Υπόθεση T-28/10

Euro-Information – Européenne de traitement de l’information

κατά

Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ)

«Κοινοτικό σήμα – Αίτηση καταχωρίσεως λεκτικού κοινοτικού σήματος EURO AUTOMATIC PAYMENT – Απόλυτος λόγος απαραδέκτου – Περιγραφικός χαρακτήρας – Άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009»

Περίληψη της αποφάσεως

1.      Κοινοτικό σήμα – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του κοινοτικού δικαστή – Αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου – Μεταρρύθμιση αποφάσεως του ΓΕΕΑ – Εκτίμηση βάσει των αρμοδιοτήτων που έχουν ανατεθεί στο τμήμα προσφυγών

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 65 § 3)

2.      Κοινοτικό σήμα – Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα αποτελούμενα αποκλειστικά από σημεία ή ενδείξεις που μπορούν να χρησιμεύσουν προς υποδήλωση των χαρακτηριστικών ενός προϊόντος – Κριτήρια

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο γ΄)

3.      Κοινοτικό σήμα – Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Εξέταση των λόγων απαραδέκτου για καθένα από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που αφορά η αίτηση καταχωρίσεως – Υποχρέωση αιτιολογήσεως της απορρίψεως της αίτησης καταχωρίσεως – Περιεχόμενο

(Άρθρο 253 ΕΚ, κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 1, και 75)

4.      Κοινοτικό σήμα – Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα αποτελούμενα αποκλειστικά από σημεία ή ενδείξεις που μπορούν να χρησιμεύσουν προς υποδήλωση των χαρακτηριστικών ενός προϊόντος

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο γ΄)

1.      Είναι απαράδεκτο το αίτημα με το οποίο ζητείται από το Γενικό Δικαστήριο να μεταρρυθμίσει την απόφαση ενός τμήματος του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) κατά την έννοια του άρθρου 65, παράγραφος 3, του κανονισμού 207/2009, για το κοινοτικό σήμα, εκδίδοντας την απόφαση την οποία έπρεπε να εκδώσει το τμήμα προσφυγών. Τα τμήματα του ΓΕΕΑ που είναι αρμόδια για την καταχώριση κοινοτικών σημάτων δεν εκδίδουν τυπική απόφαση που πιστοποιεί την καταχώριση κοινοτικού σήματος η οποία μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής. Επομένως, το τμήμα προσφυγών δεν είναι αρμόδιο να αποφανθεί επί αιτήματος με το οποίο του ζητείται να καταχωρίσει κοινοτικό σήμα. Υπό τις συνθήκες αυτές, ούτε το Γενικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο να αποφανθεί επί αιτήματος μεταρρυθμίσεως με το οποίο ζητείται από αυτό να τροποποιήσει την απόφαση ενός τμήματος προσφυγών υπό την έννοια αυτή.

(βλ. σκέψεις 13-14)

2.      Κατά το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 207/2009 για το κοινοτικό σήμα, δεν γίνονται δεκτά προς καταχώριση τα σήματα που αποτελούνται αποκλειστικά από σημεία ή ενδείξεις που μπορούν να χρησιμεύσουν, στο εμπόριο, προς δήλωση του είδους, της ποιότητας, της ποσότητας, του προορισμού, της αξίας, της γεωγραφικής προέλευσης ή του χρόνου παραγωγής του προϊόντος ή της παροχής της υπηρεσίας ή άλλων χαρακτηριστικών του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Τα εν λόγω περιγραφικά σημεία θεωρείται ότι δεν μπορούν να επιτελέσουν τη βασική λειτουργία των σημάτων που συνίσταται στην υποδήλωση της προελεύσεως των προϊόντων. Για τον σκοπό αυτό, τα διαλαμβανόμενα στο εν λόγω άρθρο σημεία και ενδείξεις είναι εκείνα τα οποία δύνανται να χρησιμοποιηθούν, στο πλαίσιο της συνήθους χρήσεως από το ενδιαφερόμενο κοινό, για να προσδιορίσουν, είτε άμεσα είτε με μνεία ενός ουσιώδους χαρακτηριστικού τους, υπηρεσία ή προϊόν για το οποίο ζητήθηκε η καταχώριση.

Επομένως, για να εμπίπτει ένα σημείο στην απαγόρευση του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 207/2009, πρέπει να παρουσιάζει έναν αρκούντως άμεσο και συγκεκριμένο σύνδεσμο με τα σχετικά προϊόντα ή υπηρεσίες, βάσει του οποίου το οικείο κοινό δύναται να αντιληφθεί αμέσως και χωρίς περαιτέρω σκέψη την περιγραφή των σχετικών προϊόντων ή υπηρεσιών ή ένα χαρακτηριστικό τους. Έτσι, ο περιγραφικός χαρακτήρας ενός σήματος πρέπει να εκτιμηθεί, αφενός, σε σχέση με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τις οποίες ζητήθηκε η καταχώριση του σημείου και, αφετέρου, σε σχέση με την αντίληψη που δημιουργείται στο ενδιαφερόμενο κοινό που αποτελείται από τους καταναλωτές αυτών των προϊόντων ή των υπηρεσιών.

Το γεγονός ότι το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση μπορεί να έχει και άλλες σημασίες δεν αποτελεί εμπόδιο στην εφαρμογή του απολύτου λόγου απαραδέκτου του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 207/2009. Ένα λεκτικό σημείο δεν πρέπει να γίνεται δεκτό προς καταχώριση, κατ’ εφαρμογή της εν λόγω διατάξεως, αν, σε μία τουλάχιστον από τις δυνητικές σημασίες του, είναι δηλωτικό χαρακτηριστικού γνωρίσματος των οικείων προϊόντων ή υπηρεσιών.

(βλ. σκέψεις 38-41, 50)

3.      Ως προς τις ουσιαστικές διατυπώσεις που πρέπει να τηρούνται κατά την εξέταση αιτήσεως κοινοτικού σήματος, όσον αφορά την υποχρέωση αιτιολογήσεως, αφενός, η εξέταση των απολύτων λόγων απαραδέκτου πρέπει να περιλαμβάνει έκαστο των προϊόντων ή των υπηρεσιών για τα οποία ζητείται η καταχώριση του σήματος και, αφετέρου, η απόφαση με την οποία η αρμόδια αρχή απορρίπτει την αίτηση καταχωρίσεως σήματος πρέπει κατ’ αρχήν να αιτιολογείται για κάθε ένα από τα εν λόγω προϊόντα ή υπηρεσίες. Η εν λόγω υποχρέωση αιτιολογίας προκύπτει επίσης από τη βασική απαίτηση ότι κάθε απόφαση της αρχής που αρνείται τη χορήγηση δικαιώματος αναγνωριζομένου από το κοινοτικό δίκαιο πρέπει να υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο που σκοπεί να εξασφαλίσει αποτελεσματική προστασία του δικαιώματος αυτού και, για τον λόγο αυτόν, πρέπει να αφορά τη νομιμότητα της αιτιολογίας. Ωστόσο, όταν ο ίδιος λόγος απαραδέκτου αντιτάσσεται σε μια κατηγορία ή μια ομάδα προϊόντων ή υπηρεσιών, η εν λόγω αρχή μπορεί να περιοριστεί σε σφαιρική αιτιολογία για όλα τα οικεία προϊόντα και τις υπηρεσίες.

Εντούτοις, η δυνατότητα του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) να παραθέτει σφαιρική αιτιολογία σχετικά με την εφαρμογή ενός απολύτου λόγου απαραδέκτου σε μια κατηγορία ή ομάδα προϊόντων ή υπηρεσιών δεν πρέπει να καθιστά αδύνατη την επίτευξη του σκοπού που επιδιώκεται με την υποχρέωση αιτιολογίας που επιβάλλουν τα άρθρα 253 ΕΚ και 75, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 207/2009, για το κοινοτικό σήμα, να καταστεί δηλαδή δυνατός ο δικαστικός έλεγχος των αποφάσεων με τις οποίες απορρίπτεται αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος. Πρέπει, συνεπώς, τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες να εμφανίζουν μεταξύ τους σύνδεσμο αρκούντως άμεσο και συγκεκριμένο, σε σημείο που να αποτελούν μια κατηγορία ή μια ομάδα προϊόντων ή υπηρεσιών με αρκετή ομοιογένεια για να μπορεί το ΓΕΕΑ να παραθέσει τέτοια σφαιρική αιτιολογία. Πάντως, το γεγονός και μόνον ότι τα οικεία προϊόντα ή υπηρεσίες υπάγονται στην ίδια κλάση κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας δεν αρκεί συναφώς, δεδομένου ότι οι κλάσεις αυτές περιέχουν συχνά μεγάλη ποικιλία προϊόντων ή υπηρεσιών που δεν εμφανίζουν οπωσδήποτε μεταξύ τους έναν τέτοιο, αρκούντως άμεσο και συγκεκριμένο σύνδεσμο.

Όσον αφορά την εξέταση επί της ουσίας της αιτήσεως καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος, δυνάμει του κανονισμού 207/2009, το ΓΕΕΑ πρέπει να εξετάσει την αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος σε σχέση με όλα τα άλλα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των προϊόντων ή των υπηρεσιών για τις οποίες ζητείται η καταχώριση, λαμβανομένου υπόψη ότι, όταν ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει μία ή περισσότερες κατηγορίες προϊόντων ή υπηρεσιών, το ΓΕΕΑ δεν υποχρεούται να αναλύσει κάθε προϊόν ή υπηρεσία που εντάσσεται σε κάθε κατηγορία, αλλά πρέπει να πραγματοποιήσει την εξέτασή του σε σχέση με την εν λόγω κατηγορία καθεαυτή.

Επομένως, όσον αφορά τις ουσιαστικές προϋποθέσεις για την εξέταση αιτήσεως καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος, το ΓΕΕΑ μπορεί να προβεί σε σφαιρική εξέταση, ανά κατηγορία αγαθών ή υπηρεσιών, μόνον εάν τα οικεία προϊόντα ή οι υπηρεσίες εμφανίζουν μεταξύ τους σύνδεσμο αρκούντως άμεσο και συγκεκριμένο σε σημείο που να αποτελούν μια κατηγορία ή μια ομάδα προϊόντων ή υπηρεσιών με αρκετή ομοιογένεια.

(βλ. σκέψεις 54-57)

4.      Το λεκτικό σημείο EURO AUTOMATIC PAYMENT, του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση για προϊόντα και υπηρεσίες των κλάσεων 9 και 36, αντιστοίχως, κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας, έχει περιγραφικό χαρακτήρα σε σχέση με τα προϊόντα που αναφέρονται στην αίτηση καταχώρισης κοινοτικού σήματος, κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 207/2009 για το κοινοτικό σήμα, από την άποψη του αγγλόφωνου καταναλωτικού κοινού, είτε πρόκειται για επαγγελματίες είτε για μη επαγγελματίες, της Κοινότητας.

Το ενδιαφερόμενο κοινό, ευρισκόμενο ενώπιον προϊόντων όπως οι «κάρτες μνήμης ή με μικροεπεξεργαστή, οι μαγνητικές κάρτες, οι κάρτες αναγνώρισης ταυτότητας μαγνητικές ή με μικροεπεξεργαστή, οι κάρτες χρέωσης, πίστωσης ή ανάληψης μαγνητικές ή με μικροεπεξεργαστή και οι κάρτες ηλεκτρονικής πληρωμής» της κλάσεως 9 οι οποίες έχουν κοινά χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων η παροχή της δυνατότητας να πραγματοποιούνται πληρωμές σε ευρώ, θα αντιληφθεί αμέσως και χωρίς περαιτέρω σκέψη ότι πρόκειται για κάρτες που έχουν σχεδιαστεί για την πραγματοποίηση αυτόματων πληρωμών σε ευρώ.

Το ενδιαφερόμενο κοινό, ευρισκόμενο ενώπιον προϊόντων όπως τα «μέσα αποθήκευσης μαγνητικών δεδομένων, μέσα αποθήκευσης οπτικών δεδομένων, συσκευές επεξεργασίας δεδομένων, συσκευές ενδοεπικοινωνίας, διεπαφές (ηλεκτρονικών υπολογιστών), συσκευές αναπαραγωγής (ηλεκτρονικών υπολογιστών), λογισμικό (εγγεγραμμένα προγράμματα), λογισμικό διαχείρισης λογαριασμών, οθόνες (προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών), ηλεκτρονικοί υπολογιστές, περιφερειακά ηλεκτρονικών υπολογιστών, εγγεγραμμένα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, εγγεγραμμένα προγράμματα λειτουργικού συστήματος (για ηλεκτρονικούς υπολογιστές), κεντρικές μονάδες επεξεργασίας (επεξεργαστές), προγράμματα και υλικό ηλεκτρονικών υπολογιστών που επιτρέπουν την παροχή εξ αποστάσεως πλήρων υπηρεσιών τράπεζας, χρηματοπιστωτικού ιδρύματος και ασφαλειών, δηλαδή εξοπλισμός και συσκευές πληροφορικής, λογισμικό ασφαλών πληρωμών επί γραμμής για ηλεκτρονικό δίκτυο επικοινωνίας, συσκευές και όργανα ηλεκτρονικών πληρωμών, δηλαδή εξοπλισμός και συσκευές πληροφορικής, υλικό ηλεκτρονικών υπολογιστών για ηλεκτρονικές πληρωμές, λογισμικό για ηλεκτρονικές πληρωμές, κάρτες ηλεκτρονικών πληρωμών, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές διατάξεις για τη διαχείριση χρηματοπιστωτικών συναλλαγών» της κλάσεως 9 τα οποία ανήκουν στο τομέα της πληροφορικής, καθώς και ενώπιον προϊόντων όπως οι «συσκευές ραδιοτηλεφωνίας, δέκτες (ήχου, βίντεο), τηλεφωνικές συσκευές, κινητά τηλέφωνα, μηχανισμοί προπληρωμής για τηλεοπτικές συσκευές, πομποί (τηλεπικοινωνιών)» της κλάσεως 9 τα οποία ανήκουν στο τομέα της πληροφορικής, θα αντιληφθεί αμέσως και χωρίς περαιτέρω σκέψη ότι πρόκειται για προϊόν, συνδεδεμένο σε δίκτυο επικοινωνίας, το οποίο ενσωματώνει αυτόματο μηχανισμό πληρωμής που του παρέχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει απ’ ευθείας πληρωμές σε ευρώ, μέσω του εν λόγω δικτύου.

Το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση είναι περιγραφικό του προορισμού των «αυτόματων μηχανημάτων πληρωμών» και των «αυτόματων τραπεζικών μηχανημάτων» της κλάσεως 9, υπό την έννοια ότι παρέχει στο ενδιαφερόμενο κοινό πληροφορίες για τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των εν λόγω προϊόντων, δηλαδή ότι περιλαμβάνουν ή ενδέχεται να περιλαμβάνουν μηχανισμό για την πραγματοποίηση αυτόματων πληρωμών σε ευρώ.

Το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση είναι περιγραφικό του προορισμού των «συσκευών ανίχνευσης πλαστών χρημάτων», των «αυτόματων πωλητών», των «μηχανημάτων έκδοσης εισιτηρίων» και των «συσκευών ανάγνωσης γραμμικού κώδικα» της κλάσεως 9, υπό την έννοια ότι τα εν λόγω προϊόντα περιλαμβάνουν έναν μηχανισμό αυτόματης πληρωμής ή μπορούν να ενσωματωθούν σε έναν τέτοιο μηχανισμό.

Το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση είναι περιγραφικό του προορισμού των «αυτόματων μηχανημάτων ανάληψης μετρητών» της κλάσεως 9. Συγκεκριμένα, τα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης μετρητών είναι πιθανό να προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών πέραν της απλής ανάληψης μετρητών, όπως η πραγματοποίηση πληρωμών ή η αποστολή χρημάτων ή, ακόμη, η έκδοση αντιγράφων κίνησης λογαριασμού. Κατά συνέπεια, το ενδιαφερόμενο κοινό θα αντιληφθεί ως περιγραφικές τις ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες ένα προϊόν ενδέχεται να παρέχει τη δυνατότητα πραγματοποιήσεως αυτόματων πληρωμών σε ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι το χαρακτηριστικό αυτό είναι σημαντικό σε σχέση με το οικείο προϊόν.

Το ενδιαφερόμενο κοινό θα αντιληφθεί το σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση ως περιγραφικό ενός ουσιώδους χαρακτηριστικού των «αυτόματων μηχανημάτων έκδοσης αντιγράφων κίνησης λογαριασμού, αποσπασμάτων κίνησης λογαριασμού» της κλάσεως 9, δηλαδή του γεγονότος ότι ενδέχεται να ενσωματώνουν μηχανισμό για την αυτόματη πληρωμή σε ευρώ. Συγκεκριμένα, τα εν λόγω προϊόντα, αφενός, και τα «αυτόματα μηχανήματα ανάληψης μετρητών», αφετέρου, ενδέχεται να συνυπάρχουν στο ίδιο μηχάνημα. Επομένως, όπως τα πρώτα, έτσι και τα δεύτερα, ενδέχεται να προσφέρουν και άλλες λειτουργίες.

Όσον αφορά τις υπηρεσίες της κλάσεως 36, αυτές όλες παρέχονται στον τραπεζικό και χρηματοοικονομικό τομέα και στον τομέα της πληροφορικής και, εξάλλου, οι εν λόγω υπηρεσίες περιλαμβάνουν όλες την πραγματοποίηση πράξεως πληρωμής, είτε μέσω κάρτας είτε, ενδεχομένως, ηλεκτρονικώς. Από την άποψη του ενδιαφερόμενου κοινού, υφίσταται μια αρκούντως άμεση και συγκεκριμένη σχέση μεταξύ, αφενός, του λεκτικού σημείου «EURO AUTOMATIC PAYMENT» και, αφετέρου, της ιδιαίτερης ιδιότητας του συνόλου των υπηρεσιών της κλάσεως 36 που συνίσταται στο ότι αυτές μπορούν να καταστήσουν δυνατή την πραγματοποίηση ή τη λήψη αυτόματων πληρωμών σε ευρώ, ενδεχομένως ηλεκτρονικώς, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με την έννοια της αυτοματοποίησης, στο πλαίσιο των εμπορικών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών του τραπεζικού και χρηματοοικονομικού τομέα και του τομέα της πληροφορικής.

(βλ. σκέψεις 42, 62-64, 66, 71-72, 76, 78-79, 82-83, 85, 88)