Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie (Πολωνία) στις 27 Οκτωβρίου 2023 – Ποινική διαδικασία κατά P.B.
(Υπόθεση C-646/23, Lita 1 )
Γλώσσα διαδικασίας: η πολωνική
Αιτούν δικαστήριο
Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie
Μετέχοντες στην κύρια ποινική διαδικασία
P.B., Prokuratura Rejonowa w Lublinie
Προδικαστικά ερωτήματα
Έχουν το άρθρο 19, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (στο εξής: ΣΕΕ) και το άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης), ερμηνευόμενα σε συνδυασμό με τις διατάξεις της οδηγίας (ΕΕ) 2016/343 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, για την ενίσχυση ορισμένων πτυχών του τεκμηρίου αθωότητας και του δικαιώματος παράστασης του κατηγορουμένου στη δίκη στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας 1 (στο εξής: οδηγία), την έννοια ότι αντιτίθενται σε εθνική διάταξη όπως το άρθρο 13, καθώς και το άρθρο 10 του ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (νόμου της 28ης Ιουλίου 2023 για την τροποποίηση του νόμου περί αστικού κώδικα και ορισμένων άλλων νόμων), που προβλέπει την υποχρεωτική συνταξιοδότηση δικαστή ο οποίος έχει επιληφθεί εφέσεως ασκηθείσας σε υπόθεση που διέπεται από τις διατάξεις της οδηγίας, σε περίπτωση κατά την οποία I) η εν λόγω διάταξη είναι διατυπωμένη κατά τρόπον ώστε να αφορά αποκλειστικά έναν από όλους τους εν ενεργεία δικαστές, II) η εν λόγω διάταξη δεν καταλαμβάνει τους εισαγγελείς που τελούν σε ανάλογη κατάσταση, μολονότι οι εισαγγελείς και οι δικαστές που τελούν σε κατάσταση ανάλογη εκείνης του δικαστή που έχει επιληφθεί της εφέσεως ετύγχαναν μέχρι τούδε όμοιας αντιμετωπίσεως, III) ο νόμος στον οποίο περιλαμβάνεται η εν λόγω διάταξη δεν αφορά την οργάνωση των δικαστηρίων αλλά εντελώς διαφορετικό ζήτημα, στη δε αιτιολογική του έκθεση ουδόλως εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους θεσπίστηκε, δεν γίνεται μνεία κάποιου σημαντικού δημόσιου συμφέροντος που επιδιώκεται με τη θέσπισή της και δεν παρατίθενται οι λόγοι για τους οποίους η θέσπισή της τελεί σε σχέση αναλογικότητας προς τους σκοπούς αυτούς, ενώ επιπλέον IV) ούτε η διάταξη αυτή ούτε κάποια άλλη διάταξη του εθνικού δικαίου προβλέπει τη δυνατότητα δικαστηρίου ή άλλου οργάνου να επιληφθεί προσφυγής ή άλλου μέσου ένδικης προστασίας εκ μέρους του οικείου δικαστή για τον έλεγχο της νομιμότητας της υποχρεωτικής συνταξιοδοτήσεώς του ή τον έλεγχο του σύμφωνου χαρακτήρα της ως άνω διατάξεως με εθνικές διατάξεις υπέρτερης τυπικής ισχύος ή με διατάξεις του δικαίου της Ένωσης ή του διεθνούς δικαίου;
Ασκεί επιρροή στην απάντηση που θα δοθεί στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα το γεγονός ότι ο δικαστής τον οποίο αφορά η προμνημονευθείσα διάταξη του εθνικού δικαίου έχει προηγουμένως υποστεί, λόγω της δράσης του για την προάσπιση της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων και των δικαστών, συμπεριφορά κατατείνουσα στην καταστολή της εν λόγω δράσης εκ μέρους της εκτελεστικής εξουσίας, η οποία επιχείρησε να τον θέσει σε υποχρεωτική συνταξιοδότηση βάσει της προϊσχύουσας νομοθεσίας, καθώς και το ότι η προμνημονευθείσα διάταξη του εθνικού δικαίου θεσπίστηκε λόγω της αποτυχίας των ως άνω προσπαθειών; Ασκεί επιρροή στην απάντηση αυτή το γεγονός ότι, κατά το αιτούν δικαστήριο, η ως άνω διάταξη δεν εξυπηρετεί κανένα σημαντικό δημόσιο συμφέρον, αλλά είναι τιμωρητικού χαρακτήρα;
Έχουν οι διατάξεις του άρθρου 19, παράγραφος 1, δεύτερη περίοδος, ΣΛΕΕ, του άρθρου 47 του Χάρτη, του άρθρου 2 και του άρθρου 4, παράγραφος 3, ΣΕΕ, καθώς και οι αρχές της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης και του αποτελεσματικού δικαστικού ελέγχου, ερμηνευόμενες υπό το πρίσμα της αποφάσεως του Δικαστηρίου της 13ης Μαρτίου 2007, Unibet (C-432/05, EU:C:2007:163), την έννοια ότι δικαστήριο στο οποίο μετέχει ο δικαστής τον οποίο αφορούν το πρώτο και το δεύτερο προδικαστικό ερώτημα έχει την εξουσία να αναστείλει αυτεπαγγέλτως την εφαρμογή της διατάξεως του εθνικού δικαίου που διαλαμβάνεται στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα και προβλέπει την υποχρεωτική συνταξιοδότηση του εν λόγω δικαστή και να συνεχίσει την εκδίκαση της οικείας υποθέσεως, καθώς και άλλων υποθέσεων, έως ότου λάβει απάντηση από το Δικαστήριο, εφόσον το κρίνει αναγκαίο προκειμένου η εκκρεμής ενώπιόν του υπόθεση να επιλυθεί σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διατάξεις του δικαίου της Ένωσης;
Έχουν οι διαλαμβανόμενες στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα διατάξεις και αρχές την έννοια ότι, σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως του Δικαστηρίου στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων που εκτίθενται στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, η διάταξη του εθνικού δικαίου η οποία μνημονεύεται στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα και η οποία προβλέπει την υποχρεωτική συνταξιοδότηση του δικαστή δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής και ότι ο δικαστής δεν τίθεται σε υποχρεωτική συνταξιοδότηση, εφόσον τούτο δεν μπορεί να στηριχθεί σε άλλη νομική βάση;
____________
1 Η ονομασία που έχει δοθεί στην παρούσα υπόθεση είναι πλασματική. Δεν αντιστοιχεί στο πραγματικό όνομα κανενός διαδίκου.
1 ΕΕ 2016, L 65, σ. 1.