Sprawa T‑400/10 RENV
Hamas
przeciwko
Radzie Unii Europejskiej
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Zamrożenie środków finansowych – Możliwość zakwalifikowania władz państwa trzeciego jako właściwej władzy w rozumieniu wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB – Podstawa faktyczna decyzji o zamrożeniu środków finansowych – Obowiązek uzasadnienia – Błąd w ocenie – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Prawo do obrony – Prawo własności
Streszczenie – wyrok Sądu (pierwsza izba w składzie powiększonym) z dnia 14 grudnia 2018 r.
1. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Zamrożenie środków finansowych – Zakres stosowania – Osoby, grupy i podmioty uczestniczące w aktach terrorystycznych – Pojęcie – Kryterium oceny
(wspólne stanowisko Rady 2001/931)
2. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Obowiązek przekazania dowodów obciążających – Zakres – Powiadomienie zainteresowanego w drodze publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – Dopuszczalność – Prawo dostępu do dokumentów – Prawo uzależnione od złożenia w tym celu wniosku do Rady
(wspólne stanowisko Rady 2001/931; decyzja Rady 2010/386/WPZiB; rozporządzenia Rady: nr 2580/2001; nr 610/2010)
3. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Zamrożenie środków finansowych organizacji uczestniczącej w aktach terrorystycznych – Ograniczenia prawa własności – Naruszenie zasady proporcjonalności – Brak
(wspólne stanowisko Rady 2001/931; decyzja Rady 2010/386/WPZiB; rozporządzenia Rady: nr 2580/2001; nr 610/2010)
4. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Przyjęcie lub utrzymanie na podstawie krajowej decyzji o zamrożeniu środków finansowych – Organ właściwy do wydania wspomnianej decyzji krajowej – Pojęcie – Organ państwa trzeciego – Włączenie
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4)
5. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Przyjęcie lub utrzymanie na podstawie krajowej decyzji o zamrożeniu środków finansowych organu państwa trzeciego – Dopuszczalność – Przesłanka – Decyzja krajowa przyjęta z poszanowaniem prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej – Obowiązek sprawdzenia spoczywający na Radzie – Obowiązek uzasadnienia – Zakres
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4)
6. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Przyjęcie lub utrzymanie na podstawie krajowej decyzji o wszczęciu dochodzenia, o wszczęciu postępowania lub na podstawie krajowego orzeczenia skazującego – Organ właściwy do wydania wspomnianej decyzji krajowej – Pojęcie – Organ administracyjny – Włączenie – Przesłanki
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4)
7. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Przyjęcie lub utrzymanie na podstawie krajowej decyzji o wszczęciu dochodzenia, o wszczęciu postępowania lub na podstawie krajowego orzeczenia skazującego – Brak wymogu, żeby decyzja krajowa wpisywała się w kontekst procedury karnej sensu stricto – Przesłanki
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4)
8. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Obowiązek lojalnej współpracy między państwami członkowskimi a instytucjami Unii Europejskiej – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Względy uzasadniające – Przestrzeganie praw podstawowych – Kontrola sądowa – Zakres
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4)
9. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Przyjęcie lub utrzymanie na podstawie krajowej decyzji o wszczęciu dochodzenia, o wszczęciu postępowania lub na podstawie krajowego orzeczenia skazującego – Obowiązek uzasadnienia – Zakres – Krajowe orzeczenie skazujące – Brak obowiązku wskazania dowodów oraz poważnych i wiarygodnych poszlak leżących u podstaw decyzji krajowej
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4)
10. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych skierowana przeciwko niektórym osobom i podmiotom podejrzewanym o prowadzenie działalności terrorystycznej – Wymogi minimalne
(art. 296 TFUE; wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4;
decyzje Rady: 2011/430/WPZiB, 2011/872/WPZiB, 2012/333/WPZiB, 2012/765/WPZiB, 2013/395/WPZiB, 2014/72/WPZiB; rozporządzenia Rady: nr 687/2011, nr 1375/2011, nr 542/2012, nr 1169/2012, nr 714/2013, nr 125/2014)
11. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Utrzymanie na podstawie krajowej decyzji o zamrożeniu środków finansowych – Zakres kontroli – Kontrola rozciągająca się na całość okoliczności stanowiących podstawę wykazania utrzymania ryzyka uczestnictwa w aktach terrorystycznych – Okoliczności niepochodzące całkowicie z decyzji krajowej przyjętej przez właściwą władzę – Brak wpływu
(art. 296 TFUE; decyzje Rady: 2011/430/WPZiB, 2011/872/WPZiB, 2012/333/WPZiB, 2012/765/WPZiB, 2013/395/WPZiB, 2014/72/WPZiB; rozporządzenia Rady: nr 687/2011, nr 1375/2011, nr 542/2012, nr 1169/2012, nr 714/2013, nr 125/2014)
12. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Obowiązek lojalnej współpracy między państwami członkowskimi a instytucjami Unii – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Względy uzasadniające – Ciężar dowodu spoczywający na Radzie – Zakres
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 4; rozporządzenie Rady nr 2580/2001, art. 2 ust. 3)
13. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Zamrożenie środków finansowych – Rozporządzenie nr 2580/2001 – Zakres stosowania – Konflikt zbrojny w rozumieniu międzynarodowego prawa humanitarnego – Włączenie
(wspólne stanowisko Rady 2001/931; rozporządzenie Rady nr 2580/2001)
14. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Utrzymanie na podstawie krajowej decyzji o zamrożeniu środków finansowych – Obowiązek określenia przez Radę zasad kontroli decyzji właściwych władz – Brak
(wspólne stanowisko Rady 2001/931, art. 1 ust. 6)
1. Zgodnie ze wspólnym stanowiskiem 2001/931 w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu istotny element przy ustalaniu, czy należy stosować jego przepisy do danej osoby lub podmiotu, odnosi się do popełnionych przez nią lub niego aktów, a nie do natury tej osoby lub tego podmiotu. W związku z tym posiadania władzy w wyniku wyborów, politycznego charakteru rozpatrywanej organizacji lub udziału w rządzie nie można uznać za pozwalające uniknąć stosowania zasad zawartych we wspólnym stanowisku 2001/931.
(zob. pkt 153, 154)
2. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 170, 171, 175, 176, 179, 180, 197, 214, 221, 379, 380)
3. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 184–189, 192, 393, 394)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 244, 245)
5. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 246, 247)
6. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 259–261)
7. Wspólne stanowisko 2001/931 w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu nie wymaga, by decyzja właściwej władzy wpisywała się w kontekst procedury karnej sensu stricto, pod warunkiem że rozpatrywane postępowanie krajowe miało za cel walkę z terroryzmem w szerokim znaczeniu.
(zob. pkt 269)
8. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 282–284)
9. W odniesieniu do pochodzących od państwa członkowskiego decyzji właściwych władz z brzmienia art. 1 ust. 4 akapit pierwszy wspólnego stanowiska 2001/931 w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu wynika, że wymóg, aby decyzje właściwych władz były oparte na poważnych i wiarygodnych dowodach lub poszlakach, obejmuje decyzje dotyczące wszczęcia dochodzenia lub postępowania, ale nie ma zastosowania do decyzji, które dotyczą skazania. W przypadku bowiem decyzji dotyczących wszczęcia dochodzenia lub postępowania wymóg ten chroni osoby, których to dotyczy, gwarantując, że umieszczenie ich nazwisk w wykazach dotyczących zamrożenia środków finansowych miało miejsce na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej, zaś w przypadku decyzji dotyczących skazania wymóg ten nie powinien już obowiązywać, ponieważ informacje zgromadzone wcześniej w trakcie dochodzenia lub postępowania zostały, co do zasady, szczegółowo zbadane.
(zob. pkt 304–306)
10. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 317–319, 378)
11. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 330–335)
12. Ponieważ Rada nie jest obowiązana wskazać, w uzasadnieniu aktów utrzymujących w mocy środki ograniczające w ramach walki z terroryzmem, dowodów i poszlak, na których opiera się decyzja właściwej władzy w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu, jeśli władza ta pochodzi od danego państwa członkowskiego, nie można żądać, aby Rada zweryfikowała kwalifikację tych okoliczności faktycznych, której dokonał organ krajowy, i wskazywała w tych aktach wynik takiej kwalifikacji.
(zob. pkt 344, 345)
13. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 351–353)
14. W ramach kontroli na podstawie art. 1 ust. 6 wspólnego stanowiska 2001/931 w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu Rada może pozostawić nazwisko osoby lub nazwę podmiotu w wykazach osób i podmiotów objętych zamrożeniem środków finansowych, jeżeli stwierdzi, że nadal istnieje ryzyko udziału tej osoby lub tego podmiotu w działalności terrorystycznej, które uzasadniało pierwotny wpis do tych wykazów. W ramach weryfikacji dalszego istnienia ryzyka uczestniczenia danej osoby lub danego podmiotu w działalności terrorystycznej trzeba w należny sposób wziąć pod uwagę późniejsze rozstrzygnięcie dotyczące decyzji krajowej, która służyła za podstawę pierwotnemu umieszczeniu nazwiska tej osoby lub nazwy tego podmiotu w wykazach osób i podmiotów objętych zamrożeniem środków finansowych, w szczególności uchylenie lub cofnięcie tej decyzji krajowej ze względu na nowe okoliczności lub dowody lub zmianę oceny właściwego organu krajowego. Jednakże, w odniesieniu do decyzji właściwej władzy pochodzącej od danego państwa członkowskiego, Rada nie powinna określać w decyzjach o zamrożeniu środków finansowych, zasad kontroli tej decyzji. Ponadto nie można na nią nałożyć obowiązku wskazania okoliczności faktycznych będących podstawą decyzji o zmianie ani zweryfikowania ich kwalifikacji.
(zob. pkt 357, 358, 360, 361)