Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Gerechtshof Amsterdam (Κάτω Χώρες) στις 13 Νοεμβρίου 2023 – Smurfit Kappa Europe BV κ.λπ. κατά Unilever Europe BV κ.λπ.
(Υπόθεση C-673/23, Smurfit Kappa Europe κ.λπ.)
Γλώσσα διαδικασίας: η ολλανδική
Αιτούν δικαστήριο
Gerechtshof Amsterdam
Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης
Εκκαλούσες: Smurfit Kappa Europe BV, Smurfit International BV, Smurfit Kappa Italia SpA, DS Smith Italy BV, DS Smith plc, DS Smith Packaging Italia SpA, DS Smith Holding Italia SpA, Toscana Ondulati SpA
Εφεσίβλητες: Unilever Europe BV, Unilever Supply Chain Company AG, Unilever Italy Holdings Srl
Προδικαστικά ερωτήματα
α) Υπάρχει στενή συνάφεια, κατά την έννοια του άρθρου 8, σημείο 1, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια 1 , μεταξύ:
i) αφενός, μιας αγωγής κατά κυρίως εναγομένου στον οποίο, χωρίς ο ίδιος να είναι αποδέκτης απόφασης εθνικής αρχής ανταγωνισμού σχετικής με σύμπραξη, καταλογίζεται ευθύνη «από τη βάση προς την κορυφή», ως οντότητα που φέρεται να ανήκει σε επιχείρηση κατά την έννοια του δικαίου ανταγωνισμού της Ένωσης (στο εξής: επιχείρηση), για τη διαπιστωθείσα παραβίαση της προβλεπόμενης στο δίκαιο της Ένωσης απαγόρευσης των συμπράξεων, και
ii) αφετέρου, μιας αγωγής κατά
Α) ενός ομοδίκου του κυρίως εναγομένου, ο οποίος είναι αποδέκτης της απόφασης, και/ή
Β) ενός ομοδίκου του κυρίως εναγομένου, ο οποίος δεν είναι αποδέκτης της απόφασης και ο οποίος φέρεται να ανήκει, ως νομική οντότητα, σε επιχείρηση στην οποία έχει καταλογιστεί με την απόφαση ευθύνη, βάσει του δημοσίου δικαίου, για την παραβίαση της προβλεπόμενης στο δίκαιο της Ένωσης απαγόρευσης των συμπράξεων;
Ασκεί συναφώς επιρροή το αν
α) ο κυρίως εναγόμενος, στον οποίον καταλογίζεται ευθύνη «από τη βάση προς την κορυφή», κατά τη χρονική περίοδο της σύμπραξης απλώς κατείχε και διαχειριζόταν μετοχές·
β) –σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο τέταρτο προδικαστικό ερώτημα, υπό α΄– ο κυρίως εναγόμενος, στον οποίον καταλογίζεται ευθύνη «από τη βάση προς την κορυφή», συμμετείχε στην παραγωγή, τη διανομή, την πώληση και/ή την προμήθεια προϊόντων που αποτελούσαν αντικείμενο της σύμπραξης και/ή στην παροχή υπηρεσιών που αποτελούσαν αντικείμενο της σύμπραξης·
γ) ο κυρίως εναγόμενος εδρεύει ή όχι στο κράτος μέλος στο οποίο η εθνική αρχή ανταγωνισμού έχει διαπιστώσει (μόνο) παραβίαση της προβλεπόμενης στο δίκαιο της Ένωσης απαγόρευσης των συμπράξεων στην εθνική αγορά·
δ) ο ομόδικος του κυρίως εναγομένου, ο οποίος είναι αποδέκτης της απόφασης, χαρακτηρίζεται στην εν λόγω απόφαση ως
i) πραγματικός μετέχων στη σύμπραξη, υπό την έννοια ότι συμμετείχε πράγματι στη συμφωνία ή στις συμφωνίες που κρίθηκε ότι αντέβαιναν στους κανόνες του ανταγωνισμού και/ή συμμετείχε πράγματι στις εναρμονισμένες πρακτικές, ή
ii) νομική οντότητα που ανήκει στην επιχείρηση στην οποία καταλογίστηκε ευθύνη, βάσει του δημοσίου δικαίου, για την παραβίαση της προβλεπόμενης στο δίκαιο της Ένωσης απαγόρευσης των συμπράξεων·
ε) ο ομόδικος του κυρίως εναγομένου, ο οποίος δεν είναι αποδέκτης της απόφασης, έχει πράγματι παραγάγει, διανείμει, πωλήσει και/ή προμηθεύσει προϊόντα που αποτελούσαν αντικείμενο της σύμπραξης ή/και έχει πράγματι παράσχει υπηρεσίες που αποτελούσαν αντικείμενο της σύμπραξης·
στ) ο κυρίως εναγόμενος και ο ομόδικός του εναγόμενος ανήκουν ή όχι στην ίδια επιχείρηση·
ζ) οι ενάγοντες αγόρασαν προϊόντα και/ή έλαβαν υπηρεσίες, άμεσα ή έμμεσα, από τον κυρίως εναγόμενο και/ή από τον ομόδικό του εναγόμενο;
β) Ασκεί επιρροή για την απάντηση του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος, υπό α΄, το αν είναι προβλέψιμο ή όχι το ότι ο οικείος ομόδικος του κυρίως εναγομένου θα εναχθεί ενώπιον του δικαστηρίου που είναι αρμόδιο για τον κυρίως εναγόμενο; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης: αποτελεί η προβλεψιμότητα αυτή διακριτό κριτήριο στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 8, σημείο 1, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια; Πληρούται κατ’ αρχήν το κριτήριο αυτό υπό το πρίσμα της απόφασης της 6ης Οκτωβρίου 2021, Sumal (C-882/19, EU:C:2021:800); Σε ποιον βαθμό καθιστούν οι περιστάσεις που μνημονεύονται στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, υπό α΄, (στοιχεία α΄ έως ζ΄), στην προκειμένη περίπτωση, προβλέψιμο το ότι ο ομόδικος του κυρίως εναγομένου θα εναχθεί στο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για τον κυρίως εναγόμενο;
Πρέπει, κατά τον προσδιορισμό της αρμοδιότητας, να λαμβάνεται υπόψη επίσης η ενδεχόμενη ευδοκίμηση της αγωγής κατά του κυρίως εναγομένου; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης: αρκεί, στο πλαίσιο της εκτίμησης αυτής, να μην μπορεί να αποκλειστεί εξαρχής το ενδεχόμενο ευδοκίμησης της αγωγής;
Πρέπει ή μπορεί το καθιερωθέν στο δίκαιο ανταγωνισμού τεκμήριο της καθοριστικής επιρροής των μητρικών εταιριών (στις οποίες επιβάλλεται πρόστιμο) στην οικονομική δραστηριότητα των θυγατρικών εταιριών («τεκμήριο Akzo») να εφαρμόζεται και σε (αστικές) υποθέσεις αποζημίωσης λόγω ζημίας από σύμπραξη;
α) Μπορούν, στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 8, σημείο 1, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια, διάφοροι εναγόμενοι που εδρεύουν στο ίδιο κράτος μέλος να είναι (από κοινού) κυρίως εναγόμενοι;
β) Προσδιορίζει το άρθρο 8, σημείο 1, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια ευθέως και άμεσα το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο, υπερισχύοντας του εθνικού δικαίου;
γ) Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης στο τέταρτο προδικαστικό ερώτημα, υπό α΄, ήτοι αν μόνον ένας εναγόμενος μπορεί να είναι κυρίως εναγόμενος, και σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο τέταρτο προδικαστικό ερώτημα, υπό β΄, ήτοι αν το άρθρο 8, σημείο 1, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια προσδιορίζει άμεσα το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο, υπερισχύοντας του εθνικού δικαίου:
Υφίσταται, κατά την εφαρμογή του άρθρου 8, σημείο 1, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια, περιθώριο εσωτερικής παραπομπής της υπόθεσης στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας ή έδρας του εναγομένου στο ίδιο κράτος μέλος;
____________
1 Κανονισμός (EΕ) 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, 12ης Δεκεμβρίου 2012, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (ΕΕ 2012, L 351, σ. 1).