POSTANOWIENIE SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (piąta izba)
z dnia 8 czerwca 2005 r.(*)
Skarga o stwierdzenie nieważności – Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Bezprzedmiotowość skargi
W sprawie T‑151/03
Nuova Agricast Srl, z siedzibą w Cerignola (Włochy), reprezentowana przez adwokata M. Calabresego,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich, reprezentowanej przez V. Di Bucciego oraz P. Aalta, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokata A. Abatego, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
strona pozwana,
popierana przez
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, początkowo reprezentowane przez K. Manjiego, a następnie przez C. Jackson, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
interwenient,
mającej za przedmiot wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji odmawiającej skarżącej dostępu do dokumentu pochodzącego od państwa członkowskiego,
SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI
WSPÓLNOT EUROPEJSKICH (piąta izba),
w składzie: M. Vilaras, prezes, F. Dehousse i D. Šváby, sędziowie,
sekretarz: H. Jung,
wydaje następujące
Postanowienie
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu
1 Pismem z dnia 17 marca 2003 r., zarejestrowanym przez Komisję w dniu 20 marca 2003 r., skarżąca wniosła na podstawie rozporządzenia nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145, str. 43) o udzielenie dostępu do pisma, w którym władze włoskie wyraziły odmowę wydania korespondencji zaadresowanej do Komisji przed przyjęciem przez nią w dniu 12 lipca 2000 r. decyzji uznającej, po wstępnym badaniu, system pomocy państwa za zgodny ze wspólnym rynkiem [pomoc państwa N 715/99 − Włochy (SG 2000 D/105754)] (zwanej dalej „decyzją z dnia 12 lipca 2000 r.”). Wspomniana korespondencja była przedmiotem pierwszego wniosku o udzielenie dostępu, którego odmowa została zaskarżona przez skarżącą w sprawie o sygnaturze T‑139/03.
2 Pismem z dnia 27 marca 2003 r. Komisja wezwała władze włoskie do wypowiedzenia się w przedmiocie ewentualnego przekazania skarżącej dokumentu będącego przedmiotem wyżej wskazanego wniosku o udzielenie dostępu.
3 W dniu 28 marca 2003 r. Komisja poinformowała skarżącą na piśmie o przeprowadzeniu konsultacji na podstawie art. 4 ust. 4 rozporządzenia nr 1049/2001 z władzami włoskimi w przedmiocie ewentualnego wydania żądanego dokumentu. Pismo to, wysłane za pośrednictwem zwykłej poczty, dotarło do skarżącej w dniu 14 kwietnia 2003 r.
4 Pismem z dnia 16 kwietnia 2003 r. Komisja powiadomiła skarżącą, że władze włoskie sprzeciwiły się przekazaniu żądanego dokumentu i że w konsekwencji nie może ona uwzględnić jej wniosku o udzielenie dostępu. Pismo to dotarło do skarżącej za pośrednictwem zwykłej poczty w dniu 2 maja 2003 r.
5 W dniu 23 kwietnia 2003 r. skarżąca skierowała do sekretariatu generalnego Komisji wniosek potwierdzający zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 1049/2001. Wniosek ten został zarejestrowany przez Komisję w dniu 24 kwietnia 2003 r.
6 Za pośrednictwem faksu skierowanego do skarżącej w dniu 24 kwietnia 2003 r. Komisja powiadomiła ją, że ze względu na odpowiedź udzieloną przez właściwy organ Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji w dniu 16 kwietnia 2003 r., uznaje ona wniosek potwierdzający za bezprzedmiotowy. Do faksu tego została załączona kopia pisma Komisji z dnia 16 kwietnia 2003 r.
Przebieg postępowania i żądania stron
7 W dniu 6 maja 2003 r. skarżąca wniosła do sekretariatu Sądu niniejszą skargę. W odrębnym piśmie datowanym na ten sam dzień, działając na podstawie art. 76a regulaminu Sądu, skarżąca wniosła o rozpoznanie sprawy w trybie przyspieszonym, który to wniosek został odrzucony postanowieniem z dnia 12 czerwca 2003 r.
8 W odrębnym piśmie złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 16 czerwca 2003 r. pozwana podniosła zarzut niedopuszczalności w oparciu o art. 114 regulaminu.
9 Skarżąca przedstawiła uwagi w przedmiocie tego zarzutu w dniu 16 lipca 2003 r. i tytułem środków organizacji postępowania wniosła do Sądu o „wycofanie” załącznika A.9 do skargi, odnoszącego się do pisma, w którym władze włoskie odmówiły przekazania korespondencji zaadresowanej do Komisji przed wydaniem decyzji z dnia 12 lipca 2000 r., która była przedmiotem wniosku o udzielenie dostępu z dnia 17 marca 2003 r., lub „ewentualnie o stwierdzenie poufności” wspomnianego załącznika „względem skarżącej (Nuova Agricast srl), mimo że dokument ten został przedstawiony przez jej obrońcę”.
10 Pismem procesowym złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 12 sierpnia 2003 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wniosło o dopuszczenie go do niniejszego postępowania w charakterze interwenienta, popierając żądania strony pozwanej.
11 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 22 września 2003 r. skarżąca wniosła o poufne traktowanie niektórych załączników do skargi.
12 Tytułem środków organizacji postępowania Sąd, pismem z dnia 19 listopada 2003 r., wezwał Komisję do sprecyzowania dat doręczeń i rejestracji niektórych pism w celu ustalenia przebiegu postępowania administracyjnego, do czego Komisja zastosowała się pismem z dnia 3 grudnia 2003 r.
13 Postanowieniem z dnia 5 marca 2004 r. prezes czwartej izby Sądu pozostawił kwestię zarzutu niedopuszczalności do rozstrzygnięcia w wyroku, dopuścił do postępowania w charakterze interwenienta Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i nakazał zgodnie z wnioskiem skarżącej przekazanie interwenientowi jawnej części akt postępowania. Pismem zarejestrowanym w sekretariacie Sądu w dniu 6 grudnia 2004 r. interwenient odmówił przedłożenia odpowiedzi na skargę.
14 W skardze skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności pisma Komisji z dnia 27 marca 2003 r.,
– stwierdzenie nieważności faksu Komisji z dnia 16 kwietnia 2003 r.,
– stwierdzenie nieważności faksu Komisji z dnia 24 kwietnia 2003 r., który stanowi „brak odpowiedzi” na potwierdzający wniosek o udzielenie dostępu i jest równoważny z odmową dostępu,
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
15 W odpowiedzi na skargę Komisja wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie niedopuszczalności skargi,
– ewentualne oddalenie skargi w części, w jakiej jest ona oczywiście pozbawiona wszelkiej zasadności,
– ewentualne oddalenie samej skargi z uwagi na brak zasadności,
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
16 W replice skarżąca wycofała skargę w zakresie, w jakim dotyczy ona stwierdzenia nieważności pisma Komisji z dnia 16 kwietnia 2003 r. Natomiast po zapoznaniu się z pismem Komisji z dnia 3 grudnia 2003 r. podtrzymała ona żądanie stwierdzenia nieważności pisma Komisji z dnia 27 marca 2003 r. i domyślnego odrzucenia potwierdzającego wniosku o udzielenie dostępu, dokonanego jej zdaniem w dniu 19 maja 2003 r. i uzasadnionego przez Komisję w odpowiedzi na skargę stałą odmową wydania przez władze włoskie żądanych dokumentów. Tytułem środków organizacji postępowania skarżąca odstąpiła od wniosku o wycofanie lub poufne traktowanie załącznika A.9 do skargi i wniosła o połączenie postępowań T‑151/03, T‑287/03, T‑295/03, T‑297/03, T‑298/03, T‑299/03.
17 W duplice Komisja wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie, że skarżąca odstępuje od zaskarżenia pisma Komisji z dnia 16 kwietnia 2003 r., co podważa samą skargę,
– w razie potrzeby odrzucenie skargi na milczącą odmowę udzieloną rzekomo w dniu 19 maja 2003 r. jako niedopuszczalnej lub oddalenie jej jako bezzasadnej,
– „potwierdzenie” żądań zawartych w odpowiedzi na skargę.
18 Ponadto Komisja wnosi do Sądu o nakazanie usunięcia z akt sprawy „wyrażeń pozbawionych szacunku” zawartych w dwóch przypisach w replice i przyłącza się do wniosku o połączenie spraw T‑151/03, T‑287/03, T‑295/03, T‑297/03, T‑298/03, T‑299/03.
19 Pismami złożonymi w sekretariacie Sądu odpowiednio w dniach 31 stycznia 2005 r. i 4 lutego 2005 r. skarżąca i Komisja udzieliły odpowiedzi na pytania Sądu wzywające je do przedstawienia uwag w przedmiocie wniosków, które należy wyciągnąć na potrzeby dalszego postępowania w niniejszej sprawie z wyroku Sądu z dnia 30 listopada 2004 r. w sprawie T‑168/02 IFAW Internationaler Tierschutz‑Fonds przeciwko Komisji, dotychczas niepublikowanego w Zbiorze (zwanego dalej „wyrokiem w sprawie IFAW”).
20 Skarżąca wskazuje, że w następstwie wyroku w sprawie IFAW Sąd „uzna”:
– skargę za oczywiście niedopuszczalną w części, w jakiej zaskarżone zostało pismo, w którym Komisja skonsultowała się z władzami włoskimi,
– skargę za oczywiście bezzasadną w części, w jakiej zaskarżenie odmowy dostępu do wskazanego dokumentu zostało oparte na naruszeniu art. 4 ust. 5 rozporządzenia nr 1049/2001.
21 Skarżąca dodaje, iż „jest bardzo prawdopodobne, że to samo odnosi się do skargi w zakresie, w jakim zaskarżenie odmowy dostępu do wskazanego dokumentu zostało oparte na naruszeniu prawa do obrony”. Wnosi ona o zastosowanie art. 87 § 3 regulaminu.
22 Komisja stwierdza, że skarga jest bezzasadna z uwagi na rozstrzygnięcie Sądu w wyroku w sprawie IFAW i wyrażony w niniejszej sprawie sprzeciw władz włoskich wobec wydania żądanych dokumentów. Komisja wzywa Sąd do odrzucenia skargi w drodze postanowienia jako oczywiście niedopuszczalnej, a w każdym razie oddalenia jej jako oczywiście bezzasadnej.
Co do prawa
23 Zgodnie z art. 113 regulaminu Sąd, orzekając zgodnie z wymogami przewidzianymi w art. 114 § 3 i 4 tego regulaminu, może w każdym czasie badać z urzędu, czy skarga jest niedopuszczalna ze względu na bezwzględne przeszkody procesowe.
24 W niniejszej sprawie Sąd stwierdził, że dostatecznie zapoznał się ze sprawą na podstawie informacji zawartych w aktach, aby móc rozstrzygnąć w przedmiocie niniejszej skargi bez otwierania procedury ustnej.
25 W tym zakresie Sąd stwierdza, że pismo z dnia 17 lutego 2003 r., w którym władze włoskie sprzeciwiły się wydaniu korespondencji zaadresowanej do Komisji w ramach badania systemu pomocy N 715/99, będącej przedmiotem wniosku o udzielenie dostępu złożonego przez skarżącą w dniu 17 marca 2003 r., zostało zawarte w załączniku A.9 do skargi.
26 W skardze pełnomocnik procesowy skarżącej wskazuje, że dostęp do tego dokumentu uzyskał w ramach postępowania w sprawie T‑76/02, w której Sąd wydał wyrok w dniu 17 września 2003 r. Messyna przeciwko Komisji, Rec. str. II‑3203. Utrzymuje on, że zgodnie ze swoim obowiązkiem zawodowym nie udostępnił tego dokumentu skarżącej, a jedynie – również zgodnie ze swoimi obowiązkami zawodowymi zdefiniowanymi w art. 9 kodeksu etyki adwokatów włoskich – nie może nie wykorzystać go w niniejszym postępowaniu.
27 Ponadto stosunek między skarżącą a jej adwokatem nie jest równoważny ze stosunkiem między pełnomocnikiem a reprezentowanym.
28 W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że zgodnie z art. 19 Statutu Trybunału Sprawiedliwości, mającego zastosowanie do postępowania przed Sądem na mocy art. 53 tego Statutu, strony inne niż państwa członkowskie, instytucje i państwa będące stronami Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jak też Urząd Nadzoru EFTA, określony w tym porozumieniu, muszą być reprezentowane przez adwokatów lub radców prawnych.
29 Zastępstwo procesowe polega na tym, że dana osoba działa przed sądem w imieniu i na rachunek innej osoby, przy czym skutki formalnoprawne wywoływane są wyłącznie na korzyść lub niekorzyść tej ostatniej osoby. Pełnomocnik, w danym przypadku adwokat, odgrywa jedynie rolę pośrednika działającego na rzecz osoby reprezentowanej, która względem sądu jest jedyną stroną postępowania.
30 W tych okolicznościach Sąd nie może przyjąć zapewnień adwokata skarżącej, zgodnie z którymi przedstawił on wskazany dokument zasadniczo z własnej inicjatywy i bez wiedzy swej mandantki.
31 Należy stwierdzić, że zgodnie z regulaminem w niniejszej sprawie Sąd jest związany wniesioną przez spółkę Nuova Agricast, właściwie reprezentowaną przez jej adwokata, skargą wraz z dołączonymi do niej załącznikami oraz że wspomniana strona skarżąca przedstawiła w toku postępowania różne dokumenty, wśród których znajduje się pismo władz włoskich z dnia 17 lutego 2003 r., będące przedmiotem wniosku o udzielenie dostępu złożonego w dniu 17 marca 2003 r.
32 Następnie należy podkreślić, że w ramach niniejszego postępowania do Sądu nie należy kontrola przestrzegania przez adwokata skarżącej krajowych zasad etyki zawodowej w zakresie załączenia do skargi wspomnianego dokumentu.
33 Należy zatem stwierdzić, że w drodze niniejszej skargi skarżąca zmierza do uzyskania dostępu do dokumentu, który znajduje się już w jej posiadaniu.
34 W konsekwencji okazuje się, że skarga wniesiona przez spółkę Nuova Agricast jest bezprzedmiotowa, ponieważ skarżąca uzasadniła wniosek o udzielenie dostępu koniecznością upewnienia się, że władze krajowe sprzeciwiły się wydaniu korespondencji zaadresowanej przez nie do Komisji przed wydaniem decyzji z dnia 12 lipca 2000 r., będącej przedmiotem pierwszego wniosku skarżącej o udzielenie dostępu.
35 Ponadto w tych okolicznościach nie ma potrzeby uwzględnienia złożonych zarówno przez skarżącą, jak i Komisję wniosków o zastosowanie środków organizacji postępowania, ponieważ w tym przypadku nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu [wyrok Sądu z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie T‑311/00 British American Tobacco (Investments) przeciwko Komisji, Rec. str. II‑2781, pkt 50] lub stały się bezprzedmiotowe.
W przedmiocie kosztów
36 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Jednakże na podstawie art. 87 § 3 tego regulaminu Sąd może w szczególnych wypadkach postanowić, że każda ze stron poniesie własne koszty.
37 W piśmie z dnia 31 stycznia 2005 r. skarżąca wniosła do Sądu o zastosowanie w niniejszej sprawie art. 87 § 3 regulaminu, wskazując na szczególny charakter znajdujących tutaj zastosowanie uregulowań prawnych, które mogą być przedmiotem wadliwej wykładni, jak to zostało zaświadczone przez Komisję i potwierdzone decyzją Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.
38 Jednakże wystarczy stwierdzić, że odrzucenie niniejszej skargi nie jest uzasadnione wadliwą wykładnią szczególnego przepisu znajdującego tutaj zastosowanie uregulowania prawnego, a jedynie stwierdzeniem bezprzedmiotowości tej skargi, wobec czego należy postanowić, że skarżąca ponosi własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję w związku z niniejszym postępowaniem.
Z powyższych względów
SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI (piąta izba)
postanawia:
1) Skarga zostaje odrzucona.
2) Skarżąca ponosi własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję.
Sporządzono w Luksemburgu w dniu 8 czerwca 2005 r.