasy 41 i nie ma powodu, aby je kwestionować.

2.      W przedmiocie porównania towarówusług

37      Jeżeli chodzi o towary należące do klasy 9, skarżący zauważa, że towary objęte wcześniejszym znakiem towarowym odnoszą się do dziedziny muzyki, podczas gdy towary objęte spornym znakiem towarowym niekoniecznie są z tą dziedziną związane.

38      Jeżeli chodzi o towary należące do klasy 16, skarżący podkreśla, że towary objęte wcześniejszym znakiem towarowym również odnoszą się wyłącznie do dziedziny muzyki, podczas gdy towary oznaczone spornym znakiem towarowym dotyczą wszystkich dziedzin z wyjątkiem dziedziny komputerów i oprogramowania. Uważa on, że w związku z tym odpowiednie zastosowania tych towarów oznaczonych jednym i drugim z kolidujących ze sobą znaków towarowych mogą być różne. Ponadto zdaniem skarżącego towary opisane jako „fotografie, odbitki i reprodukcje graficzne” i „materiały informacyjne lub dydaktyczne na foliach”, zawarte w wykazie towarów objętych spornym znakiem towarowym, nie odpowiadają żadnemu z towarów należących do klasy 16 objętych wcześniejszym znakiem towarowym. Żaden istotny czynnik, taki jak zamierzony cel, charakter lub kanały dystrybucji omawianych towarów nie pozwala na stwierdzenie istnienia podobieństwa.

39      Wreszcie, jeżeli chodzi o usługi należące do klasy 41, skarżący twierdzi, że niektóre z nich objęte spornym znakiem towarowym, a mianowicie „usługi wydawnicze; publikacja elektroniczna on-line książek i periodyków, obsługa publikacji elektronicznych on-line; usługi w zakresie organizowania, prowadzenia i obsługi: sympozjów, kongresów, konferencji, seminariów, zjazdów”, nie znajdują żadnego odpowiednika oznaczonego wcześniejszym znakiem towarowym i dlatego nie można ich uznać za podobne do usług objętych tym ostatnim znakiem.

40      EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącego.

41      Przy ocenie podobieństwa rozpatrywanych towarów lub usług należy uwzględnić wszystkie istotne czynniki charakteryzujące wzajemny stosunek tych towarów lub usług. Czynniki te obejmują w szczególności charakter tych towarów lub usług, ich przeznaczenie, sposób używania, podobnie jak to, czy te towary lub usługi konkurują ze sobą, czy też się uzupełniają. Pod uwagę mogą być brane także inne czynniki, na przykład kanały dystrybucji danych towarów [wyrok z dnia 14 maja 2013 r., Sanco/OHIM – Marsalman (Przedstawienie kurczaka), T‑249/11, EU:T:2013:238, pkt 21 i przytoczone tam orzecznictwo].

42      Ponadto należy zauważyć, że towary mogą zostać uznane za identyczne, jeśli towary oznaczone wcześniejszym znakiem towarowym należą do kategorii bardziej ogólnej, objętej późniejszym znakiem towarowym [zob. wyroki: z dnia 7 września 2006 r., Laboratorios RTB/OHIM – Arbora & Ausonia (PAM-PIM’S BABY-PROP), T‑133/05, EU:T:2006:247, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 21 lipca 2016 r., Ogrodnik/EUIPO – Aviário Tropical (Tropical), T‑804/14, niepublikowany, EU:T:2016:431, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo]. Podobnie w przypadku gdy towary objęte wcześniejszym znakiem towarowym zawierają towary objęte spornym znakiem towarowym, towary te uznawane są za identyczne [wyrok z dnia 24 listopada 2005 r., Sadas/OHIM – TJ Diffusion (ARTHUR ET FELICIE), T‑346/04, EU:T:2005:420, pkt 34].

43      W niniejszej sprawie Izba Odwoławcza w całości potwierdziła, przyjmując je za własne, ustalenia dokonane przez Wydział Unieważnień co do podobieństwa rozpatrywanych towarów i usług, które nie zostały zresztą podważone przez skarżącego w ramach jego odwołania wniesionego przed wspomnianą Izbą.

44      Należy przypomnieć w tym względzie, że izba odwoławcza może zgodnie z prawem przyjąć za własne motywy decyzji wydanej przez Wydział Unieważnień, które stają się w ten sposób integralną częścią uzasadnienia jej decyzji [zob. wyrok z dnia 13 września 2010 r., Inditex/OHIM – Marín Díaz de Cerio (OFTEN), T‑292/08, EU:T:2010:399, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo].

45      W niniejszej sprawie po porównaniu rozpatrywanych towarów i usług Wydział Unieważnień stwierdził, że większość towarów i usług objętych wcześniejszym znakiem towarowym była w identyczny sposób objęta spornym znakiem towarowym lub częściowo mieściła się w ogólnych kategoriach odpowiadających towarom lub usługom oznaczonym spornym znakiem towarowym. Doszedł on zatem do wniosku, że większość towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym jest identyczna z towarami i usługami objętymi wcześniejszym znakiem towarowym.

46      Wydział Unieważnień uznał również, że pozostałe towary i usługi objęte spornym znakiem towarowym posiadały cechy, takie jak przeznaczenie, charakter czy kanały dystrybucji, które były takie same jak w przypadku towarów i usług objętych wcześniejszym znakiem towarowym. Wywiódł on stąd, że te pozostałe towary i usługi objęte spornym znakiem towarowym były w różnym stopniu podobne do towarów i usług oznaczonych wcześniejszym znakiem towarowym.

47      Nie ma powodu, aby kwestionować oceny dokonane przez Wydział Unieważnień dotyczące porównania towarów i usług, które zostały zatwierdzone przez Izbę Odwoławczą i stanowią prawidłowe zastosowanie orzecznictwa przywołanego w pkt 41 i 42 powyżej.

48      Żaden z argumentów przedstawionych przez skarżącego w tym względzie nie może podważyć tego wniosku.

49      Po pierwsze bowiem, w odniesieniu do towarów ujętych w klasie 9 skarżący nie wyjaśnia, w jaki sposób okoliczność, że towary objęte wcześniejszym znakiem towarowym są ograniczone do dziedziny muzyki, podczas gdy towary objęte spornym znakiem towarowym nie są, oznacza jakikolwiek błąd poczyniony ze strony Izby Odwoławczej w zakresie porównania rozpatrywanych towarów należących do tej klasy, które to towary, przy zastosowaniu między innymi orzecznictwa, o którym mowa w pkt 42 powyżej, zostały uznane za identyczne lub w różnym stopniu do siebie podobne.

50      To samo dotyczy, po drugie, analogicznego argumentu wysuniętego przez skarżącego w odniesieniu do rozpatrywanych towarów należących do klasy 16, ponieważ ograniczenie towarów objętych wcześniejszym znakiem towarowym do dziedziny muzyki w żaden sposób nie umniejsza stwierdzenia identyczności lub podobieństwa dokonanego przez Izbę Odwoławczą.

51      Po trzecie, nie jest skuteczny argument, że „fotografie, odbitki i reprodukcje graficzne” oraz „materiały informacyjne i dydaktyczne na foliach” zawarte w wykazie towarów należących do klasy 16 objętych spornym znakiem towarowym nie odpowiadają żadnemu z towarów z tej samej klasy objętych wcześniejszym znakiem towarowym. Należy bowiem uznać, podobnie jak uczyniło to EUIPO, że owe towary objęte spornym znakiem towarowym można zaliczyć do kategorii „papieru, tektury i wyrobów z tych materiałów” objętych wcześniejszym znakiem towarowym, w związku z czym towary te można uznać za identyczne, zgodnie z orzecznictwem przywołanym w pkt 42 powyżej.

52      Po czwarte, nie zasługuje również na uwzględnienie argument skarżącego, że niektóre usługi należące do klasy 41 i objęte spornym znakiem towarowym, a mianowicie „usługi wydawnicze; publikacja elektroniczna on-line książek i periodyków, obsługa publikacji elektronicznych on-line; usługi w zakresie organizowania, prowadzenia i obsługi: sympozjów, kongresów, konferencji, seminariów, zjazdów”, nie znajdują żadnego odpowiednika oznaczonego wcześniejszym znakiem towarowym.

53      W tym zakresie zaskarżona decyzja wychodzi od prawidłowego ustalenia, że „usługi w zakresie organizowania, prowadzenia i obsługi: sympozjów, kongresów, konferencji, seminariów, zjazdów; […] wszystkie wymienione wyżej usługi poza branżą komputerów i oprogramowania komputerowego” objęte spornym znakiem towarowym były podobne do usług „kształcenia” w dziedzinie muzyki oznaczonych wcześniejszym znakiem towarowym, na tej podstawie, że wszystkie te usługi mogą mieć to samo przeznaczenie. Jak słusznie zauważono, wszystkie te usługi mogą być świadczone w celu dzielenia się wiedzą i doświadczeniem, a także w celach dydaktycznych i wymiany. Mogą być oferowane przez tych samych usługodawców i skierowane do tych samych odbiorców.

54      Izba Odwoławcza słusznie uznała również, że „usługi wydawnicze; publikacja elektroniczna on-line książek i periodyków, obsługa publikacji elektronicznych on-line; […] wszystkie wymienione wyżej usługi poza branżą komputerów i oprogramowania komputerowego” objęte spornym znakiem towarowym charakteryzowały się niskim stopniem podobieństwa do usług „kształcenia” w dziedzinie muzyki objętych wcześniejszym znakiem towarowym, gdyż mogły one mieć charakter komplementarny i odbywać się za pośrednictwem tych samych kanałów dystrybucji.

3.      W przedmiocie porównania oznaczeń

55      Skarżący przyznaje, że istnieje istotne podobieństwo na płaszczyźnie wizualnej i fonetycznej kolidujących ze sobą oznaczeń, ale podkreśla, że pozostają one odrębne i mogą być używane niezależnie w obrocie ze względu na to, że nazwa „kombi” jest znana i jednoznacznie kojarzona ze skarżącym.

56      W odniesieniu do podobieństwa konceptualnego skarżący zauważa, że nie jest pewne, czy polskojęzyczny konsument skojarzyłby znaki towarowe KOMBI lub kombii z typem pojazdu samochodowego, nawet jeśli prawdą jest, że takie jest znaczenie słowa „kombi” w języku polskim. Zdaniem skarżącego słowo to oznacza również „połączenie”, gdyż pochodzi od łacińskiego słowa „combinatio”. Mając na względzie odnośne w niniejszej sprawie towary i usługi, to właśnie to znaczenie trzeba uznać z bardziej adekwatne.

57      EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącego.

58      Należy przypomnieć, że dwa znaki towarowe są podobne, jeżeli z punktu widzenia właściwego kręgu odbiorców są one przynajmniej częściowo identyczne w jednym lub kilku aspektach: wizualnym, fonetycznym i konceptualnym [zob. wyrok z dnia 2 grudnia 2009 r., Volvo Trademark/OHIM – Grebenshikova (SOLVO), T‑434/07, EU:T:2009:480, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo].

59      W tym przypadku Izba Odwoławcza stwierdziła, że oba znaki towarowe składają się z jednego słowa, a jedyną różnicą jest obecność dodatkowej litery „i” na końcu wcześniejszego znaku. Zauważyła ona również, że w języku polskim, czyli języku części właściwego kręgu odbiorców, w odniesieniu do której dokonano oceny, słowo „kombi” oznacza „duży samochód z dużą ilością miejsca za tylnymi siedzeniami i z tylnymi drzwiami do załadunku i rozładunku” oraz że dodatkowa litera „i” we wcześniejszym znaku towarowym nie przeszkadza konsumentom w odbiorze tego znaczenia.

60      Ponadto Izba Odwoławcza uznała, że rozpatrywane znaki towarowe wykazują wysoki stopień podobieństwa wizualnego, że są niemal identyczne pod względem fonetycznym, a dla części właściwego polskojęzycznego kręgu odbiorców są identyczne pod względem konceptualnym.

61      Należy przede wszystkim zauważyć, że ponieważ kolidujące ze sobą znaki towarowe są znakami słownymi, nie ma znaczenia, czy są one pisane wielką, czy małą literą. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem słowny znak towarowy jest znakiem składającym się wyłącznie z liter, ze słów lub z zestawień słów zapisanych drukowanymi literami, zwykłą czcionką i bez szczególnego elementu graficznego. W konsekwencji ochrona, która wynika z rejestracji słownego znaku towarowego, odnosi się do wyrazu wskazanego w zgłoszeniu, a nie do szczególnych aspektów graficznych lub stylistycznych, którymi ten znak towarowy mógłby ewentualnie się cechować [zob. wyrok z dnia 18 listopada 2020 r., LG Electronics/EUIPO – Staszewski (K7), T‑21/20, niepublikowany, EU:T:2020:550, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. również podobnie wyroki: z dnia 5 lipca 2016 r., Future Enterprises/EUIPO – McDonald’s International Property (MACCOFFEE), T‑518/13, EU:T:2016:389, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo].

62      Ponadto konsument przywiązuje zwykle większą wagę do początkowej części wyrazów [zob. wyroki: z dnia 18 czerwca 2008 r., Coca-Cola/OHIM – San Polo (MEZZOPANE), T‑175/06, EU:T:2008:212, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 25 listopada 2014 r., UniCredit/OHIM, T‑303/06 RENV i T‑337/06 RENV, EU:T:2014:988, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo].

63      Wreszcie, z orzecznictwa dotyczącego słownych znaków towarowych wynika również, że tym, na co należy zwrócić większą uwagę przy dokonywaniu oceny wizualnego podobieństwa tych znaków, jest okoliczność, czy każdy z nich zawiera ciąg kilku liter w tym samym porządku [zob. wyrok z dnia 8 września 2021 r., Cara Therapeutics/EUIPO – Gebro Holding (KORSUVA), T‑584/20, niepublikowany, EU:T:2021:541, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo].

64      W świetle tych zasad orzecznictwa należy uznać, że Izba Odwoławcza prawidłowo oceniła wizualne, fonetyczne i konceptualne podobieństwo między spornym znakiem towarowym a wcześniejszym znakiem towarowym. W szczególności Izba ta słusznie uznała, że obecność drugiej litery „i” na końcu słowa „kombi” we wcześniejszym znaku towarowym nie mogła zmienić tej oceny.

65      Skarżący nie przedstawił żadnego argumentu mogącego podważyć ten wniosek.

66      Po pierwsze, podnosząc, że nazwa „kombi” jest znana i bezpośrednio z nim kojarzona, skarżący powtarza jedynie argument, że przysługuje mu wyłączne prawo podmiotowe do tej nazwy. Tymczasem argument ten został oddalony powyżej w ramach badania zarzutu pierwszego.

67      W dodatku w zakresie, w jakim pisma skarżącego można rozumieć jako oznaczające, że powołuje się on na renomę spornego znaku towarowego, argument ten należy oddalić ze względu na to, że charakter odróżniający znaku towarowego jest w każdym razie bez znaczenia dla celów porównania kolidujących ze sobą oznaczeń (zob. podobnie wyrok z dnia 11 czerwca 2020 r., China Construction Bank/EUIPO, C‑115/19 P, EU:C:2020:469, pkt 58, 59, 62).

68      Po drugie, nawet przy założeniu, że część właściwego kręgu odbiorców postrzega słowo „kombi” jako oznaczające „połączenie”, kolidujące ze sobą znaki towarowe są nadal identyczne pod względem konceptualnym, w związku z czym ten argument skarżącego jest bezskuteczny.

4.      W przedmiocie prawdopodobieństwa wprowadzeniabłąd

69      Całościowa ocena prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w zakresie dotyczącym wizualnego, fonetycznego lub konceptualnego podobieństwa rozpatrywanych oznaczeń powinna opierać się na wywieranym przez nie całościowym wrażeniu, przy szczególnym uwzględnieniu ich elementów odróżniających i dominujących. Sposób postrzegania znaków towarowych przez przeciętnych konsumentów danych towarów lub usług odgrywa w całościowej ocenie wspomnianego prawdopodobieństwa decydującą rolę. W tym względzie przeciętny konsument postrzega zwykle znak towarowy jako całość i nie dokonuje analizy jego poszczególnych detali [zob. wyroki: z dnia 2 grudnia 2009 r., SOLVO, T‑434/07, EU:T:2009:480, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 2 lutego 2022 r., Vita Zahnfabrik/EUIPO – VIPI Produtos Odontológicos (VITABLOCS TriLuxe forte), T‑202/21, niepublikowany, EU:T:2022:42, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo].

70      Nawet jeżeli mielibyśmy do czynienia z odbiorcami wykazującymi wysoki poziom uwagi, to i tak przeciętny konsument ma jedynie rzadko sposobność dokonania bezpośredniego porównania różnych znaków towarowych i musi polegać na niedoskonałym obrazie tych znaków, jaki zachował w pamięci [zob. wyrok z dnia 10 listopada 2021 r., Stada Arzneimittel/EUIPO – Pfizer (RUXXIMLA), T‑239/20, niepublikowany, EU:T:2021:771, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo].

71      Ponadto, jeżeli właściwy krąg odbiorców składa się z dwóch kategorii konsumentów, należy uwzględnić krąg odbiorców wykazujący się najniższym poziomem uwagi [zob. wyrok z dnia 24 marca 2021 r., Creaton South-East Europe/EUIPO – Henkel (CREATHERM), T‑168/20, niepublikowany, EU:T:2021:160, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo].

72      W niniejszej sprawie, uznawszy, że wcześniejszy znak towarowy posiadał zwykły charakter odróżniający, Izba Odwoławcza, opierając się na rozciągającym się od średniego do wysokiego poziomie uwagi właściwego kręgu odbiorców i biorąc pod uwagę wszystkie inne czynniki istotne dla całościowej oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, jak również ich wzajemną zależność, stwierdziła, że istniało takie prawdopodobieństwo, nawet w odniesieniu do nieznacznie podobnych towarów i usług, ze względu na znaczenie wizualnego, fonetycznego i konceptualnego podobieństwa między kolidującymi ze sobą oznaczeniami.

73      Należy stwierdzić, że Izba Odwoławcza nie popełniła błędu, dochodząc do takiego wniosku, z uwagi na identyczność lub podobieństwo rozpatrywanych towarów i usług, a także wysoki stopień wizualnego podobieństwa między kolidującymi ze sobą oznaczeniami, ich prawie identyczność fonetyczną i,  wreszcie, ich identyczność konceptualną w odniesieniu do polskojęzycznej części właściwego kręgu odbiorców.

74      Argument skarżącego, że poziom uwagi właściwego kręgu odbiorców jest „większy i zdecydowanie wyższy niż przeciętny” w stosunku do niektórych towarów należących do klasy 9, jest bezskuteczny, ponieważ Izba Odwoławcza stwierdziła, że istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd nawet w przypadku wysokiego poziomu uwagi.

75      Wreszcie, przy założeniu, że argument skarżącego dotyczący renomy spornego znaku towarowego odnosi się również do dokonanej przez Izbę Odwoławczą oceny istnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, należy go oddalić ze względu na to, że przy ocenie istnienia takiego prawdopodobieństwa należy brać pod uwagę jedynie renomę wcześniejszego znaku towarowego, a nie renomę późniejszego znaku towarowego [zob. podobnie wyroki: z dnia 23 września 2014 r., Nuna International/OHIM – Nanu-Nana Joachim Hoepp (nuna), T‑195/12, niepublikowany, EU:T:2014:804, pkt 102 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 29 marca 2017 r., J & Joy/EUIPO – Joy-Sportswear (J AND JOY), T‑387/15, niepublikowany, EU:T:2017:233, pkt 94].

76      Zarzut drugi należy zatem oddalić jako w części bezzasadny, a w części bezskuteczny.

77      W świetle wszystkich powyższych rozważań, skoro żaden z dwóch zarzutów podniesionych przez skarżącego na poparcie jego żądań nie może zostać uwzględniony, skargę należy oddalić.

IV.    W przedmiocie kosztów

78      Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

79      Ponieważ skarżący przegrał sprawę, należy, zgodnie z żądaniem EUIPO i interwenienta, obciążyć go kosztami postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (szósta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Skarga zostaje oddalona.

2)      Sławomir Łosowski zostaje obciążony kosztami postępowania.

Marcoulli

Frimodt Nielsen

Norkus

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 7 września 2022 r.

Sekretarz

 

Prezes

E. Coulon

 

S. Papasavvas


*      Język postępowania: polski.