POSTANOWIENIE SĄDU (pierwsza izba)
z dnia 16 października 2014 r.(*)
Skarga o stwierdzenie nieważności – Program wsparcia na rzecz stabilności Cypru – Deklaracja Eurogrupy dotycząca restrukturyzacji sektora bankowego na Cyprze – Błędne oznaczenie strony pozwanej w skardze – Niedopuszczalność
W sprawie T‑327/13
Konstantinos Mallis, zamieszkały w Larnace (Cypr),
Elli Konstantinou Malli, zamieszkała w Larnace,
reprezentowani przez adwokatów E. Efstathiou, K. Efstathiou oraz K. Liasidou,
strony skarżące,
przeciwko
Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez B. Smuldersa, J.P. Keppennego oraz M. Konstantinidisa, działających w charakterze pełnomocników,
oraz
Europejskiemu Bankowi Centralnemu (EBC), reprezentowanemu przez A. Sáinza de Vicuñę Barrosa, N. Lenihana oraz F. Athanasiou, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokatów W. Bussiana, W. Devroe oraz D. Artsa,
strona pozwana,
mającej za przedmiot wniosek o stwierdzenie nieważności deklaracji Eurogrupy z dnia 25 marca 2013 r. dotyczącej między innymi restrukturyzacji sektora bankowego na Cyprze,
SĄD (pierwsza izba),
w składzie: H. Kanninen (sprawozdawca), prezes, I. Pelikánová i E. Buttigieg, sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
wydaje następujące
Postanowienie
Okoliczności powstania sporu
Traktat EMS
1 W dniu 2 lutego 2012 r. w Brukseli (Belgia) zawarty został Traktat ustanawiający europejski mechanizm stabilności pomiędzy Królestwem Belgii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Estońską, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Irlandią, Republiką Włoską, Republiką Cypryjską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Republiką Malty, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Republiką Portugalską, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką i Republiką Finlandii (zwany dalej „traktatem EMS”). Zgodnie z jego art. 1 i 2 oraz art. 32 ust. 2 umawiające się strony, czyli państwa członkowskie, których walutą jest euro, ustanawiają między sobą międzynarodową instytucję finansową pod nazwą Europejski Mechanizm Stabilności (EMS), która ma osobowość prawną. Traktat EMS wszedł w życie w dniu 27 września 2012 r.
2 Motyw 1 traktatu EMS ma następujące brzmienie:
„Rada Europejska uzgodniła w dniu 17 grudnia 2010 r., że niezbędne jest utworzenie przez państwa członkowskie, których walutą jest euro, stałego mechanizmu stabilności. [EMS] będzie pełnił zadania wykonywane obecnie przez europejski instrument stabilności finansowej (»EISF«) oraz europejski mechanizm stabilizacji finansowej (»EMSF«), udzielając w razie potrzeby pomocy finansowej państwom członkowskim strefy euro”.
3 Artykuł 3 traktatu EMS opisuje jego cel w następujący sposób:
„Celem EMS jest mobilizacja zasobów finansowych oraz zapewnianie, pod rygorystycznymi warunkami dostosowanymi do wybranego systemu pomocy finansowej, wsparcia na rzecz stabilności jego członkom, którzy mają poważne problemy w zakresie finansowania lub są nimi zagrożeni, jeżeli jest to niezbędne dla zachowania stabilności finansowej strefy euro w całości oraz jej państw członkowskich. W tym celu dozwolone jest zbieranie środków poprzez emisję instrumentów finansowych lub zawieranie porozumień lub uzgodnień finansowych albo innych porozumień lub uzgodnień z jego członkami, instytucjami finansowymi lub podmiotami trzecimi”.
4 Artykuł 4 traktatu EMS stanowi co następuje:
„1. Organami EMS są rada gubernatorów, rada dyrektorów i dyrektor generalny. Dysponuje on również personelem, jaki zostanie uznany za właściwy.
[…]
3. Podjęcie decyzji za wspólną zgodą wymaga jednomyślności biorących udział w głosowaniu. Wstrzymanie się od głosu nie stoi na przeszkodzie podjęciu decyzji za wspólną zgodą.
4. Jeżeli Komisja oraz [Europejski Bank Centralny] wspólnie uznają, iż brak pilnej decyzji w sprawie przyznania lub wdrożenia pomocy finansowej określonej w art. 13–18 stwarza zagrożenie dla gospodarczej i finansowej równowagi strefy euro, w drodze odstępstwa od ust. 3 stosuje się nadzwyczajną procedurę głosowania […]”.
5 Artykuł 5 ust. 3 traktatu EMS przewiduje, że „[c]złonek Komisji Europejskiej właściwy do spraw gospodarczych i pieniężnych oraz prezes [Europejskiego Banku Centralnego] a także przewodniczący Eurogrupy (jeżeli nie jest przewodniczącym ani gubernatorem) mogą uczestniczyć w posiedzeniach rady gubernatorów [EMS] jako obserwatorzy”.
6 Artykuł 6 ust. 2 traktatu EMS przewiduje, że „[c]złonek Komisji Europejskiej właściwy do spraw gospodarczych i pieniężnych oraz prezes [Europejskiego Banku Centralnego] mogą wyznaczyć obserwatorów [do rady dyrektorów EMS]”.
7 Artykuł 12 traktatu EMS określa zasady, którym podlega wsparcie na rzecz stabilności. Jego ust. 1 stanowi:
„EMS może, jeżeli jest to niezbędne dla zachowania stabilności finansowej strefy euro w całości lub jej państw członkowskich, udzielić członkowi EMS wsparcia na rzecz stabilności, uzależnionego od rygorystycznych warunków dostosowanych do wybranego systemu pomocy finansowej. Warunki te mogą mieć formę zwłaszcza programu dostosowania makroekonomicznego lub obowiązku dalszego spełniania wcześniej ustanowionych warunków kwalifikowalności”.
8 Procedurę przyznania członkowi EMS wsparcia na rzecz stabilności określa w następujący sposób art. 13 traktatu EMS:
„1. Członek EMS może zwrócić się do przewodniczącego rady gubernatorów z wnioskiem o udzielenie wsparcia na rzecz stabilności. Wniosek wskazuje instrument lub instrumenty pomocy finansowej, jakie można zastosować. Z chwilą otrzymania wniosku przewodniczący rady gubernatorów zleca Komisji Europejskiej we współpracy z [Europejskim Bankiem Centralnym] następujące zadania:
a) ocenę zagrożenia dla stabilności finansowej strefy euro w całości lub jej państw członkowskich, chyba że [Europejski Bank Centralny] przedstawił już analizę zgodnie z art. 18 ust. 2;
b) ocenę równowagi zadłużenia publicznego. Oczekuje się, że ocena ta zostanie przeprowadzona we współpracy z [Międzynarodowym Funduszem Walutowym], jeżeli jest to użyteczne i możliwe;
c) ocenę rzeczywistych i potencjalnych potrzeb członka EMS w zakresie finansowania.
2. Na podstawie wniosku członka EMS oraz oceny, o której mowa w ust. 1, rada gubernatorów może podjąć decyzję o przyznaniu temu członkowi EMS co do zasady wsparcia na rzecz stabilności w postaci programu pomocy finansowej.
3. W razie podjęcia decyzji na podstawie ust. 2 rada gubernatorów zleca Komisji Europejskiej – we współpracy z [Europejskim Bankiem Centralnym] oraz, jeżeli jest to możliwe, wspólnie z [Międzynarodowym Funduszem Walutowym] – uzgodnienie z zainteresowanym członkiem EMS protokołu ustaleń określającego szczegółowo warunki korzystania z programu pomocy finansowej. Protokół uwzględnia powagę stwierdzonych trudności oraz charakter wybranego instrumentu pomocy finansowej. Jednocześnie dyrektor generalny EMS sporządza projekt umowy w sprawie programu pomocy finansowej określającej zasady finansowe pomocy oraz wybrane instrumenty; projekt podlega akceptacji rady gubernatorów.
Protokół ustaleń musi być w pełni zgodny ze środkami koordynacji polityki gospodarczej przewidzianymi w [traktacie FUE], w szczególności z wszelkimi aktami prawa Unii Europejskiej, w tym z opiniami, ostrzeżeniami, zaleceniami i decyzjami skierowanymi do zainteresowanego członka EMS.
4. Komisja Europejska podpisuje protokół ustaleń w imieniu EMS, jeżeli jest on zgodny z warunkami, o których mowa w ust. 3, i po zatwierdzeniu przez radę gubernatorów.
5. Rada dyrektorów zatwierdza umowę w sprawie programu pomocy finansowej, która określa zasady udzielonego wsparcia na rzecz stabilności oraz ewentualnie sposób wypłaty pierwszej transzy pomocy.
[…]
7. Komisja Europejska – we współpracy z [Europejskim Bankiem Centralnym] oraz, jeżeli jest to możliwe, wspólnie z [Międzynarodowym Funduszem Walutowym] – zapewnia przestrzeganie warunków korzystania z programu pomocy finansowej”.
Trudności finansowe Republiki Cypryjskiej i pierwotnie przyjęte środki
9 W początkowych miesiącach 2012 r. niektóre banki z siedzibą na Cyprze, w tym Cyprus Popular Bank Public Co Ltd (Laïki), ogłosiły upadłość. Republika Cypryjska, uznawszy, że konieczna była ich rekapitalizacja, wystąpiła w tym celu do przewodniczącego Eurogrupy z wnioskiem o pomoc finansową z Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej (EISF) lub z EMS.
10 W deklaracji z dnia 27 czerwca 2012 r. Eurogrupa wskazała, że wnioskowana pomoc finansowa zostanie przyznana poprzez EISF lub EMS w ramach programu dostosowania makroekonomicznego, którego szczegóły zostaną ustalone w protokole ustaleń do uzgodnienia z jednej strony przez Komisję Europejską wraz z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC) i przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), a z drugiej strony przez władze cypryjskie.
11 Republika Cypryjska i inne państwa, których walutą jest euro, osiągnęły porozumienie polityczne w sprawie projektu protokołu ustaleń w marcu 2013 r. W deklaracji z dnia 16 marca 2013 r. Eurogrupa z zadowoleniem przyjęła to porozumienie i przywołała pewne przewidziane środki dostosowujące, w tym wprowadzenie podatku od depozytów bankowych. Eurogrupa wskazała, że w kontekście tych ustaleń uznaje ona, iż przyznanie pomocy finansowej mogącej zapewnić stabilność finansową Republiki Cypryjskiej i strefy euro było co do zasady uzasadnione, i wezwała zainteresowane strony do przyspieszenia toczących się negocjacji.
12 W dniu 18 marca 2013 r. Republika Cypryjska zarządziła zamknięcie banków w dniach roboczych 19 i 20 marca 2013 r. W oświadczeniu wydanym tego samego dnia przewodniczący Eurogrupy wskazał, że podatek od depozytów bankowych w połączeniu z wnioskowaną pomocą finansową zostanie wykorzystany do przywrócenia działania cypryjskiego sektora bankowego, a także w celu zapewnienia stabilności finansowej Cypru. Niemniej jednak przewodniczący wskazał, że zdaniem Eurogrupy drobni deponenci powinni być traktowani inaczej niż duzi deponenci, podkreślając konieczność pełnego zagwarantowania depozytów nieprzekraczających 100 000 EUR. Wreszcie przewodniczący Eurogrupy wezwał w jej imieniu władze cypryjskie i parlament Cypru do szybkiego wdrożenia uzgodnionych środków.
13 Władze Cypru postanowiły przedłużyć zamknięcie banków do dnia 28 marca 2013 r., aby uniknąć masowego wycofywania depozytów.
14 W dniu 19 marca 2013 r. parlament cypryjski odrzucił projekt ustawy rządu cypryjskiego dotyczący wprowadzenia podatku od wszystkich depozytów bankowych na Cyprze. Wówczas to rząd cypryjski opracował nowy projekt, przewidujący wyłącznie restrukturyzację dwóch banków: Trapeza Kyprou Dimosia Etairia Ltd (BoC) i Laïki.
15 W dniu 22 marca 2013 r. parlament cypryjski uchwalił O peri exiyiansis pistotikon kai allon idrimaton nomos [ustawę o uzdrawianiu instytucji kredytowych i innych instytucji, zwaną dalej „ustawą z dnia 22 marca 2013 r.”, EE annexe I (I), nr 4379 z dnia 22 marca 2013 r., s. 117]. Zgodnie z pkt 3 (1) i pkt 5 (1) tejże ustawy bank centralny Cypru (BCC) jest odpowiedzialny wraz z ministrem finansów za uzdrowienie instytucji wskazanych w rzeczonej ustawie. W tym celu pkt 12 (1) ustawy z dnia 22 marca 2013 r. przewiduje, po pierwsze, że BCC, wydając dekret, może dokonać restrukturyzacji długów i zobowiązań instytucji objętej procedurą rozwiązania, w tym w drodze zmniejszenia, zmiany harmonogramu spłaty lub nowacji kwoty głównej lub salda istniejących lub przyszłych wierzytelności każdego rodzaju względem tej instytucji, lub poprzez przekształcenie papierów dłużnych w środki własne. Po drugie, punkt ten przewiduje, że „gwarantowane depozyty” w rozumieniu pkt 2 akapit piąty ustawy z dnia 22 marca 2013 r. są wyłączone spod stosowania tych środków. Strony zgadzają się, że chodzi o depozyty nieprzekraczające 100 000 EUR.
Zaskarżona deklaracja
16 W deklaracji z dnia 25 marca 2013 r. (zwanej dalej „zaskarżoną deklaracją”) Eurogrupa wskazała, iż osiągnęła porozumienie z władzami Cypru w przedmiocie zasadniczych elementów przyszłego programu dostosowania makroekonomicznego mającego wsparcie wszystkich państw członkowskich, których walutą jest euro, oraz Komisji, EBC i MFW. Ponadto Eurogrupa z zadowoleniem przyjęła plany restrukturyzacji sektora finansowego wspomniane w załączniku do tejże deklaracji.
17 Załącznik do zaskarżonej deklaracji ma następujące brzmienie:
„Po przedstawieniu projektów politycznych władz [Republiki Cypryjskiej], które to projekty zostały w dużej mierze przyjęte z zadowoleniem przez Eurogrupę, uzgodniono, co następuje:
1. Laïki podlega natychmiastowej likwidacji – przy pełnym udziale nieubezpieczonych akcjonariuszy, posiadaczy obligacji i deponentów – zgodnie z zarządzeniem [BCC] z wykorzystaniem nowo przyjętych ram rozwiązywania banków.
2. Laïki podlega podziałowi na strukturę podlegającą rozwiązaniu i na bank uzdrowiony. Struktura podlegająca rozwiązaniu zostanie stopniowo zlikwidowana.
3. Uzdrowiony bank podlega włączeniu do [BoC] z wykorzystaniem ram rozwiązywania banków i po konsultacji z radami dyrektorów BoC i Laïki. Wniesie on [nadzwyczajną pomoc w wypadku kryzysu płynnościowego (ELA)] wynoszącą [9] mld EUR. Jedynie niegwarantowane depozyty BoC pozostaną zamrożone do momentu dokonania rekapitalizacji, a następnie będą mogły zostać poddane stosownym warunkom.
4. Rada gubernatorów EBC zapewni płynność BoC z poszanowaniem mających zastosowanie przepisów.
5. BoC zostanie poddana rekapitalizacji poprzez przekształcenie niegwarantowanych depozytów w środki własne przy pełnym udziale akcjonariuszy i posiadaczy obligacji.
6. Przekształcenie zostanie przeprowadzone w sposób zapewniający współczynnik kapitału wynoszący 9% na koniec programu.
7. Wszyscy posiadacze gwarantowanych depozytów we wszystkich bankach będą korzystać z pełnej ochrony zgodnie ze stosownymi przepisami [Unii].
8. Pakiet środków programu (do wysokości [10] mld EUR) nie będzie służył do rekapitalizacji Laïki lub [BoC]”.
Środki restrukturyzacji bankowej przyjęte na Cyprze
18 W dniu 25 marca 2013 r. gubernator BCC poddał BoC i Laïki procedurze uzdrawiania. W tym celu w dniu 29 marca 2013 r. opublikowano na podstawie ustawy z dnia 22 marca 2013 r. dwa dekrety:
– to peri diasosis me idia mesa tis Trapezas Kyprou Dimosias Etaireias Ltd Diatagma tou 2013 Kanonistiki Dioikitiki Praxi No. 103 [dekret z 2013 r. w sprawie uzdrowienia BoC za pomocą środków własnych, administracyjny akt regulacyjny nr 103, zwany dalej „dekretem nr 103”, EE annexe III(I),nr 4645 z dnia 29 marca 2013 r., s. 769–780];
– to Peri tis Polisis Orismenon Ergasion tis Cyprus Popular Bank Public Co Ltd Diatagma tou 2013, Kanonistiki Dioikitiki Praxi No. 104 [dekret w sprawie sprzedaży określonych sektorów działalności Laïki, administracyjny akt regulacyjny nr 104, zwany dalej „dekretem nr 104”, EE annexe nr 4645 III(I), z dnia 29 marca 2013 r., s. 781–788].
19 Dekret nr 103 przewiduje rekapitalizację BoC na koszt w szczególności jego deponentów niemających gwarancji, akcjonariuszy i wierzycieli obligacyjnych w celu umożliwienia mu dalszego świadczenia usług bankowych. Niegwarantowane depozyty zostały przekształcone w akcje BoC w wypadku 37,5% każdego niegwarantowanego depozytu, w papiery wartościowe przekształcalne przez BoC w akcje lub w depozyty w wypadku 22,5% każdego niegwarantowanego depozytu oraz w papiery wartościowe, które mogą być przekształcone przez BCC w depozyty, w wypadku 40% każdego niegwarantowanego depozytu. Dekret nr 103 zgodnie z jego pkt 10 wszedł w życie w dniu 29 marca 2013 r. o godzinie 6.00.
20 Jeżeli chodzi o dekret nr 104, jego pkt 2 w związku z pkt 5 przewiduje na dzień 29 marca 2013 r. o godz. 6.10 przeniesienie z Laïki do BoC niektórych składników aktywów i pasywów, w tym depozytów o wysokości nieprzekraczającej 100 000 EUR. Depozyty o wysokości przekraczającej 100 000 EUR zostały utrzymane w Laïki w oczekiwaniu na likwidację tego banku.
21 W chwili wejścia w życie dekretów nr 103 i 104 skarżący K. Mallis i E. Malli posiadali depozyty w Laïki.
22 W wyniku zastosowania środków przewidzianych w dekrecie nr 104 nastąpiło znaczne zmniejszenie wartości tychże depozytów. Skarżący twierdzą, że stracili wszystkie kwoty przekraczające 100 000 EUR, i prezentują dokładne wyliczenia poniesionych strat.
23 Po przyjęciu dekretów nr 103 i 104 Komisja rozpoczęła nowe rozmowy z władzami Cypru w celu dokończenia protokołu porozumienia.
Przyznanie pomocy finansowej Republice Cypryjskiej
24 Podczas spotkania w dniu 24 kwietnia 2013 r. rada gubernatorów EMS:
– potwierdziła, po pierwsze, że Komisji i EBC zlecono dokonanie ocen przewidzianych w art. 13 ust. 1 traktatu EMS, i po drugie, że Komisji zlecono wynegocjowanie we współpracy z EBC i MFW protokołu porozumienia z Republiką Cypryjską;
– postanowiła przyznać Republice Cypryjskiej pomoc na rzecz stabilności pod postacią programu pomocy finansowej (zwanego dalej „PPF”) zgodnie z propozycją dyrektora generalnego EMS;
– zatwierdziła projekt protokołu porozumienia; oraz
– zobowiązała Komisję do podpisania tego protokołu w imieniu EMS.
25 Protokół porozumienia został podpisany w dniu 26 kwietnia 2013 r. przez ministra finansów Republiki Cypryjskiej, gubernatora BCC i, w imieniu Komisji, przez O. Rehna, piastującego stanowisko jej wiceprzewodniczącego.
26 W dniu 8 maja 2013 r. rada dyrektorów EMS zatwierdziła porozumienie dotyczące PPF oraz propozycję odnoszącą się do zasad wypłaty pierwszej transzy pomocy Republice Cypryjskiej. Transza ta została podzielona na dwie płatności, z których pierwsza – rzędu 2 mld EUR – została dokonana w dniu 13 maja 2013 r., a druga – rzędu 1 mld EUR – w dniu 26 czerwca 2013 r. Druga transza pomocy – rzędu 1,5 mld EUR – została wypłacona w dniu 27 września 2013 r.
Przebieg postępowania i żądania stron
27 Poprzez swą skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 4 czerwca 2013 r. skarżący wnoszą do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej deklaracji, „która stała się ostateczna na podstawie [dekretu nr 104] gubernatora [BCC] jako przedstawiciela [europejskiego systemu banków centralnych] i w której postanowiono o „sprzedaży określonych sektorów działalności [Laïki]”, i która w istocie stanowi wspólną decyzję [EBC] i Komisji”;
– tytułem ewentualnym, stwierdzenie, że zaskarżona deklaracja stanowi w istocie „wspólną decyzję [EBC] i Komisji”;
– dalszym tytułem ewentualnym, stwierdzenie nieważności zaskarżonej deklaracji „niezależnie od jej formy i rodzaju”;
– dalszym tytułem ewentualnym, „stwierdzenie nieważności wspólnej decyzji [EBC] i Komisji […] wydanej poprzez Eurogrupę niezależnie od jej formy i rodzaju”;
– obciążenie EBC lub Komisji kosztami postępowania.
28 Odrębnymi pismami zarejestrowanymi w sekretariacie Sądu, odpowiednio, w dniach 1 i 9 października 2013 r. Komisja i EBC podniosły odpowiednio zarzut niedopuszczalności na podstawie art. 114 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem. Instytucje te wnoszą do Sądu o:
– odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej;
– obciążenie skarżących kosztami postępowania.
29 Skarżący przedstawili uwagi w przedmiocie zarzutów niedopuszczalności podniesionych przez Komisję i EBC w dniu 4 grudnia 2013 r.
Co do prawa
30 Zgodnie z art. 114 § 1 regulaminu postępowania, jeżeli strona tego zażąda, Sąd może rozstrzygnąć o niedopuszczalności skargi bez rozpoznawania istoty sprawy. Zgodnie z art. 114 § 3, jeżeli Sąd nie zadecyduje inaczej, pozostała część postępowania w przedmiocie wniosku odbywa się ustnie. Artykuł 114 § 4 stanowi, że Sąd rozstrzyga w przedmiocie wniosku albo pozostawia tę sprawę do rozstrzygnięcia w wyroku.
31 W niniejszej sprawie Sąd uznaje, że po zapoznaniu się z aktami sprawy ma wystarczającą wiedzę i że nie zachodzi potrzeba otwierania procedury ustnej.
32 Przede wszystkim należy zbadać dopuszczalność żądań pierwszego, trzeciego i czwartego, a następnie dopuszczalność żądania drugiego.
W przedmiocie dopuszczalności żądań pierwszego, trzeciego i czwartego
33 Należy uznać, że poprzez żądania pierwsze, trzecie i czwarte skarżący domagają się stwierdzenia nieważności zaskarżonej deklaracji.
34 Komisja i EBC podnoszą, że żądanie stwierdzenia nieważności zaskarżonej deklaracji jest niedopuszczalne, i przedstawiają w tym zakresie liczne argumenty, które skarżący kwestionują.
35 W tym względzie, po pierwsze, należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 44 § 1 lit. b) regulaminu postępowania skarga określona w art. 21 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinna zawierać oznaczenie strony, przeciwko której jest wnoszona.
36 Omyłkowe oznaczenie w skardze strony pozwanej innej aniżeli podmiot, który wydał zaskarżony akt, nie pociąga za sobą niedopuszczalności skargi, jeżeli zawiera ona informacje umożliwiające jednoznaczne określenie strony, przeciwko której została wniesiona, takie jak oznaczenie zaskarżonego aktu i podmiotu, który go wydał. W takim wypadku za stronę pozwaną należy uważać podmiot, który wydał zaskarżony akt, mimo że nie został on powołany w części wprowadzającej skargi. Niemniej jednak przypadek ten należy odróżnić od przypadku, w którym strona skarżąca pomimo pełnej świadomości, że podmiot powołany w części wprowadzającej skargi nie wydał zaskarżonego aktu, w dalszym ciągu oznacza go jako takiego. W tym drugim wypadku należy uwzględnić stronę pozwaną oznaczoną w skardze i w razie potrzeby wyciągnąć konsekwencje z tego oznaczenia w odniesieniu do dopuszczalności skargi (postanowienie Sądu z dnia 16 października 2006 r. w sprawie T‑173/06 Aisne i Nature przeciwko Komisji, pkt 17, 18 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. także podobnie wyrok Sądu z dnia 22 listopada 1990 r. w sprawie T‑162/89 Mommer przeciwko Parlamentowi, Rec. s. II‑679, pkt 19, 20).
37 Zaskarżona deklaracja ma formę dokumentu, w którym Eurogrupa wspomina, po pierwsze, o porozumieniu osiągniętym z władzami Cypru, i po drugie, o niektórych swoich uwagach w tym zakresie. Skarżący skierowali swą skargę nie przeciwko Eurogrupie, lecz przeciwko Komisji i EBC, co podkreślili w uwagach w przedmiocie zarzutów niedopuszczalności. Należy zatem zbadać czy – jak podnoszą skarżący – zaskarżoną deklarację można w rzeczywistości przypisać Komisji i EBC, z uwagi na co należy uważać, że instytucje te wydały tenże akt i tym samym są stronami, przeciwko którym powinna była być skierowana skarga.
38 Należy więc zbadać cechy Eurogrupy oraz jej związki z Komisją i EBC w świetle treści zaskarżonej deklaracji.
39 Eurogrupa jest przywołana w art. 137 TFUE, który to przewiduje, że szczegóły dotyczące spotkań ministrów państw członkowskich, których walutą jest euro, są ustalone w protokole nr 14 w sprawie Eurogrupy.
40 Jeżeli chodzi o postanowienia tego protokołu, są one sformułowane następująco:
„Artykuł 1
Ministrowie państw członkowskich, których walutą jest euro, zbierają się na nieformalnych spotkaniach. Spotkania te odbywają się, w miarę potrzeby, w celu omówienia spraw związanych ze szczególnymi obowiązkami, jakie na nich ciążą w związku z jedną walutą. Komisja bierze udział w tych spotkaniach. [EBC] jest zapraszany do udziału w tych spotkaniach, które są przygotowywane przez przedstawicieli ministrów do spraw finansów państw członkowskich, których walutą jest euro, oraz przez przedstawicieli Komisji.
Artykuł 2
Ministrowie państw członkowskich, których walutą jest euro, wybierają przewodniczącego na okres dwóch i pół roku większością głosów tych państw członkowskich”.
41 Z powyższego wynika, po pierwsze, że Eurogrupa stanowi, na poziomie ministerialnym, forum dyskusyjne przedstawicieli państw członkowskich, których walutą jest euro, nie stanowi zaś organu decyzyjnego. To nieformalne forum, którego celem jest ułatwienie wymiany poglądów dotyczących pewnych szczególnych kwestii leżących we wspólnym interesie państw członkowskich do niego należących, posiada pewne struktury instytucjonalne, albowiem ma przewodniczącego wybieranego na określony czas. Nie ma zaś żadnych powodów, aby uważać, że struktura ta jest zintegrowana ze strukturami Komisji lub EBC.
42 Po drugie, należy zauważyć, że jakkolwiek art. 1 protokołu w sprawie Eurogrupy przewiduje uczestnictwo Komisji i EBC w jej spotkaniach, a Komisja może również uczestniczyć w przygotowywaniu tychże spotkań, to Eurogrupa stanowi nieformalne spotkanie ministrów zainteresowanych państw członkowskich.
43 Po trzecie – wbrew twierdzeniom skarżących – z przepisów dotyczących Eurogrupy nie wynika, iż Komisja lub EBC delegowały kompetencje tej jednostce organizacyjnej ani że instytucje te mogą wykonywać uprawnienia kontrolne względem Eurogrupy lub kierować do niej zalecenia, ani tym bardziej wiążące instrukcje.
44 W konsekwencji – wbrew twierdzeniom skarżących – nie można uznać, że Eurogrupa jest kontrolowana przez Komisję lub EBC ani że działa z upoważnienia tych instytucji.
45 Wobec powyższego należy stwierdzić, że wydawanych przez Eurogrupę deklaracji, takich jak zaskarżona deklaracja, nie można przypisywać Komisji lub EBC. Należy dodać, że w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dowodu mogącego doprowadzić do wniosku, iż zaskarżoną deklarację należy uważać za deklarację wydaną w rzeczywistości przez Komisję lub EBC.
46 Następnie należy zauważyć, że argumenty skarżących można interpretować również w ten sposób, iż według nich zaskarżoną deklarację należy w każdym razie przypisywać EMS i że skoro EMS jest – jak twierdzą – kontrolowany przez Komisję i EBC, to zaskarżoną deklarację można ostatecznie przypisać tym instytucjom.
47 W tym względzie należy zaznaczyć, że jak wynika z pkt 4, 5, 6 i 8 powyżej, traktat EMS powierza Komisji i EBC pewne zadania związane z realizacją wyznaczonych przez niego celów. Niemniej jednak żadne z postanowień traktatu EMS nie pozawala uznać, że kompetencje tych instytucji zostały delegowane EMS ani że instytucje te mogą kontrolować EMS lub kierować do niego nakazy.
48 Powyższe uwagi potwierdza orzecznictwo Trybunału, zgodnie z którym, po pierwsze, zadania powierzone Komisji i EBC w ramach traktatu EMS nie obejmują żadnych uprawnień władczych, a po drugie, działania podejmowane przez te instytucje w ramach omawianego traktatu wiążą wyłącznie EMS (wyrok Trybunału z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie C‑370/12 Pringle, pkt 161).
49 W konsekwencji, nawet zakładając, że zaskarżoną deklarację można przypisać EMS, a nie Eurogrupie, okoliczność ta nie pozwala uznać, iż Komisja lub EBC znajdują się u źródła przyjęcia tej deklaracji.
50 Z ogółu powyższych rozważań wynika, że zaskarżonej deklaracji nie można przypisać stronie pozwanej. Zgodnie z orzecznictwem wskazanym w pkt 36 powyżej należy więc odrzucić żądania pierwsze, trzecie i czwarte jako niedopuszczalne.
51 Po drugie, tytułem uzupełnienia należy zaznaczyć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem jedynie te akty, które wywołują wiążące skutki prawne mogące naruszać interesy skarżącego poprzez istotną zmianę jego sytuacji prawnej, mogą stać się przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności w rozumieniu art. 263 akapit pierwszy TFUE (wyroki Trybunału: z dnia 11 listopada 1981 r. w sprawie 60/81 IBM przeciwko Komisji, Rec. 2639, pkt 9; z dnia 31 marca 1998 r. w sprawach połączonych C‑68/94 i C‑30/95 Francja i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I‑1375, pkt 62; postanowienie Sądu z dnia 5 listopada 2003 r. w sprawie T‑130/02 Kronoply przeciwko Komisji, Rec. s. II‑4857, pkt 43).
52 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w celu ustalenia, czy akt lub decyzja mają wiążące skutki prawne mogące naruszać interesy skarżącego poprzez istotną zmianę jego sytuacji prawnej, należy skupić się na samej ich istocie (postanowienie Trybunału z dnia 13 czerwca 1991 r. w sprawie C‑50/90 Sunzest przeciwko Komisji, Rec. s. I‑2917, pkt 12; postanowienie Sądu z dnia 14 maja 2009 r. w sprawie T‑22/07 US Steel Košice przeciwko Komisji, niepublikowane w Zbiorze, pkt 41).
53 Jeżeli chodzi o istotę zaskarżonej deklaracji, należy przypomnieć, że Eurogrupy nie można uważać za organ decyzyjny. Postanowienia normujące funkcjonowanie Eurogrupy nie upoważniają jej bowiem do przyjmowania prawnie wiążących aktów. Zasadniczo nie można więc uważać, że deklaracja Eurogrupy stanowi akt zmierzający do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich (zob. podobnie i analogicznie wyrok Trybunału z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawie C‑301/03 Włochy przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑10217, pkt 28; postanowienia Sądu: z dnia 3 listopada 2008 r. w sprawie T‑196/08 Srinivasan przeciwko Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, niepublikowane w Zbiorze, pkt 11, 12; z dnia 3 grudnia 2008 r. w sprawie T‑210/07 RSA Security Ireland przeciwko Komisji, niepublikowane w Zbiorze, pkt 53‒55).
54 Brzmienie zaskarżonej deklaracji analizowane w tym kontekście dowodzi, że omawiana deklaracja nie może wywrzeć takich skutków prawnych.
55 Poprzez tę deklarację Eurogrupa między innymi:
– wskazała, że osiągnęła porozumienie z władzami Cypru w przedmiocie pewnych elementów przyszłego programu dostosowania (akapit pierwszy zaskarżonej deklaracji);
– z zadowoleniem przyjęła liczne środki, które według niej były przedmiotem ustaleń z tymi władzami (akapity trzeci, piąty i szósty zaskarżonej deklaracji);
– odnotowała pewne zobowiązania powzięte przez rzeczone władze (akapity dziewiąty i dziesiąty zaskarżonej deklaracji);
– wezwała do natychmiastowego wdrożenia porozumienia pomiędzy Republiką Grecką i Republiką Cypryjską (akapit siódmy zaskarżonej deklaracji);
– wezwała władze Cypru i Komisję, aby ukończyły one protokół ustaleń (akapit ósmy zaskarżonej deklaracji);
– potwierdziła, że tak jak wskazała w dniu 16 marca 2013 r., Republika Cypryjska będzie mogła zasadniczo korzystać z PPF w świetle wcześniejszych uwag (akapit jedenasty zaskarżonej deklaracji);
– wyjaśniła, iż oczekuje, że rada gubernatorów EMS będzie w stanie formalnie zatwierdzić propozycję PPF w trzecim tygodniu kwietnia 2013 r., z zastrzeżeniem zakończenia „procedur krajowych” (akapit dwunasty zaskarżonej deklaracji);
– wyliczyła środki, które były według niej przedmiotem ustaleń w jej ramach po przedstawieniu planów władz Cypru (załącznik do zaskarżonej deklaracji, zob. pkt 17 powyżej).
56 W zaskarżonej deklaracji Eurogrupa dokonała więc w bardzo ogólny sposób streszczenia pewnych środków uzgodnionych na płaszczyźnie politycznej z Republiką Cypryjską w celu ustabilizowania sytuacji finansowej tego państwa członkowskiego i zapowiedziała prawdopodobieństwo dalszych negocjacji, a także wezwała do podjęcia innych negocjacji i kroków, które uznawała za konieczne lub pożądane. We wspomnianej deklaracji Eurogrupa nie wyraziła jednak w ogóle ostatecznego stanowiska w przedmiocie przyznania PPF Republice Cypryjskiej ani w przedmiocie warunków, jakie to państwo członkowskie powinno spełnić, żeby skorzystać z wnioskowanej pomocy.
57 W tym względzie należy zaznaczyć, po pierwsze, że Eurogrupa nie wskazała, iż pomoc ta zostanie przyznana Republice Cypryjskiej jedynie w wypadku, gdy państwo to wdroży środki restrukturyzacji bankowej takie jak środki przewidziane w dekretach nr 103 i 104.
58 Po drugie, chociaż w akapicie trzecim zaskarżonej deklaracji Eurogrupa z zadowoleniem przyjęła plany restrukturyzacji sektora finansowego opisane szczegółowo w załączniku do tej deklaracji, to nie wskazała, że plany te były uważane za część programu dostosowania makroekonomicznego, do którego przestrzegania mogła być zobowiązana Republika Cypryjska celem korzystania z pomocy finansowej zgodnie z art. 12 ust. 1 traktatu EMS.
59 Wreszcie z zaskarżonej deklaracji wynika w sposób dorozumiany, ale jednoznaczny, że Eurogrupa nie tylko nie uzurpowała sobie uprawnienia do przyznania wnioskowanej pomocy lub jej odmowy, lecz także uznała, że decyzja ta leży nie w jej kompetencjach, a w kompetencjach rady gubernatorów EMS. Po pierwsze bowiem, Eurogrupa, wystrzegając się potwierdzenia, czy PPF zostanie przyznany, poprzestała na wskazaniu, że oczekuje ona, iż to rada gubernatorów EMS będzie w stanie formalnie zatwierdzić przyznanie PPF. Po drugie, Eurogrupa zasygnalizowała w istocie, że zatwierdzenie PPF musi zostać ratyfikowane przez członków EMS zgodnie z jego wewnętrznymi procedurami.
60 Należy więc uznać, że zaskarżona deklaracja ma charakter czysto informacyjny, ponieważ Eurogrupa poinformowała społeczeństwo o istnieniu pewnych ustaleń przyjętych na płaszczyźnie politycznej oraz wyraziła swą opinię w przedmiocie prawdopodobieństwa przyznania PPF przez EMS, lecz nie przyjęła w odniesieniu do tej kwestii aktu mogącego wywierać skutki prawne wobec podmiotów trzecich.
61 W konsekwencji, chociaż prawdą jest, że załącznik do zaskarżonej deklaracji zawiera sformułowania, które mogą wydawać się stanowcze, takie jak między innymi fragmenty, zgodnie z którymi, po pierwsze, Laïki podlega natychmiastowej likwidacji przy pełnym udziale nieubezpieczonych akcjonariuszy, posiadaczy obligacji i deponentów, oraz po drugie, BoC zostanie poddana rekapitalizacji poprzez przekształcenie niegwarantowanych depozytów w środki własne przy pełnym udziale akcjonariuszy i posiadaczy obligacji (zob. pkt 17 powyżej), to twierdzeń tych nie należy analizować w oderwaniu, lecz przeciwnie, należy umieścić je w kontekście, który jasno ukazuje, że zaskarżona deklaracja ma brzmienie czysto informacyjne.
62 Jako że zaskarżona deklaracja nie może wywierać sutków prawnych wobec podmiotów trzecich, należy odrzucić jako niedopuszczalne – z powodów przedstawionych w pkt 51–61 powyżej – również żądania pierwsze, trzecie i czwarte.
W przedmiocie dopuszczalności żądania drugiego
63 Poprzez żądanie drugie, przedstawione tytułem ewentualnym, skarżący wnoszą w istocie do Sądu, aby ten stwierdził w sposób deklaratoryjny, że podmiotami, które wydały zaskarżoną deklarację, są EBC i Komisja, nie zaś Eurogrupa.
64 W tym względzie wystarczy przypomnieć, że w ramach kontroli zgodności z prawem na podstawie art. 263 TFUE Sąd nie jest władny wydawać wyroków deklaratoryjnych (zob. podobnie postanowienie Trybunału z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie C‑224/03 Włochy przeciwko Komisji, Rec. s. I‑14751, pkt 20–22).
65 Należy więc stwierdzić, że żądanie drugie jest niedopuszczalne, jak słusznie podniósł EBC.
66 Z ogółu powyższych rozważań wynika, że skargę należy odrzucić jako niedopuszczalną.
W przedmiocie kosztów
67 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżący przegrali sprawę, należy obciążyć ich kosztami zgodnie z żądaniami Komisji i EBC.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba)
postanawia, co następuje:
1) Skarga zostaje odrzucona jako niedopuszczalna.
2) K. Mallis i E. Malli pokrywają, poza własnymi kosztami, koszty poniesione przez Komisję Europejską i Europejski Bank Centralny (EBC).
Sporządzono w Luksemburgu w dniu 16 października 2014 r.