WYROK SĄDU (szósta izba)
z dnia 13 września 2010 r.(*)
Wspólnotowy znak towarowy – Zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego obejmującego odcień koloru pomarańczowego – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Brak charakteru odróżniającego – Artykuł 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 40/94 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 207/2009]
W sprawie T‑97/08
KUKA Roboter GmbH, z siedzibą w Augsburgu (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów A. Kohna oraz B. Hannemanna,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowanemu przez R. Pethkego, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Czwartej Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) z dnia 14 grudnia 2007 r. (sprawa R 1572/2007‑4) dotyczącą zgłoszenia odcienia koloru pomarańczowego jako wspólnotowego znaku towarowego,
SĄD (szósta izba),
w składzie: A.W.H. Meij (sprawozdawca), prezes, S. Papasavvas i L. Truchot, sędziowie,
sekretarz: C. Heeren, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 20 lutego 2008 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 4 czerwca 2008 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 17 czerwca 2010 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 29 sierpnia 2005 r. skarżąca, KUKA Roboter GmbH, złożyła w Urzędzie Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (zwanym dalej „Urzędem”) zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, s. 1), ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. L 78, s. 1)].
2 Oznaczenie, o którego rejestrację się zwrócono, jest następującym odcieniem koloru pomarańczowego:
3 Towary, dla których wniesiono o rejestrację znaku towarowego, po ograniczeniu, które nastąpiło w toku postępowania przed Urzędem, należą do klasy 7 Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają następującemu opisowi: „Roboty z ramionami przegubowymi do obsługi, obróbki i spawania, z wyjątkiem robotów do pomieszczeń czystych, robotów medycznych i robotów do lakierowania; części do wyżej wymienionych towarów”.
4 Decyzją z dnia 7 sierpnia 2007 r. ekspert odrzucił wniosek o rejestrację na podstawie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009] ze względu na to, że zgłoszone oznaczenie jest pozbawione charakteru odróżniającego.
5 W dniu 2 października 2007 r. skarżąca odwołała się od decyzji eksperta na podstawie art. 57–62 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009).
6 Decyzją z dnia 14 grudnia 2007 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Czwarta Izba Odwoławcza Urzędu oddaliła odwołanie z uwagi na to, że zgłoszony znak towarowy pozbawiony jest charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94. Uznała w istocie, że właściwy krąg odbiorców nie będzie postrzegać koloru, którego dotyczy zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego, jako będącego samoistnie wskazówką pochodzenia handlowego rozpatrywanych towarów.
Żądania stron
7 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie Urzędu kosztami postępowania.
8 Urząd wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
W przedmiocie dopuszczalności dowodów przedstawionych przed Sądem
9 Na poparcie tezy, zgodnie z którą zgłoszony znak towarowy cechuje się samoistnym charakterem odróżniającym w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94, skarżąca w piśmie z dnia 25 marca 2009 r. przedstawiła wyniki dwóch ankiet z dnia 27 czerwca 2008 r., przy czym pierwsza z nich stanowiła ankietę telefoniczną przeprowadzoną w Niemczech, Chinach, Stanach Zjednoczonych i we Włoszech, a druga obejmowała kwestionariusz przedłożony odwiedzającym targi Automatica 2008, które odbyły się w czerwcu 2008 r. w Monachium (Niemcy). Skarżąca przedstawiała także płytę CD‑ROM zawierającą broszury reklamowe różnych wytwórców oraz zdjęcia stoisk różnych przedsiębiorstw z branży, reprezentowanych podczas targów.
10 Pismem z dnia 12 maja 2009 r. Urząd zakwestionował dopuszczalność wspomnianych dokumentów, uzasadniając, że stanowią one nowy dowód.
11 Poza okolicznością, że dokumenty te zostały przedstawione po upływie terminu w toku postępowania przed Sądem z naruszeniem art. 48 ust. 1 regulaminu postępowania przed Sądem, a bez uzasadnienia przekroczenia terminu do ich złożenia, należy zauważyć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem skarga do Sądu ma na celu dokonanie kontroli zgodności z prawem decyzji izb odwoławczych Urzędu w rozumieniu art. 63 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 65 rozporządzenia nr 207/2009), a zatem zadaniem Sądu nie jest ponowne rozpoznanie stanu faktycznego w świetle dokumentów przedłożonych przed nim po raz pierwszy [zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 24 listopada 2005 r. w sprawie T‑346/04 Sadas przeciwko OHIM – LTJ Diffusion (ARTHUR ET FELICIE), Zb.Orz. s. II‑4891, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo]. Z tego względu zgodność z prawem decyzji izby odwoławczej może być podważona poprzez powołanie się na nowe okoliczności przed Sądem wyłącznie, jeśli wykazano, że izba odwoławcza powinna była z urzędu wziąć pod uwagę te okoliczności podczas postępowania administracyjnego przed wydaniem jakiejkolwiek decyzji w danym przypadku [wyrok Sądu z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie T‑247/01 eCopy przeciwko OHIM (ECOPY), Rec. s. II‑5301, pkt 46].
12 W niniejszym przypadku, ponieważ dokumenty przedstawione przez skarżącą nie wiążą się w sposób oczywisty z okolicznościami, które powinny były zostać wzięte pod uwagę z urzędu przez Izbę Odwoławczą na mocy art. 74 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009), należy pominąć wspomniane wyżej dokumenty i nie jest konieczne badanie ich mocy dowodowej.
Co do istoty
13 W uzasadnieniu skargi skarżąca podnosi trzy zarzuty, dotyczące kolejno naruszenia art. 28 WE, naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) oraz art. 73 (obecnie art. 75 rozporządzenia nr 207/2009) i art. 74 rozporządzenia nr 40/94 oraz wreszcie nadużycia władzy.
14 Na wstępie należy zbadać zarzut drugi, następnie zarzut trzeci i w końcu zarzut pierwszy.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) oraz art. 73 i 74 rozporządzenia nr 40/94
– Argumenty stron
15 Skarżąca utrzymuje, że Izba Odwoławcza niesłusznie uznała, że zgłoszony znak towarowy pozbawiony jest charakteru odróżniającego dla rozpatrywanych towarów.
16 Przede wszystkim skarżąca podnosi, że Izba Odwoławcza błędnie oceniła zakres zastosowania wyroku Trybunału z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie C‑104/01 Libertel, Rec. s. I‑3793, z którego wynika jej zdaniem, że rejestracja koloru jako wspólnotowego znaku towarowego jest wykluczona tylko wtedy, gdy kolor jest pozbawiony charakteru odróżniającego. Zatem jakikolwiek charakter odróżniający, nawet ograniczony, powinien umożliwiać rejestrację.
17 Skarżąca podnosi, że kryteria wymienione przez Sąd w ww. wyroku w sprawie Libertel w niniejszym przypadku są spełnione. Zgłoszony znak towarowy odnosi się bowiem jej zdaniem do szczególnego rodzaju towaru, czyli robotów z ramionami przegubowymi do obsługi, obróbki i spawania, z wyłączeniem robotów do pomieszczeń czystych, robotów medycznych i robotów do lakierowania. Ponadto rozpatrywany rynek jest w jej opinii bardzo specyficzny, jako że po pierwsze roboty, do których odnosi się zgłoszony znak towarowy, są długoterminowymi dobrami inwestycyjnymi, których wartość jednostkowa w euro jest co najmniej pięciocyfrowa, po drugie roboty te są używane do bardzo specjalistycznych zastosowań, a po trzecie nabycie robota skarżącej pociąga za sobą znaczące prace przystosowawcze u nabywcy.
18 Następnie skarżąca kwestionuje analizę Izby Odwoławczej co do właściwego kręgu odbiorców, przedstawioną w pkt 19 i 20 zaskarżonej decyzji, i twierdzi, że składa się on w niniejszym przypadku z nabywców robotów z ramionami przegubowymi do obsługi, obróbki i spawania oraz handlujących nimi, którzy dobrze znają ten rynek towarów w Europie. Sprzeciwia się zatem ocenie Izby Odwoławczej, zgodnie z którą do właściwego kręgu odbiorców należą nie tylko nabywcy towarów objętych zgłoszonym znakiem towarowym, ale także personel techniczny pracujący w fabrykach stosujących te roboty.
19 Skarżąca podważa fakt, że w odniesieniu do kolorów istnieje konieczność pozostawienia ich do swobodnego używania ze względu na ograniczoną liczbę kolorów, które mogą być rozróżniane. Podnosi, że mogą być rejestrowane słowne znaki towarowe zawierające tylko kilka elementów, chociaż pochodzą one z zasobu, który nie jest nieograniczony. Podkreśla ponadto, że monopolizacja zgłoszonego znaku towarowego dotyczy tylko ograniczonego zbioru dóbr. Co więcej, zdaniem skarżącej rejestracja zgłoszonego znaku towarowego nie stoi na przeszkodzie temu, by konkurujące przedsiębiorstwa sprzedawały roboty w kolorze pomarańczowym, gdyż taka sprzedaż nie stanowi używania znaku towarowego w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 9 rozporządzenia nr 207/2009). W tym względzie skarżąca podkreśla okoliczność, że w zasadzie klienci wybierają kolor towaru podczas zamówienia, tak że wykluczone byłoby uniemożliwienie konkurentowi skarżącej sprzedaży robota w kolorze pomarańczowym. Zgłoszony znak towarowy stałby na przeszkodzie wyłącznie temu, by używać tego koloru dla celów reklamowych i promocyjnych, na przykład podczas targów lub w broszurach.
20 Ponadto żaden inny interes ogólny nie stoi na przeszkodzie zarejestrowaniu zgłoszonego znaku towarowego. Zdaniem skarżącej znak ten nie podlega używaniu opisowemu i nie dąży do celu technicznego.
21 Skarżąca kwestionuje także twierdzenie Izby Odwoławczej, zgodnie z którym zgłoszony znak towarowy jest bardzo zbliżony do koloru minii ołowianej, czynnika antykorozyjnego. Po pierwsze, rozpatrywane kolory są wyraźnie odrębne. Po drugie, używanie minii ołowianej jest zakazane przez dyrektywę 2002/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. L 37, s. 19). Wreszcie roboty skarżącej są zasadniczo złożone ze stopu aluminium, materiału niewymagającego obróbki antykorozyjnej.
22 Skarżąca podnosi ponadto, że nie można uważać, iż liczba zgłoszeń znaków towarowych, których przedmiotem jest pozbawiony konturów kolor czerwony lub pomarańczowy, wskazuje, że zgłoszony znak towarowy nie jest niezwyczajny i że w rezultacie jest pozbawiony charakteru odróżniającego. Według niej sama liczba złożonych zgłoszeń znaków towarowych dotyczących kolorów pozbawionych konturów jest bez znaczenia, gdyż Izba Odwoławcza zobowiązana jest do przeprowadzenia oceny zgłoszonego znaku towarowego w każdym poszczególnym przypadku przy uwzględnieniu towarów i usług, których dotyczy zgłoszony znak towarowy.
23 Skarżąca utrzymuje, że podnosząc w pkt 20 zaskarżonej decyzji, iż rozpatrywany krąg odbiorców postanawia o zakupie rozpatrywanych towarów wyłącznie na podstawie aspektów technicznych i ekonomicznych, a nie w zależności od ich koloru, Izba Odwoławcza błędnie oceniła znaczenie okoliczności, że kolor pozwala rozpatrywanemu kręgowi odbiorców na przypisanie towaru danemu producentowi i sformułowanie przypuszczenia co do jego jakości. W tym względzie skarżąca odsyła do broszur reklamowych przedstawionych przed Izbą Odwoławczą, z których wynika, że kolor robotów z ramionami przegubowymi do obsługi, obróbki i spawania stanowi w zainteresowanych środowiskach wskazówkę pochodzenia handlowego.
24 Ponadto skarżąca podnosi, że dokument pod tytułem „Icon Added Value” dotyczący ankiety przeprowadzonej w 2005 r., której reprezentatywność w odniesieniu do całej Unii Europejskiej wykazana jest w dokumencie pod tytułem „World Robotics 2006”, przedstawionym przed Izbą Odwoławczą, jej zdaniem dowodzi, że rozpatrywany krąg odbiorców stwierdza istnienie związku między kolorem a pochodzeniem towarów. Zdaniem skarżącej rynek robotów funkcjonuje według innych praw niż rynek dóbr konsumpcyjnych. Kwestionuje ponadto, że ankieta przeprowadzona wśród rozpatrywanego kręgu odbiorców zasadza się na źle postawionym pytaniu. Wymienienie producenta nie może bowiem w jej opinii wypaczać rezultatów.
25 Wreszcie w ocenie skarżącej Izba Odwoławcza naruszyła art. 73 i 74 rozporządzenia nr 40/94, ponieważ nie przeprowadziła badania faktów i okoliczności niniejszej sprawy. Z tego względu jej zdaniem zaskarżona decyzja jest również niedostatecznie uzasadniona.
26 Urząd kwestionuje zasadność argumentów skarżącej.
– Ocena Sądu
27 Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 nie są rejestrowane „znaki towarowe, które pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru”. Ponadto art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009) przewiduje, że „ustęp 1 stosuje się bez względu na fakt, że podstawy odmowy rejestracji istnieją tylko w części Wspólnoty”.
28 Charakter odróżniający znaku towarowego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 oznacza, że ten znak towarowy pozwala na określenie towaru, dla którego wniesiono o rejestrację, jako pochodzącego z określonego przedsiębiorstwa i tym samym na odróżnienie tego towaru od towarów pochodzących z innych przedsiębiorstw (wyrok Trybunału z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawach połączonych C‑456/01 P i C‑457/01 P Henkel przeciwko OHIM, Rec. s. I‑5089, pkt 34).
29 Ów charakter odróżniający należy oceniać, po pierwsze, w stosunku do towarów lub usług, dla których znak towarowy został zgłoszony, a po drugie, w stosunku do sposobu postrzegania go przez właściwy krąg odbiorców (ww. wyrok w sprawie Henkel przeciwko OHIM, pkt 35).
30 W celu stwierdzenia, czy dany kolor sam w sobie umożliwia odróżnienie towarów i usług jednego przedsiębiorcy od towarów i usług innych przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 4 rozporządzenia nr 207/2009), należy ocenić, czy kolory same w sobie mogą być nośnikiem konkretnych informacji, takich jak w szczególności pochodzenie towarów lub usług (zob. analogicznie ww. wyrok Trybunału w sprawie Libertel, pkt 39; wyrok Trybunału z dnia 24 czerwca 2004 r. w sprawie C‑49/02 Heidelberger Bauchemie, Zb.Orz. s. I‑6129, pkt 37).
31 W tym względzie należy przypomnieć, że o ile kolory mogą być nośnikami pewnych skojarzeń, a także mogą wywoływać określone emocje, o tyle ze względu na swoją naturę wydają się mało stosowne dla komunikowania konkretnych informacji. Taki wniosek wydaje się tym bardziej zasadny, gdy weźmiemy pod uwagę, że kolory ze względu na swoją zdolność przyciągania uwagi są zwyczajowo i szeroko wykorzystywane w reklamie i sprzedaży towarów i usług, przy czym nie niosą ze sobą żadnego określonego przekazu (ww. wyroki: w sprawie Libertel, pkt 40; w sprawie Heidelberger Bauchemie, pkt 38).
32 Sposób postrzegania przez krąg odbiorców niekoniecznie jest taki sam w przypadku oznaczenia w postaci koloru jak w przypadku znaku słownego lub graficznego powstałego na bazie oznaczenia niezależnego od wyglądu towarów nim oznaczanych. Otóż, jeśli odbiorcy mają zwyczaj natychmiastowego postrzegania znaków słownych lub graficznych jako oznaczeń identyfikujących pochodzenie handlowe towarów, to nie reagują oni koniecznie w ten sam sposób, gdy oznaczenie łączy się z wyglądem zewnętrznym towaru, dla którego wniesiono o rejestrację oznaczenia jako znaku towarowego (ww. wyrok w sprawie Libertel, pkt 65; wyrok z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C‑447/02 P KWS Saat przeciwko OHIM, Zb.Orz. s. I‑10107, pkt 78).
33 W przypadku koloru do nabycia charakteru odróżniającego przed jakimkolwiek używaniem mogłoby dojść wyłącznie w szczególnych okolicznościach, zwłaszcza gdy zakres towarów lub usług, których dotyczy wniosek o rejestrację znaku towarowego, jest bardzo ograniczony, a właściwy rynek bardzo specyficzny (ww. wyroki: w sprawie Libertel, pkt 66; w sprawie KWS Saat przeciwko OHIM, pkt 79).
34 Należy także podkreślić, że ponieważ prawo znaków towarowych stanowi zasadniczy element ustanowionego traktatem systemu niezakłóconej konkurencji, prawa i kompetencje przysługujące właścicielowi znaku towarowego powinny być badane w świetle tego celu. Tymczasem przy uwzględnieniu okoliczności, że zarejestrowany znak towarowy przyznaje właścicielowi w stosunku do określonych towarów i usług wyłączne prawo umożliwiające mu monopolizację zarejestrowanego oznaczenia jako znaku towarowego bez ograniczenia czasowego, możliwość zarejestrowania znaku towarowego może podlegać ograniczeniom ze względu na interes publiczny (zob. analogicznie ww. wyrok w sprawie Libertel, pkt 48–50).
35 W tym względzie ograniczona liczba rzeczywiście dostępnych kolorów prowadzi do tego, że niewielka liczba rejestracji jako znaków towarowych dla danych towarów lub usług mogłaby wyczerpać całą paletę dostępnych kolorów. Tak rozległy monopol nie byłby zgodny z systemem niezakłóconej konkurencji, zwłaszcza w zakresie, w jakim groziłby stworzeniem nieuprawnionej przewagi konkurencyjnej na rzecz pojedynczego podmiotu gospodarczego. W ramach prawa znaków towarowych należy zatem uznać istnienie interesu ogólnego polegającego na tym, by niestosownie nie ograniczać możliwości używania kolorów przez innych uczestników obrotu oferujących towary lub usługi tego samego rodzaju co towary lub usługi, dla których wniesiono o rejestrację (ww. wyrok w sprawie Libertel, pkt 54, 55).
36 To w świetle tych względów należy zbadać zarzut dotyczący naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94.
37 Co się tyczy właściwego kręgu odbiorców, Izba Odwoławcza wzięła pod uwagę, po pierwsze, w pkt 19 zaskarżonej decyzji sposób postrzegania robotów z ramionami przegubowymi do obsługi, obróbki i spawania przez personel techniczny maszynowni, tzn. osoby zawodowo zajmujące się sterowaniem tymi robotami i ich obsługą, a po drugie, w pkt 20 zaskarżonej decyzji sposób postrzegania przez przedsiębiorstwa, które nabywają takie roboty.
38 Skarżąca kwestionuje, że właściwy krąg odbiorców obejmuje także personel techniczny pracujący w fabrykach, w których znajdują się te roboty. W tym względzie wystarczy stwierdzić, że Urząd słusznie zauważył, że chociaż personel techniczny nie bierze prawdopodobnie udziału w decyzji co do zakupu robotów, nie można wykluczyć, iż w niektórych przedsiębiorstwach ma on wpływ na tę decyzję, jako że bezpośrednio zajmuje się ich codziennym uruchamianiem i używaniem. Izba Odwoławcza nie popełniła zatem błędu, uwzględniając po pierwsze sposób postrzegania przez personel techniczny, a po drugie sposób postrzegania przez kierownictwo przedsiębiorstwa odpowiedzialne za wybór i zakup towarów objętych zgłoszeniem znaku towarowego dla celów oceny charakteru odróżniającego tego znaku towarowego.
39 Z zaskarżonej decyzji wynika w każdym razie jednoznacznie, że Izba Odwoławcza wzięła pod uwagę odbiorców profesjonalnych szczególnie uważnych podczas podejmowania decyzji o zakupie wobec funkcji technicznych wspomnianych maszyn, w tym w szczególności ich przeznaczenia, modeli lub aspektów związanych z bezpieczeństwem pracy.
40 Co się tyczy oceny charakteru odróżniającego zgłoszonego oznaczenia, należy zauważyć, jak wskazała na to Izba Odwoławcza w pkt 11 i 12 zaskarżonej decyzji, że zgłoszony znak towarowy tworzony jest przez pojedynczy kolor, mianowicie odcień koloru pomarańczowego bez ograniczenia w przestrzeni, który może pokryć w całości lub w części albo towary objęte zgłoszeniem znaku towarowego, albo ich opakowanie bądź w razie potrzeby być wykorzystany w reklamie wspomnianych towarów.
41 W pkt 12 i 16–20 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła brak charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego ze względu na to, że znak ten nie byłby postrzegany jako wskazówka pochodzenia rozpatrywanych towarów. Wskazała w istocie, że zgłoszony kolor nie jest niezwyczajny w sektorze robotów przemysłowych i budowy instalacji oraz nie jest sam w sobie do tego stopnia wyjątkowy, by być postrzegany w rozpatrywanym sektorze jako zwracający uwagę.
42 Tymczasem skarżąca nie wykazała, że Izba Odwoławcza popełniła błąd w tym względzie. Należy bowiem podkreślić, że konsumenci nie mają zwyczaju odgadywać pochodzenia towarów w oparciu o ich kolor lub kolor ich opakowania, przy braku jakichkolwiek elementów graficznych lub słownych, jako że kolor nie jest sam w sobie zgodnie z obecnymi zwyczajami handlowymi używany w zasadzie w charakterze środka identyfikacji. Kolor nie posiada zazwyczaj samoistnego przymiotu odróżniania towarów jakiegoś przedsiębiorstwa (ww. wyrok w sprawie Libertel, pkt 65).
43 W tym względzie należy zauważyć, że Izba Odwoławcza stwierdziła w pkt 26 zaskarżonej decyzji, a skarżąca tego nie podważyła, iż w rozpatrywanym sektorze roboty przemysłowe są zazwyczaj sprzedawane w najróżniejszych kolorach. Tymczasem skarżąca nie przedstawiła żadnego dowodu wykazującego, że w rozpatrywanym sektorze kolory robotów przemysłowych są ogólnie postrzegane jako wskazujące pochodzenie handlowe tych towarów.
44 W każdym razie należy podkreślić, że konieczność pozostawienia kolorów do swobodnego używania, która ma wpływ na wykładnię art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94, skłania do tego, by przy braku wyjątkowych okoliczności uznać ją za stanowiącą przeszkodę dla rejestracji znaku towarowego obejmującego dany kolor.
45 W tym względzie w odniesieniu do kwestionowania przez skarżącą konieczności pozostawienia kolorów do swobodnego używania w sektorze robotów z ramionami przegubowymi należy podkreślić, że rejestracja jako wspólnotowego znaku towarowego odcienia koloru pomarańczowego nie prowadziłaby do monopolizacji jedynie tego odcienia, ale skutkowałaby zakazem używania przez konkurujące przedsiębiorstwa jakiegokolwiek odcienia koloru pomarańczowego, a nawet jeszcze innych, ponieważ nie można wykluczyć, że można by wykazać prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w przypadku odcienia koloru pomarańczowego, który jest objęty zgłoszeniem znaku towarowego w niniejszym przypadku, i innych odcieni koloru pomarańczowego, a nawet kolorów zbliżonych. Tymczasem przy uwzględnieniu szczególnie ograniczonej liczby dostępnych kolorów monopolizacja określonego koloru i z tego względu potencjalnie całej gamy zbliżonych kolorów i odcieni mogłaby prowadzić do szybkiego wyczerpania całej palety dostępnych kolorów i uzyskania przez niektóre podmioty gospodarcze przewagi konkurencyjnej niezgodnej z systemem niezakłóconej konkurencji i z ogólnym interesem polegającym na tym, by niestosownie nie ograniczać możliwości używania kolorów przez inne podmioty gospodarcze (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Libertel, pkt 54, 56).
46 W niniejszym przypadku należy uznać, iż skarżąca nie przedstawiła przed Izbą Odwoławczą dowodów pozwalających na stwierdzenie istnienia w niniejszej sprawie wyjątkowych okoliczności, a w szczególności na stwierdzenie, że liczba towarów, dla których zgłoszono znak towarowy, jest do tego stopnia ograniczona i że rynek właściwy jest do tego stopnia szczególny, iż po pierwsze kolor sam w sobie byłby w stanie wskazywać pochodzenie handlowe towarów o tym kolorze, a po drugie jego monopolizacja nie tworzyłaby nieuprawnionej przewagi konkurencyjnej na rzecz właściciela znaku towarowego wbrew interesowi publicznemu.
47 Skarżąca powołuje się bowiem w tym względzie na szczególne cechy omawianego sektora, związane z tym, że roboty, do których odnosi się zgłoszony znak towarowy, stanowią towary bardzo szczególne, że są długoterminowymi dobrami inwestycyjnymi, kosztownymi, używanymi do bardzo specjalistycznych zastosowań i że nabycie robota skarżącej pociąga za sobą znaczące prace przystosowawcze u nabywcy. Jednakże czynniki te nie mają wpływu na okoliczność, podniesioną przez Izbę Odwoławczą w pkt 26 zaskarżonej decyzji, że zazwyczaj w sektorze omawianych towarów towary te są dostępne w najróżniejszych kolorach. W tym względzie skarżąca sama twierdzi, że klienci wybierają kolory towarów podczas składania zamówienia. Trzeba zatem uznać, że w rozpatrywanym sektorze właściwy krąg odbiorców zazwyczaj styka się z omawianymi towarami w różnych kolorach, przy czym kolory te nie są postrzegane jako wskazówka pochodzenia handlowego wspomnianych towarów.
48 Ponadto skarżąca nie wyjaśnia, dlaczego względy, na które się powołuje, pozwalają uważać, że w rozpatrywanym sektorze rejestracja zgłoszonego znaku towarowego nie narusza interesu ogólnego polegającego na tym, by niestosownie nie ograniczać możliwości używania kolorów.
49 Skarżąca jednakże podnosi, że zamierza używać zgłoszonego znaku towarowego wyłącznie w celach reklamowych i promocyjnych oraz że rejestracja tego znaku towarowego nie będzie stanowić przeszkody dla swobodnego wyboru przez konkurujące spółki kolorów, które można by zastosować do produkowanych przez nie robotów. W tym względzie należy przypomnieć, że na mocy art. 9 rozporządzenia nr 40/94 wyłączne prawo przyznane na podstawie znaku towarowego daje jego właścicielowi środki prawne umożliwiające zakazanie wszelkim stronom trzecim używania w obrocie handlowym oznaczenia podobnego lub identycznego. Artykuł 9 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009) umożliwia zakazanie w szczególności umieszczania oznaczenia na towarach lub na ich opakowaniach, oferowania towarów, wprowadzania ich do obrotu lub ich magazynowania w tym celu pod takim oznaczeniem, oferowania i świadczenia usług pod tym oznaczeniem, przywozu lub wywozu towarów pod takim oznaczeniem oraz używania oznaczenia w dokumentach handlowych i w reklamie.
50 Skarżąca nie może z tego powodu podnosić, że stosowanie przez konkurujące spółki koloru pomarańczowego na ich robotach nie stanowiłoby używania znaku towarowego w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 40/94.
51 Ponadto należy zauważyć, że obrana koncepcja sprzedaży zależy wyłącznie od wyboru dokonywanego przez dane przedsiębiorstwo i z tego względu może ulec zmianie po rejestracji wspólnotowego znaku towarowego. Koncepcja ta nie może zatem w żaden sposób wpływać na ocenę, czy znak nadaje się do rejestracji [wyrok Sądu z dnia 20 marca 2002 r. w sprawie T‑355/00 DaimlerChrysler przeciwko OHIM (TELE AID), Rec. s. II‑1939, pkt 42]. Zatem, chociaż skarżąca podnosi, że będzie używać zgłoszonego znaku towarowego wyłącznie w celach reklamowych, nie można wykluczyć, że skorzysta ze swojego wyłącznego prawa, tak aby zakazać swoim konkurentom stosowania rozpatrywanego w niniejszym przypadku odcienia koloru pomarańczowego na samych robotach. Z tego względu argument skarżącej dotyczący tego, że używanie zgłoszonego znaku towarowego będzie ograniczone do celów reklamowych, nie może w użyteczny sposób mieć wpływu na ocenę wymogu pozostawienia zgłoszonego oznaczenia do swobodnego używania.
52 Skarżąca zasadnie podkreśla jednak, że okoliczność podniesiona przez Izbę Odwoławczą w pkt 20 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którą rozpatrywany krąg odbiorców postanawia o zakupie rozpatrywanych towarów wyłącznie na podstawie aspektów technicznych i ekonomicznych, jest pozbawiona znaczenia w odniesieniu do kwestii, czy kolor może sam w sobie wskazywać pochodzenie handlowe towarów. Wzgląd ten nie pozwala jednakże stwierdzić, że Izba Odwoławcza popełniła błąd, uznając, iż art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 stoi na przeszkodzie rejestracji zgłoszonego znaku towarowego, przy uwzględnieniu pozostałych elementów wziętych pod uwagę w zaskarżonej decyzji.
53 Podobnie argumenty skarżącej kwestionujące znaczenie twierdzeń Izby Odwoławczej, zgodnie z którymi, po pierwsze, kolor objęty zgłoszeniem znaku towarowego jest bliski kolorowi minii ołowianej, czynnika antykorozyjnego, a po drugie, znaczna liczba decyzji Urzędu dotyczy zgłoszeń odcieni od czerwonego do pomarańczowego, tym bardziej nie pozwalają na podważenie zasadności stwierdzenia Izby Odwoławczej przy uwzględnieniu rozważań przedstawionych w pkt 42–48 powyżej.
54 Skarżąca podnosi ponadto, że dokument pod tytułem „Icon Added Value” dowodzi, że w rozpatrywanym sektorze właściwy krąg odbiorców stwierdzi istnienie związku między kolorem a pochodzeniem towarów.
55 W tym względzie należy jednakże uznać, że kwestionariusz ankiety, o której mowa w tym dokumencie, zawiera pytania, które ze względu na sposób sformułowania i swoją kolejność mogły mieć silny wpływ na wyniki sondażu. Omawiany kwestionariusz składa się bowiem z trzech części. Część pierwsza, czyli pytania K1–K10, skupia się w całości na wizerunku, jaki ma skarżąca u osoby ankietowanej, oraz – jak to podnosi Izba Odwoławcza – skłania osobę ankietowaną do ukształtowania sobie takiego wizerunku. Część druga, czyli pytania HW1–HW3, dotyczy pewnych konkurentów skarżącej i jej nie wymienia. Część trzecia, która składa się z pięciu pytań, zawiera dwa pytania mające na celu porównanie skarżącej z jednym z tych konkurentów. W ramach tej trzeciej części na przedostatniej pozycji umieszczone jest pytanie wymagające od osoby ankietowanej przypisania kolorów skarżącej i trzem jej konkurentom.
56 Zatem zarówno treść pytań, jak i ich kolejność wskazywały osobom ankietowanym, że kwestionariusz koncentruje się na skarżącej. W tych okolicznościach pytanie, jakie kolory osoby ankietowane kojarzą ze skarżącą, nie pozwala określić, czy w rozpatrywanym sektorze objęty zgłoszeniem znaku towarowego odcień koloru pomarańczowego miał samoistny charakter odróżniający w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 ani czy właściwy krąg odbiorców postrzegał kolory jako wskazówki pochodzenia handlowego towarów. Tak jak Izba Odwoławcza słusznie podniosła w pkt 25 zaskarżonej decyzji, użyta metoda mogłaby być właściwa dla celów wykazania charakteru odróżniającego uzyskanego w następstwie używania rozpatrywanego oznaczenia w rozumieniu art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009). Nie na takiej jednak podstawie dokonano zgłoszenia znaku towarowego w niniejszym przypadku.
57 W świetle poprzedzających rozważań nie można uznać, że Izba Odwoławcza popełniła błąd, stwierdzając, iż przy uwzględnieniu sformułowania i kolejności pytań omawianego kwestionariusza wyniki przedstawione w dokumencie „Icon Added Value” nie pozwalały na uzyskanie informacji o zwyczajach dotyczących znaków towarowych w rozpatrywanym sektorze ani na udowodnienie samoistnego charakteru odróżniającego zgłoszonego oznaczenia w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94.
58 W rezultacie argument skarżącej, zgodnie z którym reprezentatywność w odniesieniu do całej Unii dokumentu pod tytułem „Icon Added Value” wykazana jest w dokumencie pod tytułem „World Robotics 2006”, jest pozbawiona znaczenia.
59 W odniesieniu do argumentu skarżącej, zgodnie z którym Izba Odwoławcza niewystarczająco uzasadniła zaskarżoną decyzję, należy zauważyć, że zgodnie z art. 73 rozporządzenia nr 40/94 obowiązek uzasadnienia decyzji Urzędu musi pozwalać na zapoznanie się, w razie konieczności, z przyczynami odrzucenia zgłoszenia i na zaskarżenie we właściwy sposób spornej decyzji [zob. wyrok Sądu z dnia 9 października 2002 r. w sprawie T‑173/00 KWS Saat przeciwko OHIM (Odcień pomarańczowego), Rec. s. II‑3843, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo].
60 W niniejszym przypadku z zaskarżonej decyzji wynika, że Izba Odwoławcza wskazała różne okoliczności, które należy wziąć pod uwagę w celu stwierdzenia, czy dany kolor jest odróżniający, mianowicie sposób postrzegania zgłoszonego znaku towarowego przez właściwy krąg odbiorców, zwyczajny charakter tego koloru oraz zwyczaje dotyczące znaków towarowych w rozpatrywanym sektorze. Izba Odwoławcza następnie przeprowadziła analizę nie tylko ogólnego sposobu postrzegania koloru pomarańczowego, ale także szczególnego kontekstu sektora robotów przemysłowych na podstawie dowodów przedstawionych przez skarżącą. Z tego względu skarżąca dysponowała danymi niezbędnymi do zrozumienia zaskarżonej decyzji i zakwestionowania jej zgodności z prawem przed sądem Unii. W rezultacie nie można uważać, że Izba Odwoławcza naruszyła art. 73 rozporządzenia nr 40/94.
61 Wreszcie, co się tyczy argumentu skarżącej, zgodnie z którym Izba Odwoławcza nie przeprowadziła badania w sposób indywidualny i konkretny faktów i okoliczności niniejszego przypadku zgodnie z art. 74 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94, należy stwierdzić, że Izba Odwoławcza – jak wynika w szczególności z pkt 22–25 zaskarżonej decyzji – zbadała istotne okoliczności przedstawione przez samą skarżącą w celu dokonania oceny charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego w odniesieniu do towarów objętych zgłoszeniem. Należy zatem uznać, że Izba Odwoławcza nie naruszyła art. 74 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94.
62 W świetle powyższego zarzut drugi należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego nadużycia władzy
– Argumenty stron
63 Skarżąca uważa, że przy wydawaniu zaskarżonej decyzji nadużyto władzy, ponieważ opiera się ona na względach, co do których skarżąca swoim zdaniem wykazała, że są pozbawione znaczenia.
64 Urząd kwestionuje zasadność argumentów skarżącej.
– Ocena Sądu
65 Należy przypomnieć, że pojęcie nadużycia władzy ma w prawie Unii precyzyjny zakres i odnosi się do sytuacji, w której organ administracyjny wykorzystuje swoje uprawnienia w celu innym niż ten, dla którego zostały mu one nadane. W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że wydanie decyzji stanowi nadużycie władzy jedynie wtedy, gdy na podstawie obiektywnych, właściwych i spójnych przesłanek okazuje się, że decyzja została wydana dla osiągnięcia innych celów niż te, na które się powołano [wyroki Sądu: z dnia 24 kwietnia 1996 r. w sprawach połączonych T‑551/93 i od T‑231/94 do T‑234/94 Industrias Pesqueras Campos i in. przeciwko Komisji, Rec. s. II‑247, pkt 168; z dnia 12 stycznia 2000 r. w sprawie T‑19/99 DKV/OHIM (COMPANYLINE), Rec. s. II‑1, pkt 33].
66 Tymczasem w niniejszym przypadku skarżąca nie wykazała ani nawet nie podnosiła istnienia takich przesłanek. W szczególności nawet przy założeniu, że Izba Odwoławcza – jak twierdzi skarżąca – oparła zaskarżoną decyzję na względach, co do których skarżąca swoim zdaniem wykazała, że są pozbawione znaczenia, okoliczność ta nie stanowiłaby przesłanki wskazującej, że decyzja została wydana wyłącznie lub w znacznej mierze w celach innych niż te, na które się powołano. Ponadto należy przypomnieć, że Izba Odwoławcza nie popełniła błędu przy ocenie charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego (zob. pkt 41–58 powyżej). Należy zatem oddalić zarzut trzeci.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 28 WE
– Argumenty stron
67 Skarżąca podkreśla, że odmowa rejestracji zgłoszonego znaku towarowego stanowi środek o skutku równoważnym z ograniczeniami ilościowymi w przywozie w rozumieniu art. 28 WE. Ta odmowa bowiem jej zdaniem umożliwia towarom podrobionym dostęp do rynku, czego skutkiem jest zmniejszenie obrotów skarżącej. Według skarżącej nie ma zastosowania w niniejszym przypadku żaden wyjątek, o którym mowa w art. 30 WE.
68 Urząd kwestionuje zasadność argumentów skarżącej.
– Ocena Sądu
69 W odniesieniu do pierwszego zarzutu skarżącej, dotyczącego naruszenia art. 28 WE, należy podnieść, że prawo do wspólnotowego znaku towarowego oraz ochronę przyznaną na jego podstawie można uzyskać wyłącznie w drodze rejestracji zgłoszonego oznaczenia. Tymczasem ochrona przeciwko sprzedaży towarów podrobionych, której dotyczy pierwszy zarzut skarżącej, może stosować się tylko w zakresie, w jakim skarżąca jest właścicielem wspólnotowego znaku towarowego (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 17 października 1990 r. w sprawie C‑10/89 HAG GF, Rec. s. I‑3711, pkt 14). Wobec tego, że Izba Odwoławcza nie popełniła błędu, stwierdzając brak charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 40/94 (zob. pkt 41–58 powyżej), należy oddalić również ten zarzut.
W przedmiocie kosztów
70 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
71 Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem Urzędu – obciążyć ją kosztami.
Z powyższych względów
SĄD (szósta izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) KUKA Roboter GmbH zostaje obciążona kosztami postępowania.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 13 września 2010 r.
Podpisy