Sprawa T‑221/10

Iberdrola, SA

przeciwko

Komisji Europejskiej

Skarga o stwierdzenie nieważności – Pomoc państwa – System pomocy umożliwiający amortyzację podatkową finansowej wartości firmy w związku z nabyciem udziałów w zagranicznych przedsiębiorstwach – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną ze wspólnym rynkiem i nienakazująca jej odzyskania – Akt obejmujący środki wykonawcze – Brak indywidualnego oddziaływania – Niedopuszczalność

Streszczenie wyroku

1.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Decyzja Komisji zakazująca wprowadzenia systemu pomocy sektorowej – Skarga przedsiębiorstwa, które skorzystało z pomocy indywidualnej przyznanej na podstawie tego systemu a nie zostało objęte obowiązkiem jej odzyskania – Przedsiębiorstwo niezajmujące pozycji negocjatora w trakcie postępowania, które doprowadziło do wydania decyzji – Niedopuszczalność

(art. 263 akapit czwarty TFUE)

2.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Rozróżnienie między indywidualnym oddziaływaniem a interesem prawnym

3.      Prawo Unii – Zasady – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Skarga o stwierdzenie nieważności decyzji w dziedzinie pomocy państwa uznana za niedopuszczalną przez Sąd – Możliwość zwrócenia się do sądu krajowego o skorzystanie z trybu odesłania prejudycjalnego

4.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akt regulacyjny nieobejmujący środków wykonawczych w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE – Pojęcie – Decyzja Komisji zakazująca wprowadzenia systemu pomocy sektorowej i wskazująca na krajowe środki wykonawcze – Wyłączenie

(art. 263 akapit czwarty TFUE)

1.      Przedsiębiorstwo nie ma w zasadzie legitymacji do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji zakazującej wprowadzenia systemu pomocy sektorowej, jeżeli decyzja ta dotyczy przedsiębiorstwa wyłącznie z powodu jego przynależności do tego sektora oraz posiadanego przez nie charakteru potencjalnego beneficjenta wspomnianego systemu pomocy. W odniesieniu do takiego przedsiębiorstwa tego rodzaju decyzja stanowi bowiem środek o charakterze ogólnym, stosowany w określonych obiektywnie sytuacjach oraz wywołujący skutki prawne pod względem pewnej kategorii osób określonych w sposób ogólny i abstrakcyjny. Jednakże, jeżeli dana decyzja dotyczy skarżącego przedsiębiorstwa nie tylko jako przedsiębiorstwa działającego w danym sektorze i potencjalnego beneficjenta systemu pomocy, ale również jako rzeczywistego beneficjenta pomocy indywidualnej przyznanej na podstawie tego systemu, której to pomocy odzyskanie zostało nakazane przez Komisję, rzeczona decyzja dotyczy tego przedsiębiorstwa indywidualnie, a zatem jego skarga na tę decyzję jest dopuszczalna.

Kwestionowany akt może wprawdzie dotyczyć danego przedsiębiorstwa ze względu na fakt jego czynnego uczestnictwa w postępowaniu, które zakończyło się wydaniem decyzji o niezgodności danej pomocy ze wspólnym rynkiem, w sytuacji kiedy zajmuje ono jasno określoną pozycję negocjatora, ściśle związaną z samym przedmiotem decyzji, która stawia go w sytuacji faktycznej odróżniającej go od pozostałych podmiotów. Jednakże gdy ogranicza się ono do przedstawienia, podobnie jak inne zainteresowane strony, uwag oraz do uczestniczenia, podobnie jak inni zainteresowani w spotkaniu, tego rodzaju okoliczności nie mogą świadczyć o tym, że zajmowało ono pozycję negocjatora umożliwiającą uznanie, iż zaskarżony akt dotyczy go indywidualnie.

(por. pkt 25, 26, 34, 35)

2.      Choć istnienie interesu prawnego może zostać ustalone ze względu na wszczęcie, już po wniesieniu skargi do sądu Unii, postępowań przed sądami krajowymi, to, czy dany akt dotyczy danej osoby fizycznej lub prawnej indywidualnie, podlega ocenie na dzień wniesienia skargi i jest uzależnione jedynie od zaskarżonej decyzji. Tak więc osoba, której decyzja uznająca pomoc za niezgodną ze wspólnym rynkiem i nakazująca jej odzyskanie dotyczy indywidualnie, nie traci tego statusu, nawet jeśli okaże się, że następnie nie zażądano od niej zwrotu tej pomocy.

(por. pkt 40)

3.      Unia Europejska jest unią prawa, w której akty jej instytucji poddane są kontroli pod względem zgodności z traktatem i ogólnymi zasadami prawa, należącymi do praw podstawowych. Tak więc podmioty prywatne muszą mieć możliwość korzystania ze skutecznej ochrony sądowej swoich praw, które wywodzą z porządku prawnego Unii.

W sytuacji kiedy Sąd uznał za niedopuszczalną wniesioną przez przedsiębiorstwo skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji stwierdzającej niezgodność systemu pomocy ze wspólnym rynkiem, lecz nie nakazującej odzyskania tej pomocy, nic nie stoi na przeszkodzie by przedsiębiorstwo to zwróciło się do sądu krajowego, w ramach ewentualnych sporów przed sądem krajowym, o skorzystanie z trybu odesłania prejudycjalnego na podstawie art. 267 TFUE w celu dokonania oceny ważności decyzji Komisji, w zakresie w jakim stwierdza ona niezgodność spornego systemu ze wspólnym rynkiem. W tym przypadku przedsiębiorstwo nie jest w żaden sposób pozbawione skutecznej ochrony sądowej.

(por. pkt 43)

4.      Decyzja Komisji zakazująca wprowadzenia systemu pomocy sektorowej, w której mowa jest o środkach podejmowanych na szczeblu krajowym w celu jej wykonania, które mogą zostać zakwestionowane przed sądem krajowym, nie może zostać uznana za akt nieobejmujący środków wykonawczych w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE.

(por. pkt 45–47)