Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Wyrchowen kasacionen syd (Bułgaria) w dniu 23 stycznia 2024 r. – K.M.H. / Obsztina Stara Zagora

(Sprawa C-43/24, Shipov¹ )

Język postępowania: bułgarski

Sąd odsyłający

Wyrchowen kasacionen syd

Strony w postępowaniu głównym

Skarżący w postępowaniu kasacyjnym: K.M.H.

Strona przeciwna w postępowaniu kasacyjnym: Obsztina Stara Zagora

Pytania prejudycjalne

Czy ustanowione w art. 9 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz w art. 8 i 21 skonsolidowanej wersji Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zasady równości obywateli Unii i swobodnego przemieszczania się – potwierdzone w art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i w art. 8 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności – dopuszczają przepisy krajowe państwa członkowskiego wykluczające jakąkolwiek możliwość dokonania zmiany już wpisanych danych dotyczących płci, nazwiska i jednolitego numeru identyfikacyjnego (EGN) w aktach stanu cywilnego wnioskodawcy, który twierdzi, że jest transseksualny?

Czy ustanowione w art. 9 TUE oraz w art. 8 i 21 skonsolidowanej wersji TFUE zasady równości obywateli Unii i swobodnego przemieszczania się – a także ustanowiony w art. 10 TFUE zakaz wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną, potwierdzone w art. 7 Karty i art. 8 EKPC, oraz zasada przyznająca prawo do skutecznego środka prawnego – dopuszczają określenie orzecznictwa krajowego (w niniejszym przypadku w uchwale interpretacyjnej N2 2/2023 r.), zgodnie z którym przyjmuje się, że obiektywne prawo materialne obowiązujące na terytorium danego państwa członkowskiego Unii nie przewiduje możliwości zmiany płci, nazwiska i jednolitego numeru identyfikacyjnego w aktach stanu cywilnego wnioskodawcy, który twierdzi, że jest transseksualny, podczas gdy w ten sposób stawia się tego wnioskodawcę w sytuacji odmiennej od sytuacji, w jakiej znalazłby się on w innym państwie członkowskim, w którego orzecznictwie krajowym przyjęto przeciwne rozstrzygnięcia?

Czy dopuszczalne jest również orzecznictwo krajowe, w którym, ze względu na wartości religijne i normy moralne, nie dopuszczono zmiany tożsamości płciowej, z wyjątkiem przypadków konieczności z przyczyn medycznych wyłącznie w odniesieniu do określonych osób – a mianowicie osób interseksualnych?

Czy dopuszczalne jest orzecznictwo krajowe, w którym przyjęto, że zmiana płci jest możliwa jedynie w określonych przypadkach, ze względu na wartości religijne i normy moralne, oraz z przyczyn medycznych jedynie w odniesieniu do określonych osób (osób interseksualnych) – lecz nie w pozostałych przypadkach zmiany tożsamości płciowej z innych przyczyn, odmiennych od przyczyn medycznych?

Czy ustanowiony w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku ze stosowaniem dyrektywy 2004/38/WE¹ i art. 21 ust. 1 TFUE (zgodnie z tym, co przyjęto w wyrokach wydanych w sprawach С-673/16² i С-490/20³ ) obowiązek państwa członkowskiego Unii Europejskiej uznania stanu cywilnego osób zamieszkałych w innym państwie członkowskim, zgodnie z prawem tego ostatniego państwa, obowiązuje również w odniesieniu do płci jako jednego z podstawowych elementów stanu cywilnego i wymaga – w przypadku ustalenia w innym państwie członkowskim zmiany płci osoby, która jest również obywatelem bułgarskim – dokonania wpisu tej okoliczności w odpowiednich rejestrach w Republice Bułgarii?

Czy dopuszczalne jest – biorąc pod uwagę prawo do rzetelnego procesu sądowego wynikające z [Karty praw podstawowych Unii Europejskiej] i z [europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności] – przyjęcie wiążącej wykładni Konstitucijata (konstytucji) w orzeczeniu Konstitucionen syd (trybunału konstytucyjnego), zgodnie z którym pojęcie płci jest rozumiane jedynie w jego sensie biologicznym, czy jest to zgodne z wymogami prawa Unii i czy może to stanowić przeszkodę prawną dla zarejestrowania zmiany płci?

____________

¹ Niniejszej sprawie została nadana fikcyjna nazwa, która nie odpowiada rzeczywistej nazwie żadnej ze stron postępowania.

¹ Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniająca rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylająca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG (Dz.U. 2004 r., L 158, s. 77).

¹ ECLI:EU:C:2018:385.

¹ ECLI:EU:C:2021:1008.