Sprawy połączone T‑533/14 i T‑264/14
Il-Su Kim i in.
przeciwko
Radzie Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Korei Północnej w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu broni jądrowej – Wykaz osób i podmiotów, w odniesieniu do których ma zastosowanie zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych – Ujęcie nazwisk i nazwy skarżących – Dowód zasadności umieszczenia w wykazie – Obowiązek uzasadnienia
Streszczenie – wyrok Sądu (trzecia izba) z dnia 14 marca 2018 r.
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Interes prawny – Skarga na akt ustanawiający środki ograniczające wobec skarżącego – Uchylenie zaskarżonego aktu w trakcie postępowania – Stwierdzenie umorzenia postępowania – Niedopuszczalność – Zachowanie interesu skarżącego w uzyskaniu uznania niezgodności z prawem zaskarżonego aktu
[art. 263 TFUE; decyzje Rady: (WPZiB) 2015/1066, (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849]
2. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Ocena obowiązku uzasadnienia w zależności od okoliczności sprawy – Konieczność wyszczególnienia wszystkich istotnych okoliczności faktycznych i prawnych – Brak
(art. 296 TFUE)
3. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające przyjęte wobec Korei Północnej – Zamrożenie środków finansowych osób, podmiotów lub organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Wymogi minimalne
[art. 296 akapit drugi TFUE; decyzje Rady: (WPZiB) 2015/1066, (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849; rozporządzenia Komisji: 2015/1062, 2016/659]
4. Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych – Obowiązek uzasadnienia – Zarzut odrębny od zarzutu braku materialnej zgodności z prawem
(art. 263 akapit drugi TFUE)
5. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające wobec Korei Północnej – Zamrożenie środków finansowych osób, podmiotów lub organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Zakres kontroli – Kontrola ograniczona do ogólnych zasad – Kontrola rozciągająca się na ocenę stanu faktycznego i weryfikację dowodów w stosunku do aktów mających zastosowanie do szczególnych podmiotów
[art. 29 TUE, art. 215 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; decyzje Rady: (WPZiB) 2015/1066, (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849; rozporządzenia Komisji: 2015/1062, 2016/659]
6. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające wobec Korei Północnej – Środki przyjęte w ramach walki z rozprzestrzenianiem broni jądrowej – Zakres kontroli – Okoliczność przedstawiona przez osobę objętą środkami ograniczającymi jako dowód odciążający – Zaliczenie
(art. 275 akapit drugi TFUE)
7. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające wobec Korei Północnej – Zamrożenie środków finansowych osób, podmiotów lub organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Środki przyjęte na podstawie uprawnienia wykonawczego – Wykładnia aktu wykonawczego zgodnie z aktem podstawowym – Uwzględnienie kontekstu danego uregulowania
[art. 215 ust. 2 TFUE; decyzje Rady: (WPZiB) 2015/1066, (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849; rozporządzenia Komisji: 2015/1062, 2016/659]
8. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające wobec Korei Północnej – Zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych – Skarga o stwierdzenie nieważności wniesiona przez podmiot, który może wspomagać działania w zakresie rozprzestrzenianiu broni jądrowej – Rozłożenie ciężaru dowodu – Decyzja w oparciu o łańcuch poszlak – Dopuszczalność – Przesłanki
[decyzje Rady: (WPZiB) 2015/1066, (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849; rozporządzenia (UE) Komisji: 2015/1062, 2016/659]
9. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Rozporządzenie wprowadzające środki ograniczające skierowane przeciwko osobom, podmiotom lub organom zaangażowanym w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielającym wsparcia takim działaniom – Zakres kontroli
[decyzje Rady: (WPZiB) 2015/1066, (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849; rozporządzenia Komisji: 2015/1062, 2016/659]
10. Instytucje Unii Europejskiej – Ochrona osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych – Rozporządzenie nr 45/2001 – Przetwarzanie danych osobowych – Obowiązki informacyjne w przypadku danych, które nie zostały pozyskane od osoby, której dane dotyczą – Naruszenie – Wpływ na zgodność z prawem aktów wydanych na podstawie przedmiotowych danych – Brak
[art. 340 TFUE; rozporządzenie nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 12 ust. 1, art. 32; decyzje Rady: (WPZiB) 2015/1066, (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849; rozporządzenia Komisji: 2015/1062, 2016/659]
11. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Rozporządzenie wprowadzające środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom, które mogą wspomagać działania w zakresie rozprzestrzenianiu broni jądrowej – Zakres kontroli – Dowód na okoliczność funkcji sprawowanych przez skarżących – Oświadczenie tego skarżącego, który został objęty odnośnymi środkami ograniczającymi – Dopuszczalność – Moc dowodowa – Zasada swobodnej oceny dowodów
[decyzje Rady: (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849; rozporządzenie Komisji 2016/659]
12. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające wobec Korei Północnej – Zamrożenie środków finansowych osób, podmiotów lub organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Kategoria osób działających w imieniu lub pod kierunkiem wskazanego podmiotu – Funkcje przyznające uprawnienie do kierowania podmiotem objętym środkami ograniczającymi – Osoba sprawująca funkcje kierownicze w ramach podmiotu objętego środkami ograniczającymi – Zaliczenie – Przesłanki – Związek między osobą fizyczną objętą środkami ograniczającymi a dostarczaniem zasobów gospodarczych mogących posłużyć do realizacji programów jądrowych
[decyzje Rady: 2013/183/WPZiB, art 15 ust. 1 lit. b) ppkt (ii), (WPZiB) 2016/475, (WPZiB) 2016/849, art. 27 ust. 1 lit. b); rozporządzenie Komisji 2016/659]
1. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 62)
2. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 69, 71, 72, 82, 192)
3. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 70)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 73)
5. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 91, 93–99)
6. O ile zgodność z prawem aktów, za pośrednictwem których instytucje Unii przyjmują środki ograniczające, można co do zasady oceniać tylko w oparciu o okoliczności faktyczne i prawne, na podstawie których wspomniane akty zostały przyjęte, o tyle nie zmienia to faktu, iż okoliczność przedstawiona jako dowód odciążający przez osobę objętą środkami ograniczającymi może być brana pod uwagę przez sąd Unii dla celów potwierdzenia oceny zgodności z prawem zaskarżonych aktów dokonanej w oparciu o okoliczności faktyczne i prawne, na podstawie których akty te zostały przyjęte.
(zob. pkt 115)
7. Rozporządzenie przewidujące środki ograniczające powinno być interpretowane w świetle nie tylko decyzji przyjętej w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, o której mowa w art. 215 ust. 2 TFUE, ale także kontekstu historycznego, w jaki wpisują się przepisy przyjęte przez Unię i których to rozporządzenie jest częścią. Tak samo jest w przypadku decyzji przyjętej w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, którą należy interpretować z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje.
(zob. pkt 122, 148)
8. Rada nie jest zobowiązana przedstawić dowodów wykazujących, że zasoby danego podmiotu zostały wykorzystane bezpośrednio do celów programów Koreańskiej Republiki Ludowo‑Demokratycznej dotyczących rozprzestrzeniania broni jądrowej, ale ciąży na niej obowiązek wsparcia swojej decyzji w sposób możliwie najbardziej wiarygodny za pomocą zbioru dowodów świadczących o tym, że owe zasoby mogą wspomagać te cele.
(zob. pkt 152)
9. W odniesieniu do sądowej kontroli zgodności z prawem powodów uzasadniających decyzję o umieszczeniu nazwiska osoby lub nazwy podmiotu w wykazie osób objętych środkiem ograniczającym, jeśli przynajmniej jeden z powodów wskazanych w przedstawionym uzasadnieniu jest wystarczająco precyzyjny i konkretny, jest wykazany i stanowi sam w sobie wystarczającą podstawę do wsparcia tego aktu, to okoliczność, iż pozostałe powody tym się nie cechują, nie może uzasadniać stwierdzenia nieważności rzeczonego aktu.
(zob. pkt 161)
10. Nawet gdyby Rada i Komisja przetworzyły dane osobowe dotyczące skarżących w sposób niezgodny z rozporządzeniem nr 45/2001 o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych, okoliczność taka nie może prowadzić do stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów. Natomiast gdyby skarżący byli w stanie udowodnić, że przetwarzanie było niezgodne z tym rozporządzeniem, mogliby powoływać się na naruszenie wspomnianego rozporządzenia w ramach skargi o odszkodowanie.
(zob. pkt 173, 269, 345)
11. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 224, 225, 258–260, 327, 328)
12. Co się tyczy dowodu na okoliczność zdolności osoby widniejącej w wykazie osób i podmiotów, w odniesieniu do których ma zastosowanie zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych, do wywierania wpływu na działalność podmiotu objętego rozpatrywanymi środkami ograniczającymi, osoba sprawująca funkcje, które przyznają jej uprawnienie do kierowania podmiotem objętym środkami ograniczającymi, może zasadniczo sama zostać uznana za biorącą udział w działalności uzasadniającej przyjęcie środków ograniczających dotyczących danego podmiotu.
W ramach skargi mającej na celu uchylenie określonych środków ograniczających podjętych wobec Korei Północnej w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu broni jądrowej, wniesionej przez osobę fizyczną sprawującą funkcje kierownicze w ramach wskazanego podmiotu, który może być zaangażowany w uzyskiwanie pieniędzy mogących posłużyć do realizacji programów Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej dotyczących rozprzestrzeniania broni jądrowej i spełnia kryterium umieszczenia w wykazie odnoszącym się do „osób lub podmiotów działających w ich imieniu lub pod ich kierunkiem” w rozumieniu art. 15 ust. 1 lit. b) ppkt (ii) decyzji 2013/183 w sprawie środków ograniczających skierowanych przeciwko Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, a także „osób lub podmiotów działających w ich imieniu lub pod ich kierunkiem” w rozumieniu art. 27 ust. 1 lit. b) decyzji 2016/849 w sprawie środków ograniczających skierowanych przeciwko Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, kryterium to nie wymaga koniecznie, by dana osoba była osobą podejmującą decyzję o przeniesieniu aktywów finansowych, które mogłyby posłużyć do realizacji działań Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej dotyczących rozprzestrzeniania broni jądrowej, ani by była w stanie wywierać wpływ na takie przeniesienie. Musi ona natomiast być powiązana z działalnością, do której odnoszą się sporne powody zastosowania środków rozpatrywane w świetle omawianych kryteriów, mianowicie z generowaniem przychodów z wymiany walutowej, które mogą posłużyć do realizacji programów jądrowych Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej.
W tym względzie wymogiem powinno być po prostu, by osoba fizyczna objęta środkami ograniczającymi była powiązana z działalnością polegającą na świadczeniu usług finansowych lub przekazywaniu środków finansowych, aktywów lub zasobów gospodarczych, które mogą posłużyć do realizacji programów jądrowych Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, przy czym nie jest konieczne, by osoba ta była konkretnie powiązana z działaniami w zakresie rozprzestrzeniania broni jądrowej.
I tak sporne kryteria oraz powody, które leżą u podstaw umieszczenia nazwiska tej osoby w spornych wykazach, wymagają jedynie wykazania powiązania między daną osobą a podmiotem, który dostarcza lub przekazuje aktywa finansowe mogące posłużyć do realizacji programów Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej dotyczących działań w zakresie rozprzestrzeniania broni jądrowej.
Sprawowanie przez wspomnianą osobę funkcji kierowniczych prowadzi do stwierdzenia, że jej rola w działalności podmiotu objętego środkami ograniczającymi jest wystarczająca, aby uznać, po pierwsze, iż jest ona powiązana z działalnością wspomnianego podmiotu w zakresie pozyskiwania walut poprzez działanie w jego imieniu lub na jego polecenie, a po drugie, że nie jest konieczne oparcie się – poza sprawdzeniem prawidłowości innych powodów dotyczących tej osoby – na wskazówkach dotyczących jej indywidualnych działań w celu wykazania, że została ona wskazana zgodnie z przyjętymi kryteriami umieszczenia w wykazie.
(zob. pkt 332–38)