Υπόθεση T-468/10

Joseph Doherty

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Προσφυγή ακυρώσεως – Προθεσμία ασκήσεως προσφυγής – Καθυστέρηση – Μη ύπαρξη ανωτέρας βίας – Απουσία συγγνωστής πλάνης – Προδήλως απαράδεκτο»

Περίληψη της διατάξεως

1.      Προσφυγή ακυρώσεως – Προθεσμίες – Χαρακτήρας δημοσίας τάξεως – Αυτεπάγγελτη εξέταση από τον δικαστή της Ένωσης – Έννοια

(Άρθρο 263, εδ. 6, ΣΛΕΕ· Κανονισμός  Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρο 102 § 2)

2.      Διαδικασία – Προθεσμίες ασκήσεως προσφυγής – Υπολογισμός – Λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία και η ώρα καταθέσεως στη Γραμματεία

(Πρωτόκολλο αριθ. 6, για τον καθορισμό της έδρας των θεσμικών οργάνων και ορισμένων λοιπών οργάνων, οργανισμών και υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει προσαρτηθεί στις Συνθήκες ΕΕ, ΛΕΕ και ΕΚΑΕ, άρθρο πρώτο· Κανονισμός  Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρα 43 § 3 και 101 § 1, εδ. a΄ και β΄, και 2)

3.      Διαδικασία – Προθεσμίες ασκήσεως προσφυγής – Εκπρόθεσμη άσκηση – Τυχαίο συμβάν ή ανωτέρα βία – Έννοια

(Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 45, εδ. 2)

4.      Διαδικασία – Προθεσμίες ασκήσεως προσφυγής – Εκπρόθεσμη άσκηση – Συγγνωστή πλάνη – Έννοια – Περιεχόμενο

1.      Κατά το άρθρο 263, έκτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, η προσφυγή ακυρώσεως πρέπει να ασκείται εντός δύο μηνών, υπολογιζομένων, κατά περίπτωση, από τη δημοσίευση της προσβαλλομένης πράξεως, την κοινοποίησή της στον προσφεύγοντα ή, ελλείψει δημοσιεύσεως ή κοινοποιήσεως, από την ημέρα κατά την οποία ο προσφεύγων έλαβε γνώση της πράξεως. Η εν λόγω προθεσμία για την άσκηση προσφυγής είναι δημοσίας τάξεως, δεδομένου ότι τάσσεται για να εξασφαλίζεται η σαφήνεια και η βεβαιότητα των εννόμων καταστάσεων και να αποφεύγεται κάθε αυθαίρετη διάκριση ή μεταχείριση κατά την απονομή της δικαιοσύνης, εναπόκειται δε στον δικαστή της Ένωσης να εξετάζει, αυτεπαγγέλτως, αν τηρήθηκε η προθεσμία αυτή.

(βλ. σκέψεις 10, 12)

2.      Η ώρα που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την κατάθεση δικογράφου προσφυγής ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου είναι η ώρα που καταγράφτηκε στη Γραμματεία του. Συγκεκριμένα, στον βαθμό που, κατά το άρθρο 43, παράγραφος 3, του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, για τον υπολογισμό των δικονομικών προθεσμιών λαμβάνεται υπόψη αποκλειστικά και μόνον η ημερομηνία καταθέσεως στη Γραμματεία, πρέπει να θεωρηθεί ότι μόνον η ώρα καταθέσεως στη Γραμματεία μπορεί να γίνει δεκτή για τον υπολογισμό των προθεσμιών. Δεδομένου ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει την έδρα του στο Λουξεμβούργο, η ώρα που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την κατάθεση της προσφυγής στη Γραμματεία είναι η ώρα Λουξεμβούργου.

(βλ. σκέψη 16)

3.      Δεν χωρεί παρέκκλιση από την εφαρμογή των διατάξεων περί δικονομικών προθεσμιών παρά μόνον υπό περιστάσεις εντελώς εξαιρετικές, τυχαίου συμβάντος ή ανωτέρας βίας, κατά το άρθρο 45, δεύτερο εδάφιο, του Οργανισμού του Δικαστηρίου, δεδομένου ότι η αυστηρή εφαρμογή των κανόνων αυτών ανταποκρίνεται στην επιταγή της ασφάλειας δικαίου και στην ανάγκη να αποφεύγεται κάθε δυσμενής διάκριση ή κάθε αυθαίρετη μεταχείριση κατά την απονομή της δικαιοσύνης.

Οι έννοιες της ανωτέρας βίας και του τυχαίου συμβάντος εμπεριέχουν ένα αντικειμενικό στοιχείο, το οποίο σχετίζεται με μη φυσιολογικές και ξένες προς τον ενδιαφερόμενο περιστάσεις, και ένα υποκειμενικό στοιχείο, το οποίο συνδέεται με την υποχρέωση του ενδιαφερομένου να προφυλαχθεί από τις συνέπειες του μη φυσιολογικού γεγονότος, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα χωρίς να υποβληθεί σε υπερβολικές θυσίες. Συγκεκριμένα, ο επιχειρηματίας πρέπει να παρακολουθεί προσεκτικά την εξέλιξη της αρξαμένης διαδικασίας και, ιδίως, να επιδεικνύει επιμέλεια όσον αφορά την τήρηση των προβλεπομένων προθεσμιών.

(βλ. σκέψεις 18-19)

4.      Η συγγνωστή πλάνη μπορεί, υπό εξαιρετικές περιστάσεις, να μην έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της σχετικής προθεσμίας για τον προσφεύγοντα. Η έννοια της συγγνωστής πλάνης πρέπει να ερμηνευθεί περιοριστικώς και μπορεί να αφορά μόνον έκτακτες περιστάσεις στις οποίες, ιδίως, το οικείο κοινοτικό όργανο επέδειξε συμπεριφορά η οποία, αφ’ εαυτής ή κυρίως, μπορούσε να προκαλέσει επιτρεπτή σύγχυση σε καλόπιστο διάδικο που επέδειξε όλη την επιμέλεια που απαιτείται από συναλλασσόμενο με συνήθη ενημέρωση.

Αυτό δεν ισχύει εν προκειμένω, ακόμη και αν υποτεθεί ότι η Γραμματεία έδωσε πληροφορίες από τηλεφώνου για τη διαδικασία καταθέσεως της προσφυγής, δεδομένου, αφενός, ότι ο προσφεύγων υποχρεούται να εφαρμόσει τις προβλεπόμενες από τον Κανονισμό Διαδικασίας διατάξεις για την κατάθεση των προσφυγών και για τις ισχύουσες προθεσμίες, οι οποίες δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυσκολία ερμηνείας και, αφετέρου, ότι δεν περιλαμβάνεται στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες των υπαλλήλων της Γραμματείας να αποφαίνονται επί του υπολογισμού της προθεσμίας ασκήσεως προσφυγής. Επίσης, τα ζητήματα που συνδέονται με τη λειτουργία και την οργάνωση των υπηρεσιών του εκπροσώπου του προσφεύγοντος δεν μπορούν να προσδώσουν συγγνωστό χαρακτήρα στην εκπρόθεσμη κατάθεση του δικογράφου της προσφυγής.

(βλ. σκέψεις 27-30)