WYROK SĄDU (ósma izba)

z dnia 19 maja 2010 r.(*)

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko Myanmarowi – Zamrożenie funduszy – Skarga o stwierdzenie nieważności – Łączona podstawa prawna z art. 60 WE i 301 WE – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej kontroli sądowej – Prawo do poszanowania własności – Proporcjonalność

W sprawie T‑181/08

Pye Phyo Tay Za, zamieszkały w Yangon (Myanmar), reprezentowany przez D. Andersona, QC, M. Lester, barrister, oraz G. Martina, solicitor,

strona skarżąca,

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej, reprezentowanej przez M. Bishopa oraz E. Finnegan, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

popieranej przez

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, reprezentowane początkowo przez S. Behzadi‑Spencer, działającą w charakterze pełnomocnika, a następnie przez I. Rao, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez D. Bearda, barrister,

oraz przez

Komisję europejską, reprezentowaną przez A. Bordesa, P. Aalta oraz S. Boelaert, działających w charakterze pełnomocników,

interwenienci,

mającej za przedmiot skargę o stwierdzenie nieważności rozporządzenia Rady (WE) nr 194/2008 z dnia 25 lutego 2008 r. w sprawie przedłużenia obowiązywania i wzmocnienia środków ograniczających wobec Birmy/Związku Myanmar, uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 817/2006 (Dz.U. L 66, s. 1), w zakresie, w jakim nazwisko skarżącego widnieje w wykazie osób, podmiotów i organów, do których znajduje zastosowanie to rozporządzenie,

SĄD (ósma izba),

w składzie: M.E. Martins Ribeiro, prezes, N. Wahl i A. Dittrich (sprawozdawca), sędziowie,

sekretarz: C. Kantza, administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 8 lipca 2009 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporu

1        W dniu 28 października 1996 r. zostały nałożone pewne środki ograniczające wobec Związku Myanmar we wspólnym stanowisku 96/635/WPZiB określonym przez Radę na podstawie art. [12 UE], dotyczącym Birmy/Myanmaru (Dz.U. L 287, s. 1), które następnie było przedłużane i zmieniane, po raz ostatni wspólnym stanowiskiem 2000/346/WPZiB z dnia 26 kwietnia 2000 r. (Dz.U. L 122, s. 1), zanim zostało uchylone i zastąpione wspólnym stanowiskiem 2003/297/WPZiB z dnia 28 kwietnia 2003 r. dotyczącym Birmy/Myanmaru (Dz.U. L 106, s. 36), obowiązującym do dnia 29 kwietnia 2004 r. Środki ograniczające podjęte na mocy wspólnego stanowiska 2003/297 zostały utrzymane przez Radę Unii Europejskiej we wspólnym stanowisku 2004/423/WPZiB z dnia 26 kwietnia 2004 r. odnawiającym środki ograniczające skierowane przeciwko Birmie/Myanmarowi (Dz.U. L 125, s. 61), wzmocnione wspólnym stanowiskiem Rady 2004/730/WPZiB z dnia 25 października 2004 r. w sprawie dodatkowych środków ograniczających skierowanych przeciwko Birmie/Myanmarowi i zmieniającym wspólne stanowisko 2004/423 (Dz.U. L 323, s. 17), zmienione wspólnym stanowiskiem 2005/149/WPZiB z dnia 21 lutego 2005 r. zmieniającym wspólne stanowisko 2004/423 (Dz.U. L 49, s. 37) oraz przedłużone i zmienione wspólnym stanowiskiem Rady 2005/340/WPZiB z dnia 25 kwietnia 2005 r. przedłużającym środki ograniczające skierowane przeciwko Birmie/Myanmarowi i zmieniającym wspólne stanowisko 2004/423 (Dz.U. L 108, s. 88).

2        Biorąc pod uwagę sytuację polityczną panującą w Myanmarze, Rada uznała, że uzasadnione jest utrzymanie środków ograniczających wobec Związku Myanmar i przyjęła wspólne stanowisko 2006/318/WPZiB z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie odnowienia środków ograniczających skierowanych przeciwko Birmie/Związkowi Myanmar (Dz.U. L 116, s. 77). Rada w szczególności zakazała sprzedaży i dostawy broni oraz udzielania pomocy technicznej, finansowania i udzielania pomocy finansowej związanej z działaniami wojskowymi oraz wywozu sprzętu, który może być używany do wewnętrznych represji. Rada nakazała także zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych członków rządu Birmy/Związku Myanmar i każdej osoby fizycznej lub prawnej, podmiotów lub organów z nimi związanych, a także nałożyła zakaz podróży takich członków rządu i osób fizycznych do państw członkowskich oraz zakazała udzielania pożyczek lub kredytów finansowych niektórym przedsiębiorstwom państwowym Związku Myanmar i nabywania lub rozszerzania udziałów w tych przedsiębiorstwach.

3        Wobec braku poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka w Myanmarze i braku widocznych postępów na drodze do obejmującego całe społeczeństwo procesu demokratyzacji obowiązywanie środków ograniczających przewidzianych we wspólnym stanowisku 2006/318 zostało przedłużone do dnia 30 kwietnia 2008 r. wspólnym stanowiskiem 2007/248/WPZiB z dnia 23 kwietnia 2007 r. przedłużającym obowiązywanie środków ograniczających wobec Birmy/Związku Myanmar (Dz.U. L 107, s. 8), które również zmieniło wykaz osób, podmiotów i organów objętych wspomnianymi środkami ograniczającymi.

4        Uwzględniając powagę sytuacji w Myanmarze, Rada uznała za konieczne zintensyfikowanie nacisku na reżim wojskowy i przyjęła wspólne stanowisko 2007/750/WPZiB z dnia 19 listopada 2007 r. zmieniające wspólne stanowisko 2006/318 (Dz.U. L 308, s. 1). W szczególności przyjęła nowe środki ograniczające skierowane zwłaszcza wobec branż związanych z pozyskiwaniem drewna, drewnem oraz wydobywaniem metali i minerałów, a także kamieni szlachetnych lub półszlachetnych.

5        Obowiązywanie wszystkich tych środków ograniczających zostało przedłużone do dnia 30 kwietnia 2009 r. wspólnym stanowiskiem 2008/349/WPZiB z dnia 29 kwietnia 2008 r. w sprawie przedłużenia środków ograniczających skierowanych przeciwko Birmie/Związkowi Myanmar (Dz.U. L 116, s. 57), które również zmieniło wykaz osób, podmiotów i organów objętych wspomnianymi środkami ograniczającymi.

6        Artykuł 5 wspólnego stanowiska 2006/318, zmienionego wspólnym stanowiskiem 2007/750, dotyczy zamrożenia środków finansowych i zasobów gospodarczych. Ustępy 1–3 tego artykułu stanowią:

„1.      Zamrożone zostają wszystkie środki finansowe i zasoby gospodarcze stanowiące własność lub będące w posiadaniu lub pod kontrolą poszczególnych członków rządu […] Związku Myanmar oraz stanowiące własność lub będące w posiadaniu lub pod kontrolą związanych z nimi osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów wymienionych w załączniku II.

2.      Nie udostępnia się – bezpośrednio ani pośrednio – osobom fizycznym ani prawnym, podmiotom ani organom wymienionym w załączniku II ani też na ich rzecz żadnych środków finansowych ani zasobów gospodarczych.

3.      Właściwy organ może zezwolić na uwolnienie pewnych zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych lub udostępnienie pewnych środków finansowych lub zasobów gospodarczych pod takimi warunkami, jakie uzna za stosowne, po ustaleniu, że środki finansowe lub zasoby gospodarcze, o których mowa, są:

a)      niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb osób wymienionych w załączniku II i członków ich rodzin pozostających na ich utrzymaniu, w tym na pokrycie płatności związanych z żywnością, czynszem lub kredytem hipotecznym, lekarstwami i leczeniem, podatkami, składkami ubezpieczeniowymi i opłatami na rzecz przedsiębiorstw użyteczności publicznej;

b)      przeznaczone wyłącznie na pokrycie uzasadnionych kosztów honorariów oraz zwrot poniesionych wydatków związanych ze świadczeniem usług prawniczych;

c)      przeznaczone wyłącznie na pokrycie należności lub opłat manipulacyjnych związanych z rutynowym utrzymywaniem lub przechowywaniem zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych;

d)      niezbędne do pokrycia wydatków nadzwyczajnych, pod warunkiem że właściwy organ co najmniej dwa tygodnie przed udzieleniem zezwolenia poinformował wszystkie pozostałe właściwe organy i Komisję o powodach stwierdzenia, że specjalne zezwolenie powinno zostać przyznane”.

7        Pod lit. J „Osoby odnoszące korzyści z polityki gospodarczej i inne osoby związane z reżimem” załącznika II do wspólnego stanowiska 2006/318, zmienionego wspólnym stanowiskiem 2008/349, są ujęte nazwisko skarżącego Pye Phyo Tay Za, opatrzone w szczególności informacją identyfikującą „syn Tay Za” (J1c), nazwisko jego ojca Tay Za, opatrzone w szczególności informacją identyfikującą „dyrektor zarządzający, Htoo Trading Co.; Htoo Construction Co.” (J1a), oraz nazwisko żony jego ojca (J1b) i nazwisko jego babki ze strony ojca (J1e).

8        Na mocy art. 9 zdanie pierwsze wspólnego stanowiska 2006/318 stanowisko to podlega ciągłemu przeglądowi.

9        W celu zapewnienia jednolitego stosowania przez podmioty gospodarcze we wszystkich państwach członkowskich przewidzianych we wspólnych stanowiskach środków ograniczających, które wchodzą w zakres stosowania traktatu WE, Rada przyjęła akty prawne zmierzające do wdrożenia tych środków ograniczających we Wspólnocie Europejskiej.

10      Z tego właśnie względu rozporządzenie Rady (WE) nr 194/2008 z dnia 25 lutego 2008 r. w sprawie przedłużenia obowiązywania i wzmocnienia środków ograniczających wobec Birmy/Związku Myanmar, uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 817/2006 (Dz.U. L 66, s. 1, zwane dalej „spornym rozporządzeniem”) wdrożyło pewne środki ograniczające przewidziane we wspólnych stanowiskach 2006/318 i 2007/750. To rozporządzenie, którego podstawą prawną są art. 60 WE i 301 WE, weszło w życie zgodnie z art. 23 tego rozporządzenia z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, czyli w dniu 10 marca 2008 r. Załączniki do spornego rozporządzenia, zawierające wykazy osób, podmiotów i organów objętych środkami ograniczającymi, zostały zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 385/2008 z dnia 29 kwietnia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie nr 194/2008 (Dz.U. L 116, s. 5).

11      Artykuły 11–14 spornego rozporządzenia dotyczą zamrożenia funduszy i zasobów gospodarczych.

12      Artykuł 11 spornego rozporządzenia stanowi:

„1. Zamraża się wszystkie fundusze i zasoby gospodarcze należące do poszczególnych członków rządu […] Związku Myanmar oraz do związanych z nimi osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów wymienionych w załączniku VI, będące ich własnością, pozostające w ich posiadaniu lub przez nie kontrolowane.

2. Zakazuje się bezpośredniego lub pośredniego udostępniania funduszy lub zasobów gospodarczych osobom fizycznym lub prawnym, podmiotom lub organom wymienionym w załączniku VI lub na ich rzecz.

[…]”.

13      Na podstawie art. 13 ust. 1 spornego rozporządzenia właściwe organy państw członkowskich mogą zezwolić na uwolnienie niektórych zamrożonych funduszy lub zasobów gospodarczych albo na udostępnienie niektórych funduszy lub zasobów gospodarczych na warunkach, jakie uznają za stosowne, po ustaleniu, że dane fundusze lub zasoby gospodarcze są:

„a)      niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb osób wymienionych w załączniku VI i członków ich rodzin pozostających na ich utrzymaniu, w tym na pokrycie płatności związanych z żywnością, czynszem lub kredytem hipotecznym, lekarstwami i leczeniem medycznym, podatkami, składkami ubezpieczeniowymi i opłatami za usługi użyteczności publicznej;

b)      przeznaczone wyłącznie na pokrycie uzasadnionych kosztów honorariów oraz zwrot poniesionych wydatków związanych ze świadczeniem usług prawniczych;

c)      przeznaczone wyłącznie na pokrycie należności lub opłat manipulacyjnych związanych z rutynowym utrzymywaniem lub przechowywaniem zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych;

d)      niezbędne w celu pokrycia wydatków nadzwyczajnych z zastrzeżeniem, że dane państwo członkowskie przekazało do wiadomości pozostałych państw członkowskich i Komisji uzasadnienie stosowności wydania takiego szczególnego zezwolenia najpóźniej dwa tygodnie przed jego wydaniem”.

14      Załącznik VI do spornego rozporządzenia, zmieniony rozporządzeniem nr 385/2008, zatytułowany jest „Wykaz członków rządu […] Związku Myanmar oraz związanych z nimi osób, podmiotów i organów, o których mowa w art. 11”.

15      Pod lit. J „Osoby czerpiące zyski z polityki gospodarczej rządu” załącznika VI do spornego rozporządzenia, zmienionego rozporządzeniem nr 385/2008, zostały umieszczone nazwisko skarżącego, opatrzone w szczególności informacją identyfikującą „syn Tay Za” (J1c), nazwisko jego ojca Tay Za, opatrzone w szczególności informacją identyfikującą „dyrektor zarządzający, Htoo Trading Co.; Htoo Construction Co.” (J1a), oraz nazwisko żony jego ojca (J1b) i nazwisko jego babki ze strony ojca (J1e).

16      Co się tyczy zasad przekazywania informacji w odniesieniu do załącznika VI spornego rozporządzenia, art. 18 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia przewiduje opublikowanie zawiadomienia.

17      W dniu 11 marca 2008 r. opublikowano zawiadomienie skierowane do osób i podmiotów wymienionych w wykazach, o których mowa w art. 7, 11 i 15 rozporządzenia nr 194/2008 (Dz.U. C 65, s. 12).

18      W zawiadomieniu tym Rada stwierdza w szczególności, że osoby i podmioty wymienione w załączniku VI do spornego rozporządzenia to:

„a)      poszczególni członkowie rządu […] Związku Myanmar; lub

b)      związane z nimi osoby fizyczne lub prawne, podmioty lub organy”.

19      Ponadto Rada wskazuje w szczególności, że sporne rozporządzenie przewiduje, iż „wszelkie fundusze, inne aktywa finansowe i zasoby gospodarcze należące do osób, grup lub podmiotów wymienionych w załączniku VI zostaną zamrożone i nie można im udostępniać, ani bezpośrednio, ani pośrednio, żadnych funduszy, innych aktywów finansowych i zasobów gospodarczych”.

20      Ponadto Rada zwraca uwagę zainteresowanych osób i podmiotów na możliwość złożenia wniosku do właściwych organów w odpowiednim państwie członkowskim w sprawie otrzymania upoważnienia do użycia zamrożonych funduszy w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb lub dokonania określonych płatności zgodnie z art. 13 tego rozporządzenia.

21      Poza tym Rada przypomina zainteresowanym osobom i podmiotom, że w każdym momencie mogą przesłać do niej wniosek wraz z dokumentami uzupełniającymi o ponowne rozpatrzenie decyzji o umieszczeniu i utrzymaniu ich nazwisk w odnośnych wykazach i że wnioski te zostaną rozpatrzone po ich otrzymaniu.

22      Ponadto Rada precyzuje, że stale przeprowadza przegląd tych wykazów zgodnie z art. 9 wspólnego stanowiska 2006/318.

23      Wreszcie Rada wspomina o możliwości wniesienia skargi na decyzję do Sądu.

24      Skarżący został po raz pierwszy objęty środkami ograniczającymi przyjętymi przez Radę w decyzji 2003/907/WPZiB z dnia 22 grudnia 2003 r. wykonującej wspólne stanowisko 2003/297 (Dz.U. L 340, s. 81) i w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2297/2003 z dnia 23 grudnia 2003 r. zmieniającym rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2000 zakazujące sprzedaży, dostaw i wywozu do Birmy/Myanmaru sprzętu, który mógłby zostać użyty w celu stosowania wewnętrznych represji lub terroryzmu, oraz zamrażające środki niektórych osób pełniących ważne funkcje rządowe w tym kraju (Dz.U. L 340, s. 37). Na mocy art. 2 decyzji 2003/907 weszła ona w życie z dniem jej przyjęcia. Rozporządzenie nr 2297/2003 weszło w życie w grudniu 2003 r.

25      Począwszy od wymienionych dat, skarżący stale był objęty środkami ograniczającymi nałożonymi wobec Związku Myanmar.

26      Pismem z dnia 15 maja 2008 r. skarżący w szczególności zwrócił się do Rady o przedstawienie elementów stanu faktycznego uzasadniających umieszczenie jego nazwiska w wykazie ujętym w załączniku VI do spornego rozporządzenia oraz o wykreślenie jego nazwiska z tego wykazu. Rada odpowiedziała pismem z dnia 26 czerwca 2008 r.

 Przebieg postępowania i żądania stron

27      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 16 maja 2008 r. skarżący wniósł skargę.

28      Pismami złożonymi w sekretariacie Sądu odpowiednio w dniach 11 i 20 sierpnia 2008 r. Komisja Wspólnot Europejskich i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wniosły o dopuszczenie ich do sprawy w charakterze interwenientów popierających żądania Rady. Po wysłuchaniu stron postanowieniem z dnia 5 listopada 2008 r. prezes ósmej izby Sądu uwzględnił te wnioski.

29      Komisja i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej złożyły swoje uwagi odpowiednio w dniach 18 i 19 grudnia 2008 r. Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 23 lutego 2009 r. skarżący ustosunkował się do uwag Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

30      Na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy Sąd (ósma izba) postanowił otworzyć procedurę ustną i w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 64 regulaminu postępowania przed Sądem wezwał Radę do złożenia pisma z dnia 26 czerwca 2008 r. Rada zastosowała się do tego wezwania w dniu 25 maja 2009 r.

31      Na posiedzeniu w dniu 8 lipca 2009 r. Sąd wysłuchał wystąpień ustnych stron oraz odpowiedzi na zadane przez Sąd pytania.

32      W skardze skarżący zwraca się do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności spornego rozporządzenia w całości lub w zakresie, w jakim ono go dotyczy;

–        obciążenie Rady kosztami postępowania.

33      W toku rozprawy skarżący wniósł o zezwolenie na zmianę jego pierwszego żądania ze względu na przyjęcie rozporządzenia Komisji nr 353/2009 z dnia 28 kwietnia 2009 r. zmieniającego rozporządzenie nr 194/2008 (Dz.U. L 108, s. 20) w zakresie, w jakim rozporządzenie to zastępuje załącznik VI do spornego rozporządzenia, który go dotyczy, a pozostałe strony się temu nie sprzeciwiły. Ponadto w odpowiedzi na pytanie Sądu skarżący wskazał, że nie zwraca się już, tak jak wnosił w skardze, o stwierdzenie nieważności spornego rozporządzenia w całości, ale tylko w zakresie, w jakim ono go dotyczy. W protokole rozprawy odnotowano ten wniosek skarżącego, zgodę pozostałych stron i oświadczenie.

34      Rada wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

35      Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wnosi do Sądu o oddalenie skargi.

36      Komisja wnosi do Sądu o oddalenie skargi i obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

 Co do prawa

1.     W przedmiocie skutków procesowych zmiany załącznika VI do spornego rozporządzenia przez rozporządzenie nr 353/2009

37      W następstwie przyjęcia przez Radę w dniu 27 kwietnia 2009 r. wspólnego stanowiska 2009/351/WPZiB w sprawie przedłużenia środków ograniczających skierowanych przeciwko Birmie/Związkowi Myanmar (Dz.U. L 108, s. 54), którym został zmieniony załącznik II do wspólnego stanowiska 2006/318, załącznik VI do spornego rozporządzenia został zmieniony rozporządzeniem 353/2009 po wniesieniu skargi. W toku rozprawy skarżący wniósł o zezwolenie na zmianę jego pierwszego żądania ze względu na przyjęcie rozporządzenia Komisji nr 353/2009 w zakresie, w jakim rozporządzenie to zastępuje załącznik VI do spornego rozporządzenia, który go dotyczy.

38      W tym względzie należy zauważyć, że ten wniosek skarżącego nie zmienia jego zawartego w skardze żądania dotyczącego stwierdzenia nieważności spornego rozporządzenia w zakresie, w jakim go dotyczy. Niniejszą sytuację należy odróżnić od sytuacji, w której zapadł wyrok Sądu z dnia 23 października 2008 r. w sprawie T‑256/07 People’s Mojahedin Organization of Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑3019, pkt 45–48, a do której skarżący odniósł się w toku rozprawy. W tamtej sprawie pierwotnie zaskarżona decyzja została bowiem uchylona i zastąpiona w toku postępowania inną decyzją. W niniejszym przypadku sporne rozporządzenie, pierwotnie zaskarżone przez skarżącego, nie zostało uchylone po wniesieniu skargi. Wyłącznie został zastąpiony załącznik VI do spornego rozporządzenia, przy czym nie zostały zmienione wskazania dotyczące skarżącego. Dane dotyczące skarżącego, ujęte w załączniku VI do spornego rozporządzenia przed jego zmianą przez rozporządzenie nr 353/2009, zostały bowiem powtórzone w identycznym brzmieniu w zmienionym załączniku VI do spornego rozporządzenia. Zatem przedmiotem skargi jest nadal ten sam akt prawny.

39      Jako że przyjęcie rozporządzenia nr 353/2009 przez Komisję w toku postępowania stanowiło okoliczność faktyczną ujawnioną w toku postępowania, skarżący na mocy art. 48 § 2 regulaminu postępowania słusznie mógł uzasadnić tą okolicznością swoje zarzuty, na których opiera się jego skarga.

40      W każdym razie należy zauważyć, że nawet gdyby sporne rozporządzenie zostało w toku postępowania zastąpione rozporządzeniem mającym ten sam przedmiot – co w rzeczywistości nie miało miejsca – skarżący byłby upoważniony do zmiany przedstawionych żądań i zarzutów (zob. podobnie ww. w pkt 38 wyrok w sprawie People’s Mojahedin Organization of Iran przeciwko Radzie, pkt 45–48 i przytoczone tam orzecznictwo).

41      Należy zatem uznać, że w niniejszym przypadku skarga ma na celu stwierdzenie nieważności spornego rozporządzenia zmienionego rozporządzeniem nr 353/2009 w zakresie, w jakim dotyczy ono skarżącego.

2.     Co do istoty

42      Na poparcie pierwszego żądania skarżący podnosi na wstępie, że sporne rozporządzenie jest pozbawione podstawy prawnej. Ponadto w jego ocenie Rada nie dopełniła obowiązku uzasadnienia, który na niej ciąży w odniesieniu do spornego rozporządzenia. Co więcej, Rada naruszyła jego prawa podstawowe i zasadę proporcjonalności. W replice skarżący podnosi również naruszenie zasad prawa wynikających z karnego charakteru zamrożenia aktywów, w tym zwłaszcza zasady domniemania niewinności, i naruszenie zasady pewności prawa.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego braku podstawy prawnej spornego rozporządzenia

 Argumenty stron

43      Skarżący podnosi, że Wspólnota i jej instytucje mogą działać tylko w ramach swoich uprawnień wynikających z traktatu WE. Według niego art. 60 WE i 301 WE nie stanowią wystarczającej podstawy prawnej dla spornego rozporządzenia w zakresie, w jakim ma ono zastosowanie do skarżącego.

44      Według skarżącego Wspólnota nie ma wyraźnego uprawnienia do nakładania ograniczeń na przepływ kapitału i płatności. Artykuły 60 WE i 301 WE są jego zdaniem przepisami szczególnymi, jako że odnoszą się one wyraźnie do sytuacji, w których można wykazać, że działanie Wspólnoty jest niezbędne do realizowania wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

45      Skarżący dodaje, że art. 60 WE i 301 WE nadają Wspólnocie uprawnienie do przyjęcia środków ograniczających skierowanych przeciwko osobom i podmiotom powiązanym z podmiotami lub osobami faktycznie sprawującymi kontrolę nad aparatem rządzącym państwa trzeciego i które im zapewniają wsparcie o charakterze gospodarczym. Natomiast przepisy te nie upoważniają do nałożenia środków ograniczających, gdy istnieje niewystarczająca więź pomiędzy daną osobą lub podmiotem a terytorium lub reżimem kierującym państwem trzecim. Konieczna jest ścisła więź pomiędzy daną osobą a reżimem rządzącym tym państwem.

46      Skarżący podnosi, że nie jest ani członkiem rządu Myanmaru, ani osobą z nim związaną. Twierdzi, że nie czerpie żadnych korzyści z administracji sprawowanej przez wspomniany rząd ani nie przeciwdziała procesowi pojednania narodowego, poszanowaniu praw człowieka i demokratyzacji w Myanmarze. Skarżący dodaje, że nie ma wystarczającej więzi pomiędzy nim a reżimem wojskowym Myanmaru. Uściśla, że jest studentem i że nigdy nie był zaangażowany w jakikolwiek sposób we wspomniany reżim wojskowy ani z nim związany.

47      Skarżący stwierdza, iż w swoim wyroku z dnia 3 września 2008 r. w sprawach połączonych C‑402/05 P i C‑415/05 P Kadi i Al Barakaat International Foundation przeciwko Radzie i Komisji, Zb.Orz. s. I‑6351 (zwanym dalej „wyrokiem w sprawie Kadi”) Trybunał orzekł, że art. 60 WE i 301 WE nie przyznają uprawnienia instytucjom do dokonywania zamrożenia funduszy osób w razie braku jakiegokolwiek związku z reżimem rządzącym państwem trzecim. Nałożenie środków ograniczających wobec osób w państwie trzecim jest wyłącznie dozwolone, gdy osoby te są przywódcami tego państwa, są związane z tymi przywódcami lub są przez nich kontrolowane. Ponadto nie wystarczy, by sporne środki ograniczające były skierowane przeciwko osobom lub podmiotom przebywającym na terytorium państwa trzeciego lub powiązanym z nim w inny sposób.

48      Okoliczność, iż skarżący jest synem osoby uważanej przez Radę za odnoszącą korzyści z reżimu wojskowego Myanmaru, nie oznacza zdaniem skarżącego, że między nim a tym reżimem istnieje wymagana więź. Ponadto okoliczność, iż skarżący był akcjonariuszem przez ponad dwa lata dwóch spółek jego ojca w Singapurze, nie dowodzi, że partycypował w jakiejkolwiek korzyści, którą spółki jego ojca uzyskały z reżimu wojskowego Myanmaru. Ani on, ani jego ojciec nie czerpali korzyści ze wspomnianego reżimu.

49      Skarżący podważa także pilny i niezbędny charakter środków ograniczających nałożonych na mocy art. 60 WE i 301 WE. Twierdzi, że w rozumieniu tych przepisów nie można uważać za „pilne i niezbędne środki” środków ograniczających stosujących się do danej osoby wyłącznie na tej podstawie, że osoba ta mogła partycypować, bezpośrednio lub pośrednio, w korzyściach, co do których uważa się, iż zostały uzyskane przez spółki ojca tej osoby. Według skarżącego nałożenie sankcji finansowych wymaga, by były one niezbędne nie tylko w świetle ogólnej sytuacji danego kraju, ale także w rezultacie analizy szczególnej sytuacji osoby objętej odnośnymi środkami ograniczającymi (wyrok Sądu z dnia 31 stycznia 2007 r. w sprawie T‑362/04 Minin przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑2003, pkt 72–74).

50      Wreszcie zdaniem skarżącego wykładnia art. 60 WE i 301 WE nie powinna być rozszerzająca, w przeciwnym razie podważałoby to rozdział pomiędzy pierwszym a drugim filarem traktatu UE i naruszałoby zasadę prawa, zgodnie z którą wykładni uprawnień instytucji ponadnarodowych do nakładania sankcji na osoby należy dokonywać w sposób zawężający.

51      Rada, wspierana przez Komisję i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, nie zgadza się z argumentacją skarżącego.

 Ocena Sądu

52      W ramach pierwszego zarzutu skarżący neguje to, że art. 60 WE i 301 WE stanowią wystarczającą podstawę prawną do przyjęcia spornego rozporządzenia. Podnosi w istocie, że przepisy te powinny podlegać wykładni zawężającej, tak że nie mogą one być wykorzystywane do przyjmowania środków ograniczających stosujących się do osób niemających związku z reżimem wojskowym Myanmaru. Według niego sama okoliczność, że jest synem swego ojca, nie może uzasadniać istnienia niezbędnej więzi z tym reżimem zgodnie z art. 60 WE i 301 WE. Ponadto zamrożenie jego aktywów nie stanowi „pilnego i niezbędnego środka” w rozumieniu tych artykułów.

53      Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem wybór przez instytucję podstawy prawnej aktu musi opierać się na obiektywnych czynnikach, które mogą zostać poddane kontroli sądowej, do których należą w szczególności cel i treść aktu (zob. wyrok Trybunału z dnia 23 października 2007 r. w sprawie C‑440/05 Komisja przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. I‑9097, pkt 61 i przytoczone tam orzecznictwo).

54      Należy także zauważyć, że na podstawie art. 60 ust. 1 WE Rada zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 301 WE może podjąć w stosunku do danych państw trzecich pilne i niezbędne środki w odniesieniu do przepływu kapitału i płatności. Artykuł 301 WE przewiduje wyraźnie możliwość działania Wspólnoty zmierzającego do zerwania lub ograniczenia w części lub w całości stosunków gospodarczych z jednym lub większą liczbą państw trzecich.

55      Z tego względu, jak wynika z brzmienia art. 60 WE i 301 WE, pilne i niezbędne środki ustanowione na podstawie wspomnianych przepisów powinny zostać podjęte wobec państwa trzeciego.

56      W pierwszej kolejności należy zatem zbadać, czy środek polegający na zamrożeniu funduszy i zasobów gospodarczych skarżącego na podstawie spornego rozporządzenia stanowi środek podjęty wobec państwa trzeciego.

57      Po pierwsze, należy stwierdzić, że przedmiotem spornego rozporządzenia jest przedłużenie obowiązywania i wzmocnienie środków ograniczających wobec Związku Myanmar. Z motywu 6 spornego rozporządzenia wynika bowiem, że przez ponad dziesięć lat przed przyjęciem spornego rozporządzenia Rada i członkowie międzynarodowej wspólnoty nieustannie potępiali praktyki stosowane przez reżim wojskowy Myanmaru, w szczególności ograniczanie podstawowych praw, a przy uwzględnieniu długotrwałych i nieustannych przypadków poważnego naruszania praw podstawowych przez ten reżim środki ograniczające podjęte przez Radę zmierzały do wspierania poszanowania podstawowych praw człowieka, służąc tym samym realizacji celu, jakim była ochrona moralności publicznej.

58      Z tego względu sporne rozporządzenie ogólnie skierowane jest wyraźnie przeciwko państwu trzeciemu, to znaczy Związkowi Myanmar.

59      W tym względzie należy zauważyć, że niniejszą sytuację należy odróżnić od sytuacji, w której zapadł ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi. Środki ograniczające przewidziane w rozporządzeniu stanowiącym przedmiot tej ostatniej sprawy – czyli w rozporządzeniu Rady (WE) nr 881/2002 z dnia 27 maja 2002 r. wprowadzającym niektóre szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom związanym z Osamą bin Ladenem, siecią Al‑Kaida i talibami i uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 467/2001 zakazujące wywozu niektórych towarów i usług do Afganistanu, wzmacniające zakaz lotów i rozszerzające zamrożenie funduszy i innych środków finansowych w odniesieniu do talibów w Afganistanie (Dz.U. L 139, s. 9) – które zostały skierowane przeciwko Osamie bin Ladenowi, sieci Al‑Kaida, jak również osobom z nimi powiązanym, a zatem zostały podjęte przy braku jakiegokolwiek związku z reżimem rządzącym danym państwem trzecim, nie wchodzą bowiem w zakres zastosowania art. 60 WE i 301 WE (ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 167).

60      Po drugie, należy zauważyć, że w celu spełnienia wymogów art. 60 WE i 301 WE środki ograniczające obejmujące konkretnie skarżącego, czyli zamrożenie jego funduszy i zasobów gospodarczych, muszą stanowić środki ograniczające podjęte wobec państwa trzeciego.

61      W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem pojęcie państwa trzeciego w rozumieniu art. 60 WE i 301 WE może obejmować przywódców takiego państwa, jak również osoby fizyczne i podmioty, które są z tymi przywódcami powiązane lub przez nich bezpośrednio lub pośrednio kontrolowane (ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 166). Aby można było uznać daną osobę za powiązaną z przywódcami państwa trzeciego, między nią a odnośnym reżimem musi istnieć wystarczająca więź.

62      Tymczasem skarżący jest umieszczony na wykazie ujętym w załączniku VI do spornego rozporządzenia, zmienionym rozporządzeniem nr 353/2009, zawierającym nazwiska członków rządu Myanmaru oraz osób, podmiotów i organów powiązanych z tym rządem. Bezsporne jest także, że skarżący nie jest członkiem rządu Myanmaru. Został zatem umieszczony przez Radę we wspomnianym wykazie jako osoba powiązana z tym rządem.

63      Wynika z tego, że w świetle orzecznictwa przywołanego w pkt 61 powyżej należy zbadać, czy istnieje wystarczająca więź pomiędzy skarżącym a przywódcami Myanmaru.

64      W niniejszym przypadku nazwisko skarżącego ujęte jest pod lit. J załącznika VI do spornego rozporządzenia, zmienionego rozporządzeniem nr 353/2009, wśród osób czerpiących zyski z polityki gospodarczej rządu i innych osób związanych z reżimem tego państwa. Został wymieniony jako syn Tay Za, którego nazwisko jest także ujęte pod tym tytułem i którego określono jako dyrektora zarządzającego przedsiębiorstw Htoo Trading Co. i Htoo Construction Co.

65      Należy zauważyć, że Rada w uzasadnieniu spornego rozporządzenia nie wyraża przypuszczenia, że skarżącego łączy bezpośrednia więź z rządem Myanmaru. Wskazuje, że skarżący jest związany z tym reżimem, ponieważ istnieje pośrednia więź między nim a tym reżimem. Ze spornego rozporządzenia wynika, że tę więź pomiędzy skarżącym a odnośnym reżimem tworzy zajmowane przez jego ojca stanowisko dyrektora zarządzającego przedsiębiorstw Htoo Trading Co. i Htoo Construction Co., z których według przypuszczeń skarżący czerpie zyski.

66      Należy także stwierdzić, że Rada słusznie uznała, że kierujący ważnymi przedsiębiorstwami reżimu wojskowego w Myanmarze, tacy jak ojciec skarżącego, czyli dyrektor zarządzający przedsiębiorstw Htoo Trading Co. i Htoo Construction Co., mogą być uważani za osoby związane z tym reżimem. W Myanmarze działalność gospodarcza wspomnianych przedsiębiorstw nie może bowiem być rozwijana bez korzystania z przychylności wspomnianego reżimu. Kierujący tymi przedsiębiorstwami poprzez zajmowane stanowiska czerpią korzyści z polityki gospodarczej tego państwa. Z tego względu istnieje ścisła więź pomiędzy kierującymi tymi przedsiębiorstwami a reżimem wojskowym.

67      Co się tyczy członków rodziny tych kierujących, można domniemywać, że czerpią korzyści z funkcji wykonywanych przez tych kierujących, tak że nic nie stoi na przeszkodzie, aby dojść do wniosku, że oni również czerpią zyski z polityki gospodarczej rządu.

68      Jednakże domniemanie, zgodnie z którym członkowie rodziny kierujących ważnymi przedsiębiorstwami państwa trzeciego czerpią także korzyści z polityki gospodarczej rządu tego państwa trzeciego, może zostać obalone, jeżeli danemu skarżącemu uda się wykazać, że nie łączy go ścisła więź z kierującym, który jest członkiem jego rodziny.

69      W tym względzie należy zauważyć, że skarżący nie wykazał, iż odsunął się od ojca, tak że stanowisko jego ojca jako kierującego ważnymi przedsiębiorstwami nie pozwalało mu na czerpanie korzyści z polityki gospodarczej rządu Myanmaru. Oczywiście, w toku rozprawy skarżący potwierdził, że od trzynastego roku życia mieszkał ze swoją matką w Singapurze, że nigdy nie pracował dla swojego ojca i nie miał żadnych akcji w spółkach Myanmaru. Jednakże nie sprecyzował, z jakiego źródła pochodzą fundusze, które pozwoliły mu na zostanie akcjonariuszem w dwóch spółkach, które jego ojciec założył w Singapurze w latach 2005–2007.

70      Ponadto na mocy art. 301 WE działanie Wspólnoty może nawet obejmować całkowite zerwanie stosunków gospodarczych z państwem trzecim. Rada mogłaby z tego względu podjąć pilne i niezbędne środki w odniesieniu do przepływu kapitału i płatności, aby wdrożyć takie działanie zgodnie z art. 60 WE. Ogólne embargo handlowe wobec państwa trzeciego dotyczyłoby wszystkich osób w Myanmarze, a nie tylko tych, które czerpią zyski z polityki gospodarczej reżimu wojskowego Myanmaru ze względu na swoją sytuację osobistą w tym państwie. W niniejszym przypadku należy a fortiori uznać, że środki ograniczające na podstawie ukierunkowanych i selektywnych sankcji obejmujących pewne kategorie osób uznawanych przez Radę za związane z odnośnym reżimem, w tym członków rodziny kierujących ważnymi przedsiębiorstwami danego państwa trzeciego, wchodzą w zakres stosowania art. 60 WE i 301 WE.

71      Taka wykładnia pozostaje także w zgodzie z kwestiami dotyczącymi względów humanitarnych, które nieodłącznie związane są z ogólnymi embargami handlowymi. Ustanowienie ukierunkowanych sankcji wobec osób związanych z odnośnym reżimem zamiast wprowadzenia ogólnego embarga handlowego może bowiem ograniczyć cierpienia, które znosi ludność cywilna danego państwa.

72      Ponadto należy zauważyć, że zaliczenie członków rodziny do kategorii osób objętych środkami ograniczającymi podjętymi wobec Związku Myanmar jest uzasadnione względami skuteczności. Artykuły 60 WE i 301 WE w zakresie, w jakim przewidują kompetencję Wspólnoty do nakładania środków ograniczających o charakterze gospodarczym w celu wykonania działań, o których postanowiono w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, są bowiem wyrazem celu dorozumianego i ukrytego, tj. celu polegającego na umożliwieniu podejmowania takich środków poprzez skuteczne wykorzystanie narzędzia wspólnotowego (ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 226). Zaliczenie członków rodziny kierujących ważnymi przedsiębiorstwami zapobiega obejściu rzeczonych środków ograniczających poprzez przeniesienie aktywów tych kierujących na członków ich rodziny.

73      Wobec powyższego należy stwierdzić, że w niniejszym przypadku istnieje wystarczająca więź w rozumieniu art. 60 WE i 301 WE pomiędzy skarżącym a reżimem wojskowym Myanmaru. Środki ograniczające obejmujące konkretnie skarżącego mogą zatem zostać uznane za powzięte wobec państwa trzeciego.

74      W drugiej kolejności, co się tyczy argumentu skarżącego, zgodnie z którym zamrożenie funduszy i zasobów gospodarczych nie stanowi „pilnego i niezbędnego środka” w rozumieniu art. 60 WE i 301 WE, skarżący odniósł się do ww. w pkt 49 wyroku w sprawie Minin przeciwko Komisji, pkt 72–74, dotyczącego środków ograniczających skierowanych przeciwko Liberii i obejmujących konkretnie Charlesa Taylora i osoby z nim związane. Według skarżącego nałożenie sankcji finansowych wymaga, by były one niezbędne nie tylko w świetle ogólnej sytuacji danego kraju, ale także w rezultacie analizy szczególnej sytuacji osoby objętej odnośnymi środkami ograniczającymi.

75      Tymczasem w ww. w pkt 49 wyroku w sprawie Minin przeciwko Komisji Sąd nie wypowiedział się co do podjęcia pilnych i niezbędnych środków w rozumieniu art. 60 WE i 301 WE. Sprawdził tylko, czy nałożone sankcje cechowały się wystarczającym związkiem z terytorium danego państwa członkowskiego lub reżimem kierującym takim państwem, analizując, czy sankcje obejmujące osobę związaną z Charlesem Taylorem – chociaż w chwili przyjęcia rozporządzenia będącego przedmiotem w tamtej sprawie był on już odsunięty od sprawowania władzy prezydenckiej w Liberii – zmierzały do zerwania lub ograniczenia w części lub w całości stosunków gospodarczych z państwem trzecim.

76      W każdym razie w odniesieniu do niezbędnego i pilnego charakteru środków ograniczających należy zauważyć, że sporne rozporządzenie zostało przyjęte przez Radę w celu wdrożenia wspólnego stanowiska 2007/750 i wspólnego stanowiska 2006/318.

77      Ponadto według orzecznictwa został ustanowiony pomost między działaniami Wspólnoty obejmującymi sankcje gospodarcze na podstawie art. 60 WE i 301 WE oraz celami traktatu UE w dziedzinie stosunków zewnętrznych, w tym wspólną polityką zewnętrzną i bezpieczeństwa (ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 197). Artykuły 60 WE i 301 WE są przepisami, które wyraźnie przewidują, że działanie Wspólnoty może okazać się niezbędne do osiągnięcia jednego z tych celów specjalnie wyznaczonych Unii w art. 2 UE, czyli realizowania wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

78      Co się tyczy niezbędnego charakteru środków ograniczających podjętych wobec Związku Myanmar obejmujących konkretnie skarżącego, należy zatem zbadać, czy środki ograniczające przewidziane w spornym rozporządzeniu nie wykraczają poza realizację wspólnego stanowiska 2006/318 i wspólnego stanowiska 2007/750.

79      Jednakże należy stwierdzić, że środki ograniczające podjęte wobec Związku Myanmar i obejmujące konkretnie skarżącego wpisują się w ramy realizacji tych wspólnych stanowisk.

80      Artykuł 11 spornego rozporządzenia realizuje bowiem art. 5 wspólnego stanowiska 2006/318, zmienionego wspólnym stanowiskiem 2007/750 w odniesieniu do zamrożenia funduszy i zasobów gospodarczych. Nazwisko skarżącego jest ujęte w załączniku VI do spornego rozporządzenia, zmienionym rozporządzeniem nr 353/2009, do którego odnosi się jego art. 11 (zob. pkt 12, 14, 15 powyżej). To odniesienie odpowiada załącznikowi II do wspólnego stanowiska 2006/318, zmienionego wspólnym stanowiskiem 2009/351, i art. 5 wspólnego stanowiska 2006/318, zmienionego wspólnym stanowiskiem 2007/750 (zob. pkt 6, 7 powyżej).

81      Co się tyczy pilnego charakteru środków ograniczających podjętych wobec Związku Myanmar i obejmujących konkretnie skarżącego, skarżący nie przedstawia żadnego dowodu mogącego podważyć ten charakter.

82      Z uwagi na wszystkie powyższe rozważania należy zatem stwierdzić, że środki ograniczające podjęte wobec Związku Myanmaru obejmujące konkretnie skarżącego mogą być uważane za pilne i niezbędne środki w rozumieniu art. 60 WE i 301 WE.

83      W konsekwencji ten zarzut należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego niedopełnienia obowiązku uzasadnienia

 Argumenty stron

84      Skarżący twierdzi, że w przypadku środka, jakim jest zamrożenie aktywów, Rada jest zobowiązana do odniesienia się w swojej pierwotnej decyzji do każdej informacji i każdego dowodu, w tym do nowych dowodów, które doprowadziły do podjęcia decyzji, do okoliczności faktycznych i prawnych, na których opiera się jej decyzja, do rzeczywistych i konkretnych powodów, dla których Rada uważa, że środek ten należy przyjąć wobec odnośnej strony.

85      Ponadto zdaniem skarżącego Rada powinna włączyć do swoich późniejszych decyzji utrzymujących zamrożenie aktywów elementy uzasadniające to zamrożenie w odniesieniu do danej osoby oraz konkretne powody, dla których uważa po przeprowadzeniu przeglądu, że zamrożenie aktywów wciąż jest uzasadnione w odniesieniu do tej osoby.

86      Poza tym zdaniem skarżącego, w razie gdy zainteresowana strona nie miała możliwości być wysłuchaną przed przyjęciem pierwotnej decyzji o zamrożeniu funduszy, dopełnienie obowiązku uzasadnienia jest tym bardziej istotne, gdyż stanowi ono jedyną gwarancję umożliwiającą zainteresowanemu skuteczne skorzystanie z będących w jego dyspozycji środków zaskarżenia w celu zakwestionowania legalności takiej decyzji.

87      Wreszcie zainteresowany powinien zostać poinformowany o uzasadnieniu w tym samym czasie co o niekorzystnym dla niego akcie i brak uzasadnienia nie może zostać konwalidowany w ten sposób, że zainteresowany dowie się o uzasadnieniu aktu w trakcie postępowania przed sądem, ponieważ skarżący może tylko w replice przedstawić zarzuty wobec tych powodów, zatem narusza to jego prawo do sprawiedliwego procesu i zasadę równości stron przed sądami Unii.

88      W ocenie skarżącego w niniejszym przypadku Rada nie przedstawiła w spornym rozporządzeniu ani powodów, dla których jego nazwisko zostało umieszczone w załączniku VI do wspomnianego rozporządzenia, ani przyczyny, dla której uważa, że jest albo członkiem rządu Myanmaru, albo osobą z nim związaną. Informacje identyfikujące „syn Tay Za” nie służą żadną pomocą. Wskazują tylko, że skarżący jest identyfikowany poprzez ojca o nazwisku Tay Za. Ponadto Rada nie sprecyzowała charakteru zysków, które skarżący lub jego ojciec mieli czerpać z polityki gospodarczej tego rządu.

89      Według skarżącego przy uwzględnieniu kontekstu należało mu przedstawić szczególnie jasne i przekonywające powody, gdyż odnośny środek miał charakter bardzo uciążliwy i stanowił ciężkie naruszenie jego praw podstawowych. Ponadto nic nie pozwala uznać winy lub wadliwego zachowania z jego strony i nic nie może uzasadniać odnośnego środka ze względów związanych z bezpieczeństwem narodowym lub terroryzmem. Poza tym skarżący twierdzi, że nie miał możliwości być wysłuchanym przed przyjęciem przez Radę odnośnego środka, tak że jedynie powiadomienie go o powodach Rady umożliwiłoby mu skorzystanie z jego prawa do podjęcia środków prawnych.

90      Skarżący podnosi, że gdy został objęty po raz pierwszy środkami ograniczającymi podjętymi wobec Związku Myanmar, nie został mu przedstawiony żaden powód. Podobnie w odniesieniu do późniejszych środków nie otrzymał żadnego powiadomienia o powodach, dla których Rada miała uznać, że utrzymanie umieszczenia jego nazwiska w wykazie odnośnych osób w załączniku VI do spornego rozporządzenia pozostaje uzasadnione.

91      Skarżący zauważa, że nie miał wiedzy na temat całego postępowania, które doprowadziło do umieszczenia jego nazwiska w wykazie odnośnych osób w załączniku VI do spornego rozporządzenia, ani okoliczności faktycznych, na których postępowanie to się opierało.

92      Rada, wspierana przez Komisję i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, nie zgadza się z argumentacją skarżącego.

 Ocena Sądu

93      Należy przypomnieć, że obowiązek uzasadnienia stanowi istotny wymóg proceduralny, który należy odróżnić od kwestii zasadności uzasadnienia wchodzącej w zakres zgodności z prawem materialnym spornego aktu i który musi być wystarczający, aby spełnić wymogi określone w orzecznictwie.

94      Obowiązek uzasadnienia niekorzystnego aktu, taki jak przewidziany w art. 253 WE, ma za zadanie, po pierwsze, zapewnić zainteresowanemu wskazówki wystarczające do oceny zasadności decyzji lub ewentualnie istnienia błędu powodującego możliwość kwestionowania jego ważności przed sądem, a po drugie, zapewnić sądowi możliwość kontroli zgodności z prawem tego aktu. Zainteresowany powinien zatem zostać poinformowany o uzasadnieniu w zasadzie w tym samym czasie co o niekorzystnym dla niego akcie. Brak uzasadnienia nie może zostać uregulowany w ten sposób, że zainteresowany dowie się o uzasadnieniu aktu w trakcie postępowania przed sądem wspólnotowym. W związku z tym, że zainteresowanemu nie przysługuje prawo do przesłuchania przed przyjęciem pierwotnego środka o zamrożeniu funduszy, należy dodać, że przestrzeganie obowiązku uzasadnienia ma tym większe znaczenie, że stanowi ono jedyną gwarancję umożliwiającą zainteresowanemu skuteczne skorzystanie z będących w jego dyspozycji środków zaskarżenia w celu kwestionowania legalności wspomnianego środka, chociażby po jego wydaniu (zob. wyrok Sądu z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie T‑228/02 Organisation des Modjahedines du peuple d’Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑4665, zwany dalej „wyrokiem w sprawie OMPI”, pkt 138–140 i przytoczone tam orzecznictwo).

95      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie, jakiego wymaga art. 253 WE, powinno być dostosowane do charakteru danego aktu i kontekstu, w jakim został on wydany. Uzasadnienie musi przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie instytucji, która wydała akt, pozwalając zainteresowanym poznać podstawy przyjętego środka, a właściwemu sądowi dokonać kontroli jego legalności. Wymóg uzasadnienia należy oceniać w odniesieniu do konkretnej sytuacji, w szczególności do treści aktu, charakteru powołanych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu informacji mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 253 WE, winna opierać się nie tylko na jego brzmieniu, ale także uwzględniać okoliczności jego wydania, jak również całość przepisów prawa regulującego daną dziedzinę. W szczególności akt niekorzystny jest wystarczająco uzasadniony, jeżeli został wydany w okolicznościach znanych zainteresowanemu, pozwalając mu na zrozumienie treści środka przyjętego względem niego (zob. ww. w pkt 94 wyrok w sprawie OMPI, pkt 141 i przytoczone tam orzecznictwo).

96      Według tego orzecznictwa, o ile nadrzędne względy bezpieczeństwa Wspólnoty lub jej państw członkowskich lub względy dotyczące prowadzenia ich stosunków międzynarodowych nie stoją temu na przeszkodzie, Rada jest zobowiązana do wymienienia okoliczności faktycznych i prawnych, od których zależy prawne uzasadnienie podjętego przez nią środka oraz względów prowadzących do jego podjęcia. Uzasadnienie takiego środka musi więc wskazywać szczególne i konkretne powody, dla których Rada uznaje, że właściwe uregulowania znajdują zastosowanie do zainteresowanego (zob. ww. w pkt 94 wyrok w sprawie OMPI, pkt 143–148 i przytoczone tam orzecznictwo).

97      W niniejszym przypadku, przyjmując sporne rozporządzenie, Rada przedłużyła obowiązywanie środków ograniczających wobec Myanmaru i je wzmocniła. Na mocy art. 11 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia zostały zamrożone wszystkie fundusze i zasoby gospodarcze należące do poszczególnych członków rządu Myanmaru oraz do związanych z nimi osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów wymienionych w załączniku VI, będące ich własnością, pozostające w ich posiadaniu lub przez nie kontrolowane. Ponadto zgodnie z art. 11 ust. 2 tego rozporządzenia zakazuje się bezpośredniego lub pośredniego udostępniania funduszy lub zasobów gospodarczych osobom fizycznym lub prawnym, podmiotom lub organom wymienionym w załączniku VI lub na ich rzecz.

98      Wobec powyższego w celu dopełnienia obowiązku uzasadnienia Rada była zobowiązana zatem przedstawić przyczyny, dla których uważa, że ogólnie środki ograniczające podjęte wobec Związku Myanmar, a w szczególności te obejmujące konkretnie skarżącego, są lub pozostają uzasadnione.

99      Tymczasem w odniesieniu do środków ograniczających podjętych wobec Związku Myanmar Rada wyraziła w sposób ogólny w motywie 1 spornego rozporządzenia swoje zaniepokojenie brakiem postępu w demokratyzacji oraz ciągłym naruszaniem praw człowieka w Myanmarze, biorąc pod uwagę sytuację polityczną panującą w tym państwie od chwili nałożenia przez nią po raz pierwszy środków ograniczających wobec tego państwa.

100    W motywie 2 spornego rozporządzenia Rada przypomniała, że wspólne stanowisko 2006/318 przewidywało zatem utrzymanie środków ograniczających wobec reżimu wojskowego Myanmaru, wobec podmiotów, które czerpią największe korzyści ze złych rządów, oraz podmiotów, które w aktywny sposób przeciwdziałają procesowi pojednania narodowego, poszanowaniu praw człowieka i demokratyzacji. Dodała także, że środki ograniczające przewidziane tym wspólnym stanowiskiem nakładały zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych członków rządu Myanmaru i każdej osoby fizycznej lub prawnej, podmiotów lub organów z nimi związanych.

101    W motywie 6 spornego rozporządzenia Rada wskazała, że przez ponad dziesięć lat nieustannie potępiała praktyki stosowane przez reżim wojskowy Myanmaru. Dodała także, że środki ograniczające zawarte w spornym rozporządzeniu mają kluczowe znaczenie dla wspierania poszanowania podstawowych praw człowieka, służąc tym samym realizacji celu, jakim jest ochrona moralności publicznej.

102    Z tego względu należy stwierdzić, że Rada przedstawiła przyczyny, dla których podjęła i utrzymała środki ograniczające wobec Związku Myanmaru, i w tym względzie uzasadniła sporne rozporządzenie w sposób wystarczający.

103    Co się tyczy, po drugie, środków ograniczających obejmujących konkretnie skarżącego, należy zauważyć, że kontekst, w który wpisywały się te środki, był skarżącemu znany. Sporne rozporządzenie realizuje bowiem wspólne stanowisko 2006/318, zmienione wspólnym stanowiskiem 2007/750. Motywy 3 i 4 wspólnego stanowiska 2006/318 jasno ukazują przyjęty przez Radę tok rozumowania dotyczący przyjęcia i utrzymania środków ograniczających obejmujących konkretnie osoby czerpiące zyski z polityki rządu Myanmaru oraz ich rodziny przy uwzględnieniu sytuacji politycznej w tym państwie.

104    W tym względzie należy również przypomnieć, że skarżący został objęty po raz pierwszy środkami ograniczającymi podjętymi wobec Związku Myanmar przez rozporządzenie nr 2297/2003, które weszło w życie w grudniu 2003 r. Począwszy od tej daty, skarżący stale był objęty odnośnymi środkami ograniczającymi. Tok rozumowania Rady dotyczący rozszerzenia zakresu stosowania odnośnych środków ograniczających na osoby czerpiące zyski z polityki reżimu rządzącego Związkiem Myanmaru oraz na ich rodziny został już przedstawiony w motywie 3 wspólnego stanowiska 2003/297/WPZiB, które zostało wdrożone przez wspomniane rozporządzenie.

105    Przedmiotem spornego rozporządzenia było zatem wyłącznie utrzymanie wspomnianych środków ograniczających obejmujących konkretnie skarżącego. Przy braku istotnej zmiany okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających umieszczenie nazwiska skarżącego wśród osób czerpiących zyski z polityki gospodarczej rządu Myanmaru i innych osób z nim związanych, Rada nie była zobowiązana do przypomnienia w wyraźny sposób przyczyn, dla których pewne środki ograniczające powzięte wobec Związku Myanmar obejmują konkretnie skarżącego.

106    W każdym razie należy zauważyć, że skarżącemu były znane przyczyny, dla których takie środki ograniczające objęły go bezpośrednio, gdyż wskazuje w pkt 37 skargi, że może istnieć ryzyko obejścia przez jego ojca zamrożenia aktywów poprzez ewentualne przeniesienie funduszy na innych członków jego rodziny.

107    W odniesieniu do argumentu skarżącego, według którego Rada nie sprecyzowała charakteru zysków, które on lub jego ojciec mieli czerpać z polityki gospodarczej rządu Myanmaru, należy zauważyć, że nazwisko ojca skarżącego, Tay Za, zostało umieszczone w wykazie ujętym w załączniku VI do spornego rozporządzenia, zmienionym rozporządzeniem nr 353/2009, jako dyrektora zarządzającego przedsiębiorstw Htoo Trading Co. i Htoo Construction Co. Rada ustaliła zatem w spornym rozporządzeniu więź między ojcem skarżącego a stanowiskiem dyrektora zarządzającego. W odniesieniu do tej więzi Rada dostatecznie sprecyzowała charakter zysków czerpanych przez ojca skarżącego z polityki gospodarczej tego rządu. Zyski te są bowiem czerpane ze sprawowania funkcji dyrektora zarządzającego.

108    Wynika z tego, że Rada przedstawiła przyczyny, dla których pewne środki ograniczające powzięte wobec Związku Myanmar obejmują konkretnie skarżącego i w tym względzie uzasadniła sporne rozporządzenie w sposób wystarczający.

109    W odniesieniu do argumentu skarżącego, zgodnie z którym nie miał on wiedzy na temat postępowania, które doprowadziło do umieszczenia jego nazwiska w wykazie odnośnych osób w załączniku VI do spornego rozporządzenia, należy zauważyć, że z tego rozporządzenia wynika, że Rada postępowała zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 301 WE.

110    W rezultacie z uwagi na wszystkie powyższe rozważania Rada nie naruszyła obowiązku uzasadnienia przewidzianego w art. 253 WE.

111    Należy zatem oddalić ten zarzut.

 W przedmiocie zarzutów dotyczących naruszenia niektórych praw podstawowych i zasady proporcjonalności

112    Skarżący zarzuca naruszenie prawa własności, naruszenie zasady proporcjonalności, naruszenie prawa do sprawiedliwego procesu i naruszenie prawa do skutecznej ochrony sądowej.

113    Sąd uważa za właściwe zbadanie zarzutów dotyczących naruszenia praw proceduralnych przed zarzutem dotyczącym naruszenia prawa własności i zarzutem dotyczącym naruszenia zasady proporcjonalności.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa do sprawiedliwego procesu

–       Argumenty stron

114    Skarżący podnosi, że poszanowanie prawa do obrony w trakcie każdego postępowania przeciwko osobie mogącego doprowadzić do wydania niekorzystnego aktu stanowi podstawową zasadę prawa, której przestrzeganie powinno być zagwarantowane nawet w przypadku braku uregulowań proceduralnych. Zasada ta wymaga, aby adresaci decyzji, które dotyczą w sposób istotny ich interesów, mieli możliwość przedstawienia w sposób użyteczny swojego stanowiska.

115    Według skarżącego osoba dotknięta sankcją powinna zostać powiadomiona o dowodach i okolicznościach obciążających powołanych w celu uzasadnienia proponowanej sankcji albo jednocześnie z przyjęciem pierwotnej decyzji o zamrożeniu aktywów, albo tak szybko, jak to możliwe, po przyjęciu tej decyzji. Ponadto twierdzi on, że osobie tej należy zapewnić rzeczywistą możliwość przedstawienia jej punktu widzenia w odniesieniu do tych dowodów i okoliczności, wraz z konkretnymi informacjami, które uzasadniały decyzję o zamrożeniu aktywów i utrzymaniu tego zamrożenia. Skarżący dodaje, że powinien mieć możliwość zwrócenia się o niezwłoczne ponowne rozpatrzenie pierwotnego środka i że następne decyzje powinny być poprzedzone kolejnym przesłuchaniem i przedstawieniem dowodów.

116    W ocenie skarżącego zasady te nie były przestrzegane w niniejszym przypadku. Podobnie rzecz się ma w odniesieniu do określonego we wspólnym stanowisku 2006/318 zakazu wjazdu na terytorium państwa członkowskiego Unii lub przejazdu przez nie.

117    W replice skarżący dodaje, że oskarżeni w przypadku ścigania karnego powinni zostać szybko i w sposób zupełny powiadomieni o charakterze oskarżenia, okolicznościach faktycznych, na których oskarżenie to się opiera, oraz czynach, których popełnienie jest im zarzucane, aby być w stanie korzystać z przysługującego im prawa do obrony.

118    Według skarżącego jego prawo do obrony nie było przestrzegane w niniejszym przypadku. Dodaje, że sporne rozporządzenie nie przewiduje żadnej procedury powiadomienia o okolicznościach uzasadniających umieszczenie nazwisk zainteresowanych i nie zawiera żadnych precyzyjnych informacji faktycznych uzasadniających decyzję o zamrożeniu aktywów i utrzymaniu tego środka.

119    Rada, wspierana przez Komisję i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, nie zgadza się z argumentacją skarżącego.

–       Ocena Sądu

120    W tym zarzucie skarżący podnosi naruszenie prawa do obrony, a w szczególności naruszenie prawa, po pierwsze, do bycia powiadomionym o okolicznościach prawnych i faktycznych uzasadniających nałożenie środków ograniczających oraz, po drugie, do możliwości przedstawienia w użyteczny sposób swojego stanowiska w odniesieniu do tych okoliczności.

121    W tym względzie trzeba zauważyć, że niniejszą sytuację należy odróżnić od sytuacji, w której zapadł ww. w pkt 94 wyrok w sprawie OMPI. Przedmiotem tej ostatniej sprawy były bowiem środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem. Środki te dotyczyły bezpośrednio i indywidualnie (ww. w pkt 94 wyrok w sprawie OMPI, pkt 98) osób umieszczonych w wykazach załączonych do spornych przepisów, przy czym nie były przewidziane środki ograniczające wobec państwa trzeciego. Osoby te były zatem przedmiotem odnośnych środków ograniczających, dlatego że podejrzewano je same o udział w działalności terrorystycznej.

122    Natomiast w niniejszej sprawie osoby i podmioty zostały objęte konkretnie środkami ograniczającymi podjętymi przez Radę wobec państwa trzeciego, czyli Związku Myanmar, ze względu na sytuację polityczną w tym państwie. Te środki ograniczające skierowane są zatem przeciwko reżimowi wojskowemu Myanmaru. Zamiast nakładać ogólne embargo wobec tego państwa, Rada przewidziała ukierunkowane i selektywne sankcje i zindywidualizowała w spornym rozporządzeniu kategorie osób i podmiotów objętych konkretnie tymi środkami ograniczającymi podjętymi wobec Związku Myanmar. W niniejszym przypadku to nie działalność odnośnych osób i podmiotów uzasadnia rozpatrywane środki ograniczające podjęte przez Radę, ale ich przynależność do pewnej ogólnej kategorii osób i podmiotów sprawujących funkcje lub zajmujących stanowiska w państwie, które jest przedmiotem sankcji. Skarżący podlega temu reżimowi sankcji, ponieważ zalicza się do kategorii członków rodziny osób kierujących ważnymi przedsiębiorstwami w Myanmarze.

123    W przypadku sankcji podjętych wobec państwa trzeciego obejmujących konkretnie jakąś osobę nie chodzi zatem o postępowanie wszczęte w stosunku do tej osoby w rozumieniu ww. w pkt 94 wyroku w sprawie OMPI, pkt 91. Proces, który zmierza do przyjęcia sankcji wobec państwa obejmujących pewne kategorie jego obywateli, dla tych kategorii osób nie stanowi postępowania, w ramach którego mogę one, jako podmioty indywidualne, zostać objęte sankcjami w rozumieniu tego samego punktu ww. w pkt 94 wyroku w sprawie OMPI. Rozporządzenie, które zawiera sankcje wobec państwa trzeciego obejmujące pewne kategorie jego obywateli, ma cechy ogólnego aktu prawodawczego, nawet jeśli odnośne osoby są wymienione z nazwiska. Prawdą jest, że takie rozporządzenie jest bezpośrednio i indywidualnie dla nich niekorzystne i może być przez nie zaskarżone. Jednakże w postępowaniu prawodawczym zmierzającym do przyjęcia sankcji wobec państwa trzeciego obejmujących pewne kategorie obywateli prawo do obrony nie ma do nich zastosowania. W ramach ustanawiania takiego rozporządzenia osoby te nie dysponują prawem udziału, nawet jeśli są one ostatecznie indywidualnie zainteresowane.

124    Konkretne powiadomienie o okolicznościach prawnych i faktycznych uzasadniających rozpatrywane środki ograniczające nie było w każdym razie niezbędne przed przyjęciem spornego rozporządzenia przy uwzględnieniu okoliczności, że jego przedmiotem było utrzymanie środków ograniczających, które zostały już podjęte. W tym względzie należy zauważyć, że sporne rozporządzenie realizuje wspólne stanowiska 2006/318 i 2007/750, które zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym i które przedstawiają wszystkie okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające przyjęcie i utrzymanie odnośnych środków ograniczających.

125    Motywy 3 i 4 wspólnego stanowiska 2006/318 jasno bowiem ukazują przyjęty przez Radę tok rozumowania dotyczący przyjęcia i utrzymania środków ograniczających obejmujących konkretnie osoby czerpiące zyski z polityki rządu Myanmaru oraz ich rodziny przy uwzględnieniu sytuacji politycznej w tym państwie. W tym względzie należy także przypomnieć, że nazwisko skarżącego i nazwisko jego ojca są ujęte w załączniku II do wspólnego stanowiska 2006/318, zmienionego wspólnym stanowiskiem 2009/351, i że te wzmianki odpowiadają z punktu widzenia ich treści, załącznikowi VI do spornego rozporządzenia, zmienionemu rozporządzeniem nr 353/2009 (zob. pkt 80 powyżej). Ponadto należy zauważyć, że tok rozumowania Rady dotyczący rozszerzenia zakresu stosowania rozpatrywanych środków ograniczających na osoby czerpiące korzyści z polityki reżimu kierującego Związkiem Myanmar oraz na ich rodziny znany jest skarżącemu od chwili, gdy został objęty po raz pierwszy środkami w rozporządzeniu nr 2297/2003, które weszło w życie w grudniu 2003 r. (zob. pkt 24, 25 powyżej). Rada przedstawiła bowiem ten tok rozumowania w motywie 3 wspólnego stanowiska 2003/297, które zostało wdrożone przez wspomniane rozporządzenie.

126    Należy zatem stwierdzić, że mające znaczenie w niniejszej sprawie okoliczności prawne i faktyczne były znane skarżącemu przed przyjęciem przez Radę spornego rozporządzenia.

127    Co się tyczy argumentu skarżącego, zgodnie z którym niezbędne było przesłuchanie przed przyjęciem spornego rozporządzenia, skarżący sprecyzował w toku rozprawy, że Rada powinna go była wezwać do przedstawienia jego punktu widzenia przed przyjęciem wspomnianego rozporządzenia.

128    W tym względzie należy stwierdzić, że nic nie stało na przeszkodzie temu, by skarżący mógł w sposób użyteczny przedstawić swój punkt widzenia Radzie przed przyjęciem spornego rozporządzenia.

129    Aktywa i zasoby gospodarcze skarżącego zostały bowiem zamrożone po raz pierwszy na mocy środków ograniczających przewidzianych w rozporządzeniu nr 2297/2003, które weszło w życie w grudniu 2003 r. To zamrożenie trwało do przyjęcia spornego rozporządzenia, które realizuje w szczególności wspólne stanowisko 2006/318, zmienione wspólnym stanowiskiem 2007/750, w tym załącznik II, w którym wymienione jest nazwisko skarżącego.

130    Wspólne stanowiska na podstawie przepisów wspólnotowych wdrażające odnośne środki ograniczające były ograniczone w czasie. Wspólne stanowisko 2006/318 w szczególności stosowało się na mocy swojego art. 10 akapit drugi przez okres 12 miesięcy, począwszy od dnia 30 kwietnia 2006 r. Jego obowiązywanie było zgodnie z prawem przedłużane tylko na okresy roczne (zob. pkt 3, 5 powyżej). Ponadto na mocy art. 9 wspólnego stanowiska 2006/318 podlegało ono ciągłemu przeglądowi i mogło zostać odnowione lub odpowiednio zmienione. Biorąc pod uwagę względy uzasadniające środki ograniczające podjęte wobec Związku Myanmar obejmujące konkretnie skarżącego we wspólnych stanowiskach 2006/318 i 2007/750, które były mu znane (zob. pkt 124, 125 powyżej), i sytuację polityczną Myanmaru, skarżący nie mógł się spodziewać, że jego nazwisko zostanie usunięte z wykazu ujętego w załączniku II do wspólnego stanowiska 2006/318 podczas okresowych odnowień i zmian wspomnianego wspólnego stanowiska. Powinien był raczej wychodzić z założenia, że w następstwie tych odnowień i zmian jego nazwisko będzie także się znajdować w załączniku II do tego wspólnego stanowiska, co nastąpiło.

131    W tych okolicznościach Rada mogłaby skutecznie wziąć pod uwagę wyraźną interwencję skarżącego, rozważając jego punkt widzenia podczas okresowego przeglądu dotyczącego utrzymania nazwisk ujętych w załączniku II do wspólnego stanowiska 2006/318. Ponieważ sporne rozporządzenie realizuje w szczególności wspólne stanowisko 2006/318, zmienione wspólnym stanowiskiem 2007/750, załącznik VI do spornego rozporządzenia musiał w odniesieniu do skarżącego odpowiadać załącznikowi II do wspólnego stanowiska 2006/318 (zob. pkt 76–80 powyżej). Wobec powyższego skarżący byłby zatem w stanie w użyteczny sposób przedstawić Radzie swój punkt widzenia przed przyjęciem spornego rozporządzenia.

132    W każdym razie należy zauważyć, że ewentualny brak wcześniejszego przesłuchania nie miał wpływu na zgodność z prawem aktu, ponieważ takie przesłuchanie nie mogłoby zakończyć się innym rezultatem (zob. podobnie wyroki Trybunału: z dnia 14 lutego 1990 r. w sprawie C‑301/87 Francja przeciwko Komisji, Rec. s. I‑307, pkt 31; z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie C‑51/92 P Hercules Chemicals przeciwko Komisji, Rec. s. I‑4235, pkt 80–82). Ani uwagi skarżącego poczynione w piśmie z dnia 15 maja 2008 r., które skierował do Rady, ani okoliczności faktyczne i prawne, które zostały przedstawione w ramach tej skargi, nie zawierają istotnych dodatkowych informacji mogących pociągać za sobą odmienną ocenę Rady sytuacji politycznej w Myanmarze i konkretnej sytuacji skarżącego. Skarżący nie kwestionuje bowiem ani dokonanego w spornym rozporządzeniu przedstawienia sytuacji politycznej w Myanmarze, ani stanowiska zawodowego swojego ojca, ani swojego związku rodzinnego z tym ostatnim, które to elementy zostały przedstawione w załączniku VI do wspomnianego rozporządzenia, zmienionym rozporządzeniem nr 353/2009. Nie wykazał także, że odsunął się od ojca, tak że stanowisko tego ostatniego jako kierującego ważnymi przedsiębiorstwami nic mu już więcej nie przynosiło (zob. pkt 69 powyżej).

133    Ponadto należy wziąć pod uwagę okoliczność, że w zawiadomieniu z dnia 11 marca 2008 r., choć nie zostało ono opublikowane w chwili przyjęcia spornego rozporządzenia, Rada zwróciła uwagę zainteresowanym osobom i podmiotom na możliwość przesłania jej w każdym momencie wniosku wraz z dokumentami uzupełniającymi o ponowne rozpatrzenie decyzji o umieszczeniu i utrzymaniu ich nazwisk w odnośnych wykazach. W niniejszym przypadku skarżący zwrócił się do Rady pismem z dnia 15 maja 2008 r. o przedstawienie mu elementów stanu faktycznego uzasadniających umieszczenie jego nazwiska w wykazie ujętym w załączniku VI do spornego rozporządzenia oraz o wykreślenie jego nazwiska z tego wykazu. Rada odpowiedziała pismem z dnia 26 czerwca 2008 r., wyjaśniając przyczyny utrzymania nazwiska skarżącego w tym wykazie.

134    Co się tyczy wreszcie argumentu skarżącego, zgodnie z którym nie było przestrzegane jego prawo do obrony w odniesieniu do przewidzianego przez wspólne stanowisko 2006/318 zakazu wjazdu na terytorium państwa członkowskiego Unii lub przejazdu przez nie, wystarczy zauważyć, że takie środki nie są ujęte w spornym rozporządzeniu. Jak wynika z art. 4 ust. 1 wspomnianego wspólnego stanowiska środki te powinny zostać wdrożone przez państwa członkowskie, a nie przez Wspólnotę. Tymczasem Sąd nie jest właściwy do orzekania w przedmiocie wspólnego stanowiska przyjętego na podstawie art. 15 UE.

135    Należy zatem oddalić ten zarzut.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa do skutecznej ochrony sądowej

–       Argumenty stron

136    Skarżący podnosi, że skuteczna sądowa kontrola legalności środka o zamrożeniu aktywów powinna obejmować ocenę faktów i okoliczności wskazanych w celu uzasadnienia go, jak również zbadanie dowodów i informacji, na których ocena ta została oparta.

137    Według skarżącego sporne rozporządzenie nie przewiduje żadnych takich elementów podstawowej ochrony. Jego zdaniem nie istnieje żaden przepis przewidujący dostęp do sądu. Możliwość złożenia skargi o stwierdzenie nieważności przed Sądem nie jest skutecznym środkiem odwoławczym w tym rozumieniu. Tymczasem w ocenie skarżącego niezbędne są kontrola i badanie merytoryczne względów uzasadniających jego włączenie do wykazu. Sąd powinien mieć możliwość zbadania na przykład zgodności z wymogami proceduralnymi i obowiązkiem uzasadnienia prawidłowości ustaleń faktycznych oraz tego, czy nie zachodzi oczywisty błąd w ocenie okoliczności lub nadużycie władzy.

138    Skarżący dodaje, że ten brak skutecznej ochrony sądowej tym bardziej pogarszają trudności, na które napotyka w swoich wysiłkach zmierzających do zakwestionowania przewidzianego przez wspólne stanowisko 2006/318 zakazu wjazdu na terytorium państwa członkowskiego Unii lub przejazdu przez nie.

139    Skarżący twierdzi, że jest w stanie bronić swoich praw w odniesieniu do wysuniętych przeciwko niemu dowodów na zadowalających warunkach przed sądami Unii. Sąd nie jest w konsekwencji w stanie przeprowadzić kontroli zgodności z prawem spornego rozporządzenia w zakresie, w jakim ono dotyczy skarżącego. Według niego wspomniane rozporządzenie nie przewiduje żadnej procedury umożliwiającej mu przedstawienie argumentów w odniesieniu do wysuniętych przeciwko niemu dowodów.

140    Rada, wspierana przez Komisję i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, nie zgadza się z argumentacją skarżącego.

–       Ocena Sądu

141    Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem jednostki muszą mieć możliwość korzystania ze skutecznej ochrony sądowej praw, które wywodzą ze wspólnotowego porządku prawnego, ponieważ prawo do takiej ochrony stanowi część ogólnych zasad prawa wynikających ze wspólnych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich i zostało ono przyznane również przez art. 6 i 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (zwanej dalej „EKPC”) i potwierdzone w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, ogłoszonej w dniu 7 grudnia 2000 r. w Nicei (Dz.U. C 364, s. 1) (zob. ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 335; ww. w pkt 94 wyrok w sprawie OMPI, pkt 110 i przytoczone tam orzecznictwo).

142    Wbrew zarzutom skarżącego ochrona prawa do skutecznej ochrony sądowej jest zapewniona przez prawo zainteresowanych do wniesienia do Sądu skargi o stwierdzenie nieważności decyzji w sprawie zamrożenia ich funduszy (zob. podobnie ww. w pkt 94 wyrok w sprawie OMPI, pkt 152 i przytoczone tam orzecznictwo).

143    W tym względzie należy zauważyć, że w spornym rozporządzeniu Rada nie musi wyraźnie przywoływać tej możliwości zaskarżania. Ponieważ skarga o stwierdzenie nieważności stanowi część ogólnego systemu środków odwoławczych przewidzianego w traktacie WE, bezsporne jest, że skarżący także ma dostęp do sądu na warunkach przewidzianych w tym akcie. W każdym razie należy stwierdzić, że w zawiadomieniu z dnia 11 marca 2008 r. Rada wyraźnie zwróciła uwagę zainteresowanych osób i podmiotów na możliwość wniesienia skargi na decyzję do Sądu.

144    Co się tyczy zakresu kontroli sprawowanej przez Sąd, należy wreszcie stwierdzić, że Rada dysponuje szerokim zakresem swobodnego uznania w odniesieniu do okoliczności podlegających uwzględnieniu w celu podjęcia środków w postaci sankcji ekonomicznych na podstawie art. 60 WE i 301 WE zgodnie ze wspólnym stanowiskiem przyjętym w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. W związku z tym, że sąd w szczególności nie może zastąpić oceny Rady własną oceną dowodów, faktów i okoliczności uzasadniających przyjęcie takich środków, sprawowana przez Sąd kontrola legalności decyzji o zamrożeniu funduszy musi być ograniczona do badania zgodności z wymogami proceduralnymi i obowiązkiem uzasadnienia, dokładności ustaleń faktycznych oraz tego, czy nie zachodzi oczywisty błąd w ocenie lub nadużycie władzy (zob. ww. w pkt 94 wyrok w sprawie OMPI, pkt 159 i przytoczone tam orzecznictwo).

145    Skuteczność takiej kontroli oznacza, że dany organ zobowiązany jest dopełnić obowiązku uzasadnienia (zob. pkt 95 powyżej). Tymczasem, tak jak wynika z analizy zarzutu dotyczącego obowiązku uzasadnienia, w niniejszym przypadku Rada uzasadniła wystarczająco nałożenie rozpatrywanych środków ograniczających (zob. pkt 93–111 powyżej).

146    Co się tyczy wreszcie argumentu skarżącego, zgodnie z którym brak skutecznej ochrony sądowej pogarszają trudności, na które napotyka w swoich wysiłkach zmierzających do zakwestionowania przewidzianego przez wspólne stanowisko 2006/318 zakazu wjazdu na terytorium państwa członkowskiego Unii lub przejazdu przez nie, należy przypomnieć, że Sąd nie jest właściwy do orzekania w przedmiocie takiego zakazu, nawet przy założeniu jego wdrożenia przez państwa członkowskie, co nie zostało wykazane przez skarżącego w niniejszym przypadku (zob. pkt 134 powyżej).

147    W konsekwencji zarzut ten należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa własności i zasady proporcjonalności

148    Wobec wzajemnego powiązania argumentów skarżącego wysuwanych na poparcie zarzutów dotyczących odpowiednio naruszenia prawa własności i naruszenia zasady proporcjonalności, wydaje się właściwe zbadanie obu tych zarzutów łącznie.

–       Argumenty stron

149    Skarżący podnosi, że umieszczenie jego nazwiska w spornym rozporządzeniu stanowi nieproporcjonalne naruszenie jego prawa własności.

150    Według skarżącego zamrożenie aktywów danej osoby na czas nieokreślony stanowi „daleko posuniętą ingerencję w prawo do niezakłóconego korzystania z majątku”. Jego zdaniem ograniczenie to nie jest uzasadnione w niniejszym przypadku, ponieważ skarżący nie jest związany z reżimem będącym u władzy, a jego ojciec nie usiłował obejść zamrożenia swych własnych aktywów, przenosząc fundusze na innych członków swojej rodziny.

151    Skarżący twierdzi, że to naruszenie jest także nieproporcjonalne, ponieważ konsekwencje zamrożenia jego aktywów są „rozległe” i „poważne”. Jego zdaniem sporne rozporządzenie przewiduje zamrożenie wszystkich jego funduszy oraz wszystkich funduszy i zasobów gospodarczych będących w jego dyspozycji.

152    Skutki spornego rozporządzenia są tym bardziej istotne w połączeniu z przewidzianym we wspólnym stanowisku 2006/318 zakazem wjazdu na terytorium każdego państwa członkowskiego i podróżowania po nim.

153    W replice skarżący podnosi, że w celu dokonania oceny proporcjonalności rozpatrywanych środków ograniczających należy rozważyć obowiązujące procedury w aspekcie ogólnym. Pomimo istnienia mechanizmu okresowego przeglądu rozpatrywanych środków ograniczających i pomimo przepisu umożliwiającego uwolnienie funduszy w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb rozpatrywany środek jest nieuzasadnionym ograniczeniem prawa własności.

154    Co się tyczy okresowego przeglądu jego sytuacji, skarżący twierdzi, że przegląd ten nigdy nie może doprowadzić do zniesienia stosujących się do niego środków ograniczających, ponieważ nie może zmienić tego, że „jest synem swojego ojca”.

155    Rada, wspierana przez Komisję i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, nie zgadza się z argumentacją skarżącego.

–       Ocena Sądu

156    W myśl utrwalonego orzecznictwa prawo własności, wyrażone w szczególności w art. 6 ust. 2 UE oraz w art. 1 protokołu dodatkowego do EKPC i potwierdzone w art. 17 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, należy do podstawowych zasad prawa. Zasada te nie stanowi jednak żadnego prawa absolutnego, lecz musi być widziana w perspektywie jej funkcji społecznej. Wobec tego wykonywanie prawa własności może zostać poddane ograniczeniom, pod warunkiem że ograniczenia te rzeczywiście odpowiadają celom Wspólnoty służącym dobru ogólnemu i nie stanowią, w stosunku do swego celu, ingerencji nieproporcjonalnej i niemożliwej do przyjęcia, która naruszałaby istotę tego prawa (zob. podobnie ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 355, 356 i przytoczone tam orzecznictwo).

157    Należy zauważyć, że nawet jeśli zamrożenie aktywów skarżącego, które jest środkiem o charakterze zachowawczym, nie jest uważane za pozbawiające go jego własności, to obejmuje ono ograniczenie wykonywania prawa własności skarżącego. Ograniczenie to należy uznać za istotne w obliczu ogólnego zasięgu środka, jakim jest zamrożenie, i biorąc pod uwagę okoliczność, że ma on zastosowanie na mocy rozporządzenia nr 2297/2003 od grudnia 2003 r. (zob. pkt 24 powyżej).

158    Powstaje zatem pytanie, czy to ograniczenie wykonywania prawa własności skarżącego może zostać uzasadnione.

159    W tej kwestii, zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, powinien istnieć racjonalny stosunek proporcjonalności między zastosowanymi środkami a zamierzonym celem. Należy zatem ustalić, czy została zachowana równowaga między wymogami interesu ogólnego a interesem zainteresowanej osoby lub osób. Należy przy tym przyznać prawodawcy szeroki zakres uprawnień dyskrecjonalnych, zarówno przy wyborze szczegółowych zasad wykonania, jak przy ocenie, czy ich skutki są uzasadnione troską o osiągnięcie celów danych przepisów w interesie ogólnym [ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 360; zob. wyrok ETPC z dnia 30 sierpnia 2007 r. w sprawie J.A. Pye (Oxford) Ltd. i J.A. Pye (Oxford) Land Ltd. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, dotychczas nieopublikowany w Recueil des arrêts et décisions, §§ 55, 75].

160    Ponadto należy zauważyć, że waga celów uregulowania przewidującego sankcje może usprawiedliwić negatywne konsekwencje – nawet daleko idące – dla pewnych osób nimi objętych, w tym osób, które nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za sytuację skutkującą przyjęciem danych środków, ale których prawa własności w szczególności zostały dotknięte tymi sankcjami (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 30 lipca 1996 r. w sprawie C‑84/95 Bosphorus, Rec. s. I‑3953, pkt 22, 23; wyrok Sądu z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie T‑49/04 Hassan przeciwko Radzie i Komisji, niepublikowany w Zbiorze, pkt 99, 100; zob. także wyrok ETPC z dnia 30 czerwca 2005 r. w sprawie Bosphorus Hava Yolları Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi przeciwko Irlandii, Recueil des arrêts et décisions, 2005‑VI, §§ 166, 167).

161    Tymczasem z motywu 6 spornego rozporządzenia wynika, że jego celem jest – przy uwzględnieniu długotrwałych i nieustannych przypadków poważnego naruszania praw podstawowych przez reżim wojskowy Myanmaru – przyczynienie się za pomocą odnowienia i wzmocnienia środków ograniczających podjętych wobec Związku Myanmar do wspierania poszanowania praw podstawowych i służenie tym samym realizacji celu, jakim jest ochrona moralności publicznej.

162    Rada słusznie uznała, że cel interesu ogólnego, któremu służy sporne rozporządzenie, ma podstawowe znaczenie dla wspólnoty międzynarodowej. Tak jak Rada podkreśliła w odpowiedzi na skargę, należy zauważyć, że od wielu lat Unia Europejska, państwa trzecie, organizacje międzynarodowe i organizacje pozarządowe starały się wywrzeć nacisk w różny sposób na reżim wojskowy Myanmaru i osoby, które są z nim związane, w celu doprowadzenia do polepszenia sytuacji politycznej w tym państwie.

163    W świetle wagi takiego celu interesu ogólnego zamrożenie wszystkich funduszy i zasobów gospodarczych członków rządu Myanmaru i osób z nimi związanych nie może samo w sobie uchodzić za niewłaściwe lub nieproporcjonalne (zob. podobnie ww. w pkt 160 wyrok w sprawie Bosphorus, pkt 26; ww. w pkt 160 wyrok ETPC w sprawie Bosphorus Hava Yolları Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi przeciwko Irlandii, § 167).

164    Należy także zauważyć, że w spornym rozporządzeniu została utrzymana równowaga pomiędzy wymogami interesu ogólnego a wymogami interesu skarżącego.

165    Na podstawie art. 13 ust. 1 spornego rozporządzenia właściwe organy państw członkowskich mogą bowiem zezwolić na uwolnienie niektórych zamrożonych funduszy lub zasobów gospodarczych albo na udostępnienie niektórych funduszy lub zasobów gospodarczych. To zwolnienie dotyczy funduszy lub zasobów gospodarczych niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb, przeznaczonych na pokrycie kosztów honorariów i zwrot poniesionych wydatków związanych ze świadczeniem usług prawniczych oraz na pokrycie należności lub opłat manipulacyjnych związanych z rutynowym utrzymywaniem lub przechowywaniem zamrożonych środków finansowych bądź zasobów gospodarczych lub niezbędnych w celu pokrycia wydatków nadzwyczajnych.

166    Ponadto należy zauważyć, że na mocy art. 9 wspólnego stanowiska 2006/318 środki ograniczające skierowane przeciwko Związkowi Myanmar podlegają ciągłemu przeglądowi dokonywanemu przez Radę. Takiemu przeglądowi podlega również kwestia utrzymania w wykazach ujętych w załączniku II do tego wspólnego stanowiska nazwisk osób wymienionych w tych wykazach. W zawiadomieniu z dnia 11 marca 2008 r. Rada faktycznie wskazała, że zainteresowane osoby i podmioty mogą przesłać Radzie w każdym momencie wniosek o ponowne rozpatrzenie decyzji o umieszczeniu i utrzymaniu ich nazwisk w tych wykazach.

167    Co się tyczy argumentu skarżącego, zgodnie z którym taki indywidualny przegląd nie może doprowadzić do zniesienia stosujących się do niego środków ograniczających, ponieważ nie może zmienić tego, że „jest synem swojego ojca”, należy uznać, że skutkiem przeglądu niekoniecznie musi być zniesienie środków ograniczających w następstwie jakiegokolwiek wniosku w tym względzie. Ten indywidualny przegląd ma w istocie na celu uniknięcie tego, by środki stosowały się do danej osoby, chociaż nie należy ona do kategorii osób objętych środkami ograniczającymi, na przykład gdy nie jest kierującym ważnym przedsiębiorstwem lub członkiem jego rodziny. Przegląd ten jest także konieczny dla celu dokonania oceny, czy członkowie rodziny kierującego ważnym przedsiębiorstwem nie odsunęli się od niego. Nie można kwestionować w sposób ogólny środków ograniczających skierowanych przeciwko państwu trzeciemu. Wynika stąd – wbrew temu, co twierdzi skarżący – iż skutkiem tego, że jest synem osoby kierującej ważnymi przedsiębiorstwami, nie jest automatyczne utrzymanie jego nazwiska w wykazie osób objętych zamrożeniem aktywów w następstwie indywidualnego przeglądu przez Radę decyzji, na podstawie której jego nazwisko zostało umieszczone lub utrzymane w tym wykazie, gdyż może on zawsze wykazywać, że odsunął się od swojego ojca i nie czerpie żadnych zysków z polityki gospodarczej państwa trzeciego.

168    Co do dotyczących skarżącego ograniczeń odnoszących się do wjazdu na terytorium państw członkowskich lub przejazdu przez nie, przewidzianych w art. 4 wspólnego stanowiska 2006/318, należy przypomnieć, że Trybunał nie jest właściwy do orzekania w przedmiocie takiego środka, nawet przy założeniu jego wdrożenia przez państwa członkowskie, co nie zostało wykazane przez skarżącego w niniejszym przypadku (zob. pkt 134 powyżej).

169    Wreszcie według orzecznictwa obowiązujące procedury powinny umożliwiać zainteresowanej osobie odpowiednie przedstawienie jej sprawy właściwym organom. Ponadto, aby upewnić się, czy warunek ten – stanowiący nieodłączny wymóg art. 1 protokołu dodatkowego do EKPC – został spełniony, należy rozważyć obowiązujące procedury w aspekcie ogólnym (zob. ww. w pkt 47 wyrok w sprawie Kadi, pkt 368; zob. także wyrok ETPC z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie Bäck przeciwko Finlandii, Recueil des arrêts et décisions, 2004‑VII, § 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

170    Tymczasem w niniejszym przypadku analiza obowiązujących procedur nie doprowadziła do wniosku, że skarżący nie miał możliwości odpowiedniego przedstawienia swojej sprawy właściwym organom (zob. pkt 120–135 i 141–147 powyżej).

171    Z uwagi na wszystkie powyższe rozważania należy zatem stwierdzić, że środki ograniczające podjęte wobec Związku Myanmar obejmujące konkretnie skarżącego stanowią uzasadnione środki, zachowujące zasadę proporcjonalności.

172    Zarzuty dotyczące odpowiednio naruszenia prawa własności i naruszenia zasady proporcjonalności nie mogą zatem zostać uwzględnione.

 W przedmiocie zarzutów dotyczących naruszenia zasad prawa wynikających z karnego charakteru zamrożenia aktywów i naruszenia zasady pewności prawa

 Argumenty stron

173    Skarżący podnosi w replice, że wyjaśnienia dotyczące przyczyn, dla których jego nazwisko zostało umieszczone w załączniku VI do spornego rozporządzenia, zmienionym rozporządzeniem nr 353/2009, przedstawione przez Radę w odpowiedzi na skargę, są równoznaczne z wymierzoną wobec niego sankcją karną.

174    Według skarżącego nie zostało wysunięte wobec niego żadne oskarżenie. Podobnie nie został przedstawiony żaden dowód niezgodnego z prawem działania ani żaden dowód wskazujący na czerpanie przez niego zysków z polityki gospodarczej rządu Myanmaru.

175    Skarżący podnosi, że Rada w sposób niespójny stosuje domniemanie, zgodnie z którym czerpał on korzyści z polityki gospodarczej rządu Myanmaru z powodu swojego pokrewieństwa z ojcem, gdyż Rada nie zamraża aktywów posiadanych przez dzieci osób kierujących ważnymi przedsiębiorstwami, jeżeli dzieci te są niepełnoletnie. Aktywa skarżącego zostały bowiem zamrożone po raz pierwszy, gdy miał szesnaście lat.

176    Według skarżącego Rada w ten sposób naruszyła zasady domniemania niewinności i pewności prawa poprzez zamrożenie na czas nieokreślony aktywów członków rodziny osób kierujących ważnymi przedsiębiorstwami.

177    Ponadto skarżący twierdzi, że Rada naruszyła zasadę, zgodnie z którą sankcje karne powinny odnosić się konkretnie do określonej osoby. Dana osoba może być karana tylko za czyny, które są jej osobiście zarzucane i nie może być karana, gdy nie popełniła czynu niezgodnego z prawem.

178    Rada, wspierana przez Komisję i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, odpowiada w swojej replice, że skarżący podnosi nowe zarzuty, które zgodnie z art. 48 § 2 regulaminu postępowania są niedopuszczalne. Ponadto nie zgadza się z argumentacją skarżącego.

 Ocena Sądu

179    W replice skarżący podnosi naruszenie zasad prawa wynikających z karnego charakteru zamrożenia aktywów, w tym zwłaszcza zasady domniemania niewinności, i naruszenie zasady pewności prawa.

180    W odniesieniu przede wszystkim do zarzutu dotyczącego naruszenia zasad prawa wynikających z karnego charakteru zamrożenia aktywów, należy przypomnieć, że zgodnie z art. 48 § 2 regulaminu postępowania nie można podnosić nowych zarzutów w toku postępowania, chyba że ich podstawą są okoliczności prawne i faktyczne ujawnione dopiero w toku postępowania.

181    Tymczasem ze spornego rozporządzenia w sposób jasny i jednoznaczny wynika tok rozumowania Rady, który umożliwiał skarżącemu zapoznanie się z uzasadnieniem środków podjętych wobec Związku Myanmar (zob. pkt 93–111 powyżej). Należy stwierdzić, że według tego toku rozumowania środek polegający na włączeniu skarżącego do wykazu ujętego w rozpatrywanym załączniku nie stanowi sankcji karnej. Wbrew temu, co twierdzi skarżący, Rada nie uzupełniła tego uzasadnienia w odpowiedzi na skargę, przedstawiając okoliczności prawne i faktyczne dotyczące kwalifikacji decyzji o umieszczeniu nazwiska skarżącego w wykazie osób objętych konkretnie tymi środkami.

182    Zarzut dotyczący naruszenia zasad prawa wynikających z karnego charakteru zamrożenia aktywów, a zwłaszcza zasady domniemania niewinności, stanowi zatem nowy zarzut, który należy odrzucić jako niedopuszczalny.

183    W każdym razie należy zauważyć, że rozpatrywane środki ograniczające nie mają charakteru karnego. Otóż, ponieważ aktywa zainteresowanych nie uległy przepadkowi jako dochody z przestępstwa, lecz zostały zamrożone tytułem zabezpieczenia, środki te nie stanowią sankcji karnej i nie wiążą się ponadto z żadnym oskarżeniem o takim charakterze karnym (zob. wyrok Sądu z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie T‑47/03 Sison przeciwko Radzie, niepublikowany w Zbiorze, pkt 101).

184    Co się tyczy argumentu skarżącego, zgodnie z którym nie został przedstawiony mu żaden dowód niezgodnego z prawem działania, należy zauważyć, że art. 60 WE i 301 WE nie wymagają, by skarżący dopuścił się takich działań w celu zastosowania wobec niego środków ograniczających.

185    Wreszcie co do argumentu skarżącego, zgodnie z którym nie został przedstawiony żaden dowód wskazujący na czerpanie przez niego zysków z polityki gospodarczej rządu Myanmaru, należy przypomnieć, że jeśli pewne środki ograniczające powzięte wobec Związku Myanmar obejmują konkretnie skarżącego, wynika to z domniemania, zgodnie z którym członkowie rodziny kierujących ważnymi przedsiębiorstwami państwa trzeciego także czerpią korzyści z polityki gospodarczej rządu tego państwa, a które może zostać obalone, jeżeli danemu skarżącemu uda się wykazać, że nie łączy go ścisła więź z kierującym, który jest członkiem jego rodziny, tak że nie czerpie on żadnych zysków z tej polityki gospodarczej. Zatem to nie do Rady należy przedstawienie dowodu, że skarżący czerpie zyski z polityki gospodarczej rządu Myanmaru.

186    Co się tyczy zarzutu dotyczącego naruszenia zasady pewności prawa, skarżący zarzuca Radzie, że zamrożenie jego aktywów zostało nałożone na czas nieokreślony.

187    Należy stwierdzić, że zarzut ten nie jest nowym zarzutem w rozumieniu art. 48 § 2 regulaminu postępowania, ale rozszerzeniem zarzutów podniesionych wcześniej bezpośrednio lub pośrednio w skardze, i należy uznać go za dopuszczalny (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 8 lipca 2008 r. w sprawie T‑53/03 BPB przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1333, pkt 435 i przytoczone tam orzecznictwo). Zarzut ten został bowiem podniesiony w ramach zarzutów dotyczących odpowiednio naruszenia prawa własności i naruszenia zasady proporcjonalności (zob. pkt 149–151 powyżej). Argument skarżącego dotyczący nieokreślonego czasu trwania zamrożenia aktywów został oddalony w ramach analizy tych zarzutów (zob. pkt 167 powyżej). W niniejszym przypadku należy dodać, że obowiązywanie wspólnych stanowisk przyjętych przez Radę w celu ustanowienia i utrzymania rozpatrywanych środków ograniczających jest ograniczone w czasie (zob. pkt 3, 5 powyżej).

188    Wreszcie skarżący zapewnia, że Rada w sposób niespójny stosuje domniemanie, zgodnie z którym skarżący czerpał korzyści z polityki gospodarczej rządu Myanmaru z powodu swojego pokrewieństwa z ojcem, gdyż Rada nie zamraża aktywów posiadanych przez dzieci kierujących ważnymi przedsiębiorstwami, jeżeli dzieci te są niepełnoletnie. Aktywa skarżącego zostały bowiem zamrożone po raz pierwszy, gdy miał szesnaście lat. W tym względzie wystarczy stwierdzić, że skutkiem ograniczenia sankcji polegającego na niewłączaniu niepełnoletnich do kręgu osób objętych konkretnie środkami ograniczającymi podjętymi wobec Związku Myanmar nie mogłaby być niezgodność z prawem umieszczenia nazwiska skarżącego w wykazie ujętym w załączniku VI do spornego rozporządzenia, zmienionym rozporządzeniem nr 353/2009. Zresztą należy zauważyć, że w motywie 6 wspólnego stanowiska 2005/340/WPZiB i w motywie 6 wspólnego stanowiska 2006/318 Rada wyjaśniła swoje podejście, zgodnie z którym rozpatrywane środki ograniczające nie powinny dotyczyć dzieci poniżej 18. roku życia.

189    Wynika z tego, że zarzuty dotyczące odpowiednio naruszenia zasad prawa wynikających z karnego charakteru zamrożenia aktywów i naruszenia zasady pewności prawa należy oddalić.

190    Z uwagi na wszystkie powyższe rozważania należy zatem skargę w całości oddalić.

 W przedmiocie kosztów

191    Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponadto zgodnie z art. 87 § 4 państwa członkowskie oraz instytucje, które wstąpiły do sprawy w charakterze interwenienta, pokrywają własne koszty.

192    Ponieważ strona skarżąca przegrała sprawę, należy obciążyć go kosztami własnymi oraz kosztami poniesionymi przez Radę w żądanym przez nią zakresie. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Komisja pokryją własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (ósma izba)

orzeka, co następuje:

1)      Skarga zostaje oddalona.

2)      Pye Phyo Tay Za pokrywa swoje własne koszty oraz koszty poniesione przez Radę Unii Europejskiej.

3)      Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Komisja Europejska pokrywają własne koszty.

Martins Ribeiro Wahl Dittrich

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 19 maja 2010 r.

Podpisy

Spis treści

Okoliczności powstania sporu

Przebieg postępowania i żądania stron

Co do prawa

1.  W przedmiocie skutków procesowych zmiany załącznika VI do spornego rozporządzenia przez rozporządzenie nr 353/2009

2.  Co do istoty

W przedmiocie zarzutu dotyczącego braku podstawy prawnej spornego rozporządzenia

Argumenty stron

Ocena Sądu

W przedmiocie zarzutu dotyczącego niedopełnienia obowiązku uzasadnienia

Argumenty stron

Ocena Sądu

W przedmiocie zarzutów dotyczących naruszenia niektórych praw podstawowych i zasady proporcjonalności

W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa do sprawiedliwego procesu

–  Argumenty stron

–  Ocena Sądu

W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa do skutecznej ochrony sądowej

–  Argumenty stron

–  Ocena Sądu

W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa własności i zasady proporcjonalności

–  Argumenty stron

–  Ocena Sądu

W przedmiocie zarzutów dotyczących naruszenia zasad prawa wynikających z karnego charakteru zamrożenia aktywów i naruszenia zasady pewności prawa

Argumenty stron

Ocena Sądu

W przedmiocie kosztów

* Język postępowania: angielski.