Language of document : ECLI:EU:T:2015:743

Υπόθεση T‑624/13

The Tea Board

κατά

Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς
(εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ)

«Κοινοτικό σήμα — Διαδικασία ανακοπής — Εικονιστικό σήμα Darjeeling — Προγενέστερα λεκτικά και εικονιστικά κοινοτικά συλλογικά σήματα DARJEELING — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, και παράγραφος 5, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009»

Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (όγδοο τμήμα)
της 2ας Οκτωβρίου 2015

1.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως — Βαθμός προσοχής του κοινού

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο βʹ)

2.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Εικονιστικό σήμα Darjeeling — Λεκτικό συλλογικό σήμα και εικονιστικό συλλογικό σήμα DARJEELING

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο βʹ)

3.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου συλλογικού σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Ομοιότητα των οικείων προϊόντων ή υπηρεσιών — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 8 § 1, στοιχείο βʹ, και 66 §§ 2 και 3)

4.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο βʹ)

5.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Ομοιότητα των οικείων προϊόντων ή υπηρεσιών — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο βʹ)

6.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου συλλογικού σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο βʹ)

7.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Προϋποθέσεις — Συσχετισμός μεταξύ των σημάτων — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

8.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Προϋποθέσεις — Βαθμός προσοχής του κοινού

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

9.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Προϋποθέσεις — Αθέμιτο όφελος από τον διακριτικό χαρακτήρα ή από τη φήμη του προγενέστερου σήματος — Εικονιστικό σήμα Darjeeling — Λεκτικό συλλογικό σήμα και εικονιστικό συλλογικό σήμα DARJEELING

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

10.    Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Προϋποθέσεις — Φήμη του σήματος στο κράτος μέλος ή στην Ένωση — Έννοια — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

11.    Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Σκοπός — Αποδείξεις που πρέπει να προσκομίσει ο δικαιούχος — Μη υποθετικός μελλοντικός κίνδυνος αθέμιτου οφέλους ή βλάβης

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

12.    Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Προϋποθέσεις — Πρόκληση βλάβης στον διακριτικό χαρακτήρα του προγενέστερου σήματος — Απόδειξη

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

13.    Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Προϋποθέσεις — Πρόκληση βλάβης στη φήμη του προγενέστερου σήματος

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

14.    Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που χαίρει φήμης — Προστασία του προγενέστερου φημισμένου σήματος η οποία καλύπτει και ανόμοια προϊόντα ή ανόμοιες υπηρεσίες — Προϋποθέσεις — Αθέμιτο όφελος από τον διακριτικό χαρακτήρα ή από τη φήμη του προγενέστερου σήματος

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 5)

1.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 24, 25)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 30, 50, 53, 54)

3.      Συμφώνως προς τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 8, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 207/2009, για το κοινοτικό σήμα, και από το άρθρο 66, παράγραφος 3, του ιδίου κανονισμού, συλλογικό κοινοτικό σήμα απολαύει, όπως κάθε κοινοτικό σήμα, προστασίας έναντι κάθε προσβολής προερχόμενης από καταχώριση κοινοτικού σήματος που ενέχει κίνδυνο συγχύσεως.

Μολονότι, ασφαλώς, η ουσιώδης λειτουργία της γεωγραφικής ενδείξεως συνίσταται στην εξασφάλιση στους καταναλωτές ότι τα σχετικά προϊόντα έχουν τη συγκεκριμένη γεωγραφική προέλευση και τις ιδιότητες που προσιδιάζουν σε αυτά, εντούτοις δεν ισχύει το ίδιο όσον αφορά την ουσιώδη λειτουργία ενός συλλογικού κοινοτικού σήματος. Το γεγονός ότι το τελευταίο αυτό αποτελείται από μια ένδειξη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να υποδηλώσει τη γεωγραφική προέλευση των οικείων προϊόντων δεν αναιρεί την ουσιώδη λειτουργία κάθε συλλογικού σήματος, όπως αυτή απορρέει από το άρθρο 66, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009, ήτοι τη λειτουργία να διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες των μελών της δικαιούχου οργανώσεως του σήματος από εκείνα άλλων επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, η λειτουργία ενός συλλογικού κοινοτικού σήματος δεν μεταβάλλεται συνεπεία της καταχωρίσεώς του δυνάμει του άρθρου 66, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009. Ειδικότερα, πρόκειται για ένα σημείο βάσει του οποίου μπορούν να διακρίνονται τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες με κριτήριο τον οργανισμό που είναι δικαιούχος του σήματος και όχι τη γεωγραφική τους προέλευση.

Πράγματι, μολονότι το άρθρο 66, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 εισάγει μία εξαίρεση από το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, του ιδίου κανονισμού, καθιστώντας ελαστικότερες τις προϋποθέσεις καταχωρίσεως και παρέχοντας τη δυνατότητα σε σήματα περιγραφικά της προελεύσεως των οικείων προϊόντων να υπαχθούν σε αυτήν την ευνοϊκότερη ρύθμιση, εντούτοις ο εν λόγω κανονισμός εφαρμόζεται, συμφώνως προς το άρθρο του 66, παράγραφος 3, πλην αντίθετης ρητής διατάξεως, στο σύνολο των συλλογικών κοινοτικών σημάτων, περιλαμβανομένων και αυτών που καταχωρίστηκαν δυνάμει του άρθρου του 66, παράγραφος 2.

Ως εκ τούτου, στον βαθμό που από καμία διάταξη του κεφαλαίου του κανονισμού 207/2009 που αφορά τα συλλογικά κοινοτικά σήματα δεν μπορεί να συναχθεί ότι η ουσιώδης λειτουργία των συλλογικών κοινοτικών σημάτων, περιλαμβανομένων αυτών που αποτελούνται από ένδειξη η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να υποδηλωθεί η γεωγραφική προέλευση των οικείων προϊόντων, διαφέρει από αυτήν των ατομικών κοινοτικών σημάτων, πρέπει να θεωρηθεί ότι η εν λόγω λειτουργία συνίσταται, όπως και για τα ατομικά κοινοτικά σήματα, στην διάκριση των προϊόντων ή των υπηρεσιών που φέρουν το σήμα με κριτήριο τον οργανισμό από τον οποίο προέρχονται και όχι με κριτήριο τη γεωγραφική προέλευσή τους.

Ειδικότερα, οσάκις, στο πλαίσιο διαδικασίας ανακοπής, τα συγκρουόμενα σημεία είναι, αφενός, συλλογικά σήματα και, αφετέρου, ατομικά σήματα, η σύγκριση των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει να πραγματοποιείται βάσει των ιδίων κριτηρίων με αυτά τα οποία εφαρμόζονται οσάκις εκτιμάται η ομοιότητα ή η ταυτότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών τα οποία καλύπτονται από δύο ατομικά σήματα.

(βλ. σκέψεις 35, 41-43, 49)

4.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 36, 57, 58, 62)

5.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 37)

6.      Ένα συλλογικό σήμα δεν μπορεί να τύχει της ενισχυμένης προστασίας του άρθρου 8, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 207/2009, για το κοινοτικό σήμα, οσάκις διαπιστώνεται, στο πλαίσιο της σφαιρικής εκτιμήσεως της υπάρξεως κινδύνου συγχύσεως, ότι η ομοιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών είναι ανεπαρκής προκειμένου να προκληθεί ένας τέτοιος κίνδυνος. Ως εκ τούτου, ακόμα και όταν πρόκειται για την εκτίμηση της υπάρξεως κινδύνου συγχύσεως μεταξύ συλλογικών κοινοτικών σημάτων και ατομικών κοινοτικών σημάτων, η ομοιότητα των συγκρουόμενων σημείων δεν θα μπορούσε, υπό το φως της αρχής της αμφίδρομης σχέσεως των κριτηρίων, να αντισταθμίσει την έλλειψη ομοιότητας μεταξύ του προϊόντος το οποίο αφορούν τα προγενέστερα σήματα και των προϊόντων και των υπηρεσιών τα οποία αφορά το προς καταχώριση σήμα.

(βλ. σκέψη 59)

7.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 66-68, 87, 88)

8.      Για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 8, παράγραφος 5, του κανονισμού 207/2009, για το κοινοτικό σήμα, ο ορισμός του ενδιαφερόμενου κοινού αποτελεί, όπως ακριβώς και στο πλαίσιο της εφαρμογής της παραγράφου 1 του ιδίου αυτού άρθρου, αναγκαία προϋπόθεση. Πιο συγκεκριμένα, υπό το πρίσμα του κοινού αυτού πρέπει να εκτιμάται η ύπαρξη ομοιότητας μεταξύ των συγκρουόμενων σημείων, η ύπαρξη ενδεχόμενης φήμης του προγενέστερου σήματος και, τέλος, η ύπαρξη σχέσεως μεταξύ των συγκρουόμενων σημείων.

Επιπλέον, το κοινό που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον συντρέχει κάποια από τις περιπτώσεις προσβολών που απαριθμεί το άρθρο 8, παράγραφος 5, του ως άνω κανονισμού ποικίλλει αναλόγως του είδους της προσβολής την οποία προβάλλει ο δικαιούχος του προγενέστερου σήματος. Έτσι, το ενδιαφερόμενο κοινό υπό το πρίσμα του οποίου πρέπει να πραγματοποιείται η εκτίμηση, οσάκις πρόκειται για την άντληση αθέμιτου οφέλους είτε από τον διακριτικό χαρακτήρα είτε από τη φήμη του προγενέστερου σήματος, είναι ο μέσος καταναλωτής των προϊόντων ή των υπηρεσιών για τα οποία ζητείται η καταχώριση του μεταγενέστερου σήματος. Αντιθέτως, οσάκις πρόκειται για την πρόκληση βλάβης στον διακριτικό χαρακτήρα ή στη φήμη του προγενέστερου σήματος, το κοινό υπό το πρίσμα του οποίου πρέπει να πραγματοποιείται η εκτίμηση αποτελείται από τον μέσο καταναλωτή των προϊόντων ή των υπηρεσιών για τα οποία το σήμα αυτό έχει καταχωριστεί και ο οποίος έχει τη συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός και ενημερωμένος.

(βλ. σκέψεις 70, 71)

9.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 72, 73, 85, 92, 93, 142-145)

10.    Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 75, 81, 82)

11.    Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 97, 134)

12.    Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 99-102)

13.    Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 114)

14.    Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 123-125)